Kerem ERTAN T.C. GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÖZEL HUKUK ANABİLİM DALI DEN Z HUKUKUNDA LONDRA DA TAHK M

Transkript

1 Kerem ERTAN T.C. GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÖZEL HUKUK ANABİLİM DALI DEN Z HUKUKUNDA LONDRA DA TAHK M

2 Yay n No : 2374 Hukuk Dizisi : Bask - Ocak STANBUL ISBN Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da- t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask - Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Seda Ozalit Kurumsal Dijital Kopyalama Merkezi San. ve Tic. Ltd. fiti. Burhaniye Mah. Abdullah A a Cad. Çulha fl Merkezi No: 12 : Nur Baylav Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Narl bahçe Sokak No. 11 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212)

3 Sevgili Anne ve Babama...

4

5 ÖNSÖZ Bu çal flman n konusunun seçiminde vermifl oldu u fikir ve destek için Avukat Caroline Ryan a içten teflekkür ederim. Çal flmam hakk nda içerik ve flekil aç s ndan yapm fl oldu u elefltirilerle katk da bulunan, beni sistemli çal flmaya yönlendiren tez dan flman n Prof. Dr. Yalç n Çakal r a çok teflekkür ederim. Çal flmam s ras nda yapm fl olduklar de erli yorumlar, destek ve yard mlar için Sn. Prof. Dr. Samim Ünan a, Prof. Dr. M. Fehmi Ülgener e, Prof. Dr. Ziya Ak nc ya ve Doç. Dr. Hakan Karan a sonsuz teflekkürlerimi sunar m. Çal flmamla ilgili kaynak temin etmemde benden yard mlar n esirgemeyen Avukat Seçil Ertan a, Doç. Dr. Kerim Atamer e, Dr. Semin Töner fien e ve Avukat Patrick C. Crilley e teflekkürü borç bilirim. Kerem Ertan stanbul, 04 May s 2010

6

7 Ç NDEK LER Önsöz...III çindekiler...v K saltmalar...xiii Girifl...1 Birinci Bölüm Baz Ülkelerde Deniz Hukukunda Tahkim 1. Amerika Birleflik Devletleri nde Almanya da Singapur da Çin de Fransa da...17 kinci Bölüm Deniz Hukukunda Londra da Tahkim 1. LCIA...19 I- Tarihi Geliflimi...20 II- Yap s...21 III- Tahkim Kurallar...22 IV- Model Tahkim Klozu Tahkim Kanunu...23 I- Tarihi Geliflimi...23 II- Uygulama Alan LMAA...26 I- Tarihi Geliflimi...26 II- Üyeleri...27

8 VIII III- LMAA Kurallar...28 IV- FALCA Kurallar (The FALCA Rules)...29 V- Küçük Alacaklar Usulü...31 A- Genel Olarak...31 B- Hakem Atanmas...31 C- Hakem Ücreti...32 D- Temyiz Hakk...33 VI- Orta Seviyeli Alacaklar Usulü 2009 (The LMAA Intermediate Claims Procedure 2009) CPR Avrupa Toplulu u Hukuku Tahkim Kanunu ve LMAA Kurallar Uyar nca Tahkim...35 I- Hakem Mahkemesinin Teflkili...35 A- Hakem Mahkemesinin Kaç Hakemden Oluflaca Meselesi...36 B- Hakem Atama Usulleri Hakem Mahkemesinin Tek Hakemden Oluflaca Hallerde Hakem Mahkemesinin ki Hakemden Oluflaca Hallerde Hakem Mahkemesinin Üç Hakemden Oluflaca Hallerde Hakem Mahkemesinin Üçten Fazla Hakemden Oluflaca veya Tahkimde kiden Fazla Taraf n Bulundu u Hallerde Taraflardan Biri Hakem Atama fllemine Kat lmad veya Kendi Hakemini Atamad Takdirde Uygulanacak Usul...40 II- Hukuka Ayk r Hakem Atama fllemlerine Karfl Yasal Yollar...41 III- Dava Açma Sürelerinin Kesilmesi (Interruption of Time Limits) Bak m ndan Tahkim Davas n n Aç lmas...42 IV- Tahkim Davas Açmak çin Sözleflmeyle Belirlenmifl Sürelerin Uzat lmas...44 V- Tahkim Yarg lamas Usulü...46 VI- Tahkimin Kifliye Özelli i (Privacy) ve Gizlili i (Confidentiality)...48 A- Tahkimin Kifliye Özelli i...48

