KENDĐYÜRÜR PAMUK HASAT MAKĐNELERĐNDE ĐŞ GÜVENLĐĞĐ

Transkript

1 KENDĐYÜRÜR PAMUK HASAT MAKĐNELERĐNDE ĐŞ GÜVENLĐĞĐ

2 Bu eğitim modülü Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme Programı Leonardo da Vinci Yenilik Transferi Projeleri kapsamında desteklenen, Kırsal Alanda Çalışanlar için Daha Güvenli Tarım - Safer Agriculture For Employees in Rural - SAFER projesi için üretilmiştir. Koordinatör: Ondokuz Mayıs Üniversitesi-OMÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Ortaklar: Federacion Agroalimentaria de Comisiones Obreras-CCOO Đspanya Asesoria Declerq SL Estudios Europeos Đspanya Ente Nazionale per la Meccanizzazione Agricola-ENAMA Đtalya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Uluslararası Tarımsal Eğitim Merkezi Müdürlüğü-UTEM Türkiye Ankara Üniversitesi -AÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Türk Tarım Alet ve Makineleri Đmalatçıları Birliği-TARMAKBĐR Türkiye Türkiye Ziraat Odaları Birliği-TZOB Türkiye Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü-TÜGEM Türkiye 2

3 Bu çalışmada; yerleştirme, çalıştırma, ayarlama, bakım, temizleme, onarım, taşıma işlerini yapan tarım makinesi kullanıcıları ve bu işlerin yapılması sırasında etkilenen diğer şahısların iş güvenliği ile ilgili karşılaşabilecekleri durumlarda yapılması gerekenler ile makinelerin güvenli imalatı ve kullanıcılara iletilmesi açısından uyulması gereken kurallar açıklanmaya çalışılmıştır. Tarım makinelerinde iş güvenliği ve kazalarla ilgili istenmeyen durumları sergileyen görsel bilgilerden hem olumsuz örneklerin edinilmesi ve içselleştirilmesindeki rolü hem de marka imajını zedelememek adına özellikle kaçınılmıştır. Bu eğitim modülündeki bilgiler ve bunlar esas alınarak üretilen bilgi kartları, video ve animasyonlara, adresinden ulaşılabilir. Modüller internet ortamında mevcut olup, serbest olarak indirilebilir ve eğitim amacıyla kullanılabilir. Ancak, modüllerin tamamın veya bir kısmının ticari olsun ya da olmasın başka sitelerde yayımlanması projenin yasal sahibi kurum (OMÜ) ile temasa geçilip izin alınmasıyla ve proje web sitesine bağlantı verilmesi ile mümkündür. Proje materyallerini edinmek için; Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Kurupelit-Samsun adresi ile temasa geçilebilir. 3

4 ĐÇĐNDEKĐLER 1. Pamuk Hasat Makinelerinin Güvenli Kullanılmalarında Uyulması Gereken Güvenlik Kuralları 1.1. Pamuk Hasat Makinelerinin Amaca Uygun Kullanılması 1.2. Kullanma Bakım Kitabı/Kılavuzu 1.3. Pamuk Hasat Makinelerinde Genel Güvenlik Kuralları 1.4. Pamuk Hasat Makinesini Çalıştırmadan Önce 1.5. Operatörün Đşe Hazırlanması 1.6. Acil Durum Đçin Hazırlıklı Olma 1.7. Pamuk Hasat Makinesine Çıkma ve Đnme 1.8. Güvenli Çalıştırma 1.9. Güvenli Durdurma Operatör Mevcudiyeti Sistemi Makine Üzerinde Değişiklik Yapma 2. Pamuk Hasat Makinelerinde Kullanılan Güvenlik Öğeleri 2.1. Devrilmeye Karşı Koruma Yapıları ve Emniyet Kemerleri 2.2. Koruyucu Düzenekler, Koruma ve Muhafaza Kapakları 2.3. Sepet Güvenlik Kilitleri 2.4. Đşaret Plakaları 2.5. Aydınlatma Donanımı ve Işıklı Döner Tepe Lambası 2.6. Aynalar 2.7. Yangın Söndürücü 2.8. Alarm, Sesli Uyarı 4

