T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ AHŞAP VE METAL YÜZEYLERE SIVA ANKARA 2006

2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ AHŞAP YÜZEYE SIVA YAPMAK Ahşap Yüzeye Sıva Tanımı Amacı Ahşap Yüzeye Sıva Yapma Kuralları Ahşap Yüzeye Sıva Yapmada İş Sırası Ahşap Yüzeye Sıva Yapılması Sıva Yapılacak Ahşap Yüzeyin Temizlenmesi Sıva Yapılacak Ahşap Yüzeydeki Yabancı Parçaların Uzaklaştırılması İçin Basınçlı Su İle Yıkanması Ahşap Duvar Üzerinde Bulunan Tamir Edilecek Yüzey Çukurluklarına Özel Harç Filesinin Parça Parça Çivilenmesi Sıva Malası ile Yüzey Tamiratının Tamamlanması Çivilerin Başına Uygun Rondelanın Takılması Ahşap Yüzeye Sıva Filesinin çekildikten Sonra Yüzeyin Sulanması Hazır Sıva Harcının Hazırlanması Hazır Sıva Harcının Ahşap Yüzeye Uygulanması Ahşap Yüzeye Kaba Sıva Yapılması...9 UYGULAMA FAALİYETİ...10 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...11 ÖĞRENME FAALİYETİ METAL YÜZEYE SIVA YAPMA Metal Yüzeye Sıva Tanımı Amacı Metal Yüzeye Sıva Yapma Kuralları Metal Yüzeye Sıva Yapmada İş Sırası Metal Yüzeye Sıva Yapılması Sıva Yapılacak Metal Yüzeyin Temizlenmesi Sıva Filesi Montajı Yardımcı Malzeme Seçimi ve Hazırlanışı Hazır Sıva Harcının Hazırlanması Hazır Sıva Harcının Metal Yüzeye Uygulanması Metal Yüzeye Kaba Sıva Yapılması Kaba Sıvası Yapılmış Metal Yüzeye İnce ve Hazır Sıva Yapılması...18 UYGULAMA FAALİYETİ...19 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...20 MODÜL DEĞERLENDİRME...22 KAYNAKÇA...25 i

4 AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI 582YIM112 İnşaat Teknolojisi Alanı Sıvacılık Ahşap ve Metal Yüzeylere Sıva Ahşap ve metal yüzeylere sıva yapma kuralları, iş sırası ve sıva yapmanın anlatıldığı öğrenme materyallerdir. SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Makine ile sıva modülünü başarmak Gerekli ortam sağlandığında ahşap ve metal yüzeylere sıva yapımını kuralına uygun olarak yapabileceksiniz. Genel Amacı: Gerekli ortam sağlandığında; Ahşap yüzeye sıva yapımını kuralına uygun yapabileceksiniz. Metal yüzeye sıva yapımını kuralına uygun yapabileceksiniz. Ortam: Atölye ortamı, ahşap ve metal yüzey sıva uygulama ortamı. Donamım: Metre, mala, tahta mala, mastar, su terazisi, keser, çivi, kerpeten, çırpı ipi, sıva harcı, tilfir sıva teli. Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen,modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, sorucevap) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. ii

5 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Bilindiği gibi sıva işleri yapıya güzellik vermek, yapıyı dış etkinlerden korumak için yapılır. Sıvanın üzerine birçok kaplama uygulaması yapabileceğimiz gibi doğrudan boya sürerek de kullanabiliriz. Ahşap ve metal olarak yapılmış duvar yüzeylerine sıva yapmak veya fayans kaplamak oldukça zordur. Aynı mekânda farklı yüzey özelliklerine sahip duvarlar varsa, bu duvarlara biri birleri ile uyum sağlaması için sıva uygulaması yapılabilir. Ahşap yüzeyler, genellikle ahşabın ucuz olduğu bölgelerde rastlanır. Metal yüzeyler ise artık günümüzde birçok yerde rastlamak mümkündür. Örneğin bir bankanın kasa duvarı diğer duvarlardan ayırt edilmemesi için sıva ile kaplanabilir. Ahşap ve metal yüzeylerin sıva ile kaplanması, yüzey kullanım özelliklerini artırmanın yanı sıra, yüzeyleri dış tesirlerden korumak ve yalıtım özelliklerini artırmak amacı ile yapılmaktadır. Bu modülle ahşap ve metal yüzeylere sıva uygulamasının nasıl yapıldığını öğreneceksiniz ve uygulamasını yapacaksınız. 1

