Hükümet Stratejisi ve Bütçe Finlandiya da Hükümet Programının Uygulanışı ve İzlenmesi Konferans Sunumu Ankara

Transkript

1 Hükümet Stratejisi ve Bütçe Finlandiya da Hükümet Programının Uygulanışı ve İzlenmesi Konferans Sunumu Ankara Sirpa Kekkonen, Politika Analizi Birimi

2 Hükümet Programı Hükümet dönemi süresince bakanlıklar ve kurumlara yönelik en önemli kılavuzdur. Başbakanlık güçlü bir role sahiptir. Hükümet dönemi 4 yıldır. Koalisyon hükümetleri geleneği vardır: hem geniş alanlar hem de ayrıntılı politika amaçları ele alınır. Siyasi döngüler istikrarlıdır. Yataylık ihtiyacı: 2003 ten bu yana hükümetin kesiti niteliğindeki (yatay) Politika Programları uygulanmaktadır.

3 2003 ten bu yana hükümet programının izlenmesi Hükümet Strateji Belgesi süreci eski Hükümet Portföyü takibinin yerini almıştır: Çıktıların (yapılanların) takip edilmesi yerine, önemli politika alanlarındaki eğilimlerin izlenmesi ve politikaların ve politika faaliyetlerinin etkililiğinin değerlendirilmesi vurgulanır. Başbakanlığın rolü güçlendirilmiş ve politika analizi dahil edilmiştir. Diğer güçlü süreçlerle, yani bütçe süreciyle daha yakın bir ilişki kurulmuştur. Hükümet Strateji Belgesi Hükümet Programının öncelikli amaçlarını belirtir. Yatay Politika Programlarını ve diğer yatay politikaları operasyonel hale getirir. Hükümet Programının uygulanma başarısını değerlendirmek için kullanılacak olan, politika alanıyla ilgili gösterge kümesini tanımlar.

4 2003 ten bu yana uygulanan hükümet programı izleme sürecinin ilkeleri Hükümet Programı İzleme süreci doğası gereği Hükümetin kendini değerlendirmesidir, usullerine ilişkin kanuni hükümler yoktur, ilkelerine ve ritmine her Hükümet kendi döneminin başladığı dönemde karar verir. Stratejik konulara odaklanır (önceliklendirme) Yatay konulara odaklanır. Kurumsal yaklaşımdan olguya dayalı yaklaşıma geçiş söz konusudur. İdari yaklaşımdan siyasi yaklaşıma yönelme söz konusudur.

5 Göstergeye dayalı değerlendirme sistemi Sürece dayalı düşünmenin üstünlüğü> Hükümetin Orta Vadeli İnceleme Süreci Göstergelerin öneminin altı çizilir> kanıta dayalı politika yapımı Hükümet Strateji Belgesi-süreç geleneksel bir etkililik değerlendirmesi değil, hükümetin daha iyi politika için kendi kendisini değerlendirmesidir. Bakanların politika meseleleri üzerinde resmi karar verme forumlarının izin verdiğinden daha geniş, daha derin ve daha analitik bir şekilde yoğunlaşabilmek için zaman ve fırsata ihtiyacı vardır. Hükümetin hedeflerine yönelik ilerlemenin değerlendirilmesine ilişkin veriler: Göstergelere dayalı sosyal gelişim verileri Politika ve eylemlere ilişkin veriler Hükümetin hedefleri bağlamında alınan veya planlanan eylemlerin yeterliliğinin değerlendirilmesi Politika amacının revizyonu veya politika aracının/araçlarının yeniden yapılandırılması ihtimali

6 Yeni vurgu 2008 Devam eden politika eylemlerinin Hükümet Programının hedeflerini karşılama yolundaki yeterliliğinin değerlendirilmesi üzerinde odaklanılır (geçmişteki gelişmenin değerlendirmesi değil, geleceği tahmin edilmesi önemlidir). Kağıt üzerinden daha çok etkileşime: değerlendirme raporlarına dayalı olarak bir dizi değerlendirme semineri ayarlanır ve bunlara sorumlu devlet memurlarının ve dış uzmanların, araştırma topluluğunun katılımı sağlanır. Araştırma materyalleri daha yoğun kullanılır; araştırma kurumlarından ve/veya ağlardan veya çıkar gruplarından politika analizi yapmaları istenmesi mümkündür; araştırma topluluğu sürece dahil edilir. Hükümetin intraneti aracılığıyla online izlemeye yöneliş

