Çocuk ve Erişkinlerde Aşılama
|
|
- Göker Sağlam
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri No: 71 Çocuk ve Erişkinlerde Aşılama Editörler Prof. Dr. Necla AKKAYA Prof. Dr. Yıldız CAMCIOĞLU Prof. Dr. Emel GÜR Prof. Dr. Recep ÖZTÜRK 17 Yazar Katılımıyla 2010 İSTANBUL
2 İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri No: 71 Çocuk ve Erişkinlerde Aşılama Editörler: Prof. Dr. Necla AKKAYA, Prof. Dr. Yıldız CAMCIOĞLU, Prof. Dr. Emel GÜR, Prof. Dr. Recep ÖZTÜRK 2010 Bu kitabın bütün hakları İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Komisyonuna içeriğinde yer alan bilgi ve görsel materyal ile ilgili her türlü sorumluluk yazarlara aittir. Kitabın tamamı ya da bir bölümü yazılı izin alınmaksızın elektronik ya da mekanik yöntemlerle kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayınlanamaz. Kaynak olarak belirtilmesi koşuluyla alıntı yapılabilir. Birinci Basım Kasım 2010 İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Komisyonu Prof. Dr. Barış İLERİGELEN Doç. Dr. M. Rıza ALTIPARMAK Prof. Dr. Ertuğrul H. AYDEMİR Prof. Dr. Salim ÇALIŞKAN Doç. Dr. Oktay DEMİRKIRAN Prof. Dr. A. Merih DOBRUCALI Prof. Dr. Nur Ahmet ERÖZENCİ Prof. Dr. Ertuğrul GAZİOĞLU Prof. Dr. Meral E. KIZILTAN Prof. Dr. Emel GÜR Prof. Dr. Haşim MUTLU Prof. Dr. Gül ÖNGEN Prof. Dr. Recep ÖZTÜRK Prof. Dr. Sabahattin SAİP Prof. Dr. Hakkı Oktay SEYMEN Prof. Dr. Öner SÜZER Kardiyoloji Anabilim Dalı İç Hastalıkları Anabilim Dalı Dermatoloji Anabilim Dalı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı İç Hastalıkları Anabilim Dalı Üroloji Anabilim Dalı Genel Cerrahi Anabilim Dalı Nöroloji Anabilim Dalı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Kardiyoloji Anabilim Dalı Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Nöroloji Anabilim Dalı Fizyoloji Anabilim Dalı Farmakoloji Anabilim Dalı Baskı öncesi hazırlık Kapak tasarımı Baskı ve Cilt Doyuran Matbaası Alemdar Caddesi Güzel Sanatlar Sokak No: 5 Cağaloğlu / İstanbul Tel.: (0212) Faks: (0212)
3 Bilimsel Katkıda Bulunan Öğretim Üye ve Yardımcıları Prof. Dr. Lale SEVER İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. Necla AKÇAKAYA İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. Ahmet ARVAS İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. Salim ÇALIŞKAN İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. Gülbin GÖKÇAY İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. İnci YILDIZ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. Emel GÜR İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr Yıldız CAMCIOĞLU İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. Haluk ÇOKUĞRAŞ İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Prof. Dr. Recep ÖZTÜRK İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
4 Prof. Dr. Ali MERT İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Fehmi TABAK İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Neşe SALTOĞLU İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Uz. Dr. Bilgül METE İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Uz. Dr. Mücahit YEMİŞEN İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Uz. Dr. İlker İnanç BALKAN İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Reşat ÖZARAS İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 4
5 İÇİNDEKİLER Aşılama ve Prensipleri... 9 Prof. Dr. Necla AKÇAKAYA Dünyada ve Türkiye de Çocukluk Çağında Aşılama.13 Prof. Dr. Ahmet ARVAS Aşı Uygulamalarında Kaçırılmış Aşı Fırsatı ve Aşı Sonrası İstenmeyen Etkiler Prof. Dr. Gülbin GÖKÇAY Adolesanlarda Aşılama Prof. Dr. Emel GÜR Özel Durumlarda Aşılama Prof. Dr. Yıldız CAMCIOĞLU H1N1 Enfeksiyonu Deneyimimiz ve Aşılama Prof. Dr. Haluk ÇOKUĞRAŞ Pnömokok Aşıları Prof. Dr. Yıldız CAMCIOĞLU Erişkinlerde Bağışıklama Prof. Dr. Recep ÖZTÜRK 5
6 Hepatit A / B Aşıları ve İmmunoprofilaksi Prof. Dr. Ali MERT Grip (İnfluenza) Aşısı Dr. Rıdvan KARA ALİ, Prof. Dr. Fehmi TABAK Pnomokok Aşıları Prof. Dr. Reşat ÖZARAS Difteri-Tetanoz-Boğmaca, Meningokok, BCG, Tifo ve Şarbon Aşıları Uzm. Dr. Bilgül METE HPV, Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, Sarı humma, Suçiçeği, Zona aşıları Uzm. Dr. Mücahit YEMİŞEN Özel Gruplarda Aşılama Prof. Dr. Neşe SALTOĞLU Maruziyet Sonrası İmmunoprofilaksi Uzm. Dr. İlker İnanç BALKAN 6
7 İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Çocuk ve Erişkinlerde Aşılama AŞILAMA VE PRENSİPLERİ Prof. Dr. Necla AKÇAKAYA Enfeksiyon hastalıklarından korunma immünizasyon (aktif, pasif) veya koruyucu tıp uygulamaları (korunma, yayılımın önlenmesi) ile sağlanır. Aşılama hastalıklardan korumada en etkin ve ucuz yöntemdir. Sağlıklı birey ve sağlıklı toplum yaratır. Ülkemizde ve dünyada kullanılmakta olan aşılar emniyetli, etkindir. Ancak yan etkilerinin de olduğu unutulmamalıdır. Aşı çalışmaları (lisans öncesi en az 10 yıl) Faz I, II, III ve IV aşamalarından sonra kullanıma sunulur. Bu dönemde aşının koruma düzeyi, dozları, bağışıklık süresi, yan etkileri saptanır. Aşı etkin ve emniyetli ise ruhsat alabilir. ABD de 1960 lardan beri Aşılama (immünizasyon) Uygulama Tavsiye Komitesi (ACIP) ve Infeksiyon Hastalıkları Amerikan Akademisi Pediatri Komitesi (Red book komitesi) tarafından yapılan öneriler aşı uygulamasında etkindir dan beri de Milli Çocuk Aşı Yan Etki Merkezi (NCVIA) aşı yan etkilerini bildirmektedir. Aynı yıldan itibaren Milli Aşı Tavsiye Komitesi (NVAC), milli aşı programını, aşı araştırmaları geliştirme, üretim ve kullanım koordinasyonunu sağlamaktadır. ABD de aşı hazırlanması ve uygulanması için çeşitli bilgi kaynakları kullanılmaktadır. Bunlar, haftalık morbidite, mortalite raporları, muayenehane verileri, Red Book, erişkin immünizasyon, seyahat immünizasyon uygulamaları, bulaşıcı hastalık verileri, lokal veya eyalet sağlık verileri, koruyucu hekimlik verileri gibi çok sayıda bilgi kaynağı kullanılmaktadır. Ülkemizde ise ihbarı mecburi hastalıklar Sağlık Bakanlığına yapılmaktadır. Sağlık Bakanlığına ait birimlerdeki aşılama oranları da gene Sağlık Bakanlığına bildirilmekte ve bunlar değerlendirilmektedir. Üniversite, 7
8 Prof. Dr. Necla AKÇAKAYA özel sektör, hastane, muayenehanelere ait veriler olmamdığından hastalıkların ülkemiz için riskleri, çok iyi bilinmemektedir. Türkiye de çok merkezli epidemiyolojik çalışmalar olmadığı ve tüm aşılamaya ait veriler (çocuk, erişkin aşılama sonuçları) tespit edilemediği için aşılama, yan etkileri, etkileri açısından kesin veriler mevcut değildir. Ülkemizde Sağlık Bakanlığına bağlı hastane ve sağlık ocaklarında Sağlık Bakanlığının aşı takvimi, Üniversitelerde Çocuk Enfeksiyon ve Sosyal Pediatri doktorlarının ortaklaşa hazırladıkları aşı takviminin veya Sağlık Bakanlığının aşı takvimi uygulanmaktadır. Muayenehane, özel hastane ve özel polikliniklerde de doktorlar istedikleri aşı takvimini uygulamaktadırlar. Ülkemizde 1980 den beri genişletişmiş bağışıklama adı altında tüm çocuklar Sağlık Bakanlı tarafından hazırlanan aşı programı ile ücretsiz aşılanmaktadırlar. Aşılama da dikkat edilmesi gereken hususlar; aşı uygulayacak ve uygulanacak alan konağın sağlıklı olması, doktorun görevli olduğu yerde çocukların muayene edildikten sonra aşılanmaları, kitlesel aşılamalarda ise sağlık personelinin majör hastalık semptomları ateş, kusma, öksürük, ishal vs. hakkında bilgi alınarak uygulanması gerekir. Bebekler yeni doğan döneminden itibaren immün cevap oluştururlar. Bebeklerde pasif