Van ilinde çocukluk ça afl lar na devams zl k nedenleri: Tan mlay c bir çal flma Summary

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "www.turkailehekderg.org Van ilinde çocukluk ça afl lar na devams zl k nedenleri: Tan mlay c bir çal flma Summary"

Transkript

1 Türk Aile Hek Derg 2009; 13(4): Araflt rma Research Article doi: /tahd Van ilinde çocukluk ça afl lar na devams zl k nedenleri: Tan mlay c bir çal flma Reasons of incomplete vaccination in children of Van: a descriptive study Seçil Günher Ar ca 1, Tamer Edirne 2, Hazal Hande Uluç 3, Sebahat Gücük 1, Vefik Ar ca 4 Özet Amaç: Çocuklar n afl lanmalar n engelleyen nedenleri araflt rmakt r. Yöntem: 1 Mart 30 Haziran 2009 tarihleri aras nda Van Ana Çocuk Sa l ve Aile Planlamas Merkezine baflvuran ayl k 400 çocuk ve anneleri çal flmaya al nd. Afl lanma durumlar afl kartlar na ve afl skar izlerine bak larak de erlendirilirken, annelerine de yüz yüze bir anket uyguland. Sonuçlar ki-kare ve lojistik regresyon analizi ile %95 güven aral (%95 GA) ile de erlendirildi. Bulgular: Çocuklar n %28.7 sinin yafl na göre afl lar eksikti. Eksik afl lama riski, baban n okur-yazar olmamas ile 2.68 kat (%95 GA ), k rsal bölgede yaflama ile 5.66 kat (%95 GA ) ve annenin afl hakk nda bilgilendirilmemifl olmas ile 2.41 kat (%95 GA ) art yordu. Bafll ca afl ya devams zl k nedenleri, annenin afl n n yan-etkilerinden korkmas ; %42.6, ve anababan n meflgul olmas ; %25.2 idi. Sonuç: Anne ve babalar, afl n n yarar, yan-etkileri ve afl lanmaya engel durumlar hakk nda e itilmelidir. Afl lamaya engel olan nedenler saptanmal ve giderilmelidir. Anahtar sözcükler: Afl lanma durumu, afl ya devams zl k, çocukluk ça, afl lama engelleri. Summary Objective: To investigate barriers to vaccination in children. Methods: A total of 400 children, aged 24 to 78 months seen at Van Mother-Child Health and Family Planning Center between November 1st and March 31st 2009 were included in the study. Data were obtained from the children's official vaccination records and vaccination scars. A face-to-face interview with the mothers was conducted. Chi square and logistic regression tests were used in statistical analysis with 95% confidence interval (%95 CI); p<0.05 was considered significant. Results: The rate of inadequately immunized children was 28.7%. Analysis revealed that children of illiterate fathers, who live in rural areas and of mothers not informed about vaccination were at higher risk for inadequate immunization at 2.68 (95% CI ), 5.66 (95% CI ), 2.4 (95% CI ) folds, respectively. Mothers stated the reasons for incomplete immunization as fear of side effects in 42.6% and parents being busy in 25.2%. Conclusions: Mothers and fathers need to be educated about the benefits, side effects and barriers to vaccination. In addition, further studies are necessary for determining the reasons and solutions of barriers to vaccination. Key words: Vaccination status, inadequate immunization, childhood, barriers to vaccination. Araflt rma Çocuk yafl grubuna sunulan sa l k hizmetlerinin kalitesinin en önemli ölçütü afl lama oranlar d r. Afl takvimi, çocuklar önlenebilir hastal klardan korumak için düzenlenmifl, genifl kabul görmüfl standart sa l k uygulamalar d r. Buna ra men, UNICEF in raporuna göre; dünyada herhangi bir bölgede afl lama oranlar %90 seviyesine ulaflamam flt r. 1 Ayn rapora göre; Türkiye nin afl lama oranlar geliflmifl ülkelere benzemekte, ancak ülke içinde bölgesel farkl l klar göze çarpmaktad r. 1) Ana Çocuk Sa l ve Aile Planlamas Merkezi, Aile Hekimli i Uzman, Van 2) Yüzüncü Y l Üniversitesi T p Fakültesi Aile Hekimli i Anabilim Dal, Aile Hekimli i Uzman, Yard. Doç. Dr., Van 3) l Sa l k Müdürlü ü, Halk Sa l Uzman, Van 4) Özel Akademi T p Merkezi, Çocuk Hastal klar Uzman, Van Yay n haklar Türkiye Aile Hekimli i Uzmanl k Derne i (TAHUD)'a aittir. Her hakk sakl d r. Deomed Medikal Yay nc l k taraf ndan yay mlanmaktad r. Copyright 2009 Turkish Society of Family Practice. All rights reserved. Published by Deomed Medical Publishing, Istanbul.

