Sayı: / 06 Kasım 2015 EKONOMİ NOTLARI. Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değişiminin Tahminine İstatistiksel Yaklaşım 1

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sayı: 2015-21/ 06 Kasım 2015 EKONOMİ NOTLARI. Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değişiminin Tahminine İstatistiksel Yaklaşım 1"

Transkript

1 EKONOMİ NOTLARI Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değişiminin Tahminine İstatistiksel Yaklaşım 1 Özgür Özel Mahmut Günay Özet: Bu çalışmada Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) tahminleri için basit bir yöntem önerilmekte ve bu şekilde elde edilen tahminler gerçek zamanlı veriler kullanılarak piyasa tahminleriyle karşılaştırılmaktadır. Kullanılan yöntem yıllık SÜE değişimi tahminini son 11 aydaki aylık değişimlerin toplamı, tahmin edilecek aya ait takvim etkisi ve SÜE de aylık frekansta beklenen değişimin toplamı olarak tanımlamaktadır. Yöntemin kolay uygulanabilir olması oldukça oynak olan aylık değişimi basit istatistiksel yöntemlerle tahmin ediyor olmasından kaynaklanmaktadır. Piyasa tahminleriyle yapılan karşılaştırma, sanayi üretiminin sadece zaman serisi özelliklerinin kullanıldığı durumda yapılan tahminlerin makul performans gösterdiğine işaret etmektedir. Abstract: 18 This note proposes a simple forecast approach for Industrial Production Index (IPI) and compares the forecast performance of the model with market consensus forecasts using real time data. The method decomposes the predicted annual change of IPI into the sum of the latest 11 monthly changes, the calendar effect of the month to be forecast and the expected monthly change. This approach is easily implementable in that the volatile monthly changes are predicted using simple statistical methods. The comparison with market forecasts reveals that predictions solely based on time series properties of industrial production exhibit reasonable forecast performance. 1 Değerli katkılarından dolayı Çağlar Yüncüler e ve çalışmanın hakemine teşekkür ederiz. Ekonomi Notları 1

2 1. Giriş Milli gelir verileri, ekonomideki gidişata dair en kapsamlı görünümü sunan göstergelerdendir. Ancak, gerekli istatistiklerin derlenmesi zaman aldığı için bir çeyreğe ilişkin milli gelir verileri oldukça gecikmeli olarak yayımlanmaktadır. 2 Bu nedenle, geleceğe yönelik hedefler çerçevesinde karar alanlar açısından yakın döneme ilişkin tahminler önem kazanmaktadır. Bu bağlamda, aylık frekansta yayımlanan, açıklanma gecikmesi milli gelire göre daha kısa olan ve milli gelir ile ilişkisi yüksek olan veriler analiz ve tahminlerde kullanılmaktadır. Örneğin, bir aya ilişkin sanayi üretimi o ay bittikten yaklaşık 40 gün sonra yayımlandığı için sanayi üretimi milli gelir verilerine göre o çeyreğe ilişkin daha erken bilgi vermektedir. Erken açıklanma avantajına ek olarak, sanayi üretimi milli gelir verileriyle en yakından ilişkili göstergelerden olduğundan politika yapıcılar ve piyasa oyuncuları tarafından iktisadi faaliyetin seyrine dair en çok anlam yüklenen verilerin başında gelmektedir (Grafik 1). Örneğin, sanayi üretiminin beklenenden çok zayıf olması halinde piyasa oyuncuları enflasyonist baskıların tahmin edilenden daha düşük olduğu değerlendirmesini yapabilecektir. Bu durum para politikasına ilişkin analiz ve beklentileri de etkileyebileceğinden, sanayi üretimine ilişkin tahminlerin ne kadar etkin olduğu da önem kazanmaktadır. Bu notta, basit istatistiki yöntemlerle, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış SÜE için aylık değişim tahmin edilmiş, önceki aylardaki gerçekleşmeler ve takvim etkisi bu rakama eklenerek ham veri için yıllık değişime ilişkin tahminlere geçilmiştir. Söz konusu yöntemin tahmin başarısı, CNBC-e tarafından ekonomistlerle yapılan anketlerden elde edilen piyasa beklentileri ile gerçek zamanlı olarak karşılaştırılmıştır. Grafik 1. Sanayi Üretim Endeksi ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (Yıllık Yüzde Değişim) SÜE GSYİH Kaynak:TÜİK. 2 Örneğin, Ekim-Aralık dönemini kapsayan son çeyrek için milli gelir verileri takip eden yılın 31 Mart tarihinde yayımlanmaktadır. Ekonomi Notları 2

3 Sonuçlar, önerilen sistemin anket katılımcılarının beklentilerinin ortalaması olarak hesaplanan piyasa tahminleri ile benzer tahmin hataları yaptığını göstermektedir. Aylık bazda gözlenen oynak seyir nedeniyle sanayi üretimi tahminlerinin zor olmasının bu sonuçta önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Diğer yandan, sadece önceki aydaki değişimin düzeltmesi kullanılarak yapılan tahminlerde dahi piyasa ortalamasına yakın hatalar yapılmasının, tahmin süreçlerinin daha etkin hale getirilebilmesi için alan olduğuna işaret ettiği de değerlendirilmektedir. Aylık frekansta açıklanan bir veri olan sanayi üretimi için yıllık değişimler için tahmin üretilmesinin yıllık değişimlerin önceki aydaki gerçekleşmeleri de içermesi nedeniyle tahmin hatalarının kaynaklarını analiz etmeyi zorlaştırabildiği düşünülmektedir. Bu doğrultuda, aylık frekansta yayımlanan sanayi üretimi için aylık değişimi tahmin etmeye odaklanmak ve bu frekansta modeller geliştirmek tahmin hatalarını azaltmakta faydalı olabilecektir. 2. Aylık ve Yıllık Değişimler Sanayi üretimi aylık frekansta yayımlanan bir veri olduğundan bir aydaki gelişmeler bir önceki aya ve bir önceki yılın aynı ayına göre değişimler çerçevesinde incelenebilecektir. Yıllık değişim son bir yıldaki gelişmelerin tüm etkisini yansıtırken, aylık değişimler yakın dönem eğilimleri yorumlamada daha faydalı olabilmektedir. Diğer yandan, aylık ve yıllık değişimler arasında matematiksel bir ilişki bulunmaktadır: İki ay (t+1 ve t ayları) arasındaki büyüme sanayi üretim endeksinin (SÜE) mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seviyesi kullanılarak (1) numaralı denklemdeki formül ile hesaplanabilir: b = SUE t+1 SUE t SUE t (1) Bu denklem yeniden düzenlenecek olursa (2) numaralı ifade elde edilebilir. 1 + b = SUE t+1 SUE t (2) (2) numaralı denklemde her iki tarafından da doğal logaritması alınarak (3) numaralı denklem elde edilebilir. Bu denklemde, oranların logaritmasının logaritmaların farkı olma özelliği kullanılmıştır. log(1 + b) = log ( SUE t+1 SUE t ) = log( SUE t+1 ) log (SUE t ) (3) Küçük b değerleri için Taylor yakınsaması kullanılarak log(1+b) b olduğu gösterilebilir. Bir başka deyişle, t+1 ve t dönemleri arasındaki büyüme, yaklaşık olarak bu iki aydaki değerlerin doğal logaritmalarının farkı olarak hesaplanabilir. Logaritmik farklarla çalışmanın avantajı, yıllık yüzde değişimin son on iki aydaki aylık değişimlerin toplamı şeklinde Ekonomi Notları 3

4 Sayı: / 06 Kasım 2015 yazılabilmesinden kaynaklanmaktadır. Sanayi üretimi özelinde düşünüldüğünde, örneğin Mart ayında Ocak ayı SÜE verileri açıklandıktan sonra, Şubat ayından (t+12) bir önceki yılın Şubat ayına (t) göre olan büyümeyi tahmin etmek isteyelim. Tahmin yaparken elimizde Ocak ayına kadar veri olacağından, Şubat ayına ilişkin aylık tahmin yapıp, önceki 11 aydaki gerçekleşmelere dair elimizde bulunan verileri bu tahmin ile birleştirerek yıllık büyümeye ilişkin tahminler üretilebilecektir Grafik 2. Sanayi Üretimi Aylık ve Yıllık Değişimi 3,0 1, Takvim Etkisinden Arındılmış Yıllık Yüzde Değişim Aylık Yüzde Değişim (sağ eksen) 0,0-1,5-3,0-4,5-6,0-7,5-9,0 Kaynak:TÜİK. Aylık değişimlerin yıllık yüzde değişimin bir alt bileşeni olması SÜE ye aylık ve yıllık değişimler açısından bakınca zaman zaman farklı sinyallerin ortaya çıkmasına yol açabilecektir. 4 Grafik 2 de yer alan Mart 2008 den sonraki dönem incelendiğinde, aylık büyümelerin çok sınırlı ya da negatif olduğu ancak yıllık büyümelerin halen pozitif olduğu görülmektedir. Bu çerçevede, aylık büyümelerle ekonominin zayıflama eğilimine girdiği görülebilecek olsa da daha önceki aylardaki gelişmelerin etkisi ile yıllık büyümeler pozitif olmaktadır. Bir başka deyişle, yıllık büyümeler üzerinden yapılan analiz ekonomideki yavaşlamayı ancak Ağustos 2008 de gösterebilecekken, aylık büyümeler üzerinden yapılan analiz daha erken sinyal verecektir. Nisan 2009 ile Temmuz 2009 arasında ise üretim aylık bazda artarken, yıllık bazda daralmıştır. Ekonomideki toparlanma süreci başlamış olsa da yıllık büyümeler üzerinden yapılan analizler, her ne kadar yıllık daralma oranları azalıyor olsa da, halen negatif büyümeler olduğundan verinin doğru yorumlanmasını zorlaştırabilecektir. Sözgelimi, Nisan 2009 da ekonomi bir önceki aya göre daha yüksek üretim gerçekleştirirken, yıllık büyümeler üzerinden bu ayda üretimin azaldığı şeklindeki bir çıkarım eğilimleri tam olarak yansıtmayacaktır. Sonuç olarak, amaç yıllık yüzde değişimleri yorumlamak ve tahmin 3 Önceki dönemdeki büyümelerin yakın dönem tahmin sürecinde kullanımına ilişkin daha detaylı bilgi için Tödter (2011) çalışmasına bakınız. 4 Bu konuda daha teknik bir tartışma için Quenneville ve Findley (2012) çalışmasına bakınız. Ekonomi Notları 4