edinilen antikorlar immün cevabı baskılar (maternal antikor, IVIG). Prematürelerde doz azaltılmaz. Ancak Hepatit B aşısı gr üzerindeki bebeklere veya bebek 2 aylık olunca uygulanır. OPV yeni doğana hastaneden çıkana kadar yapılmaz. Çocuklara aşılar vaktinden önce yapılmamalıdır. Ancak doz aralıklarının uzaması immün cevabı bozmaz. Aşılar kuluçka döneminde yapılırsa kızamık, kuduz gibi hastalıklarda koruma sağlar. Bağışıklığın oluşması için belirli bir süre gereklidir. Aşı tekrarı immün cevabın tam ve uzun süreli olmasını sağlar. Birçok aşı aynı anda farklı enjektörle, farklı yerlere yapılabilir. Ticari olarak hazırlanmış birden fazla aşı aynı enjektörle aynı yerden yapılabilir. Canlı 2 virüs aşısı arasında en az 3 gün ara olmalıdır. IVIG tedavisi görenlere canlı virüs aşı 3 ay sonra uygulanmalıdır. Canlı aşılardan en az 3 hafta sonra IVIG uygulanmalıdır. Aşı uygulamasına bağlı yan etki de önemlidir. Aşılamadan sonra erken veya geç yan etkiler görülebilir. CDC nin 2000 VAERS (aşı yan etki rapor verisi) raporuna göre dozda 1 yan etki bildirilmiştir. Yan etki nedeniyle ABD de kaldırılan aşılar oral polio (pralitik polio), oral rotavirüs aşısı (intussusepaion) dur. Yan 8
9 Aşılama ve Prensipleri etkiye thimerosol (preservatif), jelatin (stabilizatör), yumurta, lateks, antibiyotikler (basitrasin, neomycin) yol açmaktadır. Yan etkiler olarak erken anafilaktik reaksiyon (aşılamadan sonraki 30 dakikada olur), lokal şişlik, F. Konvilsiyon, trombositopeni, geçici artrit, G. Barre, periferik nörit, ansefalit, paralitik polio, hatta ölüm görülebilir. KAYNAKLAR: 1) Orenstein W.A, Pickering L.K. Immunization Practices in Kleigman R.M, Behrman R.E, Jenson H.B, Stanton B.F. Nelson textbook of Pediatrics 18th ed. Saunders 2007 p: ) Active immunization in Pickering L.K. Red book 2006 report of the comittee an infectious Disease 2006 p: 9 9
10 10
11 İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Çocuk ve Erişkinlerde Aşılama DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ÇOCUKLUK ÇAĞINDA AŞILAMA Prof. Dr. Ahmet ARVAS (*) Yerkürede her yıl beş yaş altında 8 milyon çocuk ölmekte, ölümlerin %90 ı gelişmekte olan ülkelerde olmakta ve ölümlerin 2/3 ü enfeksiyon hastalıkları nedeniyle olmaktadır. Her yıl pnömoniden 1.5 milyon, ishalden 1.3 milyon, sıtmadan 750 bin ve kızamıktan 165 bin çocuk kaybedilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1974 yılında geliştirilen Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP) kapsamındaki aşılarla (BCG, difteri-boğmaca-tetanoz (DBT), çocuk felci (OPV), kızamık, Hepatit B (Hep B), Hemophylus influenzae type b (Hib); son iki aşı daha sonraki yıllarda eklenmiştir) her yıl 2.5 milyon çocuk ölümü engellenmektedir. Pnömokok ve rotavirus gibi yeni aşıların yaygın uygulanmasıyla 1.5 milyon çocuk ölümü önlenebilecektir. Buna karşılık sıtmadan bir milyon, tüberkülozdan 300 bin ve AIDS ten 500 bin çocuk ölmektedir ve ne yazıkki bu enfeksiyonlara karşı aşı henüz mevcut değildir (en erken üretilmesi beklenen aşı sıtma için olup, 2012 de üretimi planlanmaktadır). Bugün için dünyada her yıl doğan çocukların %20 sine (24 milyon) GBP kapsamındaki aşılar tam olarak yapılamamaktadır. Aşılama oranları şöyledir: BCG:%89, kızamık:%83, DBT3/OPV3:%82, HepB3:%69, Hib:%38. Aşılama oranlarının tüm dünyada en az %90 düzeyine gelmemesi nedeniyle bugün çocuk felci henüz eradike edilememektedir. Üstelik importe (ithal) vahşi virus nakli ile endemik olmayan ülkelerde de çocuk felci salgınları * İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Öğretim Üyesi, Sosyal Pediatri Bilim Dalı 11
12 Prof. Dr. Ahmet Arvas görülmektedir: Son olarak Nisan 2010 da Tacikistan da polio salgını ortaya çıkmış ve bugüne kadar 460 çocuk felci olgusu rapor edilmiştir. Aynı durum kızamık için de söz konusudur. Kızamık yetersiz aşılama nedeniyle Avrupa da henüz elemine edilememiştir: Ör; Bulgaristan da Nisan 2009-Temmuz 2010 arasında Romanlarda kızamık olgusu ortayaçıkmış, 24 ölüm rapor edilmiştir. Aşılama ile dünya önemli kazanımlar da elde etmiştir: arasında etkin kampanyalar sonucu kızamığa bağlı ölümler %78 azalmıştır (733 binden 164 bine) arası kızamık mortalitesini %90 azaltmak hedefi tutmuştur, ancak aşılama ihmal edilirse arası ölümlerin hızla artması olasılığı mevcuttur (2013 te 500 bin ölüm??). 2. Polio 6 DSÖ bölgesinin üçünde eradike edilmiş, sadece 4 ülkede (Hindistan, Afganistan, Pakistan, Nijerya) endemik kalmıştır (1988 de 125 ülke endemikti) yılında 135 ülke neonatal tetanozu (NT) elemine etti NT ölümleri 128 bine düştü (1988 de 790 bindi) yılı hedefleri Çocuk felci eradike edilecek Tüm ülkelerde kızamık elemine edilecek (2010 da 53 Avrupa bölgesi ülkenin 30 unda eleminasyon hedefi tutturulamadı) Maternal ve neonatal tetanoz elemine edilecek Hib, PCV, HPV, RV gibi yeni aşıların aşı takvimine dahil edildiği gelişmekte olan ülke sayısı artacak Sıtma, Tbc ve AIDS e karşı aşı üretilip kullanılmaya başlanacak Ülkemizde son yıllarda bağışıklamada önemli başarılar elde edilmiştir. Ulusal aşı takviminde bulunan aşılarla aşılanma oranları %90 ın üzerine 12
13 Dünyada ve Türkiye de Çocukluk Çağında Aşılama çıkmıştır. Sağlık Bakanlığının 2009 verilerine göre aşılanma oranları BCG de %94, 3 doz DBT ve polio da %99, 3 doz HepB de %96, Kızamık-kızamıkcıkkabakulak (KKK) da %97 dir den deri uygulanan ÜÇ DOZ 5 li aşı (DaBT/ Hib/IPV) da oran %96, 2 doz KKK da oran %88 dir.yüksek aşılama oranları sayesinde her yıl bin çocuğun ölmesi engellenmiş olmaktadır. Etkin bağışıklama sayesinde vahşi virusa bağlı çocuk felci 1998 den beri görülmemektedir ve 2010 yılı sonunda yerli virusa bağlı kızamık hastalığının elemine edilmesi hedeflenmektedir (Bulgaristan daki kızamık salgını sonrası Edirne de bebeklerde az sayıda ithal virusa bağlı kızamık hastalığı görüldü). Sağlık Bakanlığının raporuna göre 2008 de aşı ile önlenebilir olgu sayıları kızamık (4) (2009 da da 4 olgu), tetanoz (14), neonatal tetanoz (7), boğmaca (21), Hepatit B (5849), difteri (0), tüberküloz (17.600) dır. Çocukluk çağında bağışıklama için düzenlenen ulusal aşı takvimleri dinamik olup başta hastalık yükü olmak üzere maliyet-etkinlik, sürdürülebilir kaynak sağlanması gibi bir çok etmenlere bağlı olmak üzere değişkenlik gösterebilmektedir. Türkiye de en son 2008 de önce beşli aşı (DaBT/IPV/Hib) ve sonra konjuge pnömokok aşısı (KPA-7) ulusal aşı takvimine alınmıştır. Başta ABD olmak üzere birçok AB ülkelerinde, Avustralya ve bazı Latin Amerika ülkelerinde çocukluk çağında değişik doz ve zamanda uygulanmakta olan rotavirus, konjuge meningokok (monovalan veya tetravalan), suçiçeği, influenza, Hepatit A, HPV ve Tdap aşıları halihazırda ulusal aşı takvimimizde yer almamaktadır (Tablo1, 2). Konjuge pnömokok aşısı Pürülan menenjit, bakteriyemi/sepsis gibi invazif, otit, pnömoni ve sinüzit gibi noninvazif hastalıklara neden olan S. Pneumonia (pnömokok) yılda yaklaşık 800 bin çocuğun ölümüne yol açmaktadır yılında uygulamaya başlanan 7 değerlikli (valan) konjuge pnömokok aşısı (KPA-7: 4,6B,9V,14,18C,19F,23F serotiplerini içerir) Dünya Sağlık Örgütü nün gelişmekte olan ülkelerde de uygulanması gerekliliğine karar vermesinden sonra artan bir hızla ülke aşı takvimlerine girmeye başlamıştır ve 2010 yılında 49 ülkenin aşı programında 13