2 Araflt rma Çocukluk ça nda s k görülen hastal klar n ço u, pek çok ülkede afl uygulamalar n n etkin bir flekilde yap lmas ile önemli ölçüde azalm flt r. Ancak, geliflmekte olan ülkelerde halen, ölüme ve sakatl a neden olabilmektedirler. Dünya Sa l k Örgütü nün (DSÖ) milenyum sa l k hedeflerinden biri çocuk ölümlerini azaltmak için 1 yafl nda k zam k afl s eksik olan çocuklar 2/3 oran nda azaltmakt r. Afl lanma oranlar n n yükseltebilmek için afl lanmay engelleyen faktörlerin bilinmesi ve ortadan kald r lmas gerekir. Ülkemizde son y llarda aile hekimli i pilot uygulamas na geçilen illerin say s artm fl, koruyucu sa l k hizmetlerinin sorumlulu u aile hekimlerine devredilmifltir. Bu çal flmada, Van flehir merkezinde Ana Çocuk Sa l ve Aile Planlamas Merkezine baflvuran çocuklardaki afl lanma oranlar n ve bunu etkileyen faktörleri araflt rmay amaçlad k. Gereç ve Yöntem Bu çal flmaya 1 Nisan 30 Haziran 2009 tarihleri aras nda Van Ana Çocuk Sa l ve Aile Planlamas Merkezine (AÇSAP) ard fl k olarak baflvuran 400 çocuk ve anneleri al nd. Çal flmaya 24 ay ile 78 ay aras ndaki, afl kart olan, Van do umlu, Van da oturan, afl lar n Van ilinde yapt rm fl ve anneleri çal flmaya kat lmay kabul edenler al nd. Bilgiler anababaya sorularak, kimlik, afl kartlar incelenerek ve her iki kolda BCG skar aranarak elde edildi. Sa l k Bakanl n n afl takvimi esas al nd. Ulusal Afl Takvimi ne göre üç doz hepatit, bir doz BCG, üç doz DBT, üç doz polio (OP) ve bir doz k zam k afl s olanlar tam afl l, bu afl lara ek olarak, DBT ve OP afl s n n pekifltirme dozlar dahil toplam 13 afl n n hiç birisini yapt rmayan afl s z (hiç afl s olmayan) ve yafla (aya) uygun olarak bu afl lardan en az birini yapt rmam fl olanlar eksik afl l olarak tan mland. Birinci, ikinci ve üçüncü DBT ve polio ile k zam k afl lar için bir aya; rapel afl lar için iki aya kadar gecikmeli afl lanm fl çocuklar yafl na uygun afl l olarak de erlendirildi. statistiksel Analizler Karfl laflt rmalarda ki-kare analizi yap ld. Eksik afl l l etkiledi i düflünülen faktörler için tahmini rölatif riskler ve bu risklere ait %95 güven aral (%95 GA) hesapland. kili karfl laflt rmalar sonucunda afl lar n eksik olmas üzerine etkisi olabilecek de iflkenler lojistik regresyon analizi ile de erlendirildi. Bulgular Çal flmaya; belirlenen ölçütlere uygun 226 s (%56.5) k z, 174 ü (%43.5) erkek toplam 400 çocuk al nd. Çocuklar n medyan yafl 4 y l (24 78 ay aras ), anne ve babalar n medyan yafl s ras yla 30 y l (21 48 y l aras ) ve 36 y ld (24 51 y l aras ). 115 (%28.8) çocu un afl s eksikti (Tablo 1). Cinsiyet, anne yafl, baba yafl, anne e itim durumu, kardefl say s, aile geliri ve son bir y l içindeki adres de iflikli inin afl lar n eksik veya tam olmas üzerine anlaml bir etkisinin olmad saptand (p>0.05). Baban n e itim düzeyinin, yaflan lan yerin ve annenin afl hakk nda hiç bilgilendirilmemifl olmas n n afl lar n eksik veya tam olmas üzerine anlaml bir etkisinin oldu u belirlendi (p<0.05). Eksik afl lanma nedenleri Tablo 2 de yer almaktad r: En s k görülen nedenler afl n n yan-etkisinden korkma ve ana-baban n meflgul olmas idi. Lojistik Regresyon Analizi leriye do ru ad m ad m yöntemiyle lojistik regresyon analizinin üçüncü ad m nda baban n e itim durumu, yaflan lan yer ve afl hakk nda bilgilendirilmifl olma de iflkenlerinin modele anlaml katk sa lad klar ve afl n n eksik olmas üzerine bir risk faktörü oluflturduklar gözlendi (Tablo 3). Baban n okur-yazar olmamas n n afl lar n eksik olma ihtimalini 2.68 kat (%95 GA ), k rsal bölgede yaflaman n 5.66 kat (%95 GA ), annenin afl hakk nda dan flmanl k almamas n n 2.41 kat (%95 GA ) artt rd saptand. Di er ba ms z de iflkenlerin modele (dolay s ile afl lar n eksik olmas üzerine) anlaml katk yapmad klar görüldü. Tart flma Araflt rmam zda saptanan eksik afl l çocuk oran istenmeyecek düzeyde yüksektir. Sorun, ülkemizin Do u Anadolu bölgesinde daha belirgindir. 2-4 Bunun nedenleri- 182 Ar ca SG ve ark. Van ilinde çocukluk ça afl lar na devams zl k nedenleri: Tan mlay c bir çal flma

3 Tablo 1. Çocuklar n afl lanma durumu ile ebeveynlerinin ve çocuklar n özelliklerinin karfl laflt r lmas Tablo 2. Afl lar eksik olan çocuklar n annelerine göre afl lar n eksik kalma nedenleri Afl lanma durumu Nedenler n (%) n (%) n (%) Afl n n yan etkilerinden korkma 49 (42.6) Eksik Tam p OR (%95 GA) Ebeveynin meflgul olmas Çocu un afl dönemlerinde ateflli hastal k geçirmesi 29 (25.2) 20 (17.4) Cinsiyet Afl yapt rman n önemini bilmemesi 17 (14.8) K z O lan 71 (31.4) 155 (68.6) 44 (25.3) 130 (74.7) 115 (28.7) 285 (71.3) ( ) 115 (100) Anne yafl yafl 31+ yafl Baba yafl Yafl 41+ Yafl 69 (31.7) 149 (68.3) 46 (25.3) 136 (74.7) 90 (30.0) 210 (70.0) 25 (25.0) 75 (75.0) ( ) 1.23 ( ) Tablo 3. Lojistik regresyona göre afl lanma durumunu etkileyen faktörler Nedenler Baba okuryazar de il K rsal alanda yaflamak Afl hakk nda hiç bilgilendirilmemek OR: Odds ratio, GA: Güven aral p OR %95 GA Araflt rma Anne e itim düzeyi Okuryazar de il E itim alm fl Baba e itim düzeyi Okuryazar de il E itim alm fl Kardefl Say s 64 (32.5) 133 (67.5) 51 (25.1) 152 (74.9) 65 (43.0) 86 (57.0) 50 (20.1) 199 (79.9) ( ) 3.00 ( ) ni araflt ran çal flmalarda çocu a, anababaya, çevreye ait nedenler incelenmifl ve çeflitli etkenlerin rol oynad klar ileri sürülmüfltür. Örne in, zmir ve Bolu da eksik afl l çocuk oran s ras yla %2.9 ve %6.0, 5,6 buna karfl l k Malatya ve fianl urfa da 7,2 s ras yla %11.5 ve %54.2 bulunmufltur. Baz bölgelerde hiç afl lanmam fl çocuklar n oran 1 4 Kardefl 75 (32.5) 156 (67.5) 4+ Kardefl 40 (23.7) 129 (76.3) Gelir durumu Sabit geliri yok Sabit geliri var 46 (25.1) 69 (31.8) 137 (74.9) 148 (68.2) Son bir y lda adres de iflikli i oldu mu? Göç oldu 52 (26.3) 146 (73.7) Göç olmad 63 (31.2) 139 (68.8) ( ) 0.72 ( ) 0.78 ( ) %23 e ulaflmaktad r. 2 Aile Sa l Merkezlerinde sa l k kay tlar n n elektronik ortamda eksiksiz olarak tutulduklar varsay lmaktad r. Sa l k kay tlar n n eksiksiz ve etkili bir flekilde tutulmas ile afl programlar n n baflar l oldu u bildirilmifl, 8 annenin özellikleri, sosyo-ekonomik durum, afl hakk nda bilgilendirme, sa l k hizmetlerine eriflim, kay tlar, afl kontrendikasyonlar ve nüfus hareketleri eksik afl lanmay etkileyen faktörler aras nda say lm flt r Araflt rmam z n sonuçlar na göre annenin e itim dü- Yaflan lan yer K rsal Kentsel 27 (56.2) 88 (25.0) 21 (43.8) 264 (75.0) Anne afl hakk nda hiç bilgilendirildi mi? Hay r 77 (37.6) 128 (62.4) Evet 38 (19.5) 157 (80.5) 3.86 ( ) 2.48 ( ) zeyinin çocu un afl lanma durumu üzerinde anlaml bir etkisi yokken, baban n okur-yazar olmamas n n eksik afl - l olma riskini art rmaktad r. Benzer flekilde Malatya da yap lan bir araflt rmada anne e itim düzeyi ile eksik afl l olma aras nda iliflki bulunamam flt r. 7 Buna karfl l k, Diyarbak r da 3 ve Urfa da 2,4 yap lan çal flmalarda okuryazar olmayan annelerin çocuklar n n ek- OR: Odds ratio, GA: Güven aral sik afl l olma riski daha yüksek bulunmufltur. Her iki ebe- Türkiye Aile Hekimli i Dergisi Turkish Journal of Family Practice Cilt 13 Say

