u kitap yalan söyleme ihtiyacı duyan yetişkinler için yazılmış bir masaldır.

Transkript

1 1 B u kitap yalan söyleme ihtiyacı duyan yetişkinler için yazılmış bir masaldır.

2 2

3 3 Bölgenin yerli mermerinden yapılmış yüksek surların kuzeydoğu kapısından içeriye süzül-dü. Surların etrafında ve kent içinde gezinmeye başladı. (Kent güneye bakıyor ve sokaklar birbirini dik açıyla kesiyordu. Bu da ızgara sistemiyle kurulmuş olan kentin en önemli özelliğini oluşturuyordu. Suyu, yamacına oturduğu Mykale dağından geliyor havuzlarda durulmaya bırakılıp daha sonra künklerle kente dağılımı sağlanıyordu.) Karşıdan tiyatroda birikmiş kalabalığı gördü ve tiyatronun güneydoğu köşesindeki çeşmenin temiz, berrak ve serin suyunu içti. Bu arada tiyatroda Miletos'lu Tales, güneş tutulmasını önceden nasıl hesapladığını anlatıyor ve Mısır da bulunduğu sırada Piramitlerin yanında güneşte olan gölgesinin uzunluğu kendi boyuna eşit olduğu bir anda Piramitlerin gölgelerinin uzunluklarını ölçtürüp yüksekliklerinin hesabını nasıl yaptığını anlatıyordu. Tales sonunda kendisini sessizce dinleyen kalabalığın söylediklerinden pek bir şey anlamadığını farketti ve onlara dönerek, --Söylediklerimden bir şey anladınız mı?! Dedi. 1.Bölü Dinleyicilerin içinden en cesur olanı, --Söylediklerinizden hiç bir şey anlamadım. Dedi. Tales, --Bunu tahmin etmiştim, bu yüzden konuşmamı özellikle bu zamana aldım. Şimdi hep birlikte Anaksimandros un yaptığı güneş saati etrafında toplanalım ve konuşmamıza orada devam edelim. Dedi. Tales, beyaz mermerden yapılmış içinde özel çizik ve çubukları bulunan, güneş saatinin etrafında meraklı kalabalığı toplayarak birkaç dakika daha bekledikten sonra, --Bu olayı, güneşli havada ve burada günde iki kez canlı olarak yaşayabiliriz. Dedi. Mermerden yapılmış, yuvarlak bir masa gibi büyük güneş saatinin merkezine dikilmiş, birbirine bitişik ve aynı boyda iki çubuk vardı. Çubuklardan birini yerinden çıkarıp, diğer dikili çubuğun

4 4 gölgesinin üzerine yatırdı. Diliki olan çubuk, gölge ve ikinci çubuk aynı uzunluğa geldiği anda, --İşte şimdi, sizin gölgeleriniz de boylarınıza eşit uzunlukta! Şimdi anladınız mı pramitlerin uzunluklarını nasıl hesapladığımı?!! Evet gelelim güneş tutulmasına ama dikkatli dinleyin çünkü güneşin tutulmasını bekleyecek zamanımız olmayabilir?!!! Tales, konuşmasını bitirdikten sonra, söz alan yine Miletos'lu Anaksimandros güneş saatini nasıl keşfettiğini anlatıyor ve karaları denizlerden ayıran haritası üzerine hazırladığı raporunu sunuyordu. Ve ev sahibi Priene'li Bias sırası geldiğinde sözü Miletos lu Anaksimenes' e bırakıyor O da diğer iki hemşehrisi gibi akılcı bir doğa filozofu olarak düşüncelerini ortaya koyuyordu. Bu görüşler Priene'li Bias tarafından din, mistik ve mitolojik düşüncelere sapmadan değerlendiriliyor, gerekli notlar alınıyor; akılcı ve objektif bir yöntemle değerlendirilip söyleşinin ve araştırmaların devamı sağlanıyordu. Bu coşkulu bilimsel ve kültürel toplantıda en büyük eksiklik Ephesos'lu Herakleitos' un olamayışıydı. Çünkü Herakletios O'nların çağdaşı değildi ama daha sonra bu görüşleri benimsemiş, kavramları geliştirmiş "Akan suda sadece bir kez yıkanabilirsiniz" diyerek; doğanın, herkesin ve her şeyin zaman içinde değişime uğradığını görmüş " Her şey akar " felsefesiyle düşüncelerini yaygınlaştırmıştı. Ev sahibi ve toplantıyı yöneten Bias, bulunduğu ortamdan memnundu çünkü fazla kalabalıktan hoşlanmaz ve kargaşaya izin vermezdi. Her şey yerinde ve zamanında güzel diye düşünürdü. Bu yüzden "Çok işçi işi bozar" sözünü burada kullanması Bias için tam ve yerine oturmuş bir cümleyi yansıtıyordu. Tiyatrodan agoraya doğru yürürken Herakleitos' un "Her şey akar ve değişime uğrar" sözünü tekrar anımsadı. Evet O da kabul ediyordu zaman içinde her şey değişir ama bu güne kadar değişmeyen bir tek şey vardı o da içinde, kalbinin derinliklerinde hala daha saklı kalan Su' ya karşı hissettiği köklü duygulardı. Kentin ana caddesine çıktı ve agoraya doğru yürümeye başladı. Priene, ülkenin siyasal yaşamında önemli bir güce sahip değildi ama Naulochos adındaki limanıyla agorasını beslemeye ve