5 Oca.06 Ağu.06 Mar.07 Eki.07 May.08 Ara.08 Tem.09 Şub.10 Eyl.10 Nis.11 Kas.11 Haz.12 Oca.13 Ağu.13 Mar.14 Eki.14 May.15 Sayı: / 06 Kasım 2015 etmek olsa bile aylık değişimleri analiz eden ve bu değişimleri tahmin etmeyi hedefleyen bir yaklaşım da yapılacak analizlere ek katkı sağlayabilecektir. 3. Takvim Etkisi Sanayi üretimi verileri ham veriler ile yıllık yüzde değişim olarak analiz edildiğinde çalışılan gün sayısındaki değişim analizleri etkileyebilecektir. 5 Grafik 3 te sanayi üretimi yıllık değişimi, ham veriler ve takvim etkisinden arıdırılmış verilerle ayrı ayrı hesaplanmıştır. Ham veriler ile yapılan yıllık yüzde değişim hesabında görece daha dalgalı bir yapı oluşmaktadır. Bu durum, içinde bulunulan aydaki çalışılan gün sayısının bir önceki yılın aynı ayına göre farklılaşmasından kaynaklanmaktadır. 6 Dolayısıyla, üretimde çalışılan gün sayısındaki değişimden kaynaklanan oynamalar iktisadi faaliyetin eğilimine ilişkin sağlıklı bilgi vermeyecektir. Bu çerçevede, yıllık değişimler analiz edilirken takvim etkisinden arındırılmış verilerle çalışmak veriyi daha sağlıklı yorumlamaya imkan verecektir. 7 Grafik 3. Sanayi Üretimi Yıllık Yüzde Değişimi Grafik 4. Sanayi Üretimi Yıllık Yüzde Değişimi ve Takvim Etkisi Fark* Ham Veri Takvim Etkisinden Arındırılmış Veri y = 0,3279+2,9497x R² = 0, Kaynak:TÜİK ,0-2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 Çalışılan Gün Sayısının Bir Önceki Yıla Göre Değişimi Fark:Ham veriden hesaplanan yıllık yüzde değişim ile takvim etkisinden arındırılmış verilerle hesaplanan yıllık yüzde değişim arasındaki fark. Kaynak:TÜİK ve yazarların hesaplaması. Bununla birlikte, Grafik 1 de sunulan milli gelir ve sanayi üretimi ilişkisinde ham verinin yıllık yüzde değişimi kullanıldığından, bu notta takvim etkisinden arındırılmamış yıllık yüzde değişim tahmin edilmektedir. 5 Takvim etkisinin tahmin sürecine etkisine dair daha detaylı bir analiz için Günay (2010) çalışmasına bakınız. 6 Bozok ve Kanlı (2013) ve Yüncüler (2015) çalışmalarında Türkiye için fiili olarak çalışılan gün sayısının takvim değişkenlerinin ima ettiğinden farklı olabileceği sonucuna varılmıştır. Köprü günü etkisi olarak adlandırılan bu durum da takvim etkisinin hesaplanmasında dikkate alınması gereken bir husustur. Çalışmada basitliği korumak adına köprü günü etkisi kullanılmamıştır. 7 TÜİK 2013 öncesinde 1 tane takvim değişkeni kullanmakta iken, te bu rakamı 4 e ve Ocak 2015 te 10 a çıkarmıştır. Buna göre, mevcut durumda TÜİK SÜE yi oluşturan alt sektörleri 10 ayrı takvim değişkenine tabi olabilecek şekilde gruplayabilmektedir. SÜE için mevsim ve takvim etkilerinden arındırma konusunda TÜİK tarafından hazırlanmış olan ayrıntılı çalışmaya adresinden ulaşılabilir. Ekonomi Notları 5

6 Sayı: / 06 Kasım 2015 Ham veri kullanılarak hesaplanan yıllık yüzde değişim ile takvim etkisinden arındırılmış veriler ile hesaplanan yıllık yüzde değişimin farkı (fark) Grafik 4 te dikey eksende yer almaktadır. 8 Yatay eksende ise bir önceki yılın aynı ayına göre çalışılan gün sayısındaki değişim yer almaktadır. Bu gözlemler kullanılarak yapılan bir regresyona göre çalışılan gün sayısındaki bir günlük artış (azalış), büyüme oranını ortalama olarak 2,95 puan artırmaktadır (azaltmaktadır). 4. Aylık SÜE Tahmini Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretiminin aylık değişimleri incelendiğinde oldukça dalgalı bir yapı görülmektedir (Grafik 5). Bu dalgalı yapıya karşın, Grafik 6 da gösterilen korelasyonlar çerçevesinde 2011 sonrası dönemde aylık değişimlerin bir önceki aydaki değişimin düzeltmesini yansıtabildiği görülmektedir. Nitekim, 2011 başından 2015 ortasına kadar olan 53 aylık gözlemden 40 ı bir önceki aydaki değişimin ters işaretlisi değer almaktadır. Bu gözlem, aylık değişimlerin zaman serisi özelliklerinin tahmin sürecine yansıtılmasının tahmin performansını iyileştirebileceğine işaret etmektedir. Grafik 5. Sanayi Üretimi Aylık Değişimi (Mevsimsellikten Arındırılmış Verilerle) 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0-2,0-4,0-6,0-8,0 Grafik 6. Aylık Değişimin Bir Önceki Aydaki Değişim ile Korelasyonu (24 Aylık Kayan Pencere) 0,6 0,4 0,2 0-0,2-0,4-0,6-0,8 Kaynak:TÜİK. Kaynak:TÜİK. Kuşkusuz, SÜE ile ilişkili olan ve aylık frekansta açıklanan İYA ve PMI anket verilerinde yer alan özellikle üretim ve siparişlere yönelik soruların yanı sıra, sanayi üretimi ile girdi ve çıktı yönünden ilişkili olan altın hariç dış ticaret endeksleri vb göstergeler mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış SÜE tahminlerinde kullanılabilmektedir. Notta sunulan basit istatistiki yöntemlere dayalı aylık tahminler, ekonometrik yaklaşımla yapılabilecek tahminlere alternatif sunmaktadır. Aylık tahminler ne şekilde elde edilirse edilsin, yıllık tahminlere, gelecek aya dair tahmin, geçmiş 11 aydaki gerçekleşme ve takvim etkisi eklenerek ulaşılabilmektedir. 8 Regresyonda gözlem dönemi olarak Ocak 2006-Mayıs 2015 kullanılmıştır. Veri setinin yeterince uzun alt kümelerinde de aynı regresyon yapıldığında katsayının 2,95 civarında olduğu, bir diğer ifadeyle bulunan katsayının sağlam olduğu görülmüştür. Ekonomi Notları 6

