PAN 22 MEKANİK HAREKETLİ KALİPERLİ DİSK FRENİ MONTAJ VE BAKIM TALİMATI

Transkript

1 PAN 22 MEKANİK HAREKETLİ KALİPERLİ DİSK FRENİ MONTAJ VE BAKIM TALİMATI

2

3 PAN 22 MEKANİK HAREKETLİ KALİPERLİ DİSK FRENİ Montaj ve Bakım Talimatı 5. baskı Bu yazı herhangi bir güncellemeye tâbi değildir. Güncel versiyonu aşağıda belirtilen link altında bulabilirsiniz /2014 WABCO Europe BVBA Tüm hakları saklıdır Değişiklik yapma hakkı saklıdır Sürüm 1/ (tr)

4 PAN 22 İçindekiler 1 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları Genel bilgiler Güvenlik uyarıları Kaza tehlikesi Yaralanma tehlikesi Tamir ve bakım uyarıları Mekanik hareketli kaliperli disk freni Frenlerin kontrol edilmesi Ek ayarın kontrol edilmesi Fren balatalarının kontrol edilmesi Aşınma sınırının görsel olarak belirlenmesi Fren disklerinin kontrol edilmesi Fren disklerinin durumunun kontrol edilmesi Fren diski salgısının kontrol edilmesi Kılavuz cıvatalarının yatak boşluğunun Kontrol edilmesi Fren balatalarının değiştirilmesi Fren balatalarının sökülmesi Koruma kapaklarının ve fren kaliperinin hareketliliğinin kontrol edilmesi Fren balatalarının monte edilmesi Frenin yenisiyle değiştirilmesi Frenin sökülmesi Frenin monte edilmesi Contaların yenileriyle değiştirilmesi Koruma kapakların, kılavuz cıvataların ve burçların yenileriyle değiştirilmesi Sökme işlemi Montaj işlemi Ek ayar cıvatasının koruma kapağının yenisiyle değiştirilmesi Koruma kapağının sökülmesi Koruma kapağının monte edilmesi Ek ayara ait altı köşe başının koruma kapağının yenisiyle değiştirilmesi Koruma kapağının sökülmesi Koruma kapağının monte edilmesi Fren silindirinin yenisiyle değiştirilmesi Fren silindirinin sökülmesi Fren silindirinin monte edilmesi Ek WABCO el aletleri Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları Değiştirme parçalarının sökülmüş görünüşü Yedek parçaların temini ve Imhası Yedek parçaların temin edilmesi Fren parçalarının imhası

5 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları 1 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları PAN Genel bilgiler Bu broşür disk freni PAN 22'nin bakım ve tamir işlemlerini, satın alınabilen tamir setleri kullanılarak münferit parçaların değiştirilmesi için gerekli iş adımları ve iş sıralaması ile birlikte açıklıyor. Tekerlek frenlerinin ürün numaraları: Bu broşür ticari araç atölyelerinin eğitimli kalifiye personeline hitap etmektedir. Bakım, tamir ve parçaların değiştirilmesi gibi çalışmalara başlamadan önce lütfen bu broşürdeki tüm güvenlik uyarıları, tamir ve bakım uyarılarını dikkatlice okuyun. Yaralanmaları ve/veya maddi hasarları önlemek için bu bilgi, talimat ve uyarılara mutlaka uymalısınız. WABCO, ancak bu broşürde sunulan tüm talimatlar, bilgiler ve güvenlik uyarıları dikkate alındığında, ürün ve sistemlerinin güvenliğini, güvenirliğini ve performansını garanti etmektedir. Araç üzerinde (tamir, bakım, parçanın değiştirilmesi vs.) çalışmalara başlamadan önce, aşağıda belirtilen hususlar garanti edilmiş olmalıdır: Araç üzerinde tamir çalışmalarının sadece eğitimli ve kalifiye personelin yapmasına müsaade edilir. Aks veya araç üreticisinin spesifikasyonlarına ve talimatlarına mutlaka uymalısınız. İşletmenin kazaların önlenmesine yönelik direktiflerine ve ulusal direktiflere mutlaka uyun. Gerekli olması halinde, uygun koruyucu giysiler giyin. İş yeriniz kuru, yeterince aydınlık ve havalandırılmış olmalıdır. 1.2 Güvenlik uyarıları Kaza tehlikesi UYARI Azaltılmış fren etkisi veya frenin devre dışı kalması Fren balatalarının ve fren diskinin aşınma sınırlarını dikkate alın. Aşınmış, yıpranmış ve ayrıca yanmış, camlaşmış veya yağ ile kirlenmiş fren balatalarını derhal değiştirin. Aşınmış, yıpranmış veya hasarlı fren disklerini derhal değiştirin. Fren balatalarını her zaman aksa göre değiştirin ve fren balataları ve baskı plakaları için yeni bir bastırma sistemi kullanın. UYARI Hareket eden araç Aracı düz bir zemine park edin ve aracı kaymaya karşı takozlarla emniyete alın. Aracın mesnede ve emniyete alınması için sadece onaylı tertibatlar kullanın. Şanzımanın ''nötr'' konumda ve el freninin çekili olduğundan emin olun. UYARI Hareket eden araç Bakım ve montaj çalışmalarından sonra yaylı tip fren aktüatör silindirine ait serbest bırakma cıvatası tümüyle içeriye döndürülmüş olduğundan emin olun ve el freninin fonksiyonunu kontrol edin Yaralanma tehlikesi DİKKAT Tehlikeli tozlar Frenin kirlenmiş bölgelerini basınçlı hava veya başka yüksek basınçlı cihazlarla temizlemeyiniz. DİKKAT Ağır yük Araç üzerindeki frenin sökülmesi ve montajı esnasında ikinci bir montaj elemanı yardım etmeli. 3

6 1 PAN 22 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları DİKKAT Fren üzerindeki çalışmalar esnasında frenin harekete geçmesi Direksiyon üzerine açıkça görülebilecek şekilde, araç üzerinde çalışmaların yapıldığı ve fren pedalına basılmamasının yasak olduğunu belirten bir uyarı levhası sabitleyin. DİKKAT Parmakların ezilmesi Fren kaliperi hareket ettirilirken veya frenlerde çalışmalar yapılırken freni sadece dıştan tutun. Motor tahrikli tornavidalar ve tork aletleri kullanmayın DİKKAT Aşağı düşen fren parçaları ve yüksek sıkma ve çözme momentleri Tamir çalışmaları esnasında freni araç dışında sıkı bir şekilde uygun bir tertibatın içinde sabitleyin, örn. mengene. 1.3 Tamir ve bakım uyarıları Disk freninin kusursuz teknik durumu iyi sürüş ve güvenli fren özellikleri için çok önemlidir. Yoğun hasar veya döküm parçalarında aşınma (örn. çatlaklar) söz konusu olduğunda freni talimata uygun şekilde komple değiştirin. Balata bastırma kolunu (38) asla tutamak veya bir kaldırma tertibatının sabitlenmesi için kullanmayın, aksi durumda bastırma kolu kullanılamaz hâle gelebilir. Fren kaliperini sıkıştırma ünitesi ile açmayın ve fren kaliperi kapağındaki sabitleme cıvatalarını gevşetmeyin. Fren balataları sökülmüş durumdayken, fren pedalına basmayın (freni kumanda etmeyin). Fren veya araç ile ilgili temizlik çalışmalarında basınçlı hava veya başka yüksek basınçlı cihazlar kullanmayın. Kesinlikle sadece orijinal WABCO yedek parçaları, onaylı fren balataları ve balata bastırma sistemleri be baskı plakaları kullanın (bkz. bölüm 8.3 Değiştirme parçalarının sökülmüş görünüşü, sayfa 35). Sadece tamir setlerinde bulunan gresi kullanın. Tamir çalışmalarını sadece önerilen el aletleri ile gerçekleştirin (bkz. bölüm 8.1 WABCO El Aletleri, sayfa 32). Motor tahrikli tornavidalar ve tork aletleri kullanmayın Cıvataları ve somunları kesinlikle sadece talimatlarda belirtilen anahtarları kullanarak, talimatlarda belirtilen sıkma torkları ile sıkın ve ilgili pozisyonlar için ekte bulunan tabloya başvurun (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33). Tamir çalışmaları tamamlandıktan sonra hareketli test standı üzerinde bir tamamlayıcı kontrol gerçekleştirin. Hareketli test standı mevcut değilse, deneme frenlemeleri uygulanan bir deneme sürüşü gerçekleştirin. Yeni fren balataları ile ilk 50 km'de acil durum frenlemeleri hariç, tam frenlemeler gerçekleştirmeyin. Uzun süren frenlemelerden de kaçının. Araç sürücüsünün bilgilendirilmesini sağlayın. 4

