BÝLGÝ TABANLI BÝR YÖNETÝM SÝSTEMÝNDE KAVRAMSAL MODELLEMENÝN ÖNEMÝ
|
|
- Gül Akagündüz
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ÝSTANBUL ÜNÝVERSÝTESÝ MÜHENDÝSLÝK FAKÜLTESÝ ELEKTRÝK-ELEKTRONÝK DERGÝSÝ YIL CÝLT SAYI : : 1 : 1 ( ) BÝLGÝ TABANLI BÝR YÖNETÝM SÝSTEMÝNDE KAVRAMSAL MODELLEMENÝN ÖNEMÝ Ýstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliði Bölümü 34850, Avcýlar, Ýstanbul zaltan@istanbul.edu.tr ABSTRACT The development of object-oriented models have effectively been influenced by conceptual models. Many semantic data models have been developed that capture some of the meaning, as well as the structure of data. These models allow explicit representation of special semantic relationships, or abstractions. In fact, there is a relation between linguistic and conceptual representations. Keywords: Object oriented model, conceptual modelling, data abstractions, computational models, knowledge representation. ÖZET Nesneye yönelik modellerin geliºimi kavramsal modellerden oldukça etkilenmiºtir. Anlam belirlemede kolaylýk saðlamak amacý ile, pek çok semantik (anlambilimsel) veri modelinden yararlanýlabilir. Bu modeller, özel anlamsal baðýntýlarý tanýmlamakta ve ayný zamanda birtakým soyutlamalara izin vermektedir. Gerçekte, dilbilimsel ve kavramsal simgeleniþler arasýnda bir iliþki vardýr. Anahtar Kelimeler: Nesneye Yönelik Model, Kavramsal Modelleme, Veri Soyutlamalarý, Hesaplanabilir Modeller, Bilgi Simgeleniºi I. GÝRÝÞ Bilindiði gibi bir yazýlým geliþtirme sistemi veriler ve bu veriler üzerine gerçekleºtirilen süreçler ºeklinde iki temel kavramdan oluþmaktadýr. Bu nedenle bir yazýlým modelinin geliþtirilmesi sýrasýnda problemin ayrýþtýrýlmasý veri ya da süreç faktörünün önemine göre gerçekleºtirilir. Süreçleri temel alan programlama modelleri C, Pascal gibi yapýsal programlama dillerinin birer kara kutu gibi iþleyen fonksiyonlarýný kullanýrlar. Oysa veriler temel alýnarak programlama tasarýmý yapan nesneye dayalý programlama yöntemlerinde, bilgi tabanlý sistemlerde olduðu gibi, sistemin hangi süreçleri ne tür veriler üzerinde uyguladýðý araþtýrýlýr. Gerçek dünya uygulamalarý esas olarak iki kýsýmdan oluþmaktadýr: Varlýklarýn simgeleniþinin incelendiði nesneye yönelik veri modellerinin desteklenmesi, Mevcut nesneye-yönelik veri tabaný sistemleri ile tam olarak desteklenmeyen varlýklar arasý iliþkilerin simgelenmesi. Nesneye yönelik veri tabanlarýnýn geliþimi hem nesneye yönelik programlama dillerinin hem de anlamsal veri modellerinin geliºmesi ile güçlenmiºtir. Aslýnda nesneye yönelik veri tabanýnýn yapýsal bileºenlerinin anlamsal veri modelleri ile ortak yönleri olmasýna raðmen, iliþkilerin ele alýnýþ tarzý daha çok nesneye yönelik programlama dillerdeki gibi gerçeklenir. Ýliþkileri nesneleri kullanarak modellemek her zaman kolay olmayabilir. Nesneye yönelik veri tabaný sistemlerinde varlýklar arasý iliþkiler: Nesne yapýsýnýn bir parçasýný oluþturan nesne özelliklerinin simgelendiði iç-varlýk
2 144 Bilgi Tabanlý Bir Yönetim Sisteminde Kavramsal Modellemenin Önemi iliþkisi; örneðin kitap ile kitabýn baþlýðý arasýndaki iliþki, Varlýklar arasý iliþkilerin daha zayýf olduðu ara-varlýk iliþkisi; örneðinkurum ile kurumda çalýþanlar iliþkisi þeklinde nesne özelliklerine göre sýnýflandýrýlabilir [2]. Bu iki taným arasýndaki farký þöyle de açýklayabiliriz: Ýç-varlýk iliþkisi varlýklarla bir anlam taþýrken, ara-varlýk iliþkileri varlýklardan ayrý simgelenirler. Varlýklarýn öncelikli özelliklerinin aravarlýk iliþkilerinden ayýrt edilmesi nedeni ile, içvarlýk iliþkileri ile oluþturulan veri tabaný oldukça esnek; yani modülerdir. Ara-varlýk iliþkilerinde ise nesne özellikleri bazý karmaþýk iliþkileri tam olarak gerçekleþtiremez; örneðin yuvalanmýþ iliþkilerin sýradüzensel olarak örgütleºmesi nedeni ile, iºlenmeleri oldukça güçtür. Bir düzeydeki bir varlýk bir sonraki düzeydeki bir dizi varlýk ile iliºkilendirilebilir. Ara varlýk iliþkilerinin tanýmlanmasý ve iºlenmesi SQL benzeri yüksek düzeyli çalýþmalarla desteklenebilir. Avrupa kökenli O2, Amerika kökenli GemStone ve ONTOS nesneye yönelik veri tabaný yönetim sistemleri: 1. Uygulama dilleri ve platform farklýlýklarý, 2. Temel veri tanýmlama ve yönetim özellikleri, 3. Aktif/pasif nesnelerin kullanýmý, 4. Çoklu miras iliºkisini destekleme, 5. Birleºik nesne özellikleri destekleme, 6. Dinamik ºema geliºim özellikleri, 7. Veri depolama yönetimi, 8. Bildirim deðiþtirebilme özelliði, 9. Uygunluk ve sorgu yönetimi, 10. Veri tabaný eriþim hýzý ve güvenlik, 11. Kullanýcý arayüzleri. gibi özellikleri ile farklýlýk gösteren, C++ programlama dilinde (GemStone ilave olarak Smalltalk u da desteklemektedir) geliºtirilmiº ticari nesneye yönelik veri tabaný yönetim sistemleridir [1]. II. KAVRAMSAL MODELLEMENÝN ÖNEMÝ Nesneye yönelik bir dil gibi kavramsal modelleme dili de bir gerçek dünya varlýðý ile ilgili tüm bilgiyi davranýþý ile birlikte nesnenin kendisinde kuþatýr. Kavramsal modelleme dilleri gerçek dünya varlýklarýný bilgisayar modelindeki nesneye doðrudan eþleþtirmesi nedeni ile, bu tür sistemlerin tasarýmý ve yaþama geçirmesi oldukça kolaydýr. Ýlk nesneye yönelik standart dillerden olan Smalltalk, örnek deðiþkenlerinin özelliklerle yer deðiþtirmesi ile kýsýtlarýn bütünlüðünü ve iliþkilerin diðer nesnelerle semantiðini kuþatmýþtýr. Ýliþkisel veri modeli pek çok gerçek dünya veritabaný yönetiminde için standart olarak uygulanmaktadýr. Geliþtirilecek modelin, örneðin bir bilgi modelinin, veri tabanlarý ile varlýklar arasýndaki iliþkilerin deðerlerinin tutulduðu tablolarla uyumlu olup olmadýðý araþtýrýlýr. Bu yaklaþým, yüzyýllardan beri insanlarýn bilgi dizilerini tutmakta kullandýðý iki boyutlu tablolara çok benzeyen tek ifadeli yapýsý ile oldukça güçlüdür. Sonucun olumlu olmasý için de veri güvenilirliði ve baþarým oraný yüksek uygulamalarýn geliþtirilmesi gerekir. Bu nedenle iliþkisel veri tabaný teknolojisi karmaþýk bilgi sistemlerinin isterlerini tam olarak karþýlayamaz. Oysa nesneye yönelik veri tabaný tasarýmý ile son derece karmaþýk bilginin hýzlý bir þekilde yönetilmesi mümkündür. Herhangi bir gerçek dünya varlýðýnýn tanýmlanmasý için gerekli olan bilginin, Pascal da kayýtlarla ve C de yapýlarla tek bir depolama nesnesinde depolanabilmesine raðmen, bu varlýðýn çeþitli mesajlara karþý göstereceði davranýþ ve iliþkilerinin diðer nesneler üzerindeki etkileri ve kýsýtlarýnýn programýn tümüne yayýlmasý zorunluluðu vardýr. Bilindiði gibi veri tabaný kendi içinde verinin anlamý hakkýnda hiç bir þey saklayamaz. Bu da veri tabaný uygulamalarýnda sýnýrlama oluþturmuºtur. Oysa anlambilimsel veri modeli verinin yapýsýnýn geliþtirilmesini saðlayarak uygulamalardaki kýsýtlarý ortadan kaldýrmýþtýr [7]. Anlambilimsel veri modelleri kavramsal modellemenin üst seviyesinde geliºtirilir, tasarýmýn gerçekleþtirme aþamasý ile bir baðlantýsý yoktur. Bu tür modellemede ifade kolaylýðý, basitlik, kesinlik ve simgesellik temel ilkelerdir. Anlambilimsel aðlarda düðümler nesneleri simgelerken, baðlantýlar veya yaylar baðýntýlarý simgeler. Anlambilimsel modellerin olumlu yönleri kolay anlaþýlabilirliði, mirasý desteklemesi, bilgiyi incelemenin doðal yolu olmasý iken; olumsuz yönleri de istisna durumlarýný modellemedeki zorluk, yordamsal bilgiyi simgelemedeki güçlük, düðümleri ve baðýntýlarý tanýmlamak için bir standart geliºtirilmemiþ olmasýdýr. Aslýnda ticari veri tabaný yönetim sistemleri anlambilimsel veri modelleme kavramlarý kapsamýnda deðildir. Çünkü bu tür modelleme ile birbirinden farklý veya çeliþkili yorumlar ortaya çýkabilir. Ayrýca anlambilimsel içeriðin iliþkisel bir yaþama geçirmede korunmasý da oldukça güçtür. Veritabanýnda bilginin birden fazla anlamýnýn sunulmasýný mümkün kýlan anlambilimsel veri modelleri çeþitli veri soyutlamalarý ile geliºtirilebilir.