5 1. PAMUK HASAT MAKĐNELERĐNĐN KULLANILMALARINDA UYULMASI GEREKEN GÜVENLĐK KURALLARI 1.1. Pamuk Hasat Makinelerinin Amaca Uygun Kullanılması Pamuk hasat makineleri, tarlada açmış kozalardaki pamuğu iğleri yardımıyla toplayan, deposuna nakleden ve sistemine göre balyalayan veya konveyör tertibatı ile taşıma araçlarına/tarlaya balya olarak bırakan kombine hasat makinelerdir. Đş güvenliği açısından pamuk hasat makinelerini imalatçısı tarafından tasarlanan işlerin dışında başka amaçlarla kullanmayınız Kullanma Bakım Kitabı/Kılavuzu Pamuk hasat makinesi kullanıcıları ve operatörlerin pamuk hasat makinesini kullanmaya başlamadan önce mutlaka okumaları gereken kullanma bakım kitabında sürücünün pamuk hasat makinesini güvenle kullanabilmesi için gerekli talimatlar, bilgiler bulunmaktadır. Pamuk hasat makinesini çalıştırmadan önce kullanma ve bakım kitabını okuyun ve anlayın. Kullanma ve bakım kitabı genel emniyet kuralları yanında, pamuk hasat makinesine ait özel emniyet kuralları ve uyulması gereken tavsiyeleri de içerir. Pamuk hasat makinesi hakkında ne kadar çok şey bilirseniz onu emniyetle kullanmaya daha iyi hazır olursunuz. Pamuk hasat makinesinin kullanma bakım kitabını önemseyiniz. Bazı durumlarda acil olarak öğrenilmesi gereken pek çok püf noktası ancak o pamuk hasat makinesisin el kitabında bulunabilir. Bu nedenle kullanma bakım kitabının daima pamuk hasat makinesinin üstünde belli bir yerde olmasını sağlayınız. Yeni pamuk hasat makinelerinde kullanma bakım kitabı için yapılmış belirli bir koyma yeri genellikle bulunmaktadır. Ancak eski pamuk hasat makinelerinde bu iş için belirli bir olmayabilir ve hatta kullanma bakım kitabı da bulunmayabilir. Bunların olmasını sağlayınız. Makine imalatçıları/ithalatçıları ürettikleri/ithal ettikleri pamuk hasat makinelerini gerek doğrudan, gerekse bayiler yoluyla satış yaparken mutlak surette makinenin kullanma bakım kitabını satış yaptıkları kişi veya kurumlara vermek zorundadırlar. Bu ülkemizde çok yaygın olmayan ancak yasal mevzuat gereği zorunlu olarak yapılması gereken doğru davranış şeklidir. Bu amaçla kullanma bakım kitabının teslim edildiğini gösteren pratik olarak hazırlanmış bir kısmı firmada bir kısmı da makineyi satın alan kişi veya kurumda kalan kartlar kullanılmalı ve imzalı olarak teslim edilmelidir. Makine kullanıcılarının Kullanma Bakım kitabı kullanma alışkanlığı kazanması hem makinenin verimli kullanılması hem de iş güvenliği açısından son derece önemlidir. 5

6 Kullanım kitaplarında AB üyesi ülkelerce uygulanan 2003/37/CEE yönetmeliğinin tamamlayıcısı olarak 2006/42/EC yönetmeliği, Avrupa Parlamentosunda 17 Mayıs 2006 tarihinde onaylandı ve 31 Aralık 2009 tarihinde, herhangi bir geçiş süreci söz konusu olmaksızın uygulanmaya başlanacaktır. Yönetmeliğin getirdiği yeniliklerin önemli bölümü ise, güvenlik ve sağlığı tehlikeye düşürebilecek unsurlara ilişkin açıklamalara ağırlık verilmesi konusundadır Pamuk Hasat Makinelerinde Genel Güvenlik Kuralları Motoru çalıştırmadan önce tüm kumandaların boşta veya park kilidinde olduğundan emin olunuz. Böylece aracın ani hareketi ve motordan hareket alan parçaların hareketleri önlenmiş olur. Makineyi kaçırmak operatörün ve yanında bulunan kişinin yaralanmasına ya da ölümüne neden olabilir. Kumandaları, yalnızca kullanıcı koltuğunda otururken kullanınız. Nakliye hızı, tam kontrolü sağlayacak ve aracın dengesini bozmayacak şekilde ayarlanmalıdır. Aracı çukura, derin oluklara ve boşluklara yakın sürmekten kaçınınız. Dönerken, eğimli yerlerden geçerken ve sert, kaygan veya çamurlu zeminlerde hızınızı azaltınız. Fren pedalı kilitleme mandalı fren pedallarını birbirlerine kilitlemek için kullanılır. Pedallar yolda seyahat halinde iken birbirine kilitlenmelidir. Böylelikle maksimum frenleme kapasitesi, düzgün ve güvenli frenleme sağlanmış olur. Mümkün olduğunca tümsek, çukurluk vb. yerlerden uzak yollar seçilmeli. Hasat makinesini çukur, tümsek ve eğimli yerlerden uzak tutun. Dik eğimler, karıklar dönüşü zorlaştırır ve devrilmeye sebep olabilir. Yüksek yapılı pamuk toplayıcılarda ani duruş makinenin öne doğru çakılmasına neden olabilir. Hızlı dönüşte devrilmeyle sonuçlanabilir. Güvenli çalışmanıza engel olacak dik eğimlerde aracı kullanmayınız. Makinenizi koruyucu kapaklar çıkarılmışken asla kullanmayınız. Makinenizde yangın söndürücü bulundurunuz. Yangın söndürücünün çalıştığından, bakımlarının zamanında yapıldığından emin olunuz. Hızla hareket eden araçlarla yavaş hareket eden bu tip araçların çarpışması ciddi yaralanmalara veya ölümlere sebep olabilir. Otoyolda yerel yasaların gerektirdiği şekilde ışıklandırmanızı yapınız. SMV (yavaş hareket eden araç) amblemini görünür tutunuz. 6

