GENEL KÜLTÜR ULUSAL GELİŞMELER

Transkript

1 GENEL KÜLTÜR ULUSAL GELİŞMELER Türk ye de lk kez basketbol 1904 yılında İstanbul da Robert Kolej öğrenc ler tarafından oynandı. Türk ye de lk fuar 1927 yılında İzm r Dokuz Eylül Panayırı adıyla açılmıştır. Avrupa kupalarında lk kez f nal oynayan ve şamp yon olan takım Galatasaray dır. Türk m ll takımı 2002 Dünya Kupası nda üçüncü olmuştur. Türk ye n n en esk sosyal kurumlarından b r Kızılay dır. Türk ye de lk konservatuar İstanbul da Darülbeday adıyla kuruldu. (1913) Türk ye de lk nükleer santral Mers n (Akkuyu) de k nc nükleer santral S nop (Gerze) ta kurulacaktır. Antalya da bulunan dünyanın lk demokrat k mecl s b nası kabul ed len Patara Ant k Kent TBMM tarafından restore ed lm şt r. Türk ye de lk ol mp yat madalyası 1936 da yapılan Berl n Ol mp yat Oyunları nda Yaşar Erkan ve Ahmet K reçç tarafından güreş alanında kazanılmıştır. Türk ye de lk radyo yayını 1927 de Ankara ve İstanbul da kurulan küçük çaplı k ver c yle gerçekleşt r ld te Fuat Uzkınay ın Yeş l Köy de çekt ğ Ayastefanos tak Rus Ab des n n Yıkılışı belgesel lk Türk f lm ve belgesel d r. Türk ye de lk dem r yolu 1856 tar h nde b r İng l z ş rket ne ver len mt yazla, İzm r Aydın arasında nşa ed lm şt r. Yargıtay ın geçm ş 1868 de kurulan Osmanlı kurumu D vanı Ahkamı Adl ye ye kadar uzanır. İlk Türk hava şeh d Feth Bey d r. İlk Türk uçağı Mav Işık tır. (1979) Türk ye ye a t en büyük ada Gökçeada dır. Türk ye de en fazla m lletvek l seç len k ş İsmet İnönü dür. (14 kez) Türk ye n n en yüksek m nares Kayser de nşa ed lm şt r. En şlek kara sınırımız Yunan stan sınırıdır. Konya Türk ye n n en uzun kara yolu ağına sah pt r. Türk ye n n lk metrosu İstanbul da, 1874 yılında Türk ye de lk devalüasyonu 7 Eylül 1946 yılında yaşanmıştır. Türk ye de lk otomob l yapımı 1959 yılında gerçekleşt ve Anadol markasıyla 1966 yılında satılıp kullanılmaya başlandı. Bundan önce se Devr m adlı b r otomob l, Esk şeh r de üret ld ancak denend kten sonra ser üret m nden vazgeç ld. Türk ye de lk nüfus cüzdanı te yapılan sayımdan sonra ver ld. Türk ye de lk çamaşır mak nes 1960 yılında üret ld. Türk ye de lk buzdolabı 1960 ta Arçel k tarafından üret lm şt r. Türk ye de kred kartı kullanımına Aralık 1991 de başlandı. Türk ye dek lk web s tes Orta Doğu Tekn k Ün vers tes tarafından 1992 yılında oluşturulmuştur. İlk Türk dem r 10 Eylül 1939 da Kardem r Karabük Dem r Çel k İşletmes tarafından üret ld. Dünyada b l nen lk k l se Hatay dak Senp yer K l ses d r.