3 Bilgi Tabanlý Bir Yönetim Sisteminde Kavramsal Modellemenin Önemi 145 III. NESNE MODELLEME TEKNÝÐÝ: VERÝ SOYUTLAMALARI Veri soyutlamalarý ile gerçek dünya, varlýklar ve varlýklar arasýndaki iliþkiler þeklinde çeþitli bakýþ açýlarýna göre tanýmlanabilir [4]. Alt tip-üst tip iliºkilerini simgeleyen kapsama, Ýki veya daha fazla nesne arasýndaki iliþkiye izin vererek daha yüksek seviyede bir nesne oluºturan kümeleºme, Öðelerin koleksiyonunu daha yüksek seviyede bir küme olarak tanýmlayan birliktelik incelenen sistemin yapýsýný simgeleyen nesneye yönelik modelleme metodolojisidir. Kapsama soyutlamasý genellikle is -a ifadesi ile gösterilir. Ýliþkilerde A is -a B dir. A özel bir varlýk tipi, B ise genel nesne tipi ile ilgilidir. Kapsama soyutlamasý bir çok çeþide ayrýlabilir: Sýnýflandýrma, varlýk oluþumu ve onun uygun varlýk tipi arasýnda bir kapsama soyutlamasýdýr. Örneðin; Ayþe sekreterdir. Varlýk tipinden varlýk oluþumuna doðru ters iliþki de tanýmlanabilir. Genel varlýk tipi birbiriyle çakýþmayan özel varlýk tiplerinin birleþimi olarak tanýmlandýðýnda bu soyutlama genelleºtirme oluºturur. Özel varlýk tipleri genelin bir parçasýdýr. Örneðin; öðrenci lisans ve yüksek lisans öðrencilerin genelleºtirmesidir. Özelleºtirme ise genelleºtirmenin tersidir. Genel varlýk tipi olaylarý baðýmsýz altsýnýflar þeklinde görüntüleyen bazý ayýrt edici karakteristikler içerir. Örneðin; mezun öðrenciler öðrencilerin özel bir halidir. Tek bir genellemeye birden fazla özel varlýk tipi iliþkilendirildiðinde,özel varlýklar arasýndaki iliþkiyi kontrol etmek gerekir. Örneðin özel varlýk tipi numarasýnýn genel varlýk tipi için tanýmlanmasý gerekebilir. Çalýþanlar isimli genel varlýk tipinin; sekreter, mühendis, yönetici, tam zamanlý ve yarý zamanlý çalýþanlar varlýk tiplerini içerdiði kabul edilsin. Bunlarýn bir grubu tam zamanlý ve yarý zamanlý çalýþanlar varlýklarý olarak tüm çalýþanlarý içerirler ve örtüºme oluºturmazlar. Bir baºka grup ise teknisyen, sekreter ve mühendis olarak tüm çalýþanlarý içermemesine raðmen örtüþme de oluþturmaz. Fakat bu iki grup arasýnda örtüþme olabilir. Örtüþme olduðunda özel varlýklar arasýnda alt küme sýradüzeni oluþur. Kümeleºme, nesneler arasýndaki iliþkinin daha yüksek düzeyde bir nesne olarak ele alýndýðý soyutlamadýr. Küme oluºturulurken kümeyi oluºturan nesnelerin özgül özellikleri bastýrýlýr. Örnek olarak rezervasyon otel, insan ve tarihin kümeleºmiº halidir. Nesnenin kendine ait özelliði olabileceði gibi baþka iliþkiler de içerebilir. Üç tür kümeleþme tanýmlanabilir: Bir özellik diðer özelliklerin birleþimi olabilir. Mesela adres özelliði numara, cadde, posta kutusu, posta kodu özelliklerinin bir kümeleºmesidir. Bir varlýk, varlýk ve /veya özelliklerin bir toplaþýmý olabilir. Örneðin komite bir varlýk olarak, bir özellik olan isimden, bir varlýk olan baºkandan, bir varlýk olan sekreterden, varlýk takýmý olan öðelerden meydana gelebilir. Bir iliþki, varlýk ve özelliklerin bir toplaþýmý olabilir. Örneðin; görev iliºkisi, hem çalýþan ve proje varlýk tiplerinin hem de baþlangýç tarihi ve bitiº tarihi özelliklerinin kümeleºmesi olabilir. Kümeleºmenin bileºenleri seviyelerde tanýmlanabilir. Örneðin, klima arabanýn amaca uygun bileºeni (olmasý þart olmayan) iken, motor belirleyici (karakteristik bileþenin tek baþýna kümeleþme oluþturmasý) bileþenidir. Kümeleþmenin bütünlüðünü saðlamak için, uygun olmayan bileþenler kaldýrýlmalý, tüm belirleyici bileþenler tanýmlanmalý, herhangi bir belirleyici bileþen sadece bir defa kullanýlmalýdýr. Birliktelik, öðe nesnelerin ayrýntýlarýnýn bastýrýldýðý, küme nesnesinin özelliklerinin ön plana çýkarýldýðý soyutlama tipidir. Kümeleþme için tanýmlanan komite örneðindeki öðelik, kiºi varlýk tipinin birlikteliðidir. Birliktelik komitenin öðelik bileþeni ºeklinde tanýmlandýðýnda iliþki için de kullanýlmýþ olur. Birlikteliðin öðelerinin tümü ayný cinsten olmalýdýr. Oysa kümeleþmenin bileþenleri çoðunlukla ayný cinsten deðildir. Birliktelik soyutlamasý ile sonlu sayýda öðe kullanýlabilmesine raðmen, kümeleþmede bileþenlerin sayýsý sabit olmalýdýr. Farklý gerçek dünya kavramlarýný modellemede kullandýðýmýz ve yukarýdaki veri soyutlamalarýna göre tanýmlanan nesneler bir içerik sýradüzeni oluþtururlar. Aþaðýdaki þekilde en genel þekilde çoklu içerik temsil edilmektedir. BÝSÝKLET TEKERLEK FREN VÝTES ÞASÝ JANT TEKERLEK DIÞ LASTÝK MANÝVELA KABLO TELLERÝ Þekil 1: Bisiklet tasarýmý için içerik sýradüzeni