4 Araflt rma veynin e itim düzeyi ile eksik afl l olma aras nda anlaml iliflki saptayan baflka çal flmalar da bulunmaktad r. 5,10 Çal flmam zda gelir düzeyi ile afl lanma durumu aras nda bir iliflki saptayamad k. Literatürde sosyo-ekonomik düzey olarak tan mlanan ve genellikle baban n ifl sahibi olup olmamas fleklinde ölçülen gelir durumu konusunda farkl sonuçlar bildirilmifltir. ki çal flmada 3,7 baban n iflsiz olmas n n eksik afl lanmay etkilemedi i bulunmufl, buna karfl l k gelir düzeyinin etkili oldu u belirlenen bir çal flma da yay mlanm flt r. 5 Bu konuda araflt rma yapan baflka ulusal kaynaklara ulaflamad k. Afl lara devams zl k sorunu geliflmifl ülkelerde de görülmektedir. Okul öncesi çocuklarda K zam k-k zam kç k-kabakulak (KKK) afl oranlar sviçre ve Avustralya da istenilen düzeye ulaflamam flt r. 11,12 Dünyan n geliflmifl toplumlar nda yoksul annelerin çocuklar n n eksik afl l olma riskinin iki kat yüksek oldu- u, 13 varofllarda oturan çocuklar n yafla göre uygun afl - lanma oranlar n n vars l mahallelerde oturan yafl tlar ndan %20 daha düflük oldu u saptanm flt r. 14 Eksik afl lanman n nedenlerini araflt ran uluslararas bir derlemede incelenen 15 çal flman n sadece üçünde gelir durumunun analiz edildi i ve afl lanma durumu ile iliflki bulunamad bildirilmifltir Çal flmam zda yaflan lan yerin k rsal bölge olmas eksik afl l olmay etkileyen di er bir faktördü. Benzer flekilde; k rsal bölgede yaflamak, afl yap lan merkeze uzakta veya varofllarda oturmak, afl lar n zaman nda yap lmas n engelleyen faktörler olarak bildirilmifltir. 2,5,7 Çal flmam zda annenin afl hakk nda hiç bilgilendirilmemifl olmas n n afl lar n eksik veya tam olmas üzerine anlaml bir etkisinin oldu u belirlenmifltir. Buna ek olarak, annelere neden çocuklar n n afl lar n tamamlamad klar n sordu umuzda, en çok afl yan etkisinden korkma, ebeveynin meflgul olmas, afl yapt rman n öneminin bilinmemesi ve araya ateflli hastal k girmesi gibi nedenleri sayd klar n saptad k. Ulusal çal flmalarda ebeveynlerin afl lar hakk nda yeterince bilgi sahibi olmamalar ile afl lar n eksik kalmas aras nda anlaml iliflkiler gösterilmifltir. Ebeveynlerin afl yan etkilerinden korktuklar, hastalanan çocu u afl ya götürmedikleri, afl hakk nda bilgi sahibi olmad klar ve afl - n n önemini bilmedikleri için afl lar tamamlamad klar bildirilmifltir. 2-4,6,10 ngilizce t p literatüründe ise ebeveynlerin bilgi eksikli i ve çocuklar n afl lanma durumlar aras ndaki iliflkiyi inceleyen makale say s oldukça fazlad r. Afl lar hakk nda yeterince bilgi sahibi olmayan ebeveynlerin çocuklar n afl latmad klar, 18,19 ebeveynlerin afl dan korkmalar n n afl lar n tamamlanmas na bir engel oldu u 20 ve ebeveynlerin sadece %67 sinin çocuklar na afl yapt rmaya karar vermek için yeterince bilgi sahibi olduklar na inand klar bildirilmifltir. 21 sviçreli ebeveynler afl güvenli i hakk nda daha çok bilgi almak istediklerini ifade etmifllerdir. 22 Afl n n önemi hakk nda ebeveynlerin bilgilendirilmeleri gereklidir. Örne in talya da, afl lar hakk nda yeterli bilgi alabildi ini söyleyen annelerin çocuklar n n bo maca ve KKK afl s n daha çok yapt rd klar ortaya konmufltur. 23 Ebeveynler afl lar n güvenli olduklar, minör hastal klar n afl lanmaya engel olmad klar ve koruma süreleri ile rapelin gereklili i hakk nda temel bilgileri almaya ihtiyaç duymaktad rlar. 24,25 Avustralya da afl lar n eksik olmas n n temel nedenleri ebeveynlerin rapel dozunun gerekli oldu unu bilmemeleri ve ilgisizlik olarak bildirilmifltir. 12 Genifl bir araflt rmada çocuklar n afl ya götüren ebeveynlerin 2/3 ünün afl hakk nda bilgilendirilmifl oldu u saptanm flt r. 26 Baz ebeveynler kombine afl lar n çocuk ba fl kl k sistemi üzerinde olumsuz etki gösterece inden ve yan etki olas l n art raca ndan kayg duymaktad rlar. 27,28 Benzer kayg lar Avustralyal ebeveynler taraf ndan da dile getirilmifltir. 29 talya da ise daha çok araya giren hastal klar afl lar n eksik olmas na yol açm flt r. 19 Ayn sorun Avustralya dan da bildirilmifltir. 29 Amerika Birleflik Devletlerinde en önemli iki sorun; ebeveynlerin afl randevusunu hat rlamamalar ve çocu un hastalanmas olarak saptanm flt r. 30 Bizim çal flmam zda da afl lar eksik çocuklar n anneleri taraf ndan bildirilen en önemli sorun, bilgi eksikli i olarak görünmektedir. Anneler ya afl yan etkilerinden korktuklar için ya da afl n n önemini bilmedikleri veya ateflli hastal n afl lanmaya engel oldu una inand klar için afl ya devams zl k yapt klar n bildirmifllerdir. Buna karfl l k, yap lan çal flmalarda görüldü ü gibi; afl ya ba l 184 Ar ca SG ve ark. Van ilinde çocukluk ça afl lar na devams zl k nedenleri: Tan mlay c bir çal flma