2 Türk s nema tar h nde lk uluslararası ödül alan f lm Susuz Yaz dır. Türk ye de lk açık kalp amel yatını S yam Ersek yapmıştır. Anadolu ya konser turnes ne çıkan lk pop sanatçı Erol Büyükburç tur. Türk ye de kabare t yatrosunun lk öncüsü Haldun Taner d r. Dünyada lk güzell k yarışmasının yapıldığı yer Ayazma dır.(çanakkale) Atatürk ün heykel lk olarak Gülhane Parkı nda d k lm şt r. Türk ye n n lk uydu kent Bahçeşeh r d r. Türk ye de lk m lletvek l seç mler I.Meşrut yet de yapıldı. Türk ye n n lk haber sp ker Zafer C lasun dur. Türk ye dışarıya lk olarak Güney Kore ye asker gönderm şt r. Türk ye n n en esk şehr Hakkar d r. Türk ye de lk telev zyon yayını, 1950 de İTÜ den yapıldı. İlk haber ajansımız, 1920 de kurulan Anadolu Ajansıdır. İlk m ll maçımız, Cumhur yet n lanından üç gün önce, Taks mde Romanya le oynanmış ve 2-2 berabere kalınmıştır. Türk ye n n lk hold ng 1963 te kurulan Koç Hold ng t r. İlk Türk traktörü 1964 te üret lm şt r. Türk ye dek lk özel müze 1980 de açılan Sadberk Hanım Müzes d r. Türk ye dek lk z raat okulu 1963 te İstanbul da açılmıştır. Türk ye dek lk yelken yarışları yılları arasında, İstanbul dak İng l z yelkenc ler tarafından düzenlenm şt r. Türk ye dek lk yüzme sporu, çağdaş manada 1910 yılında yapılmıştır. Türk ye dek lk voleybol oyunları, yıllarında oynanmaya başlanmıştır. İlk kadın s nema oyuncumuz, Ateşten Gömlek f lm nde oynayan Bed a Muvahh t le Neyy re Ney r ( Ertuğrul ) d r. Türk ye dek lk renkl f lm, 1953 yılında Muhs n Ertuğrul un yönett ğ Halıcı Kız dır. Türk ye n n lk tur st k yerleş m yer Çeşme d r. Türk ye n n lk özel telev zyon kurumu Star dır. Türk ye de kurulan lk m ll park 1958 yılında kurulan Yozgat Çamlığı M ll Parkı dır. Türk ye de lk postane İstanbul da açılmıştır. Türk ye de yerleş m yer ne yapılan lk baraj Den zl Gökpınar Barajı dır. Ateşten Gömlek adlı f lm Türk s nema tar h n n lk Kurtuluş Savaşı f lm d r. Türk ye n n lk renkl fotoğraf serg s 1971 yılında Hal m Kulaksız tarafından Görüntüler adıyla Ankara da açılmıştır. Dört coğraf bölgeye komşu olan l m z B lec k t r. Türk ye n n lk özel hayvanat bahçes Bogaz ç Hayvanat Bahçes d r.(izm t-dar ca) Cumhur yet tar h n n en uzun sürel azınlık hükümet Anasol-D hükümet d r. Türk ye de öldürülen lk başbakan N hat Er m d r. Türk ye de lk s yaset okulu Naz f Ülken tarafından İdam ed len başbakanımız Adnan Menderes t r. Türk ye de lk seyahat acentes 1863 yılında Türk ye n n lk arkeoloj müzes, 1981 yılında h zmete g ren İstanbul Arkeoloj Müzes d r.

3 ULUSLARARASI GELİŞMELER İlk ant b yot k pen s l n 1928 yılında Alexander Flem ng bulmuştur. Basketbol lk kez 1891 yılında ABD de oynatıldı. İlk ç kolata fabr kası 1819 yılında İsv çre de İlk ç zg f lm örnekler 1915 yılında ABD de yapıldı. İlk dem ryolu 1825 te İng ltere de yapılmıştır. İlk gözlük İtalya da yapıldı. Teleskopu cat eden k ş Gal le d r. Asansörlü lk b na New York ta nşa ed ld. İlk metro hattı Londra da yapıldı. İlk hel kopter Ruslar tarafından yapıldı. Ulusal marşı İsv çrel ler bulmuştur. İlk petrol kuyusu ABD n n Pens lvanya eyalet nde açılmıştır. İnternet 1969 da Amer ka ordusunun bulduğu ağdır. Ps koanal z n kurucusu S gmund Freud dur. Dünya üzer nde lk konservatuar Napol de Tels z telgrafı ve tels z telefonu bulan İtalyan b lg n Marcon d r. Hemş rel ğ n kurucusu ve b r meslek olduğunu bütün ülkelere kabul ett ren İng l z kadın Florence N ght ngale d r. Tar hte l nç ed lerek öldürülen lk devlet adamı Muammer Kaddaf d r. İlk nükleer s lah se ABD tarafından 1945 te H roş ma ve Nagazak ye atıldı. Dünya da en fazla konuşulan d ller Ç nce, H ntçe, İng l zced r. Sosyoloj ter m n lk kullanan Auguste Comte dur. Tütün lk olarak Amer kalı yerl ler tarafından kullanılmıştır. S nemanın doğumu 28 Aralık 1895 te Par s te Lum ere Kardeşler tarafından gerçekleşt r lm şt r. Bomba lk kez XVI. yüzyılda Almanya da yapılmıştır. İlk günlük gazete Belç ka da N uwe T jd nghen adıyla 1605 te basılmıştır. Uzay yolculuğu yapan lk nsan, Sovyet Kozmonot Yur Gagar n d r. (1961) ABD ve Rusya nın ardından Ay a uzay aracı gönderen üçüncü ülke Ç n d r İnternet para b r m B tco n d r. AİDS v rüsü lk kez 1979 yılında Amer ka da kayded lm şt r de buhar mak nası cat ed lm şt r te pulluk cat ed lm şt r te d namo cat ed lm şt r te patlamalı motor cat ed lm şt r da çten yanmalı motor cat ed lm şt r te radyo stasyonları kuruldu da telev zyon dünyaya lk kez tanıtıldı de renkl telev zyon üret ld da İng ltere de lk telev zyon yayını yapıldı. Deneme n tel ğ ndek lk atom bombası 1945 te New Mex co eyalet yakınlarında patlatıldı te lk cep telefonu gel şt r ld.

