niriu nunynsinin YENI UYBSI: Polis Bilimleri

Transkript

1 Polis Bilimleri Dergisi Cilt:4 (3-4) Turkish Journal of Police Studies Vot 4 (3-4) niriu nunynsinin YENI UYBSI: Polis Bilimleri The New Member of The World of Sciences: Police Sciences Murat YILDIZ*.,\hrir'trngt yn thi.s study, developing process, scientilir: situation and nece,rsities of'police sciences are I stre.s.sed. Therefore, the Ph.D. dissertations are written at universities or institute.s in police.rcience;r jilld in USA and Turkey were examined. Alrc some implementation:; which must be done by Turkish Nationul Police and Institute of Security Sciences at Police Acur)emy.for new member oftvorld ofscienc'es are emphasized. Key Words: Criminal Justice, Master, Ph.D., Police. t5:u,ell I u Ealr.'smada, polis bilimlerinin gelir;im si.ireci, bilimsel konumu ve gereklili[i I) vurgulanmaktadrr. Bu amagla ABD'de iiniversite ve enstiti.jlerde Polis Bilimleri alanrnda yiiriitiilen mastlr ve doktora programlarr ile Ttirkiye'de polis bilimleri alanlnda iiniversite ve enstiti.ilerde yazrlan tezler incelenmiqtir. Ayrtca, Emniyet Genel Miidtirlii[i.i ve Polis Akademisine ba$r Gilvenlik Bilimleri Enstitiisiince polis bilimleri igin yapmasr zorunlu uygulamalar vurgulanmt gtrr. Anahtar Kelimeler: Polis Bilimleri. Masttr, Doktora, Polis x Bagkomiser, Drgiligkiler Daire Bagkanlr$r,

2 Girig Bilimin bir gok alanr ile do[rudan ya da dolayh olarak iligkilendirilebilecek polisiye uygulamalann, akademik bir disiplin olarak ele ahnmasr amacryla, 1960 yrllarda Amerika Birlegik Devletlerinde baglatrlan gabalann olumlu sonuglan qu giinlerde Ti.irkiye'de de goriilmektedir. Polis Akademisinin yaprsal deliqimi, Yi.iksek Ofretim Kurulunca (YOK) Giivenlik Bilimleri Enstittisiine dort alanda lisansusti.i <ifrenim yapmak izere izin verilmesi gibi geliqmeler, bu olumlu sonuglardan sadece birkagrdrr. Bu makale, Polis Bilimlerinin (ABD'deki adr ile Criminat justice), i.ilkemiz bilim Eevrelerince kabul edilmesi siirecinde, Emniyet Orgtittinden ve akademik gevrelerden bekledigi bilimsel, duygusal ve orgiitsel destele dikkat gekmeyi ve Polis Bilimlerinin anavatanrndaki geliqme oyki.isi.inii bu alanrn i.ilkemizdeki temsilcileri ve akademisyenlerle paylagmayr amaglamaktadrr. Polis Bilimlerinin Geligme Siireci Akademik bir disiplin olarak, bilim tarihi agrsrndan krsa sayrlabilecek bir gegmiqe sahip Polis Bilimleri, 1960'h yrllarda ilk vatanr ABD'de diinyaya goziinti agmt$, bu giin bir gok tiniversitede fakiilte di.izeyinde varh[rnr stirdtirmektedir. U.S. Academy of Criminal justice Sciences (1991) tarafindan yayrmlanan Polis Bitimleri ve Kriminoloji Yliksek Lisans Programlan Rehberine gore;abd'de polis Bilimleri alantnda lisansi.isti.i programa (dzellikle doktora programrna) sahip iiniversiteler Tablo.l'de srralanmrgtrr (Fabianic, 1998:401). Tablo'l: Amerika Birlegik Devletlerinde Criminal justice ve Kriminoloji Alanrnda Doktora programrna Sahip Universiteler CUNNY-John Jay Florida Stafe U niversity Indiana University lndiana University of Pennsylvania Louisiana Sfate U niversity Michigan Sfate U niversity Oklahoma Sfafe University Pennsylvania Sfafe U niversity Rutgers University Sam Huston University Temple University Ohio State University S U NY- Al bany U nive rsity University of California at lruine U niversity of Ci ncinnati University of Delaware University of Maryland University of Nebraska at Omaha Washi ngton Stafe U niversity Western Michigan U niversity Arizo na Sfafe U niversitv Bowling Green Sfafe University University of California at Berketey University of Missouriaf Sf. Louis American University University of lennessee at Knoxville Kaynak: Academy of Criminal iustice Sciences (1997). Guide to graduate programs in criminal justice and criminology, Highland Heights, Ky: Northern Kentucky IJniversity.