6 2

7 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ÖĞRENME FAALİYETİ AMAÇ Uygun çalışma ortamı sağlandığında ahşap yüzeylere sıva yapmayı kurallarına uygun bir şekilde yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA ÖĞRENME FAALİYETİ-1 Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken araştırmalar şunlardır: ; Evinizde, okulunuzda ve çevrenizde sıva yapılmış yüzeyleri inceleyiniz. Yüzey ahşap ise sıva sağlamlığını kontrol ediniz. Sıva yapılan yüzeyin altındaki malzemeyi öğreniniz ve uygulanan sıva çeşidini inceleyiniz. Bu araştırma için okul, ev, spor sahaları vb. yerlerin duvar yüzeylerini inceleyiniz. Görüntü açısında gözünüze çarpan olumsuzluklar varsa bunları not alınız. 1. AHŞAP YÜZEYE SIVA YAPMAK 1.1. Ahşap Yüzeye Sıva Tanımı Duvar yüzeyleri ahşap ve ahşap benzeri malzemeler ile yapıldığında veya kaplandığında bu yüzeyin sıva ile kaplanmasına denir. Bölgelere göre yapıların yapımında farklı malzemeler kullanılır. Bölgenin özelliğine göre ekonomik olan malzemeler vardır. Ahşabın ucuz olduğu bölgelerde insanlar yapıları ahşaptan yaparlar. Ya da yarısı kagir yarısı ahşap gibi değişik seçenekleri de uygularlar. Bu şekilde yapılmış yapıları dış etkenlerden koruma yollarından biri de bu yüzeylere sıva yapmaktır Amacı Ahşap yüzeylere sıva yapmanın amaçları aşağıdaki gibidir: Ahşaptan yapılmış yapıları dış etkenlerden korumak. Ahşap yüzeyleri kapatarak dekoratif olarak yapının daha güzel görünmesini sağlamak. Isı yalıtımı yapmak. Su ve rutubete karşı yalıtım yapmak. Sese karşı yalıtım yapmak. İstenen özeliklerde ve aynı zamanda ekonomik bir yapı elde etmek. 3

8 1.2. Ahşap Yüzeye Sıva Yapma Kuralları Ahşap yüzeye sıva yapma kuralları aşağıdaki gibidir: Ahşap yüzeyde yağ ve kir olmamalıdır. Ahşap yüzeyde hareketli, çabuk kopabilecek parçalar bulunmamalıdır. Varsa temizlenmelidir. Ahşap yüzey üzerinde bir koruma uygulaması yapılmış olmamalıdır. Boya veya vernik gibi malzemeler ahşap üzerine sürülmemelidir. Hava koşulları sıva yapmaya uygun olmalıdır. Sıva yapımı ve yapıldıktan sonra kururken +5 ºC den aşağı hava sıcaklığı olmamalıdır. Hava sıcaklığı aşırı sıcak olmamalıdır. Sıva harcı içindeki suyun çabuk buharlaşması önlenmelidir. Aşırı şekilde sıvayı kurutabilecek rüzgar olmamalıdır. Sıvanacak yüzeye sıva filesi kaplanmalıdır (Şekil 1.1). Şekil 1.1: Sıva filesi Sıva filesi yapışma mukavemeti yüksek özel sıva harcı ile yüzeye sürülmelidir. Yüzeye sıva anoları yerleştirilmelidir. Anoların arası sıva harcı ile doldurulmalıdır. Kaba sıva yapılmış mastarlı yüzeye ince sıva yapılabilir Ahşap Yüzeye Sıva Yapmada İş Sırası Ahşap yüzeye sıva yapma iş sırası aşağıdaki gibidir: Sıva yapılacak ahşap yüzeyin temizlenmelidir. Sıva yapılacak ahşap yüzeydeki yabancı parçaların uzaklaştırılması için basınçlı su ile yıkanmalıdır. Ahşap duvar üzerinde bulunan tamir edilecek yüzey çukurluklarına özel harç filesi parça parça çivilenmelidir. Ahşap duvar yüzeyi üzerine tamir işlemi yapılırken, tamir için yapışma mukavemeti yüksek hazır sıva harcı kullanılmalıdır. Hazır sıva harcı temiz bir plastik kap içinde hazırlanmalıdır. Sıva malası ile yüzey tamiratı tamamlanmalıdır. Ahşap duvar yüzeyinin tamamı sıva filesi ile çivilenmelidir. Çivilerin başına uygun rondela takılmalıdır. 4

