DENİZDEN ADAM KURTARMA PROSEDÜRLERİ (MAN OVERBOARD)

Transkript

1 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı DENİZDEN ADAM KURTARMA PROSEDÜRLERİ (MAN OVERBOARD) Her türlü havada yelkenle seyir yaparken teknenin manevrasının rüzgara bağlı lduğunu bu nedenle çk zr labileceğini akılda tutmalıyız. Seyir yaparken MOB prsedüründe dikkat edilecek en önemli görevler aşağıda sıralanmıştır. ) Herşeyden önce ekibin sakin lması gerekmektedir. ) Denize adam düştüğünü ilk farkeden kişi herkesin duyabileceği kadar yüksek sesle Denize Adam Düştü! veya Man Overbard! şeklinde bağırır. 3) Hemen denize can simidi atılır. 4) Klaydaysa, GPS te MOB tuşuna basılarak krdinat kayıt edilir. 5) Denize düşen kişiyi, dalgalar arasında kaybetmek çk lasıdır. Özellikle dalgalı deniz üzerinde hiçbir şey seçilemeyebilir. Bu nedenle, denize düşen kişiyi gören ilk kişi KESİNLİKLE GÖZLERİNİ AYIRMADAN hatta mümkünse eliyle işaret ederek, denizdeki kişiyi takip eder. Denizdeki kişinin tekneye göre knumunu kaptana ve ekibe sürekli bildirir. 6) Gece ise hemen prjektör güverteye çıkarılır ve denize ışık tutulur. Yelkenli seyirde MOB Manevrası ) Kafayı hafif açıp rtadan düşün. ) Bir tramla atın ve diğer kntraya dönün. Kafayı açarak, dalgalarla sürüklenen adamın hizasına kadar inin. 3) Adama yaklaşırken, yelkenleri bşlayın, rüzgara dönün ve teknenin yavaşlamasını sağlayın. Adamı ezmemeye dikkat edin. Fazla hızlı giderseniz adamı alamazsınız. 4) Büyük teknelerde özellikle yüksek dalgalarda, adamın teknenin altına girmemesi için, adamı rüzgaraltından alın. 5) Daha küçük teknelerde veya az dalgalı denizde, adamı kntrl edebilyr iseniz rüzgarüstünden alın. Adamı alırken hızı azalt!

2 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı Yelkenle MOB Manevrası Yandaki şeklin numaralarına göre ) MOB ) Ekip manevraya hazır, halatlı Can Simidini denize atın. 3) Rüzgara dön ve yavaşça yalnız Ana Yelkenle tramla atın 4) Ön yelkeni (cenvayı) lduğu gibi kilitleyin, tekne yavaşlasın 5) Kafayı açın ve ana yelkenle kavança hazırlığı 6) Bir süre pupa gidin 7) Adamı brda hizanıza alın ve kavançayı atın 8) Adama derece açı ile yaklaşın 9) Adamın yanından geçerek etrafında dönün. Tramla ve kavança hızlı lsun 0) Denizdeki halatlı can simidi adamın etrafında lacak ve adamı yakalamış lacaksınız. ) Ön yelkeni (cenvayı indirin) ) Adamı rüzgarüstünden çekerek tekneye alın. Mtrla MOB Manevrası ) Teknenin hemen dönmesini sağlamak için cenva kilitli vaziyette tramla atın. (sert havada tavsiye edilmez, cenvayı indirin!) ) Tekne diğer kntraya geçince, eğer Adam yakınsa halatlı At Nalı veya halatlı can simidini atın. 3) Cenvayı indirin! Furling kullanılıyrsa hemen sarın! Adamdan uzaklaşmayacak şekilde etrafında dönün. 4) Adama yaklaşırken rüzgara dönün, tekne hızını azaltın, kntrllü biçimde adamı rüzgaraltından alın.