7 Hızlı akan trafiğe yol açmak için sağa çekiniz. Dönmeden önce sinyal veriniz ve yavaşlayınız. Yaygın bir ölüm ve yaralanma biçimi de insanların araç üzerinden düşmesidir. Bu sebeple kabin kapısını kapalı tutunuz. Eğitmen koltuğu servis ve bilgilendirme amaçlı kullanılmalıdır. Bu koltuğa başka bir amaç için herhangi bir kimsenin özellikle de çocukların oturmasına izin vermeyiniz. Emniyet kemeri (eğer varsa) her zaman kullanılmalıdır. Aracın çalıştığı yerdeki elektrik kabloları ile temas ciddi yanıklara veya ölümlere sebep olabilir. Bu kabloları sepeti kaldırmadan önce kontrol ediniz ve ekipman ile aralarında yeterli mesafe bulunmasına dikkat ediniz. Araçtan inerken ya da araca binerken her zaman aracın temiz kalmasına dikkat ediniz, gerekli yerleri örtünüz, böylelikle araç içerisinde daha rahat hareket edilebilir ve yaralanmalara sebep olabilecek kaymaların önüne geçmiş olursunuz. Aracı terk etmeden önce tüm kontrol ve kumandaları nötr hale getirip (boşa alıp), park frenini devreye sokunuz, motoru durdurunuz ve kontak anahtarını çıkarınız. Tüm akışkan seviyelerini aracı durdurduktan sonra kontrol ediniz ve gerekli ise ekleyiniz. Aracı herhangi bir ilacın etkisinde iken ya da alkollü iken kullanmayınız. Yakıt ikmalini motor sıcakken veya çalışırken yapmayınız ve bu esnada sigara içmeyiniz. Radyatör kapağını sistem soğuduktan sonra açınız aksi takdirde sıcak akışkan fışkırabilir. Biraz gevşetip basıncın azalmasını bekleyin ardından kapağı açınız. Hızlı bir şekilde bu kapağı açmak haşlanmalara sebep olabilir. Hidrolik yağ veya dizel yakıt sızıntısı deriden içeri girip yaralanmalara sebep olabilir. Böyle bir durumu önlemek için: Akışkan borularını tamamen açmadan önce basıncı düşürünüz. Sisteme basınç vermeden önce tüm bağlantıların iyi bağlandığından ve kaçak olmadığından emin olunuz. Asla elinizle basınç altında olan yerlerdeki sızıntıları kontrol etmeyiniz. Bu işlem için bir parça odun veya kalın karton kullanınız. Bir sızıntı sonucu yaralanma olursa acilen doktora gidiniz. 7

8 Eğer klima sistemi ve soğutucu akışkan ile ilgili yeterli bilginiz yoksa asla bakım çalışması yapmayınız. Soğutucu akışkanın ciddi ve acı veren dondurucu bir etkisi vardır, bu nedenle bu tip bir bakım işlemini eğitimli servis elemanlarına yaptırınız. Akülerle çalışırken unutmayın ki bütün metal objeler tehlikeli olabilir. Kutup başları ile bu tip objeler arasında gerçekleşecek bir temas kısa devre, ateşleme, patlama veya yaralanmalara sebep olabilir. Tamburlarla ilgili bir çalışma ya da bakım işleminden önce mutlaka kavrama kolunu devreye sokunuz, motoru durdurunuz ve kontak anahtarını çıkartınız. Hidrolik kilitleme anahtarını devreye sokmadan ve tamburun altına bir blok yerleştirmeden asla tambur altında çalışmayınız. Hidrolik kilitleme anahtarı, kabin içerisinde ve sağ konsolda yer alır. Asla kapalı bir yerde aracı çalıştırmayınız. Aracı çalıştığı yerlerde her zaman havalandırmaya gereksinim duyulmaktadır. Sepet kaldırılmışken ön ve arka sepet kilitlerini kilitlemeden asla sepetin yakınında veya altında çalışmayınız. Hasat edilen ürünlerin kolay alev alır yapısı nedeni ile bir yangın çok olasıdır. Yangın riski biriken ürünün sık olarak temizlenmesi ve ısınan parçaların düzenli olarak kontrol edilmesi ile minimize edilebilir. Eğer yağ sızıntısı varsa cıvataları ve somunları tekrar sıkın veya contaları değiştiriniz. Dar yollarda ve kör virajlarda ekstra dikkat ve özen gösterilmelidir. Bu tip durumlarda 2 araç, önde ve arkada yaklaşan araçları uyarı amaçlı pamuk hasat makinesini takip etmelidir. Aracı çalıştırmadan önce her zaman kornaya basınız. Lastiği araçtan tamamen ayırmadan tekerleğe veya janta kaynak yapmaya çalışmayınız. Kaynak işleminin oluşturacağı sıcaklık lastik içindeki gaz karışımını ateşleyip patlamasına sebep olabilir. Bu durum lastik havası indirilse bile gerçekleştirilemez. Hava boşaltılması veya jantın cıvatalarının gevşetilmesi oluşabilecek tehlikenin önüne geçmez. Lastik tamamen araçtan ayrılmalı ve kaynak işlemine bundan sonra başlanmalıdır. Jant üzerindeki lastiğe onarım yapmayı denemeyiniz. Eğer böyle bir onarım söz konusu ise eğitilmiş personelden yardım alınız ve uygun donanımın kullanıldığına dikkat ediniz. Hatta gerektiğinde bu eğitilmiş personelin lastiği alıp daha güvenli bir lastik tamir atölyesine götürmesine izin veriniz. Eğer lastik janta tam oturmamış ya da fazla basınçlı ise bu hava küçük bir boşluktan çok hızlı ve büyük bir kuvvetle sızabilir. Bu durum kontrolsüz olduğundan ve büyük kuvvetler söz konusu olabileceğinden tehlikeli bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz. 8