7 Deneyimler: Hükümetin Orta Vadeli Politika Değerlendirme Oturumu/Oturumları Şubat 2009 İki tam gün, bütün hükümet üyeleri katılır Başbakanlık Politika Analizi Birimi politika analizi raporu hazırlar (geniş rapor+ odaklı tartışma makaleleri) Oturumun çıktısı: Politika eylemleri ve yeni inisiyatifler için sıkı programları olan siyasi beyanname Eylemlerin başlangıcına ilişkin derhal takip yapılır (Haziran 2009) Birçok alandaki gerçekleşmelerin hükümet bütçe çerçevesi ve bir sonraki yıllık bütçe üzerindeki etkileri

8 Mevcut geliştirme gündemindeki temel konular DEVAM EDEN ZORLUKLAR Yatay yönetişim Siyasi yönlendirmenin güçlendirilmesi YENİ VURGU Öngörme ve tepki kapasitesi Politika yapımında daha iyi kanıt kullanımı

9 Tanımlanan zayıflıklar Mevcut durum: Acil durumlarda hükümetin siyasi koordinasyonu iyi işlemektedir (örn. Krizler, kurtarma paketi), sektöre özgü etkililik iyi düzeyde, hükümet siyasi yönelimini hükümet dönemi içerisinde kontrol ediyor (örn. Politika değerlendirme oturumları) Fakat 1. Hükümet usulleri hantal => Bakanların araç kitinin esnekliğinin iyileştirilmesi => hükümet döneminin tamamı için atanan bakanlık gruplarının azaltılması 2. Etkililiği tartışılır ve siyası takibi çok düşük belgelerin miktarının fazla olması => Daha az sayıda ilke kararı ve strateji belgesi => Sadece geniş stratejik konuların tüm hükümeti kapsayan forumlarda tartışılması 9

10 Tanımlanan zayıflıklar 3. Hükümetin çalışması halen kendisini oluşturan kısımların toplamıdır ve silo düşüncesi sadece kısmı optimizasyon sağlayacaktır; kaynakların önceliklere göre aktarılması neredeyse imkansızdır => Yatay politika paketlerini yönetmek için alternatif yollara ihtiyacımız var => Siyasi ve ekonomik yönlendirme birleştirilmelidir 4. Hükümet yükünün bir kısmını bir önceki hükümetten miras alır. Bu iş yüküne yeni açılımlar eklenir. => Bir hükümet döneminin başında yeni açılımlar için yer açılması durumunda hangi konulardan feragat edileceğine karar vermek gerekir=> Geçerliliğini kaybetmiş faaliyetler ve önlemler reddedilmeli, kesişen konular bertaraf edilmeli 5. Hükümetin karar alma sürecini destekleyecek sistematik bir bilgi tabanı yoktur. => Kapsamlı politika önlemlerinin hazırlanmasıyla bağlantılı olarak karar alıcıların mümkün olan en iyi öngörü bilgisine erişimi olmasını sağlamak gerekir. => Ar&Ge çalışmalarına kaynak aktarımı hükümetin kilit stratejik önceliklerine etkin biçimde hizmet etmelidir.

11 Çeşitli çalışmalarda aynı sorunlar tanımlanmıştır OECD ülke incelemesi Yönetişim İncelemesi Sayın Petri Eerola nın KOKKA projesi için hazırladığı rapor: hükümet faaliyetleri: çabuk tepki verme yeteneği, işbirliği ve eldeki bilgilere dayalı siyasi güç (30 mülakat) Finlandiya Ulusal Denetim Ofisi nin (VTV) politika programlarına ilişkin denetim raporu Kanadalı uzman Jocelyne Bourgon (altı ülkenin katıldığı Geleceğin Yönetişimi projesi ve Finlandiya uygulamalarına ilişkin yorumlar) Finlandiya Maliye Bakanlığı nın Performans yönetimi projesi, Finlandiya Adalet Bakanlığı nın Daha iyi yasamaya doğru projesi

12 Mevcut reform gündemindeki hedefler Stratejik vizyon = Siyasi önceliklendirme ve hükümet faaliyetlerinin sinerjisi. Sektörler arası açık öncelikler ve gerekli kaynak aktarımı Yeni fikirlere yer açmak amacıyla feragat edilecek konulara ilişkin bilinçli kararlar (politika içeriği ARTI planlama süreçleri ve belge üretimi) Çabuk tepki verme yeteneği = duruma ilişkin farkındalığın iyileştirilmesi, çabuk tepki vermeye ilişkin en iyi uygulamalar, yavaşça belirginleşen değişim eğilimlerinin etkin tahmini Daha iyi bilgi akışı = Önemli politika önlemlerine doğru ve yeterli arka plan bilgisinin eklemesi, verilen kararların etkilerinin sonradan değerlendirmeye tabi tutulması