7 Mekanik hareketli kaliperli disk freni PAN Mekanik hareketli kaliperli disk freni PAN 22 freni, pnömatik tek silindirli bir fren türüdür. Ticari araçlarda ve treyler araçlarında, 22,5'' jantlı ön ve arka akslarda servis, yardımcı ve el freni olarak kullanılmak için öngörülmüştür. Mekanik şekilde membran veya yaylı tip fren aktüatör silindiri üzerinden kumana edilir. Bu silindir doğrudan fren kaliperi üzerine sabitlenmiş durumdadır, bu durum fren için kısa eksenel bir yapı uzunluğu sağlamaktadır. Bu ise montaj ortamının optimum şekilde değerlendirilmesini sağlamaktadır. Komple disk freni fren silindiri, fren kaliperi (1) ve fren taşıyıcısından (2) oluşmaktadır. Fonksiyon açıklaması Bu konuyla ilgili takip eden sayfalardaki resimlere de bakınız. Fren kaliperi (1), fren taşıyıcısının (2) kılavuz cıvataları (8, 9) üzerinde eksenel olarak hareket etmektedir. Fren balataları (35, 36), fren taşıyıcısı içinde eksenel olarak ötelenebilir şekilde kılavuzlanmaktadır ve desteklenmektedir. Fren balatalarının sabitlenmesi, bir aşağıda tutma kolu (38) ve aşağıda tutma yayları (37) üzerinden gerçekleştirilmektedir. Kolay, hızlı fren balatası değiştirme işlemi, fren kaliperinin radyal açık yapı tarzı nedeniyle mümkün olmaktadır. Değiştirme aralıklarını uzatmak için, büyük bir aşınma hacmine sahip fren balataları kullanılır. Balata aşınmasının düzeltilmesi için fren, kumanda yönünde kuvvete bağlı, kademesiz, otomatik ek ayar tertibatı ile donatılmış durumdadır. Bu tertibat, aşınma ve kullanma koşullarından bağımsız olarak tanımlı bir boşluk muhafaza etmektedir. Bu durum fren kaliperinin sağlam ve rijit konstrüksiyonu ile birlikte, kumanda yoluna emniyeti bir şekilde hakim olunmasına ve acil frenlemeler için mesafe rezervini arttırmaktadır. Frenin tüm lastik parçaları ve gres dolumları, hasar durumlarında hariç, bakım gerektirmez. Şekil: Komple disk freni 1 Fren kaliperi 2 Fren taşıyıcısı Ok işaretifren kaliperinin ötelenme yönü Disk freni isteğe bağlı olarak elektrikli aşınma indikatörü (sınır değer göstergesi) ile donatılmış durumda olabilir. Araç içindeki kontrol göstergesi yandığında, kalan balata kalınlığına ulaşılmıştır. Bir atölyeye başvurulması ve aşınmış balataların değiştirilmesi zorunludur. 5

8 2 PAN 22 Mekanik hareketli kaliperli disk freni Şekil: Üstten görünüş ve kesit (sol fren) 1 Fren kaliperi 2 Fren taşıyıcısı 6 Altı köşe yuvalı cıvatalar 8 Kılavuz cıvatalar (uzun) 9 Kılavuz cıvatalar (kısa) 11 Kapatma kapağı (kısa) 11.1 Kapatma kapağı (uzun) 13 Ek ayarın koruma kapağı 19 Baskı plakası 22 Ek ayarın altı köşe başı 35 Fren balatası, jant tarafı 36 Fren balatası, silindir tarafı 37 Aşağıda tutma yayı 38 Balata için aşağıda tutma kolu 39 Altı köşe başlı cıvata 40 Aşınma indikatörleri ile birlikte kablo kılavuz sacı 41 Tutma klipsi A İleri seyir, dönme yönü 6

9 Mekanik hareketli kaliperli disk freni PAN 22 2 Şekil: Yandan görünüş ve kesit (sol fren) 1 Fren kaliperi 2 Fren taşıyıcısı 5 Kılavuz cıvatalar için koruma kapakları 11.1 Kapatma kapağı (uzun) 12 Ek ayar için kapatma tıpası 19 Baskı plakası 35 Fren balatası, jant tarafı 36 Fren balatası, silindir tarafı 37 Aşağıda tutma yayı 38 Balata için aşağıda tutma kolu 39 Altı köşe başlı cıvata A İleri seyir, dönme yönü 7

10 3 PAN 22 Frenin kontrol edilmesi 3 Frenin kontrol edilmesi DİKKAT Yaralanma tehlikesi Tüm güvenlik, tamir ve bakım uyarılarını dikkate alın (bkz. bölüm 1 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları, sayfa 3). Yaralanmaları ve/veya maddi hasarları önlemek için bu bilgi, talimat ve uyarılara mutlaka uymalısınız. Bunun için el aletini (örn. tornavida) sadece kapatma tıpasına yerleştirin ve ek ayara veya fren kaliperine ait koruma kapağında (13) hasar oluşturmayın. Frenin kontrol edilmesi fren silindirinin sökülmesi gerekli değildir. Fren sadece daha iyi bir görüntünün sağlanması için fren silindiri olmadan resmedilmiştir. 3.1 Ek ayarın kontrol edilmesi Ek ayarın altı köşe cıvatasındaki dönme yönü ve tork değerleri, ekte bulunan tablo içinde sunulmuştur (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon I). Ek ayarın kontrol edilmesi için fren balataları ve baskı plakası monte edilmiş durumda olmalıdır. Ek ayarın kapatma tıpasını (12) sökün. Koruma kapağını (13) aşınma ve hasar konusunda kontrol edin. Ek ayara ait koruma kapağı (13) hasarlı ise, onu yenisiyle değiştirin (bkz. bölüm 6.3 Ek ayardaki altı köşe başına ait koruma kapağını yenisiyle değiştirilmesi, sayfa 27). Halka anahtarla (El aletleri 12 ve 13) ek ayarın altı köşe başını (22) saat önünde ½ tur döndürün (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon I). Ek ayarının kontrol edilmesi sadece daha büyük bir boşluk ile mümkün olmaktadır. Takılı halka anahtar için boş alan yeterli olmalıdır, ek ayar esnasında halka anahtarının dönme hareketi hiçbir şey tarafından engellenmemelidir. Ek ayara ait altı köşe başı (22) için çatal ağızlı anahtar kullanmayın ve altı köşe başını aşırı zorlamayın. Aksi durumda altı köşe başı kullanılamaz hâle gelmektedir. 8