3 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı CAN KURTARMA TEÇHİZATLARI VE DONANIMLARI Bir gemide bulunması gereken can kurtarma teçhızatı nın şekil ve özelliklerini düzenleyen kurallar, uluslararası bir sözleşme lan ve IMO (Internatinal Maritime Organizatin- Uluslararası Denizcilik Teşkılatı) tarafından 986 yılında yeniden düzenlenen Milletlerarası Denizde Can Emniyeti Sözleşmesi nde belirtilmiştir. Gemilerde SOLAS gereği bulunan can kurtarma teçhizatı ve dnanımını aşağıdaki başlıklar altında tplayabiliriz:. Kişisel can kurtarma teçhizatı. Görünür işaretler 3. Can kurtarma vasıtaları 4. Kurtarma btları 5. Diğer can kurtarma aletleri ve dnanımları 6. Can kurtarma vasıtalarını denize indirme ve bindirme dnanımları Tüm can kurtarma araçları SOLAS ın istediği aşağıdaki özelliklere sahip lmalıdır: a. Yerleştirildikleri yerlerde -30 C ile +65 C arasındfaki hava sıcaklığında zarar görmeyecek, b. Suyun içinde kullanılırken -0 C ile +30 C arasındaki deniz suyu sıcaklığında çalışacak nitelikte, c. Tatbik edilebildiğince, çürümeye ve krzyna dayanıklı, deniz suyu ve yağdan fazla etkilenmeyecek, d. Güneş ışığına maruz kaldığında bzulmaya karşı dayanıklı, e. Arama çalışmalarına yardımcı lacak şekilde, bütün kısımları ldukça iyi görünür bir renkte, f. Arama çalışmalarına yardımcı lacak şekilde, teşkilatın önerdiği gibi ışık yansıtıcı (kedi gözü) bantlar ile dnatılmış özelliğe sahip lmaları gerekmektedir.. KİŞİSEL CAN KURTARMA TEÇHİZATI.. Can Simitleri Can simitleri yüzebilir katı maddelerden yapulmışlardır. Turuncu renklidirler ve gece görünebilmeleri için üzerlerine ışık yansıtıcı bantlar yapıştırılır. Bir can simidinin etrafında dört bölmeli can halatı bulunur. Can simidinin üzerine geminin adı ve bağlama limanı yazılmalıdır. Can simitleri klayca denize atılabilecek şekilde geminin iki yanında bulunur. Gemideki iki can simidine denize adam düştü şamandırası adı verilen ışıklı-dumanlı bir şamandıra, hepsinin yarısına da ışıklı şamandıra bağlıdır. Can simidi Can simitleri, gemi seyir halinde iken veya iskelede bağlı iken ya da demirde beklerken, herhangi bir sebeple, denize adam düştüğü durumalarda kullanılmak içindir. Seyir halindeki bir gemiden düşen kişinin yerinin belli lması için, gece-gündüz durumuna göre ışıklı veya duman işaretli bir can simidini kullanmak gerekirken, duran bir gemiden (eğer akıntı yksa) denize düşen kişiyi kurtarmak için ise, halatlı can simidi kullanılır.

4 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı.. Can Yelekleri Can yeleği bir tehlike halinde ilk önce kullanılması gereken en önemli can kurtarma aracıdır. Diğer tüm can kurtarma araçları gibi turuncu renklidir. Gemilerde herkese bir adet lmak üzere kamaralarda bulunur. Bir can yeleği, baygın ve bitkin bir kişinin ağzını sudan cm yukarda tutabilecek ve suda baygın bir durumdaki bir insanın vücudunu, herhangi bir pzisyndan ağzının sudan kurtulduğu bir pzisyna 5 saniye içinde döndürebilecek, yeterli denge ve yüzerliğe sahiptir. Bir can yeleği, nalayımı yapılarak gösterildikten snra, yardımsız larak dakika içinde, rahat giyilebilecek şekilde yapılmıştır. Katı maddeli ve şişirilebilir lmak üzere iki tür can yeleği vardır. Bir can yeleği, nu giyen kişinin kısa bir mesafe yüzmesine ve can kurtarma aracına çıkmasına müsade edecek bir yapıdadır. Can yeleği Bir can yeleğinin üzerinde aşağıdaki dnanımlar bulunur: deniz suyu ile çalışan pile bağlı, 8 saat süre ile ışık verebilen bir ampul, bir düdük, ışık yansıtıcı bantlar, kurtarma için kullanılan metre uzunlukta savlya bağlı kanca.3. Suya Atlama (Dalma) Giysileri Suda bulunan bir kişi, can yeleği giymiş lsa bile, diğer etkenler nedeniyle, su rtamında uzun bir süre yaşamını sürdüremeyecektir. Bu durumdaki bir kişinin en büyük düşmalarından birisi de sğuktur. Su geçirmez dalma giysisi, sğuk suda ve sğuk havalarda, kişinin vücut ısısının kayblmasını azaltan kruyucu bir elbisedir. Bu elbise su rtamında 0 C de bulunan bir kişinin vücut sıcaklığını 6 saat süreyle 35 C nin altına düşmeden tutma yeteneğine sahiptir..4. Isı Krumalı Tulum Isı kruyucu tulumlar bir can kurtarma aracında bulunan kazazedeyi sğuk, rüzgar, yağmur ve dalga serpintisinden krumak amacıyla kullanılrlar. Can kurtarma araçlarının içinde herkes için bir tane ısı krumalı tulum bulunur. Isı kruyucu tulum su geçirmez, sağlam turuncu renkli ve içine can yeleği ile girilecek kadar bl bir giysidir.. GÖRÜNÜR İŞARETLER Özellikle gece, bir can kurtarma vasıtasında ya da bir teknede bulunanlar tarafından, yakından geçen bir geminin veya uçağın dikkatini çekmek ve yerini belli etmek ya da yardım istemek amacıyla kullanılırlar. Sayı larak az ldukları için dikkatli ve yerinde kullanılmalıdırlar. Çğunun üzerinde basit şekillerle kullanma yöntemleri gösterilmiştir.

