KÖK HÜCRE NAKİL ÜRÜNLERİNDE KALİTE KONTROL TESTLERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KÖK HÜCRE NAKİL ÜRÜNLERİNDE KALİTE KONTROL TESTLERİ"

Iskander Karadeniz
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KÖK HÜCRE NAKİL ÜRÜNLERİNDE KALİTE KONTROL TESTLERİ Bio.Utku SEYİS Kalite Kontrol Sorumlusu Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı ve Kordon Kanı Bankası 2014

2 İnsan sağlığı için üretimi yapılan her ürünün, üretiminin tüm aşamalarında ve hasta uygulamalarında yüksek kalite seviyesine sahip olması gerekmektedir. Bu amaçla, son yıllarda her türlü kan ve kan ürünü, kök hücre bankacılığı, hücre ve gen tedavi ürünlerinin Transplant Merkezleri altında nakillerinin yapılması gerekliliği belirmiştir. Ülkemizde de Nakil ürünleri için Trasplant Merkezlerinin ve nakil ürünleri üretim tesislerinin kurulumunun hızla arttığı bir dönemdeyiz.

3 KALİTE Bu tesislerde üretilen ürünler için belirlenen şartlar altında ve belirlenen bir zaman süresi içersinde istenilen fonksiyonları yerine getirebilme hizmetine ihtiyaç vardır.

4 Kalite Kontrol Verilen hizmetin önceden saptanmış özellikleri taşıyıp taşımadığının ve ne ölçüde güvenilir olduğunun incelenmesi için kullanılan kalite kontrol yöntemleri geliştirilmiştir.

5 Kalite Kontrolün Faydaları Ürün kalitesi kontrol edilir, kullanışlılığı ve kullanma süresi belirlenir. Üretim ve kalite kontrol metotlarının istatistiksel veri ve kullanıcı geri bildirimleri sonucunda revizyonu sağlanır. Üretilen ürünün istenilen özellikte olup olmadığı kontrol edilmiş olur. Ürünlerde meydana gelen beklenenin dışındaki değişmeleri önceden tespit edip hatalı üretimi engellemek.

6 Nakil Ürünlerinde Kalite Kontrol Kalite Kontrol

7 1-Kabul Öncesi Ham Ürün: Ham ürünün geldiği anda paket halindeki durumunu tanımlar.

8 1-Kabul Öncesi Ham Ürün Ambalaj Görünüm Isı Takibi Hacim Viral Seroloji

9 Ambalaj Güvenlik bandı sağlam olmalı ve ilk kez görevli personel tarafından açılmalıdır. Güvenlik bandının sağlam olmadığı durumda durum rapor edilir ve gönderici tarafa konu hakkında bilgi verilir.

10 Görünüm Dağılmayan ve farklı renkte partiküller, Vişne görünümünde serum, Hemoliz, pıhtılaşma veya enfeksiyoz bozulma işaretidir.

11 Isı Takibi Uzak mesafelerdeki nakiller için 4-8 C arasında, 24 saat içindeki nakiller için oda sıcaklığında bir ısı ile transfer sağlanmalı (oda ısısında olması kuralsız olması anlamına gelmez C aralığında olmalı ve fazla bir sapma olmamalıdır.), ısı takip çubuğu ile ısı takibi yapılmalıdır.

12 Hacim Aferez ürünleri için ml arasında Kemik iliği erişkin yaş grubu için > 500 ml Pediatrik yaş grubu için > 150 ml olmalıdır. *(volüm bu rakamların altında olduğunda yetersizlik bilgisi hasta sahibi doktora iletilmelidir. Bunların altında alınan volümlerden hedeflenen yeterliliğe ulaşılamayacağından üretimle kaynaklı sorumluluk azaltılmış olunur.)

13 Viral Seroloji Eğer ürün otolog ise laboratuvar ve personel güvenliği için İşleme başlamadan, test sonuçları verici dokümanlarından takip edilir veya bilinmiyor ise testler çalıştırılarak ürün laboratuvara alınır. Ürün Allogeneik ise mutlaka seroloji testleri bilinmelidir. Özel durumlarda da Mesul Müdür onayı alınarak işlemlere devam edilir. (Başka bir Donör bulunamıyorsa) Akraba dışı nakillerde DNA PCR çalışılması tercih edilmelidir.