14 Prof. Dr. Ahmet Arvas yer almaktadır. KPA-7 uygulamasıyla invazif pnömokok hastalığı (İPH) gelişmiş ülkelerde önemli ölçüde azalmaya başlamış, KPA-7 sonrası ABD de <5 yaşta İPH %94, >5 yaşta %25 azalmış, aşı sonrası penisilin direnci %28.9 dan %19.5 e düşmüştür. Aynı ülkede pnömoni %11, akut otit media (AOM) %42.7 ve tüp takılması %23 azalmıştır. Finlandiya da aşı serotipine bağlı AOM %57, herhangi bir etkene bağlı AOM %34 azalmış, herhangi bir etkene bağlı pnömoni Afrika da %25, Finlandiya da ise %20 azalmıştır. Genel olarak KPA-7 sonrası 5 yaş altında İPH insidansı gelişmiş ülkelerde 10/ in altına inmiştir. KPA-7 aşısı çocuklarda nazofarengiyal taşıyıcılığı azaltmakta, dolayısıyla toplumsal bağışıklamayı (herd immünite) artırmaktadır. KPA-7 uygulama öncesi ve sonrası ülkemizde sürveyans çalışmaları yeterli değildir. Yapılan çalışmalarda çocuklarda nazofarengiyal pnömokok taşıyıcılığı % arasında değişmektedir. Tahmini hesaplamalara göre ülkemizde her yıl yaklaşık 250 pürülan menenjit, 2500 bakteriyemi/sepsis, 250 bin pnömoni ve 2.5 milyon AOM olgusu beklenmektedir. Tablo 1. Ulusal aşı takvimi Doğumda HepB1 1. ay HepB2 2. ay BCG, DBT/IPV/Hib1,KPA1 4. ay DBT/IPV/Hib2,KPA2 6. ay DBT/IPV/Hib3,HepB3,OPV1,KPA3 12. ay KKK1, KPAR ay DBT/IPV/HibR, OPV2 1. sınıf Td, OPV3, KKKR 8. sınıf Td 14
15 Dünyada ve Türkiye de Çocukluk Çağında Aşılama Tablo 2. Genişletilmiş aşı takvimindeki diğer aşılar Aşı Primer Rapel rotavirus 2, 4, 6 ay influenza 6 ay (yıllık) Suçiçeği ay 4-6 yaş HepA 12 ay 2.doz: 6-12 ay sonra MCV 2, 4, 6 ay ay MCV yaş (tek doz) Tdap y veya yaş HPV 9. yaştan sonra (3 doz) R :rapel, MCV :konjuge meningokok aşısı, MCV4 :tetravalan konjuge meningokok aşısı, Tdap :tetanoz-difteri-asellüler boğmaca aşısı, HPV :human papillomavirus aşısı PCV7 PCV10 PCV13 ABD %86 %88 %92 Avrupa %74 %84 %89 Afrika %67 %81 %87 Latin Amerika %65 %81 %87 Asya %43 %66 %73 Ülkemizde yapılan çok merkezli bir çalışmada pürülan menenjitin en sık etkenleri sırayla N. Menenjitis (%56.5), S. Pnömonia (%22.5) ve Hemofilus influenza tip b (Hib) (%20.5) dir sonrası ise sürveyansta hiçbir olguda Hib menenjiti saptanmamaıştır. KPA-7 aşı öncesi İPH da serotip dağlımını araştıran çok merkezli bir başka çalışmada da en sık pnömokok etkenleri sırayla; 19F,6B,14,19A ve 3 olarak saptanmıştır. Aşı etkinlikleri aşağıdaki gibidir: 0-2 yaş: KPA-7:%68 KPA-10:%76 KPA-13:% yaş: KPA-7:%58 KPA-10:%70 KPA-13:% yaş: KPA-7:%50 KPA-10:%64 KPA-13:%78 15
16 Prof. Dr. Ahmet Arvas Görüldüğü gibi bu araştırmalar KPA-7 nin yerine diğer KPA aşılarının uygulanması gerekliliğini ortaya koymaktadır ulusal aşı takvimimizde bu aşılardan birinin KPA-7 yerine geçmesi beklenmektedir. KPA-10 daki serotipler: KPA-7 içeriğine ek olarak 1,5,7F; KPA-13: 1,5,7F,3,6A,19A içermektedir. Her iki aşının KPA-7 ile eşdeğer immünojenitesi (ELISA ve OPA değerleriyle), etkinliği, güvenirliği, diğer aşılarla birlikte uygulanabilirliği, farmakoekonomik çalışmalarla maliyet etkinliği birçok çalışmalarla gösterilmiştir. Her iki aşı KPA-7 gibi 3+1 doz olarak uygulanmaktadır. AAP ve ACIP KPA-13 ü aşı şemasında herhangi bir aşamada KPA-7 yerine uygulanabileceğini önermektedir. KPA-10 için aynı tip bir uygulamayı önerecek yeterli veriler henüz bulunmamaktadır, primer ve pekiştirme doz olarak 4 kez verilmesi şimdilik daha uygun görülmektedir. Sağlık bakanlığı KPA-10 için 2 yaşına, KPA-13 için 5 yaşına dek ruhsat vermiş bulunmaktadır. Her yıl dünyada rotavirusa gastroenteritine (RVGE) bağlı 527 bin ölüm görülmekte ve bunun ¾ ünden fazlası Asya ve Afrika ülkelerinde gerçekleşmektedir. Coğrafik bölgelere, mevsimlere ve epidemilere bağlı değişkenlik göstermekle birlikte en sık görülen RV serotipleri; G1P8 (%64), G2P4 (%12), G3P8 (%3), G4P8 (%9) ve G9P8 (%3) tür yılları arasında ülkemizde yapılan 4 merkezli bir çalışmada 5 yaş altı GE in %53 nedeni RV olup olguların %83.8 i 2 yaşın altında bulunmuştur. Serotip dağılımı şöyledir: G1P[8]:%76, G2P[4]:%12.8, G9[P8]: %3.9. Ülkemiz dahil 90 ın üzerinde ülkede lisansı olan ve 22 ülkenin aşı takviminde bulunan rotavirus aşılarının iki ticari şekli bulunmaktadır: rotarix ve rotateq. Her iki aşı ağır RVGE yi önlemede %95.8-%100, her hangi bir GE den hastaneye yatışı önlemede % etkin bulunmuştur. Rotarix (GSK): 2 ve 4. aylarda olmak üzere 2 doz uygulanır. İlk doz en erken 6.hafta, en geç 14. hafta (Avrupa da: 12. h), son doz en geç 8.ay (Avrupa da: 24 h). İki doz aralığı en erken 4 haftadır. Rotateq (MSD): 2,4 ve 6. aylarda 3 doz uygulanır, doz uygulamada dikkat edilecek özellikleri rotarix gibidir. 16
17 Dünyada ve Türkiye de Çocukluk Çağında Aşılama Her iki aşı sonrası sürveyans çalışmalarında invajinasyon görülme sıklığı genel olarak toplumda rastlanılan orandan fazla değildir. Rotavirus aşısı ulusal aşı takvimimizde yer almamaktadır. Doz başı 7 doların altındaki bir maliyetin gelişmekte olan ülkelerde aşı uygulaması için maliyet-etkin olduğu gösterilmiştir. Konjuge meningokok aşısı Halen İngiltere, Galler, İrlanda, İspanya, Kanada ve Belçika gibi ülkelerde mono valan konjuge meningokok C aşısı süt çocuklarında primer (2 veya 3 doz) ve pekiştirme dozu olarak kullanılmaktadır. İnvazif meningokok hastalık sıklığını oldukça azalttığı görülmüştür. Meningokok serotip dağılımı ülkelere göre değişkenlik göstermektedir. Ör; ABD de grup B,C,Y; Avrupa da grup B,C; Afrika da A,C,W; Asya da A,C yaygındır. Ülkemizde yapılan ve devam eden çok merkezli çalışmada çocuklarda pürülan menenjitin en sık etkeni olan N. Meningitis (%41) in serogrup dağılımı şöyledir: serogrup B (%35.1), W-135 (%17.6), A (%8.3). Grup B ye karşı konjuge aşı çalışmaları (Novartis firmasının revers teknoloji ile hazırladığı B konjuge aşısının Faz III çalışmaları devam etmektedir) henüz tamamlanmamıştır. Tetravalan konjuge meningokok aşıları (MCV4; A,C,W,Y) lisans almıştır. Ancak 2 yaşından sonra 55 yaşa dek risk gruplarında tek doz olarak uygulanmaktadır. Küçük süt çocuklarında da MCV4 ün immünojenitesi yüksek bulunmakla birlikte halen bu yaş grubunda önerilebilir durumda değildir. Kaynaklar 1. World Health Organization. State of the world s vaccines and immunization (third edition). WHO, World Health Organization. WHO vaccine-preventable disease. monitoring system global summary. Immunization, vaccines and biologicals. WHO, Global immunization data. WHO, October Available at: immunization monitoring/data/en/. Access: World Health Organization. World Health Statistics Available at: Access:
