Örtü Altı Sebze Yetiştiriciliğinde Toprak Kökenli Hastalıklar ve Mücadele Metotları

Transkript

1 Örtü Altı Sebze Yetiştiriciliğinde Toprak Kökenli Hastalıklar ve Mücadele Metotları Doç. Dr.Seral YÜCEL Adana BMAİ 1

2 Sebze yetiştiriciliğinde; Yetiştiricilik (çeşit seçimi, fide yetiştirme, aşılı fide, tozlanma ve meyve tutumu, bombus arıların kullanımı, budama, topraksız kültürde yetiştiricilik vd.), Bitki besleme (yaprak/toprak analizleri, gübreleme vd.), konularında yapılan eksik, yanlış uygulamalar verimi etkilemektedir. Bitki koruma (kültürel önlemler, pestisit kullanımı, toprak dezenfeksiyonu vd.) konusunda yapılan yanlış uygulamalar ise sebzede kalıntı sorununa yol açmakta, insan ve çevre sağlığı olumsuz etkilenmektedir. 2

3 Domateste fide kök çürüklüğü (Pythium spp., Fusarium spp.) 3

4 4 Domateste solgunluk (Fusarium oxysporum)

5 Domateste solgunluk (Fusarium oxysporum) 5

6 Domateste solgunluk (Fusarium oxysporum) 6

7 Domateste kök ve kök boğazı çürüklüğü (F. oxysporum f.sp.radicis lycopersici) 7

8 Biberde solgunluk ve kök çürüklüğü (Fusarium spp., Rhizoctonia solani) 8

9 Biberde solgunluk ve kök çürüklüğü (Fusarium spp.,rhizoctonia solani) 9

10 10 Hıyarda solgunluk (Fusarium oxysporum)

11 Patlıcanda solgunluk (Fusarium oxysporum) 11

12 12 Patlıcanda beyaz çürüklük (Sclerotinia sclerotiorum)

13 13 Patlıcan gövdesinde sklerotlar

14 14 Biberde gri küf (Botrytis cinerea)

15 15 Domateste gri küf (Botrytis cinerea)

16 Sera yapım tekniği ile ilgili sorunlar ve çözüm önerileri Seraların yapım tekniklerinin iyileştirilmesi, havalandırma sorununun çözümü için gereklidir. Özellikle bitkinin toprak üstü kısımlarında ortaya çıkan hastalıklar sera ortamında nemin artışına paralel olarak artmaktadır. Ayrıca sık dikim havalanmanın azalmasına ve nemin yükselmesine yol açarak hastalıkların artmasına neden olmaktadır. 16

17 Üretim materyali (tohum, fide vb.) ile ilgili sorunlar ve çözüm önerileri Sera üretiminde hazır fide kullanımı yaygınlaşmıştır. Ancak temiz fidenin temiz toprağa dikilmesi ve özellikle viral hastalıklardan korumak için vektörlerle mücadele edilmesi önceliklidir. Sera açıklıklarının tül ile kapatılması, gerekiyorsa vektör böceklerle mücadele edilmesi gereklidir. 17

18 Toprak kökenli hastalıklarla mücadelede karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri Uygulamada karşılaşılan en önemli hata, Topraktan kaynaklanan solgunluk ve kök çürüklüğü hastalıkları ve nematod zararına karşı bitkide belirtiler görülmeye başladıktan sonra kimyasal mücadele yapılmasıdır. Hastalık belirtileri ortaya çıktıktan sonra etkin ve ekonomik bir kimyasal mücadele önerilmemektedir. 18

19 Her yıl aynı toprakta genellikle aynı ürünün yetiştirilmesi sonucu topraklar biyolojik olarak kirlenmektedir. Bu nedenle yapılması gereken, toprağın dikim öncesi herhangi bir yöntemle (fumigasyon, solarizasyon veya bunların kombinasyonu ) dezenfekte edilmesidir. Uygulamanın doğru yapılması, uygulama sırasında ve bitiminde hata yapılmaması önemlidir. 19