5 5 ticari yaşamını sürdürmeye devam ediyordu. En büyük sorun şuydu; çalışkan Miandros nehri Anadolu'nun yaklaşık beşte birlik yolunu kat edip ve önüne kattığı alüvyonlarla limanını dolduruyor hem limanın hem de Priene'nin önemini yitirmesine neden oluyordu. Helen kentlerinin agoraları gibi Priene agorası da halkın toplandığı, festivallerin yapıldığı ve ticaret işlerinin görüşüldüğü açık bir alandı. Açık alanın ortasına geldi ve tanrı Hermes' e ait sunağın yanında durarak bronzdan ve mermerden yapılmış heykelleri seyretmeye başladı. Kendini buranın insanı ve evindeymiş gibi hissetti. Yılın belli günlerinde; agorada festival hazırlıkları yapılır, limanda bekleyen teknelere atlayıp Samos' a eğlence ve avlanma gezileri düzenlenir; adaya özgü ceylanlar avlanır geriye dönüşte büyük eğlence ve şölen havasıyla karşılanarak avlanan ceylanlar agoranın sunağında tanrı Hermes' e sunulur böylece gelecek yılın daha bereketli ve huzurlu geçeceği inancıyla tören doruk noktasına ulaşırdı. Tanrı Hermes keskin ve ciddi bakışlarıyla Us'un gözünün içine bakıyordu. Yaşam burada ters yüz olmuştu O'nun için! * * * * * Athena tapınağı bugün muhteşem bir görüntü yansıttı O'nun için. Sanki tapınak içine çekiyordu O' nu! Tapınağın sütunlarına yansıyan eğik güneş ışınları gün batışının haberini veriyordu. Denizden yaklaşık doksan altı metre yükseklikteki tapınağa ağır ve emin adımlarla yürüyerek tırmanmaya başladı. Tapınak Pytheos tarafından inşa edilmişti ve yine Pytheos' un hazırladığı tapınağın mimari özelliklerini gösteren kitabı eline almış Ion mimarisinin klasik örneği olan bu yapıtı ölçüleri ve sütunları ile beraber inceliyordu. Heredotos' un dediği gibi Menderes çalışkan bir nehirdir ve binlerce senede taşıdığı alüvyonlarıyla denizi Priene den dokuz kilometre uzaklaştırmış, Latmos körfezi denizden Herakleia ya olan bağını kaybetmiş ve göle dönüşmüştür. Şimdi bölgede binlerce hektarlık tarım alanı oluşmuş ve Menderes ovası Anadolu'nun önemli pamuk ambarlarından biri olmuştur. Menderes ovası taşkın bir ovadır, ender de olsa nehir taştığında Menderes deltası, ovanın

6 6 bazı bölümleri ve deniz birleşir. Ayrıca delta balıklar ve kuşlar için doğal kuluçka alanıdır. Habitat burada çok zengindir. Büyük Menderes ovası verimli toprakları, uygun iklim ve ulaşım koşullarıyla tarih ve kültürü binlerce yıldır arkasından sürüklemiştir. Athena tapınağının Ion başlıklı, yivli sütunlarının altına oturdu, sırt çantasından dürbününü çıkarıp Karina lagününü seyretmeye başladı. Geçen yıl gözlemini yaptığı flamingo ve tepeli pelikanları aradı ama havanın puslu oluşu net görüşü engellediğinden sevgili kuşlarıyla karşılaşamadı. * * * * * Hayatından bir kuş gibi uçup giden sevgilisini düşündü. Derinlere O nunla tanıştığı güne kadar gitti. İnciraltı'nda kafeteryada arkadaşlarını beklerken görmüştü onu ilk kez. Dikkatini çekmişti duru ve sade görünüşü. Kafeteryanın çakıl taşlarıyla kaplanmış yolunun önünde dört arkadaşıyla beraber ayakta sohbet ediyorlardı; diğer üçünü tanıyordu ama Fahriye' yi ilk kez görmüştü grup arkadaşlarının arasında. Hiç çekinmeden ve hemen yanlarına gitti, tanıdığı üç arkadaşıyla çabucak selamlaştı, kısa hatırlar sordu ve sonra Fahriye ile tanışmak için önce adını söyledi. "Ben ya senin ki?!" deyip elini uzattı. Fahriye'nin sağ avcunda Antep fıstıkları vardı bu yüzden elini uzattı ama açamadı sanki ona ikram etmek istermiş gibi. Us akıllıca davranıp "Eğer yiyemeyeceksen fıstıklarına talip olabilirim" dedi. Fahriye'nin avucu açıldığında Us hemen sol eline fıstıkları döküp boş kalan sağ eliyle tokalaştı. İlk tanışma ve gönülden ilk dokunuş böyle başlamıştı. Us fıstıkları yerken Fahriye'nin gözünün içine bakarak içtenlikle "Yediğim fıstıklardan anladığım kadarıyla su gibi yalın ve temiz bir insansın" demişti. Fahriye tanıştığına memnun olduğunu söylemiş fıstıklar konusunda herhangi bir yorumda bulunmamıştı. Gülümseyişi o kadar duru, doğal, saf ve temizdi ki gözlerinin içi de gülüyordu ve Us bunu ilk bakışında hissetmişti! Bu bakışlar O'nu gönülden fethetmişti. Daha sonraki günlerde birbirlerini hep aradılar ve aradıkları yerde buldular. Us işletme üçüncü sınıftaydı, Fahriye felsefe birinci sınıf; aralarında üç yaş fark vardı. Birbirlerine yakın olmalarını