9 IX B- Tahkimin Gizlili i...49 VII- Tahkim Masraflar veya Tahkim Davas yla Talep Olunan Alacaklar çin Teminat...51 A- Tahkim Masraflar çin Teminat...51 B- Tahkimde Talep Olunan Alacaklar çin Teminat Dondurma Tedbirleri (Freezing Injunctions) Gemi htiyati Hacizleri (Ship Arrests)...54 VIII-Hakem Kararlar (Awards)...55 A- Hakem Kararlar n n Ba lay c l...55 B- Hakem Kararlar n n Oluflturulmas...56 C- Hakem Kararlar n n Gerekçeli Olmas...59 IX- Tahkim Masraflar n n Pay Edilmesi...60 A- Pay Edilecek Tahkim Masraflar n n Miktar n n Belirlenmesi...61 B- Tahkim Masraflar n n Pay Edilmesinde Taraflar n Davran fllar n n Etkisi...61 X- Tahkim Masraflar Bak m ndan Koruyucu Önlemler...62 A- Haklara Zarar Vermeden Yap lan Sulh Teklifleri...62 B- Aç k Sulh Teklifleri...62 C- Masraflara liflkin Olanlar Hariç Di er Haklara Zarar Vermeden Yap lan Sulh Teklifleri...63 D- Kapal Zarf Teklifleri...63 XI- Hakem Kararlar na Karfl Kanun Yollar...63 A- Hakem Mahkemesinin Yetkisine Karfl Devlet Mahkemesinde tiraz Edilmesi...64 B- A r Usule Ayk r l k Nedeniyle Hakem Karar na Karfl Mahkemede tiraz Edilmesi A r Usule Ayk r l k Sebepleri A r Usule Ayk r l n Sonuçlar...68 C- Hukuka Ayk r l k Nedeniyle Hakem Kararlar na Karfl Temyiz Yolu Temyiz Sebepleri Temyiz ncelemesi Neticesinde Mahkemenin Verebilece i Kararlar...70 D- Hakem Kararlar na Karfl Kanun Yollar nda Dikkat Edilmesi Gereken Ortak Özellikler...70

10 X XII- Uygulanacak Hukuk...71 A- Tahkim Sözleflmesine Uygulanacak Hukuk...72 B- Uyuflmazl n Esas na Uygulanacak Hukuk...75 C- Tahkim Usulü Hakk nda Uygulanacak Hukuk...76 D- Hakem Karar na Uygulanacak Hukuk...77 XIII-Hakem Mahkemesinin Yetkisine liflkin htilaflar...77 A- Hakem Mahkemesinin Kendi Yetkisi Konusunda Karar Vermesi...78 B- Tahkim Sözleflmesinin Ba ms zl...78 C- Hakem Mahkemesinin Yetkisine Karfl tirazlarda Süre S n r...79 D- Hakem Mahkemesinin Yetkisi Konusunda Devlet Mahkemesinin Karar Verme Yetkisi...80 XIV- Tahkim Sözleflmesine Ra men ngiliz Mahkemelerinde Aç lan Davalar n Durdurulmas...81 A- Durdurma Karar çin Gerekli fiartlar...82 B- Durdurma Karar Baflvurusu Usulü...82 XV- Tahkim Sözleflmesine Ayk r Olarak Yabanc Devlet Mahkemelerinde Aç lan Davalar n Engellenmesi için Tedbirler...83 A- fiartlar...83 B- Avrupa Toplulu u Hukuku Karfl s ndaki Durum...85 XVI- ngiliz veya Yabanc Hakem Kararlar n n ngiltere de Tenfizi...87 A- Hakem Kararlar n n 1996 Tahkim Kanununun 66. Maddesi Uyar nca Tenfizi...88 B Tarihli Yabanc Hakem Kararlar n n Tenfizi Hakk nda Cenevre Sözleflmesi Hükümlerine Tâbi Yabanc Hakem Kararlar n n 1996 Tahkim Kanununun 99. Maddesi Gere ince Tenfizi...89 C Tarihli Yabanc Hakem Kararlar n n Tan nmas ve Tenfizi Hakk nda New York Sözleflmesine Tâbi Hakem Kararlar n n 1996 Tahkim Kanununun 100. ve Devam Maddeleri Gere ince Tenfizi...89