18 Prof. Dr. Ahmet Arvas 5. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri Yıllığı Available at: / TR / Genel / BelgeGoster.aspx? F6E10F CFFF88F742D0D711251F98E2B0DB37EDA76. Access: Black RE, Cousens S, Johnson HL, et al. Global, regional and national causes of child mortality in 2008: a systematic analysis. Lancet 2010;375: Dinleyici EC, Yargic ZA. Pneumococcal conjugated vaccinees: impact of PCV-7 anv new achiements in post vaccine area. Expert Rev Vaccines, 2008;7: Ozdemir B, Beyazova U, Camurdan AD, et al. Nasopharyngeal carriage of Streptococcus pneumoniae in healthy Turkish infants. J Infect, 2008;56: Pyrmula R, Kriz P, Kaliskova E, et al. Effect of vaccination with pneumococcal capsular polysaccharides conjugated to Haemophylus influenzae-derivated protein D on nasophryngeal carriage of Streptococcus pneumoniae and Haemophylus influenzae in children under 2 years of age. Vaccine, 2009;28: Ceyhan M, et al. Poster sunum, WSPID Kongresi, Boines Aires, Arjantin, Ceyhan M, Yıldırım I, Sheppard CL, George RC. Pneumococcal serotypes causing pediatric meningitis in Turkey: application a new technology in the investigation of cases negative by conventional culture. Eur J Clin Microbiol Infect Dis, 2010;29: Ceyhan M, Yıldırım I, Balmer P, et al. A prospective study of etiology of childhood acute bacterial meningitis, Turkey. Emerg Infect Dis, 2008;14: Vesikari T, Wysocki J, Chevallier B,et al. Immunogenicity of the 10-valent pneumococcal non-typeable Haemophylus influenzae protein D conjugate vaccine (PHİD-CV) compared to the licensed 7vCRM vaccine. Pediatr Infect Dis J, 2009;28(4 Suppl):S Anderson WC, Philip J, Gregory T, Kellner JD. Pharmacoeconomic evaluation of 10-and 13-valent pneumococcal vaccines. Vaccine, 2010;28: Munos MK, Walker CL, Black RE. The effect of rotavirus vaccine on diarhhoea mortality. Int J Epidemiol, 2010;39 (Suppl 1):i Ceyhan M, Alhan E, Salman N, et al. Multicenter prospective study on the burden of rotavirus gastroenteritis in Turkey, : a-hospital based study. J Infect Dis, 2009;200(Suppl 1):S Vesikari T, Karvonen A, Ferrante SA, Ciarlet M. Efficacy of the pentavalent rotavirus vaccine, Rotateq(R), in Finnish infants up to 3 years of age: the Finnish Extension Study. Eur J Pediatr, 2010, June
19 Dünyada ve Türkiye de Çocukluk Çağında Aşılama 18. Vesikari T. Rotavirus vaccines. Scand J Infect Dis, 2008;40: Cortese MM, Parashar UD; Centers for Diseases Control and Prevention (CDC). Prevention of rotavirus gastroenteritis among infants and children: recommendations of the Advisory Committee on Imuunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep, 2009;58(RR-2): Black S, Klein NP, Shah J, et al. Immunogenicity and tolerability of a quadrivalent meningococcal glycoconjugate vaccine in children 2-10 years of age. Vaccine, 2010;28: Pace D, Pollard AJ, Messonier NE. Quadrivalent meningococcal conjugated vaccines. Vaccine 2009;27(Suppl 2):B Borrow R, Miller E. Long-tem protection in children with meningococcal C conjugated vaccination: lessons learned. Experd Rev Vaccines, 2006;5: Licensure of a meningococcal conjugate vaccine (Menveo) and guidance for use:advisory Committee od Immunization Practices (ACIP), MMWR, 2010, 59: Snape MD, Perrett KP, Ford KJ, et al. immunogenicity of tetravalent meningococcal vaccine in infants. a randomized controlled trials. JAMA, 2008;299:
20 20
21 İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Çocuk ve Erişkinlerde Aşılama AŞI UYGULAMALARINDA KAÇIRILMIŞ AŞI FIRSATI VE AŞI SONRASI İSTENMEYEN ETKİLER Prof. Dr. Gülbin GÖKÇAY (*) Kaçırılmış aşı fırsatı Herhangi bir nedenle hastaneye getirilmiş aşısı eksik ancak aşılanabilir durumda olan bir çocuğun aşılanmadan evine gönderilmesi kaçırılmış aşı fırsatı olarak tanımlanır. Çok sorunları olan aileler çocuklarını aşıya getirmek için zaman bulamazlar, kaçırılmış aşı fırsatı düşük sosyo-ekonomik sınıftaki çocukların aşılanması için önemlidir. Kaçırılmış aşı fırsatını önlemek için aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir: Sağlık kurumuna her hangi bir nedenle başvuran her çocuğun aşılanma durumu kontrol edilmeli. Eve gönderilecek kadar iyi olan her çocuğun eksik aşıları eve gönderilmeden önce tamamlanmalı Gerçek olmayan aşı kontrendikasyonlarından (Tablo 1) kaçınılmalıdır. İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü, İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Sosyal Pediatri Bilim Dalı. 21
22 Prof. Dr. Gülbin GÖKÇAY Tablo 1. Gerçek olmayan aşı kontrendikasyonları Aşağıdaki durumlar aşı olmaya engel değildir: Prematürelik Antibiyotik kullanıyor olmak Yumurta alerjisi İshal Nezle, hafif ateş gibi durumlar Büyüme-gelişme geriliği Astım ve benzeri alerjik sorunlar Febril konvülziyon geçirme öyküsü Lokal kortikosteroid tedavisi Kesin olmayan kızamık, boğmaca, kızamıkçık öyküsü İlerleyici özellikte olmayan nörolojik hastalıklar Aşı uygulamaları, ilaç kullanımından farklıdır. Çünkü ilaç hasta bir çocuğa iyileşmesi için verilir, aşı ise sağlıklı bir çocuğa sağlığının devamı için uygulanır. Bu nedenle aşıların istenmeyen etkileri konusunda her zaman daha hassas olunmuştur. Aşılar en başarılı toplum sağlığı uygulamalarındandır. Birçok hastalığın kökünün kazınmasını sağlamaktadır. Günümüzde aşılar konusunda hızlı gelişmeler yaşanmakta ve yeni aşılar, çocuklarda uygulanmak üzere piyasaya sürülmektedir. Aşılar uzun araştırmalar sonucu kullanıma sunulmaktadır. Bir aşının üretim aşamaları Tablo 2 de belirtildiği gibi dört fazda yer alır. Tablo 2. Aşı üretimindeki fazlar Faz 1: Az sayıda (20-80) sağlıklı gönüllü erişkin üzerinde aşının güvenilirliği ve etkinliği denenir. Faz 2: Önerilen biçimde uygulanacak aşının etkinliğini göstermeye yönelik çalışmalar. Genellikle kişi üzerinde denenir. Aşının uygulanma sıklığı ve doz ayarı yapılır. Bu dönemde aşının uygulanacağı nüfusa yönelik çalışmalar da yapılır. Faz 3: Aşının daha geniş bir toplulukta önerilen doz ve biçimde uygulanmasının kısa ve uzun dönem etkileri izlenir. Bu süre ortalama beş yıl sürer. Faz 3 ün sonunda aşıya lisans verilir ve aşı kullanıma sunulur. 22
23 Aşı Uygulamalarında Kaçırılmış Aşı Fırsatı ve Aşı Sonrası İstenmeyen Etkiler Faz 4: Bu fazda kullanıma sunulan aşının güvenliği izlenir bu konuda veri toplamak için sistemler oluşturulur. Uzun yıllardır kullanılan bir aşının doğal olarak faz 4 aşaması daha fazla bilgi içerir. Yeni kullanıma sunulan bir aşının ise faz 4 süresi daha kısadır. Faz 4 de aşı sonrası istenmeyen etkiler konusunda bilgi toplanır. Bu bilgiler nedensellik açısından değerlendirilir. Bu istenmeyen etkilerin büyük bir kısmı tesadüfi birliktelikten kaynaklanır. Aşı uygulaması sonrası gelişen bir sorunu nedensellik açısından değerlendirirken Tablo 3 de belirtilen bilimsel ölçütler gözönüne alınmalıdır. Tablo 3: Aşının bir soruna neden olmasını belirlemede kullanılan bilimsel ölçütler Aşı yan etkisi daima etkene maruz kalındıktan sonra ortaya çıkmalı Doz arttıkça yan etki gelişme riski artmalı Doku kültürleri ve hayvan modellerinde aşı yan etkisi-etken ilişkisi gösterilmeli Yan etki ve aşıya özgü semptomlar ve laboratuvar bulguları olmalı Toplumda görülme sıklığından daha fazla oranda görülmeli Birçok farklı çalışmada aynı sonuçlar bulunmalı Aşı sonrası istenmeyen etkiler (ASİE) Aşı uygulamalarının başarısı için aşı sonrası gelişen istenmeyen etkilerin yakında izlenmesi önemlidir. Ülkemizde aşı sonrası istenmeyen etkiler bildirilmesi gereken durumlardır. Bir sağlık personelinin aşı sonrası istenmeyen etkiler ile karşılaştığında yapması gerekenler Şekil 1 de özetlenmiştir. Aşı sonrası istenmeyen etkilerin izlenmesi Aşıların kullanıma sunulduktan sonra istenmeyen etkilerinin izlenmesi, güvenli aşı uygulamaları için vazgeçilmez bir etmendir. Günümüzde aktif ve pasif olmak üzere iki izlem yöntemi kullanılmaktadır. 23