5 istenmeyen etkilerin ço u yaflam tehdit etmeyen, hafif yan etkilerdir. 31,32 Yeni do um yapm fl ve sa l k personeli ile daha s k görüflen annelerin önerilen afl lar kabul etmeleri daha kolayd r. Bu durum yafl daha büyük çocuklar n anneleri için geçerli olmayabilir ve afl randevusunu hat rlatan bir sistem olmadan afl n n zaman gelip gelmedi ini bilemeyebilirler. 12,24 Birçok ülkeyi kapsayan bir çal flmada ebeveynlere afl zaman n n birden fazla yöntemle (kartpostal, mektup, telefon, otomatik telefon) hat rlat lmas veya daha ucuz ve ayn flekilde etkili bir yöntem olarak afl ya gelen çocu un ebeveynine doktor veya hemflire taraf ndan bir sonraki randevunun bildirilmesi afl lar tam olan çocuk say s nda bir art fla yol açm flt r. 33,34 Ayr ca, k rsal bir bölgede yap - lan bir çal flmada ulusal afl hat rlatma sistemine kay tl çocuklar n afl lara devams zl k oranlar daha düflük bulunmufltur. 35 Afl lar eksik çocuklar n say s konusunda ülkemizin bat s ile do usu aras ndaki fark n büyük olmas düflündürücüdür. Bu konuda yap lan çok kapsaml bir çal flmada k rsal alanda ve ülkemizin do usunda yaflayanlar ile anneleri hiç e itim almam fl çocuklarda afl lara devams zl k oran n n daha yüksek oldu u saptanm flt r. 36 Çal flmam zda çocuk cinsiyetinin, anne ve baba yafl - n n, anne e itim durumunun, kardefl say s n n, aile gelir durumunun ve son bir y l içindeki adres de iflikli inin afl lar n eksik veya tam olmas üzerine anlaml bir etkisinin olmad saptanm flt r. Di er ulusal çal flmalarda bu konuda farkl sonuçlar elde edilmifltir ama bu çal flmalarda incelenen gruplar n sosyolojik özellikleri ve yaflad klar bölgeler de farkl l k göstermektedir. Baz çal flmalarda ayl k çocuklar araflt r lm fl, baz lar nda hastaneye baflvuran çocuklarda afl lanma durumlar incelenmifltir ve çal flmalar Ege ile Do u Anadolu aras nda de iflik bölgelerde gerçeklefltirilmifltir. Bu çal flmaya 24 ile 78 ay yafl ndaki çocuklar dahil etmemiz sonuçlar n farkl ç kmas na yol açm fl olabilir. Afl lanma durumlar n inceleyen ulusal ve uluslararas çal flmalarda, çocuklarda afl devams zl - na yol açan en önemli nedenlerin, afl lar hakk nda bilgi sahibi olmama bafll alt nda topland görülmektedir. Bizim çal flmam zda da anneler en çok bilgisizlik nedeniyle çocuklar n afl ya getirmediklerini ifade etmifllerdir. Nedenler aras nda yer alan ebeveynin meflgul olmas, yine afl n n önemi konusundaki bilgisizli i yans tan bir unsur olarak düflünebilir. Sonuç Sonuç olarak; afl n n faydalar, yan etkileri ve afl lanmaya engel durumlar hakk nda hem anneler, hem de babalar e itilmelidir. Buna ek olarak, afl lanmaya engel olan nedenleri saptamaya ve çözüm üretmeye yönelik daha fazla çal flmaya ihtiyaç vard r. Kaynaklar 1. UNICEF. Dünya Çocuklar n n Durumu sowc09/ adresinden tarihinde eriflilmifltir. 2. Ayçiçek, A. fianl urfa k rsal alan nda 2 23 ayl k çocuklar n afl lanma h zlar. Çocuk Sa l ve Hastal klar Dergisi 2004; 47: Gülhan YG, Ertem E. Diyarbak r linde 0 12 Ayl k çocuklar n afl ya devams zl k nedenleri. TAF Prev Med Bull 2008; 7: Kurçer MA, fiimflek Z, Solmaz A, Dedeo lu Y, Gülel R. fianl urfa Harrankap Sa l k Oca bölgesinde 0 2 yafl çocuk ve gebelerde afl lanma oranlar ve afl lanmada sorunlar. Harran Üniversitesi T p Fakültesi Dergisi 2005; 2: Yaprak I, Hal c o lu O, Kurun Ü, Okçu S, Akduman. ki-alt yafl çocuklarda afl lanma durumu ve etkileyen risk faktörleri. zmir Tepecik E itim Hastanesi Dergisi 2005; 15: Özkan Ö, Çat ker A. Bolu il merkezindeki çocuklar n afl l l k durumlar ve engelleri. STED 2006; 15: Ok fi, Pehlivan E, Geçkil E. Malatya il merkezindeki 12 ayl k bebeklerin ba fl klanma durumu. Atatürk Üniversitesi Hemflirelik Yüksekokulu Dergisi 2004; 7: Kemple A, Beaty BL, Steiner JF ve ark. The regional immunization registry as a public health tool for improving clinical practice and guiding immunization delivery policy. American Journal of Public Health 2004, 94: Evliyao lu N, Uzun MP, Y ld zdafl D, Mungan NÖ. Hastaneye baflvuran befl yafl alt ndaki çocuklar n afl lama durumlar. Medical Network Klinik Bilimler ve Doktor 2000; 6: Babada l F, Gökçay G, Ertem HV, Bulut A. Yalova Devlet Hastanesine baflvuran ay aras çocuklarda afl eksiklikleri ve bunu etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi 2007; 7: Heininger U, Zuberbuhler M. Immunization rates and timely administration in pre-school and school-aged children. Eur J Pediatr 2006; 165: Ferson MJ, Fitzsimmons G, Christie D,Woollett H. School health nurse interventions to increase immunisation uptake in school entrants. Public Health 1995; 109: Bates AS, Wolinsky FD. Personal, financial, and structural barriers to immunization in socioeconomically disadvantaged urban children. Pediatrics 1998; 101: Szilagyi PG, Schaffer S, Shone L ve ark. Reducing geographic, racial, and ethnic disparities in childhood immunization rates by using reminder/ recall interventions in urban primary care practices. Pediatrics 2002; 110: adresinden tarihinde eriflilmifltir. 15. Houseman C, Butterfoss FD, Morrow AL, Rosenthal J. Focus groups among public, military, and private sector mothers: insights to improve the immunization process. Public Health Nurs 1997; 14: Araflt rma Türkiye Aile Hekimli i Dergisi Turkish Journal of Family Practice Cilt 13 Say

6 Araflt rma 16. Lannon C, Brack V, Stuart J ve ark. What mothers say about why poor children fall behind on immunizations: a summary of focus groups in North Carolina. Arch Pediatr Adolesc Med 1995; 149: McCormick LK, Bartholomew LK, Lewis MJ, Brown MW, Hanson IC. Parental perceptions of barriers to childhood immunization: results of focus groups conducted in an urban population. Health Educ Res 1997; 12: Marshall H, Ryan P, Roberton D. Uptake of varicella vaccine-a cross sectional survey of parental attitudes to nationally recommended but unfunded varicella immunization. Vaccine 2005; 23: Ciofi degli Atti ML, Rota MC, Bella A, Salmaso S. Do changes in policy affect vaccine coverage levels? Results of a national study to evaluate childhood vaccination coverage and reasons for missed vaccination in Italy. Vaccine 2004; 22: Petousis-Harris H, Goodyear-Smith F, Turner N, Soe B. Family practice nurse views on barriers to immunising children. Vaccine 2005; 23: Gust DA, Kennedy A, Shui I, Smith PJ, Nowak G, Pickering LK. Parent attitudes toward immunizations and healthcare providers. The role of information. Am J Prev Med 2005; 29: Alfredsson R, Svensson E, Trollfors B, Borres MP. Why do parents hesitate to vaccinate their children against measles, mumps and rubella? Acta Paediatr 2004; 93: Impicciatore P, Bosetti C, Schiavio S, Pandolfini C, Bonati M. Mothers as active partners in the prevention of childhood diseases: maternal factors related to immunization status of preschool children in Italy. Prev Med 2000; 31: Mills E, Jadad AR, Ross C,Wilson K. Systematic review of qualitative studies exploring parental beliefs and attitudes toward childhood vaccination identifies common barriers to vaccination. J Clin Epidemiol 2005; 58: Evans M, Stoddart H, Condon L, Freeman E, Grizzell M, Mullen R. Parents perspectives on the MMR immunisation: a focus group study. Br J Gen Pract 2001; 51: Yarwood J, Noakes K, Kennedy D, Campbell H, Salisbury D.Tracking mothers attitudes to childhood immunisation Vaccine 2005; 23: Elliman D, Bedford H. Safety and efficacy of combination vaccines. BMJ 2003; 326: Hilton S, Petticrew M, Hunt K. Combined vaccines are like a sudden onslaught to the body s immune system : parental concerns about vaccine overload and immune-vulnerability. Vaccine 2006; 24: Bond L, Nolan T, Pattison P, Carlin J. Vaccine preventable diseases and immunizations: a qualitative study of mothers perceptions of severity, susceptibility, benefits and barriers. Aust NZ J Public Health 1998; 22: Prislin R, Sawyer MH, Nader PR, Goerlitz M, De Guire M, Ho S. Provider-staff discrepancies in reported immunization knowledge and practices. Prev Med 2002; 34: Piflkin E, H rfano lu M, Kany lmaz D, Aksakal F, Karakaya K, fiahin S. K zam k okul afl günleri s ras nda erken dönemde görülen afl sonras istenmeyen etkilerin de erlendirilmesi. Medical Network Klinik Bilimler ve Doktor 2005; 11: Soysal DD, Gökçay G, Bulut A. Sütçocuklar nda DTB ve OPV afl lanmas sonras ortaya ç kan reaksiyonlar. Çocuk Dergisi 2006; 6: Jacobson Vann JC, Szilagyi P. Patient reminder and patient recall systems to improve immunization rates, Cochrane Database Syst Rev; 2005, Issue 3, Art. No: CD003941, doi: / cd pub ShawKM, Barker LE. How do caregivers know when to take their child for immunisations? BMC Pediatr 2005; 5: Henderson R, Oates K, Macdonald H, Smith WCS, Selvaraj S. Factors influencing the uptake of childhood immunisation in rural areas. Br J Gen Pract 2004; 54: Tezcan S, Yi it EK. Afl lama ve Çocuk Sa l. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sa l k Araflt rmas Ankara, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sa l k Bakanl Ana Çocuk Sa l ve Aile Planlamas Genel Müdürlü ü, Devlet Planlama Teflkilat ve Avrupa Birli i Yay n 2004; Gelifl tarihi: Kabul tarihi: Çıkar çakıflması: Çıkar çakıflması bildirilmemifltir. letiflim adresi: Yard. Doç. Dr. Tamer Edirne Yüzüncü Y l Üniversitesi T p Fakültesi Aile Hekimli i Anabilim Dal 65100, Van Tel: (0533) e-posta: tameredirne@yahoo.com 186 Ar ca SG ve ark. Van ilinde çocukluk ça afl lar na devams zl k nedenleri: Tan mlay c bir çal flma

