ĠÇĠNDEKĠLER (Contents) INTRODUCTION : SOUNDS / LETTERS ( SESLER ve HARFLER )...12

Transkript

1 ĠÇĠNDEKĠLER (Contents) INTRODUCTION : SOUNDS / LETTERS ( SESLER ve HARFLER )...12 BĠRĠNCĠ BÖLÜM : ĠNGĠLĠZCEDE SES BĠLĠNCĠ SECTION 1: PHONOME (SOUND) AWARENESS IN ENGLISH 2007 Avrupa Dil Ödülü BaĢvurusu...23 Geleneğe Bağlı Yazım Düzeni...24 Telaffuz Öğretimi...29 Ġngilizcenin Sesleri (English sounds)...35 Neden Ġngilizce, Almanca...Öğrenirken Zorluk Çekiyoruz?...36 Türkçedeki Sesler (Turkish sounds)...37 Ġngilizcedeki Ünlü ve Ünsüz Sesler (English vowel and consonant sounds)...40 Dil Bilgisi (grammar)...43 Dil Kusurları...44 Ses ve Harf (letter and sound)...47 Ses Bilincini GeliĢtirme...48 Gerçek Ġngilizceyi Öğrenmek Ġsteyenlerin Özellikleri...50 Amerikan ve Britanya Ġngilizcesinin KarĢılaĢtırmalı Ses Bilgisi...51 Türkçe ve Ġngilizcenin KarĢılaĢtırmalı Ses ve Biçim Bilgisi...52 Ġngilizcenin Sesleri...53 Tek Ünlü Sesler (vowels-monophthongs)...55 Ġkiz Ünlü Sesler (vowels-diphthongs)...56 Üçüz Ünlü Sesler (vowels- triphthongs)...57 Kısa ve Uzun Ünlü Sesler (long and short vowels)...58 Orta- Ünlü Sesler (mid-vowel sounds)...59 Ġngilizceyi Ġngilizce Yapan Sesler (real and natural English?)...60 Harfler ve Sesler (letters and sounds)...61 Ġngiliz ve Amerikan Ġngilizcesi...62 Ses Sembollerinde BüzüĢme = Seslerin Kısalması...63 ÖNEMLĠ : HARFLERLE SESLER ARASINDA DOĞRUDAN BĠR ĠLĠġKĠ VARDIR. HARFLERĠN DOĞRU TELAFFUZ EDĠLMESĠ SES BĠLĠNCĠNĠN VERĠLMESĠNĠ KOLAYLAġTIRIR.

2 ĠKĠNCĠ BÖLÜM : ĠNGĠLĠZCENĠN ÜNLÜ SESLERĠ SECTION 2: ENGLISH VOWEL SOUNDS Kısa ı sesi (Schwa /ə/ short sound)...65 Hece Vurgusu ve Kısa ı Sesi (syllable stress and schwa)...68 Kısa i Sesi (/ɪ/ short sound)...75 Hece Vurgusu ve Kısa i Sesi (syllable stress and /ɪ/ kısa i sesi)...78 Kısa ı = Kısa i Sesi (/ə/ and /ɪ/)...83 Uzun i Sesi (/i:/ long sound )...86 Orta i Sesi (/i/ sound)...88 Kısa, Dar e Sesi (/e/ short sound)...90 Kısa, GeniĢ e Sesi (/æ/ short sound)...92 Uzun a Sesi= Kısa, GeniĢ e Sesi (/ɑ:/=/æ/)...94 Kısa a Sesi (/ʌ/ short sound )...96 Uzun a Sesi (/ɑ:/ long sound)...98 Kısa o Sesi (/ɒ/short sound) Uzun o Sesi (/ɔ:/ long sound) Kısa u Sesi (/ʊ/ short sound) Uzun u Sesi (/u:/ long sound) Uzun ö Sesi (/ɜ:/ long sound) Yarı Ünlü Sesler (semi-vowel sounds) w Harfi = Kısa u Sesi (the letter w = /ʊ/ sound) y Harfi = Kısa i Sesi (the letter y = /ɪ/ sound) y Harfi = Orta i Sesi (the letter y = /i/ sound) Alfabetik ĠliĢkileri KeĢfetme Nedir? Ses Bilinci Ġlkeleri Hece OluĢturan Ünsüzler (syllabic consonants) YumuĢak Ünsüzler (voiceless sounds), Sert Ünsüzler (voiced sounds) GeniĢ Zaman Ekinin Telaffuzu (present simple s and es endings) Çoğul ve GeniĢ Zaman Eki = Yeni hece meydana getirme Çoğul Ekinin SöyleniĢi (plural noun s and es endings) Ġki Ünlülü Hece (diphthong) Ġki Kısa Ünlü Ses = Tek Hece OluĢturma ai Sesi (/aɪ/sound) ei Sesi (/eɪ/sound) oi Sesi (/ɔɪ/sound) ıu = ou Sesi (/əʊ/=/oʊ/sound) au Sesi (/aʊ/ sound) iı Sesi = ir Sesi (/ɪə/sound = /ɪr/ sound) uı Sesi = ur Sesi (/ʊə/sound =/ʊr/sound) uı Sesi (/uə/ sound )...165