7 7 sağlayan en önemli neden ikisinin de kitap okumayı çok seviyor olmalarıydı. Hemen her gün ortaya yeni bir konu koyar ve saatlerce bunu tartışırlar bilgi alışverişinde bulunurlardı hatta Us konuların üzerine o kadar ciddi eğiliyordu ki bazen kendisini felsefe bölümünde de okuyormuş gibi hissediyor ve böylece yeni bir araştırma bölümü ve kendisi gibi meraklı bir arkadaş kazandığı için seviniyordu. Bir gün ne iş yapacakları ve gerçek hayata atılma zamanı geldiğinde engelleri nasıl aşıp paranın o kirli tuzağına düşmeden geçimlerini sağlayacaklarını konuştular. Us doğa ve doğal yaşam üzerine belgeseller hazırlayacağını ama bunun ancak hobi olarak yapabileceğini çünkü ülkesinin ekonomisi ve insanlarının kültür seviyesi bu çalışmalardan kendisine gelir getirmeyeceğine inandığını bu yüzden para kazanmak için mutlak bir iş kurmayı ve normal geçim standartlarına ulaşıncaya kadar sıkı bir çalışma temposunda birkaç yıl devam edeceğini ama enerjisini bu kör döngü içinde bitirmeyeceğini ve asla paranın tutsağı olmadan belli bir seviyeye gelip işini rolantiye alıp istediği gibi yaşamaya devam edeceğini söylemişti. Ve "Çalışan herkesin geçimini sürdürebileceği bir ülkede yaşıyoruz" demişti. Fahriye ise okulundan ve yaşamdan aldığı bilgileri insanlarla paylaşmaktan mutlu olacağını bu yüzden "Öğretmen olmak istiyorum" demişti. Us "İstediğin gibi olmalısın" dedi. Fahriye Us'un bu sözünden çok etkilenmiş, konuyu bir anda başka yöne çekerek "İsmimi değiştirmek istiyorum" dedi. Us nasıl bir isim düşündüğünü sorduğunda ise Fahriye O'na "İlk tanıştığımız gün bana arzu duyduğum isimle seslenmiştin" dedi. Ve ekledi "Su gibi yalın ve temiz bir insansın demiştin" dedi. Us "Bu dünyaya bir kez geldik" dedi.ve tekrar "İstediğin gibi olmalısın, öyle yaşamalısın" dedi. "Eğer sana değer veriyorsam yaşamına saygı duyuyorum demektir" dedi ve Su'yu öptü. Her geçen gün birbirlerine hem duygusal hem de sağlıklı paylaşımın ortaya koyduğu güven ve sevgiyle bağlanıyorlardı. Kimi zaman tartışıyorlar ama kişilik çatışmasına girmeden; çıkmaz sokağın içinde saygının anahtar olduğu kapıyı açıyorlardı. Sorunlar

8 8 karşılıklı saygı, özveri ve anlayışla bir kuş gibi uçup gidiyordu. Bu yüzden birbirlerini tanımakta ve anlamakta pek zorluk çekmiyorlardı. Artık birbirlerinin yaşamlarının akışını etkiliyorlardı ve zaman sanki sadece onlar için çalışıyordu. Us geçmişin sisli puslu penceresini kapatıp yaşadığı dünyaya geri döndü. * * * * * Güneş iyice kızarmış batmasına sadece bir parmak kalmıştı, işte tam o arada flamingoların güneşin önünden saygı gösterisinde bulunuyormuş gibi süzülerek geçişlerini seyretti. Kuşlar bile gecenin çöküşünü hissetmiş yuvalarına dönüyorlardı. Us oturduğu platformdan kalkma zamanının geldiğini anladı. Gönlü kırgındı insanlara ve içinde bir boşluk vardı; doldurulması mümkün olmayan bir boşluk! Yüreğinde yanan ateş canını yakıyordu. Sol yanağın dan kalbine doğru akan bir damla yaş Us'u birazcık ferahlattı ama bunu O'ndan başka hiçbir varlık anlayamayacaktı!!! Ve Us içinden sessizce Kirpiklerimin arasında pırlanta tanecikleri gibi parıldayan gözyaşlarım değil kanımdı, depremler oldu, barajlar yıkıldı; heyelanla sürüklendi ömrüm, çamura büründü, zaman içinde akan yaşım değil canımdı!!! Diyecekti. Arkasına dönüp bakmazsa eğer hiç kimse O'nun geçmişini deşmeyecekti! Güneş batalı yaklaşık bir saat olmuştu, alaca karanlık çökmüş, yıldızlar göz kırpmaya başlamıştı ve gezegenler ben buradayım mesajını veriyorlardı. Ay dolunaydı bu gece, fosforlu ay ışığının aydınlığı nereye gideceğini bilen yolcunun önünü aydınlatır gibiydi. Gece yürüyüşleri, gündüzün kavurucu sıcağı altında olmaktan daha çok hoşuna gidiyordu. Birazdan çiğ yağmaya başlayacak, ısı düşecek toprak ve yöreye ait bitki örtüsünün kokuları birbirine karışacaktı. Ayrıca sessizlik ruhunu dinlendirecek, gecenin kendine özgü serinliği ritimli yürüyüşünü kolaylaştıracaktı.

9 9 Sırt çantasını; araştırmalarını yapacağı, kamp kuracağı ve yiyeceği birkaç şeyle ama zorunluluk duyduğu malzemelerle hazırlamıştı, gerektiği kadar hafifti ve ihtiyaç duyabileceği her şey elinin altındaydı. Çünkü büyük evim dediği bu dağlara defalarca gelmiş ihtiyaç duyabileceği askeri düzeyde her şeyini de yanında getirmişti. Çadırını yanına almamıştı, uyku tulumu ve mat uyumak için yeterliydi; uyumadan önce dürbünüyle ışık kirliliği olmayan bu yerde yıldızları izlemek hoşuna gidiyordu. Yeryüzü kadar pek çok takım yıldızı, gökyüzü bulutsusu, nebula ve gezegen dostuydu O'nun yeter ki ne zaman ve nereye bakmak istediğini bilesin! Sadece Venüs ve Venüslülerden çekinirdi; onlarla anlaşmakta hep güçlük çekerdi! * * * * * Kıyı Ege'nin bitki örtüsü ne aradığını bilen kişi için çok cömerttir. Aç kalınmaz Ege'de. Tarihin babası Herodotos da böyle söylemişti. Anadolu'nun bitki florasının isimlendirilmesi daha tamamlanamadı. Bu hem Anadolu insanının konuya karşı ilgisizliği hem de bitki örtüsünün bir kıtayı kaplayacak kadar yoğun olmasından kaynaklanıyordu. Ege'nin dağlarında yiyecek ve su sorunu yoktu O'nun için. * * * * * Us'un bu akşamki amacı çağlayana ulaşmaktı çünkü her sabah kalktığında duş yapma alışkanlığı vardı ve bu sabah gün doğmadan çağlayanın serin suyuna dalacak güne daha dirençli ve coşkuyla başlayacaktı. Ve yılkı atları orada O'nu bekliyor olacaklardı! Bugün ters yönden; güney yamaçtan tırmanıyordu. Bunun birinci nedeni eski bir Rum köyü olan ve şimdi pek çoğu zenginler tarafından satın alınıp restore edilen Doğan bey' den ev kiralaması olmuştu, buranın sakinliğini ve eski zamanı anımsatan havasını seviyordu. İkinci nedeni ise Priene'yi özlemişti, geçmişi yaşamak ve surların etrafında dolaşmak istemişti. Karma karışık düşüncelerle dolmuş beyni uyuşmuştu; daldan dala atlıyor, dikkatini bir türlü toparlayamıyordu, geçmişi kurcalıyor, kendini gereğinden fazla dinliyor, sakin ama kararsız bakışlarla