13 Yeni hükümetin göreve gelmesiyle 2011 yazında yaşanacak muhtemel değişiklikler Hükümet programı ve izlediği strateji şu kategorilerden oluşur: 1) Geniş stratejik hedefler (örneğin iklim değişikliği, yenilikçilik, beceriler, sağlıktaki farkların azaltılması) 2) Diğer önemli hedefler ve yeni inisiyatifler (sektörlere göre: hayvan hastalığı yasasının reformu, atık yasasına ilişkin kapsamlı reformun uygulanması, emniyet güçleri yasasına ilişkin kapsamlı reformun uygulanması) Harcama limitlerine ilişkin kararlar ve Bütçe Ağustos/Eylül 2011 döneminde aynı anda meclise sunulur Hükümet programı ve izlediği strateji süreci ekonomik ve mali politikaların yönünü belirler (genel hükümet açığının GSYH ye oranı, genel harcama düzeyi, kilit vergi politikaları) Maliye Bakanlığı nca hazırlanan ve Bakanlar Kurulu Maliye Komitesi nce onaylanan harcama limitleri ve bütçe talimatları > kaynakların önceliklere göre tahsisi

14 2011 ve sonrasına yönelik yeni bir hükümet strateji süreci Ekonomi ve stratejik önem taşıyan politikalar arasındaki ilişki güçlendirilecektir : Hükümet Strateji Belgesi hem mali çerçeveyi, hem de öncelik verilen önemli politikaları içermek durumundadır Hükümet programının ilerlemesinin değerlendirildiği ve gerekmesi durumunda politikaların iyileştirildiği yıllık stratejik politika oturumu (ocak/şubat) Maliye Bakanlığı ve Başbakanlık arasında işbirliği Kaynakların yatay politikalara tahsisi Hükümet strateji süreci kapsamında stratejik yasama planı ve stratejik araştırma gündemi Yatay politikalara ilişkin çeşitli biçimler: odak, kaynaklar ve yetkinin açıkça belirtilmesi

15 Uygulamada yıllık stratejik oturum Hükümetin yıllık stratejik oturumu (Ocak/Şubat) Daimi Devlet Müsteşarları liderliğindeki hazırlıklar (örneğin yıllık harcama incelemesi) Başbakanlık ve Maliye Bakanlığının etkili siyasi rehberliği Sürdürülebilirlik boşluğunu bertaraf etmedeki ilerlemenin ve ihtiyaç duyulan muhtemel yeni önlemlerin değerlendirilmesi Yatay kaynak aktarımı dahil bütçe hazırlama rehberleri Ulusal sürdürülebilirliğin ve AB yapısal reform programlarının güncellenmesi Temel politika reformlarındaki ilerlemenin değerlendirilmesi ve ek eylemlere ilişkin rehberlik Stratejik yasamanın ilerlemesinin değerlendirilmesi Araştırma ve değerlendirme: geribildirim ve besleme

16 Birbirimizden bir şeyler öğrenelim!

17 Zincir: politika yapımı > değerlendirme> politika yapımı; aile izinleri politikası örneği Hükümet Programı (04/2007) Aile izinlerinin maliyeti erkek ve kadın egemen sektörlerde faaliyet gösteren işverenler arasında paylaştırılacak, aynı zamanda hükümet finansmanının payı arttırılacaktır. Hükümet Strateji Belgesi (12/2007) Hükümet programı refah hizmetleri üzerinde odaklanan geniş politika önlemlerinin yanı sıra; aile faydaları düzeyinin arttırılması, babalık izninin uzatılmasına ilişkin bir çalışma, çocuk bakım izin planının genişletilmesi ve ulusal emekliliğin arttırılması gibi faydalara ilişkin somut reformlar da içerir. Orta vadeli değerlendirme (02/2009) Göstergelere dayalı sonuç örnekleri : Erkeklerin aldığı aile izinleri döneminde artmıştır Erkekler için ödenen aile faydaları den e çıkmıştır (kadınlarda gözlemlenen artış %2 iken erkeklerde %26 dır) Maliyeti erkek egemen ve kadın egemen sektörlerde faaliyet gösteren işverenler arasında daha eşitlikçi biçimde paylaştırmaya yönelik somut eylemler yoktur

18 Zincirin örnekleri: politika yapımı> değerlendirme> politika yapımı Hükümet Beyanı (2/2009) Aile ve iş yaşamını barıştırmak için verimli ve işlevsel çözümler geliştirilecektir. Ebeveynliğin desteklenmesi, babaların aile izinlerinden daha fazla yararlanma yönünde teşvik edilmesi ve işverenlerin ebeveynliğin maliyeti konusunda tazmin edilmesine yönelik sistemlerin geliştirilmesi amacıya ebeveyn izin sisteminde daha kapsamlı bir reform incelemesi yapmak üzere bir çalışma grubu atanacaktır. Beyanın erken takibi yapıldı (6/2009) Somut eylemler gerçekleştirilmemiştir, fakat takip anketi yapıldığında çalışma grubu aynı anda oluşturulmuştur. trafik ışığı sembolleri Beyanın ikinci takibi (2/2010) Çalışma grubu tarihine kadar oluşturulmuştur Hükümet Programının Uygulanmasına İlişkin Nihai Rapor (4/2011) Babalık izni uzatılmıştır. Çalışma grubu ve politika önerileri olmasına rağmen işverenleri ebeveynlik maliyetine karşı tazmin edecek olan sistemlerle ilgili siyasi bir karar alınmamıştır.