5 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı.. Paraşütlü İşaret Fişekleri Eğer düşey durumda ateşlenirse en az 300 metre yüksekliğe erişir, çıktığı yüksekliğin tepe nktasında veya bu nkta yakınında paraşütlü fişeği bırakır. Paraşütlü fişek en az 40 saniye süresine kandil şiddetinde ve düşme hızı da 5 metre/sn den fazla değildir. Fişek, parlak kırmızı renkte yanar ve yanma esnasında paraşüt ile bağları herhangi bir zarar görmez... El Maytapları Yakındaki gemilere işaret vermekte için kullanılırlar. dakika kadar kandil şiddetinde kırmızı ışık saçarlar. Üstünden kıvılcım döküleceği için rüzgar altına dğru tutulmalı, özellikle can salında dikkatli kullanılmalıdırlar..3. Yüzer Duman İşareti Duman işareti, üzerindeki kapak açılıp halkalı bir ipe bağlı ateşleme düzeneği lan kullanılması klay bir işarettir. Ateşlendikten snra rüzgar altı tarafından denize atılır. 3 dakika kadar turuncu renkli bir duman çıkarır. Rüzgara bağlı larak duman su üzerine yayılır. Bu nedenle uçaktan daha iyi görünür. 3. CAN KURTARMA VASITALARI Gemide luşan bir tehlikeye karşı kyabilmek için gemide bulunan cihazlar sayı ve kapasite bakımından ldukça sınırlıdırlar. Bazen en sn çare larak gemiyi terk etmek gerekebilir. Bu amaçla her gemide, geminin büyüklüğüne göre çeşitli can kurtarma vasıtaları bulunur. 3.. Can Salları Bütün gemilerde bulunan bir gemiyi terk aracıdır. Can Salı ve içindeki malzemeler iki parça kapak içine sıkıca istiflenmiş halde kapalı larak gemideki yerinde kullanıma hazır tutulur. Açık bir cansalı ve içindeki malzemeler Can sallarını kullanmak gerektiğinde, gemide bulundukları yerden ya el ile denize atılır, ya da matafra ile denize indirilir. Matafra ile denize indirilen can salları genellikle ylcu gemilerinde kullanılır. El ile kaldırılıp denize atılan bir can salının ağırlığı 85 kg yi geçmez. Can sallarının bağlama kayışı, gemiye bağlı bulunan serbest bırakma kilidine bağlıdır. Bu kilit, can Salı denize atılamadan gemi battığı takdirde 3-4 metre Kapalı Can salı derinlikte deniz suyu basıncı ile açılarak can salını serbest bırakır. Daha snra gemiye bağlı lan çallıştırma pariması gerilerek salın içinde