10 10 etrafını süzüyordu. Bakıyordu ama sanki etrafını görmüyordu. İçinden "Ben hep böyle durumlara düşmekten korkarım" diye geçirdi. ve hareket etme zamanının geldiğini fark etti; beyni ve vücudu dalgın ve kör düşüncelerle uyuşmuştu; uyanmak ufkunu açmak istiyordu. Sırt çantasını aldı, ayağa kalktı; ellerini havaya kaldırdı ve dolunayın koyu, puslu ve gümüşi ışığı ile doldurduğu gökyüzüne baktı. Kaprisli yıldızı göremedi, O'na göz kırpmıyordu; belki de dolunayın aydınlığına gizlenmişti. Uzaklardan bakan birisi üzerinde bulunduğu tapınağa hükmediyor mu? Yoksa esniyor mu? O'nun orada ne yaptığını anlayamazdı. En az kendisi kadar, paçasına sürtünen Karagölge de hareket etmek ve dağa çıkmak için sabırsızlanıyordu. Çoban ve av köpeği kırması olan bu köpek kapkaraydı sadece ağzını açtığında veya havlarken dişlerinin beyazlığı ve dilinin kırmızılığı görünüyordu. Gece için iyi bir kamuflaj, dağa çıkmak için tecrübeli bir rehber ve herkesten daha sadık bir dosttu. Yaklaşık bir ay kadar önce Doğanbey' den evi kiralarken tanışmıştı, Karagölge yse; çok konuşan ve devamlı sızlanan bekçinin köpeğiydi. O gün beraber Doğanbey'in eski evlerini gezmişler, sokaklarında dolaşmışlar, evlerin bahçelerinde ve avlularında yürümüşlerdi. Kısacası birbirlerinden hoşlanmışlardı çünkü her ikisi de konuşmuyordu ve bekçinin dırdırından sıkılmışlardı! Karagölge'nin sırtını sıvazladı ve ensesini kaşıdı. "Hadi bakalım, yol göster bana Karagölge'm" dedi ve yola koyuldular. Ay tabak gibiydi ve bulundukları yeri yeterince aydınlatacak kadar yükselmişti. Bu yüzden el fenerini kullanmaya gerek duymuyordu ama genç, hareketli ve sabırsız olan Karagölge'yi bazen çalıların ve maki topluluklarının arasında kaybediyordu yine de sakin ve tempolu yürüyüşü kendine göre ayarlıyordu. Vücudunun nefes almasını sağlayan giysiler giymişti; kendisini sıcak tutacak, terlemesine izin vermeden düzenli ve ritimli adımlarla ilerleyecekti. Karagölge, Us'a yol gösterecek ve yürüyüş ritmine ayak uydurmak zorunda kalacaktı. Çünkü o görevini ve sahibini biliyordu. Priene'nin eteklerinden Dipburun a doğru hem yükseliyor hem de ilerliyordu. Aslında Doğanbey'den dağa çıkmak çok daha kolay

11 11 olacaktı ama bütün gece dağlarda delicesine gezinmek istemişti. Yükseldikçe rüzgarın uğultusu artıyor, sessizliği ve sakinliği bozuyor, tatlı bir serinlik kendini hissettiriyordu. Büyük Ayı takım yıldızının kuyruğunu gördü O'na göz kırpıyordu; gideceği yer de orasıydı zaten. Önüne çıkan keçi patikasını takibe başladı Karagölge de o yolu izliyordu. İlerledikçe rüzgar varlığını daha fazla kanıtlamak istercesine şiddetini arttırıyor ve hep beraber yürüyüşe devam ediyorlardı. Dolunayın fosforlu gümüşi aydınlığı önünü görmesini kolaylaştırıyor, kekik ve nane kokuları içini ferahlatıyordu. Yıldızlar gökyüzünün sessizliğini ve karanlığını süsleyen kristal tanecikleri gibi parıldıyordu. Us hiç beklemediği bir anda ve Karagölge'den herhangi bir mesaj almadan gördüğü iri bir karaltıyla irkildi! Yanmış ve kesilmiş büyük bir ağaç kütüğünü hiçbir şeye benzetememiş ve şaşırıp duraklamıştı. Buralarda yanmış ağaçlardan oluşan belki de binlerce ceset vardı ve önüne çıkan ilk ceset içini ürpertti; tüyleri diken diken oldu!. * * * * * Eski Rum köyü olan bugünkü adıyla Doğanbey mübadele ile Türk halkına açıldı. Köyün içine cami, okul ve sağlık ocağı bile yapıldı ama köylü bu şirin köyü içine sindiremedi; hazır bulduğu güzelliklerine, doğasına ve manzarasına alışamadı. Birer ikişer aşağılara verimli topraklara ve Karina Lagününe doğru göç etmeye başladılar. Verimli topraklara yaptıkları evlerle ve yeni oluşan köy ile kendi tarım alanlarını yine kendileri kısıtladılar. Dikime ve ekime elverişli toprakların üzeri yavaş yavaş kapandı ve ilerleyen zamanlarda artan nüfus ve göç, geçim sıkıntılarını doruğa çıkardı. Çünkü Doğanbey terkedilmişti! Samsun dağlarının bir bölümü barındırdığı hayvanlar ve bitki örtüsünün çeşitliliği ile dikkatleri üzerine çekmiş, Milli Park ilan edilmişti ve Anadolu parsı en son bu dağlarda görülmüştü! Anadolu parsı neslini seneler önce bu dağlarda tüketmişti belki ama dağlardaki yaban atları, Menderes Deltasında oluşan lagünlerde yaşamlarını sürdüren tepeli pelikanlar, flamingolar ve Bafa gölünde adacıklarda yaşayan kuşlar, Selena'nın anılarıyla yaşayan