4 146 Bilgi Tabanlý Bir Yönetim Sisteminde Kavramsal Modellemenin Önemi Yukarýdaki tasarýmda her bir bileþen bir nesne olarak modellenir ve bu bileþenlerin içerikleri ayný zamanda nesne içeriklerini oluþturur. Bir simgeleniþle sýnýflara ait deðiþkenlerin tümü tanýmlanmamýþ olabilir. Örneðin bisiklet sýnýfý marka-ismi isimli bir deðiþken de içerebilir. IV. KAVRAMA YÖNELÝK VERÝTABANLARINDA BÝR SORGULAMA ÖRNEÐÝ Kavrama yönelik veri tabanlarýnda sorgulamanýn gerçekleþmesi duruma dayalý mantýk yürüten sistemlerle gerçekleºtirilebilir [6]. Bu sistemler bilgiyi hafýzanýn veya kullanýlan kütüphanenin eski durumlarýndan çýkartarak amaç sorgusuna uygun verinin çýkarýmý için bir mekanizma oluþtururlar. Belli bir veriyi arama kesin bir sorgulama olabileceði gibi bir amaç sorgulamasý da olabilir. Kesin sorgulamalar kriterlere birebir uyan veriyi hedef alýr. Örneðin Balzac ýn eserleri nelerdir? veya 8.15 uçaðý ne zaman kalkýyor?. Sorgulamayý yapan kiþi baþka birinin eseri veya baþka bir uçaðýn kalkýþ saati ile ilgilenmemektedir. Oysa amaç sorgulamalarý o soruya yakýn verileri hedef olarak tanýmlar. Örneðin kroner kalp yetmezliði riski düºük olan hastalardan yüksek kolestrolü olanlarý listele. Eðer hiç yoksa orta düzeydeki kolestrolü ve düºük kroner kalp riski olan hastalar da sorgulamayý yapaný ilgilendirebilir. Tipik amaç sorgulamalarý kesin olmayan deðerler içerebilir. Böyle sýnýrlarý belirsiz sorgulama gereksinmelerine mühendislik, týp, yönetim gibi uygulamalarda karþýlaþýlmaktadýr. Kavramlarýn oluþturulmasý ve duruma göre mantýk yürütme sistemleri týbbi teþhis, yatýrým planlamasý gibi bilgi yoðunluklu uygulama alanlarý için bilginin integrasyonunun doðru olarak saðlanmasý ile doðru sonuçlar üretebilir. Duruma dayalý mantýk yürütebilmek için tanýmlanacak kavram modellerinin bazý özellikleri gerçekleºtirmesi gerekir. Klasik kavram modelinde kavramlarýn gösterimi tüm sýnýfýn bir özet tanýmýný verir. Böylece hafýzada tutulmasý gereken bilginin az olmasý saðlanýr. Kavramýn temsil ettiði özellikler gerekli özellikler iken, bunlar yan yana getirildiðinde yeterli özellikleri oluºtururlar. Bu nedenle de bu model ile bir çok kavram için soyut özellik tanýmý yapýlmasý güç olabilir. Kavramýn tanýmýnýn gerekli ve yeterli özelliklerle sýnýrlanmadýðý ve kavramýn yine tüm sýnýfýn özet bir tanýmý ile sunulduðu model, prototip kavram modelidir. Eðer kavram soyut bir özet olarak deðil de bazý örnekleri ile tanýmlanýyorsa örnek kavram modeli oluºturur[3]. Bundan sonra sunulan kavramlarýn veritabanýnda modellenmesi seçilecek bir örnek tanýmlama ve kavram sorgulama dilinde gerçekleþtirilir. Böylece bilgi tabanlý yönetim sistemleri için duruma-yönelik mantýk yürütme ile yeni durumlarýn yorumlanmasý ve yeni problemlerin çözümü elde edilir. V. BÝLGÝNÝN WWW ORTAMINDA SAKLANMASI Geliþtirilen herhangi bir yazýlým sisteminin sonuçlarýnýn bir veri tabaný içerisinde tutulmasý geleneksel bir yaklaþýmdýr. Oysa hem dilbilimsel hem de kavramsal desteði olan bir programýn geliþtirilmesi bilgi bilgisayarý doðurur. Böylece bir konu ile ilgili bilgi edinmek isteyen ve bu bilgileri düzenleyen herhangi bir kimse, çevrimiçi metinlerden pek çok bilgiyi kolaylýkla algýlayabilir. Burada geliþtiricinin potansiyel bir ilk kullanýcý olduðu görülür. HTML tabanlý bir tasarým gerçekleþtirildiðinde geliþtirici çok çeþitli daðýtýk belgeye ulaºabilir; uzman kontrolleri ve standartlara uyum ile büyük ölçekte paylaþýlabilirlik saðlanabilir. Uzman kiþilerle karþýlýklý konuþmanýn saðlanmasý týp, hukuk gibi tüm alana-özel terimler içeren çalýþmalarda önemlidir. Böylece problemin modellenmesi için ulusal ve uluslararasý düzeylerde oluºturulacak komitelerin sadece betimsel deðil tavsiye edilmiþ bilgiyi sunmasý saðlanýr. Uyumun saðlanmasý için kavramsal analiz çok önemlidir. Ýlgi alanýnýn anlaþýlabilirliði, o alanýn kavramlarýnýn anlaþýlabilirliðidir. Tasarlanan programýn yaþama geçirilmesi için kavramsal analizi destekleyen örnek metne gereksinim vardýr. Böylece belirli bir özel alana ait kavramlarý içererek oportünist olmayan bir yaklaþým sergileyen bir örnek metin düzenlenir. Burada yapýlan iþin bilgi mühendisliði ile ortak yönleri oldukça fazladýr. Fakat örnek metnin oluþumu için gerekli olan belgelerin farklý kaynaklardan saðlanabilmesi ve bunlarýn bilgisayar tarafýndan okunabilir forma dönüºümü gerekmesi nedeni ile, kolaylýkla tercih edilen bir yöntem olmamasýna raðmen sonuçlarý çok saðlýklýdýr. Bilgi tabanlý bir yönetim sistemi oluþturulurken geleneksel veri tabaný yerine dilbilimsel bilgiyi de içeren kavramsal iliþkiler çeþitli sýradüzenlerde tanýmlanabilir[5]. Yukarýda ayrýntýlý olarak incelenmiþ olan soyutlamalar burada da tanýmlanýr. Örneðin; genelleþtirme-özelleºtirme için araba bir araç cinsidir, konu için cebir matematiðin alt alanýdýr ve parçasý olma (kümeleþme) için baþ vücudun bir parçasýdýr. Bu aþamada geliþtirici çok sayýda tanýmlanabilen ayýrt edici özelliðin, çerçeve benzeri bir yapý oluþturarak kavram ile birlikteliðini kurmalýdýr. Örneðin biliþim alanýna yönelik bir sözlüðünün düzenlendiðini düþünelim. CD-ROM kavramý için bir kiþi depolama kapasitesi: 700 MB þeklinde bir ayýrt edici özellik tanýmlayabilir. Bir kavram genelleºtirme-özelleþtirme sýradüzeninin bir parçasý ise, ayýrt edici özellikler otomatik olarak
