1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?"

Transkript

1 Soru - Yanýt Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir? Yanýt: Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere kayaç denir. 2. Kayaçlarýn yapý taþýna ne denir? Yanýt: Kayaçlarýn yapý taþýna mineral denir. 3. Magmadan ayrýlarak yeryüzüne çýkan ya da yer kabuðunun derinliklerinde kalan lavlarýn soðumasý ile oluþan kayaçlara ne ad verilir? Yanýt: Magmadan ayrýlarak yeryüzüne çýkan ya da yer kabuðunun derinliklerinde kalan lavlarýn soðumasý ile oluþan kayaçlara magmatik (volkanik) kayaçlar denir. 4. Daha önce oluþmuþ kayaçlarýn akarsu, rüzgâr, buzul gibi dýþ kuvvetlerin etkisiyle bir yerden bir baþka yere taþýnýp orada biriktirilmesiyle oluþan kayaçlara ne ad verilir? Yanýt: Kayaçlarýn akarsu, rüzgâr, buzul gibi dýþ kuvvetlerin etkisiyle bir yerden bir baþka yere taþýnýp orada biriktirilmesiyle oluþan kayaçlara tortul kayaçlar denir. 5. Bazalt, andezit, obsidiyen ve granit kayaçlar ne tür kayaçlara örnektir? Yanýt: Bazalt, andezit, obsidiyen ve granit kayaçlar, volkanik kayaçlara örnektir. 6. Kireç taþý, çakýl taþý ve kum ne tür kayaçlara örnektir? Yanýt: Kireç taþý, çakýl taþý ve kum, tortul kayaçlara örnektir. 7. Mermer, arduvaz, þist ve kuvarsit ne tür kayaçlara örnektir? Yanýt: Mermer, arduvaz, þist ve kuvarsit, baþkalaþým kayaçlarýna örnektir. 8. Ekonomik deðeri olan kayaçlara ne ad verilir? Yanýt: Ekonomik deðeri olan kayaçlara maden denir. 9. Geçmiþ zamanda yaþamýþ olan canlýlarýn taþlar arasýnda kalmýþ kalýntýlarýna ya da onlara ait izlere ne ad verilir? Yanýt: Geçmiþ zamanda yaþamýþ olan canlýlarýn taþlar arasýnda kalmýþ kalýntýlarýna ya da onlara ait izlere fosil denir. 396

2 10. Fosiller en çok hangi kayaçlar içerisinde bulunur? Yanýt: Fosiller en çok tortul kayaçlar içerisinde bulunur. 11. Fosilleri inceleyen bilim dalýna ne ad verilir? Yanýt: Fosilleri inceleyen bilim dalýna paleontoloji denir. 12. Ýçinde bitki ve hayvan kalýntýlarýnýn olduðu koyu renkli, yumuþak topraða ne ad verilir? Yanýt: Ýçinde bitki ve hayvan kalýntýlarýnýn olduðu koyu renkli, yumuþak ve su tutabilen topraða humuslu toprak denir. 13. Aðýr, suyu tutan ve seramik yapýmýnda kullanýlan topraða ne ad verilir? Yanýt: Aðýr, suyu tutan ve seramik yapýmýnda kullanýlan topraða killi toprak denir. 14. Açýk renkli, su tutmayan ve tarýma elveriþli olmayan topraða ne ad verilir? Yanýt: Açýk renkli, su tutmayan ve tarýma elveriþli olmayan topraða kireçli toprak denir. 15. Hafif ve su tutma özelliði olmayan topraða ne ad verilir? Yanýt: Hafif ve su tutma özelliði olmayan topraða kumlu toprak denir. 16. Topraðýn verimli üst kesiminin akarsu ve rüzgârlar tarafýndan taþýnýp sürüklenmesine ne denir? Yanýt: Topraðýn verimli üst kesiminin akarsu ve rüzgârlar tarafýndan taþýnýp sürüklenmesine erozyon denir. 17. Kayaçlarýn milyonlarca yýl içinde bir türden diðerine dönüþmesine ne ad verilir? Yanýt: Kayaçlarýn milyonlarca yýl içinde bir türden diðerine dönüþmesine kayaç döngüsü denir. 18. Sular, Dünya nýn kaçta kaçýný kaplar? Yanýt: Dünya nýn dörtte üçü sularla kaplýdýr. 19. Yer altý ve yer üstü sularýnýn temel kaynaðý nedir? Yanýt: Yer altý ve yer üstü sularýnýn temel kaynaðý yaðýþlarla yer yüzüne inen yaðmur ve kar sularýdýr. 20. Yer altý sularýnýn doðal olarak yeryüzüne çýktýðý yere ne denir? Yanýt: Yer altý sularýnýn doðal olarak yeryüzüne çýktýðý yere kaynak denir. 397

3 21. Sularý ýlýk veya sýcak olan kaynaklara ne ad verilir? Yanýt: Sularý ýlýk veya sýcak olan kaynaklara kaplýca, ýlýca veya termal kaynak denir. 22. Mineral ve tuz bakýmýndan çok zengin olan kaynak sularýna ne ad verilir? Yanýt: Mineral ve tuz bakýmýndan çok zengin olan kaynak sularýna maden suyu denir. 23. Sarkýt ve dikit nedir? Kýsaca anlatýnýz. Yanýt: Bazý maðaralarýn tavanlarýndan damlayan kireçli sular buharlaþmanýn da etkisiyle tabanda dikitleri, tavanda ise sarkýtlarý oluþturur. 24. Erozyondan korunma yollarý nelerdir? Yanýt: Taraçalama yapmak, orman alanlarýný arttýrmak, rüzgâr setleri yapmak erozyondan korunma yollarýdýr. 398

4 Boþluk Doldurma 15 Aþaðýdaki cümlelerde boþ býrakýlan yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz. 1. Kömür,... kayaçlara örnektir. 2. Ýçinde canlý atýklarýnýn olduðu ve tarýma en elveriþli topraklar Kaplýca ve ýlýca sularýnda bol miktarda çözünmüþ hâlde... ve... bulunur. 4. Akarsular, denizler ve göller,... sularýna örnektir. 5. Pamukkale... Denizli ilinin sýnýrlarý içindedir. 6. Bir kaynaðýn sularý, yer kabuðunun derinlerinden geliyorsa sularýnýn sýcaklýðý yýl boyunca Kaplýca, ýlýca yer kabuðundaki... hatlarýnýn bulunduðu bölgelerde görülür. 8. Topraðýn verimli üst kesiminin akarsu ve rüzgârlarla bir yerden baþka bir yere taþýnmasýna (sürüklenmesine)... denir. 9. Peri bacalarýnýn oluþumunu... sularý ve akarsular saðlar. 10. Eðimli arazilerde tarlalar eðim istikametinde sürülürse... hýzlanýr kaynaklarýnýn sularý yeryüzüne fýþkýrarak çýkar. 12. Magmadan ayrýlarak yeryüzüne çýkan lavlarýn soðuyarak oluþturduðu kayaçlara... kayaç denir. 13. Bazalt, granit... kayaçlara örnektir. 14. Taþ kömürü ve linyit... tortul kayaçlardýr. 15. Akarsu ve rüzgâr erozyonunun birlikte görüldüðü bölgelerin ortak özelliði... fakir olmasýdýr. 16. Araziyi aðaçlandýrmak, yamaçlarda sekiler (taraça) yapmak, tarlalarý eðim istikametine dik sürmek, nöbetleþe ekim yapmak... karþý yapýlan çalýþmalardýr. 399

5 Boþluk Doldurma 15 Yanýtlar 1. Kömür, tortul kayaçlara örnektir. 2. Ýçinde çürümüþ canlý atýklarýnýn olduðu tarýma en elveriþli topraklar humuslu topraklardýr. 3. Kaplýca ve ýlýca sularýnda bol miktarda çözünmüþ hâlde madensel tuzlar ve mineraller bulunur. 4. Akarsular, denizler ve göller, yer üstü sularýna örnektir. 5. Pamukkale Travertenleri Denizli ilinin sýnýrlarý içindedir. 6. Bir kaynaðýn sularý, yer kabuðunun derinlerinden geliyorsa sularýnýn sýcaklýðý yýl boyunca deðiþmez. 7. Kaplýca, ýlýca yer kabuðundaki fay (kýrýk) hatlarýnýn bulunduðu bölgelerde görülür. 8. Topraðýn verimli üst kesiminin akarsu ve rüzgârlarla bir yerden baþka bir yere taþýnmasýna (sürüklenmesine) erozyon denir. 9. Peri bacalarýnýn oluþumunu sel sularý ve akarsular saðlar. 10. Eðimli arazilerde tarlalar eðim istikametinde sürülürse erozyon hýzlanýr. 11. Artezyen kaynaklarýnýn sularý yeryüzüne fýþkýrarak çýkar. 12. Magmadan ayrýlarak yeryüzüne çýkan lavlarýn soðuyarak oluþturduðu kayaçlara dýþ volkanik kayaç denir. 13. Bazalt, granit volkanik kayaçlara örnektir. 14. Taþ kömürü ve linyit organik tortul kayaçlardýr. 15. Akarsu ve rüzgâr erozyonunun birlikte görüldüðü bölgelerin ortak özelliði bitki örtüsünün fakir olmasýdýr. 16. Araziyi aðaçlandýrmak, yamaçlarda sekiler (taraça) yapmak, tarlalarý eðim istikametine dik sürmek, nöbetleþe ekim yapmak erozyona karþý yapýlan çalýþmalardýr. 400