9 Sıva filesi duvara çivilenirken yatayda ve dikeyde çivi aralıkları maksimum 50 cm den fazla olmamalıdır. Çivileme ahşap yüzeye uygulanır (Şekil 1.2). Maks. 50 cm Maks. 50 cm Şekil 1.2: Sıva filesi çivileme mesafesi Ahşap yüzeye sıva filesi çekildikten sonra yüzey sulanmalıdır. Tamir harcı içinde kullanılan hazır sıva harcı hazırlanmalıdır. Hazır sıva harcının mala ile sıva filesi üstünü örtecek şekilde sürülmelidir. Normal sıva için anolar terazide yüzeye yapıştırılmalıdır. Anoların arası oldurulup mastar çekilmelidir. Anolar çıkarılmalı ve yerleri doldurulmalıdır. Kaba sıva kuruduktan sonra yüzeye ince sıva yapılmalıdır Ahşap Yüzeye Sıva Yapılması Ahşap yüzeylere sıva yapma işlemi, ahşap yüzeylere sıva yapma iş sırasına göre yapılır. Tamirat yapmadan sıva yapımına geçilmez. Sıva filesi gerilmeden ve özel sıva harcı ile sıvanmadan normal sıva yapılamaz. Ahşap yüzeylere sıva yapılması aşağıdaki gibidir Sıva Yapılacak Ahşap Yüzeyin Temizlenmesi Sıva yapılacak ahşap yüzey üzerinde bulunan ve sıva yapımı esnasında sıvanın ahşap yüzeye yapışması engelleyici ve azaltıcı malzemeler temizlenir. İnşaat yapımı esnasında sıçrayan harç artıkları, duvar üzerinde bulunan toz vb. malzemeler yardımcı araçlarla temizlenir. Temizlenmez ise sıva yapımı esnasında ve daha sonra temizlenmeyen bölgelerde sıva atmaları meydana gelebilir Sıva Yapılacak Ahşap Yüzeydeki Yabancı Parçaların Uzaklaştırılması İçin Basınçlı Su İle Yıkanması Sıva yapılacak ahşap yüzey üzerinde temizlik yapıldıktan sonra düşebilecek olan parçalar, basınçlı su ile temizlenir. Basınçlı su ile temizlenmesinin nedeni ise hem ahşap 5

10 yüzeyin temizliğinin tamamlanması diğer taraftan da basınçlı su etkisine dayanamayan parçaların kopması ve daha sonra sıva üzerinde istenmeyen görüntülerin meydana gelmemesidir. Eğer basınçlı su ile temizleme yapma imkanı yok ise, duvar yüzeyi el ile kontrol edilmeli ve kopabilecek parçalar düzgünce yerinden alınmalıdır Ahşap Duvar Üzerinde Bulunan Tamir Edilecek Yüzey Çukurluklarına Özel Harç Filesinin Parça Parça Çivilenmesi Ahşap duvar yüzeyinde temizlik ve basınçlı su ile yıkama işlemi tamamlandıktan sonra duvar yüzeyinin düz olması için düşen parçaların, özellikle düşen budak yerlerinin, parça parça sıva filesi kaplanması gerekir. Bu yerler tam sıva filesi çekilmeden önce bu işlem ayrı ve ilk olarak yapılmalıdır. Çünkü tam file çekildikten sonra bu bölgelerin sıva ile doldurulması zorlaşacak ve dökülmeler meydana gelecektir (Şekil 1.3). Şekil 1.3: Parça filelerin çivilenmesi Sıva Malası ile Yüzey Tamiratının Tamamlanması Ahşap yüzey üzerine parça parça sıva fileleri çakıldıktan sonra boşluklara özel sıva harcı sürme işlemi yapılır. Harç temiz bir plastik kap içinde kullanma talimatına göre içine su katılarak karıştırılır ve ahşap yüzey ile aynı yükseklikte boşluklar doldurulur. Tamir sıvası yapılırken ahşap yüzeyden yüksek olmamasına dikkat edilir Ahşap Duvar Yüzeyinin Tamamının Sıva Filesi ile Çivileme Ahşap yüzey üzerinde tamirat işi bittikten sonra bütün duvarın yüzeyi sıva filesi ile kaplanır. Sıva filesi kaplama işi aşağıdaki gibi yapılır: Sıva filesi çivi ile duvarın bir köşesinden alt ve üst tarafından duvara tutturulur. File duvarın diğer kenarına kadar açılır ve gerdirilerek alt ve üst tarafından çivilenir. Filenin fazla kısımları kesilir. Duvarın bir kenarından diğer tarafa doğru file iyice gerdirilerek çivilenir. 6