4 GÜNCEL GELİŞMELER 2015 YILI GELİŞMELERİ G-20 Z rves Türk ye de G-20 Dönem Başkanlığını Türk ye üstlenecekt r. AB Dönem Başkanlığını Letonya ve Lüksemburg üstlenecekt r EXPO Fuarı M lano şehr nde düzenlenecekt r Dünya Kadınlar Futbol Şamp yonası Kanada da 2015 Ün vers te Kış Ol mp yatları İspanya nın Granada şehr nde 2015 yılı Avustralya da Türk ye Yılı ; Türk ye de de Avustralya Yılı olarak kutlanacaktır U-20 Dünya Kupası Yen Zelanda da Fransa da Charl e Hebdo adlı m zah derg s ne saldırı düzenlend. Saldırıda 12 k ş öldürüldü. Yunan standa yapılan seç mler sonucunda rad kal sol koal syonu Syr za adlı part seç mlerde b r nc oldu. Cumhurbaşkanlığı Küll yes nde karşılama törenler nde 16 Türk devlet asker ün formalarını g yen askerler yer aldı. Anayasa Mahkemes başkanlığına Zühtü Arslan seç ld. Yargıtay başkanlığına İsma l Rüştü C r t seç ld. Yılmaz Erdoğan, yönetmenl ğ n Russel Crowe n n yaptığı Son Umut f lm ndek rolüyle yardımcı erkek oyuncu dalında Avustralya nın en öneml s nema ödülünü aldı. Sanat müz ğ sanatçılarından Müzeyyen Senar 96 yaşında hayatını kaybett. 87. Oscar ödüller ver ld. En y f lm ödülünü B rdman, en y yönetmen ödülünü Alejandro G. Inarrutu aldı. Nobel Edeb yat Ödülüne aday göster len lk Türk romancı ve İnce Memed adlı romanın yazarı Yaşar Kemal vefat ett YILI GELİŞMELERİ Avrupa Atlet zm Şamp yonası Hollanda da AB dönem başkanlığını Hollanda ve Slovakya üstlenecekt r. Dünya İnsan Yardım Z rves İstanbul da EURO 2016 Avrupa Futbol Şamp yonası Fransa da 2016 Yaz Ol mp yatları Brez lya nın R o De Jane ro şehr nde İslam İşbirliği Teşkilatının dönem başkanı Türkiye dir. Dünya Botan k EXPO su 2016 yılında Antalya da gerçekleşt r lecekt r YILI GELİŞMELERİ Dünya Atlet zm Şamp yonası Londra da AB Dönem Başkanlığını Malta ve İng ltere üstlenecekt r Uluslararası Akden z Oyunları İspanya da 2018 YILI GELİŞMELERİ Dünya Futbol Şamp yonası Rusya da Kış Ol mp yatları Güney Kore n n Pyeongchang şehr nde AB Dönem Başkanlığını Estonya üstlenecekt r YILI GELİŞMELERİ 2020 Yaz Ol mp yat ve Paral mp k Oyunları na ev sah pl ğ yapma hakkını Tokyo kazandı. İlk turda adaylardan Madr d elend, İstanbul ve Tokyo f nale kaldı. Yapılan f nal oylaması sonucunda da İstanbul a üstünlük sağlayan Tokyo, 2020 Ol mp yat Oyunları nı kazanan şeh r oldu. EURO 2020 her ülke ç n b r şeh r olmak üzere toplam 13 ayrı ülkede düzenlenecek. Expo 2020 ye Duba ev sah pl ğ yapacaktır.