24 Prof. Dr. Gülbin GÖKÇAY Aktif izleme sistemi kohort çalışmalar şeklinde olabilir. Aşılanan çocuklar aşı ve sağlık kuruluşlarının kayıtlarından yararlanarak aşıya bağlı yan etkiler yönünden izlenebilir. Yan etki olarak kabul edilen olaylarla aşılama tarihleri arasındaki ilişki incelenir. Bildirilmeyen yan etki oranı çok azdır. İzlem kolaydır. Bu yöntemde kapsamlı ve ayrıntılı bilgiler elde edilebilir. Relatif risk, insidans hesaplanabilir. Ancak pahalı olduğu için izlenebilen kişi sayısı sınırlıdır. Bu nedenle nadir görülen yan etkiler belirlenemeyebilir. Pasif izleme yönteminde ise sağlık çalışanları aşı uygulamaları sonrasında kişileri izler ve gördükleri yan etkileri kendileri gönülllü olarak bildirirler. Bu yöntem daha ucuz ve basittir. Bilgi alınan topluluk sınırlı değildir. Çok geniş bir bilgi birikimi elde edilebilir. Ancak elde edilen bilgiler kişilere ve zaman göre değişkenlik gösterebilir. Yanlış ve eksik bildirimler olabilir. Bunlar da bazı olayların daha fazla diğerlerinin daha az bildirilmesine neden olabilir. Ülkemizde pasif izleme yöntemi kullanılmaktadır (Şekil 2). Her iki yöntemin ortak olumsuz yönü spesifik olmamalarıdır. Belirlenen olay, aşı dışında aynı zamanda gelişen başka bir nedene bağlı gelişmiş olabilir. Bu nedenle de aşılama sonrasında gelişen olaylarda nedensellik ilişkisinin bulunması aşı ile olay arasında biyolojik bir ilişkinin ortaya koyulması gereklidir. Şüpheli bir olayla karşılaşıldığında önce bu olayın toplumda görülme sıklığına bakmak gereklidir. Toplumda nadir görülen ve her aşı uygulandıktan sonra ortaya çıkan yan etkilerin aşıya bağlı olma olasılığı çok yüksektir. Aşı sonrası istenmeyen etkileri en aza indirmek için aşı uygulamasının prensiplere uygun yapılması önemlidir. Bunun için aşının saklanmasından uygulanmasına kadar dikkat edilmesi gereken kurallar vardır. Aşılar buzdolabında saklanmalı, ancak sıvı aşıların donmamasına dikkat edilmelidir. Aşı dolabına karışıklığa yol açmaması için aşı dışında başka bir ilaç konmamalıdır. Aşılar üretici firma tarafından belirtilen şekilde sulandırılmalı ve uygulanmalıdır. Aşılama öncesi ailelere tarama soruları sorularak (Tablo 4) istenmeyen bir etkiye yol açacak durumlar belirlenmelidir. Aşı uygulanırken çocuklar uygun şekilde sabit duruma getirilmeli, kişi ayakta dururken aşı uygulanmamalıdır. Aşı uygulandıktan sonra bir süre kişinin sağlık kurumundan uzaklaşmaması 24
Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama. Doç.Dr. Yalçın Önem
Güncel bilgiler ışığında yaşlıda bağışıklama Doç.Dr. Yalçın Önem 02.11.2018 1 Tanım Aşılama(bağışıklama) patojenlerden veya tümörden elde edilen immünolojik materyalin verilmesiyle kişide yeterli bir immünolojik
DetaylıErişkin İmmunizasyonu. Dr. Hilal Sipahi Mayıs 2006
Erişkin İmmunizasyonu Dr. Hilal Sipahi Mayıs 2006 Günümüzde erişkinler halen aşı ile önlenebilir hastalıklardan ölebilmekte : Aşılamanın çocuklardaki gibi erişkin bakımının bir parçası olarak algılanmıyor
DetaylıAşıların saklanması,hazırlanması, uygulanması ve kayıt.
Aşıların saklanması,hazırlanması, uygulanması ve kayıt. Feyza Koç Ekim 2017 Bağışıklık Pasif Anneden bebeğe plesanta yoluyla antikor geçmesi Tam kan, plazma, eritrosit, trombosit ve immunglobulin verilmesi
DetaylıGebelere hangi aşıları önerelim? Kılavuzlar ne öneriyor? Dr. Selim BÜYÜKKURT
Gebelere hangi aşıları önerelim? Kılavuzlar ne öneriyor? Dr. Selim BÜYÜKKURT selimbuyukkurt@gmail.com WHO CDC ACOG Up To Date MedScape EKMUD KLİMİK KLİMUD Kaynaklar Ülke için kaynak oluştururken
DetaylıAşılama kontrendikasyonları. Prof. Dr. Ahmet Ergin Pamukkale Üniversitesi
Aşılama kontrendikasyonları Prof. Dr. Ahmet Ergin Pamukkale Üniversitesi SUNUM PLANI Aşılama kontrendikasyonları Aşılama Kontrendikasyonları Aşılama Endikasyonları 3 milyon ölüm, 750 bin engellilik önleniyor
DetaylıKronik Hastalığı Olanlarda ve İmmünsüpresif Hastalarda Bağışıklama. Dr. Hüsnü Pullukçu Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
Kronik Hastalığı Olanlarda ve İmmünsüpresif Hastalarda Bağışıklama Dr. Hüsnü Pullukçu Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Bağışıklığın Baskılanması Birincil İkincil B hücre hastalıkları
Detaylıİmmünsüpresif Çocukta Aşılama
İmmünsüpresif Çocukta Aşılama Dr. Ateş Kara Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi 1 Bulgaristan - Komşu 18.000 Kızamık vakası
DetaylıUlusal Aşı Takvimi. (Genel bakış ve Yenilikler) Ara Güler in objektifinden
Prof. Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı, Bursa Ulusal Aşı Takvimi (Genel bakış ve Yenilikler) Ara Güler in objektifinden Aşı niçin yapılır?
DetaylıDr. Zerrin YULUĞKURAL. Trakya Ü. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. Ve Klin. Mik. AD.
Dr. Zerrin YULUĞKURAL Trakya Ü. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. Ve Klin. Mik. AD. 6. Türkiye EKMUD Kongresi, 12.5.2016 Her bir erişkin sağlık durumuna bakılmaksızın aşılama açısından önemli Sağlık durumları
DetaylıÇocukluk Çağı Aşılamaları. Doç. Dr. Güldane Koturoğlu
Çocukluk Çağı Aşılamaları Doç. Dr. Güldane Koturoğlu Rutin Aşı Takvimi-2012 ÖNERİLEN RUTİN AŞI PROGRAMI-2012 Ulusal aşı programı DOĞUM 1. AYIN SONU 2. AYIN SONU 4. AYIN SONU 6. AYIN SONU HEPATİT B 1. Doz
DetaylıHEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANT ALICILARINDA AŞILAMA. Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANT ALICILARINDA AŞILAMA Dr. Behice Kurtaran Ç.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 2 Transplant hastalarında immün durumun belirleyicileri Önceki aşılanma
DetaylıERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA. Dr.Meltem Taşbakan
ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA Dr.Meltem Taşbakan 1 2 Neden Erişkin Bağışıklaması? 3 ERİŞKİNLERDE BAĞIŞIKLAMA İleri yaşla birlikte hastalık riskinin artması Tetanoz, Grip, Pnömoni Risk gruplarında ve özel gruplarda
DetaylıHasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel
L. Nilsun Altunal Hasta ve/veya enfekte materyal ile potansiyel teması olan tüm personel Doktor Hemşire Öğrenci Laboratuvar teknisyeni 112 acil sağlık hizmeti personeli Eczacı Temizlik personeli Tıbbi
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARI MESLEKİ RİSKİ TALİMATI
Dok No: ENF.TL.15 Yayın tarihi: NİSAN 2013 Rev.Tar/no: -/0 Sayfa No: 1 / 6 1.0 AMAÇ:Sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları tehlikeler ve meslek risklerine karşı korumak. 2.0 KAPSAM:Hastanede
DetaylıSEYAHAT VE AŞILAMA. Seyahat ve aşılama programını planlarken
SEYAHAT VE AŞILAMA Seyahat ve aşılama programını planlarken Gidilecek bölge bilgileri Gidilecek zaman Gezinin süresi Gezinin tipi ve ne tip aktivitelerin yapılacağı Seyahati yapacak olan kişinin tıbbi
DetaylıBağışıklamada Güncel Durum
Bağışıklamada Güncel Durum Aşı İle Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanlığı Dr.Osman Topaç 4.Ulusal Pediatri Kongresi 16-19 Kasım 2016/Antalya Genişletilmiş Bağışıklama Programı Amaç: Hassas yaş gruplarına
DetaylıBİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK
1 AŞILAMADA AMAÇ Aşı ile korunulabilir hastalıkları engellemek Enfeksiyon kaynaklı mortaliteyi azaltmak Enfeksiyon kaynaklı morbiditeyi azaltmak HİÇBİR AŞININ HERKES İÇİN TAMAMEN ETKİN VE GÜVENİLİR OLMASI
DetaylıKlinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri
Klinik Çalışanlarına Önerilen Sağlık Girişimleri Sağlık kuruluşları hizmet, eğitim, araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü kompleks yapılardır. Bu nedenle, sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları
DetaylıMeningokok aşılarının ulusal aşılamada yeri. Dr. Mehmet Ceyhan 2012
Meningokok aşılarının ulusal aşılamada yeri Dr. Mehmet Ceyhan 2012 AŞI İLE HASTALIKLARIN ORTADAN KALDIRILMASI Ülkemizde son çiçek vakası: 1957 1977: Dünya da son çiçek vakası Somali 1980: Çiçek aşısının
DetaylıTdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca)
Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca) Erişkin ve büyük çocuklarla kıyaslandığında, 12 ay altındaki infantlar gerçek anlamda yüksek boğmaca oranlarına ve boğmaca ile ilişkili ölümlerin geniş