11 Frenin kontrol edilmesi PAN 22 3 Freni 5 kere hafif şekilde kumanda edin (fren basıncı yakl. 1 bar). İşlevsel ek ayarda, halka anahtar adım adım saat yönünün tersi yönünde dönmelidir. Artan ek ayar ile takılı halka anahtarının dönme açısı küçülür. Halka anahtarı tarif edildiği şekilde saat yönünü tersi yönünde dönüyorsa, ek ayar sorunsuz durumdadır. Olası olarak ortaya çıkan hatalar: Takılı halka anahtar Dönmüyor Sadece ilk kumandada dönüyor Her kumandada ileri ve sonra tekrar geri dönüyor Bu durumda ek ayar sorunludur ve fren değiştirilmelidir (bkz. bölüm 5 Frenlerin yenilenmesi, sayfa 19). Kontrolden sonra ek ayardaki boşluğu tekrar 1 mm değerine ayarlayın (bkz. bölüm 4.3 Fren balatalarının monte edilmesi, sayfa 16). Halka anahtarını (El aletleri 12 ve 13) ek ayara ait altı köşe başından (22) alın. Ek ayarın kapatma tıpasını (12) yerine takın ve bu esnada sızdırmaz şekilde yerleşmesine dikkat edin. A Balata kalınlığı, aşınmış, balata taşıyıcısı olmadan (kalan balata kalınlığı için sınır değer 2 mm) B Balata kalınlığı, yeni, balata taşıyıcısı olmadan (23 mm) C Yeni balatanın fren taşıyıcısı ile birlikte toplam kalınlığı (32 mm) D Balata taşıyıcısı H Fren balatası Aşınma sınırının görsel olarak belirlenmesi Ortalama balata aşınması bir açılır metre veya cetvel ile, erişilebilirliğe bağlı olarak ya ayar cıvatasında (disk girişindeki uzun kılavuz cıvata) ya da boşluk cıvatasında (disk girişindeki kısa kılavuz cıvatası) ölçülebilir. Cetveli, fren taşıyıcısındaki yüzeye yerleştirin (resimde taranmış alan, ok işareti). 3.2 Fren balatalarının kontrol edilmesi Fren baltası kalınlığı, bakım aralıklarında ve yasal düzenlemeler çerçevesinde düzenli aralıklarla ve araç kullanımına bağlı olarak kontrol edilmelidir. Yanmış, camlaşmış veya yağ ile kirlenmiş fren balatalarını derhal değiştirilmelidir. Fren balataları her zaman aksa göre ve fren balataları için yeni bir aşağıda tutma sistemi ve baskı plakası ile birlikte gerçekleştirilmelidir. Fren diskinde hasarların oluşmasını önlemek için, fren balataları en geç, fren balatası en zayıf noktasında aşınma sınırına ulaştığında değiştirilmelidir. Balata taşıyıcısı üzerindeki kalan balata kalınlığı asla 2 mm'nin altında düşmemelidir. Fren taşıyıcısının ölçüm noktası ilgili kılavuz cıvatasının işlenmiş vidalanma yüzeyidir (taranmış alandaki ok işareti). 9

12 3 PAN 22 Frenin kontrol edilmesi Fren taşıyıcısındaki yüzeyden (sol ok işareti), fren kaliperindeki kılavuz cıvatasının kenarına (sağ ok işareti) kadarki mesafeyi ölçün. 3.3 Fren disklerinin kontrol edilmesi Fren balatalarının ve fren diskinin aşınma sınırlarını dikkate alın. Aşınmış fren balatalarında ve aşınmış fren disklerinde, frenleme etkisi düşüktür ve frenlerin devre dışı kalması tehlikesi söz konusudur. Fren disklerini ve fren balatalarını değiştirin. Fren disklerini her zaman aksa göre değiştirin. Fren diskleri temizlenmiş ve gressiz durumda olmalıdır Fren diskleri monte edildikten sonra, yeni fren balatalarının kullanılması tavsiye edilir. Ölçülen mesafe Kısa kılavuz cıvatasında 94 mm'den uzun ise, Uzun kılavuz cıvatasında 120 mm'den uzun ise, aşınma sınırına ulaşılmıştır. Aşınma sınırına ulaşıldığında veya aşınma sınırı aşıldığında fren balatalarını yenileriyle değiştirin (bkz. bölüm 4 Fren balatalarının yenileriyle değiştirilmesi, sayfa 13). A Balata kalınlığı, balata taşıyıcısı ile birlikte (kalan balata kalınlığı için sınır değer 11 mm) C Yeni balatanın fren taşıyıcısı ile birlikte toplam kalınlığı (32 mm) D Fren balatası taşıyıcısı sacı (9 mm) E Fren balatası için kalan kalınlık (2 mm) F Toplam kalınlık, yeni fren diski (45 mm) G Aşınma ölçüsü sınırı (asgari 37 mm) Fren balatalarını sökün (bkz. bölüm 4.1 Fren balatalarının sökülmesi, sayfa 13). Fren diski kalınlığını, fren balatalarının temas bölgesinde ölçün. Fren diskinin en dar noktasında 37 mm aşınma ölçüsü sınırına ulaşıldığında ise fren diskini değiştirin. 10

13 Frenin kontrol edilmesi PAN Fren diski durumunun kontrol edilmesi Fren diski salgısının kontrol edilmesi Komparatörü fren taşıyıcısına sabitleyin. Fren diski monte edilmiş durumdayken, tekerlek göbeğini döndürerek fren diski salgısını kontrol edin. Sınır değer: 0,15 mm A B Ağ yapısına benzeyen çatlak oluşumu: İzin verilir Azami 0,5 mm genişliğinde göbek ortası yönündeki çatlaklar: İzin verilir C Disk yüzeyinde azami 1,5 mm derinliğinde düzensizlikler: İzin verilir D Kesintisiz çatlaklar: İzin verilmez a Frenleme yüzeyinin genişliği Fren diskini çatlaklar ve yüzey düzensizlikleri konusunda kontrol edin. Fren diskini, fren diskinde kesintisiz çatlaklar söz konusu ise veya düzensizlikler veya çatlaklar azami ölçünün üzerinde ise değiştirin. Fren diski salgısı 0,15 mm'den büyük ise, fren diskini yenisiyle değiştirin veya fren diskinin uzmanlıkla ve kurallara uygun işlenmesini sağlayın. Fren balatalarını monte edin ve boşluğu ayarlayın (bkz. bölüm 4.3 Fren balatalarının monte edilmesi, sayfa 16). 1 11

14 3 PAN 22 Frenin kontrol edilmesi 3.4 Kılavuz cıvatalarının yatak boşluğunun kontrol edilmesi Şimdi fren kaliperini hafif bir kuvvet uygulayarak, mümkün olduğu kadar karşı yöne devirin. Araç tekerleğini sökün ve fren balatalarını ve baskı plakasını sökün (bkz. bölüm 4.1 Fren balatalarının sökülmesi, sayfa 13). Fren kaliperini tahdit noktasına kadar jant tarafına doğru itin. Komparatörün manyetik rotorunu fren taşıyıcısına veya aksa sabitleyin. Ölçüm noktasını temizleyin. Ölüm noktası jant tarafındaki fren kaliperinin döküm kenarıdır. Komparatörü, fren kaliperindeki ölçüm noktasına doğru bastırın (ok işareti). Fren kaliperini hafif bir kuvvet uygulayarak mümkün olduğu kadar devirin (yön, resimde gösterildiği gibi) ve komparatör saatini sıfır değerine ayarlayın. Komparatörü okuyun. Yatak boşluğu 2 mm'den büyük olmamalıdır. Ölçme tertibatını sökün. Ölçülen yatak boşluğu 2 mm'den büyük ise, kılavuz cıvatalarına ait burçları değiştirin (bkz. bölüm 6.1 Kılavuz cıvatalarına ait koruma kapaklarının ve burçların değiştirilmesi, sayfa 21). Baskı plakasını ve fren balatalarını monte edin, boşluğu ayarlayın ve araç tekerleğini monte edin (bkz. bölüm 4.3 Fren balatalarının monte edilmesi, sayfa 16). 12 1