3 eı sesi = er Sesi (/eə/sound =/er/sound) y+uzun u Sesi (/ju:/sound) Telaffuz-SöyleyiĢ Hataları (difficult-tricky words) Üçüz ünlü sesler (triphthongs) aiı Sesi (/aɪə/ sound) auı Sesi (/aʊə/ sound) ıuı Sesi= ouı Sesi (/əʊə/ sound =/oʊə/sound) oiı sesi (/ɔɪə/ sound) eiı sesi (/eɪə/ sound) GeçmiĢ Zaman Ekinin OkunuĢu (past simple d and ed endings) Ġngilizce vurgulu bir dil olduğu için normal Ģartlarda bazı hece ve kelimeler cümle içinde güçlü (uzun) bazıları ise zayıf (kısa) okunur. Bu kural olmazsa olmazdır. Cümle içinde tüm kelime ve heceler aynı vurguda okunduğu zaman bu normal dıģı bir durumu veya aģırı bir duyguyu ifade eder. Bu konuģmacının sinirli, aceleci, sabırsız, çok kararlı vb. olduğunu gösterir. KarĢı tarafı yorar veya kiģide negatif düģünce ve duygular oluģturur. IF YOU STRESS EVERY WORD OR SYLLABLE EQULLY, YOU SOUND ANGRY, IMPATIENT OR YOU GIVE NEGATIVE FEELINGS İngilizce eğitiminin en önemli unsurlarından olan doğru sesletim i İngilizce yi öğrenmeye başlarken mümkün olduğu kadar erken, hatta bu eğitimin en başında doğru biçimde vermek ve alınmasını sağlamak zorundayız. Bu eğitimin daha sonraya bırakılması veya öğrencilerimizin bu eğitimden yoksun bırakılması dünya ile iletişimimizde kişisel ve ulusal görüntümüz yönünden çok ciddi olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Öğrencilerimizin anadili İngilizce olanlarla veya bu dili iyi şekilde öğrenmiş olan başka uluslardan insanlarla etkili sözlü iletişimi ancak doğru sesletimle mümkün olabilmektedir. Bu kaçınılmazdır ve alternatifi yoktur. (Metin YURTBAŞI, İngilizce Sesletim Eğitimi, 2008)

4 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : ĠNGĠLĠZCENĠN ÜNSÜZ SESLERĠ SECTION 3: ENGLISH CONSONANT SOUNDS Ġngilizcenin Ünsüz Sesleri (consonant sounds) YumuĢak ve Sert Ünsüz Sesler (voiced and unvoiced consonants) Sürekli ve Süreksiz Ünsüz Sesler (fricatives and plosives) Ġki Harf =Tek Ses (digraphs) Ġngilizce ve Türkçenin Ünsüz Sesleri (English and Turkish consonants) b Sesi (/b/ sound) d + j Sesi = c sesi (/dʒ/ sound) t + Ģ Sesi = ç sesi (/tʃ/ sound) DiĢ eti sesi d (/d/ sound- alveolar) DiĢ sesi d (/ð/ sound- dental) f Sesi (/f/ sound) g Sesi (/g/ sound) h Sesi (/h/ sound) j Sesi (/ʒ/ sound) k Sesi (/k/ sound) l Sesi (/l/ sound) m Sesi (/m/ sound) n Sesi (/n/ sound) ng Sesi, genizden (/ŋ/ sound-nasal) p Sesi (/p/ sound) q = k Sesi ( q letter =/k/ sound) r Sesi (/r/ sound) s Sesi (/s/ sound/ Ģ Sesi (/ʃ/ sound) DiĢ eti sesi t (/t/ sound- alveolar) DiĢ sesi t (/θ/ sound- dental) v Sesi (/v/ sound) w Sesi (/w/ sound) x Harfi = ks ve gz Sesleri ( x letter =/ks/, /gz/ sounds) y Sesi (/j/ sound) z Sesi (/z/ sound) Patlamalı Ünsüz Sesler (plosives, stops) Aynı Çift Ünsüz Sesin Telaffuzu (same double consonants) Çift Ünsüz Sesler (consonant blends-clusters) Yutulan (söylenmeyen) Ünsüz Sesler (silent consonants)...246