9 1.4. Pamuk Hasat Makinesini Çalıştırmadan Önce Pamuk hasat makinesi çalıştırılmadan önce kullanma ve bakım kitabını okunmalı ve özellikle güvenli çalışma açısından verilen bilgiler tam olarak anlaşılmalıdır. Özellikle güvenlik uyarıları açısından tam anlaşılmayan bilgilerle yapılacak işler, ciddi yaralanma ve sakat kalma olayları ile sonuçlanabilir. Pamuk hasat makinesi hangarda çalıştırılacaksa kapılar açılmalı. Pamuk hasat makinesini çalıştırmadan önce daima temizleyin (Egzoz sistemi etrafını, merdivenlerini, camını vs). Lastik havalarını kontrol edin. Düşük basınç lastiğe yanak yaptırır ve tehlikeli lastik patlamalarına yol açabilir. Aşırı şişirilmiş lastik pamuk hasat makinesini zıplatır ve normal havadaki lastiklere göre devrilmeye yol açma riski fazladır. Doğru şekilde bakımı yapılmamış makineleri çalıştırmaya kalkışmayın. Tüm muhafazaların yerinde ve tutucuların emniyetli durumda olduğundan emin olun. Kayıp muhafazaları yenileyin. Muhafazaların hasar görüp görmediğini kontrol edin. Hasar görmüş olanları tamir edin. Pamuk hasat makinesine çıkmak veya pamuk hasat makinesinden inmek için mutlaka merdiveni kullanın. Ayrıca, pamuk hasat makinesini kullanmaya başlamadan önce genel çalışma güvenliğini ve pamuk hasat makinesini kullanacağınız tarla veya yoldaki güzergâhı gözden geçirin ve ön bilgi edinin. Đşin genel güvenliği için aşağıdaki soruları kendinize sorun ve şu noktaları daima göz önüne alın: Bu pamuk hasat makinesinin kullanımı/bu işin yapılması için gerektiği şekilde bir eğitim aldınız mı? Makinenin kullanma-bakım kitabını okudunuz mu? Đş için doğru ekipman, elbise vb ye sahip misiniz? Pamuk hasat makinesine binme ve makineden inme de dahil olmak üzere tüm noktaları göz önüne alarak işi planladınız mı? Eğer birden fazla kişi işin yapılması ile ilgili ise herkes ne yapacağını tam olarak anladı mı? Đletişim şekli üzerinde ortak bir anlaşma sağlandı mı? 9

10 Makineye herhangi bir müdahaleden önce daima makineyi stop etmeniz gerektiğini bilin. Daima doğru durdurun. Makinenin durdurulması sırasında daima ataletten dolayı oluşacak durma süresini dikkate alın. Üzerinize düşebilecek şeyleri emniyete alın. Örneğin; kilitleyin, destek kullanın. Dönebilecek şeyleri emniyete alın. Örneğin, takoz kullanın. Depolanmış enerji bulunan yerlere dikkat edin. Örneğin; yaylar veya hidrolik sistem enerjisi. Depolanmış enerjiyi nasıl emniyetli bir şekilde tahliye edebileceğinizi hesaplayın. Đşi yaparken doğru takım kullanın. Đmalatçıların açıklamalarına uyun. Đş bittiğinde makineyi çalıştırmadan önce daima muhafazaları yerine takın. Makineyi tekrar çalıştırmadan önce baştanbaşa kontrol edin 1.5. Operatörün Đşe Hazırlanması Pamuk hasat makinesi ile çalışmaya başlamadan önce aşağıdaki soruları kendinize sormalısınız: Bu işi yapmak için eğitildim mi? Eğer yanıtınız hayır ise işe hiç başlamayın. Bu makinenin nasıl çalıştırılacağını biliyor muyum? Pamuk hasat makinesinin emniyetli olarak nasıl çalıştıracağınızı bilmiyorsanız ve onunla ilgili gereken eğitimi almadıysanız, asla kullanmayın. Kullanma bakım kitabını okuduğunuzdan ve anladığınızdan emin olun ve kolay ulaşabileceğiniz bir yere koyun. 10

11 Uygun kıyafet ve ayakkabı giyiyor muyum? Ayağınızı iyi kavrayan bir ayakkabı giyin(makine kullanılırken emniyet açısından darbelere dayanıklı bot giyilmeli). Makine veya makinenin kontrol mekanizmaları üzerine sarkacak tipte elbiseler atkı vb giymeyin(yırtığı olmayan iş tulumları önerilir). Uygun kişisel koruyucu ekipman kullanın(koruyucu gözlük, ağız maskesi vb). Üzerinizden ziynet eşyalarını(yüzük, vb) çıkarın. Uzun saçlarınız varsa arkadan bağlayın. Hareketlerimin sonucunda neler olabileceğini biliyor muyum? Makinenin nasıl çalıştırılacağını bilin. Hangi sırayla ne olur? Đşinizi önceden planlayın ve makine parçalarının hareket edebileceğini daima aklınızda tutun. Herhangi biri makine yakınında veya üstünde çalışıyor mu? Eğer öyleyse başlamadan önce hareketin şekli üzerinde uzlaşın. Anahtarı çıkarın- acemi kişi nasıl kullanılacağını bilmiyorsa yanlış olanı çevirebilir. 11

12 Yakındaki kişileri göz önüne alarak makineyi çalıştırmadan önce onları uyarın. Emniyet gözlüklerini daima takın. Hareketli parçalara yakalanmamak için üzerinize uyan giysiler giyin ve ellerinizi hareketli parçalardan uzak tutun. Gürültü rahatsızlık verecek boyutta ise bir kulak koruyucu veya tıkacı kullanınız. Tam uyanları rahatsızlık yaratmaz ve yalnızca gürültü seviyelerini azaltmaz aynı zamanda sözlü mesajları ve makine sinyallerini duymanıza imkan verir. Kulaklıklar standartlara uygun seçilmelidir. Kulak tıkaçlarının doğru büyüklükte ve size uyduğundan emin olun. Kulak hastalığı olan kişiler için uygun olmayabilir. Eğer böyle bir durum varsa veya kulak kanalınızda rahatsızlık varsa kullanmadan önce bir doktora görünmenizde fayda vardır. Bazen kulak koruyucuları kullanma birkaç gün biraz rahatsızlık yaratabilir. Bu rahatsızlık düzenli kullanımla bir süre sonra geçer. Asla pamuğu kulak tıkacı olarak kullanmayın, faydasızdır 12