19 Zincir: politika yapımı> değerlendirme> politika yapımı; Daha iyi düzenleme örneği Hükümet programı hedefleri (04/2007) Düzenleyici çerçeve ve yasamada açıklık vatandaşların refahını ve işletmelerin rekabetçiliğini geliştirecek şekilde iyileştirilecektir. Hükümet Daha İyi Düzenleme Programını uygulayacak ve hükümet döneminde yapılacak olan bütün önemli yasama inisiyatiflerini içerecek bir yasama planını hazırlayacaktır. Hükümet Strateji Belgesinde belirtilen politika hedefleri (12/2007) Hükümetin yasamaya ilişkin politika önlemleri Avrupa Birliği yasama çalışmalarında daha yoğun etki uygulanması Kanun yapımında şeffaflık ve paydaş katılımının arttırılması Alternatiflerin daha fazla değerlendirilmesi Yasaların etkilerinin daha yoğun biçimde değerlendirilmesi Yasaların bakımının geliştirilmesi VERİLER - Bakanlıklardaki kaynaklara ilişkin anket -Bakanlıklarda daha iyi düzenleme önlemlerine ilişkin anket - Adalet Bakanlığından Etki Değerlendirmesi listesi - Son dönemdeki yayın ve araştırmalar Orta vadeli değerlendirme (02/2009) Bakanlıklarda kanun yapma konusunda kaynak eksikliği (insan, zaman..) sorun teşkil etmektedir. Şeffaflık, dinleme ve görüş alma ilkeleri uygulamada yerine getirilmemektedir. Yasaların alternatif seçenekleri tanımlanmamaktadır. Etki değerlendirmesi her yasada bulunmamaktadır ve etki değerlendirmeleri sistematik olarak organize edilmemektedir. Kullanılan dile ilişkin bakımı sistematik olarak organize edilmemektedir.

20 Daha İyi Düzenleme Örneği Siyasi Beyan (02/2009) Hükümet yasa taslağı hazırlama ve kanun yapımına ilişkin standardın iyileştirilmesi için aşağıdaki önlemleri almaya karar vermiştir: İnsan kaynaklarına ilişkin konuları ele almak üzere, kanun taslağı hazırlayıcılar havuzu oluşturmak gibi yeni çözümler geliştirilecektir. Yasa taslağı hazırlama süreçlerinin geliştirilmesi ve izlenmesi bütün bakanlıklarla yapılan performans anlaşmalarında organize edilecek ve belirtilecektir. Hükümet teklifleri listesinin uygulanmasına ilişkin başarı kaydı performans anlaşmasında belirtilecektir. Yasa taslağı hazırlama sürecinin izlenmesi Daimi Müsteşarlar toplantılarının gündeminde standart bir madde olarak yer alacaktır. Hükümetin dinleme usulüne ilişkin kararı. Tasarıların insanlar (örn. Çocuklar, farklı arka plan ya da yaş gruplarını temsil eden insanlar) üzerindeki etkisini değerlendirmeye ilişkin uygulamaların uyumlaştırılma usulleri oluşturulacaktır. Yasama dilinin stil ve standardının revizyonunu koordine etmek amacıyla uygun önlemler belirleme yönünde adımlar atılacaktır. Erken takip (06/2009) Trafik ışığı sembolleriyle: Eylemlerin neredeyse tamamı kırmızıydı Beyanın ikinci takibi ( ) Daha az sayıda kırmızı, çok sayıda yeşil ve sarı işaret Nihai rapor (04/2011) Yasama planı kanun taslağı hazırlama sürecinde iyi kaliteyi yakalamanın önemini vurgulamış, fakat esaslı değişiklikler yapılmamıştır. Süreç ve organizasyon konusunda bazı değişiklikler yapılmıştır (bakanlıklarda) fakat sistematik değişiklikler henüz yapılmamaktadır. VERİLER - Questionary about resouces in ministries - Bakanlıklarda daha iyi düzenleme önlemlerine ve önlemlerin ve daha iyi düzenleme politikasının etkilerine ilişkin anket -Son dönemdeki yayın ve araştırmalar (Ulusal Denetim Ofisi, OECD Daha İyi Düzenleme Raporu )