11 Çivileme esnasında çivi aralıklarının yatay ve düşeyde 50 cm den fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Ahşap duvar yüzeyine file çekme işi bitince diğer duvarlara aynı iş uygulanır (Şekil 1.4, Şekil 1.5). Şekil 1.4: Sıva filesinin çivilenmesi Şekil 1.5: Sıva filesi çivilenmesi Çivilerin Başına Uygun Rondelanın Takılması Sıva filesi ahşap yüzeye sabitleştirilirken çivi kullanılır. Çivilerin sıva filesi daha iyi tutması ve kaymaması için çivi başlarına rondela takılır. Takılan rondelaların çiviye uygun olması gerekmektedir. Rondelalar küçük olursa çivileme esnasında patlar veya büyük olursa çivi çakılırken çıkabilir. Sağlık bir iş yapabilmek için çiviye uygun rondela kullanılır (Şekil 1.6). 7

12 Şekil 1.6: Normal ve rondelalı çivi Ahşap Yüzeye Sıva Filesinin çekildikten Sonra Yüzeyin Sulanması Ahşap yüzeylere sıva filesi çekdikten sonra yüzey hortum ile iyice sulanır. Sulama işlemi sıva işlemine başlamadan yaklaşık dakika önce yapılır ve yüzeyin tamamına uygulanır. Hava sıcaklığına bağlı olarak belirli bir kısma sıva yapıldıktan sonra yüzey kurumuş ise tekrar sulama yapılmalıdır Hazır Sıva Harcının Hazırlanması Tamir işleminde de kullanılan hazır sıva harcı temiz bir plastik kap içinde üzerinde yazan uygulama bilgilerine göre su ile homojen bir şekilde karıştırılarak sıva yapımı için kullanılır Hazır Sıva Harcının Ahşap Yüzeye Uygulanması Sıva yapımı için hazırlanan hazır sıva harcı, sıva filesi ile kaplanmış olan ahşap yüzeye uygulanmaya başlanır. Uygulama şekli aşağıdaki gibidir: Uygulamaya alttan yukarıya doğru başlanır. Uygulama esnasında yaklaşık olarak 1 metrelik mesafeler duvarın üst kısmına kadar uygulanır. Hazır sıva harcı sıva filesini yaklaşık olarak 2 mm geçecek şekilde uygulanır. Ahşap yüzeyin kuruluk oranı kontrol edilmeli ve yüzey kurumuş ise tekrar sulama yapılmalıdır. +5 ºC den aşağı sıcaklıklarda uygulama yapılmamalıdır. Normal sıva yapımına en erken bir gün sonra yapılmalıdır. 8

13 Ahşap Yüzeye Kaba Sıva Yapılması Bu uygulama için yapıda sıvalar dersi kaba sıva yapmak modülündeki uygulamanın aynısını uygulayınız Kaba Sıvası Yapılmış Ahşap Yüzeye İnce ve Hazır Sıva Yapılması Bu uygulama için yapıda sıvalar dersi ince ve hazır sıva yapmak modülündeki uygulamanın aynısını uygulayınız. Uygulama Görünüşü 9