5 Bilgi Tabanlý Bir Yönetim Sisteminde Kavramsal Modellemenin Önemi 147 genelden daha özel kavramlara miras yolu ile geçmelidir. Burada çoklu mirasýn da gerçeklenmesi saðlanabilir. Çalýþmanýn daha sonraki aþamalarýnda daðýtýk olarak oluþturulmuþ farklý bilgi tabanlarýnýn birleþtirilmesi ile, o konu ile ilgili araþtýrma yapan kiþinin daha büyük bir bilgi tabanýna ulaþmasý mümkün olabilir. Örnek olarak Avustralya daki arabalar ile ilgili bir bilgi tabanýnýn Kanada daki kamyonlarla ilgili bir bilgi tabaný ile tümleþtirilmesi verilebilir. Böylece; özellikle WWW ortamýnda belirli bir alanayönelik belgelerin toplanmasý ile bu belgeler içindeki potansiyel terimlerin tanýmlarýnýn, bu terimlerin dilbilimsel özelliklerinin de mevcut olduðu kavramsal bilginin analizi ile yapýlmasý, daha nitelikli ve daha hýzlý çalýþan alana-yönelik çalýþmalar olarak sonuçlanacaktýr. VI. SONUÇ Bilgi tabanlý sistemlerde yazýlýmýn geliþtirilmesi aþamalarýnda pek çok sorun ile karþýlaþýlabilir. Analiz aþamasýnda yazýlýmýn hizmet edeceði unsurlar isterlere göre çok iyi belirlenmelidir. Geniþ kapsamlý olarak toplanmýþ veriler, geliþtirilecek yazýlýmý baþarýsýzlýða sürükleyebilir. Bu nedenle de yazýlýmýn geliþtirilmesi esnasýnda kavramsallaþtýrma temel bir problem çözme aktivitesi olarak tanýmlanabilir. Kavramsal modellemenin en önemli özelliði sistemin yüksek düzeyde simgeleniºini sergilemesidir. Amaç ise, istelerden cümleler çýkararak bunlarý tasarým ve program aktiviteleri için uygun hale getirmektir. Veri soyutlamalarý þeklinde tanýmlanan özelliklerin birçok ticari veritabaný yönetim sistemi tarafýndan desteklenmemesi nedeni ile, pratikte uygulanabilirliði yüksek düzeyde deðildir. Fakat dilbilimsel ve kavramsal tanýmlar arasýndaki benzerlikten yararlanarak geniþ kapsamlý ve bilgi tabanlý veritabaný yönetim sisteminin oluþturulmasý kolaylaþmýþtýr. VII. KAYNAKÇA [1].Barillere B, Chan B., Goff J.M., Milcent M., Huuskonen P.,.Stampfli R,.Willmott C, Corparison Between Gemstone, Ontos and O2, Oriented Database Management Systems, 1993, [2] Beraha S., Su J.; Support for Modeling Relationships in Object-Oriented Databases, Data& Knowledge Engineering 29 (1999) [3] Dubitzky W., Büchner A.G., Hughes J.G., Bell D.A, Towards Concept-Oriented Databases, Data&Knowledge Engineering 30 (1999) [4] Goldstein R.C., Storey V.C., Data Abstractions:Why and How?, Data&Knowledge Engineering 29 (1999) [5] Meyer I., Skuce D., Kavanagh J.,.Davidson L, Integrating linguistic and conceptual analysis in a WWW-based tool for terminography, ml [6] s/cbr/reasoning.html Case-Based Reasoning Repository [7] ChiMu Corporation..
Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri
Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) Veri Modelleri Konular Veritabanı Tasarım Aşamaları Veri Modeli Nedir? Veri Modeli Temel Bileşenleri İş Kuralları (Business Rules) İş Kurallarını Veri
DetaylıProceedings/Bildiriler Kitabı II. YAZILIM G M I. G. 20-21 September /Eylül 2013 Ankara / TURKEY 167 6. ULUSLARARASI
, - kadar aktif bir beraberinde ik tehditler ile kurumsal olarak i. Anahtar Terimler, tehdit modelleme Abstract Many companies run their businesses, operations, branches and businesses with other partners,
DetaylıNESNE YÖNELÝMLÝ YAKLAÞIMLA ÖZELLÝK TABANLI MODELLEME
NESNE YÖNELÝMLÝ YAKLAÞIMLA ÖZELLÝK TABANLI MODELLEME Ýsmet ÇELÝK*, Ali ÜNÜVAR ** Özellik-tabanlý modeller, Bilgisayar Destekli Tasarým (CAD) ve Bilgisayar Destekli Üretim (CAM)'in bütünleþtirilmesinde
DetaylıBilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 10. LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ
Ders 10 LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ LINUX de Programlama LINUX işletim sistemi zengin bir programlama ortamı sağlar. Kullanıcılara sistemi geliştirme olanağı sağlar.
DetaylıBilgi Erişim Performans Ölçüleri
Bilgi Erişim Performans Ölçüleri Yaşar Tonta Hacettepe Üniversitesi tonta@hacettepe.edu.tr yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/ DOK324/BBY220 Bilgi Erişim İlkeleri DOK 220 Bahar 2005 2005.03.01 - SLAYT 1 Belge
DetaylıBÖLÜM 1 YAZILIM TASARIMINA GİRİŞ YZM211 YAZILIM TASARIMI. Yrd. Doç. Dr. Volkan TUNALI Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi / Maltepe Üniversitesi
BÖLÜM 1 YAZILIM TASARIMINA GİRİŞ YZM211 YAZILIM TASARIMI Yrd. Doç. Dr. Volkan TUNALI Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi / Maltepe Üniversitesi Amaçlar 2 Tasarımın ne olduğunu ve çeşitli tasarım türlerinin
DetaylıModel Güdümlü Geliştirme ile Gömülü Kaynakların Yönetimi
Model Güdümlü Geliştirme ile Gömülü Kaynakların Yönetimi Can Öz EGE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ A.B.D. 1 İçerik Kaynak Yönetimi Problemi Kaynak Yönetimi Modellemesinin
DetaylıİSTİNAF TEMEL EĞİTİMİ PROGRAMI 1. GRUP (23 MAYIS 2016-25 MAYIS 2016 / ANKARA)
1. GRUP (23 MAYIS 2016-25 MAYIS 2016 / ANKARA) tarih ve saati : 23 Mayıs 2016, Saat: 08.30 (Otele bir gün önce saat 15.00 den itibaren giriş 25 Mayıs 2016 Saat: 12.00 (Otelden çıkışlar engeç 13.00 de olacaktır.)
DetaylıNesneye Dayalı Analiz ve Tasarım (SE 321) Ders Detayları
Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım (SE 321) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım SE 321 Bahar 3 0 0 3 4.0 Ön Koşul
DetaylıBM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım. Sunum 7
BM208- Nesneye Dayalı Analiz ve Tasarım Sunum 7 Component(Bileşen) Diyagramları Sistemin fiziksel yapısını modellemede kullanılır. Bu fiziksel yapıdan kasıt gömülü kontroller, portlar, arayüzlerin yanı
Detaylı1-Zihinsel kazanýmlar 2-Duyuþsal kazanýmlar 3-Bedensel kazanýmlar
ÖÐRENME Öðrenme, bireyin çevresi ile etkileþimi sonucu kalýcý olan davranýþ kazanmasýdýr. Öðrenme planlý ve düzenli etkileþim sonucu olur. Eðitimde hedef, toplumun geliþimine katký saðlayacak bireyi geliþtirmektir.
DetaylıVeritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) İş Kuralları ve Veri Modelleri
Celal Çeken Veysel Harun Şahin Veritabanı Yönetim Sistemleri (Veritabanı Kavramı) İş Kuralları ve Veri Modelleri Konular Veritabanı Tasarımı Yaşam Döngüsü Veri Modeli Nedir? Veri Modeli Temel Bileşenleri
DetaylıGörsel Programlama DERS 02. Görsel Programlama - Ders02/ 1
Görsel Programlama DERS 02 Görsel Programlama - Ders02/ 1 Kodun Tekrar Kullanımı ve Kalıtım(Inheritance) Nesneye yönelik programlamanın diğer programlama paradigmalarına karşı bir avantajı kodun yeniden
DetaylıGörsel Programlama (COMPE 422) Ders Detayları
Görsel Programlama (COMPE 422) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Görsel Programlama COMPE 422 Her İkisi 2 2 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin
DetaylıDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: CME 3001
Dersi Veren Birim: Bilgisayar Mühendisliği Dersin Türkçe Adı: VERİTABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Dersin Orjinal Adı: DATABASE MANAGEMENT SYSTEMS Dersin Düzeyi:(Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) Lisans
DetaylıVeritabanı Tasarım ve Yönetimi (COMPE 341) Ders Detayları
Veritabanı Tasarım ve Yönetimi (COMPE 341) Ders Detayları Ders Adı Veritabanı Tasarım ve Yönetimi Ders Kodu COMPE 341 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Güz 3 2 0 4 5 Ön Koşul
DetaylıNokia Telefon Hoparlörü HF-300 Kullaným Kýlavuzu
Nokia Telefon Hoparlörü HF-300 Kullaným Kýlavuzu 9203868 1. Baský TR UYGUNLUK BÝLDÝRÝMÝ NOKIA CORPORATION þirketi, bu HF-34W ürününün Directive 1999/5/EC kararýnýn esas þartlarý ve diðer ilgili hükümleri
DetaylıSAFE v7. Yazýlýmýn bir aylýk tam sürümlü CD-ROM unu ücretsiz isteyebilirsiniz. baser@comp-engineering.com http://www.comp-engineering.
Yazýlýmýn bir aylýk tam sürümlü CD-ROM unu ücretsiz isteyebilirsiniz. baser@comp-engineering.com http://www.comp-engineering.com Sonlu elemanlar yöntemiyle betonarme kiriþli ve mantar döþeme, plak sistemleri,
DetaylıEĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (İNGİLİZCE) BÖLÜMÜ DERS PROGRAMINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
BİRİNCİ SINIF GÜZ YARIYILI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (İNGİLİZCE) BÖLÜMÜ DERS PROGRAMINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER DEĞİŞİKLİK FORMU COM101 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA
DetaylıPratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi
Pratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi Dr. Ahmet Akýcý*, Dr. M. Ümit Uðurlu*, Dr. Narin Gönüllü*, Dr. Þule Oktay*, Sibel Kalaça** Akýlcý olmayan ilaç
DetaylıOrtak Ýsmi Hisse Tutarý Ortaklýk Payý (%) Ýzulaþ A.Þ. 33.170.075 YTL 18,13. Ýzbeton A.Þ. 27.494.525 YTL 15,03. Ýzenerji A.Þ. 4.773.
ÝZELMAN A.Þ. GÖREV TANIMI Ýzelman Genel Hizmet Temizlik Ýþleri Özel Eðitim Reklam ve Taþýmacýlýk Tic.Ltd.Þti,1992 yýlýnda Ýzmir Büyükþehir Belediyesi Yayýncýlýk ve Tanýtým Hizmetleri Tic.ve San.A.Þ. ve
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. Kredisi AKTS Eğitim Dili Tipi: Zorunlu/ Saat
Öğrenim çıktıları ve yeterlikler Dersin amacı İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU DERSİN KODU VE ADI: 148 VERİTABANI VE YÖNETİMİ Eğitim-Öğretim Yılı: BÖLÜM/PROGRAM Bilgisayar
DetaylıFundamentals of Object-Oriented Programming (COMPE 723) Ders Detayları
Fundamentals of Object-Oriented Programming (COMPE 723) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Fundamentals of Object-Oriented Programming COMPE
DetaylıYZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı
YZM 2108 Yazılım Mimarisi ve Tasarımı Yrd. Doç. Dr. Deniz KILINÇ Celal Bayar Üniversitesi Hasan Ferdi Turgutlu Teknoloji Fakültesi Yazılım Mühendisliği 1 BÖLÜM - 1 Yazılım Tasarımına Giriş Bu bölümde;
DetaylıBilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları
Bilgi Sistemleri Tasarımı (SE 503) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Bilgi Sistemleri Tasarımı SE 503 Her İkisi 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıNokia Bluetooth Kulaklýklý Mikrofon Seti BH-703 Kullaným Kýlavuzu. 9207483 1. Baský TR
Nokia Bluetooth Kulaklýklý Mikrofon Seti BH-703 Kullaným Kýlavuzu 9207483 1. Baský TR UYGUNLUK BÝLDÝRÝMÝ NOKIA CORPORATION þirketi, bu HS-106W ürününün Directive 1999/5/EC kararýnýn esas þartlarý ve diðer
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ - EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU Ders Kodu Bim Kodu Ders Adı Türkçe Ders Adı İngilizce Dersin Dönemi T Snf Açıl.Dönem P
DetaylıBilgisayar Mühendisliği. Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1
Bilgisayar Mühendisliği Bilgisayar Mühendisliğine Giriş 1 Mühendislik Nedir? Mühendislik, bilim ve matematiğin yararlı cihaz ve sistemlerin üretimine uygulanmasıdır. Örn: Elektrik mühendisleri, elektronik
DetaylıVeritabanı, Veri Madenciliği, Veri Ambarı, Veri Pazarı
Veritabanı, Veri Madenciliği, Veri Ambarı, Veri Pazarı Başkent Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yönetim Bilişim Sistemleri (Bil 483) 20394676 - Ümit Burak USGURLU Veritabanı Veri tabanı düzenli bilgiler
DetaylıMaltepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Veri Tabanı ve Yönetimi (BİL 301)
Maltepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Veri Tabanı ve Yönetimi (BİL 301) GENEL DERS BİLGİLERİ Öğretim Elemanı : Öğr. Gör. Erdal GÜVENOĞLU Ofis : MUH 313 Ofis Saatleri : Pazartesi: 10.00-12.00,
Detaylı2007 Nokia telif hakkýdýr. Tüm haklarý mahfuzdur. Nokia, Nokia Connecting People ve Pop-Port, Nokia Corporation'ýn ticari veya tescilli ticari
Nokia N70-1 2007 Nokia telif hakkýdýr. Tüm haklarý mahfuzdur. Nokia, Nokia Connecting People ve Pop-Port, Nokia Corporation'ýn ticari veya tescilli ticari markalarýdýr. Burada adý geçen diðer ürün ve þirket
DetaylıTitreþim denetim cihazý
Titreþim denetim cihazý Tip 675 Titreþim hýzý (mm/s, rms) 2 Transistör þalter çýkýþý (Ön ayarlamasý sabit olarak yapýlmýþtýr) Analog elektrik çýkýþý: 4...20 ma Frekans aralýðý: 10 Hz...1000 Hz 1 Hz...1000
DetaylıCAMÝ ISITMA SÝSTEMLERÝ KULLANIM KILAVUZU - 3 v2
CAMÝ ISITMA SÝSTEMLERÝ KULLANIM KILAVUZU - 3 v2 18.07.2008 CAMÝ ISITMA SÝSTEMLERÝ KULLANIM KILAVUZU OMAK MAKÝNA SANAYÝÝ ve TÝCARET LÝMÝTED ÞÝRKETÝ DR. MEDÝHA ELDEM SOKAK 69/3 KOCATEPE /ANKARA TEL : 312
DetaylıENDA MODBUS PROTOKOLÜ
1. GÝRÝÞ ENDA MODBUS PROTOKOLÜ Modbus protokolü istemci/sunucu mimarisine dayalý bir endüstriyel iletiþim protokolüdür. Ýlk kez Modicon firmasý tarafýndan geliþtirilmiþ bir standart olup sahadaki cihazlar
DetaylıAlmanca Uluslararası İşletme Bölümü için İngilizce I