20 Üretici uygulamalarında karşılaşılan önemli hatalar; dezenfeksiyon öncesi toprağın sulanmaması, solarizasyon devam ederken toprağın plastik altında bırakılan damla sulama sistemi ile tekrar sulanmaması, solarizasyon örtüsünün üzerine toprak atılarak kapatılması, dezenfeksiyon bittikten sonra dikime başlanmadan toprağın derin (15-20cmden fazla) işlenmesidir. 20

21 Dezenfeksiyon ile toprağın mikroorganizmalardan arındırıldığı 15-20cm lik toprak katmanı tekrar alt üst edildiğinde yapılan uygulamadan başarı beklemek mümkün değildir. Bu nedenle toprak dezenfeksiyonundan sonra toprak yüzeysel işlenmeli ve sonra dikime geçilmelidir. 21

22 Basamid in uygulama aletine dökülmesi

23 Basamid in uygulama aleti ile toprak yüzeyine yayılması

24 Basamid in toprağa karıştırılması

25 Basamid in toprağa karıştırılması

26 Damla sulama yerleştirilen toprağın şeffaf plastik ile kapatılması

27 Damla sulama yerleştirilen toprağın şeffaf plastik ile kapatılması

28 Toprağın şeffaf plastik örtü ile kapatılması

29 29 Serada düz alana solarizasyon uygulaması

30 Serada sırta dikilecek çilek, sebzeler için karıklar hazırlanarak solarizasyon uygulanması 30

31 MB S+SG K S+B Farklı uygulamalardan sonra biber bitkilerinin görüntüsü 31

32 MB Sol+ B40 Kontrol 32 Biberde MeBr e alternatif uygulamalar

33 S K Solarizasyon ve kontrol parsellerindeki çilek bitkileri 33

34

35

36 36 Solarizasyon uygulamasında yapılan yanlışlar

37 37 Solarizasyon uygulamasında yapılan yanlışlar

38 MeBr ve Alternatif Uygulamaların Maliyeti (2011) Solarizasyon+B40: 840 TL/da Solarizasyon+MS100: Solarizasyon:0.05 mm plastik 540 TL/da 240 TL/da Solarizasyon+ Yaş Sığır güb. Solarizasyon+Trichoderma uygulamalarının maliyeti yalnız solarizasyon uygulamasına göre TL/da artmaktadır. 38

39 Çilek fidelik alanında toprak dezenfeksiyonu uygulamalarının maliyeti (2012) Uygulamalar Maliyeti (TL/da) MS 125 PE 850 MS 65 VIF 630 MP 125 PE 850 MP 65 VIF 630 TRPC 40 PE 1235 TRPC 20 VIF

40 Yeşil aksam hastalıkları ile mücadelede karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri Kültürel önlemler alınmalı,bu amaçla; serada iyi bir havalandırma ve dengeli gübreleme yapılması, fazla azot uygulamasından ve sık dikimden kaçınılması varsa dayanıklı çeşitlerin seçimi, ilaçlamalardan önce hastalıklı bitki kısımlarının toplanarak imha edilmesi çok önemlidir. 40

41 Hastalığın teşhisinin doğru yapılması ve ruhsatlı ilaç kullanılması gereklidir. Etikette belirtilen uygulama dozuna, ilaçlama aralığı ve son ilaçlama ile hasat arasındaki süreye uyulmalıdır. İlaçlamalarda kullanılan aletlerin bakım ve onarımı yapılmalı, uygulamanın etkinliğinde ilacın düzgün dağılımının çok önemli olduğu dikkate alınmalıdır. 41

42 42

43 43

44 Örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde bitki hastalıklarına karşı yapılması gereken çalışma konuları: Etkisizliğinden şikayet edilen pestisitlerin,özellikle gri küf, beyaz çürüklük ve mildiyö hastalıklara karşı, biyolojik etkinlik denemeleri yapılmalı, elde edilen sonuçlar ilgili kişi vekurumlara iletilmelidir. Toprak kökenli patojenlere karşı alternatif olabilecek yeni fumigantların biyolojik etkinlik denemeleri yapılmalıdır. Solarizasyon uygulamasının etkinliğinin arttırılmasına yönelik olarak yöntemlerin kombinasyonu üzerine çalışmalar yapılmalıdır. 44