12 12 Herakleia, koruma altına alınması gereken en önemli yerlerdi. Bu konuda doğal hayatı koruma gönüllüleri ve çevreciler el ele vererek bu bölgenin tamamının Milli park yapılması için çalıştılar ve kazandılar. Milli parkın sınırları genişlemişti! Ama Doğanbey'in çevresindeki yerleşik halk bu gelişmeden hiç de hoşnut değildi. Çünkü Menderes deltasında eskisi gibi kendilerine tarım arazisi açamayacaklar ve onlar milli parkın sınırları içinde sıkışıp kalacaklardı! Doğallığını ve doğal yaşamı unutmuş insanoğlu çıkarlarını koruma savaşına çoktan girmişti, bundan sonra herkes kendi yararını düşünecekti işte bu yüzden yöre halkı kızgın ve öfkeliydi! Hatta kendi aralarında yaptıkları konuşmalarda "Gerekirse yeni tarım alanları açmak için ormanları bile yakarız" söylentisi dolaşıyordu. Ve söylenti gerçekleşmiş bir yıl sonra Doğanbey' in eteklerinden çıkan orman yangını Samsun dağlarını ve milli parkın güney yamacının büyük bölümünün yanmasına neden olmuştu. Suçlu bulunamamıştı!!! Bu yüzden yaban atlarının her zamankinden daha fazla ilgiye ve sevgiye ihtiyaçları vardı. * * * * * Rehberi ve yol arkadaşı Karagölge Us'u fazla yormadan üst yamaçlara ulaşmasını sağlıyordu. Sonunda lagün göründü, ay ışığı Karina Lagününde mehtabı oluşturarak en güzel ışıklarını demetler halinde suyun yüzeyinde titreterek yansıtıyordu ve batmaya yakın Jüpiter iriliğinin doruğundaydı neredeyse dört uydusu da çıplak gözle görülecek gibiydi; dolunayı kıskanmış denizin üzerine yansıttığı ince ve narin ışıltısını sergiliyordu, sanki iki mehtap vardı bu gece. Bu güzelliğin yanında beş yıl önce yanan ormanın izleri, attığı her adımda kırık ve yanık dal parçalarıyla kendini gösteriyor, çok tezat bir görüntü oluşuyordu. Buna rağmen dizlerine kadar ulaşan genç çam fidanları yaşamaya ve burayı bütün gücüyle yaşatmaya çalışıyordu. Yeni bir hayatın başlayışına müjdeler veriyordu; doğa cömertliğini korumaya devam ediyordu. Kimi zaman önü maki topluluklarıyla kapanıyor, yolunu bulmakta güçlük çekiyordu o zaman da Karagölge önüne geçiyor yolu gösteriyordu. Yükseldikçe esen rüzgar şiddetini ve serinliğini

13 13 arttırıyor bu yüzden ısısını korumak fakat terlemeden yol almak gerekiyordu. Yürüyüşün ritmini doğanın ortaya koyduğu koşullara göre ayarlamak gerekiyordu. İçinden "şimdi kaybolma zamanı" diye geçirdi ama Karagölge buna izin vermiyordu. İleride fundalıkların ve gölgelerin arasında iri bir hayvan gördü, varlığını hissettirmek için ve buraların hakimi benim dercesine hareket ediyor emin ve sakin adımlarla ilerleyerek kendini sergiliyordu. Biraz daha yaklaşınca böğürtüsünden Us onun bir boğa olduğunu anladı. Karagölge, boğa ve Us'un arasına girerek bir kaç kez havladı ve gerilimi yumuşattı. Şimdi herkes rahatlamıştı. Us ve Karagölge önlerindeki patikada ilerlerken yaklaşık altmış metre arkalarından boğa da onları takip ediyordu ve üç yüz metre sonra büyükbaş hayvan sürüsüyle karşılaştılar, on bir sığırın konakladığı geniş ağıl gibi kullanılan alanın yanından geçtiler. Arazi ya da çiftliklerden kaçan sığırlar buraların milli park ilan edilmesiyle bakir topraklara kavuşmuşlar, içgüdüleriyle kazandıkları doğal yaşam savaşından sonra, yeni hayatlarına adapte olmuşlardı. Burada güdülmekten ve insanlardan uzak, huzur içindeydiler. Us onları istedikleri gibi bıraktı ve yoluna devam etti; boğa da takibi bıraktı, sürüsüyle kaldı... Atların daha ayak izlerini görmeden pisliklerinin kokusunu aldı, biraz daha tırmanınca, üst yamaçta ayak izleriyle de karşılaştı. Burada sadece atların değil pek çok hayvanın ayak izlerini de, gündüzün sıcağında incelmiş toprağın üzerinde görebiliyordu, tam olarak emin olamasa da yaban hayvanlarının gidip geldiği yoğun bir hareket akışının izlerini hissediyordu. yakınlarda bir yerde kaynar pınar veya su birikintisinin olabileceğini düşündü. Ay ışığında koyu karanlık gölgeler sanki hareket ediyor gibi ürperti veriyor, farklı görüntü senfonileri oluşturuyordu. İnsanı titreten ve çaresizliğe iten bir yanı vardı ve Us bunlara hiç aldırmadan bir şarkının dizelerini mırıldandı " Sen hiç dolunayda gölgeni seyrettim mi? Ay ışığında dans edişini hissettin mi?! Gölge ve oyunlarını en iyi ay ışığında yaşarsın. Ay ışığı oldum, fosforlu gölgem uzaklarda kayboldu!" Kendini kaptırmış şarkı söylerken ve Karagölge'yi takip ederken; birdenbire suyun sesiyle irkildi. Burada ve bu kadar yakında