13 Ayağınıza kaymayan basınca dayanıklı iş ayakkabısı giyin Uç kısımları çelik veya özel maddeden yapılmış basınca ve sivri cisimlere karşı dayanıklı, kaymaya karşı güvenli ayakkabılar giyin. Bu tip ayakkabılar uç kısmındaki özel dayanıklı bölüm nedeniyle ayak üzerine düşen ağır maddelere karşı ayağı korurlar. Pamuk hasat makinesi ile çalışırken başınızı koruyun. En etkin baş koruyucu sert şapkalardır. Şapkalar seken, düşen objelere karşı koruma sağlar Acil Durum Đçin Hazırlıklı Olma Aşağıdaki malzemeler ve bilgiler acil bir durumda kullanılmak üzere pamuk hasat makinesinde hazır bulunmalıdır: ABC Tipi kuru kimyasal 6 Kg lık iki adet yangın söndürme cihazı, 15 m 2 lık tutuşmaya dayanıklı malzemeden yapılmış branda Yangını haber vermek için cep telefonu/ses ve ışıklı ikaz cihazı Đlkyardım çantası Ayrıca; çalışılan bölgedeki; Hastanenin Elektrik Şirketinin Zehirlenmelerle ilgili merkezin Sivil savunma arama kurtarma birliğinin Đtfaiye telefonları kolay görünen ve kaybolmayacak şekilde pamuk hasat makinesinin belirli bir yerinde bulunmalıdır. 13

14 1.7. Pamuk Hasat Makinesine Çıkma ve Đnme a. Pamuk hasat makinesine daima güvenli olarak binin ve güvenli olarak inin. Bunun için daima merdivenleri kullanın. Gerek çıkış gerekse iniş sırasına daima yüzünüz pamuk hasat makinesine dönük olsun ve vücudunuz üç noktadan pamuk hasat makinesiyle temas etsin( Üç destek noktası kuralı). Ayağınız basamaklarda, elleriniz tutamakta ve yüzünüz pamuk hasat makinesi dönük olduğu taktirde dengenizi daha kolay sağlarsınız. Pamuk hasat makinesi hareket halindeyken kendiniz de dahil olmak üzere hiç kimsenin pamuk hasat makinesi binmesine ve inmesine izin vermeyiniz. Pamuk hasat makinesine bu durumda ikinci şahısların yaklaşmasını da engelleyiniz. Pamuk hasat makinesinde bakım amacıyla değişik yerlere erişimde de mutlaka bu amaçla konulmuş basamak ve tutamaklardan faydalanınız. Pamuk hasat makinesi hareket halindeyken işlerine devam etmek isteyen pek çok operatör veya ikinci şahıs yaralanmakta veya sakat kalmaktadır Güvenli Çalıştırma Elinizde mutlaka Pamuk hasat makinesinin kullanma kitabını bulundurun. Bu size makinenin emniyetli kullanımı, tıkanıklıkları giderme, pamuk hasat makinesi ve deposunu temizleme gibi konularda bilgiler verecektir. Pamuk hasat makinelerini sadece oturarak normal çalışma pozisyonunda çalıştırın. 14

15 Pamuk hasat makinesine çıkmadan önce hiç kimsenin pamuk hasat makinesi ile herhangi bir ilgisinin olmadığından emin olun. Çevrede bulunanları uyarmak için çalıştırma öncesinde kornayı üç kez çalınız. Çocukları kesinlikle pamuk hasat makinesi çevresinden uzak tutunuz. Pamuk hasat makinesinde operatörünkinden başka bir koltuk yoksa beraberinizde başka hiç kimsenin makineye binmesine izin vermeyiniz. Makineyi kapalı alanda çalıştırılması istenmemektedir. Ancak böyle bir yerde zorunlu olarak çalıştıracaksanız iyi bir havalandırma olduğundan emin olunuz. Pamuk hasat makinesini çalıştırmadan önce; Aracın üreticisi tarafından belirlenmiş kullanım, bakım talimatlarının yerine getiriniz. Motoru çalıştırmadan önce kullanım bakım kitabındaki güvenlik mesajlarını okuyunuz. Makine üzerindeki tüm güvenlik işaretlerini okuyunuz. Aracın etrafında insanların olmadığından emin olunuz. Kullanmadan önce kontrol ve kumandaların kullanımını öğreniniz. Alkol veya herhangi başka bir ilacın etkisi altında iken aracı kullanmayınız. Pamuk hasat makinesini çalıştırmak için; Varsa, çok fonksiyonlu kumanda levyesini nötr pozisyona getiriniz. Klima kontrol düğmesini KAPALI konuma getiriniz Tambur çalıştırma kontrol kolu Kapalı konumda (OFF konumunda) olmalıdır. Aracın etrafında kimse olmadığından emin olunuz. Aracı çalıştırmadan önce her zaman 3 kez kornaya basınız. Normal çalıştırma ile ilgili kullanma bakım kitabında verilen diğer talimatları uygulayınız. Pamuk hasat makinesini çalıştırırken ilk çalıştırma sıvısı püskürtüyorsanız, bu çok yanıcı olduğundan, kullanırken çok dikkatli olun. Yeni makinelerde bu sistem, soğuk 15