7 Aylık bazdaki tahminler için üç tahmin modeli oluşturulmuştur: 1. İlk olarak, üretimin bir önceki aydaki seviyesini koruduğu bir başka deyişle aylık değişimin sıfır olduğu bir model esas alınmıştır. Bu model yıllık değişimleri yorumlama konusunda bir baz oluşturma açısından faydalı olmaktadır. Bu etki carry-over olarak da bilinmektedir. 2. İkinci modelde, son üç aydaki aylık değişimlerin ortalaması tahmin olarak kullanılmaktadır. Bu model, aylık değişimlerdeki yakın dönem eğilimleri korunsa yıllık değişim nasıl gerçekleşir sorusuna cevap vermekte faydalı olacaktır. 3. Son olarak, Grafik 5 ve Grafik 6 daki gözlemler çerçevesinde iki tahmin kuralı oluşturulmuştur: a. Bu yaklaşımın ilk versiyonunda, bir önceki aydaki büyümenin ters işaretli değeri ( negative random walk (NRW) ) tahminlerde kullanılmıştır. b. İkinci olarak, bir önceki aydaki değişimin kısmen (çalışmada 0,7 oranında) düzeltildiği ( partial negative random walk (PNRW) ) yaklaşımıdır. 9 Örneğin, t ayında büyüme yüzde 1,0 olarak gerçekleşmişse t+1 için tahmin olarak NRW için -1,0 ve PNRW için -0,7 değeri kullanılmıştır. Dolayısıyla, geçmiş 11 aydaki gerçekleşme, takvim etkisi ve aylık büyüme tahminleri kullanılarak t ayına ait tahmin şu şekilde oluşmaktadır: t 1 Tahmin t = AD t ,95 (ΔTD) + BAD (4) Burada: AD : Aylık Değişim ΔTD: Takvim değişkenlerindeki değişimin ağırlıklı ortalaması 10 BAD: Beklenen Aylık Değişim, olarak yer almaktadır. 5. Tahmin Performansının Değerlendirilmesi Aylık değişime ilişkin bir önceki bölümde tanıtılan modellerden elde edilen tahminler, Denklem 4 teki formül aracılığı ile yıllık büyüme tahminine dönüştürülmüştür. Tahminlerle ilgili 9 Çalışmada raporlanan düzeltme katsayısı için alternatif değerler olarak 0,3 ve 0,5 de denenmiştir. Son dönemde, en az hata yapan tahminlerin 0,7 katsayısı ile oluşturulan modellerden geldiği görülmüş ve bu sonuçlar raporlanmıştır. Nitekim Grafik 6, 0,7 civarında bir düzeltme katsayısını desteklemektedir. Ancak, grafikte bu katsayının zaman içinde değişebildiği görüldüğünden ileride alınacak tahminlerde bu değişimin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. 10 Yapılan analizde birden fazla takvim değişkeni olan dönemde takvim değişkenlerindeki yıllık değişimler SÜE deki ağırlıklar kullanılarak hesaplanan ağırlıklı ortalama takvim değişkeni kullanılarak hesaplanmalıdır. Ancak, 2015 yılı öncesinde sadece Pazar, resmi ve dini tatilleri dışlayan takvim değişkeni çalışılan gün yıllık değişimini tek başına büyük ölçüde yakalamakta iken, 2015 başından itibaren yapılan SÜE tahminlerinde takvim değişkenindeki değişimin ağırlıklı ortalama takvim değişkeni olarak kullanılması yerinde olacaktır. Ekonomi Notları 7

8 çalışmalarda önerilen yöntemlerin performansını değerlendirmek amacıyla, bu tahminler ölçüt model olarak adlandırılan (benchmark) basit istatistiki yaklaşımlardan elde edilen tahminlerle karşılaştırılmaktadır. 11 Tahminlerin karşılaştırılamasında bir başka ölçüt olarak, daha seyrek de olsa, piyasa beklentileri de kullanılmaktadır. Daha geniş bir veri seti ile yargısallık, ekonometrik modeller ve zaman serisi analizi kullanarak tahmin üretebilecek olan piyasa katılımcılarının tahminleri model bazlı tahminlerden daha iyi bir perfromans gösterebilecektir. 12 Örneğin, Ang vd. (2007) çalışmasında enflasyon için basit istatistiki yöntemler, Phillips eğrisi ve finansal değişkenlere dayanan üç tahmin modeli yaklaşımı ile anketlerden elde edilen tahminlerin performansı karşılaştırılmış ve anketlerin daha az hata yaptığı gösterilmiştir. Bu notta tahminler basit istatistiki yöntemlerle elde edildiğinden ölçüt model olarak piyasa beklentileri kullanılmıştır. Tablo 1: SÜE İlk Açıklanan Büyümeler ve Güncel Büyüme Oranları İlk Açıklanan Ham Veri Mayıs 2015 İtibarıyla Takvim Etkisinden Arındırılmış İlk Açıklanan Mayıs 2015 İtibarıyla İlk Açıklanan Aylık Değişim Mayıs 2015 İtibarıyla Haziran ,40 1,63 1,39 1,50 0,13 0,14 Temmuz ,66-4,47 3,59 3,35 1,81 1,89 Ağustos ,55 12,65 5,23 4,72-1,39-1,64 Eylül ,12 4,45 2,17 2,59 1,73 2,73 Ekim ,45 4,47 2,37 2,34-1,81-1,96 Kasım ,23-1,22 0,69 0,64-0,15-0,05 Aralık ,59 4,41 2,65 2,53 1,22 0,71 Ocak ,32-2,16-2,23-2,06-1,41-1,21 Şubat ,97 0,90 0,98 0,90 1,72 1,69 Mart ,83 4,87 4,71 4,75 2,21 2,22 Nisan ,73 3,90 3,76 3,94-0,01 0,01 Kaynak: TÜİK Söz konusu tahminlerin CNBC-e anketinde oluşan ortalama tahmin ile kıyaslaması aşamasında geçmiş verilerin TÜİK tarafından zaman zaman güncellenebiliyor olması da dikkate alınmalıdır. Tablo 1 de Haziran 2014-Nisan 2015 dönemi için ham verinin yıllık yüzde değişimi, takvim etkisinden arındırılmış verinin yıllık yüzde değişimi ile mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verinin aylık yüzde değişimleri TÜİK tarafından ilk açıklanan veriler ile Mayıs 2015 bülteninde açıklanan güncellenmiş veriler şeklinde sunulmuştur. Örneğin Haziran 2014 için 8 Ağustos 2014 te yüzde 1,4 olarak açıklanan artış, Mayıs 2015 bülteninde yüzde 1,6 artış olarak görünmektedir. Ham verideki güncellemenin yanında mevsimsellikten arındırma sürecinde de güncelleme olabilmektedir. Zira, mevsimsellikten arındırma esas 11 Ölçüt modellere dair daha detaylı bilgi için bakınız Öğünç vd. (2013). 12 Piyasa oyuncularının tahmin üretme sürecine ilişkin daha geniş bir tartışma ile model ve anket bazlı tahminlerin karşılaştırılmasına dair daha fazla referans için bakınız Clements (2015). Ekonomi Notları 8

9 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Sayı: / 06 Kasım 2015 itibarıyla bir filtreleme işlemidir. Bu işlemde, yeni veri ile yapılan filtrelemede önceki dönemlerdeki sonuçlar da değişebilmektedir. Örneğin, Eylül 2014 için ilk olarak yüzde 1,7 olarak açıklanan aylık değişim, Mayıs 2015 de yüzde 2,7 olarak güncellenmiştir. Güncellemelerden kaynaklanabilecek yanlılığı ortadan kaldırmak için CNBC-e anketi ortalaması ile yapılacak karşılaştırmada gerçek zamanlı veri (real time data) kullanılması gerecektir. Bu çerçevede, Şubat 2013-Haziran 2015 dönemi için yapılan tahminlerde her ay için ilgili bültene gidilerek veriler elde edilmiş ve tahminler oluşturulmuştur. 13 Örneğin, Şubat 2014 için oluşturulan tahminlerde, Ocak 2014 verilerinin açıklandığı bültende Mart Ocak 2014 arası dönemdeki aylık büyümeler toplanmış, Şubat 2014 için mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış aylık değişimin sıfır olduğu, önceki üç aydaki ortalama aylık değişime eşit olduğu ve değişimin bir önceki aydaki büyümenin ters işaretlisi (-1 ve -0,7 katsayıları kullanılarak iki ayrı tahmin olmak üzere) olarak elde edildiği aylık tahminler ilk 11 aydaki toplama eklenmiştir. Bu değere, takvim etkisi de eklenerek Şubat 2014 SÜE yıllık tahmini oluşturulmuştur. Böylece, çalışmada sunulan yaklaşımı kullandığı varsayılan bir anket katılımcısının Şubat 2014 sanayi üretimi büyümesi için tahmin yaparken elinde bulunan veri seti kullanılmıştır. Grafik 7. Sanayi Üretimi Yıllık Yüzde Değişimine İlişkin Tahminler ve Gerçekleşme CNBC-e Ortalama 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0 Model 1: Aylık Değişim Sıfır Tahmini Model 2: Aylık Değişim Son Üç Aydaki Ortalama Aylık Değişim Tahmini Model 3a:Aylık Değişim Bir Önceki Aydaki Değişimin Ters İşaretlisi Model 3b:Aylık Değişim Bir Önceki Aydaki Değişimin -0,7 ile Çarpımı Gerçekleşme Grafik 8. Sanayi Üretimi Yıllık Yüzde Değişimine İlişkin Tahmin Hataları CNBC-e Ortalama 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0-2,0-4,0 Model 1: Aylık Değişim Sıfır Tahmini Model 2: Aylık Değişim Son Üç Aydaki Ortalama Aylık Değişim Tahmini Model 3a:Aylık Değişim Bir Önceki Aydaki Değişimin Ters İşaretlisi Model 3b:Aylık Değişim Bir Önceki Aydaki Değişimin -0,7 ile Çarpımı -6,0-10,0-8, Kaynak:CNBC-e, TÜİK ve yazarların hesaplaması Kaynak: CNBC-e, TÜİK ve yazarların hesaplaması. 13 TÜİK 2013 Ocak ayından itibaren 2010 bazlı SÜE verilerini açıklamaktadır. Çalışmada karşılaştırma dönemi hâlihazırda kullanılmakta olan 2010 bazlı endeksin yayımlanmaya başladığı tarihten itibaren alınmıştır. Ekonomi Notları 9