3 Bilim Dtinyastnn Yeni Uyesi: Polis Bilimleri Gdriildu[ti izere ABD'de 26 ayn tiniversitede Polis Bilimleri, Kriminoloji ya da ilgili alanlarda doktora programlan yiirtttilmektedir yrhnda yayrnlanan ABD Haberleri ve Diinya Raporundan (U.S. News and World Report) derlenen bilgiler rgrfrnda, Polis Bilimleri alanrnda doktora programr yiirtiten Amerikanrn en iyi kolejleri ise tablo 2'de gcisterilmiqtir. ABD'de doktora programma dnctiltik eden enstittilerin VoJZ'si (n= 36) ozel, tablo I'de verilen 26 iiniversitenin tamamr ise kamuya aittir. Tablo 2'de srralan 50 akademik kurumdan sadece ikisi- University of Califurnia at Berkeley ve University of Califurnia at lrvine- Criminal justice alanmda doktora programlna sahiptir. Bir baqka ifade ile tablo.2'deki akademik kurumlann Vo4'i Polis Bilimleri (Criminal justice) alanrnda doktora programl yi.irtitmektedir. Bunlardan 44'i Politik Bilimler, 37'si Sosyoloji, 48'i Psikoloji ve 36'sr Antropoloji alanrnda doktora programlna sahiptir. Tablo.2: Amerika Birlegik Devletlerinde Criminal justice Alanrnda Doktora Programt Yiiriiten Kurumlar Boston College Brandeis University Brown University California I nstitute of Technology Carnegie Mellon University Case Western Reserve University College of William and Mary Columbia University Cornell University Darimouth College Duke University Emory University George Washi ngton U niversity Georgetown University Georgia lnstitute of Technology Harvard University Johns Hopkins University Lehigh University Massachusefts /nsfitute of Technology New York University N o fthweste rn U n iv ersity Princeton University Iexas A&M at College Sfafion Tufts University Tulane University University of California at Berkeley University of California at Davis University of California at lrvine University of California at Los Angeles University of California at San Diego University of California at Santa Barbara University of Chicago University of lllinois at Champaign University of Michigan at Ann Arbor University of North Carolina at Chapel Hill University of Notre Dame U niversity of Pennsylvania University of Rochester University of Southern California University of Virginia U niversity of Washington University of Wisconsin at Madison Vanderbilt University Wake Forest University

4 Rice University Stanford University Syracuse University Washington University Yale University Yeshiva University Kaynak: Academy of Criminal justice Sciences (1997). Guide to graduate programs in criminal justice and criminology, Highland Heights, KY: Nofthern Kentucky ljniversity. Sosyoloji, Antropoloji, Psikoloji ve Politik Bilimler gibi sosyal bilimler alanlnda doktora programlna sahip 75 akademik kurum ise, tablo.3'te srralanmrgtrr (Research-Doctorate Programs in The United States; Continuity and Change; 1995). Bu kurumlardan 13':.j. (Vol7.3) Criminal justice alanrnda doktora programl ytiri.iti.irken; 64'i,i (Vo85.3) Sosyoloji, 75'i (Vol00) Politik Bilimler, T4'i (7o98.6) Psikoloji ve 6l'i (Vo81.3) Antropoloji alanrnda doktora programrna sahiptir. Tablo.3: Amerika Birlegik Devletlerinde Sosyat Bilimler ve Davranrg Bilimlerinde Doktora Programt Y0riiten Akademik Kurumlar Arizona Sfafe U niversity Boston University Brown University Carnegie Mellon University Clark University Columbia University Cornell University CUNY Graduate School and University Center Duke University Emory University Florida Stafe U niversity Georgetown University George Washi ngto n U niversity Haruard University lndiana University Johns Hopkins Massachusetfs /nstif ute of Technology Michigan Sfafe University New York University Nofthwestern U niversity Ohio State University Pennsylvania Stafe University University of California at Berkeley University of California at Davis University of California at lrvine University of California at Los Angeles University of California at Riverside University of California at San Diego University of California at San Francisco University of California at Santa Barbara University of Colorado U niversity of Con necticut University of Chicago University of Florida University of Georgia University of Houston University of lllinois at Champaign University of lowa University of Kentucky University of Maryland at College Park University of Massachusetfs at Amherst University of Michigan University of Minnesota University of North Carolina at Chapel Hill