14 14 onu hiç beklemiyordu, karanlıkta onu göremiyordu ama sesini duyduğundan emindi ve sesin geldiği yöne doğru yöneldi. İki yamacın arasından tahta parçası ve taşlarla kapatılan bir yarığın altındaydı su; bunları kaldırmadan suyu görmek olanaksızdı sadece sesi dinlenebilirdi, sanki gömmüşlerdi suyu gökyüzü ve yıldızlarla bütünleşmesin diye! Aslında söylediği şarkıya güzel bir ritim de oluşturuyordu suyun şıkırtısı; hafif narin ve masum akışı... İçine derin ve serin birkaç nefes çekti "Şimdi ve burada yaşadığımı hissediyorum" dedi. Taş ve tahta parçalarını kaldırarak iki eliyle avuçladığı suyu kana kana içti!. Ve yorulduğunu hissetti. Çağlayana ulaşmasına çok zaman vardı ama sabah duşunu alabileceği suyunu daha önce bulmuştu burada konaklamaya karar verdi. Zaten Karina lagünü kendisinden önce ve çoktan uykuya dalmıştı. Sırt çantasını yastık yapmak için yere bıraktıktan sonra mümkün olduğunca düz, suya yakın ve kuru bir yer buldu; önce matını serdi sonra dürbünü ile beraber uyku tulumunun içine girdi. Doğaya açık, paylaşımcı ve o kadar çok yaşamsal enerji ile doluydu ki böyle bir yerde böyle bir zamanda ve böyle güzel hava koşullarında, bir çadırın içine sığması mümkün değildi. Açık ve serin havayı solumalıydı, ancak bu şekilde enerjisini kontrol edebilirdi. Temiz hava ve gökyüzü gibi O da ruhunu dinlendirecek ve temizleyecekti. * * * * * Ege tanrıların denizidir. Artemis Efes'in bereket ve güzellik tanrıçası ve ikiz erkek kardeşi Apollon ise savaş tanrısıdır. Ve her ikisi de tanrılar tanrısı Zeus' un çocuklarıdır. Savaşçı Apollon düşmanını yenebilmek için babası tanrı Zeus'tan yardım ister "Bana o kadar güçlü bir at ver ki uçarcasına koşsun" der. Ve tanrılar tanrısı Zeus oğlu Apollon' a kanatlı at "Pegasus" u gönderir. Bir başka öyküye göre Pegasus; Denizler tanrısı Poseidon ile yılan saçlı Medusa'nın oğludur. Mitolojide başlayan kanatlı at Pegasus' un öyküsü değişerek ve renklenerek günümüze kadar devam eder. * * * * *

15 15 Dürbününü gözüne dayadığı karanlık gökyüzünde yıldızı Pegasus'u aramaktaydı. Yüzü güneye dönük yattığı için üstünde kanatlı at takım yıldızını ve yıldızlar grubunu görmesi hiçte zor olmadı. Çünkü kışın ve beş aralıkta takım yıldızının tam tepesinde bulunacağını biliyordu. Pegasus takım yıldızının büyük karesinde kendi özel yıldızı Sirrah'ı dürbünüyle aradı, yıldızını çok seviyordu ve onu her bulduğunda kış ayının serinliği içini ısıtıyordu çünkü Sirrah paylaşım yıldızıydı ve şimdi O'na göz kırpıyordu. Us da göz kırptı, sonra ikinci gözünü de kırptı, daha sonra iki gözü de kapandı; uykuya daldı. Karagölge ayak ucundaydı. Gün doğumunun habercisidir keklik, guruldayarak ötmeye başlar; Us kalkma zamanının geldiğini böyle anlar. Şafak sökmeden yaklaşık bir saat önce uyandı; kaynar pınarın yanına gidip bir yandan dişlerini fırçalarken diğer yandan soğuk suyu üzerine dökerek yıkandı, güne daha dirençli başlayacaktı. Islak elleriyle yüzünü avuçladı sonra ellerine baktı, ellerinde hiçbir şey yoktu sadece sert ve iriydi. Ama içinde, derinlerde ve elleriyle avuçladığı beyninde saklı tecrübeleri vardı; kısa zamanda uzun yol almış, kendini değerlendirmişti. Şimdi insanlardan uzak doğa ile beraberdi. Biliyordu doğal yaşamda ne yapacağını, nerede ve nasıl onunla dost olacağını. Doğa ile paylaştığı zaman yeni hayatı ve yeni tecrübesi olmuştu O'nun. Sonsuz ve koşulsuz sevgiyle bağlanmışlardı birbirlerine; savaşmaya değil sevişmeye açıktı ruhları. Uzakta, şehirde yaşayanlara "Onlar şehir eşkıyası ben dağcıyım" diyordu. Burada hiç kimseye ihtiyacı yoktu, çünkü burada kaybolması ve yok olması imkansızdı, sadece değişime uğrardı; zamanı geldiğinde o da olacaktı. Tanyeri ağarmaya başlamıştı, batı ufku öyle uzun ve güçlü kızıla bürünüyordu ki yeryüzünün yarısından fazlasını çevreliyordu ve gün doğumunun habercisiydi keklik sesleri. Karina Lagünü sanki denizi paramparça ederek şekillenmiş yüzlerce adacık ve yarımadadan oluşmuş gibi ufkun kızıllığı ile bütünleşerek ve rengarenk kendini sergiliyordu. Denizden gelen sıcak hava akımı ile çarpışan soğuk hava Samsun dağlarının zirvelerini sanki üşümesin diye kimi zaman beyaz bir şapka, kimi zaman Menderes ovasının pamuğundan yapılmış beyaz bir yorgan gibi bulutlarla tutunuyordu.