10 Grafik 7 de ham veriden hesaplanan yıllık yüzde değişime ilişkin piyasa beklentileri (CNBC-e tahmin ortalaması) ve model tahminleri sunulmuştur. Grafik 8 de ise tahmin hataları gösterilmiştir. Sonuçlar, tahmin modellerinin piyasa beklentilerine yakın hatalar yaptığını göstermektedir. Tahmin hatalarının değerlendirilmesinde yazında genellikle kök ortalama hata kare (Root Mean Squared Error) değerleri karşılaştırılmaktadır. Bu çerçevede, piyasa beklentileri ve modellerin (5) numaralı formülden hesaplanan RMSE değerleri Tablo 2 de verilmiştir. (Gerçekleşme(t) Tahmin(t))2 RMSE = N 0 (5) Tahmin Edilen Dönem Sayısı Şubat 2013-Haziran 2015 döneminde piyasa beklentilerinin modellerden daha az hata yaptığı görülmektedir. Ancak, alt dönemler itibarıyla incelendiğinde 2014 yılından sonraki dönemde aylık değişimin sıfır olduğu model ile, aylık tahmin olarak bir önceki aydaki değişimin ters işaretlisinin ve kısmi düzeltmesinin kullanıldığı yaklaşımların daha az hata yaptığı görülmektedir. Sonuç olarak, sanayi üretimi aylık değişiminin sadece zaman serisi özelliklerinin kullanıldığı durumda yapılan tahminlerin ölçüt model olarak ele alınan piyasa tahminlerinden bir miktar daha kötü olsa da makul olduğu görülmektedir. Tablo 2. Piyasa Beklentileri ve Modellerin Kök Ortalama Birim Hataları CNBC-e Ortalama Model 1: Aylık Değişim Sıfır Tahmini Model 2: Aylık Değişim Son Üç Aydaki Ortalama Aylık Değişim Tahmini Model 3a: Aylık Değişim Bir Önceki Aydaki Değişimin Ters İşaretlisi Model 3b: Aylık Değişim Bir Önceki Aydaki Değişimin Kısmi Düzeltmesi Şubat 2013-Haziran ,91 2,57 2,90 2,17 2,12 Şubat 2013-Aralık ,92 3,45 3,95 2,66 2,64 Ocak 2014-Haziran ,90 1,83 2,01 1,81 1,72 PMI ve İYA gibi çeşitli anketlerin tahmin sürecine daha etkin şekilde entegre edilmesi, aylık bazdaki değişimlerin yönü ve büyüklüğü hakkında yol gösterici olabilecektir. Bu çerçevede, dış ticaret ve anket verileri kullanılarak aylık değişime ilişkin ekonometik modeller kullanılması tahmin hatalarını azaltabilecektir. Bu konu ilerleyen çalışmalara bırakılmıştır. 5. Sonuç Bu çalışmada SÜE tahminleri için önerilen basit yöntemin gerçek zamanlı veriler kullanılarak piyasa tahminlerine yakın büyüklükte hatalar yaptığı görülmektedir. Çalışmada gerçek zamanlı verilerin kullanılması piyasa tahminleri aleyhine olacak bir yanlılığı ortadan kaldırmaktadır.önerilen yöntemle yıllık değişime ilişkin yapılan tahminlerde oluşacak hatalar üç nedenden kaynaklanabilecektir. Bunlar, aylık değişime ilişkin tahmin hataları, önceki 11 aydaki gerçekleşmelere ilişkin yapılan güncellemeler ve son olarak da takvim etkisinin Ekonomi Notları 10

11 hesaplanmasında yapılabilecek hatalardır. Bu noktalara dair ek analizler tahmin hatalarının düşürülmesinde faydalı olacaktır. İlk olarak, anketler ile dış ticaret gibi verileri kullanan modeller ile aylık değişim bu notta sunulan basit istatistiki yöntemlere göre daha iyi tahmin edilebilecektir. İkinci husus, bir aya ilişkin açıklanan verilerde önceki ayların nasıl güncellendiği, bu güncellemelerin ham veri ile takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış verilerde nasıl gerçekleştiğinin incelenmesi de önem kazanmaktadır. Son olarak, yakın dönemde TÜİK tarafından takvim değişkeni olarak kullanılabilecek değişkenlerin artırılması, ham veri tahminlerine geçişi zorlaştıran bir unsur olarak ortaya çıkmıştır. Önümüzdeki dönemde açıklanacak verilerle birlikte bu konuya dair daha fazla gözlem elde edilebilecek ve bu kalemin davranışı hakkında daha net fikirler geliştirilebilecektir. Burada sunulan yöntem aynı zamanda orijinal frekansı aylık olan bir veride yıllık tahmin verilmesinin yakın dönem eğilimleri maskeleyebileceğini de göstermektedir. Nitekim, aylık değişimin sıfır, son üç ayın ortalaması veya son ayın düzeltmesi olarak alındığı basit yaklaşımların piyasa tahminlerine oldukça yakın hatalar yapması ve dönem dönem bu tahminlerden daha iyi performans göstermesi verinin orijinal frekansı olan bir aya yönelik tahminlerin geliştirilmesine odaklanmanın makul olacağını düşündürmektedir. Ekonomi Notları 11

12 Kaynakça Ang, A., Bekaert, G. ve Wei, M. (2007). Do Macro Variables, Asset Markets or Surveys forecast Inflation Better?, Journal of Monetary Economics, 54, Sayfa Bozok, İ. and Kanlı, İ. B. (2013). Impact of De Facto Bridge Holidays, TCMB Ekonomi Notu, Clements, M. (2015). Are Professional Macroeconomic Forecasters Abvle To Do Better Than Forecasting Trends?, Journal of Money, Credit and Bankng, 47, Sayfa Günay, M. (2010). Sanayi Üretimine İlişkin Piyasa Beklentilerindeki Sapmalar ve Takvim Etkisi, TCMB Ekonomi Notu, Öğünç, F., Akdoğan, K., Başer, S., Gülenay-Chadwick, M., Ertuğ, D., Hülagü, T., Kösem, S., Özmen, M.U. ve Tekatlı, N. (2013). Short-term inflation forecasting models for Turkey and a forecast combination analysis, Economic Modelling, 33, Sayfa Quenneville, B. ve Findley, D. (2012). The Timing and Magnitude Relationships Between Month-to-Month Changes and Year-to-Year Changes That Make Comparing Difficult, Taiwan Economic Forecast and Policy, 43:1, Sayfa Tödter, K-H. (2011). How useful is the carry-over effect for short-term economic forecasting?, Review of Economics, sayfa Yüncüler, Ç. (2015). Estimating the Bridging Day Effect on Turkish Industrial Production, CBT Research Notes in Economics, Ekonomi Notları, ekonomik gelişmelere dair tartışmalara zamanlı bir katkıda bulunmak ve TCMB bünyesinde Türkiye ekonomisi ve para politikası üzerine yapılan çalışmaların sonuçlarını kamuoyuyla paylaşmak amacıyla hazırlanan bir yayındır. Burada sunulan görüşler tamamıyla yazarlara aittir, dolayısıyla TCMB nin ya da çalışanlarının görüşlerini temsil etmeyebilir. Burada yer alan metnin tamamının başka bir yerde yayımlanabilmesi için TCMB den yazılı izin alınması gerekmektedir. Görüş ve öneriler için: Editör, Ekonomi Notları, TCMB İdare Merkezi, İstiklal Cad, No: 10, Kat:15, 06100, Ulus/Ankara/Türkiye. ekonomi.notlari@tcmb.gov.tr Ekonomi Notları 12

7. Orta Vadeli Öngörüler

7. Orta Vadeli Öngörüler 7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2011-17 / 14 Kasım 2011 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2011-17 / 14 Kasım 2011 EKONOMİ NOTLARI EKONOMİ NOTLARI İç ve Dış Talebe İlişkin Alternatif Göstergeler: Yurt İçi ve Yurt Dışı Satış Endeksleri Hüseyin Çağrı Akkoyun İhsan Bozok Bahar Şen Doğan Küresel kriz sonrası dönemde, dış pazarlardaki

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 5 Şubat 2007

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 5 Şubat 2007 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 5 Şubat 27 ÖZET Ocak ayında işlenmemiş gıda fiyatları, arz yönlü unsurların etkisiyle oldukça yüksek bir artış göstererek enflasyon üzerinde belirleyici olmuştur. İşlenmemiş

Detaylı

İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ

İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (Mart 216) Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 22 Mart 216 28-3 28-6 28-9 28-12 29-3 29-6 29-9 29-12 21-3 21-6 21-9 21-12 211-3 211-6 211-9 211-12 212-3 212-6

Detaylı

Sayı: 2014-04/ 14 Mart 2014 EKONOMİ NOTLARI. Ekonomik Faaliyet için Bileşik Öncü Göstergeler Endeksi nde (MBÖNCÜ-SÜE) Yöntemsel Değişim

Sayı: 2014-04/ 14 Mart 2014 EKONOMİ NOTLARI. Ekonomik Faaliyet için Bileşik Öncü Göstergeler Endeksi nde (MBÖNCÜ-SÜE) Yöntemsel Değişim EKONOMİ NOTLARI Ekonomik Faaliyet için Bileşik Öncü Göstergeler Endeksi nde (MBÖNCÜ-SÜE) Yöntemsel Değişim Aslıhan Atabek Demirhan Özet: Bu çalışmanın amacı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile

Detaylı

7. Orta Vadeli Öngörüler

7. Orta Vadeli Öngörüler 7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç

Detaylı

ette nin performansı:

ette nin performansı: ette nin performansı: (2012 yılı milli gelir tüketim tahminleri ile karşılaştırma) Sayı Sayı:48 : 7 ***5*** Sayı:48 Ercan Türkan ercanturkan@ette.gen.tr 3 Nisan 2013 www.ette.gen.tr ette performansını

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Şubat 2010

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Şubat 2010 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Şubat 21 ÖZET Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1, oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 1, puan artarak yüzde,19 olmuştur. Daha önceki raporlarda da belirtildiği

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2012-06 / 13 Şubat 2012 EKONOMĐ NOTLARI. Enflasyona Katkı Hesaplamaları

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2012-06 / 13 Şubat 2012 EKONOMĐ NOTLARI. Enflasyona Katkı Hesaplamaları EKONOMĐ NOTLARI Enflasyona Katkı Hesaplamaları Oğuz Atuk Orhun Sevinç Özet: Enflasyon gelişmelerini doğru değerlendirebilmek için, TÜFE de yer alan alt gruplarda fiyat değişimlerinin seyri ile alt grupların

Detaylı

Sayı: 2013-31 / 30 Aralık 2013 EKONOMİ NOTLARI. Milli Gelir Büyüme Tahmini: İYA ve PMI Göstergelerinin Rolü. H. Çağrı Akkoyun Mahmut Günay

Sayı: 2013-31 / 30 Aralık 2013 EKONOMİ NOTLARI. Milli Gelir Büyüme Tahmini: İYA ve PMI Göstergelerinin Rolü. H. Çağrı Akkoyun Mahmut Günay EKONOMİ NOTLARI Milli Gelir Büyüme Tahmini: İYA ve PMI Göstergelerinin Rolü H. Çağrı Akkoyun Mahmut Günay Özet: Bir çeyreğe ilişkin milli gelir verileri gecikmeyle yayımlandığından büyümeye ilişkin zamanlı

Detaylı

7. Orta Vadeli Öngörüler

7. Orta Vadeli Öngörüler 7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para politikası görünümü önümüzdeki üç

Detaylı

Sayı: 2012-35 / 13 Aralık 2012 EKONOMİ NOTLARI. Akım Verilerle Tüketici Kredileri Defne Mutluer Kurul

Sayı: 2012-35 / 13 Aralık 2012 EKONOMİ NOTLARI. Akım Verilerle Tüketici Kredileri Defne Mutluer Kurul Sayı: 212-3 / 13 Aralık 212 EKONOMİ NOTLARI Akım Verilerle Tüketici Kredileri Defne Mutluer Kurul Özet: Akım kredi verileri, kredilerin dönemsel dinamiklerini daha net ortaya koyabilmektedir. Bu doğrultuda,

Detaylı

İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ

İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (Ekim 215) Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 26 Ekim 215 28-1 28-4 28-7 28-1 29-1 29-4 29-7 29-1 21-1 21-4 21-7 21-1 211-1 211-4 211-7 211-1 212-1 212-4

Detaylı

SON ÇEYREKTE İHRACAT VE YATIRIMLAR HIZLANDI

SON ÇEYREKTE İHRACAT VE YATIRIMLAR HIZLANDI Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Şubat 2011 11 Şubat 2011 SON ÇEYREKTE İHRACAT VE YATIRIMLAR HIZLANDI Zümrüt İmamoğlu* ve Barış Soybilgen Yönetici Özeti TÜİK'in açıkladığı rakamlara göre, sanayi üretimi

Detaylı

2015 Eylül SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 28 Eylül 2015

2015 Eylül SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 28 Eylül 2015 2015 Eylül SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 28 Eylül 2015 Eylül ayı inşaat ve hizmet sektörü güven endeksleri TÜİK tarafından 28 Eylül 2015 tarihinde yayımlandı. İnşaat sektörü güven endeksi 2015 yılı Ağustos

Detaylı

NİSAN AYI FİYAT GELİŞMELERİ 6 MAYIS 2013

NİSAN AYI FİYAT GELİŞMELERİ 6 MAYIS 2013 ÖZET Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 0,42 oranında artarken yıllık enflasyon yüzde 6,13 e düşmüştür. Para Politikası Kurulu Toplantı Özetinde değinildiği gibi, bu düşüşte enerji fiyatlarındaki baz

Detaylı

İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ

İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ VE REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (Kasım 13) Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 25 Kasım 13 7-3 7-6 7-9 7-12 8-3 8-6 8-9 8-12 9-3 9-6 9-9 9-12 1-3 1-6 1-9 1-12 11-3 11-6 11-9 11-12 12-3 12-6

Detaylı

2015 Nisan Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı. Erdem BAŞÇI Başkan. 30 Nisan 2015 İstanbul

2015 Nisan Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı. Erdem BAŞÇI Başkan. 30 Nisan 2015 İstanbul 21 Nisan Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı Erdem BAŞÇI Başkan Nisan 21 İstanbul 21 Nisan Enflasyon Raporu: Ana Bölümler Genel Değerlendirme Uluslararası Ekonomik Gelişmeler Enflasyon Gelişmeleri

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2012-02 / 12 Ocak 2012 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2012-02 / 12 Ocak 2012 EKONOMİ NOTLARI EKONOMİ NOTLARI İktisadi Faaliyet Analizi: Öncü Göstergeler ve Ekonomi Saati Yaklaşımı 1 Aslıhan Atabek Demirhan Evren Erdoğan Coşar Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisi için oluşturulan eş zamanlı ve

Detaylı

T.C. KALKINMA BAKANLIĞI İŞGÜCÜ PİYASASINDAKİ GELİŞMELERİN MAKRO ANALİZİ

T.C. KALKINMA BAKANLIĞI İŞGÜCÜ PİYASASINDAKİ GELİŞMELERİN MAKRO ANALİZİ T.C. KALKINMA BAKANLIĞI İŞGÜCÜ PİYASASINDAKİ GELİŞMELERİN MAKRO ANALİZİ EKONOMİK MODELLER VE STRATEJİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Dairesi Mayıs 2014 Tem.05 Oca.06 Tem.06

Detaylı

MESLEK KOMİTELERİ DURUM TESPİT ANKETİ

MESLEK KOMİTELERİ DURUM TESPİT ANKETİ SONUÇLARI DURUM TESPİT ANKETİ MESLEK KOMİTELERİ Eylül 15 Ekonomik Araştırmalar Şubesi 1 1 1 8 6 81.4 SANAYİ GELİŞİM ENDEKSİ 18. 15.2 83.8 91.2 SANAYİ GELİŞİM ENDEKSİ (SGE) (Üretim, İç Satışlar, İhracat,

Detaylı

BASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2015-76. 29 Aralık 2015. Toplantı Tarihi: 22 Aralık 2015

BASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2015-76. 29 Aralık 2015. Toplantı Tarihi: 22 Aralık 2015 Sayı: 2015-76 BASIN DUYURUSU 29 Aralık 2015 PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ Toplantı Tarihi: 22 Aralık 2015 Enflasyon Gelişmeleri 1. Kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 0,67 oranında artmış ve

Detaylı

2015 Yılında Para ve Kur Politikası. Erdem BAŞÇI Başkan. 10 Aralık 2014 Ankara

2015 Yılında Para ve Kur Politikası. Erdem BAŞÇI Başkan. 10 Aralık 2014 Ankara 2015 Yılında Para ve Kur Politikası Erdem BAŞÇI Başkan 10 Aralık 2014 Ankara Temel Amaç: Fiyat İstikrarı 2017 yılı enflasyon hedefi Hükümet ile varılan mutabakatla uyumlu olarak yüzde 5 seviyesinde belirlenmiştir.

Detaylı

Sayı: 2012-13 / 13 Haziran 2012 EKONOMİ NOTLARI. Belirsizlik Altında Yatırım Planları

Sayı: 2012-13 / 13 Haziran 2012 EKONOMİ NOTLARI. Belirsizlik Altında Yatırım Planları EKONOMİ NOTLARI Belirsizlik Altında Yatırım Planları Yavuz Arslan Aslıhan Atabek Demirhan Timur Hülagü Saygın Şahinöz Abstract: This note analyzes the relationship between uncertainty and firm investment

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ NDE GÜNCEL EĞİLİMLER VE GENEL GÖRÜNÜM

TÜRKİYE EKONOMİSİ NDE GÜNCEL EĞİLİMLER VE GENEL GÖRÜNÜM TÜRKİYE EKONOMİSİ NDE GÜNCEL EĞİLİMLER VE GENEL GÖRÜNÜM 8 Eylül 216 Sunum Akışı I. İktisadi Faaliyet II. Dış Denge III. Enflasyon IV. Parasal ve Finansal Koşullar V. Genel Görünüm 2 İKTİSADİ FAALİYET 3

Detaylı

HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 2015

HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 2015 23Q4 24Q2 24Q4 2Q2 2Q4 26Q2 26Q4 27Q2 27Q4 28Q2 28Q4 29Q2 29Q4 21Q2 21Q4 211Q2 211Q4 212Q2 212Q4 213Q2 213Q4 214Q2 214Q4 HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 21 Makro ekonomik değişkenlerin takipteki alacaklar üzerindeki