5 Bilim Diinyaanrn Yeni UyesL Polis Bilimleri Princeton University Purdue University Rutgers University of New Brunswick Southern lllinois U niversity Southern Methodist U niversity Stanford University SUNY at Albany SUNY at Binghamton SUNY at Buffalo SUNY at Stony Brook Syracuse University Texas A&M Tufts University Tulane University Uniformed Seryices UniversitY of Health Sciences University of Arizona University of Notre Dame University of Oregon U niversity of Pen nsylvania U niversity of Pittsburgh U niversity of Rochester University of Southern California University of Virginia University of Texas U niversity of Washington University of Utah U niversity of Wisconsin Vanderbilt University Washi ngton Stafe U niversity Washington UniversitY Yale University Kaynak: Academy of Criminal justice Sclences (1997). Guide to graduate programs in criminal iustice and criminology, Highland Heights, KY: Notthern Kentucky University. Bu veriler rqrlrnda Polis Bilimlerinin anavatanrnda da hentiz geligme evresinde oldufiunu soylemek olanakhdrr. O[retim iiyesi maagr, bilimsel kalite, bilimsel ara$ttrrna etkinlifi, olretim tiyesi ve ofrenci kalitesi, kurum bi.itgesi, ofrencilerin iq bulma dtizeyi, tifrenci bagrna di.iqen ofretim i.iyesi ve bilgisayar saylsl, ktiti.iphane kalitesi ve efitim ortamlan kalitesi gibi bir gok kriter goz oniinde bulundurularak belirlenen i,iniversiteler arasr srralamada ilk srralara yerleqen kurumlardan 13'tiniin (7o17.3) Polis Bilimleri alanrnda doktora prograrru yiirtitmesi bunun en belirgin gostergesidir. Tablo.2'de srralanan akademik kurumlarda gorevli o[retim tiyelerinin ayhk ortalama maaglan 5800 $, tablo.3'te srralanan kurumlarda 5465 $ iken, tablo.l'de belirtilen ve Criminal justice alanrnda doktora programma sahip tiniversitelerde bu miktar 4820 $'a di.i$mektedir. Universitelerin saygrnhk dlgtitleri arasmda yer alan olretim iiyesi maaqlan da gostermektedir ki; Criminal iustice alanrnda doktora programrna sahip fakiilteler, sosyal bilimler ve davranrg bilimlerinde doktora programr yi.iriiten kurumlara oranla daha diigtik i.icrete ve prestije sahiptir. Ortalama ticretlerdeki egitsizlrk, Criminal justice bilim dahntn akademik toplumda farkh bir vatandaqh[a sahip olmaktan hoglandr$r yorumlanna katkr saflamaktadrr (Fabianic, 1998: ).