Bir Hastane Poliklini inde Tedavi Gören Çocuklarda Rutin Afl lar n Yap lma Oranlar

Bir Hastane Poliklini inde Tedavi Gören Çocuklarda Rutin Afl lar n Yap lma Oranlar Araflt rma Research Article Türk Aile Hek Derg 2005; 9(1): 20-25 Bir Hastane Poliklini inde Tedavi Gören Çocuklarda Rutin Afl lar n Yap lma Oranlar ADMINISTRATION RATES OF ROUTINE VACCINES IN A HOSPITAL

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Bolu Ýl Merkezi ndeki Çocuklarýn Aþýlýlýk Durumlarý ve Engelleri Vaccination Status of Children and Barriers for Vaccination in Bolu

Bolu Ýl Merkezi ndeki Çocuklarýn Aþýlýlýk Durumlarý ve Engelleri Vaccination Status of Children and Barriers for Vaccination in Bolu Bolu Ýl Merkezi ndeki Çocuklarýn Aþýlýlýk Durumlarý ve Engelleri Vaccination Status of Children and Barriers for Vaccination in Bolu Dr. Özlem Özkan*, Aslýhan Çatýker** Öz Çalýþma, Bolu il merkezindeki

Detaylı

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Hasan UÇMAK 1, Ömer Faruk KÖKO LU 1, Mustafa ÇEL K 2, Nuretdin KUZHAN 1, Remzi TOPRAK 1 1 Kahraman Marafl Sütçü mam Üniversitesi T p Fakültesi,

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

Sağlık Personelinin Parenteral Aşı Uygulama Tekniği ve Bölge Seçimi Konusunda Bilgileri ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi

Sağlık Personelinin Parenteral Aşı Uygulama Tekniği ve Bölge Seçimi Konusunda Bilgileri ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi 110 Sağlık Personelinin Parenteral Aşı Uygulama Tekniği ve Bölge Seçimi Konusunda Bilgileri ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi Hülya Karataş* Saniye Çimen Özet Giriş: Aşı uygulamaları çocuk sağlığı girişimleri

Detaylı

Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Genelgesi 2004 / 64

Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Genelgesi 2004 / 64 Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Genelgesi 2004 / 64 Tarihi:03.05.2004 Sayısı:2004/64-1838 SAĞLIK BAKANLIĞI Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ANKARA 03/05/2004 Sayı : B100ACS0140000-9216/1853

Detaylı

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri BÖLÜM 1 YÖNTEM Bu çal flma 11, 13 ve 15 yafllar ndaki gençlerin sa l k durumlar ve sa l k davran fllar n saptamay hedefleyen, kesitsel tan mlay c ve çok uluslu Health Behavior in School Aged Children,

Detaylı

INCREASING THE PERIOD OF EXCLUSIVE BREASTFEEDING WITH EDUCATION OF MOTHERS. Key words: Exclusive breastfeeding, health education, breastfeeding

INCREASING THE PERIOD OF EXCLUSIVE BREASTFEEDING WITH EDUCATION OF MOTHERS. Key words: Exclusive breastfeeding, health education, breastfeeding Türk Aile Hek Derg 1998; 2(3): 125-129 TEK BAfiINA ANNE SÜTÜ LE BESLENME SÜRES N N ANNE E T M LE UZATILMASI INCREASING THE PERIOD OF EXCLUSIVE BREASTFEEDING WITH EDUCATION OF MOTHERS Erdal Koç, 1 Arkan

Detaylı

A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI

A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI ARAfiTIRMA (Clinical Investigation) A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI Esra Esim BÜYÜKBAYRAK 1, Bülent KARS

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i I DR. NA L YILMAZ HEMfiEHR K ML Kastamonulular Örne i II Yay n No : 2039 Sosyoloji : 1 1. Bas - Ekim 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-936 - 1 Copyright Bu kitab n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

GENĠġLETĠLMĠġ BAĞIġIKLAMA PROGRAMI. Dr. Turan BUZGAN Sağlık Bakanlığı MüsteĢar Yardımcısı

GENĠġLETĠLMĠġ BAĞIġIKLAMA PROGRAMI. Dr. Turan BUZGAN Sağlık Bakanlığı MüsteĢar Yardımcısı GENĠġLETĠLMĠġ BAĞIġIKLAMA PROGRAMI Dr. Turan BUZGAN Sağlık Bakanlığı MüsteĢar Yardımcısı 1 Türkiye AĢı Tarihçesi 1930 lar: Çiçek 1937: Difteri, Boğmaca 1952: BCG 1963: Oral Polio 1968: DBT 1970: Kızamık

Detaylı

CONSANGUINEOUS MARRIAGE IN MANISA (TURKEY) AND ITS EVALUATION FROM THE ASPECT OF FAMILY MEDICINE. Fatih Özcan 1

CONSANGUINEOUS MARRIAGE IN MANISA (TURKEY) AND ITS EVALUATION FROM THE ASPECT OF FAMILY MEDICINE. Fatih Özcan 1 Aile Hek Derg 1997; 1(4): 208-212 MAN SA YÖRES NDE AKRABA EVL L KLER VE BUNUN A LE HEK ML YÖNÜNDEN DE ERLEND R LMES CONSANGUINEOUS MARRIAGE IN MANISA (TURKEY) AND ITS EVALUATION FROM THE ASPECT OF FAMILY