15 Fren balatalarının yenileriyle değiştirilmesi PAN Fren balatalarının yenileriyle değiştirilmesi DİKKAT Yaralanma tehlikesi Tüm güvenlik, tamir ve bakım uyarılarını dikkate alın (bkz. bölüm 1 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları, sayfa 3). Yaralanmaları ve/veya maddi hasarları önlemek için bu bilgi, talimat ve uyarılara mutlaka uymalısınız. Aşağıda tutma yaylarını (37) fren balatalarından (35, 36) ve baskı plakasından (19) sökün. Aşınma indikatörleri ile birlikte kablo kılavuz sacını (40) sökün. Fren kaliperinin içinden yay klipslerini (41) sökün. Fren balatalarının değiştirilmesi için fren silindirinin sökülmesi gerekli değildir. Fren sadece daha iyi bir görüntünün sağlanması için fren silindiri olmadan resmedilmiştir. Fren balatalarını her zaman aksa göre değiştirin ve fren balataları ve baskı plakaları için yeni bir bastırma sistemi kullanın. 4.1 Fren balatalarının sökülmesi Aks veya araç üreticisini talimatlarına uygun şekilde araç tekerleğini sökün. Aşınma indikatörlerine (40) ait soket bağlantısını (ok işareti) ayırın. Altı köşe başlı cıvatayı (39) balata için aşağıda tutma kolundan (38) sökün (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon II). Balata için aşağıda tutma kolunu (38) fren kaliperinin (1) içinden çekerek çıkartın. Ek ayarın kapatma tıpasını (12) sökün. Bunun için el aletini (örn. tornavida) sadece kapatma tıpasına yerleştirin ve ek ayara veya fren kaliperine ait koruma kapağında (13) hasar oluşturmayın. Koruma kapağını (13) aşınma ve hasar konusunda kontrol edin. Ek ayara ait koruma kapağı (13) arızalı (hasarlı) ise, onu yenisiyle değiştirin (bkz. bölüm 6.3 Ek ayardaki altı köşe başına ait koruma kapağını yenisiyle değiştirilmesi, sayfa 27). 1 13

16 4 PAN 22 Fren balatalarının yenileriyle değiştirilmesi Ek ayara ait altı köşe başını (22) halka anahtar (El aleti 12 ve 13) ile saat yönünde tahdit noktasına kadar döndürün ve ardından altı köşeyi tekrar 90 saat yönünün tersi yönünde geri döndürün. Fren kaliperini (1) elle silindir tarafına doğru itin (ok işareti). Silindir tarafındaki fren balatasını (36) ve baskı plakasını (19) yerinden alın. Baskı plakasını (19), altı köşeyi (22) döndürürken elle silindir tarafına doğru itin, böylece ek ayar cıvatasının pimi (21) dönme emniyeti olarak baskı plakasının tutma kanalının içinden kaymaz. Aksi durumda, ek ayar cıvatasının birlikte dönme tehlikesi ve koruma kapağı (10) bu nedenle kullanılamaz hale gelmesi tehlikesi söz konusudur. Fren kaliperini (1) elle jant tarafına doğru itin (ok işareti). Jant tarafındaki fren balatasını (35) yerinden alın. Fren balataları sökülmüş durumdayken, freni kumanda etmeyin. Aksi durumda yaralanma tehlikesi söz konusu olur ve fren hasarları oluşabilir Baskı plakasını (19) korozyon ve hasar konusunda kontrol edin. Hasarlar tespit ederseniz, baskı plakasını değiştirin. Baskı plakasının değiştirme işlemi her zaman aksa göre gerçekleştirilmelidir. Baskı plakasını, balata kanallarını ve baskı plakası kılavuzunu bir tel fırça ile temizleyin ve bu parçaları korozyondan arındırın. Temizlik çalışması esnasında koruma kapaklarına (5, 10) zarar vermeyin. Fren taşıyıcısındaki balata kanallarının kılavuz alanları temiz ve gressiz durumda olmalıdır 14 1

17 Fren balatalarının yenileriyle değiştirilmesi PAN Koruma kapaklarının ve fren kaliperinin hareketliliğinin kontrol edilmesi Fren kaliperini elle kılavuz cıvatalar üzerinde komple hareket yolu üzerinde hareket ettirin ve bu esnada kolay hareket edip etmediğini kontrol edin. Fren kaliperini (1) silindir tarafına doğru itin (ok işareti). Kılavuz cıvatalarına (8, 9) ait koruma kapaklarını (5, 10) ve ek ayar cıvatasını (21) aşınma ve hasar konusunda kontrol edin. Hasarlı koruma kapaklarını yenileriyle değiştirin (bkz. bölüm 6.1 Kılavuz cıvatalarına ait koruma kapaklarının ve burçların değiştirilmesi, sayfa 21 ve bkz. bölüm 6.2 Ek ayar cıvatasının koruma kapağının yenisiyle değiştirilmesi, sayfa 25). Fren kaliperinin hareketi esnasında kılavuz cıvatalar ait koruma kapaklarını fren taşıyıcısına doğru bastırarak ezmeyin. Koruma kapağı (10) hasarlı ise, frenin iç parçalarında nem ve kir etkisi ve fren kaliperi içindeki conta yerleşim yüzeyinde korozyon nedeniyle hasarların oluşup oluşmadığını kontrol edin. Şayet hasarlar veya korozyon tespit ederseniz, freni değiştirin (bkz. bölüm 5 Frenlerin yenilenmesi, sayfa 19). Frendeki servis çalışmaları esnasında koruma kapaklarında hasarlar oluşmuşsa, bunları yenileriyle değiştirin. Şayet fren kaliperi zor hareket ediyorsa, burçları, kılavuz cıvataları ve koruma kapaklarını değiştirin (bkz. bölüm 6.1 Kılavuz cıvatalarına ait koruma kapaklarının ve burçların değiştirilmesi, sayfa 21). Ek ayarı manuel şekilde kontrol edin. Ek ayar cıvatasını (21) kontrol esnasında emniyete alın ve altı köşe (22) döndürülürken onu dönmeye karşı emniyete alın ve bunun ek ayar cıvatasına ait pimi (pk işareti) sabit tutun

18 4 PAN 22 Fren balatalarının yenileriyle değiştirilmesi Halka anahtar ile (El aletleri 12 ve 13) ek ayarın altı köşe başını (22) saat yönünde, ek ayar cıvatası (21) yakl. 30 mm çıkmış duruma gelene kadar döndürün. 4.3 Fren balatalarının monte edilmesi Baskı plakasının ve silindir tarafındaki fren balatasının yerleştirilmesi için fren kaliperini silindir tarafına doğru, fren diskine doğru yeterli bir mesafe oluşana kadar itin. Baskı plakasını (19) fren taşıyıcısının içine yerleştirin ve baskı plakasını ek ayar cıvatasına (21) doğru itin. Ek ayara ait altı köşe başı (22) için çatal ağızlı anahtar kullanmayın ve altı köşe başını aşırı zorlamayın. Aksi durumda altı köşe başı kullanılamaz hâle gelmektedir. Halka anahtar ile altı köşe başı (22) ile saat yönünde tahdit noktasına kadar geri döndürün. Geri döndürme (saat yönünde) esnasında tork, saat yönünün tersi yönündeki döndürmeden daha büyüktür. Şayet gerekli ise, ek ayarın fonksiyonunu kontrol edin (bkz. bölüm 3.1 Ek ayarın kontrol edilmesi, sayfa 8). Baskı plakasının fren taşıyıcısının kılavuz kanalının içine oturmasına ve tam yüzeyli bir şekilde fren taşıyıcısının kılavuz profillerine yerleşmesine dikkat edin. Aksi durumda fren plakası kılavuzun içinden kayabilir. Şayet gerekli ise, fren kaliperini biraz jant tarafına doğru itin. Ek ayar cıvatasının pimi, baskı plakasının kanalının (küçük ok işareti) içine geçmelidir, aksi durumda ek ayar konumu işlevsel değildir. Ek ayar cıvatasını, pim baskı plakasının kanalına geçene kadar döndürün. Bu esnada, koruma kapağının döndürülmemesine dikkat edin. 16