16 16 Ve gün doğumu ile ortalık ağarırken sessizliği parçalayan bir uğultu sardı her yanı bu rüzgarın sesi değildi. Arılar, günün ilk ışıklarıyla beraber çalışmaya başlamış Karina Lagününün yakınlarında yüzlerce kovandan fırlayan ordu birlikleri gibi aşağılardan yukarılara, üst yamaçlara doğru S'ler çizerek yükseliyorlar ve milyonlarca arı vızıldayarak uğultu oluşturuyorlardı onları takip eden ve ötüşen kuşlarla beraber günün ilk hareketlilik mesajını veriyorlardı. Aydınlık ve çalışkan yaşam başlamıştı. Us geçen yıl ilk kez buraya atları araştırmaya geldiğinde öncelikle atların sosyal yapısı ve yedikleriyle ilgilenmiş; davranışlarını izleyip onları rahatsız etmeden yada en az etkileyerek incelemelerde bulunmuş, yanında yeteri kadar yiyeceği olmasına rağmen beslenmelerini dikkatle izleyerek hangi bitkileri ne şekilde tükettiklerine bakmış ve aynı şekilde onlar gibi beslenmeye başlamıştı. Biliyordu ki Afrika da ki goriller ve gergedanlar sadece çiğ otla beslenirler ve dünyanın en güçlü hayvanlarıdır. Us da kendine onları örnek alarak bir hafta boyunca atların yediği besinleri dikkatle incelemiş ve atlar gibi beslenmişti. Ve bir hafta sonra iki kilo vermişti, çünkü buradaki yaban hayvanlarının günlük yaşamlarının büyük çoğunluğu beslenmekle geçiyor zamanlarını otlaklarda dolaşmaya ayırıyorlar, güvenliklerini ve rahatlarını sağladıktan sonra sadece besleniyorlardı; oysa Us' un onlar gibi sadece beslenmeye ayıracak zamanı yoktu. Ama yine de atların beslenme teknikleri ve ne yemek istediklerini bilişleri O'nu hayrete düşürmüştü. Bir bitkiyi yararı ve zararıyla iyi şekilde tanımadan onu kullanmak özellikle sağlık açısından tehlikelidir ve doğaya uygun hareket etmemektir. Buradaki en iyi rehber Dilek Yarımadasında yaşayan dört ayaklı beygirlerdir. Çünkü doğada yaşam önce zararsızlıkla başlar, burada yaşam kolay değildir, dikkatsizliğe izin verilmez. Ve burada sorunların değil yaşamsal kararların parçası olunur, ancak böyle ayakta durulur. Us burada yaşayan canlıların varlıklarını sürdürebilmeleri için birbirlerini iyi tanımaları gerektiğini ve bu canlıların yaşam içinde edindikleri bilgilerle özel bir yer ve yeni stratejiler kazandıklarını öğrendi. Yerdeki otlar ve dağdaki atlar da bunlara dahildi... Öncelikle Us toksin salgılayan bitkiler hakkında bilgi aldı; kimi bitkinin sadece köklerini kiminin sadece yapraklarını kiminin ise

17 17 sadece meyvelerini yedi, buna rağmen bir haftada iki kilo vermekten kurtulamadı! Şimdi yanında konserveleri ve uzun süre dayanan kuru gıdaları vardı, beslenmek için zaman harcamayacaktı... Karagölge ile beraber birer konserve açıp günün ilk yemeğini yediler ve kampı toplayıp atlara doğru yürüyüşe geçtiler... Yanan ormandan arta kalan ağaçların kesilmiş dalları yeni doğan güneşin gölgesinde uzayarak bir iskelet görüntüsünü andırıyordu. Yanmış ağaçların dal parçaları ve taşlar beraber yuvarlanarak yığınlar oluşturmuşlar, çürüyen çam ağaçlarının kabukları ve kozalaklar toprakla bütünleşmeye başlamışlar, bir bütün olmuşlar, kardeşçesine sarmaş dolaş bir araya gelmişler ve yeni doğan çam fidanlarını beslemeye başlamışlardı. Yangından sonra ölen ağaçlara ulaşabilmek için iş makinelarıyla stabilize yollar açılmış, bu açılan yollar bazı yatakları ve yamaçları yarmıştı ve toprağın altından giden suyun yönünün değişimine neden olmuş bu yüzden yeni açılmış yarıklardan su sızmaya başlamıştı. Ve buradan çıkan küçük pınarcıklardan bölgedeki pek çok canlı su ihtiyacını gideriyordu. Buradaki su yarığından içmek için kendine temiz su arayan Us amacına ulaşamadı çünkü buraya gelen hayvanların ayak ve dışkı atıklarından oluşan çamurun içinden yararlanabilmesi mümkün değildi, temiz kaynak arayışı için yoluna devam etti. Karagölge nin temiz yarığa doğru ilerleyişini seyretti. Evet biraz ilerde ve yaklaşık iki metre yükseklikte temiz bir su sızıntısı vardı. Bu temiz sızıntının olduğu yere kalem gibi ince ve kısa dal parçası sokan suyun akışını sağladı ve matarasını boşaltarak pamuk ipliği gibi ağır ve narin akan taze suyla doldurmaya başladı, bu arada yerdeki çamurda belirgin görünen atların ayak izlerine bakıyor ve onların Dipburun a doğru yol aldıklarını anlıyordu. Dürbünüyle o tarafa doğru baktı. Matarasını yaklaşık yirmi dakikada doldurdu. Su temiz ve serindi. Gülümsedi... Yolculuğun bundan sonraki bölümü daha kolay olacaktı çünkü orman arazi ekiplerinin çalışmaları buradaki stabilize yolu Dipburun a kadar götürüyordu, Us için bu yolu takip etmek yeterli olacaktı. Ancak Samsun Dağlarında Dipburun a en yakın ve en yüksek tepeye NATO için üs hazırlığı çalışmaları başlamıştı ve bu bölgeye yakın şantiye kurulmuş, iş makinaları ile çalışmalar hızlandırılmıştı ayrıca yerin altından yaklaşık bir metre derinden dört adet bilek