5 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: ĠNGĠLĠZCEDE HECE BĠLĠNCĠ ve SES OLAYLARI SECTION 4: SYLLABLE AWARENESS and SOUND CHANGES IN ENGLISH Vurgu (stress) Sözcük Vurgusu (word stress) Çekim Ekleri (inflectional affixes) Yapım Ekleri (derivational affixes) Hece Vurgusu = Kısa ı Sesi (stress = /ə/ sound) Hece Vurgusu = Kısa i Sesi (stress = /ı/ sound) Hece Bilinci (syllable awareness) Kelimede Hece Vurgusu (word stress) Temel Heceleme Kuralları (basic syllable rules) Tek Heceli Kelimeler (one-syllable words) Kelimede Birinci ve Ġkinci Hece Vurgusu (primary and secondary stress) Ġki Heceli Kelimeler ve Hece Vurgusu (stress in two-syllable words) Üç heceli Kelimeler ve Hece Vurgusu (stress in three-syllable words) Dört Heceli Kelimeler ve Hece Vurgusu (stress in four-syllable words) BeĢ Heceli Kelimeler ve Hece Vurgusu (stress in five-syllable words) BirleĢik ve Özel Ġsimlerde Vurgu (stress in compound and proper nouns) Vurgulu ve Vurgusuz Sesler (stressed and unstressed sounds) YazılıĢı Aynı Fakat OkunuĢu Farklı Kelimeler (homographs) YazılıĢı ve SöyleniĢi Aynı Fakat Anlamı Farklı Kelimeler (homonyms) OkunuĢu Aynı Fakat Anlamı ve YazılıĢı Farklı Kelimeler (homophones) Cümle vurgusu (sentence stress) Ġngilizce ve Türkçede Cümle Vurgusu (sentence stress) Vurgulu ve Vurgusuz Kelimeler (stressed and unstressed words) Vurgusuz Kelimeler (function words = grammar words) Cümle Vurgusu Ġle Ġlgili Örnekler (sentence stress examples) Doğru ve YanlıĢ Vurgulama Uzun Cümlede Ritim Ses Olayları Ses BenzeĢmesi = DeğiĢmesi (assimilation) Ulama (linking,liaison) Ses DüĢmesi - Erimesi (elision- omission) Ġki Ünlü Arası t Sesi KaynaĢtırma Ünsüz Sesleri - Ses Türemesi (intrusive sounds) Ard Arda Gelen Ünsüz Sesler Metin (parça) içinde Vurgu (stress in texts=passages ) Tonlama (intonation) Kafiye = Uyak (rhyming words)...326

6 BEġĠNCĠ BÖLÜM: EKLER SECTION 5: APPENDICES Düzensiz Fiiller (irregular verbs) Amerikan ve Britanya Ġngilizcesi Soru Sormak (asking question) Negativ ve Pozitiv Kelimeler (negative and pozitive words) Bilgi YarıĢması Soruları (quiz show) Öğrenci-Veli-Öğretmen-Yönetici Özellikleri Ses Bilgisi Yazılı Örneği Ses Bilinci ile Ġlgili ÇalıĢmalar (the examples of phonemic awareness) Rica, Ġzin, Öneri, Teklif Cümleleri (requests, permissions, offers...) Atasözleri ve ÖzdeyiĢler (proverbs and sayings) Ders DıĢı Eğitim ÇalıĢmalarına Dair Esaslar Uluslararası Fonetik (Sesbilim) Alfabesi (IPA) Türkçemizin Gücü ve Geleceği Yöntem AraĢtırmaları Köken ve Yapı Bakımından Diller Ağız, ġive ve Lehçe Türkçe ve Ġngilizcedeki Seslerin OluĢma Yerleri ve Biçimleri Sınıf içi fotoğraflar Kadın ve Erkek Ġsimleri (Male and Female Names) Sözlük (glossary) Yararlanılan ve BaĢvurulabilecek Kaynaklar (references) Whenever I need a feeling, I invent a good cause. Whenever I take a pen in my hand, I use my mind without stopping. Sedat Erdoğan get...have...take