5 Katar ın Başkent Doha da düzenlenen BM İkl m Değ ş kl ğ Konferansında KYOTO Protokolü 2020 ye kadar uzatıldı YILI GELİŞMELERİ Dünya Futbol Şamp yonası Katar da yapılacak. Türkiye nin UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde Yer Alan Eserler Kültürel Nitelikli Eserler İstanbul un Tar h Alanları Safranbolu Şehr (Karabük) Hattuşaş (Boğazköy)-H t t Başkent (Çorum) Nemrut Dağı (Adıyaman-Kahta) Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla) D vr ğ Ulu Cam ve Darüşş fası (S vas) Truva Ant k Kent (Çanakkale) Ed rne dek Sel m ye Cam ve Küll yes Çatalhöyük Neol t k S t Alanı Doğal / Kültürel Nitelikli Eserler Pamukkale-H erapol s (Den zl ) Göreme M ll Parkı ve Kapadokya (Nevşeh r) İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesindeki Eserlerimiz Meddahlık Geleneğ Mevlev Sema Törenler Aşıklık Karagöz Nevruz Tören Keşkeğ Geleneğ Mes r Macunu Fest val Türk Kahves Türkiye nin, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesinde Yer Alan Eserler Doğal Nitelikli Olanlar Tuz Gölü, Kültürel Nitelikli Olanlar Cenev z T caret Yolu nda Akden z den Karaden z e kadar kale ve surlu yerleş mler Man sa, Sardes Ant k Kent ve B ltepeler, L dya Tümülüsler, Den zl, Laod ke a Ant k Kent, Ahlat Esk Yerleş m ve Mezar Taşları (B tl s), Alahan Manastırı (Mers n), Alanya(Antalya), Afrod s as Ant k Kent (Aydın), Bursa ve Cumalıkızık Erken Osmanlı Kentsel ve Kırsal Yerleş mler (Bursa), Çatalhöyük Neol t k Kent (Konya) D yarbakır Kales ve Surları (D yarbakır), Efes (İzm r), Harran ve Şanlıurfa Yerleş mler (Şanlıurfa), İshakpaşa Sarayı( Ağrı) Kara n Mağarası (Antalya), Konya Selçuklu Başkent (Konya), L kya Uygarlığı Ant k Kentler (Antalya ve Muğla), Mard n Kültürel Peyzaj Alanı (Mard n), Perge Ant k Kent (Antalya), Geleneksel Sohbet Toplantıları Kırkpınar Yağlı Güreş Fest val Alev - Bektaş R tüel, Semah Sagalassos Ant k Kent (Burdur), Selçuklu Kervansarayları (Den zl -Doğubeyazıt Güzergâhı) St. N cholas K l ses (Antalya),

6 St. Paul K l ses, St. Paul Kuyusu ve Çevres (Mers n), Sümela Manastırı (Trabzon), Eşrefoğlu Cam (Konya), Hatay, St. P erre K l ses (Hatay), Bergama (İzm r), Göbekl tepe Arkeoloj k Alanı (Şanlıurfa), Doğal / Kültürel Nitelikli Olanlar Güllük Dağı-Termessos M ll Parkı (Antalya), Kekova (Antalya), Dünyanın Yedi Harikası Machu P cchu Ant k Kent (Peru) Ch chen Itza P ram d (Meks ka) Chr sto Redenter Heykel (Brez lya) Çin Seddi Kolezyum (İtalya) Taç Mahal (H nd stan) Petra Ant k Kent (Ürdün) Türkiye ile Vize Uygulamasını Kaldıran Ülkeler Antigua- Barbuda, Arjantin, Arnavutluk, Bahamalar, Barbados, Belize, Bolivya, Bosna Hersek, Brezilya, Ekvador, El Salvador, Fas, Fiji, Filipinler, Guatemalo, G. Afrika, Gürcistan, G.Kore, Haiti, Moğolistan, Honduras, Hong Kong, İran, Jamaika, Japonya, Kamerun, Karadağ, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, KKTC, Kolombiya, Kosova, Kosta Rika, Maldivler Makau Özel İdare Bölgesi, Makedonya, Malezya, Mauritus, Nikaragua, Libya, Lübnan, Pakistan, Palau Cum, Paraguay, Rusya, Genodines, Singapur, Solomon Adalar, Sri Lanka, Suriye, Svaziland, Şili, Tanzanya, Tayland, Trinidad Tobago, Tunus, Tuvolu, Ukrayna, Uruguay, Vatikan, Venezuela, Yemen, Belarus, Kuveyt Türkiye deki Büyükşehir Belediyeleri Şanlıurfa, Hatay, Manisa, Balıkesir, Kahramanmaraş, Van, Aydın, Denizli, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Malatya, Mardin, Ordu, Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Mersin, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Sakarya, Samsun Türkiye deki Mevcut Boru Hatları Irak-Türk ye Ham Petrol Boru Hattı Batman-Dörtyol Ham Petrol Boru Hattı Ceyhan-Kırıkkale Ham Petrol Boru Hattı Rusya-Türk ye Doğal Gaz Boru Hattı Doğu Anadolu Doğal Gaz İlet m Hattı Şelmo-Batman Ham Petrol Boru Hattı Karacabey (Bursa)-İzm r Doğal Gaz İlet m Hattı Çan-Çanakkale Doğalgaz İlet m Hattı Yapım Aşamasında Olan Boru Hatları Rusya-Türk ye Doğal Gaz Boru Hattı (Mav Akım) Bakü - T fl s - Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Güney Doğal Gaz Boru Hattı Projes Konya - İzm r Doğal Gaz Boru Hattı Türk ye-bulgar stan-romanya-macar stan Doğalgaz Boru Hattı (NABUCCO Projes )