Detaylı

Adolesan Yafl Grubu Erkek Ö rencilerde Hepatit B Seroepidemiyolojisi ve liflkili Risk Faktörleri

Adolesan Yafl Grubu Erkek Ö rencilerde Hepatit B Seroepidemiyolojisi ve liflkili Risk Faktörleri Adolesan Yafl Grubu Erkek Ö rencilerde Hepatit B Seroepidemiyolojisi ve liflkili Risk Faktörleri Özgen KÖSEO LU 1, Nurdo du BAYRAKTAR GÜNGÖR 2, Özge DARKA 1, Ayfer GÜNALP 1 1 Hacettepe Üniversitesi T p

Detaylı

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri TRAKYA ÜN V TIP FAK DERG 2005;22(2):88-92 KL N K ARAfiTIRMA Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri Demographic Characteristics

Detaylı

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 215 ROMANYA LE BULGAR STAN IN AB YE EKONOM K ENTEGRASYONU Yrd. Doç. Dr. Mesut EREN stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 1. Girifl Avrupa Birli i nin 5. ve son genifllemesi 2004 y l nda 10 Orta ve Do u

Detaylı

15-49 yafl aras annelerin anne sütü ile ilgili uygulamalar ve etki eden faktörler

15-49 yafl aras annelerin anne sütü ile ilgili uygulamalar ve etki eden faktörler Türk Aile Hek Derg 2013;17(2):51-55 TAHUD 2013 Research Article doi:10.2399/tahd.13.63835 15-49 yafl aras annelerin anne sütü ile ilgili uygulamalar ve etki eden faktörler Breastfeeding related practices

Detaylı

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme S GORTA KOM SYON G DER BELGES mali ÇÖZÜM 171 Memifl KÜRK* I-G R fi: F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme göstermifltir. Geliflmifl ekonomilerde lokomotif rol üstlenen

Detaylı

Bir Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Merkezi ne Başvuran Hastaların Değerlendirilmesi

Bir Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Merkezi ne Başvuran Hastaların Değerlendirilmesi ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2012;2(3): 14-19 ISSN: 2146-443X Düzce Üniversitesi sbedergi@duzce.edu.tr Bir Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması

Detaylı

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Eriflkin ve Çocukta Tüberküloz Sempozyumu 30 Nisan 1999, stanbul, s. 9-13 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik

Detaylı

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar. Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,

Detaylı

Annelerin bebek bakımı ve beslenmesi ile ilgili bilgi düzeyleri

Annelerin bebek bakımı ve beslenmesi ile ilgili bilgi düzeyleri Çocuk Sa lı ı ve Hastalıkları Dergisi 2012; 55: 77-81 Orijinal Makale Annelerin bebek bakımı ve beslenmesi ile ilgili bilgi düzeyleri Kezban Dik 1, Elif Koyuncuo lu 1, H. Tolga Çelik 2, Ay e Korkmaz 3

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi ÜN VERS TEYE G R SINAV S STEM NDEK SON DE KL E L K N Ö RENC LER N ALGILARI Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

Detaylı

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading

Detaylı

Üniversite Hastaneleri Mali Sorunları ve Ortak Kullanım Yönetmeliği

Üniversite Hastaneleri Mali Sorunları ve Ortak Kullanım Yönetmeliği Üniversite Hastaneleri Mali Sorunları ve Ortak Kullanım Yönetmeliği Beklentiler Sorunlar Dr. A. Sadık Kılıçturgay ÜHBD Yönetim Kurulu Üyesi, ÜHB Geri Ödeme Çalışma Kurulu Üyesi Üniversite Hastaneleri Mali

Detaylı

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk

Detaylı

KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER

KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER Bülent SEZG N* 1-G R fi Katma de er vergisinde vergilendirme dönemi, 3065 Say l Katma De- er Vergisi Kanununun 39 uncu maddesinin 1

Detaylı

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER Erol LENGERL / Akis Ba ms z Denetim ve SMMM A.fi. 473 474 2. Salon - Paralel Oturum VIII - Sistem ve Süreç Denetiminde Karfl lafl lan

Detaylı

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl 220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)

Detaylı

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER I MURAT YÜKSEL FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER III DR. MURAT YÜKSEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ö retim Görevlisi FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER IV Yay

Detaylı

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK

Detaylı

Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1

Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1 Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1 1 zmir Atatürk E itim ve Araflt rma Hastanesi, 3. Kad n Hastal klar ve Do

Detaylı

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,

Detaylı

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE Prof. Haberal dan Yeni Bir Uluslararas At l m: TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE Dünyan n dört bir yan ndan yüzlerce biliminsan Prof. Dr. Mehmet Haberal taraf ndan kurulan Türk Dünyas Transplantasyon

Detaylı

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari 4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

Sürdürülebilir sosyal güvenli in önündeki zorluklar

Sürdürülebilir sosyal güvenli in önündeki zorluklar Sürdürülebilir sosyal güvenli in önündeki zorluklar Konular Geçmi ten önemli trendler Esneklik ve esnek güvence Bireyselcilik ve azalan dayan ma Silikle en toplum 2 Toplumsal: Daha az evlilik Daha fazla

Detaylı

1 6/01/2004 tarihli say l Resmi Gazete de yay mlanan ve 01/05/2004

1 6/01/2004 tarihli say l Resmi Gazete de yay mlanan ve 01/05/2004 NfiAAT TAAHHÜT filer NDE VE ÖZEL NfiAATLARDA ASGAR fiç L K B LD R M UYGULAMASINDA SON DURUM ( L fi KS ZL K BELGES ) Recep SEL MO LU Yeminli Mali Müflavir 1 6/01/2004 tarihli 25348 say l Resmi Gazete de

Detaylı

K rsal Kesimi lkokul Ö rencilerinde Tüberkülin Cilt Testi Tarama Sonuçlar

K rsal Kesimi lkokul Ö rencilerinde Tüberkülin Cilt Testi Tarama Sonuçlar ARAfiTIRMA trol programlar birbirlerinin tamamlay c s olarak de erlendirilmelidir[1]. Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ), çocukluk döneminde miliyer ve menenjit tbc gibi a r tbc formlar n önlemesi nedeniyle Bacillus

Detaylı

RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com

RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com NTERNET S TES TANITIMI RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com ran slâm nk lâb n n 25. y ldönümü münasebetiyle hizmete aç lan ran slâm Cumhuriyeti

Detaylı

stanbul da do um öncesi bak m hizmetlerinin de erlendirilmesi: Toplum tabanl bir araflt rma

stanbul da do um öncesi bak m hizmetlerinin de erlendirilmesi: Toplum tabanl bir araflt rma Klinik Araflt rma Perinatoloji Dergisi 2012;20(3):126-134 Perinatal Journal 2012;20(3):126-134 künyeli yaz n n Türkçe sürümüdür. stanbul da do um öncesi bak m hizmetlerinin de erlendirilmesi: Toplum tabanl

Detaylı

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama 21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas

Detaylı

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 T bbi At k Kontrolü P80-P82 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 P80 Son Dört Y ll k Kontamine Kesici Delici Alet Yaralanmalar Sürveyans Melek Meltem Göksel, Özgül Taflp nar, Fatma

Detaylı

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar 24 Mart 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29663 YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin

Detaylı

(ÇEKAP) Çevresel Kapasitemiz Gelişiyor

(ÇEKAP) Çevresel Kapasitemiz Gelişiyor (ÇEKAP) Çevresel Kapasitemiz Gelişiyor Eğitimlerin 2. Ayağı 6-7 Mayıs ta Erzurum da Bölgesel Çevre Merkezi (REC) Türkiye tarafından yürütülen ve temel yararlanıcısı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olan Türkiye

Detaylı

Anne Sütü le Beslenmeyi Etkileyen Faktörler

Anne Sütü le Beslenmeyi Etkileyen Faktörler klinik araflt rma Anne Sütü le Beslenmeyi Etkileyen Faktörler Factors Influencing on Breastfeeding Ali Rahmi Bakiler Salih Özgür Esra Arun Özer Sa l k Bakanl Tepecik E itim ve Araflt rma Hastanesi, Çocuk

Detaylı

TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI

TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI 1886 TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI 21-46 1886 NÜFUS NÜFUS SAYIMI SONUÇLARI* Eski Tahmin Türkiye Mersin 2008 Toplam Nüfus 71.517.100 72.561.312 fiehir 53.611.723 54.807.219 Köy 17.905.377 17.754.093 Nüfus

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. çindekiler

Detaylı

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir.

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. OYUNCA IN ADI Akl nda Tut YAfi GRUBU 4-6 yafl OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. GENEL KURALLAR Çocuklar n görsel belle inin

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2

Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2 Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2 1 Sakarya l Sa l k Müdürlü ü 2 Marmara Üniversitesi T p Fakültesi Halk Sa l AD. ÖZET Amaç: Diyabetin tedavi ve kontrolünde en önemli hedef glisemik kontroldür.

Detaylı

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir 2002 May s ay nda yap lan Birleflmifl Milletler Çocuk Özel Oturumu öncesinde tüm dünyada gerçeklefltirilen Çocuklar çin Evet Deyin kampanyas na Türkiye

Detaylı

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen

Detaylı

KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ

KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ 8 Şubat 2015 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 29261 YÖNETMELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA BİRİNCİ

Detaylı

YASAL FA Z UYGULAMASI VE B R YARGITAY KARARI

YASAL FA Z UYGULAMASI VE B R YARGITAY KARARI KARAR ELEfiT R S YASAL FA Z UYGULAMASI VE B R YARGITAY KARARI KARAR ELEfiT R S Av. MEHMET BAYRAKTAR* I- G R fi 2003, 2004 ve 2005 Mali Y l Bütçe Kanunlar ile; 3095 say l Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine

Detaylı

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER: YASAL TEMERRÜT FA Z ORHAN YILMAZ (*) A- G R fi: Bilindi i üzere, gerek yasal kapital faizi ve gerekse yasal temerrüt faizi yönünden uygulanmas gereken hükümler, 19.12.1984 gün ve 18610 say l Resmi Gazete

Detaylı

Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulaması Yönetmeliğinin Getirdiği Yenilikler

Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulaması Yönetmeliğinin Getirdiği Yenilikler Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulaması Yönetmeliğinin Getirdiği Yenilikler Doç.Dr.Salih MOLLAHALİLOĞLU* Tamamlayıcı Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi Yıldırım Beyazıt Üniversitesi * S.B. Geleneksel ve

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina .. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü

Detaylı

Aile Hekimli inin Toplumda Tan nma Durumu H

Aile Hekimli inin Toplumda Tan nma Durumu H Türk Aile Hek Derg 2003; 7(1): 28-32 Aile Hekimli inin Toplumda Tan nma Durumu H HOW WELL IS FAMILY PRACTICE KNOWN IN PUBLIC Özlem Öztürk fiahin 1, Erkan Melih fiahin 2 Özet Amaç: Bu çal flma, ülkemizde

Detaylı

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bu formu, müflterilerinizden birinin yaflam boyu de erini hesaplamak için kullan n. Müflterinin ad : Temel formül: Yaflam boyunca müflterinin öngörülen

Detaylı

KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 )

KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 ) KOOPERAT FLERDE MAL B LD R M NDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜ Ü( 1 ) Kadir ÖZDEM R* 1-G R fi 3628 say l Mal Bildiriminde Bulunulmas, Rüflvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun, Mal Bildiriminde Bulunacaklar bafll

Detaylı

Kayseri de Ebelerin Gebe ve Bebek zlemlerinin Etkinli i H

Kayseri de Ebelerin Gebe ve Bebek zlemlerinin Etkinli i H Türk Aile Hek Derg 2004; 8(1): 14-19 Araflt rmalar Kayseri de Ebelerin Gebe ve Bebek zlemlerinin Etkinli i H THE EFFICIENCY OF FOLLOW-UP BY MIDWIVES OF THE PREGNANT WOMEN AND INFANTS IN KAYSERI Fevziye

Detaylı

ÖZET ABSTRACT. Sa l k Teknikerleri Meslek E itiminin Sektörel De erlendirilmesi. Sectorial Evaluaton of Professional Education in Health Technicians

ÖZET ABSTRACT. Sa l k Teknikerleri Meslek E itiminin Sektörel De erlendirilmesi. Sectorial Evaluaton of Professional Education in Health Technicians ÖZET Sa l k Teknikerleri Meslek E itiminin Sektörel De erlendirilmesi Mesleki e itim, çok yönlü kalk nman n temel araçlar ndan biridir. Sa l k sektörünün önemli yükünü çeken meslek gruplar ndan biri de

Detaylı

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.

SİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır. SAYI: 2013/03 KONU: ADİ ORTAKLIK, İŞ ORTAKLIĞI, KONSORSİYUM ANKARA,01.02.2013 SİRKÜLER Gelişen ve büyüyen ekonomilerde şirketler arasındaki ilişkiler de çok boyutlu hale gelmektedir. Bir işin yapılması

Detaylı

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES Ahmet AKIN / TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi 387 388 Genel Oturum III - Meslek Mensuplar Aç s ndan Türkiye Denetim Standartlar n

Detaylı

TNSA-2008 in Sonuçlar Bölge Toplant 4

TNSA-2008 in Sonuçlar Bölge Toplant 4 Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü TNSA-2008 in Sonuçlar Bölge Toplant 4 17 Aral k 2009, Adana Doç. Dr. Banu AKADLI ERGÖÇMEN, Ar. Gör. F. Hande TUNÇKANAT T.C. Sa k Bakanl Ana Çocuk Sa ve Aile

Detaylı

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Adana Eriflkin Kemik li i Nakil ve Hücresel Tedavi Merkezi, Türkiye

Detaylı

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler 1 TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku ve Kriminoloji Araflt rma ve Uygulama Merkezi 2003

Detaylı

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid

Detaylı

TMS 19 ÇALIfiANLARA SA LANAN FAYDALAR. Yrd. Doç. Dr. Volkan DEM R Galatasaray Üniversitesi Muhasebe-Finansman Anabilim Dal Ö retim Üyesi

TMS 19 ÇALIfiANLARA SA LANAN FAYDALAR. Yrd. Doç. Dr. Volkan DEM R Galatasaray Üniversitesi Muhasebe-Finansman Anabilim Dal Ö retim Üyesi 1 2. B Ö L Ü M TMS 19 ÇALIfiANLARA SA LANAN FAYDALAR Yrd. Doç. Dr. Volkan DEM R Galatasaray Üniversitesi Muhasebe-Finansman Anabilim Dal Ö retim Üyesi 199 12. Bölüm, TMS-19 Çal flanlara Sa lanan Faydalar