19 Fren balatalarının yenileriyle değiştirilmesi PAN 22 4 Silindir tarafında yeni bir fren baltasını (36) yerleştirin. Silindir tarafındaki fren balatası (36) fren diskine dayanana kadar, fren kaliperini jant tarafına doğru itin. Aralık ölçeğini her zaman fren ortasında, fren kaliperi (1) ve fren balatası taşıyıcısı (35) arasına yerleştirin. Ek ayara ait altı köşe başı (22) için çatal ağızlı anahtar kullanmayın ve altı köşe başını aşırı zorlamayın. Aksi durumda altı köşe başı kullanılamaz hâle gelmektedir. Balata için aşağıda tutma kolu ancak boşluk ayarlandıktan sonra monte edilmelidir. Aralık ölçeğini yerinden alın ve iki adet yeni yay klipsini (41) fren kaliperinin içine yerleştirin. Yeni hazır kablo kılavuz sacını (40) ve yeni monte edilmiş aşınma indikatörleri ile birlikte fren kaliperi üzerine yerleştirin ve indikatörleri (çemberler) fren balatalarına takın. Jant tarafında yeni bir fren baltasını (35) yerleştirin. Boşluğu, kalınlığı 1 mm olan bir aralık ölçeği (ok işareti) kullanarak ayarlayın. Bunun için aralık ölçeğini jant tarafındaki fren balatası ve fren kaliperi arasına yerleştirin. Ek ayarın altı köşe balını (22) bir halka anahtarla (El aletleri 12 ve 13) ile saat yönünün tersi yönünde, her iki fren balatası fren diskine dayanana kadar döndürün. İndikatörlerinin aşınma tarafının her seferinde fren diskine doğru bakmasına ve indikatörlerinin komple fren balatasının içine takılmış olmasına dikkat edin. Kablo kılavuz sacını (40) ve aşınma indikatörlerinin kablo çıkışını fren kaliperinin üzerine konumlandırın. Kabloyu döşerken, kablonun fren balatasına değmemesine dikkat edin. 17

20 4 PAN 22 Fren balatalarının yenileriyle değiştirilmesi Kablo kılavuz sacı üzerinden fren balatalarının (35, 36) ve baskı plakasının (19) üstüne üç adet yeni aşağıda tutma yayı (37) yerleştirin. Kabloyu, fren kaliperine ait yeni yay klipsine (41) sabitleyin. Yeni balata için aşağıda tutma kolunu (38) kablo kılavuz sacı içindeki deliklerden iterek, fren kaliperindeki deliklerin (ok işaretleri) içine itin. Kablonun doğru şekilde döşenmiş olup olmadığını kontrol edin ve kabloyu, kablo bağları ile sabitleyin. Fren kaliperinin deliğinin içine yeni bir kapatma tıpası (12) takın. Tıpanın sızdırmaz şekilde yerine oturmasına dikkat edin. Balata için aşağıda tutma kolunu, aşağıda tutma yaylarının radyal uçları kolun içine geçecek şekilde aşağı doğru bastırın. Fren kaliperinde yeni bir altı köşe başlı cıvata (39) sabitleyin (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon II). Aşınma indikatörlerinin soketinden, şayet mevcut ise nakliye koruma kapağını sökün. Aşınma indikatörlerinin soketini, araç veya aks soket burcu ile bağlayın. Göbeği, serbest hareket edip etmemesi konusunda kontrol edin. Aks veya araç üreticisini talimatlarına uygun şekilde araç tekerleğini monte edin. Çalışmalar tamamlandıktan sonra freni hareketli test standı üzerinde kontrol edin. 18

21 5 Frenlerin yenilenmesi Frenlerin yenilenmesi PAN 22 5 DİKKAT Yaralanma tehlikesi Tüm güvenlik, tamir ve bakım uyarılarını dikkate alın (bkz. bölüm 1 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları, sayfa 3). Yaralanmaları ve/veya maddi hasarları önlemek için bu bilgi, talimat ve uyarılara mutlaka uymalısınız. Balata bastırma kolunu (38) asla tutamak veya frenin bir kaldırma tertibatına sabitlenmesi için kullanmayın, aksi durumda bastırma kolu kullanılamaz hâle gelebilir. Yeni frenin ön montajı, fren balatalar olmadan gerçekleştirilmiştir ve fren taşıyıcısı üzerinden komple şekilde araç aksına monte edilebilir. Sol fren ve sağ fren, aksa montaj esnasında karıştırılmamalıdır. Doğru frenin, aksın sol veya sağ tarafına eşleştirilmesi, fren kaliperinin üzerindeki ok işareti üzerinden belirlenebilir. Bu ok işareti, fren diskinin ileri yönlü sürüş esnasındaki dönme yönünü tanımlamaktadır. 5.1 Frenin sökülmesi Aşınma indikatörlerinin soket bağlantısını ayırın. Fren kaliperini fren taşıyıcısı ile birlikte akstan sökün (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon III). Fren diskini kontrol edin (bkz. bölüm 3.3 Fren disklerinin kontrol edilmesi, sayfa 10). Sökülmüş olan fren balatalarını kontrol edin ve gerekli ise bunları yenileriyle değiştirin (bkz. bölüm 3.2 Fren balatalarının kontrol edilmesi, sayfa 9). Akstaki sabitleme flanşlarını aşınma ve hasar konusunda kontrol edin. Akstaki sabitleme flanşlarını temizleyin ve kir, pas ve gres kalıntılarını temizleyin. 5.2 Frenin monte edilmesi Freni monte ederken aks ve araç üreticilerinin montaj uyarılarını dikkate alın ve sol ve sağ freni karıştırmamaya dikkat edin. Freni, fren taşıyıcısı ile birlikte fren diskinin üzerine yerleştirin ve freni aksa monte edin. Fren taşıyıcısının resimleri sadece örnek niteliğindeki gösterimlerdir ve gerçek fren modellerinden farklı olabilir. Aks veya araç üreticisini talimatlarına uygun şekilde araç tekerleğini sökün. Fren balatalarını sökün (bkz. bölüm 4.1 Fren balatalarının sökülmesi, sayfa 13). Fren silindirini fren kaliperinden sökün (bkz. bölüm 7.1 Fren silindirinin sökülmesi, sayfa 30). Altı köşe başlı cıvataları sıkın (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon III). Aks ve araç üreticisinin montaj talimatlarını dikkate alın ve bunlara mutlaka uyun. 19

22 5 PAN 22 Frenlerin yenilenmesi Tüm nakliye için gerekli emniyet tertibatlarını yeni fren üzerinden sökün. Nakliye koruma kapağı (ok işareti) sökülmelidir ve silindir sabitlemesinin bölgesindeki fren kaliperi üzerindeki koruma folyosu tamamen uzaklaştırılmalıdır. Fren silindirini fren kaliperine monte edin (bkz. bölüm 7.2 Fren silindirinin monte edilmesi, sayfa 30). Baskı plakasını, fren balatalarını ve aşınma indikatörlerini monte edin ve boşluğu ayarlayın (bkz. bölüm 4.3 Fren balatalarının monte edilmesi, sayfa 16). Aşınma indikatörlerinin soketini araç veya aks soket burcuna bağlayın ve kabloyu fren kaliperinin yay klipsine (41) sabitleyin. Kablonun doğru şekilde döşenmiş olup olmadığını kontrol edin ve kabloyu, kablo bağları ile sabitleyin. Fren silindirini, özellikle piston kolu contasının iç bölgesinde hasar konusunda kontrol edin. Şayet hasarlar tespit ederseniz, fren silindirini yenisiyle değiştirin (bkz. bölüm 7 Fren silindirinin yenisiyle değiştirilmesi, sayfa 30). Arızalı bir fren silindirin yeniden monte edilmesine izin verilmez. Fren silindirinin conta yüzeyini ve flanş yüzeyini temizleyin. Frenin montaj konumuna bağlı olarak fren silindirinin alt taraftaki, yola bakan, drenaj deliği açık durumda olmalıdır. Fren silindiri tipine bağlı olarak diğer drenaj delikleri açık kalabilir veya tıpalarla kapatılmalıdır. Bunun için fren silindiri üreticisinin talimatlarını dikkate alın. Tekerlek göbeğinin serbest şekilde döndürülebilir olup olmadığını kontrol edin. Araç tekerleğini monte edin. Bu esnada aks ve araç üreticisinin montaj talimatlarını ve uyarılarını dikkate alın. Çalışmalar tamamlandıktan sonra freni hareketli test standı üzerinde kontrol edin. 20