16 havalarda kolay çalıştırmayı sağlayan ve makine üzerine monte edilmiş yerleşik eter depoları ile( termostarter sistemi) sağlanmaktadır. Eter kutuları patlayıcı olup, üzerindeki uyarılar dikkatle okunmalı ve bu kutuların standartlara uygun özellikleri sağladığından emin olunmalıdır. Eter kutusu sıcak havalarda makine üzerinden alınmalıdır. Bu sistem makinelerde isteğe bağlı üniteler arasında yer almaktadır. Eterle çalıştırma sembolü Pamuk hasat makinesini çalıştırırken ara kabloları kullanıyorsanız akünün etrafına kıvılcım sıçramamasına çok dikkat edin. Aküden çıkan hidrojen gazı parlayabilir. Akünün elektrolit seviyesin gece kontrol ederken asla çıplak alev kullanmayınız. Bu işi yaparken sigara içmeyiniz. Batarya içindeki elektrolitin cildinize ve gözünüze temas etmesinden kaçınınız. Bu tür çalışmalarda göz koruyucu, kenarları kapalı güvenlik gözlükleri kullanınız. Cilt ve göze elektrolit teması durumunda bol soğuk suyla yıkayarak derhal bir sağlık kuruluşuna başvurunuz Güvenli Durdurma Pamuk hasat makinesini güvenli durdurmak için; Makine eğer ağır yükte çalıştırılmışsa 3 5 dakika kadar düşük devirde çalıştırdıktan sonra aşağıdakileri yapınız: Kumanda kolunu Nötr/Etkisiz/Boş konuma alınız, tüm kumandaları nötr duruma alınız ve ekipmanları yere indiriniz. Park frenini devreye sokunuz. Toplama ünitesini yere indiriniz. El gazını tamamen geriye alınız (motor stop pozisyonu). Kontak anahtarını kapatınız ve yanınıza alınız. Đlave olarak, eğer aracı park edip terk edecekseniz; Kabini kilitleyiniz. Yer ve zemine göre, tekerleklere takoz koyunuz. 16

17 Güvenli durdurma aşamaları aşağıdaki durumlarda uygulanmalı: Pamuk hasat makinesi operatörü koltuğunu terk edeceği zaman, Herhangi biri pamuk hasat makinesine yaklaşırken, Herhangi biri makinede bir şeyle meşgul olurken Operatör Mevcudiyeti Sistemi Bu sistem aracın kullanımını ve servisini zorlaştırmadan aracı daha güvenli hale getirilmesi amaçlı kullanılmaktadır. Araç viteste iken bu sistem tambur ya da araç hareketini kesmeyecektir, dolayısı ile aracın yolda ve tarladaki fonksiyonları bu sistemden etkilenmeyecektir. Aşağıdaki işlemleri yaparak sistemin doğru çalışıp çalışmadığından emin olunuz: 1. Vitesi boşa alın ve toplama ünitesini çalıştırınız. 2. Gaz kolunu toplama ünitesi yavaş yavaş hareket edinceye kadar ileri doğru hareket ettiriniz. 3. Bu esnada koltuktan kalkınız toplama ünitesinin durması gerekir eğer durmamışsa, yetkili servis ile temasa geçiniz. Bu sistem tamburları vites boşta ve kullanıcı koltuğunda değilse durdurur. Sürücü koltuğa dönse bile tamburun tekrar çalışmaya başlaması için çok fonksiyonlu kumanda levyesinin sıfırlama konumu olan boşa alınması gerekir. Bu sistem aynı zamanda tambur servis anahtarı yardımı ile uzaktan araca kumanda etmeyi de sağlamaktadır. Bu sistem kullanıcı güvenliğini arttırdığında her gün bu sistem sahip makinelerin kullanma bakım kitabında anlatılan prosedür izlenerek işlerliğinin test edilmesi gerekir Makine Üzerinde Değişiklik Yapma Pamuk hasat makinesi üzerinde imalatçısının/ithalatçısının izin vermediği hiçbir değişiklik yapılmamalı. Đzinsiz değişiklikler çok ciddi yaralanma ve ölümlerle 17

18 sonuçlanabilir. Örneğin; tamir bakımda erişimi kolaylaştırmak için bazı muhafazaların yerinden çıkarılması gibi durumlar ciddi kaza riskleri doğurur. Đmalatçılar bu gibi durumlarda zaten yazılı başvuru talep etmekte, izinsiz olarak yapılacak değişiklikler sonucu oluşabilecek hasar ve yaralanmalarda da hiçbir sorumluluk yüklenmemektedirler. Pamuk hasat makineleri ile tarlada çalışma sırasında meydana gelebilecek kazalara karşı birçok güvenlik öğesi bulunmaktadır. Bu düzenekler arasında; devrilmeye karşı koruma yapıları, koruma ve muhafaza emniyet kapakları sepet güvenlik kilidi, alarmlar, güvenlik siperleri, işaret plakaları, aynalar, yangın söndürme düzenleri sayılabilir. 2. PAMUK HASAT MAKĐNELERĐNDE KULLANILAN GÜVENLĐK ÖGELERĐ 2.1. Devrilmeye Karşı Koruma Yapıları ve Emniyet Kemerleri Pamuk hasat makinelerinin düzgün olmayan yerlerde, yollarda çalışmaları sırasında devrilme riskleri her zaman vardır. Bu riske karşı alınacak önlemler arasında standartlara uygun devrilmeye karşı koruma yapılarının varlığıdır. Standart bir kabin ile birlikte pamuk hasat makinesinin devrilmesi sırasında operatörü güvenli bölgede tutacak bir diğer önemli öğe emniyet kemeridir. Yeni imal edilen pamuk hasat makinelerinde gerek kabin gerekse emniyet kemeri zorunlu olarak bulunmaktadır. Sıkça görülen bir yaralanma ve ölüm sebebi kabinden düşmektir. Bu nedenle kabin kapılarını kapalı tutun. Ek koltuğu sadece gerekli ise ve uygun kişiler için kullanın. Özellikle çocukların bu koltuğa binmesine müsaade etmeyiniz. Pamuk hasat makinelerinde bulunan ek koltuk yeni bir kullanıcıya tecrübeli bir eğitmen tarafından ilk kullanım esnasında yardım edilmesi amaçlı yapılmıştır. Bu koltuk yolcu koltuğu değildir veya çocuklar için yapılmamıştır. 18