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Almanca Uluslararası İşletme Bölümü için İngilizce I AFEC 361 1 0+6 3 5 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Ingilizce Lisans
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ A ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI
Dersin ön koşulu var mı? ***** İntibak Dersi mi? **** TOPLAM SAAT ** AKTS Kredisi ** ANKARA ÜNİVERSİTESİ A PROGRAM ADI : BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ (İNGİLİZCE).SINIF /.YARIYIL* ANADAL EĞİTİM PROGRAMI ZORUNLU
DetaylıYazılım Nedir? 2. Yazılımın Tarihçesi 3. Yazılım Grupları 4 Sistem Yazılımları 4 Kullanıcı Yazılımları 5. Yazılımın Önemi 6
ix Yazılım Nedir? 2 Yazılımın Tarihçesi 3 Yazılım Grupları 4 Sistem Yazılımları 4 Kullanıcı Yazılımları 5 Yazılımın Önemi 6 Yazılımcı (Programcı) Kimdir? 8 Yazılımcı Olmak 9 Adım Adım Yazılımcılık 9 Uzman
DetaylıMoodle-IST Kullanım Klavuzu
Moodle-IST Kullanım Klavuzu 1 İÇİNDEKİLER 1. ÖYS (Öğrenim Yönetim Sistemi) ve Moodle Nedir?...3 2. Sisteme Giriş...4 2. Ders Takibi...5 4. Ödev yükleme...7 2 1. ÖYS (Öğrenim Yönetim Sistemi) ve Moodle
DetaylıI. YARIYIL (1. SINIF GÜZ DÖNEMİ) 2012 %25 DERS PLANI. Ders Saati İle İlgili Komisyon Görüşü Uygun Uygun Değil
EK-1 Muafiyet Formu Açıklama: un ders saatini muafiyet için uygun görmemesi durumunda dersin içeriğinin uygunluk kontrolüne gerek bulunmamaktadır. Öğrenci No: Sayfa 1/4 I. YARIYIL (1. SINIF GÜZ DÖNEMİ)
DetaylıNokia Bluetooth Kulaklýklý Mikrofon Seti BH-801 Kullaným Kýlavuzu. 9253980 1. Baský
Nokia Bluetooth Kulaklýklý Mikrofon Seti BH-801 Kullaným Kýlavuzu 9253980 1. Baský UYGUNLUK BÝLDÝRÝMÝ NOKIA CORPORATION þirketi, bu HS-64W ürününün Directive 1999/5/EC kararýnýn esas þartlarý ve diðer
DetaylıNokia Araç Kiti CK-100 9210213/1
Nokia Araç Kiti CK-100 9210213/1 TÜRKÇE UYGUNLUK BÝLDÝRÝMÝ NOKIA CORPORATION Þirketi, bu HF-22 ürününün Directive 1999/5/EC kararýnýn esas þartlarý ve diðer ilgili hükümleri ile uyumlu olduðunu beyan
Detaylı2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM MÜNEVVER ÖZTÜRK ORTAOKULU II. DÖNEM BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ DERS NOTLARI
2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM MÜNEVVER ÖZTÜRK ORTAOKULU II. DÖNEM BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ DERS NOTLARI Bilgi BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ (BTY) Türkiye de orta eğitimde bilgisayar eğitimi,
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. Kredisi AKTS Eğitim Dili Tipi: Zorunlu/ Saat
Öğrenim çıktıları ve yeterlikler Dersin amacı İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU DERSİN KODU VE ADI: 234 SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI BÖLÜM/PROGRAM Bilgisayar Teknolojileri
Detaylı1.Yazılım Geliştirme Metotları 1
1.Yazılım Geliştirme Metotları 1 1.1 Klasik Çevrim(Waterfall) 1.2 V Modeli 1.3 Prototipleme/Örnekleme 1.4 Spiral Model 1.5 Evrimsel Geliştirme 1.6 Evrimsel Prototipleme 1.7 Artımlı Geliştirme 1.8 Araştırmaya
DetaylıYazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama
1 Yazılım Mühendisliği Bölüm - 3 Planlama 2 3 4 Planlama 5 Yazılım geliştirme sürecinin ilk aşaması Başarılı bir proje geliştirebilmek için projenin tüm resminin çıkarılması işlemi Proje planlama aşamasında
DetaylıBilgi ve iletişim teknolojileri
Bilgi ve iletişim teknolojileri 1 Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim ihtiyacı 30\2 Bilişim
DetaylıİSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEKOKULU BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI 1.SINIF 2.YARIYIL İNTERNET PROGRAMCILIĞI II DERS İZLENCESİ
İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEKOKULU BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI 1.SINIF 2.YARIYIL İNTERNET PROGRAMCILIĞI II DERS İZLENCESİ Kodu: BLG104 Adı: İnternet Programcılığı II Teorik + Uygulama: 3 + 2
Detaylı"GDO Yönetmeliði" tamam:gdo'suza GDO'suz demek yasak!.
"GDO Yönetmeliði" tamam:gdo'suza GDO'suz demek yasak!. GDO Yönetmeliði Resmi Gazete de yayýnlandý. Üreticileri ve tüketicileri büyük tehdit altýna sokacak yönetmenliði yayýnlýyoruz. Tarým ve Köyiþleri
Detaylı3. sınıf. Bilgisayarla kataloglamanın doğuşu gelişimi ve bugünkü durum ele alınmaktadır. Bu derste
3. sınıf 5. Yarıyıl (Güz Dönemi) Bilgi Kaynaklarının Tanımlanması ve Erişimi I (AKTS 5) 3 saat Bilgisayarla kataloglamanın doğuşu gelişimi ve bugünkü durum ele alınmaktadır. Bu derste Kütüphane Otomasyon
DetaylıModel Güdümlü Yazılım Geliştirme (SE 555) Ders Detayları
Model Güdümlü Yazılım Geliştirme (SE 555) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Model Güdümlü Yazılım Geliştirme SE 555 Güz 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul
DetaylıNokia Kablosuz Kulaklýklý Mikrofon Seti (HS-36W) Kullaným Kýlavuzu. 9239254 2. Baský TR
Nokia Kablosuz Kulaklýklý Mikrofon Seti (HS-36W) Kullaným Kýlavuzu 9239254 2. Baský TR UYGUNLUK BÝLDÝRÝMÝ NOKIA CORPORATION olarak biz, tamamen kendi sorumluluðumuzda olmak üzere HS-36W ürününün aþaðýdaki
DetaylıSENTEZ TABANLI YAZILIM MİMARİSİ TASARIM YAKLAŞIMININ ESSENCE ÇERÇEVESİYLE MODELLENMESİ
SENTEZ TABANLI YAZILIM MİMARİSİ TASARIM YAKLAŞIMININ ESSENCE ÇERÇEVESİYLE MODELLENMESİ G Ö R K E M G I R AY, T U R K E Y B E D I R T E K I N E R D O G A N, W A G E N I N G E N U N I V E R S I T Y, N E
DetaylıModelleme Analiz ve Benzetim (ENE 303) Ders Detayları
Modelleme Analiz ve Benzetim (ENE 303) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Modelleme Analiz ve Benzetim ENE 303 Güz 3 0 0 3 3 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıMÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENSTİTÜSÜ / YÜKSEKOKULU BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ /ABD LİSANS PROGRAMI - 2 ( yılı öncesinde birinci
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / ENSTİTÜSÜ / YÜKSEKOKULU BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ /ABD LİSANS PROGRAMI - 2 (2016-17 yılı öncesinde birinci sınıfa başlayan öğrenciler için) BİRİNCİ YIL 1. Dönem CMPE113
DetaylıStatik Kod Analizi. Proceedings/Bildiriler Kitabı. SSE-CMM[3], ISO/IEC 15408 [3] gibi standartlarla. gereklidir.
Statik Kod Analizi, Özet, teknolojik cihazlardaki son zamanlarda g, tehdit kolay k -YGYD) ve Anahtar Kelimeler Abstract The use of technological devices in developed software has been increasing in recent
DetaylıSOSYAL BÝLÝMLER 1 TESTÝ (Sos 1)
Dershanede doðru þýkkýnýz SOSYAL BÝLÝMLER1 TESTÝ (Sos1) Bu testte sýrasýyla, Tarih (113) Coðrafya (1423) Felsefe (2430) ile ilgili 30 soru vardýr. 1. Tarih öncesinde yaþayan insanlar, araç gereç yapýmýnda
DetaylıSınıf Diyagramları Amaç: Sınıf Diyagramları Nasıl Çizilir?