23 Contaların yenileriyle değiştirilmesi 6 Contaların yenileriyle değiştirilmesi PAN 22 6 DİKKAT Yaralanma tehlikesi Tüm güvenlik, tamir ve bakım uyarılarını dikkate alın (bkz. bölüm 1 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları, sayfa 3). Yaralanmaları ve/veya maddi hasarları önlemek için bu bilgi, talimat ve uyarılara mutlaka uymalısınız. Fren kaliperi içinden (1) cıvata kılavuzunun (8, 9) kapatma kapağını (11, 11.1) sökün. Balata bastırma kolunu (38) asla tutamak veya frenin bir kaldırma tertibatına sabitlenmesi için kullanmayın, aksi durumda bastırma kolu kullanılamaz hâle gelebilir. Fren kaliperindeki tüm contalar değiştirilecekse, kılavuz cıvatalara ait koruma kapaklarının ve burçların değiştirilmesi ve ayrıca ayar cıvatası koruma kapağının değiştirilmesi iş adımları birlikte uygulanabilir. Fakat contalar tek tek değiştirilecekse, iş adımları ilgili bölümlerde (Kapitel 6.1 ve Kapitel 6.2) açıklandığı şekilde tek tek gerçekleştirilmelidir. Resimler sadece örnek niteliğindeki gösterimlerdir ve gerçek modellerden farklı olabilir. El aletini (örn. keskiyi) sadece kapatma kapağına yerleştirin ve fren kaliperi üzerindeki kapatma kapağına zarar vermeyin. Cıvataları (6) açın (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon IV), ve fren kaliperini (1) fren taşıyıcısından (2) alın. 6.1 Kılavuz cıvatalarına ait koruma kapaklarının ve burçların değiştirilmesi Sökme işlemi Aks veya araç üreticisini talimatlarına uygun şekilde araç tekerleğini sökün. Fren balatalarını, fren silindirini ve fren taşıyıcısı ile birlikte fren kaliperini akstan sökün (bkz. bölüm 5.1 Frenin sökülmesi, sayfa 19). Freni, fren taşıyıcısında sıkı bir şekilde uygun bir tutucunu (örn. mengene) içinde sabitleyin. Yaralanma tehlikesi Serbest fren kaliperi nedeniyle ezilme tehlikesi Fren taşıyıcının (2) kılavuz cıvataları ile temas yüzeylerini (yerleşme ayar kenarı) temizleyin. Kılavuz cıvatalarını (8, 9) fren kaliperinin (1) içinden çıkartın. 21

24 6 PAN 22 Contaların yenileriyle değiştirilmesi Fren kaliperinin (1) halka kanalının içinden koruma kapaklarını (5) çıkartın. Fren kaliperinin deliklerini temizleyin Montaj İki yeni burcu, uzun kılavuz cıvatası için bastırarak yerleştirin. El aletleri 10, 11 ve 25 ile içteki burcu (4) fren kaliperinin (1) fren diski giriş tarafındaki deliğinin içine el aletinin tahdit noktasına kadar bastırarak yerleştirin. Fren kaliperini (1), burçları (4) bastırmak için sağlam bir altlığın üzerinde bırakın. Fren kaliperinin kapak deliği yukarıya bakmalıdır. El aletleri 10, 11 ve 22 ile dıştaki burcu (4) el aletinin tahdit noktasına kadar aynı deliğinin içine bastırarak yerleştirin. Değiştirme işlemi için WABCO el aletleri (bkz. bölüm 8.1 WABCO El Aletleri, sayfa 32) dâhilindeki burcu kullanın. El aletleri 10, 11 ve 21 ile burçları (4) fren kaliperinin (1) içinden bastırarak çıkartın. Burçların kayma yüzeylerini ve burçlar arasındaki aralığı gresleyin. 22

25 Contaların yenileriyle değiştirilmesi PAN 22 6 El aletleri 10, 11 ve 26 ile kısa kılavuz cıvatası için yeni bir burcu (4), fren kaliperinin (1) fren diski çıkış tarafındaki deliğin içine el aletinin tahdit noktasına kadar bastırarak yerleştirin. yerleştirin. Bu esnada, sac halkanın (ok işareti) koruma kapağından ayrılmamasına dikkat edin. Burcun kayma yüzeylerini gresleyin. Fren kaliperinin koruma kapaklarına ait conta yerleşim yüzeylerini (halka kanal) temizleyin. Temizlenmiş conta yerleşim yüzeyleri temiz ve gressiz olmalıdır. Elle yeni yeşil koruma kapaklarını (5) fren kaliperinin (1) conta yerleşim yüzeyine (halka kanal, ok işareti) bastırarak yerleştirin. Bu esnada koruma kapaklarının (5) kenarının düzenli, dalgasız şekilde kılavuz cıvatalarının (8, 9) conta yüzeylerine oturmasına dikkat edin. Fazla gresi temizleyin. Kılavuz cıvatalarının fren taşıyıcısına bakan işlenmiş yüzeyleri ve fren taşıyıcısının temas yüzeyleri temiz ve gressiz olmalıdır. Kılavuz cıvatayı elle burçların içinde hafif bir şekilde ileri geri hareket ettirin ve bu esnada hareketin kolay gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini kontrol edin. Bu esnada koruma kapaklarının (5) kenarının düzenli, dalgasız şekilde fren kaliperinin (1) conta yüzeyine oturmasına dikkat edin. Kılavuz cıvatalarının (8, 9) hareket yüzeylerine ve koruma kapaklarının (5) kenarına gres sürün. Silindir tarafından yeni bir uzun kılavuz cıvatasını (8) fren kaliperinin içine yerleştirin (fren diski giriş tarafı). Silindir tarafından yeni bir kısa kılavuz cıvatasını (9) fren kaliperinin içine yerleştirin (fren diski çıkış tarafı). Koruma kapaklarını (5) kılavuz cıvatalarının üzerine çekin. Koruma kapaklarının (5) kenarını kılavuz cıvatalarının (8, 9) conta yerleşim yüzeyine (halka kanal) Fren kaliperini (1) fren taşıyıcısının (2) üzerine ve içeriye itilmiş olan kılavuz cıvatalarını (8, 9) ayar kenarının içine yerleştirin. İki adet yeni cıvatayı (6), fren kaliperine (1) yerleştirilmiş olan kılavuz cıvatalarının içine takın. 23