19 Ek koltuğun kullanılması durumunda güvenlik açısından dikkat edilecek noktalar şunlardır: Araç daha yavaş sürülmelidir. Aracı otoyol, otoban ve halka açık alanda kullanmaktan kaçınılmalıdır. Ani kalkış ve duruşlardan kaçınılmalıdır. Keskin dönüşlerden kaçınılmalıdır. Her zaman emniyet kemeri bağlanmalıdır. Kabin kapıları daima kapalı tutulmalıdır. Tarlada ya da yolda emniyet kemerinizin doğru bir şekilde bağlandığından emin olunuz. Aracı çalıştırmadan önce emniyet kemerlerinin bağlanmış olduğundan emin olunuz. Eğer doğru bir şekilde kullanılır ve bakımı yapılırsa emniyet kemeri güvenliğinizi sağlar. Kitleme sistemi bozulmuş veya kıvrılmış ya da bir yerlere sıkışmış emniyet kemerini bakıma tabi tutunuz Koruyucu Düzenekler, Koruma ve Muhafaza Kapakları Koruyucu ve kapakları asla yerlerinden çıkarmayın. Çalıştırma öncesinde yerlerine doğru olarak takılmış olmalarına dikkat edin. Herhangi bir koruyucuyu sökmeden önce mutlaka ana hareket mekanizmasını etkisiz duruma koyun, motoru durdurun, park frenini aktif hale getirin ve kontak anahtarını makine üzerinden alın. Tarlada çalışırken Pamuk hasat makinesi emniyet kapakları ve muhafazalarının usulüne uygun olarak takıldığından emin olun. Yırtılmış, delinmiş bağlantıları kopmuş veya tamamen yerinden çıkmış muhafazaların çalışma öncesinde tamir edilmesini sağlayın. Emniyet kapakları Avrupa Birliğinin yeni mevzuatına göre özel bir takım anahtarı ile açılabilecek kilit sistemiyle donatılmıştır. Pamuk hasat makinelerinde dönen şaftlar(miller), dişli mekanizmaları bunlara yakalanılması durumunda ciddi yaralanma ve ölümlü kazalara neden olurlar. 19

20 Pamuk hasat makinesi kapaklarını ve hareket mili koruyucularını hiçbir zaman sökmeyiniz. Sökülmüş olanları yerlerine takınız/taktırınız. Şaftların muhafazalarının serbestçe hareket ettiklerinden emin olunuz. Eski pamuk hasat makineleri için firması ile görüşerek muhafazasız yerlerin muhafazalandırılması için gereğini yapınız. Bu tür mekanizmalarda her türlü ayar bakım ve tamir temizlik işlerinde mile hareket veren ana mekanizmayı durdurup, kontak anahtarını aldıktan sonra müdahalede bulununuz. Tüm muhafaza kapaklarını servis ve temizlik amacı ile açtıktan sonra geri kapatınız. ASLA aracı muhafaza kapakları açıkken çalıştırmayınız Sepet Güvenlik Kilitleri Sepet güvenlik kilitleri önde ve arkada olmak üzere iki tanedir. Sepet bakım ya da gözlem amacı ile tam olarak kaldırıldığında aşağıya düşmemesi ve pozisyonunu koruması amaçlı kullanılırlar Đşaret Plakaları Trafikte seyir esnasında takılması zorunlu plakalardır. Bu plakalar pamuk hasat makinesinin hem önüne hem de arkasına takılmalıdır. Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre genişliği 255 cm yi geçen araçlar için; bu araçların trafiğe çıkışlarında, ön ve arkalarına en az 150 metreden görülebilecek ve en az 50 metreden rahatça okunabilecek şekilde yansıtıcı malzeme ile kırmızı zemin üzerine beyaz harflerle yazılacak ve en az 180x24 santimetre ebadında (Geniş Araç), (Geniş Yük), (Uzun Araç), (Uzun Yük), (Geniş ve Uzun Yük) ve (Geniş ve Uzun Araç) ibareleri yazılı birer levha bulunması zorunludur. 20

21 Bazı ülkelerde ayrıca Pamuk hasat makinesine Yavaş Hareket Eden Araç anlamına gelen ve görülmeyi kolaylaştıran normal işaret plakalarına göre daha büyük işaret plakaları takılması da zorunludur. Bu amblem ortasındaki üçgen turuncu rengini iyice kaybedince yenisi ile değiştirilmelidir. Turuncu renkteki kararmanın temel sebebi güneş ışıklarıdır. Gündüz amblemi görülmez yapacak bu kararma amblemin diğer araçların dikkatini çekmemesine sebep olacaktır Aydınlatma Donanımı ve Işıklı Döner Tepe Lambası Kendiyürür tarım makineleri ile asılı ve çekili olarak hareket ettirilen tarım arabaları(römork), ekim makineleri, orak makineleri, harman makineleri vb. makinelerin karayolu üzerinde emniyetle hareket edebilmesi için gerekli aydınlatma, fren, dönüş(sinyal), tehlike lambaları ve diğer aydınlatma lambaları ile bunların kontrol düzenlerinin tamamı söz konusu sistemleri oluşturur. Pamuk hasat makineleri ve römorklarında ancak gerekli ve izin verilen aydınlatma düzenleri kullanılabilir. Reflektör ve benzeri gereçlerde aydınlatma düzeni sayılır. Aydınlatma düzenleri kurallara uygun olarak yerleştirilmeli ve her zaman çalışır durumda olmalıdır. Aydınlatma donanımında yer alan reflektörler, yan, arka ve stop lambaları, sinyal lambaları, tescil plakası olanlar için arka plaka lambaları, farlar, geri vites lambaları, park lambaları ilgili tip onay yönetmeliklerine uygun olmalıdır. 21