Sınıf Diyagramları Sınıf diyagramı statik bir diyagramdır. Bir uygulamanın statik görünümünü temsil eder. Sınıf diyagramı sadece bir sistemin farklı yönlerini görselleştirmek, açıklamak ve belgelemek için
DetaylıMÝKROELEKTROMEKANÝK SÝSTEMLER
MÝKROELEKTROMEKANÝK SÝSTEMLER Çeviri : Mak. Müh. Nilgün KARAKÜÇÜK Mikroelektromekanik sistemler (MEMS) birkaç yýldýr mühendislik dünyasýnýn en ilgilendiði konulardan biri olmuþtur. Hepsinden öte, mucitlerin
DetaylıVeritabanı Tasarım ve Yönetimi (COMPE 341) Ders Detayları
Veritabanı Tasarım ve Yönetimi (COMPE 341) Ders Detayları Ders Adı Veritabanı Tasarım ve Yönetimi Ders Kodu COMPE 341 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Güz 3 2 0 4 5 Ön Koşul
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. Kredisi AKTS Eğitim Dili Tipi: Zorunlu/ Saat
Öğrenim çıktıları ve yeterlikler Dersin amacı İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU DERSİN KODU VE ADI: 240 AÇIK KAYNAK İŞLETİM SİSTEMİ Eğitim-Öğretim Yılı: BÖLÜM/PROGRAM Bilgisayar
DetaylıTaþ fýrýnýn sultaný...
Taþ fýrýnýn sultaný... Neden SULTAN taþ fýrýn? O C ÝDEALDÝR... Enerji kaynaklarý arasýnda dönüþüm yapma imkanýna sahiptir. Fuel-oil, motorin, doðalgaz, lpg ve odun gibi, temel ýsý kaynaklarýný kullanabilir.
DetaylıÖğretim planındaki AKTS Ulusal Kredi
Ders Kodu Teorik Uygulama Lab. Yazılım Gereksinimleri Mühendisliği Ulusal Kredi Öğretim planındaki AKTS 481052000001303 3 0 0 3 5 Dersin Yürütülmesi Hakkında Bu ders gerçek dünya problemlerinin analiz
DetaylıDış Ticarette ve Uluslararası Lojistikte Yazışma Teknikleri (LOJ 406) Ders Detayları
Dış Ticarette ve Uluslararası Lojistikte Yazışma Teknikleri (LOJ 406) Ders Detayları Ders Adı Ders Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Kodu Saati Saati Saati Dış Ticarette ve Uluslararası Lojistikte
DetaylıBölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler. Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e
Bölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e Üç Şema Modeli Üç şema modeli 1975 de ANSI/SPARC tarafından geliştirildi Veri modellemeninç ve rolünü
DetaylıAutodesk Robot Structural Analysis Professional İnşaat Müh. için Yapısal Modelleme, Analiz ve Tasarım çözümü
Autodesk Robot Structural Analysis Professional İnşaat Müh. için Yapısal Modelleme, Analiz ve Tasarım çözümü İnş. Yük. Müh. Burçin ŞAHİNALP PROTA BİLGİSAYAR A.Ş. Autodesk Robot Structural Analysis Professional
DetaylıDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: CSE 5055
Dersi Veren Birim: Fen Bilimleri Enstitüsü Dersin Türkçe Adı: Nesne İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemleri Dersin Orjinal Adı: Object Relational Database Management Systems Dersin Düzeyi:(Ön lisans, Lisans,
DetaylıÖrgüt Kültürü. da öðrenmek isteyecektir.
NOT : Bu bölüm önümüzdeki günlerde Prof.Dr. Hüner Þencan ýn incelemesinden sonra daha da geliþtirilerek son halini alacaktýr. Zaman kaybý olmamasý için büyük ölçüde- tamamlanmýþ olan bu bölüm web e konmuþtur.
DetaylıYýllarca Yollarca Þampiyon
Yýllarca Yollarca Þampiyon nadolu Isuzu, dünya teknolojisinde Türkiye'ye uygun araçlar A üretiyor. Her yolda, her koþulda yüksek performans gösteriyor. Þampiyon Isuzu, yüksek kalitesi sayesinde uzun yýllar
DetaylıSüreklilik Göstergesi. Kavram Haritaları. Etkileşim Göstergesi. Problem/Çözüm Göstergesi Karşılaştırma Matrisi. (Anlam Çözümleme Tablosu)
Kavram Haritaları Hiyerarşik KH Hiyerarşik Olmayan KH ( Ağ, Örümcek Harita) Zincir KH Sınıflandırma Haritası Vee Diyagramları Neden-Sonuç Diyagramları Balık Kılçığı Döngü Göstergesi Olay Zinciri Dizileri
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU. Kredisi AKTS Eğitim Dili Tipi: Zorunlu/ Saat
Öğrenim çıktıları ve yeterlikler Dersin amacı İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MALATYA MESLEK YÜKSEKOKULU DERS TANITIM FORMU DERSĠN KODU VE ADI: 146 ĠNTERNET PROGRAMCILIĞI - I Eğitim-Öğretim Yılı: BÖLÜM/PROGRAM Bilgisayar
DetaylıANOVA MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ.
ÇOK KADEMELİ POMPA PERFORMANSININ CFD YÖNTEMİYLE BELİRLENMESİ Ahmet AÇIKGÖZ Mustafa GELİŞLİ Emre ÖZTÜRK ANOVA MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ. KISA ÖZET Bu çalışmada dört kademeli bir pompanın performansı Hesaplamalı
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Veritabanı ve Veritabanı Programlama BIL362 6 3+0 3 4 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu
DetaylıBENZETİM. Prof.Dr.Berna Dengiz. 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi
Prof.Dr.Berna Dengiz 4. Ders Modelleme yaklaşımları Benzetim yazılımlarında aranan özellikler M/M/1 Kuyruk Sistemi benzetimi BENZETİM DİLLERİNDE MODELLEME YAKLAŞIMLARI Tüm benzetim dilleri; ya olay-çizelgeleme
DetaylıCRM-ERP yazýlýmýnda EN AKILLI ÇÖZÜM : INFRA CRM-ERP ÇÖZÜMLERÝ
CRMERP yazýlýmýnda EN AKILLI ÇÖZÜM : INFRA CRMERP ÇÖZÜMLERÝ CRM ve ERP uygulamalarýnda tüm firma biliþim ve kültür altyapýnýzý deðiþtirmeden, o yapýyý kullanan ASP.NET web tabanlý yazýlým geliþtirdik ve
DetaylıFundamentals of Object-Oriented Programming (COMPE 723) Ders Detayları
Fundamentals of Object-Oriented Programming (COMPE 723) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Fundamentals of Object-Oriented Programming COMPE
DetaylıBI İŞ ZEKASI. İlk Türk iş zekası aracı...