26 6 PAN 22 Contaların yenileriyle değiştirilmesi Cıvataları, fren taşıyıcısına (2) sabitleyin (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon IV). Fren kaliperinin hareketi esnasında kılavuz cıvatalarına ait koruma kapaklarını fren taşıyıcısına doğru bastırarak ezmeyin. Kapatma kapakları (11, 11.1) için öngörülen fren kaliperinin (1) içindeki delikleri gresleyin. Fren kaliperini (1) fren taşıyıcısına doğru itin. Yeni kapatma kapaklarını (11, 11.1) fren kaliperindeki (1) deliklerinin içine yerleştirin. Bu esnada uzun kapatma kapağını (11.1) uzun kılavuz cıvatası (8) için ve kısa kapatma kapağını (11) kısa kılavuz cıvatası (9) için kullanın. Montaj esnasında, koruma kapaklarında (5) hasarların oluşmamasına ve cıvatalar (6) sıkılırken döndürülmemesine dikkat edin. Her zaman ayar yerleşme yüzeyli uzun kılavuz cıvatasını (8) ve ardından boşlukla kılavuzlanan kısa kılavuz cıvatasını (9) sıkın. Bakım çalışmaları esnasında kılavuz cıvatalar (8, 9) fren taşıyıcısından (2) sökülürse, birleştirme işlemi için yeni cıvatalar (6) kullanılmalıdır. Kapatma kapaklarını el aletlerini 10, 11 ve 27 kullanarak, tahdit noktasına kadar bastırarak yerleştirin. Fren kaliperini elle birkaç kere kılavuz cıvatalar (8, 9) üzerinde komple hareket yolu üzerinde hareket ettirin ve bu esnada kolay hareket edip etmediğini kontrol edin. Bastırma işlemi esnasında kapaklarda hasarların oluşmasını önleyin. Aksa ait sabitleme flanşındaki ve fren taşıyıcısındaki bağlantı yüzeylerini kontrol edin ve mevcut kir, pas ve yağı temizleyin. Freni, fren taşıyıcısı ile birlikte fren diskinin üzerine yerleştirin ve freni aksa monte edin(bkz. bölüm 5.2 Frenin monte edilmesi, sayfa 19). Bu esnada aks ve araç üreticisinin montaj talimatlarını ve uyarılarını dikkate alın. Baskı plakasını, fren balatalarını ve aşınma indikatörlerinimonte edin ve boşluğu ayarlayın (bkz. bölüm 4.3 Fren balatalarının monte edilmesi, sayfa 16). 24

27 Contaların yenileriyle değiştirilmesi PAN 22 6 Fren kaliperindeki conta yüzeyini (A) ve flanş yüzeyini (B) temizleyin ve fren kolu (C) içindeki bilye yuvasını gresleyin. 6.2 Ek ayar cıvatasının koruma kapağının yenisiyle değiştirilmesi Koruma kapağı tek olarak sökülecekse, fren kaliperinin ve fren silindirinin sökülmesi gerekli değildir. Temizlik esnasında frenin içine kir ve nemin girememesine dikkat edin Koruma kapağının sökülmesi Fren balatalarını ve baskı plakasını sökün (bkz. bölüm 4.1 Fren balatalarının sökülmesi, sayfa 13). Fren kaliperini elle tümüyle silindir tarafına doğru itin. Koruma kapağını (10), ek ayar cıvatasına a(21) ait conta yerleşim yüzeyinden (halka kanal) çekerek çıkartın. Fren silindirini, özellikle piston kolu contasının iç bölgesinde hasar konusunda kontrol edin. Şayet hasarlar tespit ederseniz, fren silindirini yenisiyle değiştirin (bkz. bölüm 7 Fren silindirinin yenisiyle değiştirilmesi, sayfa 30). Arızalı bir fren silindirin yeniden monte edilmesine izin verilmez. Fren silindirinin conta yüzeyini ve flanş yüzeyini temizleyin. Fren silindirini fren kaliperine monte edin (bkz. bölüm 7.2 Fren silindirinin monte edilmesi, sayfa 30). Frenin Aks ve araç üreticisinin montaj talimatlarını dikkate alın ve bunlara mutlaka uyun. montaj konumuna bağlı olarak fren silindirinin alt taraftaki, yola bakan, drenaj deliği açık durumda olmalıdır. Fren silindiri tipine bağlı olarak diğer drenaj delikleri açık kalabilir veya tıpalarla kapatılmalıdır. Bunun için fren silindiri üreticisinin talimatlarını dikkate alın. Koruma kapağını (10) bir tornavida ile fren kaliperinin conta yerleşim yuvasının içinden çıkartın. Bu esnada fren kaliperinin içindeki koruma kapağının conta yerleşim yüzeyine zarar ermemeye dikkat edin. Fren kaliperini kontrol edin. Şayet frenin içine kir veya nem girmiş ise, fren kaliperi içindeki conta yerleşim yüzeyini veya ek ayar cıvatasının (21) dişi hasarlı ise, freni yenisiyle değiştirin (bkz. bölüm 5 Frenlerin yenilenmesi, sayfa 19). Tekerlek göbeğinin serbest şekilde döndürülebilir olup olmadığını kontrol edin. Aks veya araç üreticisini talimatlarına uygun şekilde araç tekerleğini monte edin. Çalışmalar tamamlandıktan sonra freni hareketli test standı üzerinde kontrol edin. 25

28 6 PAN 22 Contaların yenileriyle değiştirilmesi Jant tarafındaki fren balatasını balata kanalının içine yerleştirin, böylece ek ayar cıvatası ek ayarın içinden dışarıya doğru döndürülemez. Vidalama süreci esnasında ek ayar cıvatasının (21) dişini hasar ve korozyona karşı kontrol edin. Diş ve/veya görülebilir içte bulunan fren parçaları hasarlı veya korozyonlu ise, freni yenisiyle değiştirin (bkz. bölüm 5 Frenlerin yenilenmesi, sayfa 19). Korum kapağını (10), conta yerleşim yüzeyi üzerinden fren kaliperinin içine doğru kir ve su girişi görülebilir durumda değilse, veya koruma kapağında servis çalışmaları esnasında hasarlar oluşmuş ise değiştirin. Fren kaliperinin içinde koruma kapağına (10) ait conta yerleşim yüzeyini (ok işareti) ve ek ayar cıvatasının (21) halka kanalını temizleyin. Ek ayar cıvatasını (21) pimde, dönmeye karşı emniyete alın. Altı kenar başını (22) el aletlerini 12 ve 13 kullanarak saat yönünün tersi yönünde, ek ayar cıvatası yakl. 30 mm dışarıya çıkana kadar döndürün (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon I). Temizlik esnasında frenin içine kir ve nemin girememesine dikkat edin. Fren kaliperinin içindeki koruma kapağına (10) ait conta yerleşim yüzeyi temiz ve gressiz durumda olmalıdır. Ek ayar cıvatanın (21) diş kısmına gres sürün. Altı köşe başını (22) bir halka anahtar ile saat yönünün tersi yönünde, ek ayar cıvatası kısmen içeriye döndürülene kadar döndürün. Ek ayar cıvatasının pimi, dışarıya döndürme işleminden önceki konumu ile aynı konuma gelmelidir. Jant tarafındaki fren kanalının içinden fren balatasını çıkartın. 26

29 Contaların yenileriyle değiştirilmesi PAN Koruma kapağının monte edilmesi Ek ayar cıvatası üzerine yeni ve gressiz bir koruma kapağını (10) iterek yerleştirin. Koruma kapağını merkezleyin ve onu elle fren kaliperinin (1) conta yerleşim yüzeyinin içine bastırarak yerleştirin. Koruma kapağına (10) ait iç kenarını hafif şekilde gresleyin. Koruma kapağının (10) kenarını, ek ayar cıvatasına (21) ait conta yerleşim yüzeyinin (ok işareti) içine yerleştirin. 6.3 Ek ayardaki altı köşe başına ait koruma kapağını yenisiyle değiştirilmesi Koruma kapağı tek olarak sökülecekse, fren kaliperinin ve fren silindirinin sökülmesi gerekli değildir Koruma kapağının sökülmesi Ek ayarın kapatma tıpasını (12) sökün. Fren kaliperi (1) için contanın kusursuz şekilde oturmasına dikkat edin ve koruma kapağı (10) kenarının düzenli, dalgasız şekilde ayar cıvatasının (21) halka kanalının içine yerleştirin. Koruma kapağını (13) bir el aleti (örn. tornavida) ile, fren kaliperinin içindeki yuvasından bastırarak çıkartın ve koruma kapağını (13) ek ayara ait altı köşe başından (22) sökün. Baskı plakasını ve fren balatalarını monte edin ve boşluğu ayarlayın (bkz. bölüm 4.3 Fren balatalarının monte edilmesi, sayfa 16). 27