6 ABD Ulusal Aragtrrma Konseyinin dercelendirmeleri rgrlrnda 8000 faki.ilte igerisinde yaprlan stralamada, 41 bilimsel alanda 274 iniversitede doktora o[renimi verildi[i goz ontine ahndr[rnda; Criminal justice bilim dahnrn ABD'de de bir bilimsel disiplin aetsmdan tam anlamryla kabul edilmedilini ya da geligmedifiini soylemek miimkiindtir. Bu alana giren konular daha gok Politik Bilimler, Sosyoloji, Antropoloji ve Psikoloji gibi sosyal bilimler ve davranrq bilimlerinde yi.iriittilen doktora programlannda ele ahnmaktadrr. Polis Bilimlerinin Tiirkiye'deki GeliEimi Ukemizde bilimin ulagtrfr dizey, Polis Bilimlerinin do$umunu ya da varlk nedenini sorgulamaktan gok uzaktadrr. Polisin bilimsel araqtrrmalara yeteri cilgiide konu olmamast bunun bir nedeni iken; difer bir nedeni ise, bilim gevrelerinin bdylesi bir geligmeden habersiz olmalandrr sayrh Polis yi.iksek Ogretim Yasast ile bilim dtinyasrna tiniversite dtizeyinde var oldu$unu tescil ettirmeye gahqan Polis Akademisi, her ne kadar daha onceki orgtitlenmesi ile de tiniversite di.izeyinde efitim verdilini ifade etse de; gerek Ytiksek Ofretim Kurulu (yok), gerekse tiniversitelerin hangi bir i.iniversiteye, fakiilteye yatay gegi$ olanafr tanrmamasl, efitim programl agtstndan bir gok faktilteye benzemesi, bazr derslerin fakiiltelerde gorevli saygln akademisyenlerce verilmesine rafmen, diploma denkliginin saflanamamasr ve daha sayrlabilecek bir gok husus, polis Akademisi'nin tiniversite olup olmadr[rnr zihinlerde stirekli sorgular hale getirmiqtir sayrh YOK Kanununun askeri elitim kurumlannr ve Emniyet Orgi.itiine ait yiiksek ofretim kurumlannr kapsamamasr ile Polis Akademisi'nin iiniversite toplumundan giderek uzaklaqtrfrnr, tiniversitelerin en onemli iqlevleri arasrnda saytlan aragttrmalartn nerede ise hiq yaprlmadr[rnr sdylemek olanakldrr. Bu si.ireg igerisinde mesleki e[itim kurumuna doniigen Polis Akademisi, gimdilerde yeni bir taktm geliqmelere hamiledir yrhnda yasalaqarak ytiri.irtiife giren 4652 sayrh Polis Yiiksek Olretim Yasasr, aradan hentiz bir yrl gibi krsa bir zaman gegmesine karqrn mevcut durumunu sorgular hale gelmiqtir. Ti.irkiye'de halen hatrn sayrlrr bir gok i.iniversiteden once (lg3i yrlnda Atatiirk tarafindan bizzat) kurulmasrna rafmen, bilimsel geligimini gergekleqtir(e)meyen Polis Akademisi'ndeki bu hrzh deliqimin kugkusuz bazr nedenleri vardrr. Polis Bilimlerinin tilkemizde geligimine cinciiltik eden, polislifin rtim diinyadaki evrensel uygulamalan ile bilimsel delerleri kaynaqtrran ve adeta kataliz6r gcirevi gdren birinci etken ofretim gorevlileridir. Orgtit igi iletiqimde model olarak algrlanan olretim gorevlileri (ki burada kastedilen kelimenin tam anlamryla tizerine dtiqen sorumluluklan yerine getirmi$, bilimsel yeterlili$e sahip bilim insanlandrr. Bu anlamda bu nitelemenin herkesi kapsamadrlr da agrktrr) polisin bilim insanr olabilecelinin -olmasr gerektilinin- altr gizilerek cirgtir iei anlayrq degigikliginin ilk tohumlan atrlmrqtrr. Polis Bilimlerinin geligiminde, dolayrsr ile

7 Bitim Dllnyaxnrn Yeni Llyesi: Potis Bitimteri Polis Akademisi'nin hrzh degiqiminde ikinci onemli etken kurum gahganlannrn lisanstistii gahgmalara yonelmesidir. Lisansi.isti.i gahqmalar ile tiniversite ve polis orgiitti arastndaki koprtilerin yeniden kurulmasrnda hatrn sayrlrr cinemli Eahqma- Iara rmza attlmrqtrr. Emniyet orgtitiintin bilim elgileri olarak gorev yapan geng akademisyenlerin ozverili gahqmalan ile bilim gevrelerinin kuruma iligkin algrlan onemli olgtide defiqmiq, tiniversite-polis igbirliginin cinemi srkga dile getirilir olmuqtur. Geliqim hamlesinde bir difer onemli faktor Emniyet orgi.ittince lisanstistti e[itim amactyla yurtdrgrna gonderilen personeldir. Meyveleri tam olarak toplanmayan bu yattnmtn orgtite getirisi her ttirlti tartrqmanrn i.isti.indedir. Polis Bilimlerinin anavatantnda ofrenimlerini stirdi.iren ya da tamamlayan bilim insanlanntn i.ilkemize yaptrklarr bilimsel transferler, Emniyet orgtitti, Polis Bilimleri ve Polis Akademisinin bilim dtinyasr ile kaynaqmasrnr hrzlandrrmaktadrr. Emniyet orgtiti.intin bundan tjnceki yrllarda bilimden uzak oldufunu soylemek mi.imki.in ve dolru defildir. Burada vurgulanmak istenen, Polis Bilimlerinin 1937 den gtini.imiize kadar gegen stire igerisinde geligmesine uygun tabi qartlann olugmamastdtr. Tablo.4'te, YOK tez kataloglanndan "Emniyet Genel Mi.idtirliifti, Emniyet, Emniyet Mi.idtirliigti, gi.ivenlik, ig gi.ivenlik, Jandarma, kolluk, zabrta, polis, Polis Koleji, Polis Akademisi, Polis Okulu, trafik, tercir, kagakgrhk ve istihbarat" anahtar kelimeleri girilerek; bu alanlarda yaprlan tezler derlenmig, birden fazla taramada derlenen aynt tezler ayrklanarak elde edilen veriler tablolaqtrnlmrqtrr. Veriler incelendilinde gortilmektedir ki; Polis Bilimleri esasmda heni.iz geliqme evresindedir. 1985'ten 2001'e kadar gegen on altr yrlhk donemde otuz tig doktora gahqmasr yaprlmrqtrr ki (bunlann btiytik bir gofunlugu Emniyet orgtiti.i personeli tarafindan yaprlmrqtrr); yrlda iki doktora tezi ile Polis Bilimlerinin geligmesi bir tarafa, adtndan bile soz etmek olanaksrzdrr. Ancak yukanda srralanan Umit verici geliqmelerle paralellik arz eden bir di$er gosterge ise gudur. Lisansiisti.i Eahgmalarda 1995 yrhnda gozlenen artr$, Polis Bilimlerinin tilkemizde kat etti[i mesafe e$ zamanhdrr. Tablo.4'te her ne kadar 2001 yrhnda ani bir diiqtig gortilmekte ise de; bu diiqtiq 2001 ve 2002 y:jnda yaprlan tez gahgmalannrn YOK kataloglanna yanslmamast nedeniyledir. Bu dtiqtinceyi destekleyen en dnemli veri; Emniyet orgiitii personelince halen yaprlmakta olan lisansiistti gahgmalardrr. Emniyet Genel Miidtirliilii Egitim Daire Baqkanh$ rakamlanna gore (2002), merkez orgtitiinde gorevli personelden l5'i doktora 156'st ytiksek lisans gahgmasr yapmaktadrr. Gegmiq on beg ytlda yaprlan lisansi.istti gahqmalara denk bu rakamlar, bilimsel heyecanrn korundu$unu gostermektedir. Tablo.4' tin detayh incelemesi gdstermektedir ki ; lisanstistii gahqmalann ancak Val3'i bilim insanr ohnada eqik olarak kabul edilen doktora dtizeyindedir. Qahgmalann Vo87'si yiiksek lisans di.izeyinde kalmrgtrr. Bunun nedenleri ile mevcut gahqmalann nitelifi ise, bagka aragtrmalann konusudur.