14 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMALAR UYGULAMALAR İŞLEM BASAMAKLARI Yüzeyi sıva teli ile kaplayınız. Mastarlık yapınız. Yüzeye sıva yapınız. ÖNERİLER Bu işlem sırasında sıva telini düzgün bir şekilde kaplayınız. Telin orta kısımlarında sarkmalar olmamasına dikkat ediniz. Teli monte ederken 50 cm den fazla ara ile çivi çakmayınız. Bu işlem sırasında mastarlığı düzgün yerleştiriniz. Yatayda terazisini kontrol ediniz. Yan yana olan mastarlıkları bir mastar yardımı ile ayını seviyede ve terazide yerleştiriniz. Altlı üstlü olanları ise şakul yardım ile aynı hizaya getiriniz. Yüzeye sıva yapma işleminde file üstüne sıva yaparken 2mm yi geçmeyiniz. Yüzeyin düzgünlüğüne dikkat ediniz. 10

15 ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME A-OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınız aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. ÖLÇME SORULARI 1. Hava sıcaklığı kaç ºC den aşağı olursa sıva uygulaması yapılmaz? A) + 5 ºC B) 0 ºC C) 5 ºC D) +10 ºC 2. Ahşap yüzeye sıva filesi çivilenirken, çivi aralıkları en fazla ne kadar olmalıdır? A) 100 cm B) 80 cm C) 60 cm D) 50 cm 3. Sıva filesi çekilmiş yüzeye ilk olarak ne sürülür? A) Boya B) Hazır sıva C) Mozaik D) Tutkal 4. Ahşap yüzeylere neden sıva yaparız? A) Rüzgardan korunmak için B) Soğuk ve sıcaktan korunmak için C) Yapının daha güzel görünmesi için D) Hepsi 5. Ahşap yüzeye sıva filesi üzerine hazır sıva harcı uygulaması yapıldıktan sonra normal sıva yapımına en erken ne zaman başlanmalıdır? A) 1 gün bekledikten sonra B) 3 gün bekledikten sonra C) 5 gün bekledikten sonra D) 7 gün bekledikten sonra DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonunda bulunan cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. Cevaplarınızın hepsi doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçebilirsiniz. 11

16 B- DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, yaptığınız uygulamayı değerlendiriniz. Uygulamanın gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden kendinize uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ EVET HAYIR 1 Ahşap yüzeye sıva yapmanın tanımını yaptınız mı? 2 Ahşap yüzeye sıva yapmanın amacını açıkladınız mı? 3 Ahşap yüzeye sıva yapma kurallarını öğrendiniz mi? 4 Ahşap yüzeye sıva yapma iş sırasını sıraladınız mı? 5 Ahşap yüzeye sıva yaptınız mı? 6 Ahşap yüzeye sıva uygulamasını eksiksiz yaptınız mı? Bu değerlendirme sonunda kendinizde eksik gördüğünüz konuları tekrar ederek tamamlayanız. 12

17 AMAÇ AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ÖĞRENME AMAÇ Uygun çalışma ortamı sağlandığında metal yüzeylere sıva yapma kurallarını ve metal yüzeylere sıva yapma iş sırasını öğrenecek metal yüzeylere sıva uygulaması yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA FAALİYETİ-2 Bu faaliyete öncesinde yapmanız gereken araştırmalar şunlardır: 1- Günlük hayatınızda gittiğiniz yerlerde sıva yapılmış yüzeyleri ve duvar özelliklerini inceleyiniz. 2- İncelediğiniz sıva özelliklerini not ediniz. Bu araştırma için okul, spor salonları, mağazalar vb. yerlerin sıva ve duvar özelliklerinin incelmesini yapınız. Kullanımda ve görüntü açısından gözünüze çarpan olumsuzluklar varsa bunları, kullanan kişilere sorunuz. 2. METAL YÜZEYE SIVA YAPMA 2.1. Metal Yüzeye Sıva Tanımı Duvar yüzeyi metal malzeme ile kaplı duvarlarda yüzeyin sıva ile kaplanmasına denir. Metal duvarlar genellikle özel durumlarda kullanılır. Röntgen odaları, bankalar ve bunlara benzer özel durum gerektiren yapılarda kullanılır. Metal duvarların diğer iç mekân dekorasyonuna uyum sağlaması ve gerektiğinde gizli kalması için sıva ile kaplanır Amacı Metalden yapılmış duvarlara sıva yapmanın amaçları şöyle sıralanabilir: Metalden yapılmış yüzeyleri dış etkilerden korumak Metal yüzeyi kapatarak dekoratif olarak yapının daha güzel görünmesini sağlamak Özel olarak yapılmış koruma metal duvarlarının yerinin belli olmamasını ve normal duvarlardan ayırt edilmemesini sağlamak Isı yalıtımı yapmak Ses yalıtımı yapmak Su ve rutubete karşı yalıtım yapmak Metal duvarı gelebilecek sert darbelerden korumak 13