14 2-İşlem Öncesi Ham Ürün: Kabul öncesi kalite kontrolü geçip üretim alanına giren işlenmemiş ham ürüne verilen addır.

15 2-İşlem Öncesi Ham Ürün Canlılık Hücre Sayısı Mikrobiyolojik Kalite Kontrol (Aerob,Anaerob, Mantar Kültürü) Mikroskobik Kontrol (Yayma) Kalite kontrol laboratuarına gelen kemik iliğindeki MNH tiplerinin, büyüklük, sitoplazma ve çekirdek yapılarına göre değerlendirerek ürün yeterliliğini belirlemek amacı ile yapılmaktadır. Ön kalite kontrolde yeterlilik verebilmek için mikroskopta 10x alanda en az 2 megakaryosit görülmeli ve ml deki hücre sayısı > 15 milyon olmalıdır.

16 3-Ara Ürün: Ham ürünün son ürün haline gelene kadar geçirdiği aşamaları tanımlar. Plazma, eritrosit azaltımı ve hücre maniplasyonu, ara ürün olarak tanımlanabilir. Canlılık Hücre Sayısı

17 4-İşlem Sonrası Ürün (Son Ürün): Bitmiş ürünü tanımlar. Son üründen ileride oluşabilecek problemlere karşılık 2 adet şahit numune saklanmalıdır.

18 4-İşlem Sonrası Ürün (Son Ürün) Canlılık Hücre Sayısı Flow Sitometri (İmmünfenotipleme) Mikrobiyolojik Kalite Kontrol (Aerob,Anaerob, Mantar Kültürü) CFU

19 Yapılan Testler, Kısa Metodoloji ve Kabul Sınırları

20 İn vitro şartlarda üretilen hücrelerin canlılıklarının kabul edilebilir sınırlarda olup olmadığını belirlemek için yapılan kalite kontrol testidir. Tyrpan Blue(Mavisi) ve 7AAD ile yapılır. > % 90 olması hedeflenmiştir. Canlılık

21 Canlılık ölçümü yapılacak numuneden flaşlama yaparak mikropipet ile 100µl çekilir ve örnek tüpene aktarılır. Aynı tüpe 100µl Tyrpan Blue eklenerek flaşlama yapılır. Elde edilen karışımdan 10µl alınır ve lamda değerlendirme yapılır. Değerlendirme için yaklaşık 100 ve üzeri hücre sayılır. Mavi renkle boyalı hücreler ölü hücreler, açık renkte şeffaf olanlar canlı hücrelerdir. Toplam hücrelerin ölü hücrelerden farkının 100 ile çarpımının, toplam hücre sayısına bölümü canlılık oranını verecektir. Canlılık

22 İn vitro şartlarda üretilen hücrelerin istenilen aşamada hücre sayısını belirlemek için yapılan kalite kontrol testidir. Hücre Sayısı Thoma lamı veya CBC cihazı kullanılarak hücre sayısı tespit edilir. Aferez ürünlerinin CBC cizhazında okutulmasının olumsuz bir yanı yoktur ancak kemik iliklerinde yanlış sonuçlar verebilme ihtimeline karşılık Thoma ile sayımı önerilmektedir.

23 Thoma Lamında Hücre Sayımı Thoma lamı düz bir zemin üzerine koyulur ve lamelin yapışması gereken sayım alanı çerçevesinin üzerine thoma lamelini kapatılır. Eliza pipeti ile numune tüpündeki süspansiyonundan uygun yöntemle 100 μl hücreye iki kere al-ver yapılıp üçüncüde alınır ve örnek tüpüne koyulur. Hücre süspansiyonundan eliza pipeti ile 50 μl çekilir.