Detaylı

SAVUNUCULUK, E M VE H ZMETLERE ULA TIRMA YOLU LE ANNE SA LI ININ

SAVUNUCULUK, E M VE H ZMETLERE ULA TIRMA YOLU LE ANNE SA LI ININ SAVUNUCULUK, E M VE H ZMETLERE ULA TIRMA YOLU LE ANNE SA LI ININ LE LMES PROJES (Bu proje, T.C. Sa k Bakanl Türkiye Üreme Sa Program kapsam nda Avrupa Birli i taraf ndan finanse edilmi tir. Bu yay n içeri

Detaylı

Baflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM),

Baflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM), TÜRK YE B L MSEL VE TEKN K ARAfiTIRMA KURUMU YAYIN YÖNETMEL (*) B R NC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tan mlar Amaç ve Kapsam Madde 1. Bu Yönetmelik ile; Baflkanl k, Merkez ve Enstitülere ait tüm yay nlar

Detaylı

Çocuk Enfeksiyon Hastal klar Derne i Afl Takvimi Önerileri; 2009 Y l *

Çocuk Enfeksiyon Hastal klar Derne i Afl Takvimi Önerileri; 2009 Y l * 43 Çocuk Enfeksiyon Hastal klar Derne i Afl Takvimi Önerileri; 2009 Y l * Pediatric Infectious Diseases Society, Vaccination Recommendations; 2009 Haz rlayan:, Türkiye *: Çocuk Enfeksiyon Dergisi Afl Özel

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016

2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 2016 Ocak ENFLASYON RAKAMLARI 3 Şubat 2016 Ocak 2016 Tüketici Fiyat Endeksi ne(tüfe) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Şubat 2016 tarihinde yayımlandı. TÜİK tarafından aylık

Detaylı

T.C. ZONGULDAK VAL L ÇEVRE VE EH RC L K L MÜDÜRLÜ Ü mar skan ve Kooperatifler ube Müdürlü ü H ZMET STANDARTLARI TABLOSU BA VURUDA STEN LEN BELGELER

T.C. ZONGULDAK VAL L ÇEVRE VE EH RC L K L MÜDÜRLÜ Ü mar skan ve Kooperatifler ube Müdürlü ü H ZMET STANDARTLARI TABLOSU BA VURUDA STEN LEN BELGELER T.C. ZONGULDAK VAL L ÇEVRE VE EH RC L K L MÜDÜRLÜ Ü mar skan ve Kooperatifler ube Müdürlü ü H ZMET STANDARTLARI TABLOSU SIRA NO VATANDA A SUNULAN H ZMET N ADI BA VURUDA STEN LEN BELGELER H ZMET N TAMAMLANMA

Detaylı

ç kar lmas için çal flt klar n ifade eden Türk, Her geliflinizde Baflkent OSB nin sürekli de iflti ini göreceksiniz dedi.

ç kar lmas için çal flt klar n ifade eden Türk, Her geliflinizde Baflkent OSB nin sürekli de iflti ini göreceksiniz dedi. 4 Ankara- Baflkent OSB, bir ilk i daha gerçeklefltirdi. Kooperatif olarak örgütlenip, daha sonra organize sanayi bölgesine dönüflen OSB ler aras nda genel kurulunu yapan ilk kurulufl oldu. Sanayi ve Ticaret

Detaylı

HAFTALIK ÇALIfiMA SÜRES SAAT ARASINDAK fiç LER HAFTA TAT L ÜCRET NE HAK KAZANIR MI?

HAFTALIK ÇALIfiMA SÜRES SAAT ARASINDAK fiç LER HAFTA TAT L ÜCRET NE HAK KAZANIR MI? HAFTALIK ÇALIfiMA SÜRES 31 45 SAAT ARASINDAK fiç LER HAFTA TAT L ÜCRET NE HAK KAZANIR MI? Erol GÜNER* I. G R fi: Hafta tatili Türkiye de 1924 y l nda ç kar lan Hafta Tatili Kanunu ile düzenlenmifltir.

Detaylı

YÖNETMELİK. MADDE 2 Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin ikinci ve sekizinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dokuzuncu fıkra eklenmiştir.

YÖNETMELİK. MADDE 2 Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin ikinci ve sekizinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve dokuzuncu fıkra eklenmiştir. 19 Eylül 2012 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 28416 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından: YÖNETMELİK YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA DÖNER SERMAYE GELİRLERİNDEN YAPILACAK EK ÖDEMENİN DAĞITILMASINDA UYGULANACAK

Detaylı

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu

Detaylı

GATA Meme Hastal klar Poliklini i ne Baflvuran Hastalarda Meme Kanseri Risk Faktörlerinin Araflt r lmas *

GATA Meme Hastal klar Poliklini i ne Baflvuran Hastalarda Meme Kanseri Risk Faktörlerinin Araflt r lmas * Türk Aile Hek Derg 2007; 11(4): 163-167 Araflt rma Research Article GATA Meme Hastal klar Poliklini i ne Baflvuran Hastalarda Meme Kanseri Risk Faktörlerinin Araflt r lmas * INVESTIGATION OF BREAST CANCER

Detaylı

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015 Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan: 30.11.2015 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE (2015/50) Bu Genelge, 25.05.2015

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DE fi KL K VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ

VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DE fi KL K VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI HAKKINDA KANUNDA YAPILAN DE fi KL K 243 VAKIFLARA VERGİ MUAFİYETİ 244 VAKIFLARA VERG MUAF YET TANINMASI MADDE 20. - Gelirlerinin en az üçte ikisini nev i itibar yla genel,

Detaylı

ARCHİ DANIŞMANLIK VE GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ, GÖZDEN GEÇİRME RAPORU. Sayfa 1 / 7

ARCHİ DANIŞMANLIK VE GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ, GÖZDEN GEÇİRME RAPORU. Sayfa 1 / 7 ARCHİ DANIŞMANLIK VE GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ, GÖZDEN GEÇİRME RAPORU 2015 Sayfa 1 / 7 10 Ocak 2016 ARCHİ DANIŞMANLIK VE GAYRİMENKUL DEĞERLEME A.Ş. 2015 YILI KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ,

Detaylı

www.turkailehekderg.org Birinci basamak hekimleri serviks kanseri ve HPV afl s ile ilgili ne biliyorlar?

www.turkailehekderg.org Birinci basamak hekimleri serviks kanseri ve HPV afl s ile ilgili ne biliyorlar? Türk Aile Hek Derg 2011;15(1):1-6 www.turkailehekderg.org Research Article doi:10.2399/tahd.11.001 Birinci basamak hekimleri serviks kanseri ve HPV afl s ile ilgili ne biliyorlar? What do primary care

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri United Technologies Corporation Tedarikçilerden fl Hediyeleri Girifl UTC, malzeme ve hizmetleri bunlar n de erine bakarak sat n al r ve bu süreç içinde hem en iyi de er sa layan fiyat, hem de tedarikçilerle

Detaylı

Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad

Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad OTOPS Cengiz Özak nc 1965 ten Günümüze DÜNYA DA VE TÜRK YE DE LK KEZ! İngiliz Devlet Arşivlerinden Gizli Belgelerle Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad Türkiye ye yöneltilen suçlama; özetle

Detaylı