18 2.2. Metal Yüzeye Sıva Yapma Kuralları Metal yüzeye sıva yapma kuralları aşağıda sıralanmıştır: Metal yüzeyde yağ ve kir olmamalıdır. Metal yüzeyde boya veya benzeri malzeme olmamalıdır. Hava koşulları sıva yapmaya uygun olmalıdır. Sıva yapımı için havanın +5ºC den daha az sıcaklığı olmamalıdır. Hava aşırı sıcak olmamalıdır. Aşırı derecede sıvayı kurutacak rüzgar olmamalıdır. Sıvanacak yüzeye sıva filesi kaplanmalıdır(şekil 2.1). Şekil 2.1: Sıva teli Sıva filesi, yapışma mukavemeti yüksek özel sıva harcı ile yüzeye sürülmelidir. Yüzeye sıva anoları yerleştirilmelidir. Anoların arası sıva harcı ile doldurulmalıdır. Kaba sıva yapılmış mastarlı yüzeye ince sıva yapılabilir Metal Yüzeye Sıva Yapmada İş Sırası Metal yüzeye sıva yapma iş sırası aşağıda sıralanmıştır: Sıva yapılacak metal yüzey temizlenmelidir. Sıva filesi için kullanılacak olan metal askı pimlerin, vidaların seçimi yapılmalı ve pul takılmalıdır. Metal duvar yüzeyinin tamamına sıva filesi monte edilmelidir. Sıva filesi duvara monte edilirken pim veya vida aralıkları maksimum yatayda ve dikeyde 50 cm den fazla olmamalıdır (Şekil 2.2). 14

19 Şekil 2.2: Sıva filesi montaj mesafesi Hazır sıva harcının hazırlanmalıdır. Hazır sıva harc mala ile sıva filesi üstünü örtecek şekilde sürülmelidir. Normal sıva için anolar terazide yüzeye yapıştırılmalıdır. Anoların arası doldurulup mastar çekilmelidir. Anolar çıkarılmalı ve yerleri doldurulmalıdır. Kaba sıva kuruduktan sonra yüzeye ince sıva yapılmalıdır Metal Yüzeye Sıva Yapılması Metal yüzeylere sıva yapma işlemi, metal yüzeylere sıva yapma iş sırasına göre yapılır. Bu iş sırası takip edilmek zorundadır. Sıva filesi gerilmeden ve özel sıva harcı ile sıvanmadan normal sıva yapılamaz. Metal yüzeylere sıva yapılması aşağıdaki gibidir Sıva Yapılacak Metal Yüzeyin Temizlenmesi Sıva yapılacak metal yüzey üzerinde bulunan ve sıva yapımı esnasında sıvanın ahşap yüzeye yapışması engelleyici ve azaltıcı malzemeler temizlenir. İnşaat yapımı esnasında sıçrayan harç artıkları, duvar üzerinde bulunan toz vb. malzemeler yardımcı araçlarla temizlenir. Metal yüzeylerde temizleme işlemi üstüpü veya bir bez parçası ile yapılır. Metal yüzey yüzerinde yağ ve benzeri maddeler var ise, bunlar tiner ve neft benzeri uçucu maddelerle ile temizlenir. Temizleme işlemi iyi yapılmaz ise sıva yapımı esnasında ve daha sonra temizlenmeyen bölgelerde sıva atmaları meydana gelebilir. 15

