ANKARA, (Şeker Kurulu nun 11/03/2008 tarih, 161 sayılı toplantısında kabul edilmiştir.)

Transkript

1 ANKARA, (Şeker Kurulu nun 11/03/2008 tarih, 161 sayılı toplantısında kabul edilmiştir.) 1

2 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER KISALTMALAR... TABLOLAR YILINDA GÖREVDE BULUNAN ŞEKER KURULU BAŞKANI VE ÜYELERİ... Sayfa No I III IV V Birinci Bölüm KURUMSAL YAPI, KURULUŞ VE İŞLEYİŞ 1.1. YASAL STATÜ KANUNUN AMACI VE KURUMUN GÖREVLERİ Amaç Görev ve Yetkiler 1.3. İDARİ YAPI Kurul Hizmet Birimleri İkinci Bölüm ŞEKER SEKTÖRÜNÜN DÜNYA DA VE TÜRKİYE DEKİ DURUMU 2.1. DÜNYA ŞEKER DURUMU Politikalar DTÖ İle İlgili Gelişmeler Avrupa Birliği ndeki Gelişmeler Arz ve Talep Üretim Fiyatlar Şeker Fiyatları Mısır ve HFCS Fiyatları TÜRKİYE DE ŞEKER POLİTİKALARI VE ŞEKER REJİMİ Politikalar Kapasiteler Üretim ve Satış Durumu Fiyatlar Pancar Şekeri ve NBŞ Fiyatları Pancar ve Mısır Alım Fiyatları Pancar Alım Fiyatı Mısır Alım Fiyatı Şeker Dış Ticareti Pancar Şekeri ve NBŞ İhracatı Pancar Şekeri ve NBŞ İthalatı

3 Sayfa No Üçüncü Bölüm 2007 YILI FAALİYETLERİ 3.1. UYGULAMA Kanunda Değişiklik Çalışmaları, Yönetmelik ve Yönergeler Kurul Kararları Kota Belirleme Çalışmaları Pancar Ekim Alanları Belirlenmesi Çalışmaları Şeker Depolama Kesin tisi ve Prim Ödemeleri İdari Para Cezaları Şeker Dış Ticareti İle ilgili Düzenlemeler İhraç Ön İzni Şekerli Mamul İhracatı Karşılığı C Şekeri Teslimatı Uygunluk Belgesi Düzenlenmesi Eşyanın Kıymeti Diğer Çalışmalar Üretim İzinleri Kaçak ve Kayıtdışı Şekerle Mücadele Çalışmaları Pancar Şekerinde Kaçak ve Kayıtdışı İle Mücadele Nişasta Bazlı Şekerde Kaçak ve Kayıtdışı İle Mücadele AB ve DTÖ ye İlişkin Çalışmalar Araştırma Faaliyetleri Diğer İş ve İşlemler ŞİRKETLERİN İZLEME VE DENETİMİ İzleme Çalışmaları Denetim Çalışmaları. 3.3.DAVALAR Kurum İşlemleri Aleyhine Açılan Davalar GENEL MALİ DURUM Bütçe Bilanço ve Gelir Tablosu. EKLER Mevzuat. Organizasyon Şemaları Yılı Bilânçosu Yılı Gelir Tablosu

4 AB : Avrupa Birliği ABD : Amerika Birleşik Devletleri BKK : Bakanlar Kurulu Kararı BŞE : Beyaz Şeker Eşdeğeri CIF : Cost, Insurance and Freight (Varış limanına kadar navlun ve sigorta ödenmiş olarak teslim.) DİİB : Dahilde İşleme İzin Belgesi DTM : Dış Ticaret Müsteşarlığı DTÖ : EAGÜ : EBA : Dünya Ticaret Örgütü En Az Gelişmiş Ülkeler Everything But Arms G-33 : 33 Ülkenin Yer Aldığı Gelişm e Yolundaki Ülkeler Topluluğu GÜ : Gelişmiş Ülkeler GYÜ : Gelişme Yolundaki Ülkeler HFCS : NBŞ : OTP : High Fructose Corn Syrup (Yüksek Fruktozlu Mı sır Şurubu) Nişasta Bazlı Şeker Ortak Tarım Politikası PY : Pazarlama Yılı Q : SSM : TAIEX : TMO : Quarter (Yılın Dörtte Biri) Special Safeguard Mechanism (Özel Korunma Önlemleri Mekanizması) Technical Assistance Information Exchange Unit (Teknik Destek Bilgi Değişim Birimi) Toprak Mahsulleri Ofisi TUİK : Türkiye İstatistik Kurumu TŞFAŞ: UME : Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Ulusal Metroloji Enstitüsü YYT : Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcı 4

5 Sayfa No TABLOLAR 1.1. Personel Hareketi Tablosu Öğrenim Durumu /08 Pazarlama Yılı AB Şeker Kotaları Dağılımı 2.2. Dünya Pancar ve Kamış Şekeri Üretimi Avrupa Birliği Pancar Şekeri Üretimi Dünya HFCS Üretimi Beyaz Şeker Borsa Fiyatları Ham Şeker Borsa Fiyatları Şeker Borsa Fiyatları ve Beyaz Primi Dünya HFCS ve Mısır Fiyatları Pancar Şekeri ve NBŞ Üretim Kapasiteleri Üretim ve Satış Durumu /07 PY A Kotası Üretim Satış Stok Durumu Pancar Şekeri ve NBŞ Fiyatları TMO Mısır Alım Miktar ve Fiyatları Mısır Üretimi ve İthalatı Şeker İhracatı Şeker İthalatı Tahsis Edilen Şeker Kotaları Yılı İdari Para Cezaları YYT İthalatı Yılı Bütçesi

6 2007 YILINDA GÖREVDE BULUNAN ŞEKER KURULU BAŞKAN VE ÜYELERİ Kurul Başkanı Mehmet Azmi AKSU (T. Şeker Fabrikaları A.Ş.) Üye Vedat MİRMAHMUTOĞULLARI * (Tarım ve Köyişleri Bakanlığı) Üye Mehmet Vehbi GÜNAN (T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı) Üye Ahmet YAKICI (Devlet Bakanlığı, DTM) Üye Recep KONUK (Pankobirlik S.S. Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği) Üye Mustafa Fevzi YÜKSEL (Sakaroz Kökenli Şeker Üreten Özel Şirket) Üye M.Muzaffer SAYINATAÇ (Nişasta Kökenli Şeker Üreten Şi rket) * tarihinde Kurul üyeliğinden ve Başkan Vekilliğinden istifaen ayrılmıştır. 6

7 Şeker Kurumu, 4634 sayılı Şeker Kanunu ile Kamu Tüzel Kişiliğine haiz o larak kurulmuştur. Daha sonra tarih ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli III sayılı Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar listesine dahil edilmekle birlikte, tarih ve 5433 sayılı Kanun ile 5018 sayılı Kanun un ekli III sayılı cetvelinden çıkarıldığı gibi, 2006 yılı Merkezi Bütçe Kanunu kapsamına da alınmamıştır. Şeker Kurumu nun ilişkili olduğu bakanlık, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı dır ve karar organı olan Şeker Kurulu nun Başkan ve Üyeleri, Bakanlar Kurulu Kararı ile atanmaktadır. Şeker Kanunu nun Geçici 8. maddesine istinaden tarih 2004/8330 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Şeker Kurumu ve hizmet birimlerinin görev süresi 31/12/2004 tarihi itibarıyla sona erdirilmiş, Şeker Kurulunun görev, yetki ve g örev süresi ise 31/12/2006 tarihine kadar uzatılmıştır. 2004/8330 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına karşı Şeker-İş Sendikası ile Yusuf DİNLER ve Bahattin GÜMÜŞ tarafından Başbakanlık ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı aleyhine yürütmenin durdurulması talepli ola rak Danıştay da iptal davası açılmış ve konunun Anayasaya aykırılığından bahisle Anayasa Mahkemesine intikali talep edilmiştir. Açılan dava Danıştay 13. Dairesinde 2005/5903 esas sayısı ile görüşülerek; Dava konusu işlemlerin dayanağı bulunan 4634 sayılı Şeker Kanunu nun Geçici 8 inci maddesinin iptali için Dairemizin tarih ve E:2005/5903 sayılı kararı ile Anayasa Mahkemesi ne başvurulmasına karar verildiğinden, Anayasa Mahkemesinin kararının Dairemize gönderilmesinden sonra istem hakkında yeni den bir karar verilmesine kadar 2004/8330 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının eki kararın 1 inci maddesi ile tarih 1824 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı işleminin yürütülmesinin durdurulmasına denilerek konu hakkında Anayasa Mahkemesine başvurulmasına ve bu mahkemece karar verilmesine kadar yürütmenin durdurulmasına tarihinde karar verilmiştir. 7

8 Danıştay ın tarihli bu kararına karşı, Başbakanlık ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca yapılan itiraz, Danıştay İdari Dava Daireleri K urulu nca görüşülmüş ve itiraz reddedilerek, yürütmenin durdurulması kararı kesinleşmiştir. İtirazın reddine ilişkin tarih ve Yürütmeyi Durdurma itiraz 2005/472 sayılı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Kararı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının tarih ve 1477 sayılı yazıları ekinde gönderilmiştir. Danıştay 13. Dairesince yapılan başvuru sonucu, konu Anayasa Mahkemesi nin tarihli toplantısında görüşülmüş ve halen dosya mahkeme nezdinde ESAS İNCELEME safhasında bulunmaktadır. Bu karardan sonra; gerekli Kurum içi düzenlemeler, Kurulun tarihli toplantısında alınan kararla yapılmıştır. Böylelikle; Kurum, Kurul ve Hizmet Birimleri bir bütün olarak faaliyetlerine devam etmektedir Sayılı Şeker Kanunu nun amacı; yurt içi talebin yurt içi üretimle karşılanmasına ve gerektiğinde ihracata yönelik olarak Türkiye de şeker rejimini, şeker üretimindeki usul ve esaslar ile fiyatlandırma, pazarlama şart ve yöntemlerini düzenlemektir. Bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatın uygulanmasını sağlamak, uygulamayı denetlemek, sonuçlandırmak, Kanunda verilen yetkiler çerçevesinde düzenlemeler yapmak, Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip Şeker Kurumu kurulmuştur. Şeker Kurumu nun misyonu; Şeker Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde, düzenleyici ve denetleyici kurum kimliği ile iç ve dış gelişmeleri dikkate alarak, kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde, ülke ve sektör m enfaatlerini ön planda tutacak politika ve stratejiler üretmek, uygulanmasına yönelik kararlar almak, uygulamayı izlemek ve denetlemek suretiyle, kendine yeterlik ilkesi doğrultusunda sektördeki Şirketlerin şeker üretim ve arzına yönelik faaliyetlerini yön lendirmektir. 8

9 Kotaların tespiti, iptali ve transferleri hakkında karar almak ve uygulamak, Şirketlerin katılım paylarını belirlemek, bu konuda karar almak ve uygulamak, Hammadde fiyatı konusunda üretic i temsilcileri ile şirket arasında mutabakata varılamaması halinde, taraflardan herhangi birinin talebi üzerine Kurul tarafından hakem heyeti teşekkül ettirmek, Şeker için depolama kesintisi yapılıp yapılmaması hakkında, depolama prim miktarlarının tayini hakkında ve depolama prim kesintisi için bütçe oluşturulması hakkında karar almak ve uygulamak, Ham şeker için depolama prim ve kesintisinin hesaplanmasında beyaz şeker eşdeğerine dönüştürme katsayısını belirlemek, İç fiyat, arz talep dengesi ve spekülati f etkileri dikkate alarak şeker ticaretinde yapılması istenen düzenlemeler konusunda Dış Ticaret Müsteşarlığı na görüş bildirmek, Kanunda öngörülen idari para cezalarını uygulamak, Sektörle ilgili araştırma-geliştirme faaliyetlerini yönlendirmek, organize etmek, gerekli hallerde kaynak tahsis etmek, Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken, gerekli gördüğü her türlü bilgiyi, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden veya bunların her türlü birliklerinden istemek, Şirket ve bünyesindeki fabrikalarda, görevleri ile ilgili konularda araştırma ve denetimde bulunmak, bu amaçla gerektiğinde bağımsız denetim kuruluşlarından yararlanmak, Kanunun amaçlarına uygun olarak, sektörle ilgili diğer hususlarda karar almak ve uygulamak, Yurtiçinde ve dışında konusu ile ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak, gerektiğinde bu kuruluşlara üye olmak, Ticari sırlar ve gizli rekabet bilgileri de dahil olmak üzere, ticari açıdan hassas olan her türlü bilginin açıklanmasını engelleyecek usul ve esasları beli rlemek ve uygulamak, Kurul Başkanvekilini seçmek, Kurumun personel politikasını, çalışma usul ve esaslarını saptamak, uygulamasını izlemek, 9