24 Thoma Lamında Hücre Sayımı Thoma lamının her iki yanında bulunan kanalların ortasında kalan sayım alanında lamelin lam ile birleştiği noktaya eliza pipetinin ucu dayanır ve tam orta noktasından yavaşça hücre solüsyonunu sayım alanına pipetlenir. Bu işlem thoma lamının diğer tarafı içinde tekrarlanır.

25 Thoma Lamı Hücre Sayısı Mikroskop açılır, lam yerleştirilir ve 20 lik objektife ayarlanır. Sayım alanındaki birbirine paralel ve birbiriyle kesişen çizgiler ve hücreler görülür. Thoma lamı 4 büyük kareden ve kendi içinde de 16 küçük kareden oluşan sayım alanına sahiptir. Bu alanın içine düşen tüm hücreler ayrı ayrı sayılır.

26 Thoma Lamı Hücre Sayısı

27 Thoma Lamı Hücre Sayısı

28 Flow Sitometri (İmmünfenotipleme) Süspansiyon halindeki hücre ya da partikülleri bir akış kanalından belirli bir hızda tek tek geçerken sınıflandıran bir sistemdir. Hücre büyüklüğü ve granülasyonu ile birlikte aynı anda farklı floresan boya ile işaretlenmiş örnekler analiz edilebilir.

29 Flow Sitometri (İmmünfenotipleme)

30 Flow Sitometri (İmmünfenotipleme) ISHAGE Yöntem: CD 45 FITC CD 34 PE 7AAD Trucount tüpe eklenir. Milan Mulhouse Yöntem: CD 45 FITC CD 34 PE BD tüpe eklenir

31 Mikrobiyolojik Kalite Kontrol Aerob ve anaerob olarak Mikrobiyolojik kültür şişeleri ile yapılır ve cihazlara yüklenir. Ürünün giriş ve çıkışından örnekler alınır. Mantar kültürü için de örnekler alınır ve takibi yaplır. İhtiyaç olursa ara ürün basamaklarından da kültür örneklemesi yapılır. Kültür sonuçları 24.saat, 48.saat, 7.gün ve 14. gün aralıklarında takip edilir.

32 CFU (Colony Forming Unit) CFU yapan hücreler yarı katı besiyerin de 14 gün süresince büyüme faktörlerinin desteğiyle beslenmeye alındıklarında koloniler oluştururlar. Bu kolonilerin gelişimi sonrası sayımları yapılır ve böylece test edilmek istenen üründeki CFU oranı hesaplanır. CFU-GM: granulocyte macrophage BFU-E: Burst forming unit erythroid CFU-GEMM: granulocyte, erythrocyte, macrophage, megakaryocyte

33 1. Gün 4x 7. Gün 4x 14. Gün 4x 14. Gün 10x

34 14. Gün 14. Gün

35 Otolog Nakil Kabul Sınırları

36 Allogeneik Nakil Kabul Sınırları

37 Dondurma Öncesi Son Üründe Olması Gereken Hücre Limitleri Kabul Değerleri WBC (Jelleşme) Perifer de <1 x 10 8 /ml Kemik iliği <5 x 10 7 /ml Nötrofil (Jelleşme) <20.000/µl HTC < %5 Trombosit Miktarı (Jelleşme) < /µl Son Ürün Canlılık > % 90

38 Yapılan Testler Kabul Öncesi Ham Ürün İşlem Öncesi Ham Ürün Ara Ürün Son Ürün Ambalaj X Görünüm X Isı Takibi X Hacim X Seroloji X Mikrobiyolojik Kültür X X X Canlılık X X X Hücre Sayısı X X X Mikroskobik Tarama(Yayma) X Flow (İmmünfenotipleme) X CFU X

39 TEŞEKKÜRLER. Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı ve Kordon Kanı Bankası 2014

Benzer belgeler

KORDON KANI ÜRETİMİNDE KALİTE STANDARTLARI. Msc. Bio. Fatma Eyüboğlu Ünüvar Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı

KORDON KANI ÜRETİMİNDE KALİTE STANDARTLARI Msc. Bio. Fatma Eyüboğlu Ünüvar Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı TANIM Anne karnındaki bebeğin besin ve oksijen ihtiyacını karşılayan plasenta ile bebek arasındaki