Detaylı

İktisadi Yönelim Anketi ve Reel Kesim Güven Endeksi ne İlişkin Yöntemsel Açıklama

İktisadi Yönelim Anketi ve Reel Kesim Güven Endeksi ne İlişkin Yöntemsel Açıklama İktisadi Yönelim Anketi ve Reel Kesim Güven Endeksi ne İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Reel Sektör Verileri Müdürlüğü İçindekiler I- Amaç... 3 II- Çerçeve... 3 III- Kapsam... 3 IV-

Detaylı

HAFTALIK RAPOR 17 Eylül 2018

HAFTALIK RAPOR 17 Eylül 2018 29Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 212Q4 213Q1 213Q2 213Q3 213Q4 214Q1 214Q2 214Q3 214Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 216Q1 216Q2 216Q3 216Q4 217Q1 217Q2 217Q3 217Q4 218Q1 218Q2

Detaylı

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Aralık 2012

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Aralık 2012 Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Aralık 2012 DÖRDÜNCÜ ÇEYREKTE CANLANMA Zümrüt İmamoğlu* ve Barış Soybilgen 12.12.2012 Yönetici Özeti Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 2,6

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ BİLGİ NOTU HAZİRAN 2013 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 27/06/2013 tarihinde 2013 yılı Haziran ayı Tüketici Güven Endeksi haber bültenini

Detaylı

2015 Temmuz SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 27 Temmuz 2015

2015 Temmuz SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 27 Temmuz 2015 2015 Temmuz SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ 27 Temmuz 2015 Temmuz ayı inşaat ve hizmet sektörü güven endeksleri TÜİK tarafından 27 Temmuz 2015 tarihinde yayımlandı. İnşaat sektörü güven endeksi 2015 yılı Haziran

Detaylı

FİNANSAL HİZMETLER ANKETİ VE FİNANSAL HİZMETLER GÜVEN ENDEKSİ

FİNANSAL HİZMETLER ANKETİ VE FİNANSAL HİZMETLER GÜVEN ENDEKSİ FİNANSAL HİZMETLER ANKETİ VE FİNANSAL HİZMETLER GÜVEN ENDEKSİ (Nisan 16) Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 22 Nisan 16 13-2 13-3 13-5 13-6 13-8 13-9 13-11 13-12 14-2 14-3 14-5 14-6 14-8 14-9 14-11 14-12 15-2

Detaylı

e.t.t.e tüketim endeksinin temsil gücü:

e.t.t.e tüketim endeksinin temsil gücü: e.t.t.e tüketim endeksinin temsil gücü: 2009 dönemi milli gelir tüketim tahminleri ile karşılaştırma Özel sayı #3 Ercan Türkan (ercan.turkan@tcmb.gov.tr) 5 Nisan 2010 TÜİK, 2009 yılı son çeyreği ve yılın

Detaylı

BASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2016-25. 31 Mayıs 2016. Toplantı Tarihi: 24 Mayıs 2016

BASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2016-25. 31 Mayıs 2016. Toplantı Tarihi: 24 Mayıs 2016 Sayı: 2016-25 BASIN DUYURUSU 31 Mayıs 2016 PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ Toplantı Tarihi: 24 Mayıs 2016 Enflasyon Gelişmeleri 1. Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 0,78 oranında artmış ve yıllık

Detaylı

İçindekiler. İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi. Kaynak: İSO. İSO Sanayi Girdi Fiyatları Endeksi

İçindekiler. İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi. Kaynak: İSO. İSO Sanayi Girdi Fiyatları Endeksi İçindekiler İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi... 1 Reel Kesim ve Tüketici Güven Endeksi... 2 Büyüme... 2 Fiyatlar... 3 Sanayi Üretim Endeksi... 3 İmalat Sanayi Ciro ve Sipariş Endeksi... 4

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2011-20 / 28 Kasım 2011 EKONOMĐ NOTLARI. Belirsizliğin Đktisadi Faaliyet Üzerindeki Etkileri

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2011-20 / 28 Kasım 2011 EKONOMĐ NOTLARI. Belirsizliğin Đktisadi Faaliyet Üzerindeki Etkileri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 211-2 / 28 Kasım 211 EKONOMĐ NOTLARI Belirsizliğin Đktisadi Faaliyet Üzerindeki Etkileri Yavuz Arslan Aslıhan Atabek Demirhan Timur Hülagü Saygın Şahinöz Özet: Bu

Detaylı

MESLEK KOMİTELERİ DURUM TESPİT ANKETİ

MESLEK KOMİTELERİ DURUM TESPİT ANKETİ SONUÇLARI DURUM TESPİT ANKETİ MESLEK KOMİTELERİ Ocak 214 Araştırma Şubesi 16 14 12 1 8 6 4 2 95, SANAYİ GELİŞİM ENDEKSİ 91, 96,9 17,3 19,5 SANAYİ GELİŞİM ENDEKSİ (SGE) (Üretim, İç Satışlar, İhracat, İstihdam)

Detaylı

Büyüme Değerlendirmesi : Çeyrek

Büyüme Değerlendirmesi : Çeyrek Büyüme Değerlendirmesi : 2014 3. Çeyrek 10 Aralık 2014 STOKLARDAKİ AZALIŞ BÜYÜMEYİ DÜŞÜRDÜ Seyfettin Gürsel, Zümrüt İmamoğlu ve Ayşenur Acar Yönetici özeti TÜİK'in bugün açıkladığı rakamlara göre Gayri

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 5 Kasım 2007

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 5 Kasım 2007 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kasım 7 ÖZET Ekim ayında tüketici fiyatları gıda fiyatlarındaki belirgin yükselişin etkisiyle yüzde 1,1 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 7,7 olarak gerçekleşmiştir.

Detaylı

Euro Bölgesi İzleme Raporu: Eylül 2001

Euro Bölgesi İzleme Raporu: Eylül 2001 Euro Bölgesi İzleme Raporu: Eylül 2001 I. Genel Ekonomik Gelişmeler Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Konseyi, 30 Ağustos 2001 tarihinde yaptığı toplantıda yaz ayları boyunca fiyatlarda yaşanan olumlu

Detaylı

SimdiTahmin.com un Türkiye GSYH büyüme oranları için tahmin performansı

SimdiTahmin.com un Türkiye GSYH büyüme oranları için tahmin performansı SimdiTahmin.com un Türkiye GSYH büyüme oranları için tahmin performansı Barış Soybilgen 1 ve Ege Yazgan 2 1. Giriş Politika yapıcılarının ve piyasa oyuncularının ekonominin mevcut durumunu doğru bir şekilde

Detaylı

GÜNE BAŞLARKEN 1 Haziran 2009

GÜNE BAŞLARKEN 1 Haziran 2009 GÜNE BAŞLARKEN 1 Haziran 2009...ekonomikarastirma@halkbank.com.tr... YURTİÇİ GELİŞMELER Yurtiçi Piyasalar-Döviz Bankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, küresel piyasalardaki olumlu havaya

Detaylı

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER... 9.11 1. 3.. 7. 9. 1.13 3.13.13 7.13 9.13 9.11 1. 3.. 7. 9. 1.13 3.13.13 7.13 9.13 9.11 1. 3.. 7. 9. 1.13 3.13.13 7.13 9.13 9.11 1. 3.. 7. 9. 1.13 3.13.13 7.13 9.13 ÖZET Eylül ayında tüketici fiyatları

Detaylı

EKİM AYI FİYAT GELİŞMELERİ 5 KASIM 2013

EKİM AYI FİYAT GELİŞMELERİ 5 KASIM 2013 ÖZET Ekim ayında tüketici fiyatları yıllık enflasyonu yüzde 7,71 e gerilemiştir. İşlenmemiş gıda fiyatlarındaki yüksek oranlı artış enflasyondaki düşüşü sınırlamıştır. Temel mal fiyatlarının yıllık artış

Detaylı

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 23 Aralık 2015 Ankara

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 23 Aralık 2015 Ankara İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 23 Aralık 2015 Ankara Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Sıkı para politikası duruşunun ve alınan makroihtiyati önlemlerin etkisiyle yıllık kredi büyüme

Detaylı

A N A L İ Z. Bölgesel ve Mevsimsel Konut Fiyat Endeksi Karşılaştırması. FurkanBEŞEL

A N A L İ Z. Bölgesel ve Mevsimsel Konut Fiyat Endeksi Karşılaştırması. FurkanBEŞEL A N A L İ Z Bölgesel ve Mevsimsel Konut Fiyat Endeksi Karşılaştırması FurkanBEŞEL Ocak 2015 KONUT FİYAT ENDEKSİ NEDİR ve NASIL HESAPLANIR? Türkiye konut piyasasındaki fiyat değişimlerinin takip edilmesi

Detaylı

Bir önceki aya göre değişim oranı

Bir önceki aya göre değişim oranı 1. ENFLASYON Tüketici fiyat endeksi, Ocak 2019 [2003=100] Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %1,06 arttı. TÜFE'de (2003=100) 2019 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %1,06, bir önceki yılın Aralık ayına

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2012 yılı ikinci çeyreğe ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı na İlişkin Yöntemsel Açıklama

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı na İlişkin Yöntemsel Açıklama İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı na İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Reel Sektör Verileri Müdürlüğü İçindekiler I. Amaç... 3 II. Çerçeve... 3 III. Kapsam... 3 IV. Veri Derleme