10 Hizmet birimleri ile bu birimlerde çalışan personelin görev ve yetkilerini belirlemek, Kanuna ekli (I) sayılı cetvel de yer alan kadrolardaki toplam sayı aşılmamak üzere personel kadrolarında unvan ve statü değişikliği yapmak, Kurumun yıllık bütçesi, gelir-gider kesin hesabı ve yıllık çalışma programlarını hazırlatmak ve onamak, Menkul ve gayrimenkul satın alma, satış, k iralama gibi konularda gerekli düzenlemeleri yapmak, Kanun ve Kanuna dayanılarak çıkarılacak Yönetmeliklerle ilgili olarak verilen diğer görevleri yerine getirmek, Kurul Başkanı adına imzaya yetkili personelin görev ve yetki alanını belirlemek, Kurul üyeleri ve Hizmet Birimi personelini yurtdışı görevlendirmeleri hakkında karar almak, Kurul üyeleri ve Hizmet Birimlerinde istihdam edilen personelin yurtiçi ve yurtdışı yol giderleri ve gündeliklerini kanunlarla getirilen sınırlamalar dahilinde belirlemek, olarak ilgili mevzuatta hüküm altına alınmıştır. Ayrıca; Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yayımlanan tebliğler çerçevesinde devredilen yetkiler; 2007/9 sayılı İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ de (İhracat 96/31) Değişiklik Yapılmasına Da ir İhracat Tebliği ile şeker ihracına ön izin ver ilmesi, 2006/23, 2007/4 ve 2008/4 sayılı Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcıların (YYT) İthaline İlişkin Tebliğler uyarınca YYT ithalatında uygunluk yazısı düzenlenmesidir. Kurul Başkanı, aynı zamanda Kurumun da başkanıdır. Kurumu idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı Başkan temsil eder. Bu sorumluluk; Kurulun işleri ile ilgili olarak kamuya bilgi verilmesi görevini de kapsar. Başkanvekili, Başkanın yokluğunda Başkanın tüm görevlerini ve yetkilerini üstlenir. 10

11 4634 sayılı Şeker Kanunu ile kurulmuş olan Şeker Kurumu nun karar organı niteliğinde olan ve biri Başkan, biri Başkan Vekili olmak üze re 7 üyeden oluşan Şeker Kurulu Bakanlar Kurulu tarafından atanmakta olup, halen ikinci dönem üyeleri görevlerine devam etmektedirler tarihli Resmi Gazetede yayımlan Bakanlar Kurulu nun 2006/10569 Sayılı Kararı ile Kurul Başkanlığına Mehmet Azmi Aksu, üyeliklere Vedat Mirmahmutoğulları, Mehmet Vehbi Günan, Ahmet Yakıcı, Recep Konuk, Mustafa Fevzi Yüksel, Mustafa Muzaffer Sayınataç olmak üzere Şeker Kurulu nun ikinci dönem üyeleri atanmışlardır. Şeker Kurumu Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile Kurumun hizmet birimleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. * Genel Sekreterlik * Hukuk Müşavirliği * Ekonomik Araştırma, Planlama ve Değerlendirme Birimi * İzleme, Koordinasyon ve Denetleme Birimi * Personel, İdari ve Mali İşler Birimi Devlet Denetleme Kurulu nun, Şeker Kurumu nun 2004, 2005, 2006 Yılları Eylem ve İşlemlerinin Araştırılıp Denetlenmesine Dair tarih ve 2007/2 sayılı Raporu ndaki 2 numaralı Kurum hizmet birimlerinin görev ve yetkileri konusunda düzenleme yapılması ve 12 numaral ı Kurumda norm kadro çalışması yapılarak görev, işlev ve gereksinimlerine uygun kadroların belirlenmesi önerileri doğrultusunda, Örgüt ve İş Analizine Dayalı Yeniden Yapılandırma ve Norm Kadro Analizi Çalışmaları sonucunda Kurum hizmet birimleri, aşağı da verildiği biçimde yeniden yapılandırılmış tır. Bununla ilgili olarak Personel Yönergesinde bazı değişiklikler yapılmış olup, Şeker Kurumu nun Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliğinde de değişiklik yapılması için çalışmalarımız sürdürülmektedir. 11

12 * Genel Sekreterlik * Hukuk Müşavirliği * Ekonomik Araştırma Başuzmanlığı * Planlama ve Değerlendirme Başuzmanlığı * İzleme, Koordinasyon ve Denetleme Başuzmanlığı * Personel, İdari ve Mali İşler Başuzmanlığı Şeker Kurumu nda hizmet birimi personelinin, 1475 (yeni 4857) sayılı İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edileceği 4634 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile düzenlenmiştir sayılı Şeker Kanunu nun 12 nci maddesine istinaden düzenlenen Şeker Kurumu Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kurumun asli ve sürekli hizmetlerini yürütecek kadro unvanları ile sayılarına, kanuna ekli 1 sayılı cetvelde yer verilmiştir. Buna göre, Kurumun çeşitli unvanlara ait toplam 57 adet kadrosu bulunmaktadır. Hizmet birimlerinin oluşturulabilmesi için Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen ve Kanuna ekli cetvelde sayı ve unvanları listelenen personelin, İş Kanunu çerçevesinde hizmet sözleşmesi yapılarak istihdam edilebilmesine; 2003/18 say ılı Başbakanlık Genelgesi uyarınca, tarih, 56 sayılı yazı, tarih, 63 sayılı yazı ve tarih, 96 sayılı yazı ile izin istenmiş ve T.C. Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü; tarih, sayılı Sanayi v e Ticaret Bakanlığı na muhatap yazısı ile 57 adet kadro için açıktan atama izni verildiğini bildirmiştir. Bu izne istinaden Kasım 2003 Ocak 2004 aylarında 1 genel sekreter, 8 uzman ve 17 idari personel olmak üzere toplam 26 personel göreve başlamıştır. A ncak istihdam edilen personel sayısının, 4634 sayılı Şeker Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta yer alan iş ve işlevlerin yerine getirilmesi bakımından ihtiyacın altında kalması nedeniyle Kanuna ekli 1 sayılı cetvelde yer alan sayı aşılmamak kaydıyla ihtiyaca uygun nitelikte ve yeterli sayıda personel alımına gerek duyulduğundan, tarihli yazı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na Kurumumuz personel ihtiyacının giderilebilmesi amacıyla 20 adet personelin açıktan atanmasına ilişkin olarak Devlet Personel Başkanlığı ve Başbakanlıktan izin alınması hususu iletilmiştir. Söz konusu 12

13 talebimizle ilgili olarak Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na tarih ve 2004/8330 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Şeker Kurumu ve Hizmet Birimlerinin görev süresinin tarihi itibariyle sona erdirilmesi gerekçesi ile söz konusu talebimizin işleme alınmadığını bildirmiştir. Daha sonra, 2004/8330 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürütmesinin durdurulmasına tarihinde Danıştay 13 üncü Dairesince karar verildiği ve Kurum çalışmasına devam ettiğinden bahisle, personel ihtiyacının sürdüğü bu nedenle bir önceki yazımızın işleme alınmasına ilişkin talebimiz Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na tarihli yazımız ile iletilmiştir. Söz konusu talebimize, Devlet Personel Başkanlığı nın, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı cetvelde Şeker Kurumu na yer verilmediğinden, kadrolar için açıktan atama izni verilmesi konusunda Başkanlıklarınc a yapılacak herhangi bir işlem olmadığı yolundaki cevabi yazısı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nca tarihli yazı ile Kurumumuza bildirilmiştir. Bu süreçte, Kurumla ilgili olumsuz gelişmeler nedeniyle 2005, 2006 ve 2007 yıllarında Kurumdan 3 uzman ve 2 idari personel istifa etmiş olup, Kurumun özellikle denetim işlevlerini etkin olarak yerine getirilebilmesi için personel takviyesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu bağlamda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın tarih ve 7522 sayılı yazısı ile verilen açıktan atama iznine istinaden 01 Aralık 29 Aralık 2006 tarihleri arasında 6 uzman, 5 uzman yardımcısı ve 2 idari personel olmak üzere toplam 13 personel, tarihinde de 1 uzman yardımcısı; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın tarih ve 7012 sayılı yazısı ile verilen açıktan atama izni doğrultusunda da tarihinde 3 idari personel Kurumumuzda istihdam edilmiştir. Şeker Kurumu Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 23 üncü maddesinde Şeker Kurulu nun, Kurum hizmet birimle rinde çalışan personelin görev ve yetkilerini belirlemeye, Şeker Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kadrolardaki toplam sayı aşılmamak üzere, personel kadrolarında unvan ve statü değişikliği yapmaya yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır. Anılan Yönetmeliğin söz konusu maddesi gereğince, Kurum ihtiyaçlarına binaen Şeker Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde değişiklik yapılmış ve kadrolar; 1 genel sekreter, 13

14 3 başuzman, 18 uzman, 10 uzman yardımcısı, 1 şef ve 24 idari personel olarak değiştirilmiştir yılında Kurumda istihdam edilen personelin eğitim durumunu gösterir tablo ile personel hareket tablosu aşağıda verilmiştir. KADRO UNVANLARI 2004 YILI PERSONEL ADEDİ İSTİFA NEDENİYLE AYRILAN PERSONEL ADEDİ 2005 YILI PERSONEL ADEDİ İSTİFA NEDENİYLE AYRILAN PERSONEL ADEDİ 2006 YILI GÖREVE ATANAN PERSONEL ADEDİ 2006 YILI PERSONEL ADEDİ İSTİFA NEDENİYLE AYRILAN PERSONEL ADEDİ 2007 YILI GÖREVE ATANAN PERSONEL ADEDİ 2007 YILI PERSONEL ADEDİ GENEL SEKRETER BAŞUZMAN 3 4 UZMAN UZMAN YARDIMCISI ŞEF 1 1 İDARİ PERSONEL TOPLAM KADRO UNVANLARI SAYISI LİSE ve DENGİ LİSANS YÜKSEK LİSANS DOKTORA GENEL SEKRETER 1 1 BAŞUZMAN UZMAN UZMAN YARDIMCISI ŞEF 1 1 İDARİ PERSONEL TOPLAM 38 6 * * 4 personel 2 yıllık ön lisans diplomasına sahiptir. 14

15 Dünya da şeker üreten ülkelerin sektörel politikaları; rekabet güçlerine, gelişmişlik düzeylerine, pancar ya da kamış şekeri üreticisi olmalarına, ithalatçı veya ihracatçı konumlarına, hammaddeyi alternatif üretimlere (etanol) yönlendirebilme yeteneklerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Sektörel Politikaları oluşturan argümanlar; Üretici, işleyici ve tüketici fiyatlarına müdahaleler, İthalat kotaları ve korumaları, İhracat kontrolü ve teşvikleri, Üretim/arz kontrolü olup, bu argümanlar ülke şartlarına göre birlikte yada tek başına uygulanmaktadır. Pancar şekeri üreticisi ülkelerde üretici desteklerinin, ihracat teşviklerinin ve ithalat kotaları ile yüksek ithalat korumalarının yaygın olarak uygulandığı görülmektedir. Türkiye gibi pancar şekeri üreticisi olan Avrupa Birliği nde; üretici ve işleyici fiyatları, ihracat geri ödemeleri ve ithalat koruması ile üretim kontrolü, sektörel politika argümanları olarak kullanılma ktadır. AB şeker rejiminde köklü değişiklikler getiren ve 1 Temmuz 2006 da yürürlüğe giren şeker reformu, AB şeker politikalarında önemli değişikliklere neden olmuştur. Kota ve fiyat düzenlemeleri, telafi edici tedbirler ve yeniden yapılandırma ile ilgili düzenlemeler içeren reformun, AB de şeker üretiminde kendi kendine yeterliliği hedef alan uzun dönemli sürdürülebilir bir gelecek sağlaması, sektörün rekabetçi gücünü ve pazar odaklılığını arttırıp DTÖ ile sürmekte olan görüşmelerinde AB nin pozisyonunu gü çlendirmesi beklenmektedir. Kamış ve pancar şekeri üreticisi olan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) de ise; fiyat destek sistemi, kotalar vasıtasıyla ithalatın kontrolü ve pazarlama kotaları ile arzın kontrolü, sektörel düzenlemelerin temelini oluşturmakta dır. Şeker üretiminin tarıma dayalı özelliği gereği en gelişmiş ülkelerde dahi sektörün ekonomik ve sosyal menfaatleri, sürdürülebilirliği ve büyüyebilmesi açısından bu 15