11 XI Üçüncü Bölüm Deniz Hukukunda Londra da Verilen Hakem Kararlar n n Türkiye de Tan nmas ve Tenfizi 1. Uygulanacak Hükümler Görevli ve Yetkili Mahkeme Tenfiz Davas nda Sunulacak Belgeler Tenfizi Engelleyen Durumlar...95 I- Taraflar n Ehliyetsizli i...96 A- Tahkim Sözleflmesinin Taraflar n n Ehliyetine Uygulanacak Hukuk...96 B- Tahkim Sözleflmesinin Taraflar n n Ehliyetine ngiliz Hukukunun Uygulanmas n n Do uraca Sonuçlar P&I Kulüplerinin Üyelerini Temsilen Tahkim Anlaflmas Yap p Yapamayaca Meselesi Kurtarmada Kaptan n veya Donatan n Yük lgililerini Temsilen Tahkim Anlaflmas Yap p Yapamayaca Meselesi II- Tahkim Sözleflmesinin Geçersizli i A- Tahkim Sözleflmesinin Maddi Geçerlili ine Uygulanacak Hukuk B- Tahkim Sözleflmesinin fiekli Geçerlili ine Uygulanacak Hukuk C- Tahkim Sözleflmesinin Geçerlili ine ngiliz Hukukunun Uygulanmas n n Do uraca Sonuçlar Tahkim Sözleflmesi Türleri a- Sarih ve Z mni Tahkim Anlaflmalar b- Ad Hoc Tahkim Anlaflmalar c- fiarta Ba l Tahkim Anlaflmalar d- Seçimlik Hakka Ba l Tahkim Anlaflmalar Tahkim Anlaflmas n n fiekli a-yaz l fiekil b- Tahkim Anlaflmas n n Yaz l Bir Belgede Yer Almas aa- Gemi Kiras Sözleflmelerinde bb- K rkambar Sözleflmelerinde...127

12 XII cc- Yolculuk Çarteri Sözleflmelerinde dd- Zaman Çarteri Sözleflmelerinde ee- Gemi Al m Sat m Sözleflmelerinde ff- Kurtarma Sözleflmelerinde gg- Müflterek Avaryada hh- Çatmada ii- Römorkaj Sözleflmelerinde jj- Gemi Yönetimi Sözleflmelerinde c- Tahkim Anlaflmas n n Taraflar Aras nda Yaz l letilerin Teati Edilmesi Suretiyle Kurulmas d- Tahkim Anlaflmas n n Yaz yla spat Edilebilir Olmas e- Yaz l fiartlara At f Yoluyla Yaz l Olmayarak Yap lan Tahkim Anlaflmalar f- Yarg lama S ras nda Sunulan Yaz l Beyanlarla Yap lan Tahkim Anlaflmalar D- Birlefltirme (Incorporation) Yoluyla Yap lan Tahkim Anlaflmalar Genel Olarak Birlefltirme Alman Hukukunda Frans z Hukukunda Singapur Hukukunda Türk Hukukunda ngiliz Hukukunda a- Koniflmentoda Çarter Partiye Yap lan At fla Çarter Partinin Genel Olarak Hükümlerinin Koniflmento liflkisi Bak m ndan Geçerlili i aa) Koniflmentoda Hangi Çarter Partiye At f Yap ld n n Tarifi Meselesi (Description Issue) bb) Çarter Partinin Hangi Hükümlerinin Koniflmentonun Parças Haline Getirildi inin Tespiti Meselesi (Construction Issue) cc) Koniflmentoyla Birlefltirildi i Tespit Olunan Çarter Parti Hükümlerinin Dil Bak m ndan Koniflmento liflkisine Uygulanabilirli i Meselesi (Linguistic Applicability Issue)...162