22 Aşağıdaki çizelgede kendiyürür tarım makinelerinde mecburi olarak bulunması gereken aydınlatma, ışıklandırma ve işaret lambaları verilmiştir(ts 5776). Aydınlatma ışıklandırma ve işaret lambasının adı Özelliğinin standart maddesi belirtildiği Kısa huzmeli farlar Park lambaları Kuyruk lambaları Fren lambaları Dönüş lambaları Plaka lambası Yedi terminalli priz Pamuk hasat makinelerinde ancak gerekli ve izin verilen aydınlatma düzenleri kullanılabilir. Reflektör ve benzeri gereçler de aydınlatma düzeni sayılır. Aydınlatma düzenleri kurallara uygun olarak yerleştirilmeli ve her zaman çalışır durumda olmalıdır. Aydınlatma donanımında yer alan reflektörler, yan, arka ve stop lambaları, sinyal lambaları, tescil plakası olanlar için arka plaka lambaları, farlar, geri vites lambaları, park lambaları ilgili tip onay yönetmeliklerine uygun olmalıdır. Sarı olarak yanıp sönen ışıklı döner tepe lambası Pamuk hasat makinesinde bulunması zorunlu güvenlik ünitelerindendir. Trafikte seyir halinde yakılmalıdır. Bunlarla ilgili yönetmelik, teknik düzenleme isimleri vb. imalatçının uyacağı mevzuat kısmında verilmiştir. 22

23 Pamuk hasat makinesinde; Sağ-Sol Arka Lamba Sağ-Sol Turuncu Uyarı Lambası Sağ-Sol Sinyal Lambası ve Yavaş Hareket Eden Araç Amblemi 2.6. Aynalar Ayna Pamuk hasat makinesinin güvenli çalıştırılması için önemli bir güvenlik öğesidir. Pamuk hasat makinesi büyük ve geniş bir araç olduğu için gerek durduğu yerde gerek tarlada gerekse karayolunda çalışırken operatörün ikinci şahısları ve diğer araçların durumlarını kontrol etmesi için mutlaka kullanılması gereken ve bulundurulması zorunlu ünitelerdir. Araçların imal ve tadil yönetmeliğinde belirtilmiş olan yer ve büyüklükte aynalar Pamuk hasat makinelerinde mutlaka kullanılmalıdır. Aynaları doğru kullanarak tarlada boşaltma vb. işleri dikkatle takip ediniz. Karayolu trafiğinde ise özellikle yoğun trafikte arkada biriken araçlara yolu açmada ve araçların Pamuk hasat makinesini geçişlerinde aynaları etkili kullanarak bir kaza oluşmasını önleyiniz Yangın Söndürücü Pamuk hasat makinesinde kolay ulaşılabilecek bir yerde, her zaman kullanıma hazır 6 kg lık ABC Tipi kuru kimyasal bir yangın söndürücü bulunması zorunludur. Aynı özellikteki yangın söndürücüden pamuk hasat makinesi tarlada çalışırken bir adet de çalışılan yerde bulunması işin emniyeti açısından önemlidir. Yeni makinelerden bir 23

24 kısmında bu durumu fazlasıyla karşılayan, biri makinenin önünde 10 lb, diğeri arkasında 20 lb lik iki yangın söndürücü bulunmaktadır Alarm, Sesli Uyarı Pamuk hasat makinesinde çalışma sırasında ünitelerde meydana gelecek istenmeyen durumları ve arızaları belirten pek çok ışıklı ve sesli uyarı ve alarm sistemi vardır. Bunların bir kısmında arıza ikaz lambası ile belirtildikten sonra devamında sesli olarak çalan alarm operatörü ikaz eder. Bazı durumlarda sistem motoru stop ettirir. Motor Stop Đkaz Lambası, Sepet Dolu Đkaz Lambası, Tambur Durum Işıkları, Tambur Servis Đkaz Lambası, Emme Manifoldu Sıcaklık Đkaz Göstergesi, Düşük Motor Devri Alarmı, Düşük Fan Devri Alarmı, Klima Soğutucu Basıncı Đkaz Lambası, Park Freni Đkaz Lambası Ve Sesli Uyarısı bunlardan bazılarıdır. Bunlar arasında özellikle tamburun durumunu gösteren ışıklar iş güvenliği açısından önemlidir. Kırmızı TIKALI Turuncu KONTROL ET Yeşil SORUN YOK anlamına gelmektedir. Pamuk hasat makinesinin tarlada nasıl kullanılacağını bilmeden veya bilgili bir kişiden tam olarak öğrenmeden onu kullanmaya kalkışmayın. Pamuk hasat makinesini eğer hasta veya uykulu iseniz asla çalıştırmayın. Emniyetli çalıştırma uyanık ve pamuk hasat makinesini istenilen şekilde kullanmaya bağlıdır. 24