8 Tablo.4: Polis Bilimleri Alanrnda Yaprlmrg Lisanstistti Qahgmalar vllar / Diizey Doktora Ttpta uzmanlk ytiksek Lisans Toptam Toplam Kaynak: ( ) Lisanstistti gahgmalann srnrrh oranda yaprlmasrnrn birden gok nedeni olabilir. Yrldrz (2000: ), tarafindan yaprlan poliste lisansi.istti efitim adh araqttrma sonuglanna gcire, Emniyet Orgtiti.inde lisansiisti.i elitime iligkin bir kag engel goyle srralanabilir: l. Polis Akademisi mezunlannrn lisanstistti olrenim gormelerine iliqkin Genel Mtidtirltikge bir politika saptanmamrqtrr. 2. Polis Akademisi mezunlannrn lisanstistti o[renim gormeleri Emniyet Genel Miidtirlti!iince yeterince teqvik edilmemektedir. 3. Polis Akademisi mezunlarrnrn gahqma koqullan lisansi.isti.i olrenim gormelerine engeldir. 4. Polis Akademisinin difer iiniversiteler ve YOK tarafindan iiniversitelerin bazr bo- Itimlerine denkli[inin tam olarak belirlenmemiq olmasr, lisansiistii elitime ycinelmede <inemli bir engeldir. 5. Lisanstisti.i cilretimde devamtn zorunlu olmasr lisansi.istti olrenim gcirmede cinemli bir engeldir.