16 politikalar taviz verilmeksizin uygulanmaktadır. Bu da DTÖ sürecini yavaşlatarak zaman zaman durma noktasına getirmektedir. Pancar şekeri üretim maliyetlerine göre çoğu zaman düşük kalan Dünya borsa fiyatlarına rağmen pek çok ülke, sektörü koruma ve büyütme yönünde tavır sergilemektedir. Ülkelerin şekerde Dünya Ticaret Örgütü ne verdikleri taahhütler de, sektörü liberalleştirme yönünde tutucu ve ihtiyatlı davranmayı tercih ettiklerini göstermektedir. Bilindiği üzere Dünya da pancar ve kamış şekerine alternatif olarak başka bazı kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar da kullanılmaktadır. Bu t atlandırıcılar, ekonomik olmaları yanında kullanım kolaylığı sağlamaları ve bazı teknik özellikleri nedeniyle endüstriyel alanda yaygın olarak tüketilmektedir. Ülkeler tercihleri doğrultusunda, bu tatlandırıcıların üretim ve ticaretlerini çeşitli önlemlerl e düzenlemektedirler. Bu konuda Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya müdahaleci bir yapı sergilemektedirler. Uluslararası ticaret sistemini liberalleştirmeyi amaçlayan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) çerçevesinde 2001 yılında başlatılmış yeni bir tur olan Doha Kalkınma Gündemi görüşmeleri halen devam etmektedir. Gündem; tarım, sanayi, hizmetler, fikri mülkiyet hakları, çevre gibi oldukça geniş konuları kapsamakta, bir başka ifadeyle uluslararası ticaretin her alanına ilişkin müzakereleri içermektedir. Müzakerelerin kilit konusu kabul edilen tarımda, bir yandan ticareti bozucu destek mekanizmalarının ortadan kaldırılarak rekabetçi piyasa koşullarının oluşturulması, diğer yandan yeni pazara giriş açılımlarının gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Doha Müzakere Turu, DTÖ üyelerinin 2/3 ünü oluşturan gelişmekte olan ülkelerin, bir blok halinde hareket ederek süreçte belirleyici hale geldiği ilk çok taraflı müzakere turu olma özelliğini taşımaktadır. Özellikle gelişme yolundaki ülkeler (GYÜ) ve en az gelişmiş ülkelerin (EAGÜ) kalkınmalarının ön planda tutulduğu belirtilen Doha sürecinde bugüne kadar yaşanan en somut gelişme, 2005 yılı Aralık ayında gerçekleştirilen Hong Kong Bakanlar Konferansında tarımsal ürün lere yönelik ihracat sübvansiyonlarının 2013 sonuna kadar kaldırılmasının karara bağlanmış olmasıdır. Ancak daha sonra görüşmelerde önemli bir ilerleme kaydedilmemiş, bir buçuk yıl süren durgunluktan sonra 17 Temmuz

17 tarihinde Özel Oturumlar Başkanı ta rafından bir Taslak Modalite Kağıdı yayımlanmıştır. Buna göre; iç desteklerde, en fazla destekten en fazla kesinti yapılacak şekilde destek tutarına göre üç farklı oranda indirim öngörülmüş, GYÜ ler için de minimis oranı indirimden muaf tutulmuş, ticareti en fazla bozucu kırmızı kutu desteklerde ürüne özgü tavanlar ortaya konulmuş, mavi kutu desteklere belirli bir sınırlama getirilmiştir. Pazara giriş konusunda; tarife indirimleri dört band üzerinden gerçekleştirilecek, en yüksek tarifelerin uygulandığı ban tta en fazla indirim yapılacaktır. GYÜ ler, gelişmiş ülke indirimlerinin 2/3 ünü uygulayacaklardır. GYÜ lerin tarife indirim oranlarının minimum %15, ortalama %36 olması da seçenek olarak sunulmuştur. Belgede ayrıca, hassas ürün olarak belirlenecek tarife satır sayısı ve bu tarifelerde yapılacak indirim oranları bakımından gelişmiş ülkelere ve GYÜ lere farklı düzeyde muafiyetler öngörülmüştür. Tarifelerinin % 30 dan fazlası en üst bantta yer alan ülkeler hassas ürün sayısını bir miktar daha yüksek tutabile cekler, gelişmiş ülkeler hassas ürünlerde iç tüketimlerinin belirli bir oranında tarife kotası açacaklardır. Büyük ölçüde liberalizasyon dışında tutulacak olan özel ürünleri belirleme kriterleri netleşmediğinden belgede bunlara yönelik düzenlemelere yer ve rilmemiştir. Özel korunma önlemleri mekanizmasının ( SSM) yalnızca yerel üretimi olan ürünler ile bunların ikamelerine yönelik olarak kullanılması, belirli bir hacım ve fiyat düzeyinin (tetik düzey) üzerinde devreye alınması, SSM lere yıllık bazda sayı sını rlaması getirilmesi yaklaşımı da diğer önemli hususlar olup, SSM uygulanması sonucunda yükselecek gümrük vergilerinin Uruguay Turu bağlı oranlarının üzerine çıkmaması gerektiği vurgulanmaktadır. Bununla birlikte, sınırlı sayıdaki üründe bu oranın aşılabilm esi söz konusu olabilecektir. Belgede yer alan, ihracat sübvansiyonlarına ilişkin indirim formülleri, GYÜ lerden gelen birtakım öneriler doğrultusunda Kasım 2007 de yayımlanan Çalışma Belgesi ile bir adım daha ileriye taşınmıştır. Buna göre; gelişmiş ülkelere ihracat sübvansiyonlarını kaldırmaları için aşamalı plan oluşturulmuş, GYÜ ler için geçiş süresi uzun tutulmuş (2013 yılından itibaren 10 yıl), uygulama döneminde GYÜ lere süre ve ürün bazında esneklikler getirilmiş, GYÜ ler ve EAGÜ lerin ihracat kredilerini ödeme sürelerindeki esneklik artırılmıştır. Taslak Modalite Kağıdı, müzakerelerde temel alınmakla birlikte; pazara giriş, özel ürünler, özel korunma önlemleri ve hassas ürünler konularında uzlaşma sağlanamadığından, çalışmalar 2007 yılının ikinci y arısında da sürdürülmüş ve belirtilen konulara ilişkin olarak 4 Ocak 2008 tarihinde bir Çalışma Kağıdı yayımlanmıştır. 17

18 Kağıtta; tarife satırlarının azami %8 inin tarife indiriminden muaf tutulması yönündeki G- 33 grubu önerisi de alternatiflerden biri olara k yer almıştır. Bir diğer alternatif öneri ise tüm özel ürünlerin minimum %10 indirime tabi tutulması yönündedir. Özel ürün göstergeleri konusunda genel tavır, gelişmiş ülkelerin listenin daraltılmasında ısrar etmeleri, buna karşılık GYÜ lerin, listenin daraltılmasına ve sayısallaştırılmasına yaklaşmamalarıdır. Bu ürünlerin seçimi konusunda, G -33 ülkelerinin hybrid yaklaşımına (belirli bir tarife satır oranının altındaki ürünlerin göstergeler listesinden bağımsız, bu oranın üzerindekilerin göstergelere gö re seçilmesi) karşı Başkan, iki bant halinde indirim yapılmasını, daha geniş bir tarife satır aralığını kapsayan (%7 -%12) ilk bantta daha yüksek tarife indirimi, daha dar aralığı kapsayan 2. bantta daha düşük tarife indirimi yapılmasını önermiştir. G -33 ün diğer bir önerisi; tarife satırlarının %20 sinin özel ürün olarak belirlenmesi, anılan ürünlerin %40 nın tarife indiriminden muaf tutulmasıdır. Pazara giriş konusunda Temmuz belgesinden farklı olarak, GYÜ lerin tarife indirimini 8 yılda eşit oranlarda ta mamlamalarını öngörülmektedir. Bu arada AB, müzakerelerde ilerleme sağlanabilmesi için tarım dışı ürünler ve tarımda pazara giriş konusunda bir denge gözetilmesi gerektiğini bildirmiştir. Çalışma kağıdına göre; gelişmiş ülkeler, toplam tarife satılarının % 4 veya % 6 sını, GYÜ ler ise bu oranın 1/3 fazlasını hassas ürün olarak belirleyebilecekler, hassas ürünlerdeki tarife indirim oranları normal tarife indirimlerinden 1/3, 1/2 veya 2/3 kadar daha düşük olacaktır. Hassas ürünlerde iç tüketimin belli bir ora nında yapılacak pazar açılımları için belirtilen üç tarife indirim muafiyetinden en büyüğü seçildiğinde en fazla açılım uygulanacaktır. GYÜ lerin tarife kota açılımları gelişmiş ülkelerin üçte ikisi düzeyinde olacak ve iç tüketim verilerinde üreticilerin k endi geçimleri için yaptıkları üretim hariç tutulacaktır. İç tük etim için 6 veya 8 haneli GTİP t en hangisinin esas alınacağı tartışma konusudur. Genel bir ifadeyle gelişmiş ülkeler 8 li, GYÜ ler 6 lı bazda GTİP i tercih etmektedirler. Özel ürünlerin sayısı hassas ürünlerden fazla olacaktır. Bir öngörü olarak; GYÜ lerin hassas ürün tarife satırı, toplam satırların % 5,3 - % 8 i, özel ürünlerde ise % 6 - % 9 udur. Bu çalışmalar sonunda 2008 in ilk aylarında yeni bir taslak modalite belgesinin yayımlanması hedeflenmektedir. 18

19 Avrupa Birliği, ihracat sübvansiyonlarını düşürmesi yönündeki Dünya Ticaret Örgütü panel kararı ve EBA (silah dışındaki tüm ürünler) Anlaşması kapsamında en az gelişmiş ülkelerden (EAGÜ) yapılacak i thalatların aşırı miktarda artacağı endişesi başta olmak üzere çeşitli nedenlerle 40 yıldır sürdürdüğü şeker rejiminde 2006 yılında önemli reformlar gerçekleştirmiştir. AB 2007 yılında, reformun öngörüsü doğrultusunda üretim düşürmeye yoğunlaşmıştır. Bu ka psamda uygulamaya koyduğu mekanizmalardan biri olan dört yıllık gönüllü yeniden yapılandırmanın ikinci yılı olan 2007 yılında da ilk yıl olduğu gibi vazgeçilen kotanın tonu başına yapılan ödeme 730 olarak uygulanmıştır. Ancak, bu yolla amaçlanan 6 milyo n ton luk kotadan feragatin, reformun ilk iki yılında beklenen düzeyin altında, 2, 5 milyon ton olarak gerçekleşmesi nedeniyle 2007 yılında üreticilere ve işleyicilere bu kapsamda ilave teşvikler getirilmiştir. Ayrıca, piyasadan şekerin geri çekilmesi uygul amasıyla üretim kotaları dolaylı olarak düşürülmüştür. Şekerde müdahale fiyatı yerine getirilen ve % 36 düşüşle 2009/10 döneminden itibaren 404,4 /ton olarak uygulanacak olan referans fiyatlar, reformun ikinci y ılında da ilk yıl olduğu gibi başlangıçta ki düzeyi olan 631,9 /ton, pancar minimum fiyat ı ise öngörülen düzeyde düşüşle 29,78 /ton olarak uygulanm ıştır yılında ekim alanlarının yaklaşık % 4 düşüşle 1,7 milyon hektar olarak gerçekleştirilmesine rağmen hava koşullarının çok elverişli geçmes inin pancar üretimine ve dolayısıyla şeker üretimine olumlu yansıması sonucunda 2007/08 dönemi şeker üretiminin bir önceki yıla göre biraz artışla beyaz şeker cinsinden 16,3 milyon ton olması beklenmektedir. Aynı dönemde talebin ise bir önceki döneme göre çok küçük bir artışla 17,2 milyon ton olması beklenmektedir. AB nin şeker ihracatı, reform çerçevesinde büyük ölçüde azalmış olup, 2006 yılında 6,1 milyon ton olan beyaz şeker ihracatının, 2007 yılında DTÖ taahhütleri ile uyumlu olarak yaklaşık 1,3 milyon ton olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Şeker pancarının, ara ürünlerinin ve yan ürünlerinin diğer bazı tarım ürünlerinde olduğu gibi enerji ürünü olarak üretilmesi ve enerji yardımı alabilmesine ilişkin düzenlemeler çıkarılmıştır. Ortak Tarım Politikası (OTP) kapsamında yer alan ürünlere ilişkin temel mevzuatların tek çatı altında toplanmaları amacıyla çıkarılan 1234/2007 sayılı Konsey Tüzüğü, 16/11/2007 tarihli AB Resmi Gazetesinde yayımlanmıştır. Eylül 2007 de bir ABD-Alman ortaklığı tarafından AB ye genetik modifiye pancar ithalatı için başvuruda bulunulmuş olup, Komisyon da uzlaşma sağlanamaması üzerine konu ihtisas komisyonuna havale edilmiştir. AB de genetik modifiye pancar üretilmemektedir. 19