DetaylıBİLGİ NOTU. AŞI HAFTASI (21 Nisan 27 Nisan 2012) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ
BİLGİ NOTU AŞI HAFTASI (21 Nisan 27 Nisan 2012) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ Her Şeyin Başı Sağlık, Sağlığın Başı Aşı Aşılı Çocuk, Sağlıklı Çocuk Onu Sevin, Koruyun, Aşılayın Çocuklarınızın Eksik Aşılarını Tamamlatınız
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA
SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA BAĞIŞIKLAMA DR. ALPAY AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 23.09.2017 1 Türkiye deki hastaneler 23.09.2017 2 Türkiye deki sağlık
Detaylıİmmünsüpresif Bireylerde İmmünizasyon
İmmünsüpresif Bireylerde İmmünizasyon Dr. Meltem Avcı İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği meltema1@hotmail.com İmmünsüpresif birey = İmmünkompromize
DetaylıBoğmaca aşısında güncel gelişmeler
Boğmaca aşısında güncel gelişmeler Prof Dr Ufuk Beyazova Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı 7-12 Kasım 2012 Sosyal Pediatri Kongresi Boğmaca aşısı 1914 te bulundu, önce ABD de uygulanmaya
DetaylıŞehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016
Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016 Aşılama Birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan hekim ve diğer personelin temel görevlerinden biri çocuk sağlığının korunmasıdır. Hastalıkların
DetaylıACIBADEM BAKIRKÖY HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ Hülya AKYOL Hazırlanma Tarihi:
ACIBADEM BAKIRKÖY HASTANESİ ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ Hülya AKYOL Hazırlanma Tarihi: 29.06.18 SUNU PLANI Aşılama nedir? İmmünite Erişkin neden aşılanır? Erişkin aşılamada hedef grupları Aşı türleri
DetaylıBöbrek Nakli Yapılan Çocuklarda Bağışıklanma Durumunun ve Aşı Yanıtlarının Değerlendirilmesi
Böbrek Nakli Yapılan Çocuklarda Bağışıklanma Durumunun ve Aşı Yanıtlarının Değerlendirilmesi Elif Çomak 1 Çağla Serpil Doğan 2 Arife Uslu Gökçeoğlu 3 Sevtap Velipaşaoğlu 4, Mustafa Koyun 5 Sema Akman 5
DetaylıGenişletilmiş Bağışıklama Programı-GBP
Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanlığı Dr. Osman TOPAÇ Haziran 2017 1 Genişletilmiş Bağışıklama Programı-GBP Amaç: Hassas yaş gruplarına enfeksiyona yakalanmalarından önce ulaşıp, hastalıklara
DetaylıErişkin Aşıları: Kime? Ne Zaman? Nasıl? Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Erişkin Aşıları: Kime? Ne Zaman? Nasıl? Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon hastalıklarından korunma, ölüm ve sekellerinin azaltılmasında en önemli iki yöntem sanitasyon
DetaylıSeyahat ve Aşılama. Dr. Meltem Arzu YETKİN SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Seyahat ve Aşılama Dr. Meltem Arzu YETKİN SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yurtdışına seyahat mi düşünüyorsunuz? Hazırlıklı mısınız? Seyahat ve aşılama programını planlarken. Gidilecek bölge bilgileri
DetaylıHAYDİ BÜYÜKLER AŞIYA!
İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 209 TOPLUMDAN EDİNİLMİŞ ENFEKSİYONLARA PRATİK YAKLAŞIMLAR Sempozyum Dizisi No:61 Şubat 2008; s.209-214 HAYDİ BÜYÜKLER AŞIYA! Prof. Dr. Gaye
DetaylıGEBELERDE AŞILAMA. Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Afyonkarahisar.
GEBELERDE AŞILAMA Dr. Neşe DEMİRTÜRK Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD, Afyonkarahisar. AŞILAMADA HEDEFLER Hastalıkların geçirilmesinin önlenmesi Mortalite
DetaylıDr Behice Kurtaran Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
1 Dr Behice Kurtaran Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Dünyada > 59 milyon Türkiye de 700 000 Yüksek riskli Kas iskelet bozuklukları Kimyasyal ajanlar
DetaylıHIV POZİTİF HASTALARDA İMMÜNİZASYON. DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
HIV POZİTİF HASTALARDA İMMÜNİZASYON DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Rutin erişkin bağışıklamasına göre ARTMIŞ RİSK VAR MI? Hangi aşı? ARTMIŞ RİSK İnvaziv pnömokok
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Burdur Halk Sağlığı Müdürlüğü
Sayı : B.10.1HSK.4.15.16.00 102/ 646 17/09/2012 Konu : Hepatit A Aşısı Uygulaması Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığının Çocukluk Aşı Takvimine eklenen Hepatit A Aşısı Uygulaması ile
DetaylıYAŞLILARDA AŞILAMA. Dr. Filiz Demirdağ
YAŞLILARDA AŞILAMA Dr. Filiz Demirdağ Yaşlı nüfus oranları 2012 de % 7,5 2016 da % 8,3 2050 yılında %20,8 olması bekleniyor. TÜİK.16 Mart 2017. İmmunosenesence Yaşlanmayla beraber immun sistemde olan değişiklikler
DetaylıSeyahat ve Aşılama Dr. Kenan Hızel
Seyahat ve Aşılama Dr. Kenan Hızel Gazi Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Turistlerde sağlık riskleri 100 bin turistte (1 ay gelişmekte olan ülkede kalan): 50,000 sağlık problemi
DetaylıSadece bilgilendirme amaçlıdır.
Sadece bilgilendirme amaçlıdır. AŞI NEDİR? İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri vb. mikropların hastalık yapma kudretlerinden arındırılarak ya da bazı mikropların salgıladığı
DetaylıProf.Dr. C. Tayyar Şaşmaz Mersin Üniversitesi Tıp Fak Halk Sağlığı AD Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER)
Prof.Dr. C. Tayyar Şaşmaz Mersin Üniversitesi Tıp Fak Halk Sağlığı AD Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) 1 Literatürde Aşı Aşılama Çalışmaları PubMed de yıl sınırlaması yapılmadan; Vaccine, vaccination,
DetaylıÖzel Durumu Olan Konakta Aşılama- Solid Organ Transplantasyonu
Özel Durumu Olan Konakta Aşılama- Solid Organ Transplantasyonu Dr. Özlem GÜZEL TUNÇCAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları AD Solid organ transplantasyon (SOT)
DetaylıKanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar (diyabetik hastalar, kr.
Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar (diyabetik hastalar, kr. karaciğer, kalp hastalığı, kronik akciğer hastalığı, ) Son dönem
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane
DetaylıBİLGİ NOTU. AŞI HAFTASI (20 25 Nisan 2015) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ
BİLGİ NOTU AŞI HAFTASI (20 25 Nisan 2015) TÜRKİYE ETKİNLİKLERİ Sağlık Aşılıyoruz Her Şeyin Başı Sağlık, Sağlığın Başı Aşı Aşılanın, Önleyin, Korunun Çocuklarınızın Eksik Aşılarını Tamamlatınız Aşılı Çocuk,
DetaylıErişkin Bağışıklamada Neredeyiz? Dr. Kenan HIZEL
Erişkin Bağışıklamada Neredeyiz? Dr. Kenan HIZEL 1996 da DBT ve kuduz aşısı, 1997 de BCG aşı üre=minin durdurulmuştur. Ülkemizde aşı üre=mi tarihçesi Çiçek aşısı bilgi transferi Osmanlı döneminde Avrupa
DetaylıHIV POZİTİF HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA
HIV POZİTİF HASTALARDA BAĞIŞIKLAMA DR. Hüsnü PULLUKÇU Ege ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 18.03.2017 Adana.EKMUD HIV POZİTİF HASTALARDA AŞI İLE KORUNULABİLEN HASTALIKLAR İÇİN ARTMIŞ
DetaylıSAĞLIKLI ERİŞKİNE YAPILMASI GEREKEN AŞILAR
SAĞLIKLI ERİŞKİNE YAPILMASI GEREKEN AŞILAR Doç.Dr. Murat DİZBAY G.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Edward Jenner, 1796 Erişkinde bağışıklama İki lider arasındaki fark? Erişkinlerde
DetaylıDünya'da ve Türkiye'de aşılama takvimindeki gelişmeler
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008; 51: 168-175 Derleme Dünya'da ve Türkiye'de aşılama takvimindeki gelişmeler Elif N. Özmert Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Profesörü SUMMARY: Özmert
DetaylıSu Çiçeği. Suçiçeği Nedir?