Detaylı

BASIN DUYURUSU 30 Nisan 2015

BASIN DUYURUSU 30 Nisan 2015 Sayı: 2015-34 BASIN DUYURUSU 30 Nisan 2015 PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ Toplantı Tarihi: 22 Nisan 2015 Enflasyon Gelişmeleri 1. Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 1,19 oranında artmış ve yıllık

Detaylı

İçindekiler. İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi

İçindekiler. İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi İçindekiler İSO Sanayi Gelişim ve Girdi Fiyatları Endeksi... 1 Reel Kesim ve Tüketici Güven Endeksi... 2 Sektörel Güven Endeksleri... 2 Büyüme... 3 Fiyatlar... 3 Sanayi Üretim Endeksi... 4 Sanayi Ciro

Detaylı

Sanayi Üretim Endeksi Bülteni

Sanayi Üretim Endeksi Bülteni Endeks Haziran 13 Sanayi Üretim Endeksi MTEA 12 126 12 122 12 Toplam Sanayi Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %1, azaldı. Takvim etkisinden

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 24

HABER BÜLTENİ Sayı 24 HABER BÜLTENİ 02.12.2011 Sayı 24 PERAKENDEDE NEGATİF EĞİLİM DEVAM EDİYOR Ağustos 2011 den bu yana negatif değer alan TEPE, Kasım da da negatifte kaldı. Önümüzdeki 3 aylık dönemde satış hacmi beklentiler

Detaylı

Turkey Data Monitor Ekonomi Bülteni. 07 Mart 2016 I. KÜRESEL GELİŞMELER

Turkey Data Monitor Ekonomi Bülteni. 07 Mart 2016 I. KÜRESEL GELİŞMELER I. KÜRESEL GELİŞMELER Zayıf ücret artışları, güçlü istihdam artışını gölgede bıraktı ABD de Şubat ayında toplam tarım dışı istihdam 195 bin kişilik beklentilerin belirgin üzerinde 242 bin kişi olarak açıklandı.

Detaylı

GÜNE BAŞLARKEN 16 Kasım 2009

GÜNE BAŞLARKEN 16 Kasım 2009 GÜNE BAŞLARKEN 16 Kasım 2009...ekonomikarastirma@halkbank.com.tr... YURTİÇİ GELİŞMELER Yurtiçi Piyasalar-Döviz B ankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, euro dolar paritesine odaklı bir

Detaylı

İşgücü Piyasası Görünümü: Şubat 2017

İşgücü Piyasası Görünümü: Şubat 2017 İşgücü Piyasası Görünümü: Şubat 2017 15 Şubat 2017 İŞSİZLİKTE ARTIŞ DEVAM EDİYOR Seyfettin Gürsel * Gökçe Uysal ve Selin Köksal Yönetici Özeti Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım

Detaylı

Türkiye ekonomisi 2012 yılında net ihracatın ve kamu sektörünün katkısıyla %2.2 büyüdü.

Türkiye ekonomisi 2012 yılında net ihracatın ve kamu sektörünün katkısıyla %2.2 büyüdü. 28-I 28-II 28-III 28-IV 28 29-I 29-II 29-III 29-IV 29 21-I 21-II 21-III 21-IV 21 211-I 211-II 211-III 211-IV 211 212-I 212-II 212-III 212-IV 211 213T* Türkiye ekonomisi 212 yılında net ihracatın ve kamu

Detaylı

Teknik Bülten. 24 Ağustos 2016 Çarşamba

Teknik Bülten. 24 Ağustos 2016 Çarşamba Güne Başlarken TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını % 7.5 düzeyinde sabit tutarken faiz koridorunun üst bandını %8.75'ten %8.50'ye indirdi. Beklenti de üst bantta 25 baz puan indirim olacağı yönündeydi.

Detaylı

2014 yılı performansı

2014 yılı performansı ette tüketim endeksi 2014 yılı performansı Sayı:48 : 9 Ercan Türkan ercanturkan@ette.gen.tr 4 2015 www.ette.gen.tr kalite kontrol amaçlı ette performansının ölçülmesi... ette nin hane halkı tüketim harcama

Detaylı

2015 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU

2015 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU 2015 EYLÜL AYI ENFLASYON RAPORU HAZIRLAYAN 05.10.2015 Yrd. Doç. Dr. Sema ULUTÜRK AKMAN - İstatistik Araştırma Merkezi Araş. Gör. Hakan BEKTAŞ İktisat Fakültesi Ekonometri Bölümü RAPOR Eylül ayında Tüketici

Detaylı

ARALIK AYI FİYAT GELİŞMELERİ 6 OCAK 2015

ARALIK AYI FİYAT GELİŞMELERİ 6 OCAK 2015 ÖZET Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde 0,44 oranında azalmıştır. Böylelikle, tüketici enflasyonu yüzde 8,17 ile belirsizlik aralığının üzerinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde enflasyondaki düşüş, enerji

Detaylı

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER... 1. 3.. 7. 9. 1.13 3.13.13 1.1 1. 3.. 7. 9. 1.13 3.13.13 1.1 ÖZET Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 1,9 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 7,7 e yükselmiştir. Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER. (Haziran 2015)

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER. (Haziran 2015) TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (Haziran 2015) Tüketici Güven Endeksi (Mayıs 2015) Tüketici Güven Endeksi bir önceki aya göre sınırlı bir azalış göstermiştir. 2015 Nisan ayında 65.35 olan

Detaylı

Kaynak: St. Louis Fed

Kaynak: St. Louis Fed ABD İstihdam Raporuna Doğru 31.03.2016 ABD de Mart ayı İstihdam Raporu 1 Nisan Cuma günü saat 15:30 da açıklanıyor. Raporda tarım dışı istihdam değişimi ve işsizlik oranı yakından takip ediliyor. İstihdam

Detaylı

Sanayi Üretim Endeksi Bülteni

Sanayi Üretim Endeksi Bülteni Endeks 216 Temmuz 216 13 12 126 124 122 12 11 116 Sanayi Üretim Endeksi MTEA Toplam Sanayi Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi 216 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %7 azaldı.

Detaylı

İşgücü Piyasası Görünümü: Aralık 2016

İşgücü Piyasası Görünümü: Aralık 2016 İşgücü Piyasası Görünümü: Aralık 2016 15 Aralık 2016 İŞSİZLİKTEKİ ARTIŞ DURDU Seyfettin Gürsel * Gökçe Uysal Yönetici Özeti ve Selin Köksal Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım

Detaylı

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Haziran 2011

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Haziran 2011 Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Haziran 2011 İKİNCİ ÇEYREKTE BÜYÜME YAVAŞLAMAYA DEVAM EDECEK 10.06.2011 Zümrüt İmamoğlu* ve Barış Soybilgen Yönetici Özeti Bu hafta açıklanan Nisan ayı verilerine göre mevsimsellikten

Detaylı

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 25 Mayıs 2016 Ankara

İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 25 Mayıs 2016 Ankara İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 25 Mayıs 2016 Ankara Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi

Detaylı

Büyüme Değerlendirmesi: 2013 4. Çeyrek

Büyüme Değerlendirmesi: 2013 4. Çeyrek Büyüme Değerlendirmesi: 2013 4. Çeyrek 31.03.2014 YATIRIMSIZ BÜYÜME Seyfettin Gürsel*, Zümrüt İmamoğlu, ve Barış Soybilgen Yönetici Özeti TÜİK'in bugün açıkladığı rakamlara göre Türkiye ekonomisi 2013

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2011 yılı dördüncü döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

2. Uluslararası Ekonomik Gelişmeler

2. Uluslararası Ekonomik Gelişmeler . Uluslararası Ekonomik Gelişmeler 1 yılının ikinci çeyreğinde küresel iktisadi faaliyet zayıf seyrini devam ettirmiş; söz konusu zayıf seyirde gelişmekte olan ülkelerin olumsuz büyüme performansı belirleyici

Detaylı

ÖZET ...DEĞERLENDĐRMELER...