20 Ülkemizin yaptığı başvurunun kabul edilmesi sonucu Avrup a Birliği TAIEX Ofisi nden (Teknik Destek Bilgi Değişim Birimi) ülkemize gelen AB uzmanı tarafından Aralık 2007 tarihleri arasında 3 gün süre ile AB şeker reformu ile Polonya daki uygulamalara ilişkin çeşitli bilgiler aktarılmıştır. Üye Ülke/Bölge Şeker Izoglukoz İnülin Şurup Belçika Bulgaristan Çek Cum Danimarka Almanya İrlanda Yunanistan İspanya Fransa (Kıta) Fransa (Denizaşırı) İtalya Letonya Litvanya Macaristan Hollanda Avusturya Polonya Portekiz (Anakara) Azor Otonom Bölgesi Romanya Slovenya Slovakya Finlandiya İsveç İngiltere TOPLAM Kaynak: 8 Mart 2007 tarih, 247/2007 sayılı Komisyon Tüzüğü İnülin şurubu kotası, 2006/07 pazarlama yılından itibaren tahsis edilmemektedir. 20

21 2007 yılında dünya şeker piyasasına yön veren başlıca olgular; yakın geçmişe kadar net ithalatçı olan Hindistan ın, üretimindeki çok önemli artışlar sonucu büyük bir ihracatçı haline gelmesi, aşırı yükselen enerji fiyatlarının navlun bedellerini ve ithal maliyetlerini yükseltmesi, buna bağlı olarak Brezilya nın, geleneksel pazarları olan Rusya, Asya ve Orta Doğu ya ihracatlarının büyük ölçüde sekteye uğraması, bunun sonucunda fazlalıklarını etanol üretimine kaydırması ve ABD dolarının düşük seyretmesi sonucu fiyatların giderek düşmesidir. 2006/07 döneminde bir rekor olarak kayıtlara geçen beyaz şe ker cinsinden 153,5 milyon ton luk dünya şeker üretiminin, 2007/08 döneminde 2 milyon ton daha aşılarak yeni bir rekora ulaşılacağı beklenmektedir. 2006/07 döneminde 139 milyon ton civarında olan tüketimin ise 2007/08 döneminde % 2,5 lik artışla 142,5 m ilyon ton olarak gerçekleşeceği, kayıt dışı talep de dikkate alındığında 2006/07 arz -talep dengesinin 10 milyon ton fazlalık vereceği öngörülmektedir. 2007/08 dönemi sonunda fazlalık stokların yaklaşık 78 milyon ton ile rekor düzeye ulaşacağı, böylece geçm iş iki yılda sırasıyla % 42 ve % 49,3 olan stok/tüketim oranının %55 e çıkacağı da bir diğer öngörüdür. Ülkeler bazında en önemli gelişmeler; Brezilya nın üretiminin, iç talebi üç kez katlayarak 2007/08 döneminde ilk kez 30 milyon ton u aşacağı beklentisi, Rusya nın 5,8 milyon ton luk talebinin yaklaşık yarısını yerli üretim ile karşılayabilecek olması, Ukrayna nın 2,6 milyon ton luk üretiminin uzun yıllardan sonra ilk kez iç talebi aşacak olması, 2006/07 de net ihracatçı konuma geçmiş olan Hindistan ın üre timinin daha da artarak 30 milyon ton u geçecek olması ve ülkenin yakın gelecekte yeniden net ithalatçı konuma geçmesinin olası görülmemesi, Çin de yerli mısır fiyatlarının yüksekliği nedeniyle nişasta bazlı şeker kullanımının düşmesi, sakarin satışlarının % 19,3 azalarak 233,8 ton a düşmesi, artmakta olan şeker üretiminin 2007/08 döneminde 13,5 milyon ton a erişerek tüketim ile başa baş düzeye gelebilecek olması, AB nin ihracatlarını düşürmesi nedeniyle Orta Doğu da yeni rafineri tesislerinin yapımına başlanmış olmasıdır. 21

22 yılları arasındaki dünya pancar ve kamış şekeri üretimi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablodan da görüldüğü gibi, 200 6/2007 döneminde dünyada üretilen şekerin %78 i kamış şekerinden, %22 si pancar şekerinden oluşmaktadır. ÜRÜN YILI DÜNYA ŞEKER ÜRETİMİ PANCAR ŞEKERİ KAMIŞ ŞEKERİ PANCAR % KAMIŞ % 1998/ ,67 72, / ,50 72, / ,87 72, / ,33 75, / ,97 75, / ,30 75, / ,36 73, / ,14 73, / ,02 77, / ,70 79,30 Kaynak: F.O.LICHT S International Sugar & Sweetener Report - Wednesday October (Veriler beyaz şekere çevrilmiştir.) Avrupa Birliği nde ülkeler bazında 200 2/ /08 pancar şekeri üretimine ilişkin detaylar aşağıdaki tabloda verilmiştir. 22

23 ÜLKE 2002/ / / /06* 2006/07* 2007/08* AVUSTURYA BELÇİKA BULGARİSTAN ÇEK CUMHURİYETİ DANİMARKA ESTONYA FİNLANDİYA FRANSA ALMANYA YUNANİSTAN MACARİSTAN İRLANDA İTALYA LETONYA LİTVANYA HOLLANDA POLONYA PORTEKİZ ROMANYA SLOVAKYA SLOVENYA İSPANYA İSVEÇ İNGİLTERE TOPLAM AB (*) Tahmini Kaynak: LMC Sugar & Sweetener Quarterly Report, Q

24 yılları arasındaki dünya HFCS ( Yüksek fruktozlu mısır şurubu) üretimi aşağıdaki tabloda verilmiştir. ÜLKE ABD KANADA MEKSİKA KUZEY AMERİKA TOPLAMI JAPONYA GÜNEY KORE TAYVAN DİĞER(ASYA/OKYANUSYA) ASYA/OKYANUSYA TOPLAMI AB DİĞER(AVRUPA) AVRUPA TOPLAMI ARJANTİN DİĞER (LATİN AMERİKA/ AFRİKA) LATİN AMERİKA / AFRİKA TOPLAMI DÜNYA TOPLAMI Kaynak: LMC Sugar & Sweetener Quarterly Report, Q Uluslararası şeker ticareti dünya beyaz şeker borsa fiyatları esas alınmak suretiyle yapılmaktadır. Beyaz şeker için uluslararası borsa Londra, ham şeker için Londra ve New York borsalarıdır. Dünya şeker fiyatlarının oluşumunda, belirleyici rolü, üretimin yaklaşık beşte dördün ü oluşturan kamış şekeri oynamaktadır. 2006/07 döneminde 10 milyon ton eklenmiş olan dünya şeker stoklarına 2007/08 döneminde aynı miktara yakın yeni stokların eklenmekte olması sonucu dünya şeker fiyatları genel olarak düşüş göstermektedir yılı Ocak ayı ortalaması 406 ABD doları olan dünya beyaz şeker fiyatları, yıl ortasındaki istisnalarla birlikte sürekli düşüş eğilimi göstermiş ve Aralık ayı ortalaması 356 ABD doları olmuştur. Yoğun spekülatif etkiler ve ABD dolarının düşük seyretmiş olması, fiyat ların daha fazla düşmesini bir ölçüde engellemiştir. Aşırı yükselen petrol fiyatları navlun bedellerini de yükselttiğinden, 24

25 dünyanın en büyük şeker üreticisi ve ihracatçısı olan Brezilya nın ihracatı önemli ölçüde aksamış, bunun sonucunda ülkede iç fiyatla r maliyetlerin dahi altına düşmüş ve fazlalıklar etanol üretimine yönlendirilmiştir dönemi beyaz şeker borsa fiyatları ile ilk üç çeyrek vadeli fiyatları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. İlk sütun vadeli fiyatları, ikinci sütun da spot fiyatları göstermektedir. YILLAR LIFFE LONDRA NO 5 SPOT ,3 366, ,3 315, ,8 254, ,7 200, ,2 222, ,1 248, ,3 228, ,7 214, ,7 239, ,1 290, ,6 446, , Q1 294, Q2 279, Q3 282,4 - Kaynak: LMC Sugar & Sweetener Quarterly Report, Q Q -- Yılın dörtte biri 500 Beyaz Şeker Borsa Fiyatları Fiyat (US$/ton) Q Q Q3 YILLAR LIFFE NO 5 LONDRA SPOT 25

26 dönemi ham şeker borsa fiyatları ile 2008 ilk üç çeyrek vadeli fiyatları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. İlk sütun vadeli fiyatları, ikinci sütun da spot fiyatları göstermektedir. YILLAR NEW YORK LONDRA NO 11 SPOT ,5 263, ,2 249, ,2 194, ,2 137, ,5 180, ,9 189, ,0 150, ,5 154, ,8 156, ,0 216, ,2 367, , Q1 229, Q2 217, Q3 222,5 - Kaynak: LMC Sugar & Sweetener Quarterly Report, Q Q --Yılın dörtte biri Ham Şeker Borsa Fiyatları Fiyat (US $/ton) 400,1 300,1 200,1 100,0 0, Q Q Q3 YILLAR NEW YORK NO 11 LONDRA SPOT 26

27 Dünya beyaz şeker vadeli fiyat ortalaması, 2006 yılına göre, %25 oranında, ham şeker vadeli fiyatları ise %32 oranında düşüş göstermiştir. YILLAR LIFFE NO 5 (Beyaz Şeker) NEW YORK NO 11 (Ham Şeker) BEYAZ PRİMİ (Beyaz Şeker - Ham Şeker ) ,3 251,5 101, ,3 250,2 62, ,8 193,2 58, ,7 135,2 57, ,2 179,5 42, ,1 183,9 54, ,3 141,0 62, ,7 153,5 50, ,7 162,8 63, ,1 220,0 59, ,6 320,9 99, ,3 217,4 91, Q1 294,1 229,1 65, Q2 279,3 217,0 62, Q3 282,4 222,5 59,9 Kaynak: LMC Sugar & Sweetener Quarterly Report, Q Q Yılın dörtte biri Fiyat ($/ton) Şeker Borsa Fiyatları ve Beyaz Primi Q Q Q3 YILLAR LIFFE NO 5 NEW YORK NO 11 BEYAZ PRİMİ Beyaz şeker en yakın vadeli fiyatı ile ham şeker en yakın vadeli fiyatı arasındaki fark alınarak hesaplanan beyaz primindeki yıllar itibarıyla görülen değişiklik yukarıdaki grafikte gösterilmiştir. 27