BI İŞ ZEKASI İlk Türk iş zekası aracı... BI İŞ ZEKASI BİLGİ GÜÇTÜR. VERİLERİ BİLGİYE DÖNÜŞTÜRÜN VE KULLANIN. Internet Çağı nda gündemdeki en önemli maddeler; farklı iş senaryolarına göre benzetimler (simulation),
Detaylı2. EL ARAÇ EKSPERTİZ RAPORU Bağımsız Oto Ekspertiz Merkezi www.umranoto.com
Belge No: Tarih: Şube: Marka / Model: Şase No: Aracın KM'si: Plaka: KAPORTA - BOYA ORJ. BOY. DEĞ. DÜZ. ORJ. BOY. DEĞ. DÜZ. Sağ Ön Çamurluk Ön Panel Sağ Ön Kapı Motor Kaputu Sağ Arka Kapı Sacı Arka Panel
DetaylıÖnemli noktalar. Paradigma Nesnelere Giriş Mesajlar / Ara bağlantılar Bilgi Gizleme (Information Hiding ) Sınıflar(Classes) Kalıtım/Inheritance
Önemli noktalar Paradigma Nesnelere Giriş Mesajlar / Ara bağlantılar Bilgi Gizleme (Information Hiding ) Sınıflar(Classes) Kalıtım/Inheritance public class Test { // çalışır İnsan insan = new Çiçekçi();
Detaylı11 II. BÖLÜM Zaman Ýçindeki Eðilimler: Kadýnlarýn Ýþgücüne Katýlýmý Neden Düþüyor? Bu bölüm Türkiye de kadýnlarýn iþgücüne katýlýmýnýn son yirmi yýlda neden düþmekte olduðunu anlamayý amaçlamaktadýr. Yapýlan
DetaylıBizi çekici kýlan, etrafýmýza karþý ilk imajýmýzý belirleyen, elbetteki saðlýklý bir gülümsemedir. Bu sebeple, doðal diþlerin kaybý, kiþinin kendisini toplumdan izole etmesi ya da toplum içinde tedirgin
DetaylıTANITMA VE KULLANMA KILAVUZU
LUBMATIC - DC Standart ELEKTRÝKLÝ SIVI YAÐ VE SIVI GRES POMPALARI TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU VERSÝYON 1.00 SANAYÝ ve TÝCARET BAKANLIÐINCA TESPÝT EDÝLEN KULLANIM ÖMRÜ 10 YIL. GÝRÝÞ Bu tanýtma ve kullanma
DetaylıHERCULES Condensing 32 2 I Yer tipi Paslanmaz Çelik Boylerli Güneþ Enerjisi Baðlanabilen Paslanmaz Çelik Eþanjörlü Premix Sistem Yoðuþmalý Kombi
HERCULES Condensing 32 2 I Yer tipi Paslanmaz Çelik Boylerli Güneþ Enerjisi Baðlanabilen Paslanmaz Çelik Eþanjörlü Premix Sistem Yoðuþmalý Kombi GENEL ÖZELLÝKLER HERCULES Condensing 32 2 I Yer Tipi Boylerli
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS İnternet Uygulamaları için Veritabanı Programlama EEE474 8 3+2 4 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce
DetaylıBEDEN EĞİTİMİ I: Haftalık ders 1 saattir (T-0 ) (U-l) (K-0).
I.SINIF-1.YARIYIL TÜRK DİLİ I : Haftalık ders 2 saattir (T-2 ) (U-0) (K-2). Ders İçeriği; % 10 Dil, Diller ve Türk Dili, % 15 Dil Bilgisi, Sözcük ve Cümle % 25 Kelime Türleri % 25 Anlatım Öğeleri ve Anlatım
DetaylıVeritabanı Yönetim Sistemlerine Giriş (COMPE 301) Ders Detayları
Veritabanı Yönetim Sistemlerine Giriş (COMPE 301) Ders Detayları Ders Adı Veritabanı Yönetim Sistemlerine Giriş Ders Kodu COMPE 301 Dönemi Ders Uygulama Saati Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Güz 2 0
DetaylıNesne Tabanlı Programlama (COMPE 225) Ders Detayları
Nesne Tabanlı Programlama (COMPE 225) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Nesne Tabanlı Programlama COMPE 225 Güz 3 2 0 4 5.5 Ön Koşul Ders(ler)i
DetaylıYazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım
Yazılım Mimari Tasarımından Yazılım Geliştirme Çatısının Üretilmesinde Model Güdümlü Bir Yaklaşım İbrahim Onuralp Yiğit 1, Nafiye Kübra Turhan 2, Ahmet Erdinç Yılmaz 3, Bülent Durak 4 1,2,3,4 ASELSAN A.Ş.
DetaylıEĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI
T.C. ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü 2015-2016 EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI I. YARIYIL II. YARIYIL Ders Kodu Ders Adı T P K ECTS Ön şart* Ders Kodu Ders Adı T P K ECTS Ön
DetaylıFEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ
FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ 6. SINIF DENEME SINAVI / 11. SAYI ÇÖZÜMLER TÜRKÇE TESTÝ 1. Bir sözcüðü, A seçeneðinde eþit, ayný anlamýnda kullanýlmýþtýr: Nasýl isterseniz, benim için hepsi ayný (eþit). 5. A,
DetaylıEĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI
T.C. ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü 2014-2015 EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM PLANI I. YARIYIL II. YARIYIL ENM 101 Matematik I 4 0 4 6 ENM 102 Matematik II 4 0 4 6 ENM 103 Fizik
DetaylıİŞLETİM SİSTEMİ KATMANLARI (Çekirdek, kabuk ve diğer temel kavramlar) Bir işletim sisteminin yazılım tasarımında ele alınması gereken iki önemli konu
İŞLETİM SİSTEMİ KATMANLARI (Çekirdek, kabuk ve diğer temel kavramlar) Bir işletim sisteminin yazılım tasarımında ele alınması gereken iki önemli konu bulunmaktadır; 1. Performans: İşletim sistemi, makine
DetaylıBURSA BADEMLÝ ROTARY KULÜBÜ BADEMLÝBÜLTEN KURULUÞ: 27.05.2010 / CHARTER: 21.06.2010 / KULÜP NO: 83357 2012-13 U.R. Baþkaný Sakuji TANAKA U.R. 2440. Bölge Guvernörü Güneþ ERTAÞ 1. Grup Guvernörü Yrd. Denizhan
DetaylıNesne Tabanlı Programlama. Ders Notları
Nesne Tabanlı Programlama Ders Notları Nesneye tabanlı programlamanın temellerini kavrayabilme Java temelleri ve Netbeans editörünü kavrayabilme Sınıf ve nesne kavramlarını anlayabilme Kalıtım konusunu
DetaylıNokia Bluetooth Hoparlör MD-5W 9200279/1
Nokia Bluetooth Hoparlör MD-5W 2 3 4 5 6 7 8 8 9 10 11 12 14 13 9200279/1 UYGUNLUK BÝLDÝRÝMÝ NOKIA CORPORATION þirketi, bu MD-5W ürününün 1999/5/EC sayýlý Direktifin esas þartlarý ve diðer ilgili hükümlerine
Detaylı28/04/2014 tarihli LYS-1 Matematik-Geometri Testi konu analizi SORU NO LYS 1 MATEMATİK TESTİ KAZANIM NO KAZANIMLAR 1 / 31
SORU NO LYS 1 MATEMATİK TESTİ A B KAZANIM NO KAZANIMLAR 1 1 / 31 11 32159 Rasyonel sayı kavramını açıklar. 2 12 32151 İki ya da daha çok doğal sayının en büyük ortak bölenini ve en küçük ortak katını bulur.
DetaylıÝÇÝNDEKÝLER TEMA 1. Anlam Bilgisi. Yazým Bilgisi. Dil Bilgisi. SÖZCÜK ANLAMI...15 Gerçek, Yan ve Mecaz Anlam...15 Deyim...15
ÝÇÝNDEKÝLER TEMA 1 Anlam Bilgisi SÖZCÜK ANLAMI...15 Gerçek, Yan ve Mecaz Anlam...15 Deyim...15 CÜMLE ANLAMI...16 Öznel ve Nesnel Anlatým...16 Neden - Sonuç Ýliþkisi...16 Amaç - Sonuç Ýliþkisi...16 Koþula
DetaylıKullanım kılavuzunuz NOKIA HS-36W http://tr.yourpdfguides.com/dref/824904
Bu kullanım kılavuzunda önerileri okuyabilir, teknik kılavuz veya için kurulum kılavuzu. Bu kılavuzdaki NOKIA HS-36W tüm sorularınızı (bilgi, özellikler, güvenlik danışma, boyut, aksesuarlar, vb) cevaplarını
DetaylıNesneye Yönelik Tasarım ve Programlama (COMPE 501) Ders Detayları
Nesneye Yönelik Tasarım ve Programlama (COMPE 501) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Kredi AKTS Saati Nesneye Yönelik Tasarım ve Programlama COMPE 501 Güz 3
DetaylıLojistik ve Taşımacılık Hukuku-I (LOJ 206) Ders Detayları
Lojistik ve Taşımacılık Hukuku-I (LOJ 206) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Lojistik ve Taşımacılık Hukuku-I LOJ 206 Bahar 3 0 0 3 4 Ön Koşul
DetaylıVeritabanı Uygulamaları Tasarımı
Veritabanı Uygulamaları Tasarımı Veri Tabanı Veritabanı yada ingilizce database kavramı, verilerin belirli bir düzene göre depolandığı sistemlere verilen genel bir isimdir. Günümüzde özel veya kamu kuruluşların
Detaylı