9 Bilim Dinyastntn Yeni UyesL Polis Bilimleil Araqtrrmaya katrlanlar, karqrlaqrlan en onemli sorunun Polis Akademrsl mezunlannrn lisanstistii olrenim gormelerine iliqkin Genel Mtidi.irli.ikEe saptanmrq bir politika bulunmamasr olarak belirtmiqlerdir. Bundan sonra lisansiistti olrenimin yeterince tegvik edilmedigi ve Polis Akademisi'nin di[er tiniversitelerle denkli[inin saflanmamaslnln bir sorun oldufunu ifade etmiqleridir. Bununla birlikte, Polis Bilimlerinin istenilen dtizeye ulaqamamasrnda bir di- [er etken ise, bu alana iligkin enstiti.ilerin bulunmamasrdrr. Tablo.4'de srralanan gahgmalann biiyiik bir kesimi sosyal bilimlerin alt dallan olan Kamu Yonetimi, Sosyoloji, E[itim Bilimleri, Halkla lliqkiler ile Fen Bilimleri altrnda ele altnan Trafik ve Adli Trp gibi alanlarda yaprlmrqtrr. Bir diler ifade ile yurt drqrnda yaprlmrq tezler istisna olmak izere tezlerin hig birisi Polis Bilimleri alantnda yaprlmamrqtrr. Esasrnda buna olanakta yoktur. Zira Ttirk i.iniversite orgtitlenmesinde lisanstistti gahqmalar tiniversitelere baflr enstittilerde yaprlamaktadrr. Mevcut enstitiiler igerisinde tek enstitii Polis Akademisi'ne ba$r olarak agrlan Gtivenlik Bilimleri Enstittisti'diir (GBE). GBE' ntin hentiz elitime baqlamamasr nedeniyle gergek anlamda var oldufunu soylemek mtimktin defildir. Ttirkiye'deki 50 devlet tiniversitesi, 21 vakrf tiniversitesi, Polis Akademisi, 4 askeri ytiksek ofretim kurumu ve 2 yiiksek teknoloji enstiti.istine bafh enstittiler ile ozel yasalarla kurulmuq enstiti.ilerin (Ttirkiye Orta Do[u Amme ldaresi Enstitiisii) adlannr gosterir liste Tablo.5'de dtizenlenmiqtir (TODAIE Sosyal Bilimler Enstittisii ieine deferlendirilmiqtir). Tablo.5: Yriksek 69retim Kurumlarrna Bagh Enstitriler ile 6zel Kanunlarla Kurulan Kurumlara Ba$- Ir EnstitU Adlart AdliTtp Akci Qe r H astah kl an T0 berkil I oz Avrasya Yer Avrupa TopluluQu Bankacilk Bilim ve MiJhendislik Biligim Bio Medikal M1hendislik Bio Teknoloji Qevre Bilimleri Qocuk SaQhQt Deneysel Tp Deniz Bilimleri Hematoloji itetigim Bilimleri igtetme iktisadr Jeotermal Kandilli Deprem Aragtrma Kardiyoloji Kazalan Aragtrma Onleme Modern Ttirk Tarihi Miizik ve Sahne Sanatlart Norolojik Bilimler ve Psikiyatri Ntifus Etiltleri Nilkleer Bilimler

10 Deniz Bilimleri ve M]h. Dry Ticaret Din D1nya Sistemleri Ekonomiler ve St ratej i k Aragt t rm al ar E$itim Bilimleri Enformatik Engelliler Aragtrma Fen Bilimleri Gastroenteroloji Grineg Enerjisi Gilzel Sanatlar Halk SaQlpr Havacilrk ve Uzay Hemodiyaliz Kayna k : k.g ov.tr. ( ). Onkoloji OrtadoQu ve islam tjtketeri Sajlk Savunma Bilimleri Sosya/ Bilimler Temel Bilimler Transplantasyon ve Gen Tilrk Dtinyast T1rk inklap Tarihi U I agt rma E ko n o mi si Aragt rm a U I u sl ararag Bi I g i sayar Uydu ve Uzay Bilimleri Yank Yangtn Zeytincilik Toplam Tablo.5'e g6re Ttirk ytiksek o$retim sisteminde toplam 55 ader defigik isim altrnda kurulmuq toplam 251 adet enstitti bulunmaktadrr. Ytiksek ofiretim kurumlarrndan 66'stnda Sosyal Bilimler Enstitiisti, 6l'inde Fen Bilimleri Enstitiisti, 42'sinde Sa$rk Bilimleri Enstittisii bulunurken, bunlan 8 Egitim Bilimleri ve Giizel Sanatlar Enstiti.ileri izlemektedir. Bu veriler rqr[rnda Polis Bilimlerinin akademik toplumun gi.indeminde olmadrfrnr, polislifiin sosyal ve fen bilimlerine ait bilim dallan igerisinde incelendi[ini soylemek mtimkundiir. Kuqkusuz belirli bir bilim dahnda aragttrma yapmak, bilim iiretmek izere kurulmuq yeterli teknik alt yapr, donantm ve bilim insanrna sahip kurumlar ile mtimktindiir. Bu nedenle, Polis Bilimlerinin qu anda tek hamisi- en azrndan qimdilik- Polis Akademisidir. Sonuqlar Polis Akademisi btinyesinde kurulan Giivenlik Bilimleri Enstitiisti onciiliifiiinde yaprlacak bilimsel gahgmalann nitelik ve nicelifi Polis Bilimlerinin akademik toplumun giindemine girmesinde belirleyici rol oynayacaktrr. Bu anlamda yaprlacaklan stralamak bu araqtrrmanln amaglan arasrnda olmamakla birlikte; bir oneri ile konuya temas etmekte yarar goriilmektedir. Polis(li[)in toplumu gok yakrndan etkileyen roller orgtisti oldufu, bugi.in ti.im gevrelerce kabul edilmektedir. Toplumu derinden sarsan en onemli polisiye ko-