28 dönemi nişasta bazlı şeker (yaygın olarak kullanılan HFCS 55 ve HFCS 42 ) fiyatları ile nişasta bazlı şeker hammaddesi olarak k ullanılan sarı mısır No 2 fiyatları aşağıdaki tabloda yer almaktadır. YILLAR HFCS 55 HFCS 42 NO 2 SARI MISIR ,7 407,9 260, ,3 366,3 185, ,6 233,5 155, ,0 264,5 135, ,5 282,4 133, ,9 300,0 135, ,8 346,7 151, ,6 360,6 158, ,4 396,0 168, ,6 410,8 136, ,5 424,7 163, ,7 513,9 242,7 Kaynak: LMC Sugar & Sweetener Quarterly Report, Q NBŞ ve Mısır Fiyatları 600,00 500,00 Fiyat ($/ton) 400,00 300,00 200,00 100,00 0, YILLAR HFCS 55 HFCS 42 NO 2 SARI MISIR Tablodan da anlaşılacağı üzere, mısır fiyatları 2006 yılı ortalamasına göre % 48 oranında artış göstermesine karşın aynı dönemde HFCS fiyatların ın yaklaşık %20 28

29 düzeyinde artış göstermesi nedeniyle NBŞ üretimindeki kar marjı geçen seneye göre düşmüştür. Türkiye de şeker politikalarında, 4634 sayılı Şeker Kanunun yürürlüğe girmesiyle önemli değişimler olmuştur. Ancak bir ülke politikası haline gelen şeker talebinin öncelikle ülke içerisinden sağlanması amacı söz konusu kanunda da değişmemektedir. Kanunun amacı üretimde istikrarı sağlayacak planlamalara imkan vermek ve sektörü devlet müdahalesinden arındırmaktır. Ülkemiz şekerde, yıllara göre değişen ithalatçı ve ihracatçı kimliği ile istikrarsız bir üretim seyri izlemiştir. Özellikle 1990 lı yıllarda üretim miktarında meydana gelen istikrarsızlıklar sektörü kimi zaman ithalat riski, kimi zaman da stok sorunu ile kar şı karşıya bırakmıştır. Bu nedenlerle üretimin planlanması ve kontrolü büyük önem taşımaktadır. Kanunun özü, kendi kendine yeterliliği esas alacak şekilde şeker üretim ve arz planlaması ve üreticilerle sanayicilere gelir güvencesi sağlamaktır. Kanunda arz ın Şeker Kurulu tarafından belirlenecek kotayla planlanmasına ilişkin hükümler yer almaktadır. Türkiye de tatlandırıcı sektörü bünyesinde; yedi adet pancar şekeri üreticisi ve beş adet nişasta bazlı şeker üreticisi olmak üzere on iki şirkete kota tahsis edilmektedir. Şeker Kurulu; ilk altı pazarlama yılı için stokları dikkate alarak ülke toplam A kotasını, ilk pazarlama yılı düzeyinde (ülke toplam A Kotası: ton) 2008/2009 pazarlama yılı kotasını ise ton olarak belirlemiştir. Pancar şekerinde kota uygulaması öncesi ve sonrasındaki şeker stokları karşılaştırıldığında; 1999/2000 kampanyasına 930 bin ton şeker stoku ile girilirken, 2007/2008 pazarlama yılına son 10 yılın en düşük stok düzeyi olan 91 bin ton A şekeri stoku ile girilmiştir. 29

30 Kanunun Hammadde ve Şeker Fiyatları başlıklı 5. maddesinin ilk paragrafı ile Şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varıl an mutabakata göre belirlenir, Şeker üretiminde kullanılan diğer hammaddeler ise şirketler tarafından üreticiler ve/veya piyasadan temin edilir, Şeker satış fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenir hükümleri getirilmiştir. Konu ile ilgili olarak 28/06/2002 tarih, sayılı Resmi Gazetede Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliği ve 17/11/2003 tarih ve sayılı Resmi Gazetede, Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmış, aynı tarih itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Söz konusu değişiklikle pancar ekim i öncesinde pancar fiyatının belirlenmesi esası getirilmiştir lı yıllarda yaşanan istikrarsız üretim yapısında pancar alım fiyatlarının önemli etkisi olduğu kuşkusuzdur. Fiyatların üretim patlamalarına neden olacak düzeyde yüksek ya da şeker ithalatına yol açacak düzeyde düşük tutulması, sektörün zaman zaman darboğaza girmesine neden olmuştur. Pancar fiyatlarının yüksek olmasının işleyici, düşük ol masının ise üretici üzerinde yarattığı olumsuz etkiler, ülke ekonomisinin de dönemsel olarak zarar görmesine neden olmuştur sayılı Şeker Kanunu, işleyici ve üreticilerin menfaatlerini buluşturacak bir fiyat belirleme mekanizması ile devletin fiyatlar a müdahalesini ortadan kaldırmış bulunmaktadır. Bu düzenleme ile sektörde fiyatlar serbestçe belirlenmekte olup, 2003 ve 2007 yılı fiyatları karşılaştırıldığında, pancar ve şeker fiyatlarındaki reel düşüş açıkça görülmektedir yılı fiyatları ile; 2003 yılında 88 YTL/Ton olan pancar fiyatı, 2007 yılında 70 YTL/Ton a ve 1,36 YTL/Kg olan şeker fiyatı, 2007 yılında 1,09 YTL/Kg a düşmüştür. Yurt içi talebin üzerinde üretim gerçekleştiğinde, stokları eritmek için ihracat gereği doğmakta, bu da dünya borsa fiyatlarının şeker üretim maliyetlerinin altında olması nedeniyle sübvansiyon gerektirmektedir. Daha önce Hazine tarafından, 93/4196 ve 92/3114 sayılı Bakanlar Kurulu Kararlarına istinaden karşılanmakta olan bu za rar, 2002 yılından itibaren şirketlerce üstlenildiğinden ihracata yönelik üretim, ilgi 30

31 görmemektedir. Bu tutar, 2007 yılında C şekeri tahsisat belgesi karşılığında imalatçı - ihracatçılara teslim edilecek şeker miktarı üzerinde n yaklaşık 120 milyon $ olarak hesaplanmaktadır sayılı Şeker Kanunu na göre yurtiçinde pazarlanması mümkün olmayıp ihraç edilmesi gereken C şekerinin elde edildiği C pancarı fiyatının, ihracatta C şekerinin dünya fiyatları ile rekabet edebileceği düzeyden satın alınması söz konusu Kanunla mümkün kılınmıştır. Dünya borsa fiyatlarının yurt içi fiyatların çok altında olması, sektörün sürdürülebilirliğinin yüksek koruma oranları ile güvence altına alınmasını gerektirmektedir. Diğer ürünlerde olduğu gibi şekerde de koruma tedbirlerimiz Dünya Ticaret Örgütü Tarım Anlaşması, Pazara Giriş Taahhütleri doğrultusunda belirlenmiş olup uygulamaya alınmıştır. Şekerde Pazara Giriş için, ithalatta tavan olarak taahhüt edilen %150 oranındaki korumadan 2004 yılına kadar %10 i ndirim taahhüt edilmiştir. Bunun sonucu olarak 2004 yılında gümrük vergisi %135 e indirilmiştir. Konu ile ilgili muhtemel gelişmelere Bölüm de yer verilmiştir. Şeker Kanunu kapsamında kota tahsisi yapılan şirketlere ait pancar şekeri ve nişasta bazlı şeker üretim kapasitesi ticari bazda yıllık toplam bin ton olup, sektörel dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir. KAPASİTE PANCAR ŞEKERİ NBŞ 990 SEKTÖR TOPLAMI

32 4634 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki kotasız dönemde ve kota sistemi başladıktan sonraki pazarlama yıllarındaki pancar şekeri ve NBŞ e ait toplam üretim, satış miktarları aşağıdaki tab loda yer almaktadır: 2002/ / / / /07 PANCAR ŞEKERİ NBŞ Üretim Yurtiçi Satış (A Kotası) Yurtdışı Satış (C Şekeri ) Üretim Yurtiçi Satış (A Kotası) Yurtdışı Satış (C Şekeri ) * Pazarlama yılında 4634 sayılı Şeker Kanunu na aykırı olarak yurtiçinde satılan 79 bin ton C Şekerinin yurtiçinde satışı dahil değildir. Tamamlanan son pazarlama yılı olan 200 6/2007 de pancar şekeri ve nişasta bazlı şekerler için sektörel bazda A kotası bilânçoları (üretim, satış, stok) aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. PANCAR ŞEKERİ NBŞ PY BAŞI STOK ÜRETİM (+) A dan C ye Aktarım (-) 179 SATIŞ (-) PY SONU STOK TAHSİS EDİLEN KOTA KOTA'ya göre üretim (%) KOTA'ya göre satış (%)

33 2006/2007 Pazarlama Yılında, pancar şekeri için tahsis edilen kotanın % 90 ı, nişasta bazlı şekerler için de %100 ü kullanılmıştır. Pancar şekeri kotalarının belirlenmesinde, iklim koşulları nedeni yle rekolte düşüklüğünden kaynaklanan şeker arzı darlığı riski ile karşı karşıya kalmamak üzere +/ - tolerans hesaba katılmaktadır. Bunun nedeni pancarda rekolte düşüklüğü durumunda mısırda olduğu gibi ithalat imkanının bulunmamasıdır. Sebeplerden biri +/ - tolerans olmakla birlikte, tahsis edilen kota ile gerçekleşme arasındaki farkın diğer nedenleri: Kayıt dışı şeker girişleri, Dahilde İşleme İzin Belgesine kayden yapılan satışlardan iç pazara şeker sirkülasyonu, Sentetik tatlandırıcı ithalatındaki hızlı ar tış trendi, olarak sayılabilir. Kurum tarafından yukarıdaki farka neden olduğu düşünülen konulardaki araştırma ve çalışmalara yılında da devam edilmiştir. Şeker Kurumu pancar şekerinde kaçak ve kayıtdışı ile mücadele de, konu ile ilgili Kamu Kurum ve Kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde çalışmakta olup, Türkiye de ilk defa kaçak şekerle bilimsel yöntemlerle mücadeleyi başlatmış bulunmaktadır. Başlatılan bu yeni uygulama; bitkisel menşe tespitinde kullanılan bir analiz metodu olan 13 C/ 12 C izotop oranlarının belirlenmesine dayanmaktadır. Yöntem ile bir C 3 bitkisi olan şeker pancarından üretilen şeker ile bir C 4 bitkisi olan şeker kamışından üretilen şeker; karbon izotop oranları tespiti yolu ile birbirinden net ve kesin sonuçl ar ile ayırt edilebilmektedir. Ayrıca, Dahilde İşleme Rejimi kapsamında imalatçı-ihracat şeker verilmesi uygulaması terk edilerek; 21/12/2006 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan İmalatçı-İhracatçıların, Şekerli Mamul İhracatı Karşılığında C Şekeri Taleplerinin Karşılanmas ı Şartları Ve Uygulama Esaslarına Dair Karar ile şekerli mamul üretimi öncesinde C Şekeri tahsisatı yerine, gerçekleşen şekerli mamul ihracatına karşılık C şekeri tahsisatı uygulamasına fiilen başlanmıştır. Sentetik tatlandırıcı ithalatının izlenmesine y önelik girişimler sonucu 10/02/2006 tarih sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Dış Ticaret Müsteşarlığı tebliği ile 33

34 yüksek yoğunluklu tatlandırıcı ithalatında Şeker Kurumundan alınacak uygunluk belgesi aranması kararı yayınlanmış ve 2006 yılından itibaren uygulama devam etmektedir. Şeker Kanunu nun uygulamaya başlandığı 2002/2003 pazarlama yılından itibaren pancar şekeri ve nişasta bazlı şeker için yıllar itibariyle ağırlıklı ortalama satış fiyatı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 2002/2003 1,26 0, /2004 1,43 13,49 0,91 16, /2005 1,56 9,09 0,97 6, /2006 1,45-7,05 0,93-4, /2007 1,51 4,14 0,94 1,08 (*)Kristal Şeker 2006/2007 pazarlama yılında pancar şekeri ve nişasta bazlı şeker fiyat paritesi ticari bazda bir önceki pazarlama yılında olduğu gibi 1,6 olarak gerçekleşmiştir. 1,8 Pazarlama Yılı İtibariyle Ortalama Şeker Satış Fiyatları 1,2 FİYAT YTL/KG 0, / / / / /07 PANCAR ŞEKERİ NİŞASTA BAZLI ŞEKER PY 34