6 Doðru - Yanlýþ 15 Aþaðýdaki cümlelerin doðru olanlarýn baþýna D, yanlýþ olanlarýn baþýna Y harfi yazýnýz. 1. ( ) Kayaçlar, minerallerin bir araya gelmesiyle oluþur. 2. ( ) Sünger taþý hafif bir magmatik kayaçtýr. 3. ( ) Baþkalaþým kayaçlarý, magmatik ve tortul kayaçlarýn çeþitli etkilerle deðiþikliðe uðramasýyla oluþur. 4. ( ) Kireç taþý, magmanýn yeryüzüne çýkýp burada soðumasý sonucu oluþur. 5. ( ) Granit, magmadan ayrýlan maddelerin yer kabuðunun derin kesimlerinde yavaþ yavaþ soðuyup katýlaþmasýyla oluþan volkanik bir kayaçtýr. 6. ( ) Madenler, teknolojinin geliþmesinde ham madde olarak kullanýlýr. 7. ( ) Kayalar, doðada birbirine dönüþmez. 8. ( ) Ekonomik deðeri olan kayaçlara maden denir. 9. ( ) Eski zamanlardan kalma canlý kalýntýlarýna (kemik, iskelet, kabuk vb) ve gövde kalýplarýna veya izlerine fosil denir. 10. ( ) Fosillerle ilgili çalýþmalar yapan bilim adamlarýna jeolog denir. 11. ( ) Fosiller en çok magmatik kayaçlarýn içinde bulunur. 12. ( ) Tüm canlýlar yaþamlarýný yitirdiðinde taþlaþarak fosile dönüþür. 13. ( ) Killi toprak, tuðla, kiremit ve seramik yapýmýna en uygun topraktýr. 14. ( ) Tarýma elveriþli olan, bitki ve hayvan kalýntýlarýnýn çürümesiyle oluþan toprak, killi topraktýr. 15. ( ) Yer altý sularýnýn yeryüzüne kendiliðinden çýkmasýný saðlayan kuyulara artezyen adý verilir. 16. ( ) Pamukkale Travertenleri doðal anýttýr. 401

7 Doðru - Yanlýþ 15 Yanýtlar 1. (D) Kayaçlar minerallerin bir araya gelmesiyle oluþur. 2. (D) Sünger taþý hafif bir magmatik kayaçtýr. 3. (D) Baþkalaþým kayaçlarý, magmatik ve tortul kayaçlarýn çeþitli etkilerle deðiþikliðe uðramasýyla oluþur. 4. (Y) Kireç taþý, magmanýn yeryüzüne çýkýp burada soðumasý sonucu oluþur. 5. (D) Granit, magmadan ayrýlan maddelerin yer kabuðunun derin kesimlerinde yavaþ yavaþ soðuyup katýlaþmasýyla oluþan volkanik bir kayaçtýr. 6. (D) Madenler, teknolojinin geliþmesinde hammadde olarak kullanýlýr. 7. (Y) Kayalar, doðada birbirine dönüþmez. 8. (D) Ekonomik deðeri olan kayaçlara maden denir. 9. (D) Eski zamanlardan kalma canlý kalýntýlarýna (kemik, iskelet, kabuk vb) ve gövde kalýplarýna veya izlerine fosil denir. 10. (Y) Fosillerle ilgili çalýþmalar yapan bilim adamlarýna jeolog denir. 11. (Y) Fosiller en çok magmatik kayaçlarýn içinde bulunur. 12. (Y) Tüm canlýlar yaþamlarýný yitirdiðinde taþlaþarak fosile dönüþür. 13. (D) Killi toprak, tuðla, kiremit ve seramik yapýmýna en uygun topraktýr. 14. (Y) Tarýma elveriþli olan, bitki ve hayvan kalýntýlarýnýn çürümesiyle oluþan toprak, killi topraktýr. 15. (D) Yer altý sularýnýn yeryüzüne kendiliðinden çýkmasýný saðlayan kuyulara artezyen adý verilir. 16. (D) Pamukkale Travertenleri doðal anýttýr. 402

8 TEST 23 Yeryüzünde Yaþam 1. Yeryüzündeki sular, yer altý sularý ve yer üstü sularý diye ikiye ayrýlýr. Aþaðýdakilerden hangisi yer altý sularýna örnektir? A) Okyanuslar B) Denizler C) Akarsular D) Kaplýcalar 4. I. Sünger taþý II. Kuvarsit III. Kireç taþý Yukarýda bazý kayaçlar verilmiþtir. Bu kayaçlarýn sýnýflandýrýlýþý hangi seçenekte doðru olarak verilmiþtir? I II III A) Magmatik Tortul Baþkalaþým B) Tortul Baþkalaþým Magmatik C) Magmatik Baþkalaþým Tortul D) Tortul Magmatik Baþkalaþým 2. Aþaðýdakilerden hangisi topraðý erozyondan korumanýn yollarýndan biri deðildir? A) Doðal bitki örtüsünü korumak B) Eðimli arazilerde topraðý eðim yönüne dik olarak sürmek C) Taraçalama yapmak D) Tarlalarý nadasa býrakmak 5. Aþaðýda verilen madenlerden hangisi otomotiv sanayisinde, inþaatlarda ve ray yapýmýnda kullanýlýr? A) Cýva B) Demir C) Mika D) Altýn 6. Aþaðýdaki toprak çeþitlerinden hangisi suyu tutma özelliðine sahiptir? 3. I. Ýçinde çürümüþ bitki ve hayvan kalýntýlarý vardýr. II. Açýk renkli, suda çok kolay çözünen yapýlardýr. III. Suyu tutan, iþlenmesi zor ve kiremit, tuðla seramik yapýmýnda kullanýlýr. Yukarýda özellikleri verilen toprak aþaðýdaki seçeneklerden hangisinde doðru sýnýflandýrýlmýþtýr? I II III A) Humuslu Kireçli Killi B) Kireçli Killi Humuslu C) Humuslu Killi Kireçli D) Kireçli Humuslu Killi A) Alüvyonlu toprak B) Humuslu toprak C) Killi toprak D) Kumlu toprak 7. Fosiller en çok aþaðýdaki kayaçlarýn hangisi arasýnda bulunur? A) Baþkalaþým kayaçlarý B) Tortul kayaçlar C) Volkanik kayaçlar D) Magmatik kayaçlar 403

9 Yeryüzünde Yaþam Test Aþaðýdakilerden hangisi doðal anýt deðildir? A) Nemrut Heykelleri B) Damlataþ Maðarasý C) Peri bacalarý D) Pamukkale Travertenleri 13. Aþaðýdakilerden hangisi baþkalaþým kayaçlarýna örnek deðildir? A) Gnays B) Kuvarsit C) Mermer D) Kil 9. Aþaðýdakilerden hangisi Türkiye de erozyona yol açan etmenlerden biri deðildir? A) Arazinin çok engebeli ve eðimli olmasý B) Bitki örtüsünün tahrip edilmiþ olmasý C) Yer altý su seviyesinin yüzeye yakýn olmasý D) Akarsularýn rejimlerinin düzensiz olmasý 14. Herhangi bir kayacýn yüksek ýsý ve basýnç altýnda deðiþime uðramasý sonucu oluþan kayaçlara ne ad verilir? A) Tortul kayaçlar B) Baþkalaþým kayaçlarý C) Volkanik kayaçlar D) Magmatik kayaçlar Yukarýdaki Türkiye haritasýnda numaralandýrýlan yerlerin hangisinde görülen erozyonun temel nedeni bitki örtüsünün zayýf olmasýdýr? A) 1 B) 2 C) 3 D) Aþaðýdakilerden hangisi fosil yakýt deðildir? 15. Rüzgâr, su gibi etmenler, yeryüzündeki kayaçlarý aþýndýrýr. Aþýnma sonucu oluþan küçük parçacýklar rüzgâr ve su ile taþýnýr, uygun ortamlarda çöker. Çöken bu tortullar, uzun bir zaman içerisinde sýkýþýp katýlaþarak yeniden kayaç hâline gelir. Bu þekilde oluþmuþ kayaçlara ne ad verilir? A) Magmatik kayaç B) Tortul kayaç C) Baþkalaþým kayaçlarý D) Volkanik kayaç A) Odun B) Kömür C) Petrol D) Doðal gaz 12. Fosillerden aþaðýdakilerden hangisi hakkýnda bilgi edinemeyiz? A) Ýçinde bulunduklarý kayaçlarýn yaþlarý B) Soylarý tükenmiþ ya da eski zamanda yaþamýþ canlýlar C) Geçmiþteki coðrafi ve iklim koþullarý D) Gelecekte var olacak yeni canlý türleri 16. Aþaðýdakilerden hangisi magmatik kayaçlara örnek deðildir? A) Bazalt B) Obsidiyen C) Arduvaz D) Granit 404

10 Yeryüzünde Yaþam Test Zengin kömür yataklarýnýn bulunduðu bir bölge ile ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisini söylenemez? A) Milyonlarca yýl önce bölgenin ormanlarla kaplý olduðu B) Bölgede þiddetli yer kabuðu hareketlerinin olduðu C) Milyonlarca yýl önce bölgenin yaðýþlý bir iklime sahip olduðu D) Milyonlarca yýl önce bölgedeki akarsularýn boylarýnýn uzun olduðu 20. Kaplýca ve ýlýcalarýn oluþumunu saðlayan etkenler aþaðýda verilenlerden hangisinin oluþumunu saðlayan etkenle aynýdýr? A) Çýð B) Deprem C) Rüzgâr erozyonu D) Sel 18. Bir bilim insaný, araþtýrma yaptýðý bölgede bulduðu fosilleri incelemiþtir. Yaptýðý inceleme sonucunda; inceleme sonucunda; I. Fosillerin bulunduðu canlýlarýn yaþadýðý dönemlerde bölgede deniz olup olmadýðý II. O dönemde bölgenin iklim özellikleri III. O dönemde bölgedeki toprak ve su kirliliði yukarýdakilerden hangisi ya da hangileri hakkýnda bilgi edinebilir? A) Yalnýz I B) Yalnýz II C) Yalnýz III D) I, II ve III 19. Aþaðýdaki doða olaylarýndan hangisinin olumsuz etkisi diðerlerinden daha uzun sürede ortaya çýkar? A) Çýð B) Deprem C) Heyelan D) Erozyon 405

11 YANITLAR Yanýt 1: Yanýt 2: Yanýt 3: Yanýt 4: Yanýt 5: Yanýt 6: 406 Okyanus, deniz, göl ve akarsular, kutuplardaki buzullar, yer altý sularý ve atmosferdeki su buharý baþlýca su kaynaklarýdýr. Soruda verilen okyanuslar, denizler ve akarsular yer üstü sularýna, kaplýcalar ise yer altý sularýna örnektir. Yanýt D'dir. Doðal bitki örtüsünü korumak, eðimli arazilerde topraðý eðim yönüne dik olarak sürmek, taraçalama yapmak topraðý erozyondan korumanýn yolarýndandýr. Tarlalarý nadasa býrakmak tarlayý bir yýl dinlendirmektir. Bu süre içinde tarlada bitki olmadýðý için erozyonun þiddeti hýzlanýr. Dolayýsýyla nadasa býrakmak erozyonu önlemez aksine erozyonu hýzlandýrýr. Yanýt D'dir. Ýçinde çürümüþ bitki ve hayvan kalýntýlarýnýn olduðu koyu renkli, yumuþak ve su tutabilen toprak humuslu topraktýr. Açýk renkli, suda çok kolay çözünen, su tutmayan topraða kireçli toprak denir. Suyu tutan, diðerlerine göre aðýr ve iþlenmesi zor, kiremit, tuðla ve seramik yapýmýnda kullanýlan topraða killi toprak denir. Yanýt A'dýr. Sünger taþý, magmatik (volkanik); kuvarsit, baþkalaþým; kireç taþý ise tortul kayaçlara örnektir. Yanýt C'dir. Otomotiv sanayisinde, inþaatlarda ray yapýmýnda kullanýlan maden demirdir. Yanýt B'dir. Yanýt 7: Yanýt 8: Yanýt 9: Alüvyonlu, kumlu ve humuslu topraklar, killi topraklara göre daha geçirgendir. Killi topraklar suyu geçirmediðinden bu topraklar kiremit, tuðla ve seramik yapýmýnda kullanýlýr. Yanýt C'dir. Fosiller en çok tortul kayaçlar içerisinde bulunur. Bu yüzden taþ kömürü, linyit gibi enerji kaynaklarýna fosil yakýtlar denir. Yanýt B'dir. Damlataþ Maðarasý, Peri Bacalarý, Pamukkale travertenleri doðal anýtlardýr. Nemrut Heykelleri insanlar tarafýndan yapýldýðýndan doðal anýt deðildir. Yanýt A'dýr. Arazinin çok engebeli ve eðimli, bitki örtüsünün tahrip edilmiþ, akarsu rejimlerinin düzensiz olmasý, Türkiye de erozyona yol açan etmenlerdendir. Yer altý su seviyesinin yüzeye yakýn olmasý ise erozyona yol açan etmenlerden deðildir. Yanýt C'dir. Yanýt 10: Kýyý bölgelerimiz doðal bitki örtüsü bakýmýndan daha zengindir. Buralarda ormanlar geniþ yer tutar. Ýç bölgelerimizde ise bitki örtüsü zayýftýr. Bu yüzden erozyon hýzlýdýr. Yanýt B'dir. Yanýt 11: Kömür, petrol ve doðal gaz aðaç ve su yosunu gibi bitkilerin toprak altýnda kalmasýyla oluþmuþlardýr. Bunlar fosil yakýttýr. Odun, aðacýn kesilmesiyle elde edilir. Dolayýsýyla fosil yakýt deðildir. Yanýt A'dýr. Yanýt 12: Fosiller, içinde bulunduklarý kayaçlarýn yaþlarý, soylarý tükenmiþ ya da eski zamanlarda yaþamýþ canlýlarýn yaþlarý, bulunduklarý bölgenin geç-

12 miþteki coðrafî ve iklim koþullarý, canlýlarýn geçirdikleri geliþimler ve yer kabuðundaki deðiþimler hakkýnda bilgi verir. Yeni oluþacak canlý türleri hakkýnda bilgi edinmemizi saðlamaz. Yanýt D'dir. Yanýt 13: Granitin baþkalaþýma uðramasý sonucu gnays, kireç taþýnýn baþkalaþýma uðramasý sonucu mermer, kuvarsýn baþkalaþýma uðramasýyla kuvarsit oluþur. Kil ise tortul kayaçlara örnektir. Yanýt D'dir. Yanýt 14: Herhangi bir kayacýn yüksek ýsý ve basýnç altýnda deðiþime uðramasýyla baþkalaþým kayaçlarý oluþur. Yanýt B'dir. Yanýt 15: Rüzgâr, su gibi etmenler yeryüzündeki kayaçlarý aþýndýrýr. Aþýnma sonucu oluþan küçük parçacýklar rüzgâr ve su ile taþýnýr. Uygun ortamlarda çökerler. Çöken bu tortullar, uzun bir zaman içerisinde sýkýþýp katýlaþarak yeniden kayaç hâline gelir. Bu þekilde oluþmuþ kayaçlara tortul kayaçlar denir. Yanýt B'dir. Aðaçlarýn yüksek ýsý ve basýnç altýnda kalabilmesi için bölgede þiddetli yer kabuðu hareketlerinin olduðu anlaþýlýr. Ancak kömür yataklarý bakýmýndan zengin olan bölgede akarsularýn boylarýnýn uzun ya da kýsa olduðu anlaþýlamaz ama bol su taþýdýðý anlaþýlabilir. Yanýt D dir. Yanýt 18: Bir bilim insaný araþtýrma yaptýðý bölgede bulunduðu fosilleri incelediðinde soruda verilenlerin hepsi hakkýnda bilgi edinebilir. Yanýt D dir. Yanýt 19: Çýð, deprem ve heyelan kýsa süre içinde meydana gelir ve sonuçlanýr. Ancak erozyon yýllarca devam eder ve etkisi yavaþ yavaþ ortaya çýkar. Yanýt D dir. Yanýt 20: Kaplýca ve ýlýcalarýn oluþumu için fay hatlarýnýn olmasý gerekir. Depremler de fay hatlarýnda gerçekleþir. Yanýt B dir. Yanýt 16: Bazalt, obsidiyen ve granit magmatik kayaçlara örnek olduðu hâlde arduvaz baþkalaþým kayaçlarýna örnektir. Yanýt C'dir. Yanýt 17: Kömür, aðaçlarýn yüksek ýsý ve basýnç altýnda kalmasýyla oluþur. Bölgede zengin kömür yataklarýnýn bulunmasý bir zamanlar bölgenin orman bakýmýndan zengin olduðunu gösterir. Eski zamanlarda bölge, orman bakýmýndan zengin olduðuna göre o zamanlarda bölgenin yaðýþlý bir iklime sahip olduðu anlaþýlýr. 407

13 TEST 24 Ünite Sonu Testi 1. Kireçli yer altý sularýnýn yeryüzüne çýktýklarý yerlerde suyun içinde çözülmüþ hâlde bulunan kirecin yamaç boyunca çökelmesiyle oluþan yapýlara ne denir? A) Kaynak B) Maðara C) Peri bacalarý D) Traverten 3. Fosillerle ilgili olarak; I. Genellikle tortul kayaçlarýn içerisinde bulunur. II. Ýçinde bulunduklarý kayaçlarýn yaþlarý hakkýnda bilgi verir. III. Canlýlarýn geçirdikleri geliþimler ve yer kabuðundaki deðiþimler hakkýnda bilgi verir. Yukarýdaki ifadelerden hangileri doðrudur? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III 2. Magmatik kayaç Baþkalaþým kayaç I 4. I. Tüm canlýlar yaþamlarýný yitirdiðinde taþlaþarak fosil olur. II. Fosiller hakkýnda çalýþmalar yapan bilim insanlarýna paleontolog denir. deðerli olandýr olabilir Kayaç oluþturan ana maddelerden biridir III. Fosillere en çok volkanik kayaçlar içerisinde rastlanýr. Yukarýdaki ifadelerden hangileri doðrudur? A) Yalnýz I B) I ve II C) Yalnýz II D) II ve III III Yer Kabuðu oluþturan ana maddelerden biridir Toprak zarar veren II Yukarýdaki kavram haritasýnda numaralandýrýlmýþ yerlere aþaðýdakilerden hangileri yazýlamalýdýr? I II III A) Tortul kayaç Erozyon Maden B) Maden Tortul kayaç Erozyon C) Erozyon Maden Tortul kayaç D) Tortul kayaç Maden Erozyon 5. I. Kayaçlar doðada birbirlerine dönüþebilir. II. Kayaçlar minerallerden oluþmuþtur. III. Ekonomik anlamda deðeri olan kayaçlara maden adý verilir. Yukarýdaki ifadelerden hangileri doðrudur? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III 408

14 Ünite Sonu Testi Test Aþaðýdaki kayaçlardan hangisi magmanýn soðuyup katýlaþmasý sonucu oluþmuþtur? A) Kireç taþý B) Mermer C) Sünger taþý D) Taþ kömürü 10. Ýçinde bitki ve hayvan kalýntýlarýnýn olduðu koyu renkli, yumuþak ve su tutabilen topraða ne ad verilir? A) Killi toprak B) Humuslu toprak C) Kireçli toprak D) Kumlu toprak 7. Aþaðýdakilerden hangisi doðal anýtlarýmýzdan biridir? A) Nemrut Heykelleri B) Karain Maðarasý C) Dikili taþ D) Anýtkabir 11. Fosilleri inceleyen bilim dalý aþaðýdakilerden hangisidir? A) Paleontoloji B) Morfoloji C) Filoloji D) Patoloji 8. Yer altý sularýnýn doðal olarak yeryüzüne çýktýklarý yere ne ad verilir? A) Kaynak B) Þelale C) Yaðýþ D) Çaðlayan 12. Eskiden yaþamýþ canlýlarýn tortul kayaçlar içendeki kalýntý ve izlerine ne ad verilir? A) Fosil B) Maden C) Kayaç D) Erozyon 9. Aþaðýdaki topraklardan hangisi suda kolaylýkla çözünür? A) Kumlu toprak B) Humuslu toprak C) Killi toprak D) Kireçli toprak 13. Ekonomik deðeri olan kayaçlara ne ad verilir? A) Çakýl B) Taþ C) Maden D) Kayaç 409

15 Ünite Sonu Testi Test Aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr? A) Tortul kayaçlar, magmatik kayaçlara göre daha yumuþak ve daðýlabilen bir yapýya sahiptir. B) Bazý tortul kayaçlar canlý kalýntýlarýyla oluþmuþtur. C) Mermer, bir çeþit tortul kayacýn metamorfizmaya uðramasýyla oluþmuþtur. D) Bazalt, granit, sünger taþý tortul kayaçlara örnektir. 18. Deprem ve volkanik faaliyetlerin olduðu kaplýcalarýn bulunduðu bölgelerin ortak özelliði nedir? A) Orman örtüsünün gür olmasý B) Erozyonun çok etkili olmasý C) Fay hatlarýnýn bulunmasý D) Denize yakýn olmasý 15. Aþaðýdakilerden hangisi akarsu üzerinde barajlar yapýlmasýnýn amaçlarýndan biri deðildir? 2e A) Elektrik elde etme B) Erozyonu önleme C) Sulama ve kullanma suyu elde etme D) Su baskýnlarýný önleme 16. Ateþ kürenin yapýsýnda bulunan erimiþ magmanýn yeryüzüne çýkarak ya da taþ küre içinde soðuyarak katýlaþmasý sonucu oluþan kayaçlara ne ad verilir? 19. Bir kaynak suyunun sýcaklýðý yýl boyunca yüksek ve deðiþmiyorsa bu kaynak için aþaðýdakilerden hangisi söylenebilir? A) Ekvatora yakýn bir bölgededir. B) Kutuplara yakýn bir bölgededir. C) Kaynaktan çýkan su miktarý, yýl içerisinde deðiþimler gösterir. D) Su, yer kabuðunun derinliklerinden gelmektedir. A) Magmatik kayaç B) Tortul kayaç C) Baþkalaþým kayaçlarý D) Mermer 17. Aþaðýdaki doða olaylarýndan hangisinin oluþmasý günümüz teknolojisi ile engellenebilir? A) Deprem B) Erozyon C) Heyelan D) Volkanik patlamalar 20. Aþaðýda verilenlerden hangisinin oluþmasý için suda çözünen kayaçlara ihtiyaç yoktur? A) Sarkýtlar B) Travertenler C) Dikitler D) Peri bacalarý 410

16 YANITLAR Yanýt 1: Kireçli yer altý sularýnýn yer yüzüne çýktýðý eðimli yerlerde, suyun içinde çözünmüþ hâlde bulunan kirecin, yamaç boyunca çökelmesiyle oluþan yapýlara traverten denir. Yanýt D'dir. Yanýt 5: Kayaçlar, doðada birbirine dönüþürler. Bu olaya kayaç döngüsü denir. (I. ifade doðru) Dünyamýzý saran, yeryüzü kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümü deðiþik minerallerin bir araya gelmesiyle oluþur. (II. ifade doðru) Yanýt 2: Yanýt 3: Sorudaki kavram haritasýnda I numaralý yere kayaç çeþidi olan tortul kayaç, II numaralý yere topraða zarar veren erozyon, III numaralý yere ise deðerli kayaçlara verilen isim olan maden yazýlmalýdýr. Yanýt A'dýr. Genellikle tortul kayaçlarýn içerisinde bulunur. (I. ifade doðru) Ýçinde bulunduklarý kayaçlarýn yaþlarý hakkýnda bilgi verir. (II. ifade doðru) Yanýt 6: Yanýt 7: Ekonomik anlamda deðeri olan kayaçlara maden adý verilir. (III. ifade doðru) Yanýt D'dir. Kireç taþý kimyasal tortul, taþ kömürü organik tortul, mermer ise metamorfik kayaçtýr. Sünger taþý volkanik kayaçtýr. Yanýt C'dir. Nemrut heykelleri, dikili taþ ve Anýtkabir tarihî anýtlardandýr. Yanýt B'dir. Yanýt 4: Fosiller, canlýlarýn geçirdikleri geliþimleri ve yer kabuðundaki deðiþimler hakkýnda bilgi verir. (III. ifade doðru) Yanýt D'dir. Yaþamýný yitiren her canlý fosil olmaz, bir canlýnýn fosil olabilmesi için onun yaþamýný yitirdikten sonra bakteriler tarafýndan çürütülmeyecek bir ortamda bulunmasý gerekir. Fosillere en çok volkanik kayaçlar içerisinde deðil tortul kayaçlar içerisinde rastlanýr. (I ve III. ifade yanlýþ) Yanýt 8: Yanýt 9: Yanýt 10: Yer altý sularý, kazýlan kuyularla ve kendiliðinden (doðal) olmak üzere iki yoldan yeryüzüne akar. Yer altý sularýnýn doðal olarak yeryüzüne çýktýklarý yere kaynak denir. Yanýt A'dýr. Kireçli toprak suda kolaylýkla çözünür. Yanýt D'dir. Soruda özellikleri anlatýlan toprak humuslu topraktýr. Yanýt B'dir. Fosiller hakkýnda çalýþmalar yapan bilim insanlarýna paleontolog denir. (II. ifade doðru) Yanýt C'dir. Yanýt 11: Fosilleri inceleyen bilim dalýna paleontoloji denir. Yanýt A'dýr. 411

17 Yanýt 12: Yanýt 13: Eskiden yaþamýþ canlýlarýn tortul kayaçlar içindeki kalýntý ve izlerine fosil denir. Yanýt A'dýr. Ekonomik deðeri olan kayaçlara maden denir. Yanýt C'dir. Yanýt 20: Sarkýtlar, travertenler ve dikitler kireç taþýnýn bulunduðu bölgelerde sularýn, kireç taþlarýný çözüp sonra da bunlarý bir baþka yerde biriktirmesiyle oluþurlar. Peri bacalarýnýn oluþmasýnda aþýnmayla da bu oluþumlar meydana gelebilir. Yanýt B dir. Yanýt 14: D seçeneðinde bazalt, granit, sünger taþý tortul kayaçlara deðil magmatik kayaçlara örnektir. Yanýt D'dir. Yanýt 15: Barajlar erozyonu önleyemez. Yanýt B'dir. Yanýt 16: Ateþ kürenin yapýsýnda bulunan erimiþ magmanýn yeryüzüne çýkarak ya da taþ küre içinde soðuyarak katýlaþmasý sonucu oluþan kayaçlara magmatik kayaç denir. Yanýt A'dýr. Yanýt 17: Erozyonun oluþmasý bölgeyi aðaçlandýrmak, yamaçlarý taraçalamak, eðimli arazileri eðim yönüne dik sürmek gibi çalýþmalarla engellenebilir. Yanýt B dir. Yanýt 18: Depremler ve volkanik faaliyetlerin olduðu kaplýcalarýn bulunduðu bölgelerin ortak özelliði fay hatlarýnýn bulunmasýdýr. Yanýt C dir. Yanýt 19: Bir kaynaðýn sularý sýcak ve yýl boyunca sýcaklýk deðerlerinde deðiþmeler olmuyorsa bu kaynaðýn sularý yer kabuðunun derinlerinden gelmektedir. Yanýt D dir. 412

8. Ünite Yeryüzünde Yaşam

8. Ünite Yeryüzünde Yaşam 8. Ünite Yeryüzünde Yaşam 381 Yer kabuðu Nelerden Oluþur? Milyarca yýl önce Dünya, ekseni etrafýnda dönen, erimiþ ve gaz hâlinde bulunan maddelerden oluþmuþtu. Zamanla dýþtan içe doðru soðuyarak yer kabuðu

Detaylı

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Magmatik (Püskürük) Kayaçlar Ýç püskürük Yer kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümünün kökeni magmatikdir. Magma kökenli kayaçlar dýþ kuvvetlerinin etkisiyle parçalara ayrýlýp, yeryüzünün çukur yerlerinde

Detaylı

ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Doðal Sistemler ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR...12 Ölçme ve Deðerlendirme...14 Kazaným Deðerlendirme Testi...16 Ünite Deðerlendirme Testi...18 Doðal Sistemler ÜNÝTE - 2 LEVHA

Detaylı

YERKÜRE VE YAPISI. Çekirdek (Ağır Küre) Manto (Ateş Küre (Magma)) Yer Kabuğu (Taş Küre) Hidrosfer (Su Küre) Atmosfer (Hava Küre)

YERKÜRE VE YAPISI. Çekirdek (Ağır Küre) Manto (Ateş Küre (Magma)) Yer Kabuğu (Taş Küre) Hidrosfer (Su Küre) Atmosfer (Hava Küre) YERKÜRE VE YAPISI Dünya iç içe kürelerden meydana gelmiştir. Bu katmanların kalınlıkları, yoğunlukları ve bileşimleri birbirinden çok farklıdır. Yoğunlukları dışarıdan Dünya nın merkezine doğru artar.

Detaylı

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI 1. 2. Kalker gibi tortul kayaçların metamorfik kayaçlarına dönüşmesinde etkili olan faktörler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir (5 puan)? A. Soğuma - Buzullaşma B. Ayrışma - Erime C. Sıcaklık - Basınç

Detaylı

1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya

1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya 1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya KAYAÇ (TAŞ) :Bir ya da birden fazla. doğal olarak birleşmesiyle oluşan katılardır. PAna kaynakları..' dır, P ana malzemesini oluştururlar, PYer şekillerinin oluşum ve gelişimlerinde

Detaylı

1 PÜSKÜRÜK ( MAGMATİK = KATILAŞIM ) KAYAÇLAR :

1 PÜSKÜRÜK ( MAGMATİK = KATILAŞIM ) KAYAÇLAR : Kayaçlar Nelerdir Kayaçlar su, gaz ve organik varlıkların dışında yerkabuğunu meydana getiren unsurlardır. Yol yarmaları, maden ocakları ve taş ocakları gibi yerlerle, toprak veya enkaz örtüsünden yoksun

Detaylı

5. SINIF FEN BİLİMLERİ YER KABUĞUNUN GİZEMİ TESTİ

5. SINIF FEN BİLİMLERİ YER KABUĞUNUN GİZEMİ TESTİ 1) Aşağıdaki anıtlardan hangisi diğerlerinden farklıdır? A) B) C) D) 2) I Arazide daha önce olmayan, kaynak suların, suya doygun alanların ve su sızıntılarının oluşması. II Bina temelleri altında çatlama,

Detaylı

JEOLOJĠ TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR

JEOLOJĠ TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR JEOLOJĠ TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR Bir nehir kenarında gezerken çakılların renk ve biçim bakımından birbirlerinden farklı olduğunu görürüz. Bu durum bize, kayaçların farklı ortamlarda oluştuğunu gösterir.

Detaylı

3. Eðitim - Öðrenim ve Saðlýk Kýrsal yörelerde (köylerde) eðitim ve saðlýk

3. Eðitim - Öðrenim ve Saðlýk Kýrsal yörelerde (köylerde) eðitim ve saðlýk A) Göçler Göçler ikiye ayrýlýr. a. Ýç göçler: Bir ülke içinde bir bölgeden bir baþka bölgeye ya da bir kentten bir baþka kente yapýlan göçtür. Kýsaca ayný ülke içinde yapýlan göçlerdir. Ýç göçler ülkenin

Detaylı

Doðal Unsurlar I - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar II - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý

Doðal Unsurlar I - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar II - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý Ödev Tarihi :... Ödev Kontrol Tarihi :... Kontrol Eden :... LYS COĞRAFYA Ödev Kitapçığı 1 (TM-TS) Doðal Unsurlar - Ýklimin Etkisi Doðal Unsurlar - Yerþekillerinin Etkisi Dünya'nýn Þekli ve Sonuçlarý Adý

Detaylı

KONU 12: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: KAYAÇLAR

KONU 12: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: KAYAÇLAR KONU 12: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: KAYAÇLAR Yerkürenin iskeletini oluşturan kayaçlar kökenleri bakımından üç ana gruba ayrılırlar: 1. Magmatik Kayaçlar (Volkanik kayaçlar) 2. Tortul Kayaçlar (Sedimanter

Detaylı

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN

DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN DOĞU KARADENĠZ BÖLGESĠNDE HEYELAN Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu.

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu. TOPRAK ANA MADDESİ Toprak Bilgisi Dersi 2011 2012 Peyzaj Mimarlığı Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Ana Maddesi Topraklar, arz kabuğunu oluşturan kayalar, mineraller ve organik maddelerin

Detaylı

YER KABUĞU NELERDEN OLUġUR?(6.sınıf)

YER KABUĞU NELERDEN OLUġUR?(6.sınıf) YER KABUĞU NELERDEN OLUġUR?(6.sınıf) Dünyayı oluşturan katmanların dıştan içe doğru sırası şu şekildedir; hava küre, su küre, taş küre, ateş küre, ağır küre. Hava Küre(Atmosfer): Yeryüzünün etrafını saran

Detaylı

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ

BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ BAŞLICA TOPRAK TİPLERİ Topraklar zonal, intrazonal ve azonal topraklar olmak üzere üçe ayrılır. 1. Zonal (Yerli) Topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan ve bütün katmanların(horizonların)

Detaylı

Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR KONU ÖZETİ

Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR KONU ÖZETİ Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR KONU ÖZETİ Bu başlık altında, bölümün en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti olarak

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

17. 5. Nemin ve sýcaklýðýn fazla olduðu yerlerde kimyasal çözülme ve toprak oluþumu hýzlýdýr.

17. 5. Nemin ve sýcaklýðýn fazla olduðu yerlerde kimyasal çözülme ve toprak oluþumu hýzlýdýr. 17. 5. Nemin ve sýcaklýðýn fazla olduðu yerlerde kimyasal çözülme ve toprak oluþumu hýzlýdýr. V II Ekvator I Yukarýdaki haritada numaralandýrýlarak koyu renkle gösterilen alanlarýn hangilerinde, toprak

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar

TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar 1. Magmatik Kayaçlar Magmanın arz kabuğunun çeşitli derinliklerinde

Detaylı

ANAKAYALARIN TOPRAK VERME ÖZELLĠKLERĠ ve AĞAÇLANDIRMA AÇISINDAN YORUMLANMASI. AGM Etüt ve Proje ġube Müdürlüğü

ANAKAYALARIN TOPRAK VERME ÖZELLĠKLERĠ ve AĞAÇLANDIRMA AÇISINDAN YORUMLANMASI. AGM Etüt ve Proje ġube Müdürlüğü ANAKAYALARIN TOPRAK VERME ÖZELLĠKLERĠ ve AĞAÇLANDIRMA AÇISINDAN YORUMLANMASI AGM Etüt ve Proje ġube Müdürlüğü Anakayalar oluşum şekline göre 3 gurupta toplanır. 1 Püskürük (Volkanik) Anakayalar 2 Tortul

Detaylı

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu TOPRAK OLUŞUMU Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu şekildedir: 1. İklim (su, sıcaklık, oksijen ve karbondioksit) 2. Ana materyal 3. Bitki ve hayvanlar (organik faktörler)

Detaylı

KAYAÇLARIN DİLİ. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

KAYAÇLARIN DİLİ.  Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü KAYAÇLARIN DİLİ http://www.bilgicik.com/wp-content/uploads/2013/12/kaya.jpg Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü Metamorfizma Metamorfizma (başkalaşım) olayı; sıcaklık ve basınç etkisiyle

Detaylı

5. Aşağıdakilerden hangisi, Dünya nın iç kısmının sıcak. 6. Yer kabuğu mantoyu çevreleyen bir zar gibi olup kıtalar.

5. Aşağıdakilerden hangisi, Dünya nın iç kısmının sıcak. 6. Yer kabuğu mantoyu çevreleyen bir zar gibi olup kıtalar. BÖLÜM 6 Yerin Şekillenmesi (İç Kuvvetler) 1. Dünya nın iç yapısı hakkında en kapsamlı bilgileri... verir. Bu bilgilere göre, Dünya, iç içe bir kaç küreden oluşmuştur. Buna göre, yukarıda noktalı yere aşağıdakilerden

Detaylı

Yeryüzünün en yaşlı kayacı milyar yıl

Yeryüzünün en yaşlı kayacı milyar yıl KAYAÇLAR Tek bir veya birden fazla minerale ait kristal ve/ veya tanelerin bir araya gelerek oluşturdukları katı kütlelere kayaç veya taş adı verilir. Kayaçlar kökenleri ve oluşum koşullarına göre üç gropta

Detaylı

Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt

Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt http://www.mryorke.com/agriscience/earth Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt Granit Riyolit 14. Bu iki kayaç hangi yönüyle benzer? Her ikisi de ergimiş kayadan yapılmıştır. Bunların bileşimi aynıdır.

Detaylı

FİZİK. Mekanik İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir?

FİZİK. Mekanik İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir? İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 14.04.2015 KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Dr. Dilek OKUYUCU Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır.

Detaylı

PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com

PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com 1.1.Su Kaynakları ve Hidrolojik Rejim Üzerindeki 1.2. Toprak Kaynakları Üzerindeki 1.3. Atmosfer Üzerindeki 1.2.Toprak Kaynakları Üzerindeki Toprak Tuzluluğu ve Suya Doygunluk Toprak u Sedimentasyon 1.2.Toprak

Detaylı

TOPO ĞR AFYAV E KAYAÇLAR

TOPO ĞR AFYAV E KAYAÇLAR BÖLÜM 1 TO A VE K A AFY Y A ĞR Ç PO R LA Doğal yollarla oluşmuş, inorganik, karakteristik bir kristal yapısı ve belli bir kimyasal bileşimi (formülü) olan, sabit veya belli sınırlar içinde değişebilen,

Detaylı

2015 YILI SU SONDAJLARI

2015 YILI SU SONDAJLARI T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı 2015 YILI SU SONDAJLARI BİRİM FİYAT CETVELİ FORMASYON POZ NO: FORMASYONUN YAPISI 10

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-3 COĞRAFYA-1 TESTİ 26 HAZİRAN 2016 PAZAR Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK

PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK PERKOLASYON İNFİLTRASYON YÜZEYSEL VE YÜZETALTI AKIŞ GEÇİRGENLİK Toprak yüzüne gelmiş olan suyun, toprak içine girme olayına ve hareketine denir. Ölçü birimi mm-yağış tır. Doygunluk tabakası. Toprağın yüzündeki

Detaylı

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF COĞRAFYA DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF COĞRAFYA DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF COĞRAFYA DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI Öğrencinin, AdıSoyadı: Sınıfı: Numarası: Ödevin Veriliş Tarihi: 12.06.2015 Ödevin Teslim Tarihi: 19.09.2015 DOĞAL SİSTEMLER

Detaylı

AR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü

AR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü Türkiye de Maden Sektörü Hande UZUNOĞLU Temel sanayi girdilerine ham madde sağlayan bir sektör olan Madencilik, ülkemiz temel sektörleri arasında önemli bir yer teşkil ediyor. Nitekim ülkemiz hem çeşitlilik

Detaylı

İçindekiler. TOPOĞRAFYA ve KAYAÇLAR...5 LEVHA HAREKETLERİNİN ETKİLERİ... 11. DOĞADAKİ ÜÇ UNSUR: SU, TOPRAK ve BİTKİ... 17

İçindekiler. TOPOĞRAFYA ve KAYAÇLAR...5 LEVHA HAREKETLERİNİN ETKİLERİ... 11. DOĞADAKİ ÜÇ UNSUR: SU, TOPRAK ve BİTKİ... 17 İçindekiler 1. Ünite TOPOĞRAFYA ve KAYAÇLAR....5 2. Ünite LEVHA HAREKETLERİNİN ETKİLERİ.... 11 3. Ünite DOĞADAKİ ÜÇ UNSUR: SU, TOPRAK ve BİTKİ.... 17 4. Ünite NÜFUSUN GELİŞİMİ, DAĞILIŞI ve NİTELİKLERİ...

Detaylı

YGS COĞRAFYA HIZLI ÖĞRETİM İÇİNDEKİLER EDİTÖR ISBN / TARİH. Sertifika No: KAPAK TASARIMI SAYFA TASARIMI BASKI VE CİLT İLETİŞİM. Doğa ve İnsan...

YGS COĞRAFYA HIZLI ÖĞRETİM İÇİNDEKİLER EDİTÖR ISBN / TARİH. Sertifika No: KAPAK TASARIMI SAYFA TASARIMI BASKI VE CİLT İLETİŞİM. Doğa ve İnsan... YGS COĞRAFYA HIZLI ÖĞRETİM EDİTÖR Turgut MEŞE Bütün hakları Editör Yayınevine aittir. Yayıncının izni olmaksızın kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, çoğaltılması

Detaylı

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları

Detaylı

Kaya çatlaklarına yerleşen bitki köklerinin büyümesine bağlı olarak çatlak genişler, zamanla ana kayadan parçalar kopar.

Kaya çatlaklarına yerleşen bitki köklerinin büyümesine bağlı olarak çatlak genişler, zamanla ana kayadan parçalar kopar. Toprağın Hikâyesi (Toprak Oluşumu) Toprak, yer kabuğunu oluşturan kayaçların ayrışması ve ufalanması ile oluşmuş; içinde çeşitli mineraller, canlı organizmalar, organik maddeler, hava ve su bulunan yeryüzü

Detaylı

Doğal Sistemler. Test-1. Kayaçlar. 1. Kayaçları oluşturan en küçük yapı aşağıdakilerden

Doğal Sistemler. Test-1. Kayaçlar. 1. Kayaçları oluşturan en küçük yapı aşağıdakilerden 1.Ünite Doğal Sistemler 1. ı oluşturan en küçük yapı aşağıdakilerden hangisidir? A) Su B) Mineral C) Fosil D) Toprak E) Element 4. Bir öğretmen derste anlattığı bölge ile ilgili olarak granit, siyenit

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

ZEMİN MEKANİĞİ. Amaç: Yapı zemininin genel yapısını inceleyerek, zeminler hakkında genel bilgi sahibi olmak.

ZEMİN MEKANİĞİ. Amaç: Yapı zemininin genel yapısını inceleyerek, zeminler hakkında genel bilgi sahibi olmak. ZEMİN MEKANİĞİ Amaç: Yapı zemininin genel yapısını inceleyerek, zeminler hakkında genel bilgi sahibi olmak. Yakın çevrenizdeki yerleşim alanlarında mevcut zemini inceleyerek; Renk, tane yapısı, biçim,

Detaylı

MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ

MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Yapılar zemin veya kayalardan oluşan bir temel üzerine oturtulur. Kum, çakıl, şilt ve kil gibi malzemeler ve ayrık tortul kayaçlar zemin ortamını, KAYA Diyajeneze

Detaylı

6. SINIF FEN VE TEKNOLOJĐ DERSĐ 8. ÜNĐTE: YER KABUĞU NELERDEN OLUŞUR?

6. SINIF FEN VE TEKNOLOJĐ DERSĐ 8. ÜNĐTE: YER KABUĞU NELERDEN OLUŞUR? 6. SINIF FEN VE TEKNOLOJĐ DERSĐ 8. ÜNĐTE: YER KABUĞU NELERDEN OLUŞUR? KONU: TOPRAK VE TOPRAK EROZYONU ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI DERS: ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ MATERYALLERĐ GELĐŞTĐRME PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL

Detaylı

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İÇİN JEOLOJİNİN TANIMI, KONUSU, GELİŞİMİ ÖNEMİ Jeoloji, geniş anlamı ile 1. yerküresinin güneş sistemi içindeki konumundan, 2. fiziksel özelliğinden ve

Detaylı

3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz

3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz 2 3. Hafta (12 16 Ekim) Hoş Geldiniz SU KAYNAKLARI A. Okyanuslar ve Denizler: Atmosferdeki su miktarında artış ya da azalış olmaz sadece yer değiştirme olur. Okyanuslar büyüklüğüne göre Pasifik, Atlas

Detaylı

İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ

İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? Canlıların hareket etme, büyüme ve yaşamlarını sürdürebilmeleri

Detaylı

DOĞA VE İNSAN. İnsan Doğa ve Coğrafya. Muhteşem Dör tlü. Coğrafyanın Bölümleri. Coğrafyanın İlkeleri. DOĞA ve İNSAN. DOĞA ve İNSAN ET KİLEŞİMİ

DOĞA VE İNSAN. İnsan Doğa ve Coğrafya. Muhteşem Dör tlü. Coğrafyanın Bölümleri. Coğrafyanın İlkeleri. DOĞA ve İNSAN. DOĞA ve İNSAN ET KİLEŞİMİ cografya cepte DOĞA ve İNSAN Dağlar, denizler, ormanlar, hayvanlar, güneş gibi oluşumunda insan etkisi olmayan, doğada bulunan her şey doğal unsurlar içinde yer DOĞA VE İNSAN almaktadır. İnsanların doğada

Detaylı

BBP JEOLOJİ. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

BBP JEOLOJİ.  Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü BBP JEOLOJİ http://i44.tinypic.com/9rlwea.jpg Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü I.HAFTA Jeoloji hakkında temel bilgiler, dalları, tarihçe, jeoloji mühendisinin uğraş alanları, jeoloji

Detaylı

KAYAÇLAR YER KABUĞUNU OLUŞTURAN KAYAÇLAR

KAYAÇLAR YER KABUĞUNU OLUŞTURAN KAYAÇLAR TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR YER KABUĞUNU OLUŞTURAN KAYAÇLAR - Püskürük (Katılaşım - Volkanik) Kayaçlar. İç Püskürük Kayaçlar. Dış Püskürük Kayaçlar - Tortul Kayaçlar. Fiziksel (Kırıntılı) Tortul Kayaçlar. Kimyasal

Detaylı

3. ( ) Hayvanlar, bitkilerin oluşturduğu besinlerle

3. ( ) Hayvanlar, bitkilerin oluşturduğu besinlerle Aşağıdaki tümcelerin, doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız. 1. ( ) Ateş küre, Dünya'nın en sıcak katmanıdır. 2. ( ) Yeryüzünden derinlere inildikçe sıcaklık artar. 3. ( ) Yer

Detaylı

İl İl Türkiye'de Çıkarılan Madenler

İl İl Türkiye'de Çıkarılan Madenler On5yirmi5.com İl İl Türkiye'de Çıkarılan Madenler İllere göre ülkemizde çıkarılan önemli madenler şöyle... Yayın Tarihi : 2 Mayıs 2013 Perşembe (oluşturma : 6/22/2016) Yerkabuğunun farklı derinliklerinden

Detaylı

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ. Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ. Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015 MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Şubat.2015 JEOLOJİNİN TANIMI Jeoloji, geniş anlamı ile 1. Yerküresinin güneş sistemi içindeki konumundan, 2. Fiziksel özelliğinden

Detaylı

Test. Doğa ve İnsan BÖLÜM 1

Test. Doğa ve İnsan BÖLÜM 1 Doğa ve İnsan 1. Aşağıdakilerden hangisi insanın doğrudan veya dolaylı etkisi ile oluşmamış doğal olaylardandır? A) Kuraklık B) Orman yangını C) Sel D) Erozyon E) Aşırı yağış Test 1 6. Coğrafi araştırmalarda

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

10. SINIF. Yerşekilleri ve Kayaçlar I TEST. 1. Kayaçların ufalanmasında ve ayrışmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?

10. SINIF. Yerşekilleri ve Kayaçlar I TEST. 1. Kayaçların ufalanmasında ve ayrışmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez? 10. SNF C Yerşekilleri ve Kayaçlar 1. Kayaçların ufalanmasında ve ayrışmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez? A) Dünya nın günlük hareketi B) Kayaçların sertlik derecesi C) Mutlak

Detaylı

PÜSKÜRÜK (MAĞMATİK) KAYAÇLAR

PÜSKÜRÜK (MAĞMATİK) KAYAÇLAR KAYAÇLAR Kayaçlar, yerkabuğunu oluşturan ve içerisinde çeşitli minareller bulunan taş ve kayalardır. Aslında baktığımızda bütün canlılar için çok önemli yeri olan ve incelemeye değer özellikleri bulunan

Detaylı

Mustafa COŞKUN Orman ve Su İşleri Uzmanı

Mustafa COŞKUN Orman ve Su İşleri Uzmanı Mustafa COŞKUN Orman ve Su İşleri Uzmanı Denizden Yükseklik (m) Bakı Eğim % Tepe Sırt Üst Yamaç Orta Yamaç Alt Yamaç Taban Düzlük Çukurluk Anakaya/Anamateryal 0-25 Az TaĢlı 26-50 Orta TaĢlı 51-80 Çok TaĢlı

Detaylı

DOĞAL SİSTEMLER. 1. BÖLÜM TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR

DOĞAL SİSTEMLER. 1. BÖLÜM TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR DOĞAL SİSTEMLER. 1. BÖLÜM TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR KONULAR: KAYAÇLAR PÜSKÜRÜK KAYAÇLAR NASIL OLUŞUR? TORTUL KAYAÇLAR NASIL OLUŞUR? BAŞKALAŞIM KAYAÇLAR NASIL OLUŞUR? EK NOTLAR VE SORULAR 1. ve 2. BÖLÜM 1

Detaylı

DOĞA VE İNSAN DOĞA VE İNSAN

DOĞA VE İNSAN DOĞA VE İNSAN Bütün bilimler, çalışmalarında insanların mutluluğunu amaç edinmiştir. Ancak bilimler, bu amaçla farklı konularda ve farklı yöntemlerle ulaşmaya çalışır. Coğrafya bilimi, Dünya yı tanıyarak amacına ulaşmayı

Detaylı

1. FASİKÜL Yer Kabuğu ve Dünya mızın Hareketleri

1. FASİKÜL Yer Kabuğu ve Dünya mızın Hareketleri 1. FASİKÜL Yer Kabuğu ve Dünya mızın Hareketleri Yer Kabuğunun Yapısı Dünya mızın Hareketleri 1 Yer Kabuğunun Yapısı Etkinlik 1. Aşağıdaki şemada verilen boşlukları uygun kelimelerle tamamlayalım.... ufalanabilirlik

Detaylı

TÜRKİYE NİN DÜNYA ÜZERİNDEKİ YERİ

TÜRKİYE NİN DÜNYA ÜZERİNDEKİ YERİ İ İ İ İ Ğ TÜRKİYE NİN DÜNYA ÜZERİNDEKİ YERİ TÜRKİYE VE YAKIN ÇEVRESİ NEOTEKTONİK HARİTASI TÜRKİYE VE ÇEVRESİ LEVHA HARİTASI TÜRKİYE VE ÇEVRESİ LEVHA HARİTASI-2 TÜRKİYE PALEOZOİK ARAZİLER HARİTASI TÜRKİYE

Detaylı

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I KAYAÇ ÇEŞİTLERİ VE OLUŞUMLARI soğuma ergime Mağmatik Kayaç Aşınma ve erosyon ergime Sıcaklık ve basınç sediment

Detaylı

OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ

OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ - Kayaların ayrışması + organik maddeler - Su ve hava içerir - Bitki ve hayvanlar barındırır - Mineral maddeler TOPRAKLARI OLUŞTURAN ANA MATERYAL TİPLERİ - Toprak tipi-ana materyalin

Detaylı

MADDE DÖNGÜLERİ SU, KARBON VE AZOT DÖNGÜSÜ SELİN HOCA

MADDE DÖNGÜLERİ SU, KARBON VE AZOT DÖNGÜSÜ SELİN HOCA MADDE DÖNGÜLERİ SU, KARBON VE AZOT DÖNGÜSÜ SELİN HOCA Ekosistemde kimyasal elementler sınırlı sayıda bulunur. Bu nedenle bu kimyasal elementeler organik ve inorganik formlarda devir halindedir. Bu devre,

Detaylı

Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler

Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler On5yirmi5.com Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler Ülkemizde Yaşanan Doğal Afetler Nelerdir? Yayın Tarihi : 14 Kasım 2012 Çarşamba (oluşturma : 1/30/2019) Çevre sorunları, insanların yaşadıkları doğal ortamı

Detaylı

SOSYAL BÝLÝMLER 1 TESTÝ (Sos 1)

SOSYAL BÝLÝMLER 1 TESTÝ (Sos 1) Dershanede doðru þýkkýnýz SOSYAL BÝLÝMLER1 TESTÝ (Sos1) Bu testte sýrasýyla, Tarih (113) Coðrafya (1423) Felsefe (2430) ile ilgili 30 soru vardýr. 1. Tarih öncesinde yaþayan insanlar, araç gereç yapýmýnda

Detaylı

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Bitlis ili, Doğu Anadolu Bölgesinde yer almakta olup, engebeli bir topoğrafyaya sahiptir. Ahlat Ovasıyla, bir düzlük gibi Bitlis in kuzeydoğusundan Van Gölüne doğru

Detaylı

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ 6. SINIF DENEME SINAVI / 16. SAYI ÇÖZÜMLER TÜRKÇE TESTÝ 1. Silkelemek sözcüðü; 1. cümlede üstündeki þeyleri düþürmek, 2. cümlede kuvvetle sarsmak, 3. cümlede etkilemek ve 4. cümlede

Detaylı

Toprak Oluşumunda. umunda Anamateryalin Etkisi. Dr. S.Akşit Fiziki Coğrafya. A9ro

Toprak Oluşumunda. umunda Anamateryalin Etkisi. Dr. S.Akşit Fiziki Coğrafya.   A9ro Toprak Oluşumunda umunda Anamateryalin Etkisi Dr. S.Akşit Fiziki Coğrafya http://www.youtube.com/watch?v=oa_jwmu A9ro Öğrenme Beklentilerimiz? (Kazanımlar) Toprağı kavrayabilmeli Toprağın yapısını anlayarak

Detaylı

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları ENERJİ KAYNAKLARI 1 4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları A nın Yanıtları 1. Günümüzde kullanılan nin maliyetinin düşük, çevreye zarar vermeyen... yenilenebilir ve güvenli olmasına önem verilmektedir. 12.

Detaylı

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ 6. SINIF DENEME SINAVI / 1. SAYI ÇÖZÜMLER TÜRKÇE TESTÝ 1. 1., 3. ve 4. cümlelerde piþmek sözcüðü duyu organlarýmýzdan biriyle algýlanabilmektedir. Ancak 2. cümlede geçen bir iþte

Detaylı

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ Ekosistem, birbiriyle ilişkili canlı ve cansız unsurlardan oluşur. Ekosistem, bu unsurlar arasındaki madde ve enerji dolaşımı ile kendini besler ve yeniler. Madde döngüsü

Detaylı

LiSE TURKIYE'NIN COGRAFYASI BEŞERİ VE E ON MI DOGAN. Celal AYDIN YAYINCILIK

LiSE TURKIYE'NIN COGRAFYASI BEŞERİ VE E ON MI DOGAN. Celal AYDIN YAYINCILIK LiSE TURKIYE'NIN BEŞERİ VE E ON MI COGRAFYASI Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kumlu'nun 31.03.1998 tarih ve 44 sayılı kararıyla beş yıl süreyle DERS KİTABI olarak kabul edilmiştir. Celal AYDIN

Detaylı

Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri

Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri Başlıca Toprak Tipleri ve Özellikleri Toprak, üzerinde tüm canlıların barınıp yaşadığı, insan ve hayvan beslenmesi için gerekli ürünlerin yetiştiği yaşayan canlı bir varlıktır ve yaşamın kaynağıdır. Toprak,

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü)

ADIM ADIM YGS LYS Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü) ADIM ADIM YGS LYS 100. Adım EKOLOJİ 7 MADDE DÖNGÜLERİ (Su, Karbon ve Azot Döngüsü) MADDE DÖNGÜLERİ Ekosistemde kimyasal elementler sınırlı sayıda bulunur. Bu nedenle bu kimyasal elementeler organik ve

Detaylı

CO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER

CO RAFYA. TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER CO RAFYA TÜRK YE DE YERfiEK LLER VE ETK LER ÖRNEK 1 : 1990 nüfus say m na göre nüfus yo unluklar Türkiye ortalamas n n alt nda olan afla daki illerin hangisinde, nüfus yo unlu unun azl yüzey flekillerinin

Detaylı

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1 Kavaklar Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 2 İklim bakımından uzun vejetasyon mevsimine sahip, korumalı ve sıcak yerlerde daha iyi

Detaylı

Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler. 2- Doğal Kaynaklar. 3- Teknolojik Gelişmeler. 4- İhtiyaç ve İstekler

Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler. 2- Doğal Kaynaklar. 3- Teknolojik Gelişmeler. 4- İhtiyaç ve İstekler Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler 2- Doğal Kaynaklar 3- Teknolojik Gelişmeler 4- İhtiyaç ve İstekler 5- Devletin Katkısı ve Desteği Tarımı Destekleyen Kurum ve Kuruluşlar: 1-Tarım

Detaylı

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ

CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ CANLILAR VE ENERJİ İLŞKİLERİ Besin Zincirindeki Enerji Akışı Madde Döngüleri Enerji Kaynakları ve Geri Dönüşüm Hazırlayan; Arif Özgür ÜLGER Besin Zincirindeki Enerji Akışı Bütün canlılar yaşamlarını devam

Detaylı

Türkiye'de Tarım. İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir.

Türkiye'de Tarım. İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. Türkiye de Tarım Türkiye'de Tarım İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir. Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları Topraklarımızdan faydalanma

Detaylı

ZEMİN MEKANİĞİ -1. Ders Notları. Öğr.Grv. Erdinç ABİ

ZEMİN MEKANİĞİ -1. Ders Notları. Öğr.Grv. Erdinç ABİ ZEMİN MEKANİĞİ -1 Ders Notları Öğr.Grv. Erdinç ABİ AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ 2012 1. Bölüm ZEMİNLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER Zemin; kaya(ç)ların fiziksel parçalanması (mekanik ayrışma) ve/veya kimyasal

Detaylı

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ 2. HAFTA Arş. Gör. Dr. Kıymet DENİZ GENEL BİLGİLER Petrografi Ve Petroloji Nedir? Latince Petr- taş kelimesinden türetilmiş petrografi ve petroloji birbirini

Detaylı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı Ekosistem Ekolojisi, Ekosistemin Yapısı Ekosistem Ekolojisi Yapısı A. Ekoloji Bilimi ve Önemi Ekoloji canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Günümüzde teknolojinin

Detaylı

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi

Taşların fiziksel etkiler sonucunda küçük parçalara ayrılmasına denir. Fiziksel çözülme, taşları oluşturan minerallerin kimyasal yapısında herhangi TOPRAK Yer kabuğunu oluşturan çeşitli kaya ve minerallerin fiziksel ve kimyasal yoldan ayrışmasıyla meydana gelen, içinde son derece zengin flora, hayvan varlığı barındıran ve inorganik maddeler ile hava,

Detaylı

Hava Durumu İKLİM İklim Değişiyor Peki Siz Bunun Farkında mısınız? Sera Etkisi Ve İklim Değişikliği En önemli sera gazları Karbon dioksit (CO2) Metan (CH4) Diazot monoksit(n2o) İklim Değişikliğine Sebep

Detaylı

FASİKÜL Yer Kabuğu ve Dünya mızın Hareketleri

FASİKÜL Yer Kabuğu ve Dünya mızın Hareketleri 1. FASİKÜL er Kabuğu ve ünya mızın Hareketleri er Kabuğunun apısı ünya mızın Hareketleri 4. Sınıf Fen Bilimleri 9 er Kabuğunun apısı 1. Aşağıda bazı kayaçlara örnek verilmiştir. Bu kayaçlardan hangileri

Detaylı

Özlem ŞAHİN, Faruk MİRZA

Özlem ŞAHİN, Faruk MİRZA YAYIN KURULU Hazırlayanlar Özlem ŞAHİN, Faruk MİRZA YAYINA HAZIRLAYANLAR KURULU Kurumsal Yayınlar Yönetmeni Saime YILDIRIM Kurumsal Yayınlar Birimi Dizgi & Grafik Mustafa Burak SANK & Ezgi Güler & Meltem

Detaylı

DAMAR MADENCİLİK A.Ş. Şirketimiz Hakkında

DAMAR MADENCİLİK A.Ş. Şirketimiz Hakkında DAMAR MADENCİLİK A.Ş Şirketimiz Hakkında Hakkımızda Kuruluşundan itibaren şirket odağına "İnsan değerlerini" koyan Damar Madencilik, günümüze kadar iş tecrübesini geliştirerek teknolojiyi yakından takip

Detaylı

Gezegenimizin bir uydusudur Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin uydularıyla karşılaştırıldığı zaman büyük bir uydudur

Gezegenimizin bir uydusudur Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin uydularıyla karşılaştırıldığı zaman büyük bir uydudur AY Ay Gezegenimizin bir uydusudur Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin uydularıyla karşılaştırıldığı zaman büyük bir uydudur Çapı 3476 km Kütlesi 7.349 x 10 22 kg. Dünyaya ortalama uzaklığı 384,400 km

Detaylı

Prof. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı

Prof. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Jeoloji Prof. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Ders Konuları Jeolojinin tanımı ve tarihçesi Mineraller Güneş sistemi Kayaçlar Dünyanın şekli ve

Detaylı

YER KABUĞUNUN TARĠHĠ SÜRE- YIL BAŞLICA OLAYLAR ZAMANLAR BUZUL ÇAĞI SONRASI (POSTGLASİYA L) BUZUL ÇAĞI (PLEİSTOSEN)

YER KABUĞUNUN TARĠHĠ SÜRE- YIL BAŞLICA OLAYLAR ZAMANLAR BUZUL ÇAĞI SONRASI (POSTGLASİYA L) BUZUL ÇAĞI (PLEİSTOSEN) YER KABUĞUNUN TARĠHĠ DÖRDÜNCÜ ZAMAN KUATERNER ZAMANLAR BUZUL ÇAĞI SONRASI (POSTGLASİYA L) BUZUL ÇAĞI (PLEİSTOSEN) SÜRE- YIL 2,5 Milyon BAŞLICA OLAYLAR İklimin giderek ısınarak bugünkü şartlara geçişi.

Detaylı

TOPO ĞR AFYAV E KAYAÇLAR

TOPO ĞR AFYAV E KAYAÇLAR BÖLÜM 1 Sosyal Bilgiler Akademik Ders Notları Sayfası Paylaşımıdır.. (İbrahim Ulaş Baldemir) TO A VE K A AFY Y A ĞR Ç PO R LA BÖLÜM 1 COĞRAFYA Doğal yollarla oluşmuş, inorganik, karakteristik bir kristal

Detaylı

MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ

MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ Erdal Kaçmaz 29 Eylül 2011 1 İÇERİK Maden Kanununun Kapsamı Maden Grupları, Alanları ve Süreleri Kimler

Detaylı

KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ

KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ Konya İl Koordinasyon Kurulu 26-27 Kasım 2011 KONYA ĐLĐ JEOTERMAL ENERJĐ POTANSĐYELĐ Yrd.Doç.Dr.Güler GÖÇMEZ. Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi. gulergocmez@selcuk.edu.tr 1.GĐRĐŞ Jeotermal

Detaylı

İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ MAGMATİK KAYAÇLAR TORTUL KAYAÇLAR METAMORFİK KAYAÇLAR. Kayaç nedir?

İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ MAGMATİK KAYAÇLAR TORTUL KAYAÇLAR METAMORFİK KAYAÇLAR. Kayaç nedir? İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 24.03.2015 MAGMATİK KAYAÇLAR TORTUL KAYAÇLAR METAMORFİK KAYAÇLAR Dr. Dilek OKUYUCU Yerkürenin Yapısı Kayaç nedir? Kayaç, çeşitli minerallerin veya bir tek mineralin;

Detaylı

Veysel Işık. JEM 107/125/151 Genel Jeoloji I. Yerin Merkezine Seyehat. Prof. Dr.

Veysel Işık. JEM 107/125/151 Genel Jeoloji I. Yerin Merkezine Seyehat. Prof. Dr. JEM 107/125/151 Genel Jeoloji I Prof. Dr. Yerin Merkezine Seyehat Ankara Üviversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tektonik Araştırma Grubu JEM107/123/152 Genel Jeoloji I Yeryuvarımızın 4.6 milyar yaşında

Detaylı

ANAKAYALAR MAĞMATİK (erüptif= püskürük= volkanik) KAYALAR ASİT ERÜPTİF KAYALAR

ANAKAYALAR MAĞMATİK (erüptif= püskürük= volkanik) KAYALAR ASİT ERÜPTİF KAYALAR ANAKAYALAR Ormancılıkta, anakaynak olan toprağı oluşturan anakayanın özel bir önemi bulunmaktadır. Toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri (toprak derinliği, drenaj durumu, su tutma kapasitesi-hava

Detaylı

ÇEVREMDE SAÐIM SOLUM SORUN

ÇEVREMDE SAÐIM SOLUM SORUN Doç. Dr. Yücel ÇAÐLAR* Kim ne derse desin, herhangi bir nedenle belirlenmiþ özel gün, hafta, ay ve yýllarýn yararý da oluyor: Gündelik koþuþturmalarla ayýrdýna varamadýðýmýz çeþitli konulara odaklaþmamýzý

Detaylı

A A A A A A A A A A A

A A A A A A A A A A A LYS 3 COĞRAFYA 1 TESTİ 1. Bu testte 24 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Coğrafya 1 Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 1. 3. Aşağıda oksijen döngüsü ile ilgili verilen bilgilerden hangisi

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE C ÇEVRE SORUNLARI VE ETKİLERİ (5 SAAT) 1 Ekosistemlerin Bozulma Nedenleri (Çevre Sorunları) 2 Çevre Kirliliğine Neden Olan (İnsan Kaynaklı) Faktörler

Detaylı