11 Bilin Dtinyastnn Yeni Uyesi: Polis Bilimleri nulann bagrnda ise, tercjrizm gelmektedir. Emniyet Orgiiti.in personeli arastnda terorizmi gegitli alt yaprlanmalan ile gok iyi bilen bir gok uygulamacr olmakla birlikte; bilim Eevrelerince kabul edilmig teror uzmanr stfattyla ekranlarda gordti[timiiz akademisyenlerden hig birisi Polis Bilimleri alt yaprsrna sahip de[ildir. Daha gok Siyaset Bilimi, Siyasi Bilimler ve Sosyoloji araqtrrmacrlan terorizm ile ilgilenirken; Emniyet 0rgtiti.iniin teror olgusunun bilimsel yoniiniin drgrnda kalmasr, ihtiyag hissettifinde tiniversiteden yardrm almak suretiyle kendi bilim insanlannr yetiqtirme gereksinimi duymamasr, bu alandaki boglu$un baqrca nedenlerinden birisidir. Bunun gibi srralanabilecek bir gok konuda bilim insant yetiqtirilmesinde oncti rol Ustlenmesi gereken kurumlann baqrnda Gtivenlik Bilimleri Enstittisti gelmektedir. Polis Bilimlerinin gelig(me)mesinde bir baqka onemli gortilen etken, lisanstistti gahqmalara destek sallayacak mali fonlann kurulmamastdtr. Emniyet orgiitii bir gok kuruma gore grpta edilir teknik, arag gereg ve donantma sahiptir. Btitge olanaklan ile gereekleqtirilemeyen her konuda en onemli destek Ttirk Polis Teqkilatrnr GuElendirme Vakfindan (TPTGV) gelmektedir. Teknik alt yaprya bu kadar cjnem verilir iken, bilimsel ve dtigtinsel alt yaprya bu anlamda onem verilmemesi hayret vericidir. TPTGV'nln sosyal agrdan orgtit gahqanlanna, polis e[itim kurumlanna, vakrf senedinde ongortilen esaslar Eergevesinde yardrm ettifi bir gergektir. Ancak, Polis Bilimlerinin geliqimine destek olmak, sadece efitim kurumlannrn ga[daq yaplya kavuqturulmasr ile srntrlandtnlamaz. Bu kurumlarda bilim tiretecek, orgtiti.in sorunlannr gozecek bilim insanlan, e[iticiler yetiqtirilmedi[i, mevcut bilim insanlan mali agrdan desteklenmedi[i siirece, teknik donanrm tek bagrna bir anlam ifade etmeyecektir. Bu amaela kurum problemlerini, araqttnlmasr gerekli konulan, bilim insanr gereksinimi duyulan alanlan ve sayrstnt belirtir betimleyici bir gahgma ile birlikte Polis Teqkilatrnr Gtiglendirme Vakfi destekli aragtrrma fonlan kurulmahdrr. Bilimsel jiirilerin onaylayacalr projeler TPTGV'rnca desteklenmelidir. Boylelikle orgtittin problemlerine bilimsel gozi.imler tiretilirken, aynl zamanda bilim insanlan yetiqtirilerek Polis Bilimlerinin geliqmesi safl anacaktrr. Yukarrda definildifi gibi, ABD'de i.iniversitelerin saygrnhk kriterlerinden birisi de, ofretim tiyelerinin maaqlandrr. Bu agrdan alanrnda otorite, bilim insanlannrn kuruma, polis elitim kurumlanna kazandrnlmast, mevcut o[retim iiyelerinin ozluk haklannrn iyileqtirilmesi kagrnrlmaz bir zorunluluktur. Bu yolla yeni nesil bilim insanlannrn yetiqtirilmesi hrzlandrnlabilir. Unutulmamahdtr ki, parttime gahqma sistemi ile duygusal agrdan kendisini orgtite yakrn hisseden bir kag bilim adamr ile Polis Bilimleri istenilen olgtide geligemez, bilim insanlan yetigtirilemez. Gtivenlik Bilimleri Enstitiisti'nde agrlacak yi.iksek lisans programlanna gorev alacak olretim kadrosu titizlikle segilmeli, bilimsel kaliteden odtin verilmemeli-