35 2007 yılı %16 polar şeker içeren firesi düşürülmüş pancarın kilogram fiyatı 0,095 YTL ile 0,101 YTL arasında, C pancarı fiyatı ise 0,0280 YTL/Kg olarak oluşmuş ve A/C pancar fiyatı paritesi 3-4 düzeyinde gerçekleşmiştir yılları arasındaki Toprak Mahsulleri Ofisi nin (TMO) mısır alım miktarları ve fiyatları aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 2006, 2007, 2008 yıllarında TMO mısır alımı gerçekle ştirmediğinden, fiyat da belirlememiştir. Yıllar TMO ALIM FİYATI (YTL/Kg) ARTIŞ % ALIM MİKTARI (Ton) ,09 35, ,16 77, ,22 37, ,31 40, ,33 6, ,26-21, * 0,40 53,1-2007* 0,45 13,8 - Kaynak: TMO ( 05/02/2008 (*) : ( 05/02/ yılları arasındaki mısır alım fiyatındaki artış oranı 2004 yılında azalmış ve 2005 yılında ise fiyatta %21 civarında bir düşüş olmuş, 2007 yılında bir önceki yıla göre ortalama olarak %13,8 lik bir artış gerçekleşmiştir. almaktadır yıllarındaki mısır üretimi ve ithalat miktarları aşağıdaki tabloda yer 35

36 YILLAR ÜRETİM İTHALAT Kaynak: TMO ( 05/02/2008 ve TUİK kullanılmıştır yılında, ton mısır, nişasta bazlı şeker üreticisi Şirketler tarafından Ticari bazda Pancar Şekeri ve NBŞ ihracatı aşağıdaki tabloda görülmektedir. Kaynak: TUİK YILLAR PANCAR ŞEKERİ NBŞ ,7 20, ,8 17, ,5 27, ,1 40, ,4 42, ,1 45, ,6 48, ,5 51,6 Tablodaki pancar şekeri ve nişasta bazlı şekere yönelik ihracat verilerine, mamul içerisinde ihraç edilen ve dahilde işleme izin belgesi ile C şekeri tahsisat belgesine istinaden yapılan satışlar dahil edilmemiştir. 36

37 Kurumumuz kayıtlarına göre; 200 6/2007 pazarlama yılında yurt dışı edilen pancar şekeri (C şekeri) 217 bin ton olup bunun 152 bin tonu Dahilde İşleme İzin Belgesi ve C şekeri tahsisat belgesi ne istinaden satılmıştır ve yine 2006/2007 pazarlama yılında yurt dışı edilen nişasta bazlı şekerin (C şekeri) 3 1 bin tonu kristal fruktoz ihracatıdır yılları arasındaki Pancar Şekeri ve NBŞ ithalatı aşağıdaki tabloda görülmektedir. Kaynak: TUİK YILLAR PANCAR ŞEKERİ NBŞ , 4 8, ,6 12, , 2 23, ,7 51, , 6 35, ,9 38, ,4 30, ,2 11,6 Yukarıdaki ithalat verilerinde mamul bünyesinde yapılan ithalat miktarı hariçti r. 37

38 AB Şeker reformuna uyum da gözetilerek şeker üretiminde istikrarın sağlanması ve korunması, uygulamada yaşanan sorunların ortadan kaldırılması, sektörün daha rekabetçi bir yapıya kavuşturulması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla Şeker Kanunu nda değişiklik yapılmasına yönelik taslak çalışması yapılmış, çalışma tarih, 179 sayılı ya zımız ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na gönderilmiştir. Söz konusu kanun değişikliğinin, İzleme ve Yönlendirme Komitesince düzenlenen Müktesebata Uyum Programında da yer aldığı üzere 2008 yılının 3. çeyreğinde gerçekleştirilmesi öngörülmektedir sayılı Şeker Kanununun ilgili maddeleri gereğince çıkarılması gereken yönetmeliklerden; Şeker Kurumu Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik tarih ve sayılı, Şeker Kotalarının Düzenlenmesine İlişkin Yönetmel ik tarih ve sayılı, Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliği tarih ve sayılı, Şeker Kurumu Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği tarih ve sayılı, Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik tarih ve sayılı, Şeker Depolama Kesintisi ve Prim Ödemeleri Yönetmeliği tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 38

39 Şeker Kurulu tarafından kabul edilen ve uygulamaya başlanan yönergeler ise; Şeker Kurulu nun tarihli toplantısında kabul edilen Şeker Kurumu Personel Yönergesi ile tarihli toplantıda kabul edilen yönerge yürürlükten kaldırılmıştır. Harcırah İşleri ve Temsil Giderleri Yönergesi, Şeker Kurulu nun tarihli toplantısında kabul edilmiştir. Alım ve İhale İşleri Usul ve Esasları Yönergesi, Şeker Kurulu nun tarihli toplantısında kabul edilmiş ve tarihli toplantısında yetki limitleri revize edilmiştir. İmza ve Yetki Yönergesi, Şeker Kurulu nun tarihli toplantısında kabul edilmiştir yılında ayrıca, İnceleme/Denetim/Usul ve Esasları Hakkında Yönerge ile Görevde Yükselme Usul ve Esasları Yönergesi ile ilgili çalışmalar devam etmiştir yılında, Şeker Kurulu toplantı larında 124 adet karar alınmıştır. Bu kararlar ana başlıklar halinde aşağı da verilmiştir. Şeker Kanununda şeker olarak tanımlanan ürünleri üreten pancar şekeri üreticisi şirketleri ile nişasta bazlı şeker üreticisi şirketlerine kota tahsisi yapılmaktadır. Kurul un 15/11/2006 tarihli toplantısında, 2007/2008 pazarlama yılı için ülke toplam A kotası 2 milyon 341 bin ton olarak belirlenmesine, bu miktarın %90 ının pancar şekeri üreticilerine %10 unun nişasta bazlı şeker üreten şirketlere tahsisine, önceki pazarlama yılında olduğu gibi B kotalarının A kotasının %4 oranında belirlenmesine ve kota miktarlarının Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş., Sümer Holding A.Ş., Adapazarı Şeker Fabrikası A.Ş., Amasya Şeker Fabrikası A.Ş., Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş, Konya Şeker Sanayi ve Ticaret A.Ş., Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş., ve MB Şeker ve Nişasta Sanayi ve Ticaret A.Ş. ye bildirilmesi karara bağlanmıştır. Şeker Kurulu nun 29/06/2007 tarihli toplantısında 200 7/2008 pazarlama yılı için ülke toplam talebinin %10 u olan 234,1 bin ton NBŞ kotasının şirketlere tahsisi yapılmış 39

40 ve kota miktarlarının Cargill Tarım ve Gıda Sanayi Ticaret A.Ş, Amylum Nişasta Sanayi ve Ticaret A.Ş, PNS Pendik Nişasta Sanayi A.Ş., Tat Nişasta Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Sunar Mısır Entegre Tesisleri Sanayi ve Ticaret A.Ş ne bildirilmesi karar altına alınmıştır. Kurul un 13/11/2007 tarihli toplantısında, 2008/2009 pazarlama yılı için ülke toplam A kotası 2 milyon 667 bin ton olarak belirlenmesine, bu miktarın %90 ının pancar şekeri üreticilerine %10 unun nişasta bazlı şeker üreten şi rketlere tahsisine, B kotalarının A kotasının %5 oranında belirlenmesine ve kota miktarlarının Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş., Adapazarı Şeker Fabrikası A.Ş., Amasya Şeker Fabrikası A.Ş., Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş, Konya Şeker Sanayi ve Ticaret A.Ş., Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. ve MB Şeker ve Nişasta Sanayi ve Ticaret A.Ş. ye bildirilmesi karara bağlanmıştır. Pazarlama yılları itibariyle pancar şekeri ve NBŞ için tahsis edilen kota miktarları aşağıdaki gibidir: 2006/2007 PY 2007/2008 PY * 2008/2009 PY A KOTASI B KOTASI TOPLAM A KOTASI B KOTASI TOPLAM A KOTASI B KOTASI TOPLAM PANCAR ŞEKERİ TOPLAMI NBŞ TOPLAMI ÜLKE TOPLAMI * Şeker Kurulu nun 146/2 sayılı kararı ile yirmiüçbin ton A kotası dağıtılmamıştır. A Kotası: Yurtiçi talebe göre üretilen ve pazarlama yılı içinde iç pazara verilebilen, B Kotası: A kotasının belli bir oranına tekabül eden ve güvenlik payı için bulundurulmak üzere üretilen şeker miktarını ifade etmektedir. Şeker Kurulu, 2007/08 pazarlama yılı da dahil olmak üzere, altı pazarlama yılı için ülke toplam A kotasını 2 milyon 341 bin ton olarak belirlemiştir. 2008/2009 pazarlama yılı ülke toplam A kotası ise; tamamlanan son pazarlama yılı olan 2006/2007 pazarlama yılında satışların bir önceki pazarlama yılına göre %11 oranında artış 40

41 göstermesi, pazarlama yılı sonu stok miktarının ise bir önceki PY sonu stok miktarına göre %75 oranında azalarak 91 bin ton olarak gerçek leşmesi ve üretim tahminleri göz önüne alınarak 2 milyon 667 bin ton olarak bel irlenmiştir sayılı Şeker Kanunu nun geçici 1. maddesine istinaden kota hakkı saklı bulunan fabrikaların işletmeye açılmış olması nedeniyle bu fabrikalara anılan Kanunun ilgili hükmü çerçevesinde Şeker Kurulu tarafından şeker kotası tahsis edilm ektedir. Söz konusu fabrikaların t ahsis edilen şeker kotalarına karşılık ihtiyaçları olan şeker pancarını temin edebilmeleri açısından pancar ekim alanlarının belirlenmesi önem taşımaktadır. Diğer taraftan, Ülkemizde şeker üretiminin garanti altına alınması ve şeker kotalarının ülke ve şirketler nezdinde garantisi şeker pancarının sözleşmeli olarak ve fabrika sahası / münavebe planına uygun şekilde yürütülmesi ile mümkündür. Dolayısıyla, yeni kurulan fabrikalara hammadde temin edilmesi, şeker üretiminin garanti edilmesi, şeker pancarı tarımının ekiminden fabrikaya teslimine kadar disiplin içerisinde ve münavebe sistemine uygun ş ekilde yürütülmesi, şirketler arası pancar satın alınmasının önüne geçilmesi, ülke genelinde pancar üreticileri arasında homojen pancar kotası dağılımının sağlanması ve benzeri nedenler ile ülke genelinde pancar ekim alanlarının belirlenmesi ihtiyacı doğmu ştur. Bu ihtiyaç doğrultusunda Kurumumuz tarafından pancar ekim alanlarının belirlenmesine yönelik çalışmalar ; üretici temsilcileri (kooperatifler) ve şeker fabrikası işleten şirketlerin katılım ve mutabakatları çerçevesinde sonuçlandırılarak, 2007 ürün yılından itibaren uygulanmak üzere, idari yaptırımı olan 136/1 sayılı karar ile ülke genelinde her bir şirket için pancar temin edecekleri ekim alanları belirlenmiştir tarih ve 127 sayılı Ku rul Kararı ile 2006/2007 pazarlama yılı için şirketlerin aylık ortalama stokları üzerinden %0,058 oranında prim ödemesi ve A kotası aylık satış miktarları üzerinden kilo başına 0,00314 YTL/KG kesinti yapılması karara bağlanmıştır. 41