ÖZET ...DEĞERLENDĐRMELER... ÖZET Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 0,90 oranında azalmış ve yıllık enflasyon yüzde 8,87 seviyesine yükselmiştir. Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti nde de dikkat çekildiği gibi, enerji ve

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 9 Mayıs 2016, Sayı: 19. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 9 Mayıs 2016, Sayı: 19. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 19 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1 DenizBank

Detaylı

A Y L I K EKONOMİ BÜLTEN İ

A Y L I K EKONOMİ BÜLTEN İ Ocak 07 Nisan 07 Temmuz 07 Ekim 07 Ocak 08 Nisan 08 Temmuz 08 Ekim 08 Ocak 09 Nisan 09 Temmuz 09 Ekim 09 Ocak 10 Nisan 10 Temmuz 10 Ekim 10 Ocak 11 Nisan 11 Temmuz 11 Ekim 11 Ocak 12 Nisan 12 Temmuz 12

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx.04.2014 Sayı 6

HABER BÜLTENİ xx.04.2014 Sayı 6 HABER BÜLTENİ xx.04.2014 Sayı 6 Konya Ticaret Odası (KTO) ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi Anketi, Türkiye nin,

Detaylı

7. Orta Vadeli Öngörüler

7. Orta Vadeli Öngörüler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 7. Orta Vadeli Öngörüler Bu bölümde tahminlere temel oluşturan varsayımlar özetlenmekte, bu çerçevede üretilen orta vadeli enflasyon ve çıktı açığı tahminleri ile para

Detaylı

İŞGÜCÜ PİYASALARINDA MEVSİMLİK ETKİLER AZALIYOR

İŞGÜCÜ PİYASALARINDA MEVSİMLİK ETKİLER AZALIYOR ÖZET İŞGÜCÜ PİYASALARINDA MEVSİMLİK ETKİLER AZALIYOR 17.04.014 Ekim Kasım Aralık Ayları. HAZIRLAYAN Prof. Dr. Halis Yunus ERSÖZ İktisat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa DELİCAN İnsan Kaynakları Araştırma

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Ocak 2008

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Ocak 2008 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Ocak 28 ÖZET Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde,22 oranında artmış ve 27 yıl sonu enflasyonu yüzde 8, olmuştur. İşlenmiş gıda fiyatlarında yılın ikinci yarısından

Detaylı

İşgücü Piyasası Görünümü: Kasım 2016

İşgücü Piyasası Görünümü: Kasım 2016 İşgücü Piyasası Görünümü: Kasım 2016 15 Kasım 2016 İŞSİZLİK ARTIŞI DEVAM EDİYOR Seyfettin Gürsel * Gökçe Uysal Yönetici Özeti ve Selin Köksal Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım

Detaylı

1. ENFLASYON. Fiyat endeksi, Ekim 2018 [2003=100] Enflasyon fiyat endeksi, Kasım 2018 [2003=100]

1. ENFLASYON. Fiyat endeksi, Ekim 2018 [2003=100] Enflasyon fiyat endeksi, Kasım 2018 [2003=100] 1. ENFLASYON Fiyat endeksi, Ekim [2003=100] Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %2,67 arttı. TÜFE de (2003=100) yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %2,67, bir önceki yılın Aralık ayına göre %22,56, bir

Detaylı

İşgücü Piyasası Görünümü: Ağustos 2016

İşgücü Piyasası Görünümü: Ağustos 2016 İşgücü Piyasası Görünümü: Ağustos 2016 15 Ağustos 2016 İŞSİZLİKTE BEKLENMEYEN GÜÇLÜ ARTIŞ Seyfettin Gürsel * Gökçe Uysal ve Mine Durmaz Eylül 2015 Yönetici Özeti Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü

Detaylı

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Ekim 2014

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Ekim 2014 Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Ekim 2014 ILIMLI BÜYÜME DEVAM EDİYOR Zümrüt İmamoğlu* ve Barış Soybilgen ** 24 Ekim 2014 Yönetici Özeti Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (SÜE)

Detaylı

Ekonomik Ticari Gelişmeler

Ekonomik Ticari Gelişmeler Ekonomik Ticari Gelişmeler 3 Mayıs 2011 1 / 24 İçindekiler Giriş Sektör Haberleri Ülkelere Göre Çıkış Sayıları Haftalık Makroekonomik Gelişmeler 2 / 24 Yükselen Değerler Mart ayında İmalat Sanayi Genelinde

Detaylı

İşgücü Piyasası Görünümü: Ocak 2017

İşgücü Piyasası Görünümü: Ocak 2017 İşgücü Piyasası Görünümü: Ocak 2017 16 Ocak 2017 İŞSİZLİKTE SERT ARTIŞ Seyfettin Gürsel * Melike Kökkızıl Yönetici Özeti ve Selin Köksal Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı

Detaylı

BASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2015-65. 28 Ekim 2015. Toplantı Tarihi: 21 Ekim 2015

BASIN DUYURUSU PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ. Sayı: 2015-65. 28 Ekim 2015. Toplantı Tarihi: 21 Ekim 2015 Sayı: 2015-65 BASIN DUYURUSU 28 Ekim 2015 PARA POLİTİKASI KURULU TOPLANTI ÖZETİ Toplantı Tarihi: 21 Ekim 2015 Enflasyon Gelişmeleri 1. Eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 0,89 oranında artmış ve yıllık

Detaylı

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER... ÖZET Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde,73 oranında artarken yıllık enflasyon yüzde, e yükselmiştir. Para Politikası Kurulu nun Ağustos ayı değerlendirmesinde öngörüldüğü gibi temel fiyat göstergelerinin

Detaylı

İşgücü Piyasası Görünümü: Eylül 2016

İşgücü Piyasası Görünümü: Eylül 2016 Tarım dışı işgücü ve istihdam (bin kişi) Tarım dışı işsizlik oranı İşgücü Piyasası Görünümü: Eylül 2016 19 Eylül 2016 İŞSİZLİKTEKİ HIZLI ARTIŞ DEVAM EDİYOR Seyfettin Gürsel * Gökçe Uysal ve Selin Köksal

Detaylı

ÖZET ...DEĞERLENDĐRMELER...

ÖZET ...DEĞERLENDĐRMELER... ÖZET Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde,3 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde,1 ya gerilemiştir. Đşlenmemiş gıda fiyatları Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti nde ifade edildiği gibi, yıllık

Detaylı

İşgücü Piyasası Görünümü: Mart 2017

İşgücü Piyasası Görünümü: Mart 2017 İşgücü Piyasası Görünümü: Mart 2017 15 Mart 2017 İŞSİZLİKTE ARTIŞ DURMUYOR Seyfettin Gürsel * Gökçe Uysal ve Selin Köksal Yönetici Özeti Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı

Detaylı

Finansal Hesaplar İstatistik Genel Müdürlüğü

Finansal Hesaplar İstatistik Genel Müdürlüğü Finansal Hesaplar İstatistik Genel Müdürlüğü Parasal ve Finansal Veriler Müdürlüğü İçindekiler I-Giriş... 2 II- Mali Kuruluşlar... 3 III. Genel Yönetim... 6 1 I-Giriş Son yıllarda uluslararası kuruluşlar

Detaylı

İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ ENDEKSLERİ SAYI-3 MART 2015

İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ ENDEKSLERİ SAYI-3 MART 2015 İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ ENDEKSLERİ SAYI-3 2015 İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ ENDEKSLERİ ANA ENDEKS İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ BİLEŞİK ENDEKSİ İnşaat malzemeleri sanayinde ölçülen faaliyet, güven ve beklentilerin

Detaylı

2012 Nisan ayında işsizlik oranı kuvvetli bir düşüş ile 2012 Mart ayına göre 0,9 puan azalarak % 9 seviyesinde

2012 Nisan ayında işsizlik oranı kuvvetli bir düşüş ile 2012 Mart ayına göre 0,9 puan azalarak % 9 seviyesinde 1 16-31 Temmuz 2012 SAYI: 41 MÜSİAD Araştırmalar ve Yayın Komisyonu İşsizlikte Belirgin Düşüş 2012 Nisan ayında işsizlik oranı kuvvetli bir düşüş ile 2012 Mart ayına göre 0,9 puan azalarak % 9 seviyesinde

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Aralık 2007

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Aralık 2007 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 4 Aralık 27 ÖZET Kasım ayında tüketici fiyatları yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki belirgin yükselişin etkisiyle yüzde 1,5 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde

Detaylı

Sürelerine Göre Tahmin Tipleri

Sürelerine Göre Tahmin Tipleri Girişimcilik Bölüm 5: Talep Tahmini scebi@ktu.edu.tr 5.1. Talep Tahmini Tahmin: Gelecek olayları önceden kestirme bilim ve sanatı. İstatistiksel Tahmin: Geçmiş verileri matematiksel modellerde kullanarak

Detaylı

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...

ÖZET ...DEĞERLENDİRMELER... .11.11 1.11.... 1..13.13.13.11.11 1.11.... 1..13.13.13.11.11 1.11.... 1..13.13.13.11.11 1.11.... 1..13.13.13 ÖZET Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde,7 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde,3 a

Detaylı

Örnek. Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız.

Örnek. Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız. Örnek Aşağıdaki veri setlerindeki X ve Y veri çiftlerini kullanarak herbir durumda X=1,5 için Y nin hangi değerleri alacağını hesaplayınız. i. ii. X 1 2 3 4 1 2 3 4 Y 2 3 4 5 4 3 2 1 Örnek Aşağıdaki veri

Detaylı

4. Arz ve Talep Gelişmeleri

4. Arz ve Talep Gelişmeleri 4. Arz ve Talep Gelişmeleri Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin milli gelir verileri, Ekim Enflasyon Raporu nda ortaya koyulan görünümle uyumlu seyretmiştir. Avrupa ekonomilerinde Mayıs ayından itibaren derinleşen

Detaylı

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Mayıs 2013

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Mayıs 2013 Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Mayıs 2013 İLK ÇEYREKTE BÜYÜME ZAYIF Zümrüt İmamoğlu* ve Barış Soybilgen 13.05.2013 Yönetici Özeti Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) Mart

Detaylı

Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması

Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması Gazi Erçel Başkan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 1 Nisan 1998 Ankara I. Giriş Ocak ayı başında

Detaylı

HABER BÜLTENİ 01.11.2013 Sayı 1

HABER BÜLTENİ 01.11.2013 Sayı 1 HABER BÜLTENİ 01.11.2013 Sayı 1 Konya Ticaret Odası (KTO) ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya Sektörü Güven Endeksi Anketi, Türkiye nin, yerel düzeyde

Detaylı