13 XIII dd) Koniflmentoyla Birlefltirildi i Tespit Olunan Çarter Parti Hükümlerinin Koniflmentodaki Kay tlarla Tutars zl Meselesi (Inconsistency Issue) b- Koniflmentodaki Birlefltirme Klozu Uyar nca Çarter Partinin Tahkim Klozunun Koniflmento Hamiline Karfl Ba lay c l aa) 1996 Tahkim Kanunu Öncesinde Verilen Kararlar bb) 1996 Tahkim Kanunu Sonras nda Verilen Kararlar E- Tahkim Anlaflmas n n Belirsizli i (Uncertainty) F- Taraflar n Tahkim radesinin Aç k ve Kesin Olmamas III- Adil Yarg lanma Hakk n n hlal Edilmifl Olmas IV- Hakemlerin Yetkilerini Aflmalar V- Hakem Seçim Yöntemine veya Usule Uygulanacak Kurallara Ayk r l k VI- Hakem Karar n n Ba lay c Olmamas veya ptal Edilmifl Olmas A- Ba lay c l k Koflulu B- Hakem Karar n n ptal Edilmifl veya cras n n Geri B rak lm fl Olmas VII- Uyuflmazl n Tahkime Elveriflli Olmamas VIII-Hakem Karar n n Kamu Düzenine Ayk r Olmas A- Hakemlerin Ba ms z Olmamas B- Vekilin Özel Yetkisinin Bulunmamas C- Hakem Karar n n Gerekçesiz Olmas D- Temyiz Hakk ndan Peflinen Feragat Edilmifl Olmas E- Hakem Mahkemesinin Kendi Yetkisi Konusunda Karar Vermifl Olmas Sonuç Kaynakça Özgeçmifl...224

14

15 A.g.e. ABD b. : Bas Bkz. : Ad geçen eser KISALTMALAR : Ankara Barosu Dergisi : Bak n z C. : Cilt C.A C P R DAC E. : Esas ed. FALCA H.L HD HGK BD K. : Karar KB LCIA Lloyd s Rep. LMAA LMLN LSSA : Court of Appeal (Temyiz Mahkemesi) : Civil Procedure Rules (Medeni Usul Kurallar ) : Departmental Advisory Committee (Bakanl k Dan flma Komitesi) : Edition (Bas ) : Fast And Low Cost Arbitration (H zl ve Ekonomik Tahkim) : House of Lords (Lordlar Kamaras ) : Hukuk Dairesi m. : Madde : Hukuk Genel Kurulu : stanbul Barosu Dergisi : King s Bench (Yüksek Temyiz Mahkemesi) : London Court of International Arbitration (Londra Milletleraras Tahkim Mahkemesi) : Lloyd s Law Reports (Lloyd Hukuk Raporlar ) : London Maritime Arbitrators Association (Londra Deniz Hakemleri Birli i) : Lloyd s Maritime Law Newsletter (Lloyd Deniz Hukuku Gazetesi) : Lloyd s Standard Salvage and Arbitration Clauses (Lloyd Standart Kurtarma ve Tahkim Klozlar )

16 XVI MHB MTO No. P C Q.B Q.B.D Q.C s. : Sayfa S. : Say SGHC T. : Tarih TD UKPC UNCITRAL : Milletleraras Hukuk ve Milletleraras Özel Hukuk Bülteni : Milletleraras Ticaret Odas : Number (Say ) : Privy Council ( ngiltere Kraliyet Dan flma Meclisi) : Queen s Bench (Yüksek Temyiz Mahkemesi) : Queen s Bench Division (Yüksek Temyiz Mahkemesi) : Queen s Counsel (Kraliçe nin Dan flman ) : Singapore High Court (Singapur Yüksek Mahkemesi) : Ticaret Dairesi v. : Versus (Karfl ) vd. Vol. Y. : Y l YKD : United Kingdom Privy Council (Birleflik Krall k Dan flma Meclisi) : United Nations Commission on International Trade Law (Milletleraras Ticaret Konusundaki Birleflmifl Milletler Komisyonu) : Ve devam : Volume (Cilt) : Yarg tay Kararlar Dergisi