Suçiçeği Nedir? Su çiçeği varisella zoster adı verilen bir virüs tarafından meydana getirilen ateşli bir enfeksiyon hastalığıdır. Varisella zoster virüsü havada 1-2 saat canlı kalan ve çok hızlı çoğalan
DetaylıTürkiye de Geleceğe Dönük Planlar. Dr. Seraceddin ÇOM Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür V.
Türkiye de Geleceğe Dönük Planlar Dr. Seraceddin ÇOM Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür V. Aşı Takvimi ve Bağışıklama Danışma Kurulu (BDK) BDK 30 kadar akademisyenden oluşmakta ve yılda ortalama 4 kez
DetaylıGrip Aşılarında Güncel Durum
Grip Aşılarında Güncel Durum Kenan HIZEL Gazi Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Sunum içeriği Aşı içeriği ve aşı çeşitleri Aşı endikasyonları, etki ve etkinlik Riskli gruplarda durum
DetaylıAŞI ve SERUMLAR. Dr. Sibel AK
AŞI ve SERUMLAR Dr. Sibel AK Bugün; Ak#f İmmünizasyon Bakteriyel Aşılar Viral Aşılar Aşı Takvimi Pasif İmmünizasyon Aşı Etkileşimleri Tanımlar İmmünite (Bağışıklık): Konağın, kendisinden farklı yapıya
DetaylıDr. Aysun Yalçı AÜTF İbn-i Sina Hastanesi
Dr. Aysun Yalçı AÜTF İbn-i Sina Hastanesi ACIP (Advisory Committee on Immunisation Practices) HICPAC (Hospital Infection Control Practices Advisory Committee) Sağlık çalışanları Yaşlılar Kronik hastalığı
DetaylıKLİMİK EBÇG 6-7 Aralık 2014, İstanbul
KLİMİK EBÇG 6-7 Aralık 2014, İstanbul Kanser hastaları KİT transplantasyonu yapılan hastalar, HIV infeksiyonlu hastalar, Gebeler, Kronik hastalıklar Diyabet Kronik karaciğer, Kalp hastalığı, kronik akciğer
DetaylıÜLKEMİZDE AŞI UYGULAMALARI GENİŞLETİLMİŞ BAĞIŞIKLAMA PROGRAMI
ÜLKEMİZDE AŞI UYGULAMALARI GENİŞLETİLMİŞ BAĞIŞIKLAMA PROGRAMI Dr. Osman TOPAÇ Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanı 23-25EKİM 2017 6.PUADER KONGRESİ Susesi Luxury Otel
DetaylıÖzel Konakta Bağışıklama. Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
Özel Konakta Bağışıklama Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD Olgu 45 yaşında erkek hasta Mantle Cell Lenfoma nedeniyle R-CHOP (rituksimab,
DetaylıSonradan Kazandırılan Bağışıklık
Sonradan Kazandırılan Bağışıklık 1 Çocukların Ölüm Nedenleri Arasında Aşı İle Önlenebilir Hastalıklar İlk Sırada Bulunur Boğmaca 11% Tetanoz 8% Diğerleri 1% Pnömokok 28% Hib 15% Rotavirus 16% Kızamık 21%
Detaylıİnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.
Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları
DetaylıDoç. Dr. Çiğdem Çağlayan
Doç. Dr. Çiğdem Çağlayan Her yıl milyonlarca hayatı kurtaran dünyanın en başarılı ve uygun maliyetli sağlık müdahalelerinden biri olarak kabul ediliyor. Bağışıklama ile her yıl 2-3 milyon insanın hayatını
DetaylıSAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ
SAĞLIK PERSONELİNİN BULAŞICI HASTALIKLARA YÖNELİK TARAMA PROTOKOLÜ Çalışanların hastane ortamında bulaşıcı hastalıklardan korunmasını sağlamak, bulaşıcı hastalıklara maruziyet durumunda alınması gereken
DetaylıAKILCI AŞI UYGULAMALARI. Prof Dr. Esin ŞENOL Uzm. Hemş. Fatma ÖZER
AKILCI AŞI UYGULAMALARI Prof Dr. Esin ŞENOL Uzm. Hemş. Fatma ÖZER GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMA MERKEZİ- (1994- ) ERİŞKİN AŞI MERKEZİ-2010 Sağlık Çalışanları Aşılaması İnfeksiyon
DetaylıERİŞKİNDE AŞIYLA ÖNLENEBİLEN HASTALIKLARIN SEROEPİDEMİYOLOJİSİ
ERİŞKİNDE AŞIYLA ÖNLENEBİLEN HASTALIKLARIN SEROEPİDEMİYOLOJİSİ Dr. Sema ALP ÇAVUŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD,İzmir Sunum Planı Türkiye de
DetaylıSağlık Çalışanlarında Risk Oluşturan Bulaşıcı Hastalıklar. Prof. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Sağlık Çalışanlarında Risk Oluşturan Bulaşıcı Hastalıklar Prof. Dr. Levent Akın Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Sağlık Çalışanlarının Mesleki Riskleri Enfeksiyon Kesici
DetaylıİNFLUENZADA KORUNMA. Uz. Dr. Öznur Ak KEAH
İNFLUENZADA KORUNMA Uz. Dr. Öznur Ak KEAH İnfluenzaya bağlı komplikasyonların önlenmesi, hastalığın hafif geçirilmesi, hastaneye yatışın azaltılmasında en etkili yol AŞI ile korunmaktır. Antiviral ilaçlarla
DetaylıERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010.
ERİŞKİN AŞILAMA ÖNERİLERİ 2010 Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği Genç Dahiliyeciler Grubu Ankara, 2010. Türk İç Hastalıkları Uzmanlık Derneği olarak, sık yapılan klinik uygulamalarda yardımcı olabilecek
DetaylıBIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ
BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ NECLA TÜLEK, METİN ÖZSOY, SAMİ KıNıKLı Ankara Eğitim Ve Araştırma HASTANESİ İnfeksiyon Hastalıkları Ve Klinik Mikrobiyoloji GİRİŞ Mevsimsel influenza
DetaylıTÜRKİYE DE GÜNCEL AŞI UYGULAMALARI. Doç. Dr. Ruhuşen Kutlu Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD.
TÜRKİYE DE GÜNCEL AŞI UYGULAMALARI Doç. Dr. Ruhuşen Kutlu Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD. artan nüfus değişen çevre iklim ve yaşam koşulları gelişen teknoloji Her yaşta enfeksiyon hastalıklarına
Detaylıİmmünkompromize Konakta Aşılama Rehberi. Uzm.Dr. Ebru DİK İzmir Bozyaka E.A.H
İmmünkompromize Konakta Aşılama Rehberi Uzm.Dr. Ebru DİK İzmir Bozyaka E.A.H 2013 IDSA İmmünkompromize Kişilerin Aşılanması İçin Klinik Uygulama Rehberi Bu rehber, immünkompromise hastaların ve onlarla
DetaylıSağlık çalışanları günlük çalışma ortamlarında
PANEL Sağlık Çalışanlarının Sağlığı: Sağlık Çalışanlarının Aşılanması Dr. Aysel KOCAGÜL ÇELİKBAŞ 1 1 Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği,
DetaylıERİŞKİNDE AŞIYLA KORUNULABİLEN HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ
ERİŞKİNDE AŞIYLA KORUNULABİLEN HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ Dr. Sema ALP ÇAVUŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD,İzmir Seroepidemiyoloji Aşıyla
DetaylıGEBELİKTE AŞI (TERATOTOKSİKOLOJİ YÖNÜNDEN) Mine Kadıoğlu Duman. KTÜ Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Trabzon
GEBELİKTE AŞI (TERATOTOKSİKOLOJİ YÖNÜNDEN) Mine Kadıoğlu Duman KTÜ Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Trabzon Gebelikte Aşılama Fetusa zarar verebilir inanışları Hekimlerin tereddüt etmesi Annelerin
DetaylıSeyahat Tıbbı Yolcu sağlığı
KLİMİK 2015 yolcudur abbas, bağlasan durmaz Seyahat Tıbbı Yolcu sağlığı Bülent Bozdoğan Adnan Menderes Üniversitesi GİRİŞ - ÇIKIŞ YAPAN ZİYARETÇİLER, YABANCI VE VATANDAŞLAR Aralık 2014 SAYI: 12 26.01.2015-11:00
DetaylıGEBELİK ve AŞILAMA PROGRAMLARI: YENİ YAKLAŞIMLAR. Prof. Dr. İrfan KUTLAR Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD
GEBELİK ve AŞILAMA PROGRAMLARI: YENİ YAKLAŞIMLAR Prof. Dr. İrfan KUTLAR Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD 1 Maternal immünizasyon Hem anneyi hem de bebeği infeksiyonlardan
DetaylıERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM?