18 18 kalınlığında kablolar döşeniyor yeni kurulacak üs için gerekli olan elektrik ihtiyacı giderilmeye çalışılıyordu. Tepe, iş makinaları ve dinamitle biraz daha düzeltilmiş, yüksekliği yaklaşık on metre düşürülmüş, yeteri kadar büyük su ve mazot depoları hazırlanmış, tepeye hafriyat taşıyan kamyonlar için yol ince mıcır ile tasfiye edilmişti ve çalışmalar bütün hızıyla sürüyor, insanlar ve makinalar bir bütün olarak çalışmaya devam ediyordu. Us şantiyenin ve çalışanların dikkatini çekmemek için onlardan uzak olan yolu izledi; yılkı atları gibi Güneş yükseldikçe Karina Lagününün görüntüsü netliğini kaybediyor, hava puslanıyor ve Us Dipburuna doğru yükselerek ilerledikçe lagün solda aşağılarda ve arkada kalıyordu. Yangından nasibini almayacak kadar şanslı büyük çam ağaçlarıyla kaplı bir tepeye ve düzlük bir alana vardı. Buradan etrafına bakınca, önünde yani batıda Nero nun koyunu ve çatısı çökmüş yıkık kilisenin taş duvarlarını görebiliyordu. Burası küçük iki adacığın dalgakıran gibi önünü kapattığı güzel bir koy oluşturuyordu, ikinci ada koyun dışında ve fener adasıydı. Bu koy rüzgarlı havalarda fırtınadan kaçan balıkçı tekneleri için iyi bir barınaktı. Dipburun a doğru ve aşağıya indikçe yüksek çam ağaçları yerini maki topluluklarına bırakıyor ve onlarda en az ağaçlar kadar erozyonu engelliyordu. Karina Lagünü güneydoğuda ve Us un arkasında kalmıştı, kuzeyde ise Samos Adasına yüksekten bakılınca havanın puslu olmasına rağmen havaalanıyla beraber, rüzgar gücünden elektrik elde etmek için kurulmuş, elektrik santralları; bunlara ait uzun ve beyaz direkler üzerinde hala dönmeye devam eden on adet tirübünler görünüyordu. Ve Samos şehri, hilal şeklinde ay gibi dağların oluşturduğu doğal koya gizlenmiş bir görünümle kendini sergiliyordu. Kuruyan boğazını yumuşatmak ve birkaç yudum su içmek için sırt çantasını yere indirdi; yorulduğunu hissetti, burası dinlenmek için gölgeli bir yerdi ve gizlenmek içinde yeterli büyüklükte ağaçlarla korunaklıydı. Karagölge ye baktı, sanki gülümsüyor; oturmuş Us u izliyordu.

19 19 Buradan Dipburun'u gözlemlemek daha kolaydı, yeterince yüksekte ve gereği kadar yakın. Birkaç yudum su içti, dürbününü çıkardı ve atları aramaya başladı. Sürüyü yaklaşık üç yüz metre ilerde, maki topluluklarıyla kaplı bir alanın hafif açıklığında gördü. On, on iki kadar at sakin ve huzurlu bir şekilde otluyorlardı, dürbünü ile biraz daha dikkatle etrafına bakınca üst yamaçta sürüsünü kollayan tehditkar bakışlı yağız aygırı gördü; gözlerine inanamadı, birbirlerine bakıyorlardı! Donakaldı öylece

20 20 Telefon bıkmaz, bitmek bilmez bir inatla çalmaya devam ediyordu; sonuda homurdanarak gözlerini açtı, telefonunu aramaya başladı. 2.Bölü Yatağın yanında, yerde üzerine basılmış, buruşmuş kot pantolonunun cebinden telefonunu aldı ve açtı. Karşı taraftaki ses, --Taşkın sen misin? Dedi. Yatakta, yanında yatan ve hafif horultuyla uyumaya devam eden kadını seyrederek, kaşları çatık, yorgun ve kafası karışmış bir şekilde, --Kim arıyor? Dedi. Ulaş, --Ben Ulaş, Efes havaalanından arıyorum, Taşkın ın uçuş öğretmeniyim, O nun la görüşebilir miyim? Dedi. Dün akşam barlar sokağında tanıştığı, bira içip oynaştığı orta yaşlı sarışını, kaldığı pansiyon odasına getirdiğini anımsadı ama ismini hatırlayamadı. Telefonda bekleyen sese, --Ben Taşkın, dinliyorum Ulaş. Dedi. Ulaş, --Sesini iyi alamadım, yoksa hasta mısın? Dedi. Taşkın, --Hayır sanırım dün akşam içkiyi fazla kaçırdım, sınırımı aştım yine taştım! Dedi. Ulaş, gülümseyerek --Güzel demek ki her zaman ki gibisin! Bu gün Antalya ya bir uçuş var, T- 67 ile gidilecek ve havaalanından Sesna 135 i alıp iki uçak geri dönülecek; gelir misin? dedi. Taşkın kolundaki saate baktı, sabahın sekiz buçuğunu gösteriyordu, daha yatalı üç saat olmamıştı, --Ne zaman orada olmam gerekiyor? Dedi. Ulaş, --Eğer gelmeyi düşünüyorsan hemen!. Çünkü bu uçuşunu, yalnız uçuş olarak göstereceğim ve defterine işleyeceğim. Dedi.