42 Ancak, tahakkuka esas pr im miktarı toplamları ile kesinti miktarı toplamlarının eşit olabilmesi için tarih ve 143 sayılı Kurul Kararı ile kilo başına uygulanacak depolama kesinti miktarı 0,004318YTL/KG olarak revize edilmiştir tarih ve 154 sayılı Kurul kara rı ile pazarlama yılı sonu itibariyle yönetmelik hükümlerine uygun olarak şirketlerin kesinti ve primlerinin aylar itibariyle tahakkuk ettirilmesi suretiyle yıllık baza dönüştürülmesi ve bütçe denkliği sağlamak üzere, kilo başına uygulanacak depolama kesin tisi tutarının 0,005413YTL/KG, depolama primi oranının da %0,08 olarak revize edilmesi karar altına alınmıştır. Aylık ortalama stoklar üzerinden yapılan hesaplama sonucu tahakkuk eden ,56YTL prim karşılığında şirketlerden A kotası satış miktarlar ı üzerinden yapılan ,56YTL tutarındaki depolama kesintilerine, depolama kesintileri hesabında bulunan bakiyeden ( ,24YTL) ,00YTL ilave edilmek suretiyle prim ödemeleri gerçekleştirilmiştir. Kurumumuzca 2007 yılı içerisinde idari para cezaları; yurt dışına ihracı zorunlu olan C şekerinin yurt içinde satılması nedeni ile verilmiştir. Bu kapsamda; Şeker Kurulu tarafından 2007 yılı içinde, toplam 34 firmaya ,68 YTL idari para cezası verilmiştir. Ka nun gereği bu tutarın %90 ı genel bütçeye, % 10 u Kurumumuz bütçesine gelir kaydedilmektedir. Bu kapsamda 2007 yılı içinde Şeker Kurulu tarafından idari para cezası verilen firmalara ait bilgiler aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak verilmiştir. Ceza Nedeni DİİB; C Şekerinin Yurt İçinde Satılması Firma Adet Ceza Adet Ceza Tutarı YTL TOPLAM Not: DİİB; C Şekerinin Yurt İçinde Satılması konusunda iki firmaya iki kez ceza verilmiştir. 42

43 Dış Ticaret Müsteşarlığının tarih, sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2007/9 sayılı ihracı yasak ve ön izne bağlı mallara ilişkin Tebliğde (ihracat 96/ 31) değişiklik yapılmasına dair ihracat tebliğ ile ihracı ön izne bağlı mallar listesine şeker ilave edil miş ve izni veren kurum olarak Şeker Kurumu yetkili kılınmıştır. Söz konusu tebliğ uyarınca Şeker kanunu kapsamındaki 1701 ve 1702 GTIP li ürünler için Kurumumuz ihraç ön izni vermeye başlamıştır yılı sonuna kadar 22 bin ton pancar şekeri ve nişasta bazlı şeker ihracatı için toplam 130 adet ihraç ön izni verilmiştir. İmalatçı-ihracatçıların şeker taleplerinin karşılanması suretiyle, şeker içeren işlenmiş tarım ürünlerinin uluslararası pazarlarda rekabet gücünün artırılmasına önem veren Kurumumuz, imalatçı ihracatçıların taleplerinin karşılanmasında aksaklık yaşanmaması için 2006 yılında olduğu gibi 2007 yılında da ihtiyaç duyulan çeşitli tedbirleri almıştır. Yapılan düzenlemelerle; imalatçı -ihracatçıların dilediklerinde C şekeri bulma kabiliyeti artırılmış, kısıtlı olanaklara sahip imalatçı ihracatçıların talepleri ile düşük montanlı talepler de dahil olmak üzere bu kapsamdaki tüm taleplerin yurtiçinden ve ucuza sağlanması garanti altına alınmıştır. Uygulamada sübvansiyon, görev zararını karşılama vb. gibi herhangi bir destek söz konusu olmadığından, fiyatın, güncel ve gerçek değerlerle oluşturulması sağlanmıştır. Uygulamanın Dahilde İşleme Rejimi çerçevesinde yürütülmesinden kaynaklanan aksaklıkların giderilmesi için 2005 yılında Dış Ticaret Müsteşarlığı ile yürütülen çalışmalar neticesinde, uygulamanın Rejim çerçevesi dışında farklı bir mevzuatla yürütülmesini sağlayacak mevzuat hazırlanması yönünde ortak görüş oluşmuş, Müsteşarlığın resmi talebine istinaden bu ko nudaki hazırlıklara başlanmıştır. Bu çalışmaların sonucunda; 21/12/2006 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Şeker Kurulu nun 135/1 sayılı İmalatçı-İhracatçıların, Şekerli Mamul İhracatı Karşılığında C Şekeri Taleplerinin Karşılanması Şartları Ve Uygulama Esaslarına Dair Karar ı ile şeker için Dahilde İşleme Rejimi uygulaması sona ermiştir. Yeni uygulama ile süresi dolmamış olan dahilde işleme izin belgeleri süreleri dolana kadar eski 43

44 uygulamaya tabi olup, bundan sonra yapılacak yeni müracaatlar fiili olarak ihracatın gerçekleştirilmesinden sonra C Şekeri teminine dayanmaktadır. Uygulama 2007 yılı başından itibaren başlamış olup, bugüne kadar söz konusu 135/1 sayılı Şeker Kurulu kararında çeşitli değişiklikler yapılarak devam etmektedir. Bu kapsamda 2007 yılı sonuna kadar toplam 579 adet (toplam 69 bin ton) tahsisat belgesi düzenlenmiştir. Kurumumuz, yurt içinde yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların (YYT) kullanımının takibini sağlamak amacıyla, tarihinde sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 2006/23 no lu Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcıların İthaline İlişkin Tebliğ i 9 adet yüksek yoğunluklu tatlandırıcı (Aspartam, Sakkarin, Sodyum Sakkarin, Sakkarinin Diğer Tuzları, Sodyum Siklamad, Kalsiyum Siklamad, Asesülfam -K, Neohesperidin Dihidrokalkon, Thaumatine) için uygulamaya 2006 yılı Şubat ayında başlamıştır yılında Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinde Kullanılan Tatlandırıcılar Tebliğinde değişiklik yapılmış, Sakaroz ve Aspartam-asesülfam tuzu gıdalarda kullanılan YYT lere eklenmiştir. Eklenen yeni YYT lerin Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcıların İthaline İlişkin Tebli ğ kapsamına alınması yolunda Gümrük Müsteşarlığı ve DTM nezdinde yapılan girişimler sonucu tebliğe Suklaroz ve Aspartam-asesülfam tuzu da eklenmiş tir. Bu kapsamda 2007 yılı için 31 adet firmaya, 198 adet ithalata uygunluk belgesi verilmiştir TİCARİ BŞE TİCARİ BŞE Kaynak: TUİK YYT: Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcı, BŞE: Beyaz Şeker Eşdeğeri 44

45 Kanun kapsamına giren ve ithalatı yapılan ürünlerde, ithalatın kontrolü ve yerli üretimin korunması amacıyla Gümrüklere referans niteliğindeki Eşyanın Kıymeti bildirimi yapılmaktadır. Bu bildirim, Türkiye Gümrük bölgesine girecek ürünlerin fiyatlarının kontrolü suretiyle kalitesiz ithalata engel olduğu gibi, ithal ürünlerin fiyatlarını regüle edici bir faaliyet niteliğinde olup, dolaylı olarak iç fiyatlarla ithal ürün fiyatları arasında gerçekçi bir parite teşekkül etmesini sağlamaktadır sayılı Şeker Kanunu na göre, kota temin etmeksizin ya da kota kapsamı dışında temin edilen şeker kullanılarak şeker üretimi ile bunların yurt içine pazarlanması idari para cezası gerektiren ve Kurumum uz takibinde olan konular olduğu ndan, bir şeker türünden diğer şeker türünün elde edildiği faaliyetler ( kristal şekerden küp şeker eldesi v.b.) ile şeker paketleme faaliyetleri için üretim izni verilmeden önce Kurumumuz görüşünün alınması yönünde girişim de bulunulmuş ve 2006 yılından itibaren Tarım ve Köyişleri Bakanlığı nın talimatı ile ilgili İl Tarım Müdürlükleri Kurumumuz görüşünü almaktadırlar. Bu doğrultuda 2007 yılı sonu itibariyle toplam 114 adet görüş bildirilmiştir. Kaçak ve kayıtdışı şekerle mücadele çalışmalarımız; pancar şekeri ve nişasta bazlı şekere yönelik olmak üzere iki ayrı alanda yürütülmektedir. Şeker Kurumu Türkiye de ilk defa, kaçak şekerle bilimsel yöntemlerle mücadeleyi başlatmış bulunmaktadır. Söz konusu uygulama; bitkisel menşe tespitinde kullanılan bir analiz metodu olan 13 C/ 12 C izotop oranlarının belirlenm esine dayanmaktadır. Yöntem ile bir C 3 bitkisi olan şeker pancarından üretilen şeker ile bir C 4 bitkisi olan şeker kamışından üretilen 45

46 şeker; karbon izotop oranları tespiti yolu ile birbirinden net ve kesin sonuçlar ile ayırt edilebilmektedir. Bu kapsamda Kurumumuz; 81 ilin Valilik lerini ve Cumhuriyet Başsavcılıklarını uygulama hakkında yazılı olarak bilgilendirmiş, kaçak şüphesi ile ele geçirilecek şekerlerden alınacak numunelerinin ambalaj örnekleri ile birlikte Kurumumuza iletilmesi halinde, masrafları Kurumumuzca karşılanmak üze re, analizinin yaptırılarak işleme dair değerlendirmenin mümkün olan en kısa sürede sonuçlandırılacağını duyurmuştur. Bu kapsamda illerden gönderilen şeker numuneleri ile ilgili analizler bilimsel araştırma kurumlarında yaptırılarak sonuçlar değerlendirilm ekte ve ilgili birimlere iletilmektedir. TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) ile yürütülecek bu proje; katı veya likit haldeki şekerin içerisine belli bir ölçüde katılacak ulusal markerın (ayırt edici bir iz - işaret maddesi), sadece bu markerı (işaretleyiciyi) tanıyan algılayıcılarla tespitine dayanmaktadır. UME ile Şeker Kurumu tarafından müştereken yürütülecek bu proje sonucunda; şekere katılabilecek, şekerin kalite özelliklerini bozmayacak ve sağlığa zarar vermeyecek bir işaretleyici elde edilmesi halinde, bu durumun sektördeki kayıtdışılığın önlenmesine büyük katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Projenin asgari 1 yıl içinde sonuçlanması beklenmektedir. Bu proje, Şeker Kanunu kapsamında üretim yapmakta olan şirketlerin ürünlerinin (öncelikle sıvı formdaki ve ambalajlanmış şekerlerin) barkod ile takibini öngörmektedir. Tekrar etmeyen numaralarla, firma ve ürün hakkınd a yeterli bilgileri depolayan ve denetim görevlilerimizin taşıyacağı barkod okuyuculu el terminalleri vasıtasıyla okunacak olan barkodlar sayesinde; üreticiden, perakende aşaması da dâhil olmak üzere, tüketiciye kadar ürünlerin iz lenebilir olması sağlanaca ktır. 46

47 Bu çerçevede, fabrikalarda satış noktalarına kütlesel debimetre (sayaç) yerleştirilmesi suretiyle satışların izlenmesi sağlanacaktır. Kota sisteminin uygulandığı AB de de kota sisteminin denetimi bu şekilde yürütülmektedir. Öncelikle pilot uygulama olarak 3 (üç) fabrika için ihaleye çıkılmış olup, sayaçların 2008 yılı ilk çeyreğinde aylarında montaj ve teslimi yapılarak faaliyete geçirilmesi planlanmıştır. Böylelikle ürünün fabrikadan çıkış noktasında ölçümü yapılabilecektir. TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) ile yürütülecek bu proje; katı veya likit haldeki şekerin içerisine belli bir ölçüde katılacak ulusal markerın (ayırt edici bir iz - işaret maddesi), sadece bu markerı (işaretleyiciyi) tanıyan algılayıcılarla tespitine dayanmaktadır. UME ile Şeker Kurumu tarafından müştereken yürütülecek bu proje sonucunda; şekere katılabilecek, şekerin kalite özelliklerini bozmayacak ve sağlığa zarar vermeyecek bir işaretleyici elde edilmesi halinde, bu durumun sektördeki kayıt dışılığın önlenmesine büyük katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Projenin asgari 1 yıl içinde sonuçlanması beklenmektedir. Şeker sektöründe kısa ve orta v adede çıkarılması öngörülen birincil ve ikincil mevzuatlar, Türkiye nin AB müktesebatına uyum sürecini yönetmek amacıyla ilgili Devlet kurumlarından temsilcilerin katılımından oluşan İzleme ve Yönlendirme Komitesi ne bildirilmiştir. DTÖ ileri tarım müzakereleri kapsamında hazırlanan Taslak Modalite Kağıdı incelenerek, sektörün öncelikleri ve menfaatleri doğrultusunda oluşturulan görüş Dış Ticaret Müsteşarlığı na iletilmiştir. Gelişme yolundaki ülkelerin (GYÜ) DTÖ uygulamaları kapsamında birtakım ayrıcalıklara sahip olacak özel ürünlerini belirlemeye yönelik olarak DTÖ Tarım Komitesi tarafından hazırlanmış olan kriterlerin, GYÜ ler tarafından yeniden gözden geçirilmesi sonucu ortaya çıkan ilave veri ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla 47