ERİŞKİN HASTADA İNFLUENZAYI NASIL TANIRIM? Dr. Murat Kutlu Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Giriş İnfluenza sendromu genellikle ani başlangıçlı
DetaylıKanser Hastaları ve Kemik İliği Transplantasyonu Yapılanlarda Aşılama
Kanser Hastaları ve Kemik İliği Transplantasyonu Yapılanlarda Aşılama Prof. Dr. Neşe Saltoğlu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KLİMİK, 4. Ulusal Erişkin Bağışıklama
DetaylıT.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
Hepatit A Aşılama Şeması: RİSK GRUBU AŞILAMALARI Aşağıda tanımlanmış risk gruplarında yer alanlara, hepatit A aşısı iki doz (iki doz arasında en az 6 ay süre olacak şekilde) olarak uygulanır. Risk Grubu
DetaylıHazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi:
Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 30.06.2018 » İnfluenzanın Tanımı» İnfluenza Bulaş Türleri» İnfluenza Nasıl Bulaşır?» Konak Seçimi» Klinik
DetaylıPnömokok Aşılarında Güncel Durum. 1. ULUSAL ERĠġKĠN BAĞIġIKLAMASI SĠMPOZYUMU, 19 OCAK 2014, ESKĠġEHĠR
Pnömokok Aşılarında Güncel Durum 1. ULUSAL ERĠġKĠN BAĞIġIKLAMASI SĠMPOZYUMU, 19 OCAK 2014, ESKĠġEHĠR Polisakkarit konjuge aģılar (PCV) Polisakkarit aģı (PPSV23) Bu aģı 14 değerli polisakkarit aģının yerine
DetaylıSAĞLIK BAKANLIĞI ULUSAL AŞILAMA (GBP) PROGRAMI
SAĞLIK BAKANLIĞI ULUSAL AŞILAMA (GBP) PROGRAMI Dr. Osman TOPAÇ Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanı 13-14 EKİM 2017 Ulusal Sosyal Pediatri Sempozyumu Hilton Otel /
DetaylıAŞI UYGULAMALARI. Dr. Sevtap GÜNEY Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Sosyal Pediatri Bilim Dalı, ANTALYA
AŞI UYGULAMALARI Dr. Sevtap GÜNEY Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Sosyal Pediatri Bilim Dalı, ANTALYA 1 HBV 0,1,6 ay BCG 2. ay KPA 2,4,6,12. ay DaBT-IPA
DetaylıUlusal aşı takvimlerinin oluşturulmasında ve yeni aşıların eklenmesinde temel ilkeler. Dr. Mehmet Ceyhan 2009
Ulusal aşı takvimlerinin oluşturulmasında ve yeni aşıların eklenmesinde temel ilkeler Dr. Mehmet Ceyhan 2009 Age MOST FATAL EVENT IN HUMAN HISTORY 70 65 60 55 50 45 40 WORLDWIDE FATALITIES: 50-100 MILLION
Detaylıİmmünizasyon için kullanılan immünbiyolojik ajanlar,antijenler (bakteri, virus, toksoid ) veya antikorlardır (immünglobulin, antitoksinler).
Prof. Dr. Saim DAYAN D.Ü. Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Erişkin immünizasyon Hastalıkların, hastalıklara bağlı sakatlık ve ölümlerin önlenmesinde en etkili yollardan
DetaylıAŞILAMADA TEMEL PRATİKLER. Uz. Dr. Yeşim YILDIZ Mardin Devlet Hastanesi
AŞILAMADA TEMEL PRATİKLER Uz. Dr. Yeşim YILDIZ Mardin Devlet Hastanesi SUNUM AKIŞI Aşının önemi, ülkemizde aşı uygulamaları ve genişletilmiş bağışıklama programı Bağışıklama kavramı, ilk başvuru ve aşılarla
DetaylıUlusal Aşı Şemasında Son Durum
Ulusal Aşı Şemasında Son Durum Uzm. Dr. Aslıhan COŞKUN T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanlığı 26 Nisan 2012, PUADER Kongresi, Antalya 1 Genişletilmiş
DetaylıHEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI KİMLERE YAPILIR? HEPATİT B RİSKİ OLAN KİŞİLER
HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI Hepatit B aşısı bilinen en etkili aşılardan biridir. Hepati B aşısı inaktif ölü bir aşıdır, aşı içinde hastalık yapacak virus bulunmaz. Hepatit B aşısı 3 doz halinde yapılmalıdır.
DetaylıKızamık viral, çok bulaşıcı, döküntüler ile seyreden viral bir enfeksiyon hastalığıdır.
KIZAMIK Kızamık; Measles; Rubeola; Morbili; Kızamık viral, çok bulaşıcı, döküntüler ile seyreden viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Kızamık solunum yoluyla havadan bulaşır, tüm vücuda yayılır. İlk kez
DetaylıUlusal Aşı programındaki son durum
Ulusal Aşı programındaki son durum Prof. Dr. Gülbin Gökçay İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü ve İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Sunum Planı Ulusal Aşı programında son
DetaylıDifteri hastalığının kuluçka süresi 2-5 gündür. Hastalık
DİFTERİ Difteri; Diphteria; Kuşpalazı; Difteri solunum yolu ile bulaşan çok bulaşıcı bakteriyel bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık solunum yolu ile bulaşır,hapşırık, öksürük ile havaya karışan mikroplar
DetaylıBağışıklamanın Tarihçesi
Bağışıklamanın Tarihçesi Dr. Zerrin YULUĞKURAL 6. Türkiye EKMUD Bilimsel Pla=ormu Nisan 2017 Antalya Hastalıklara karşı korumak amacıyla uygulanan aşılamanın tarihi eski Büyük toplulukların rumn olarak
DetaylıULUSAL AŞI PROGRAMI. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Dr. Mehmet Ali TORUNOĞLU
ULUSAL AŞI PROGRAMI Dr. Mehmet Ali TORUNOĞLU Bulaşıcı Hastalık Kontrol Programları Başkan Yardımcısı 18.Pratisyen Hekimlik Kongresi Antalya, 2013 1 Bağışıklama Sisteminin Bileşenleri Aşı sağlanması, kalite
DetaylıSeyahat Öncesi Aşılanma. Zeliha KOCAK TUFAN Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Seyahat Öncesi Aşılanma Zeliha KOCAK TUFAN Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Seyahat Sağlığı Risk değerlendirilmesi: Gidilen yer! Sağlık durumu! Yol-culuk! Seyahat planı! Anlık Değerlendirme: Centers
DetaylıDomuz Gribi (H1N1v) Dr. A.Arzu Sayıner Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD
Domuz Gribi (H1N1v) Dr. A.Arzu Sayıner Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD Şanslıyız! Pandemik suş Amerika da çıktı. Güneydoğu Asya olabilirdi Virusla ilgili
DetaylıBakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur.
Dr.Armağan HAZAR ZATÜRRE (PNÖMONİ) Zatürre yada tıbbi tanımla pnömoni nedir? Halk arasında zatürre olarak bilinmekte olan hastalık akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül
DetaylıBULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ
BULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ Öğr. Gör. Blm. Uzm. F. Özlem ÖZTÜRK AHE 206 Enfeksiyon Hastalıkları Hemşireliği SUNU PLANI Enfeksiyon, enfeksiyon hastalığı kavramı Epidemiyoloji ve kullanılan kavramlar Sürveyans
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARI AŞIDAN NEDEN KORKUYOR? Firdevs Aktaş Gazi Üniversitesi Tıp fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
SAĞLIK ÇALIŞANLARI AŞIDAN NEDEN KORKUYOR? Firdevs Aktaş Gazi Üniversitesi Tıp fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Sağlık çalışanları kimler? Doktor ve diş hekimleri
DetaylıERĐŞKĐN AŞILAMASINDA ĐŞYERĐ HEKĐMLERĐNĐN ROLÜ
ERĐŞKĐN AŞILAMASINDA ĐŞYERĐ HEKĐMLERĐNĐN ROLÜ Şevket AKSOY Đşyeri Hekimleri Derneği Sevket.aksoy@gmail.com ÖZET Đşyerlerinde bulaşıcı hastalıklardan korunmak için aşılamanın işyeri hekimlerinin temel görevlerinden
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARININ MESLEKİ TEHLİKE ve RİSKLERİ. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MESLEKİ TEHLİKE ve RİSKLERİ Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Sağlık hizmeti sunumu sırasında sağlık çalışanları, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden sağlıklarını tehdit eden pek çok riske maruz
DetaylıERİŞKİNDE YENİ AŞILAR
ANKEM Derg 2013;27(Ek 2):38-42 ERİŞKİNDE YENİ AŞILAR Gaye USLUER Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, ESKİŞEHİR gaye.usluer@gmail.com ÖZET
DetaylıERİŞKİN BAĞIŞIKLAMASININ HEDEFİNDEKİ YENİ AŞILAR. Firdevs Aktaş
ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMASININ HEDEFİNDEKİ YENİ AŞILAR Firdevs Aktaş ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMASININ ANA HEDEFİ AŞILAMA ORANLARINI ARTTIRMAK Bu o kadar kolay değil DOĞAL YAŞAMI BU KADAR ÖZLERKEN AŞI KORKUSU YAYGINLAŞIRKEN
DetaylıTransplant hastalarında aşılama. Dr.Hande Arslan Başkent ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD
Transplant hastalarında aşılama Dr.Hande Arslan Başkent ÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD 16.04.2014 Transplantasyon öncesinde; Alıcıda var olan infeksiyonlar Donör organdan bulaşabilecek infeksiyonlar Tx
DetaylıERİŞKİN BAĞIŞIKLAMA. Dr. Osman TOPAÇ Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanı. Ankara
ERİŞKİN BAĞIŞIKLAMA Dr. Osman TOPAÇ Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Daire Başkanı Ankara 02 Kasım 2018 1 Ülkemizde Aşı Uygulamaları Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Çiçek (1930)
Detaylı