6 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı bulunan CO tüpünü patlatır. Can Salı açıldıktan snra parima zayıf bağlantıdan kparak can Salı gemiden ayrılır. Sürüklenen geminin altında kalmamak için can salının rüzgar üstünden denize atılması gerekir. Şişirilebilir can salları içlerindeki CO tüpü patlatılarak açılırlar. Can salını denize atma yöntemi şu şekildedir: çalıştırma parimasının gemiye bağlı lduğunu gör, değilse gemiye bağla, bağlama kayışını çöz, çalıştırma parimasını bir daha kntrl et, aşağısını kntrl ettikten snra denize at, çalıştırma parimasını hızla çekerek tüpü patlat Sal açıldıktan snra brdaya yanaştırılarak içine girilir. Salın girişinde bulunan emniyetli çakı ile parima kesilerek gemiden uzaklaşılır. Her can salında bulunması gereken malzemeler: Malzeme adı Adet Malzeme Adı Adet tatlı su (adam başı) peksimet (adam başı) deniz tutma hapı (adam başı) lta işaret aynası teneke kutu açacağı ölçülü su kabı çakarlı el feneri yedek pil ve ampul tamir takımı el maytabı paraşütlü işaret fişeği duman kandili deniz demiri,5 lt 3 kg Körük Çamçak Sünger Kürek çifti İlk yardım seti Tehlike işaretleri tablsu Deniz tutma trbası (adam başı) Denizde canlı kalma kılavuzu Yüzer emniyetli çakı Kurtarma halkası Isı kruyucu tulum (adam başı) Gaz bşaltma anahtarı Gaz bşaltma valf tapası düdük Bir can salının muhafaza kabının üzerinde şu bilgiler vardır: yapımcı firma veya ticari markası seri numarası can salının kaç kişilik lduğu sn bakımının yapıldığı tarih parimanın uzunluğu su hattından itibaren müsade edilen maksimum yükseklik can salını denize idirmek için yapılması gereken hareketleri basit bir şeması ait lduğu geminin adı ve bağlama limanı muhafaza kabı içindeki can salına ait malzeme paketinin tipi ve SOLAS yazısı 3.. Can Filikası

7 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı Can filikalarını yapılışlarına göre şu şekilde ayırabiliriz: a yarı kapalı can filikaları b kendi kendine dğrulan yarı kapalı can filikaları c tam kapalı can filikaları d kendinden hava destekli can filikaları e yangından krumalı can filikaları Filikalar gemiden matafra adı verilen vinçli dnanımlarla veya kızaklı düzeneklerle denize indirilirler. Can filikalarında ve diğer can kurtarma araçlarında makine, kürek, yangın söndürücü, yiyecek, su, ilaç, tehlike işaretleri gibi çeşitli malzemeler bulunur. Çarpmaları önlemek için dayanmak amacıyla kullanılmak üzere serbest bulundurulması gereken filika kancalarının haricinde, tüm filika malzemesi; filika içinde bağlanmak veya sandık ile bölmelere ya da diğer uygun muhafazalar içine yerleştirilmek suretiyle emniyete alınmıştır. Can filikalarının ölçüleri ve taşıması müsade edilen insan sayısı, filikanın üzerine açıkça kunur şekilde markalanarak, her iki baş muzluğuna, ait lduğu geminin ismi ve bağlama limanı büyük harflerle yazılır. Can filikasının ait lduğu gemiyi tanıtma yazısı ve filika numarası üstten görülecek şekilde markalanmış lmalıdır Kurtarma Btları Kurtarma btları, tehlike içinde lan kişileri kurtarmak ve kurtarma gemisine taşımak üzere dizayn edilmişlerdir. Kurtama btları çk çeşitli şekil ve yapıdadırlar. Sert veya şişirilebilir yapıda ya da her ikisinin birleşimi lan kurtarma btları bulunmaktadır. Kurtarma btlarının byu 3,8 metreden kısa ve 8,5 metreden uzun değildir. 4. DİĞER CAN KURTARMA ALETLERİ VE DONANIMLARI 4.. Halat Atma Aleti 50 metrelik bir ince halatı gemiye veya karaya atmak ve kurtarma yardım bağlantısı kurmak için kullanılır. Halat atma aletleri aşağıda belirtilen durumlarda kullanılabilir: Kurtarma işlemleri sırasında kurtarma gemisi ve tehlikedeki gemi arasında bağlantı kurmak geminin bağlanması sırasında zr şartlar karşısında denize adam düştüğü durumlarda, denize düşen kişini çk yakınına halat atma aletiyle atılan kılavuz halatın düşmesi sağlanarak cihazın kapağı açıldıktan snra alttan gelen ince halat gemiye bağlanır. Tetiğe bağlı emniyet pimi çıkarıldıktan snra yaklaşık 45 lik açıyla tutularak ateşlenir. Hedefi yakaladıktan snra ince halata geminin palamar halatı, deha snra gerekirse yedek halatı bağlanır.