20 Sıva Filesi Montajı Yardımcı Malzeme Seçimi ve Hazırlanışı Sıva filesi metal yüzeye sabitlenirken vida veya yapışkanlı pim kullanılır. Vidaların başına sıva filesi daha iyi tutması ve kaymaması için başlarına rondelâ takılır. Takılan rondelâların vidaya uygun olması gerekmektedir. Rondelâlar küçük olursa vidalama esnasında patlar veya büyük olursa vidalama yapılırken çıkabilir. Sağlıklı bir iş yapabilmek için vidaya uygun rondelâ kullanılır (Şekil 2.3, Şekil 2.4). Şekil 2.3: Sıva filesi montajı için matkap uçlu vida Şekil 2.4: Yapışkanlı pim Metal Duvar Yüzeyinin Tamamına Sıva Filesi Montajı Metal yüzey üzerinde temizlik işi bittikten sonra bütün duvarın yüzeyi sıva filesi ile kaplanır. Sıva filesi kaplama işi aşağıdaki gibi yapılır. Sıva filesi vida veya pim ile duvarın bir köşesinden alt ve üst tarafından duvara tutturulur. File duvarın diğer kenarına kadar açılır ve gerdirilerek alt ve üst tarafından vidalanır veya pim takılır. Filenin fazla kısımları kesilir. Duvarın bir kenarından diğer tarafa doğru file iyice gerdirilerek vidalanır veya pim takılır. Vidalama veya pim takılması esnasında vida veya pim aralıklarının yatay ve düşeyde 50 cm den fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Metal duvar yüzeyine file çekme işi bitince diğer duvarlara aynı işle uygulanır (Şekil 2.5, Şekil 2.6). 16

21 Şekil 2.5: Sıva filesinin vidalanması veya pim takılması Şekil 2.6: Sıva filesinin vidalanması veya pim takılması Hazır Sıva Harcının Hazırlanması Hazır sıva harcı temiz bir plastik kap içinde üzerinde yazan uygulama bilgilerine göre su ile karıştırılır. Harç homojen bir şekilde karıştırılarak sıva yapımı için kullanılır. 17

22 Hazır Sıva Harcının Metal Yüzeye Uygulanması Sıva yapımı için hazırlanan hazır sıva harcı sıva filesi ile kaplanmış olan metal yüzeye uygulanmaya başlanır. Uygulama şekli aşağıda sıralanmıştır: Uygulamaya alttan yukarıya doğru başlanır. Uygulama esnasında yaklaşık olarak 1 metrelik mesafeler duvarın üst kısmına kadar uygulanır. Hazır sıva harcı sıva filesini yaklaşık 2 mm kapatacak şekilde uygulanır. +5 ºC den aşağı sıcaklıklarda uygulama yapılmamalıdır. Normal sıva yapımına en erken bir gün sonra başlanmalıdır Metal Yüzeye Kaba Sıva Yapılması Bu uygulama için Yapıda Sıvalar Dersi Kaba Sıva Yapmak modülündeki uygulamanın aynısını yapınız Kaba Sıvası Yapılmış Metal Yüzeye İnce ve Hazır Sıva Yapılması Bu uygulama için Yapıda Sıvalar Dersi İnce ve Hazır Sıva Yapmak modülündeki uygulamanın aynısını yapınız. 18

23 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ YGULAMALAR İŞLEM BASAMAKLARI Yüzeyi sıva filesi ile kaplayınız. Mastarlık yapınız. Yüzeye sıva yapınız. ÖNERİLER Bu işlem sırasında sıva telini düzgün bir şekilde kaplayınız. Telin orta kısımlarında sarkmalar olmamasına dikkat ediniz. Fileyi monte ederken 50 cm den fazla ara ile çivi çakmayınız. Bu işlem sırasında mastarlığı düzgün yerleştiriniz. Yatayda terazisini kontrol ediniz. Yan yana olan mastarlıkları bir mastar yardımı ile ayını seviyede ve terazide yerleştiriniz. Altlı üstlü olanları ise şakul yardım ile aynı hizaya getiriniz. Yüzeye sıva yapma işleminde file üstüne sıva yaparken 2mm yi geçmeyiniz. Yüzeyin düzgünlüğüne dikkat ediniz. 19