30 6 PAN 22 Contaların yenileriyle değiştirilmesi Koruma kapağına (13) ait fren kaliperinin içindeki conta yerleşim yüzeyini (ok işaretleri) temizleyin Koruma kapağının monte edilmesi Montaj kapağını (A) ek ayara ait altı köşe başının (22) üzerine yerleştirin ve montaj kapağını tahdit noktasına kadar itin. Temizlik esnasında frenin içine kir ve nemin girememesine dikkat edin. Fren kaliperini kontrol edin. Şayet frenin içine kir veya nem girmiş ise, fren kaliperinin içindeki conta yerleşim yüzeyi veya ek ayar cıvatasının altı köşe başı (22) hasarlı ise, freni yenisiyle değiştirin (bkz. bölüm 5 Frenlerin yenilenmesi, sayfa 19). Yeni koruma kapağının (13) sadece iç conta kenarına (ok işareti) hafif şekilde gres sürün. Koruma kapağını (13) montaj kapağının (A) üzerine yerleştirin. Koruma kapağını (13) elle, fren kaliperinin içindeki yuvasına tahdit noktası kadar iterek yerleştirin. Koruma kapağı (13), kesin bir şekilde conta yerleşim yüzeyi üzerinden fren kaliperinin içine kir veya su girişi söz konusu değilse, veya servis çalışmaları esnasında koruma kapağında hasarlar oluşmuş ise değiştirilebilir. 28

31 Contaların yenileriyle değiştirilmesi PAN 22 6 Montaj kovanını (B) montaj kapağının (A) üzerine yerleştirin. Montaj kovanını (B) koruma kapağına (13) doğru, ek ayara ait halka kanal içine yerleşene kadar iç taraftaki conta kenarına doğru bastırın. Ek ayar koruma kapağı (13) içine yeni kapatma tıpasını (12) iterek yerleştirin. Bu esnada kapatma tıpasının (12) sızdırmaz şekilde yerleşmesine dikkat edin. Montaj kovanını (B) ve montaj kapağının (A) sökün. Koruma kapağının (13), fren kaliperi conta yerleşim yüzerine ve ek ayar halka kanalının (ok işareti) içine eksiksiz şekilde yerleşmiş olup olmadığını kontrol edin. 29

32 7 PAN 22 Fren silindirinin yenisiyle değiştirilmesi 7 Fren silindirinin yenisiyle değiştirilmesi DİKKAT Yaralanma tehlikesi Tüm güvenlik, tamir ve bakım uyarılarını dikkate alın (bkz. bölüm 1 Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları, sayfa 3). Yaralanmaları ve/veya maddi hasarları önlemek için bu bilgi, talimat ve uyarılara mutlaka uymalısınız. Sadece aks ve araç üreticisinin talimatlarına ve tanımlamalarına uygun fren silindirleri kullanın. Fren silindirinin değiştirilmesiyle ilgili talimat, genel bilgilendirme amaçlıdır. Fren silindiri üreticisinin kontrol ve montaj talimatlarını dikkate alın ve bunlara mutlaka uyun. Resimler sadece örnek niteliğindeki gösterimlerdir ve gerçek modellerden farklı olabilir. Fren silindirini sökerken, frenin içine kir ve nemin girmemesine dikkat edin. 7.2 Fren silindirinin monte edilmesi Fren kaliperindeki conta yüzeyini (A) ve flanş yüzeyini (B) temizleyin ve fren kolu (C) içindeki bilye yuvasını gresleyin. 7.1 Fren silindirinin sökülmesi Hava bağlantısını fren silindirinden sökün. Bu esnada, fren silindirinin hava bağlantısının basınçsız durumda olmasına dikkat edin. Fren silindirinin somunlarını açın (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon V). Fren silindirini fren kaliperinin içinden alın. Temizlik esnasında frenin içine kir ve nemin girememesine dikkat edin. Fren silindirini fren kaliperine yerleştirin ve fren silindirini, yeni sabitleme somunları ile elle sabitleyin, bu işlemi fren silindiri tam yüzeyli şekilde fren kaliperine dayanana kadar sürdürün. 30

33 Fren silindirinin yenisiyle değiştirilmesi PAN 22 7 Fren silindirini yakl. 120 Nm ile sıkın. Sabitleme somunlarını yakl Nm ile sıkın (bkz. bölüm 8.2 Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları, sayfa 33, Pozisyon V). Fren silindirinin montajı için her zaman yeni sabitleme somunları kullanın. Frenin montaj konumuna bağlı olarak fren silindirinin alt taraftaki, yola bakan, drenaj deliği açık durumda olmalıdır. Fren silindiri tipine bağlı olarak diğer drenaj delikleri açık kalabilir veya tıpalarla kapatılmalıdır. Bunun için fren silindiri üreticisinin talimatlarını dikkate alın. Hava bağlantısını fren silindirine bağlayın. Bu esnada fren silindiri üreticisinin talimatlarını dikkate alın. Fren hortumunun burulmamış, döndürülmemiş olmasına dikkat edin, ve onu, diğer parçalara sürtünmeyecek şekilde döşeyin. Fren hortumunun, fren kaliperinin kayma fonksiyonuna ön gerilim uygulamaması ve fen kaliperinin tüm hareket yolu üzerinde kısıtlamaması konusunda kontrol edin. Hava bağlantısını sızdırmazlık konusunda kontrol edin. Fren için fonksiyon ve etki kontrolü gerçekleştirin. 31

34 8 PAN 22 Ek 8 Ek 8.1 WABCO El Aletleri WABCO Temel El Aletleri (El Aletleri ) Tüm WABCO basınçlı hava disk frenleri için gereklidir Pozisyon Adlandırma Gösterim 10 Tutamak 11 Adaptör parçası 12 Halka anahtar / Çıkrık 13 Uzatma PAN 22 için WABCO el aletleri (El aleti seti ) Ayrıca WABCO temel el aletleri (el aleti seti ) gereklidir. Pozisyon Adlandırma Gösterim 21 Sökme burcu 22 Takma burcu, uzun 1 25 Takma burcu, uzun 2 26 Takma burcu, kısa 27 Takma burcu, kapak 28* Takma burcu, kısa* *) Bu el aleti PAN 22 fren tipi el aleti setinin bir parçası olarak gerekli değildir. 32

35 Ek PAN Anahtar genişlikleri ve sıkma torkları (Takip eden sayfadaki çizime de bakınız) Motor tahrikli tornavidalar ve tork aletleri kullanmayın Pozisyon Adlandırma Anahtar genişliği (SW) Altı köşe başlı cıvata Sıkma torku (Nm) Notlar dış iç I Ek ayar altı köşe başı 8 Altı köşe başının dönme yönü: Yanaştırma, saat yönünün tersi yönünde (sol) azami. 3 Nm, boşluk küçülüyor. Geri ayar saat yönünde (sağ) azami. 12 Nm, boşluk büyüyor. II Balata için aşağıda tutma kolu cıvatası III Fren sabitlemesi için vidalı birleştirme 24 Tavsiye: 290 ± 20 Nm Aks ve araç üreticisinin montaj talimatlarını dikkate alın IV Kılavuz cıvatalar vidalı birleştirme Nm +90 (dönme açısı çekişi) Kılavuz cıvatalar için sıkma sıralaması: Ayar cıvatası (uzun) (altı köşe yuvalı cıvata ile) Boşluk cıvatası (kısa) (altı köşe yuvalı cıvata ile) Ö Fren silindiri vidalı birleştirme Nm 1) Sabitleme somunları, fren silindiri tam yüzeyi ile dayanana kadar elle sabitlenmelidir. Sabitleme somunları yakl. 120 Nm ile sıkılmalıdır. Sabitleme somunları Nm ile sıkılmalıdır. Sabitleme somunları sadece tek bir kere kullanılmalıdır 1) Sıkma torkları sadece orijinal WABCO silindirler için geçerlidir 33