12 dir. Nasrl olsa Emniyet Orgtitti'niin kurumu ve olretim gorevlileri ve ofirencileri orgtit gahqanlan olmah anlayrgr ile nitelik tavizleriyle ahnacak olretim gorevlileri ve olrenciler Polis Bilimlerinin dolum giini.inti kutlamadan olmesine neden olabilir. Esasen orgtitte tist dtizey gorevlerde yogun tempolarda gahgrrken, aynl zamanda Polis Akademisinde o$retim gorevlisi olarak gorev yapan personelin, kendisini geliqtirmeye nasrl zaman ayrrabildi[i, derslerin tamamrna gidip gidemedikleri, ofrencilerin bu ofiretim gorevlilerinin performanslna iliqkin gciriigleri ayn bir araqttrma konusu olmakla birlikte; bu kadar yolun tempo derslerin nitelikleri hakkrnda soru iqaretlerini beraberinde getirmektedir. Bilinmelidir ki, lisanstistii o[retim bilim insant yeti$tirmenin ilk basama[rdrr. Bu aqamada verilecek tavizler mutlak surette bagansrzhk olarak kuruma yansryacaktrr. Bu nedenle o!- retim gorevlisi segimi yaqamsal bir oneme haizdir. Emniyet orgi.ittinun son yrllarda kuruma aldrfr FYO olarak adlandrnlan (burslu) ofrencilerin bir boltimi.intin, orgtitte gorevli tist dtizey personelin gocuklan arasrdan segildifii ve bu si.iregte ahnacak ofrencilerin lisans alanlarrnr belirlemede kurumun gereksinimlerinin cinemsenmedi[i yontindeki yaygrn gortiq dikkate ahndrfrnda; enstitiiye ahnacak o[rencilerin segimi ayn bir ozen gerektirmektedir. O[renciler defiqik kurumsal yelpazeleri ieermelidir. Bu agrdan jandarma orgtitti mensuplar4 ozel gtivenlik qirketi yoneticileri ve gahqanlan, Adalet Bakanhlr gcirevlileri gibi geniq ye\pazeye hitap eden anlayrqla hareket eden GBE, Polis Bilimlerinin bilim olarak kabul edilmesinde onemli adrmlardan birisini atmrq olacaktrr. Ttim bu aqamalardan sonra, YOK'tin "Polis Bilimlerini" dogentlik mtiracaatlannda temel alan olarak kabul etmesi beklenmelidir. GBE' ntin stntrlt olretim kadrosu ile sayrlanlan gergeklegtirmesi mi.imktin ve akrlcr goriilmese de; Giivenlik Bilimleri Faki.iltesi'nden alacafir destek ile Polis Bilimleri alantnda bilimsel igerikli hakemli bir dergi grkanlmasr bu alanda atrlmasl gerekli adrmlardan bir diferidir. Heniiz dofmuq bebele kaftan bigilmesini do[ru kabul etmeyenler olmakla birlikte; bu aragttrmanrn Polis Bilimlerinin yagam mticadelesinde verilmesi gereken destefe ornek olmasr beklenmektedir.

13 Bilin Dinyasrnm Yeni Uyesi: Polis Bilimleri Kaynakga Academy of Criminal Justice Sciences, Guide to graduate programs in criminal justice and criminology (1991), Highland Heights, KY: Northern Kentucky University. America's Best Colleges. (1997), Washington DC: U.S. News and World Report. Emniyet Genel Mi,idiirliidi^i E{itim Dairesi Baskanhp Verileri (2002), Ankara: EGM. Fabianic, David. (1998) "The Status of Criminal Justice Ph.D. Programs in Higher Education", Journal of Criminal Justice, Ctlt.26, Sayr.5, ss "Polis Yi.iksek Ofiretim Kanunu", Resmi Gazete, 5ayr24397, Research-Doctorate Programs in The United States: Continuity and Change. (1995), Washington DC: National Research Council, National Academy Press. Sherman, L. J. (1978). Ytldtz, Murat. (2000), "Poliste Lisanstistti O[retim Sorunlan", Polis Bilimleri Dergisi, CiIt.2, Sayr.5-6, ss.99- I 1 8. http : //www. yok. gov. trlunivbil/oku2. html " "

14