24 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A-OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınız aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. ÖLÇME SORULARI 1. Metal yüzeye sıva yapmanın amacı nedir? A) Isı yalıtımı B) Ses yalıtımı C) Su ve neme karşı yalıtım D) Hepsi 2. Metal yüzeylere sıva yapılırken öncelikli ne ile kaplanır? A) Boya B) Cam yünü C) Sıva filesi D) Fayans 3. Sıva filesinin metal yüzeye hangi malzeme ile monte edilir? A) Vida veya pim B) Vida veya tutkal C) Pim veya tutkal D) Çivi veya vida 4. Hazır sıvanın sıva filesi kaplı metal yüzeye uygulama yönü nasıl olmalıdır? A) Yukarıdan aşağı B) Aşağıdan yukarı C) Sodan sağa D) Sağdan sola DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonunda yer alan cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. Cevaplarınızın hepsi doğru ise modül değerlendirmeye geçebilirsiniz. 20

25 B- DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, yaptığınız uygulamayı değerlendiriniz. Uygulamanın gerçekleşme düzeyine göre, evet hayır seçeneklerinden kendinize uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ EVET HAYIR 1 Metal yüzeye sıva yapmanın tanımını yaptınız mı? 2 Metal yüzeye sıva yapmanın amacını anladınız mı? 3 Metal yüzeye sıva yapma kurallarını öğrendiniz mi? 4 Metal yüzeye sıva yapma iş sırasını sıraladınız mı? 5 Metal yüzeye sıva yaptınız mı? 6 Metal yüzeye sıva uygulamasını eksiksiz yaptınız mı? Bu değerlendirme sonunda kendinizde eksik gördüğünüz konuları tekrar ederek tamamlayanız. 21

26 MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Modül ile kazandığınız bilgi ve becerileri aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. A-OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınız aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. ÖLÇME SORULARI 1. Ahşap ve metal yüzeylere hazır sıva ve normal sıva yapımı esnasında hava sıcaklığı kaç ºC den aşağı olmamalıdır? A) ± 0 ºC B) + 2 ºC C) + 5 ºC D) 3 4 gün sonra 2. Ahşap ve metal yüzeylere normal sıva yapılmadan önce ne yapılır? A) Sıva filesi üzerine hazır sıva uygulanır. B) Yüzeye boya yapılır. C) Yüzeye tutkal sürülür D) Yüzey tırtıklı hale getirilir. 3. Ahşap ve metal yüzeylere hazır sıva hangi yönde sürülür? A) Soldan sağa B) Sağdan sola C) Aşağıdan yukarı D) Yukarıdan aşağı 4. Ahşap ve metal yüzeyler hazır sıva yapılmadan önce ne ile kaplanır? A) Yağlı boya B) Tutkal C) Sıva D) Sıva filesi 5. Ahşap ve metal yüzeylere sıva yapma amacı nedir? A) Sese karşı izolasyon B) Su ve neme karşı izolasyon C) Isıya karşı izolasyon D) Hepsi DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonunda yer alan cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. 22

27 B- DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, yaptığınız uygulamayı değerlendiriniz. Uygulamanın gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden kendinize uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ EVET HAYIR 1 Ahşap ve metal yüzeye sıva yapmayı tanımladınız mı? 2 Ahşap ve metal yüzeye sıva yapmanın amacını öğrendiniz mi? 3 Ahşap ve metal yüzeye sıva yapma kurallarına uydunuz mu? 4 Ahşap ve metal yüzeye sıva yapma iş sırasını sıraladınız mı? 5 Ahşap ve metal yüzeye sıva yaptınız mı? 6 Ahşap ve metal yüzeye sıva uygulamasını eksiksiz yaptınız mı? Bu değerlendirme sonunda kendinizde eksik gördüğünüz konuları tekrar ederek tamamlayanız. Modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz. 23

28 CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 İN CEVAP ANAHTARI 1 A 2 D 3 B 4 D 5 A ÖĞRENME FAALİYETİ 2 İN CEVAP ANAHTARI 1 D 2 C 3 A 4 B MODÜL DEĞERLENDİRME SORULARI CEVAP ANAHTARI 1 C 2 A 3 C 4 D 5 D 24

29 KAYNAKÇA KAYNAKÇA OYMAEL Sabit, Yapı Bilgisi CiltI Temel Ders Kitabı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul ÖKSÜZOĞLU Halim, Ümit YEGÜL, Köksal ÖZCAN, Nazım DÜNDAR, Naim YAMAN, Yapıcılık Bölümü (Kagir) İş ve İşlem Yaprakları Sınıf-2, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul