ÇÖZME. iladalı. Burcu Yeşiladal Temmuz 2007 Ankara

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇÖZME. iladalı. Burcu Yeşiladal. 23-28 28 Temmuz 2007 Ankara"

Duygu Kunter
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ÇATIŞMA ÇÖZME Burcu Yeşiladal iladalı REC Türkiye T Genç Çevreciler Eğitimi Temmuz 2007 Ankara

2 ÇATIŞMA NEDİR?

3 ÇATIŞMA NEDİR? Çatışma, insanlar ya da grupların amaçlar larının n birbiriyle uyuşmazl mazlık halidir.

4 ÇATIŞMA... Karşı şılıklı bağı ğımlılık k durumu varoldukça kaçınılmazd lmazdır Kontrollü olduğu u sürece, s ilişkilere, insan psikolojisi ve fiziğine, ine, doğal ve sosyal çevreye zarar vermediği i müddetm ddetçe faydalıdır.

5 ÇATIŞMA TÜRLERT RLERİ

6 ÇATIŞMA TÜRLERT RLERİ Uluslararası İçsel Karı-koca Etnik Kurum içi Öğretmenöğrenci İşçiişveren Tüketiciüretici STKdevlet......

7 ÇATIŞMANIN İŞLEVLER LEVLERİ

8 ÇATIŞMANIN İŞLEVLER LEVLERİ Kimliğimizi imizi tanımlar İlişkilerin önemini kavramamızı sağlar Yeni ilişkilerin kurulmasına yardımc mcı olur Yeni işbirlikleri i oluşmas masını sağlar Karşı tarafın n güçg üçlü taraflarının n farkına varmamızı sağlar Grup kimliği i oluşturur ya da varolan kimliği güçlendirir Grup içi i i dayanış ışmayı güçlendirir Yeni kurallar, normlar, yasalar ya da kurumların n oluşturulmas turulmasına önayak olur

taraflarının n farkına varmamızı sağlar Grup kimliği i oluşturur ya da varolan kimliği güçlendirir Grup içi

9 ÇATIŞMA ÜÇGEN GENİ YAPI TUTUM DAVRANIŞ

10 ÇATIŞMA SEBEPLERİ İLİŞKİLERE DAYALI SORUNLAR DEĞERLERDE FARKLILIK VERİLERE DAYALI SORUNLAR YAPISAL SORUNLAR ÇIKARLAR İHTİYAÇLAR KORKULAR

11 Tarafların; ÇATIŞMA ANALİZİ YAPARKEN... pozisyonunu (taleplerini), çıkarlarını, ihtiyaç ve korkularını değerlendirmek gerekir. Pozisyon Çıkarlar İhtiyaç ve korkular

12 ÇATIŞMA ÇÖZME Çatışma içindeki i indeki tarafların: Gönüllü olarak biraraya gelmesi, Sorunları ortaklaşa a analiz etmesi, Çatışmanın n derininde yatan sebepleri tanımlamas mlaması, Sorunlara ortaklaşa çözümler getirmesi, Çözümleri hayata geçirmesi İle gerçekle ekleşir.

derininde yatan sebepleri tanımlamas mlaması, Sorunlara ortaklaşa

13 ÇATIŞMA ÇÖZME Çatışmanın n dönüştürülmesi d için i in çatışmaya sebep olan tutum, davranış ve yapılar ların dönüştürülmesi gerekir. YAPI TUTUM DAVRANIŞ

14 ÇATIŞMA İLE BAŞETMEN ETMENİN N 5 YOLU 1. Saldır 2. Kaç kurtul 3. Bilgilendir 4. Kendini aça 5. Anla 1. ve 2. yol çatışmayı barışçıl l yoldan çözmek için i in uygun yöntemler y değildir.

15 Goss-Mayr Çatışma Analizi ve Planlama Modeli Adım m 1: Çatışmanın n tanımlanmas mlanması Adım m 2: Çatışma sebeplerinin tanımlanmas mlanması Çatışma?

16 Goss-Mayr Çatışma Analizi ve Planlama Modeli Adım m 3: Yapıcı programlama

17 Goss-Mayr Çatışma Analizi ve Planlama Modeli Adım m 4: Destek altyapısının n oluşturulmas turulması

18 ÇATIŞMA ÇÖZME TEKNİKLER KLERİ Müzakere Arabuluculuk Kolaylaştırıcılık Sorun çözme

19 MÜZAKERE NEDİR?

20 MÜZAKERE Müzakere, tarafların n birbiriyle rekabet içinde i inde bulunan ihtiyaçlar ları, çıkarları ve hedeflerinden kaynaklanan bir çatışmayı çözmek için i in gönüllg llü olarak girişti tiği i bir süreçtir. Taraflar güçg üç/şiddete başvurmak yerine sorun çözmeye odaklanırlar.

çatışmayı çözmek için i in gönüllg llü olarak girişti tiği i bir

21 İFADELER

22 İFADE 1 Müzakerenin tarafları birbirinin düşmand manıdır. EVET ya da HAYIR?

23 İFADE 2 Müzakere sonucunda her iki tarafın n da ihtiyaçlar larının karşı şılanması gerekir. EVET ya da HAYIR?

24 İFADE 3 Müzakerede karşı tarafı mutlu edecek çözümlerin arayışı ışına girmemiz gerekir. EVET ya da HAYIR?

25 İFADE 4 Sorunun çözülmesi için i in sorumluluğu başkalar kalarının n almasını sağlamal lamalıyız. EVET ya da HAYIR?

26 İFADE 5 Başar arılı bir müzakere m için i in herkesin birşeyden vazgeçmesi gerekir. EVET ya da HAYIR?

27 Müzakere sürecinin s olası sonuçlar ları Yüksek Razı gelmek İşbirliği yapmak İlişkiye dayalıkaygılar Orta Geri çekilmek Uzlaşmak Yenmek Düşük Düşük Orta Yüksek Materyal kaygılar

28 Müzakere yöntemi: y Yenmek Materyal kaygılar yüksektiry Tarafların n ilişkiye dayalı kaygılar ları düşük düzeydedir Kazan-kaybet rekabeti vardır Baskı,, aşağıa ğılama ve rekabete dayalı bir ilişki vardır Müzakere tarafları kendileri için i in mümkm mkün n olan en fazla şeyi elde etmeye çalışır

29 Müzakere yöntemi: y İşbirli birliği i yapmak Tarafların n materyal kaygılar ları yüksektir Tarafların n ilişkiye dayalı kaygılar ları yüksektir Ortak çıkar arayışı vardır Sorun çözmeye dayalı yaklaşı şım m mevcuttur Başar arılı bir sonuç elde edilmesi için i in her iki tarafın n da ihtiyaçlar larının n karşı şılanması gerektiğinin inin farkına varılm lmıştır İşbirlikli birlikliğine ine dayalı davranış ış/tutum vardır

30 Müzakere yöntemi: y Razı gelmek Uyumlu bir ilişki kurmaya odaklanılır Uyumun geliştirilmesi çabası vardır Materyal beklentilerin farklılıklar kları gözardı edilir İlişkiyi devam ettirme önceliği i vardır Kişiler iler arası ilişkiler, elde edilen sonucun ne kadar adil olduğundan undan daha önemlidir

31 Müzakere yöntemi: y Geri çekilmek Materyal kaygılar düşüktd ktür Tarafların n ilişkiye dayalı kaygılar ları düşüktür Zayıfl flık k hissi vardır Elde edilecek sonuca karşı kayıts tsızlık vardır Vazgeçme eğilimi e vardır Karşı taraf ne verirse versin kabul etmeye hazır r olma hali vardır

32 Müzakere yöntemi: y Uzlaşmak Müzakere yaklaşı şımında bir denge vardır Karşı tarafla ortada bir yerde buluşulur ulur Bir alış ış-veriş sözkonusudur Müzakerecinin hedefi kabul edilebilir bir anlaşmaya ulaşmakt maktır Çatışmanın n azaltılmas lması sorunu çözmekden daha önemlidir

33 İFADELER İfade 1: Müzakerenin tarafları birbirinin düşmanıdır. (YENMEK) İfade 2: Müzakere sonucunda her iki tarafın n da ihtiyaçlar larının n karşı şılanması gerekir. (İŞ( İŞBİRLİĞİ YAPMAK) İfade 3: Müzakerede karşı tarafı mutlu edecek çözümlerin arayışı ışına girmemiz gerekir. (RAZI GELMEK) İfade 4: Sorunun çözülmesi için i in sorumluluğu başkalar kalarının n almasını sağlamal lamalıyız. (GERİ ÇEKİLMEK) İfade 5: Başar arılı bir müzakere m için i in herkesin birşeyden vazgeçmesi gerekir. (UZLAŞMAK)

34 Hangi yöntem y tercih edilmeli? Farklı şartlarda farklı müzakere yöntemleri uygun olabilir İşbirli birliği i odaklı müzakere yöntemi y taraflara en kalıcı,, en tatminkar ve en kaliteli sonuçlar ları sunmaktadır.

35 İyi bir müzakere m yöntemiy Kişiyi iyi sorundan ayırın Taleplere (pozisyona) değil çıkar, ihtiyaç ve korkulara odaklanın Her iki tarafın n da çıkar sağlayabilece layabileceği seçenekler enekler yaratın Sağlıkl klı iletişim im kurun Hissedilenlerin farkında olun Sorunu tam anlamıyla tanımlay mlayın Geleceğe e odaklanın Esnek olun

36 Kolaylaştırıcılık k yaparken... Pozisyon üzerinden tartış ışma yapılmamas lmamasını sağlay layın Sorunu tanımlay mlayın Kişileri ileri sorundan ayırın Tarafların n birbirini küçük üçük k düşürmemesini d sağlay layın Ortak bir zemin bulmaya çalışın İki tarafın n da kazanç sağlayabilece layabileceği seçenekler enekler geliştirin Tarafların n sorunları çözme sürecine s katılmas lmasına ve sorumluluk almasına yardım edin

37 ETKİN N DİNLEMED

38 ETKİN N DİNLEMED Dört düzeyde d gerçekle ekleşir: 1. Verilen bilgileri dinleyerek 2. Dile getirilen duyguları algılayarak layarak 3. Temel insani ihtiyaçlar ları dikkate alarak 4. Kişi i ya da grubun varmaya çalıştığıığı noktayı anlayarak

39 İYİ BİR R DİNLEYD NLEYİCİ Anlatılan lan konuya odaklanır Sabırl rlıdır, r, tez hükümlere h varmaz Konuşan kişiyle iyle empati kurar Konuşan kişinin inin hissettiklerini ve değerlerini erlerini yargılamaz Konuşan kişinin inin ihtiyaçlar larına karşı duyarlıdır Eleştirel değildir Hükmetmez ya da nasihatta bulunmaz Konuşmas masının n provasını yapmaz

40 DÜRÜST İLETİŞİM M NASIL KURULUR? Bir tartış ışmayı başka bir kişinin inin savunmaya geçmesine olanak vermeyecek şekilde açarakarak Bir sorun hakkında duygu ve düşüncelerimizi saldırmadan, başkas kasını suçlamadan, kırmadan k ve aşağıa ğılamadan açık k ve net biçimde imde dile getirerek

41 KAYNAKLAR Avrupa Konseyi, COMPASS: A Manual on Human Rights Education with Young People,, Strasburg, 2003 Burcu Yeşiladal iladalı, Çatışma Çözme Eğitim E Notları,, REC Türkiye Genç Çevreciler Eğitimi, E 2006 Diana Francis, Goss-Mayr Models for Analysis and Planning,, IFOR toplantı notları,, Eylül l 2004 IFOR-Women Peacemakers Program, Workshop Kit: Women and a Culture of Peace,, Mart 2001 Lori Roth, Negotiation Skills Training,, Institute for Not-for for- Profit Management of the Columbia Business School, 2002 Rollin Glaser ve Christine Glaser, Negotiating Style Profile, Organization Design and Development, Inc., 1996 Transforming Civil Conflicts Online eğitim e programı ders notları, UNDESA/UNDP and The Centre for Conflict Resolution, Skills Development for Conflict Transformation Fotoğraflar rafların n bir kısmk smı: Marina Cano,

42 TEŞEKK EKKÜRLER... Burcu Yeşiladal iladalı

Benzer belgeler

ÇATIŞMA ÇÖZME GENÇ ÇEVRECİLER EĞİTİM PROGRAMI

ÇATIŞMA ÇÖZME GENÇ ÇEVRECİLER EĞİTİM PROGRAMI 20-25 Ağustos 2007, ANKARA Hazırlayan BURCU YEŞİLADALI Çatışma Çözme Genç Çevreciler Eğitim Programı Çatışma/uyuşmazlık nedir? Çatışma, insanlar ya da grupların