48 hazırlanan ülkemiz şeker sektörüne ilişkin bilgiler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı na iletilmiştir. Dünya Ticaret Örgütü Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme Mekanizması nın (TPRM) 2007 yılı Türkiye incelemesi kapsamında hazırlanan raporlar incelenmiş ve gereken sektörel katkıl ar sağlanmıştır. Türkiye Şeker Sektörünün Mevcut Yapısal Analizi ve Sektörün Avrupa Birliği Rejimi Reformunda Yer Alan Ekonomik Göstergeler (2013/2014) Çerçevesinde Değerlendirilmesi konulu araştırma, veri zarflama ve başabaş noktası yöntemleri kullanılarak yürütülmüştür. AB de şekere ilişkin konularda yayımlanan mevzuat haftalık bazda izlenerek gerekli değerlendirmeler yapılmıştır. Şeker konusunda düzenlenen çeşitli uluslararası toplantılara ilişkin sunum ve bildiriler, çevirilerinin yapılıp derlenmelerini müteakiben sektörel açıdan değerlendirilmiştir yılında da yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların ithalatı, dünya şeker borsa fiyatları, navlun bedelleri, glukoz ve HFCS fiyatları izlenerek değerlendirilmiş, bunlardan, sektörün düzenlenmesi ile ilgili gerekli alanlarda yararlanılmıştır. Ayrıca, dünya şeker borsa fiyatları ve navlun bedelleri imalatçı -ihracatçıların C şekeri taleplerinin karşılanmasına ilişkin fiyatın oluşumunda, glukoz ve HFCS fiyatları ise belirli aralıklarla Gümrük Müsteşarlığı na bildirilen eşyanın kıymeti bildiriminde esas alınmaktadır yılı içinde çeşitli şirketlerden mevzuatın uygulanmasına yönelik olarak iletilen görüş talepleri cevaplandırılmıştır yılı içinde çeşitli şirketlerin glikoz ve izoglikoz üretmek için tesis kurma talepleri Kurulun yeni kurulacak tesisler için şirketlere kota tahsis edilmemesi yönündeki ilke kararı doğrultusunda cevaplandırılmıştır yılı içinde belirlenen pancar ek im alanları ile ilgili talepler değ erlendirilerek cevaplandırılmıştır. 48

49 İmalatçı-İhracatçıların, Şekerli Mamul İhracatı Karşılığında C Şekeri Taleplerinin Karşılanması Şartları ve Uygulama Esaslarına Dair Karar ının uygulamasına yönelik olarak çeşitli kararlar alınmış ve uygulanmıştır. İmalatçı-ihracatçılara C şekeri teslimatında uygulanan Navlun Bedeli Karşılığı nın 1 Mart 2007 tarihinden itibaren 61 ABD $/ton olarak değiştiril miş ve 10 ar günlük satış fiyat belirleme çalışmalarında esas alınmıştır yılı içinde çeşitli tarihlerde Kuruma intikal etmiş olan kota aktarım/artırım/tahsis talepleri süresi içinde sonuçlandırılmıştır. Şirketlerin aylık üretim, satış, stok bilgileri bağlantılı ve rilerle ilişkilendirilerek izlenmekte, veriler belirlenen parametrelerle elektronik ortamda karşılaştırılarak varsa sapmalar tespit edilmektedir. Gerektiğinde Şirket verilerinin, diğer kuruluş verileri ile çapraz teyidi yapılmaktadır. Şirketler ve fabrikalar nezdinde izleme ve denetim faaliyetlerinin daha etkin yürütülebilmesini teminen, sıvı formda şeker üretimi yapan fabrikaların ürün miktarlarının ölçülmesine, raporlanmasına, elektronik ortamda saklanmasına imkân sağlamak ve ilk etapta pilot olarak uygu lanmak üzere 3 şirkete ait 4 fabrikaya sayaç tesis edilmesi için ihale süreci tamamlanarak ihaleyi kazanan yüklenici firma ile sözleşme imzalanmıştır. Ayrıca, yerinde denetimlerde özellikle sıvı formdaki şeker miktarının tespitinde yaşanan sorunların gider ilmesine yönelik olarak, stok miktarlarının taşınabilir ultrasonik seviye ölçerler ile tespitini teminen bir adet seviye ölçer alımı yapılmıştır. Yine sıvı formda şekerlerin üretim, satış ve stok hareketlerinin izlenmesi ve piyasada denetlenebilmesini te minen, barkotlu etiket uygulamasına ilişkin ihale çalışmaları sürdürülmektedir. Şirket/firmaların kota dışı üretim, kota dışı satış veya başka ürün adıyla satış yapıp yapmadıkları hususlarında, 4634 sayılı Şeker Kanunu nun 9. ma ddesi h bendi ve 49

50 Şeker Kurulu nca alınan kararlar gereğince; Kanun kapsamındaki Şirketler/firmalar nezdinde Kurumumuz elemanları yetkilendirilerek denetim yaptırılmıştır. Kurumumuz Hizmet Birimlerinin, faaliyette bulunduğu 2007 yılı içerisinde toplam 33 firmada 36 adet inceleme ve denetim çalışması yapılmış; Kanun kapsamında faaliyet gösteren 9 Şirkette 29 adet olmak üzere toplam 65 adet inceleme ve denetim işlemi gerçekleştirilmiştir yılı itibariyle Danıştay, İdare Mahkemeleri ve Adliye Mahkemelerinde Kurum aleyhine açılan dava sayısı 66 adet olup, bunlardan 45 adedi Mahkemelerce karara bağlanmış, 21 davanın yargılaması ise halen devam etmektedir. Karara bağlanan 45 davadan; 43 adedi Kur um lehine, 2 adedi Kurum aleyhine hükmedilmiştir. Kurum lehine karar verilenlerden 21 adedi, Kurum aleyhine karara bağlananlardan ise 2 adedi kesinleşmiştir. Diğerleri henüz kesinleşmemiştir yılı Faaliyet Raporunun davalara ilişkin bölümün de yer alan ve 4 adedinin Kurum aleyhine olduğu belirtilen davalardan henüz kesinleşmeyen bir adedi Kurumun kararı temyiz etmesi sonucu bozulmuş, diğerinde ise davacı davasından vazgeçmiştir. Kurum aleyhine açılan davaların başlıca konuları; Şeker Kurulu nca pazarlama yılları itibariyle şirketlere tahsis edilen kotalarla ilgili işlemlerinin iptali, Kurulca verilen idari para cezalarının iptali, Şeker Kanunu ile ilgili yönetmeliklerdeki bazı hükümlerin hukuka ve Anayasa ya aykırılığı iddiasıyla konunun Ana yasa Mahkemesine intikali ve Bakanlar Kurulunca alınan nişasta kökenli şeker kotalarının %50 oranında arttırılmasına dair kararın iptali hakkındadır. Bunların dışında Kurul Üyeleri aleyhine 2 dava açılmıştır. Her iki dava da kurum lehine sonuçlanmıştır. Kurum tarafından, görülmekte olan 2 ceza davası müdahil sıfatıyla takip edilmiştir. Bu davalardan birinde sanığın cezalandırılmasına karar verilmiş olup, taraflarca yapılan temyiz başvurusunun sonuçlanması beklenmektedir. Diğer dava da ise mahkeme tarafından görevsizlik kararı verilerek, dosya görevli mahkemeye gönderilmiştir. 50

51 Kurumun 2007 yılı bütçesi, denk bütçe anlayışı doğrultusunda ,00YTL (Beşmilyonkırkikibinyüzyenilira) olarak öngörülmüş ve tarih ve 132 sayılı Kurul toplantısında kabul edilmiştir. Kabul edilen bütçe ödenekleri, faaliyet yılının tamamı üzerinden hazırlanmıştır. Bütçe, cari harcamalar ve yatırım harcamalarından oluşmuştur, herhangi bir transfer harcaması öngörülmemiştir yılı Kurum bütçesi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. ÖDENEK (A) CETVELİ HARCAMA TÜRLERİ I. Cari Harcamalar II. Yatırım Harcamaları (A) CETVELİ TOPLAMI (B) CETVELİ GELİR TÜRLERİ 1. Katılım Payları İdari Para Cezaları 0 3. Faizler Red ve İadeler (-) 0 (B) CETVELİ TOPLAMI yılı sonu itibariyle fiili harcamalar ,73 YTL (Üçmilyondörtyü z- yirmiüçbindokuzyüzotuzüçyenilirayetmişüçyenikuruş) olarak gerçekleşmiştir. Öte yandan, 2007 Yılı Kurum Gelir Bütçesi toplam YTL (Beşmilyonkırkikibinyüzyenilira) olarak öngörülmüş ancak, bütçe gelirlerimiz ,78YTL (Beşmilyonikiyüzüçbindö rtyüzyirmibeşyenilirayetmişsekizyenikuruş) olarak gerçekleşmiştir. 51

52 Kurumumuzun 2007 yılı faaliyet dönemine ilişkin Bilanço ve Gelir Tablosu ekler bölümünde yer almaktadır. Buna göre, 2007 yılı sonu itibariyle ,1 0YTL tutarında gerçekleşen aktif (varlıklar) toplamının ,12YTL si dönen varlıklar, ,98YTL si ise duran varlıklardan oluşmaktadır. Buna karşılık, ,10YTL tutarındaki pasif (kaynaklar) toplamının ,10YTL si kısa vadeli yabancı ka ynaklardan, ,00YTL si ise öz kaynaklardan oluşmaktadır. Gelir Tablosundan da görüleceği üzere; Kurumumuzun temel gelirini teşkil eden Katılım Payı Geliri ,28YTL tutarında gerçekleşmiştir ,89YTL tutarındaki Diğer Faaliyetlerden Ola ğan Gelirler ile ,43YTL tutarındaki Olağandışı Gelirlerin ilavesi sonucunda toplam gelirler ,60YTL olarak gerçekleşmiştir. Bu tutardan; Faaliyet Giderleri, Diğer Faaliyetlerden Olağan Giderler ve Olağandışı Giderlerden oluşan ,13YTL tutarındaki dönem giderinin tenzili neticesinde 2007 faaliyet yılı, gelir fazlası ile kapanmıştır. 52

53 EK-1 YÜRÜRLÜKTEKİ ŞEKER SEKTÖRÜ MEVZUATI Yayımlandığı Resmi Gazetenin Türü Konusu Tarihi Sayısı Kanun 4634 Sayılı ŞEKER KANUNU Yönetmelik Şeker Kurumu Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Yönetmelik Şeker Kotalarının Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik Yönetmelik Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliği Yönetmelik Hammadde ve Şeker Fiyatları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Yönetmelik Şeker Kurumu Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği Yönetmelik Şeker Depolama Kesintisi ve Prim Ödemeleri Yönetmeliği BKK 2002/03 PY'de NBŞ üretim kotasının %50 oranında artırılmasına ilişkin 2002 / 4365 sayılı BKK BKK 2003/04 PY'de NBŞ üretim kotasının %50 oranında artırılmasına ilişkin 2003 / 6191 sayılı BKK BKK 2004/05 PY'de NBŞ üretim kotasının %50 oranında artırılmasına ilişkin 2004 / 7914 sayılı BKK BKK Şeker Kurumu ve Hizmet Birimlerinin görev süresinin 31/12/2004 tarihi itibarıyla sona erdirilmesi, Şeker Kurulunun görev, yetki ve görev süresinin ise 31/12/2006 tarihine kadar uzatılmasına ilişkin 27/12/2004 tarih 2004/8330 sayılı BKK (3.Mükerrer) BKK 2005/06 PY'de NBŞ üretim kotasının %50 oranında artırılmasına ilişkin 2005 / 9670 sayılı BKK BKK Şeker Kurulu Başkan ve Üyelerinin atanmasına ilişkin BKK BKK 2006/07 PY'de NBŞ üretim kotasının %50 oranında artırılmasına ilişkin 2007 / sayılı BKK

54 48 ŞEKER KURUMU