8 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı 4.. Genel Alarm ve Yayın Sistemi Ylcu ve persneli rle yerlerine çağırmak ve rle cetveli içeriğindeki faaliyetleri başlatmak için genel alarm sistemi kullanılır. Sistem, tplu çağrı sistemi veya diğer uygun haberleşme cihazları ile bütünleştirilmiştir Filika Telsizi Can kurtarma vasıtasında SOLAS kurallarına uygun, taşınabilir bir filika telsiz cihazı bulunur. Bu cihaz, acil bir durumda herhangi bir can kurtarma vasıtasına klayca taşınabilecek ve krumalı bir yerde tutulur. Bir filika telsiz cihazı; verici, alıcı, anten ve enerji kaynağından luşur. Cihaz; çabuk taşınabilir, su geçirmez, deniz suyunda yüzebilir, suya düştüğünde zarar görmeyecek bir niteliktedir. Gemiyi terkten snra kurtarma aracında bulunan deneyimsiz bir kişi tarafından kullanılabilecek şekilde dizayn edilmiştir. Cihazın enerji kaynağı, nrmal çalışma şartları altında, vericiyi devamlı larak dört saat beslemeye yeterli kapasitede bir akü bataryasından luşmuştur EPIRB Acil Durum Mevki Verme Telsiz Şamandırası Detaylar Denizde Haberleşme dersinin başlığı altında incelenmiştir SART Arama Kurtarma Etkin Yansıtıcısı Detaylar Denizde Haberleşme dersinin başlığı altında incelenmiştir Şeytan Çarmıhları Can kurtarma vasıtasına binme yerlerinde bulunan ve denize indirildikten snra, can filikası veya salına emniyetle binilmesine klaylık sağlayan bir ip merdivendir Gemiyi Terk Kayakları 5. GEMİYİ TERK 5.. GEMİYİ TERKTEN ÖNCE Gemiyi terk ediniz emri kaptan tarafından verilir ve geri alınamaz bir karardır. Gemiyi terk, geminin kurtarılmasının mümkün lmadığı veya geminin kurtarılması için yapılması gereken herşeyin gerçekleştirilmesine rağmen, artık herhangi bir girişim şansı kalmadığının belirlendiği şartlar altında yapılır. Gemiyi terk emrinin çk erken verilmesi, çk geç verilmesi kadar tehlikelidir. Gemide hasar kntrl ve yangınla mücadele rganizasynları etkili lmalı ve persnel geminin tüm can kurtarma teçhizatı ve dnanımının kullanılması ve bakımında iyi eğitilmiş lmalıdır. Gemiyi terk etmeden önce ilk kural larak, geminin mevkisini belirten bir imdat mesajı (S.O.S.) vermek üzere, en yakın sahil istasynu veya gemiler ile telsiz bağlantısı kurmak ya da bütün istasynlara imdat çağrısı yapmak lmalıdır. Gemiyi terk etmek gerektiğinde terk etmeden önce herkes sıcaklık ve iklim ayrımı yapmadan yeteri kadar sıcak tutucu giyecekler giymelidir. En iyisi yünlülerdir, giyilen yünlülerin veya

9 Bğaziçi Üniversitesi Yelken Takımı diğer giysilerin üzerine sütlük larak bir yağmurluk veya muşamba tipi giysi ile varsa bere ve eldiven de giyilmelidir. Eğer vakit varsa can kurtarma aracına kymak üzere fazladan su ve yiyecekler de getirilmelidir. Öncelik su, yiyecek ve ısı tutucu giysilere verilmelidir. Şeker, bisküvi gibi karbnhidratlı yiyecekler vücut sıvısının tutulmasına yardımcı lurlar, böylece yağlar ve prteinler vücütta daha snra kullanılacaktır. Gemiyi terkten snra yararlı labilecek diğer malzemeler şunlardır: Fazla bir can yeleği Plastik trbalar (malzemeleri örtmek ve deniz tutmasında kullanılmak için) Mevki bildiren işaretler Seyir malzemeleri Denize atlamadan önce veya atladıktan snra alkl ALINMAMALIDIR, alkl ısı kaybını hızlandırarak canlı kalma süresini azaltır.