KÜRESEL DENİZ TEHLİKE VE EMNİYET SİSTEMİ (GMDSS) İLE DENİZDE MUHABERE

Transkript

1

2

3 KÜRESEL DENİZ TEHLİKE VE EMNİYET SİSTEMİ (GMDSS) İLE DENİZDE MUHABERE GMDSS, tehlikeye maruz kalan gemilere yardım iletilebilmesini temin etmek üzere 1 Şubat 1999 tarihinden itibaren tam olarak yürürlüğe giren, uydu ve kara telsiz haberleşmesinin birbirine entegre olduğu bir muhabere sistemidir.gmdss, Global Maritime Distress And Safety System sözcüklerinin ilk harflerinden oluşur. GMDSS nin amacı sisteme tabi olan gemilerin herhangi bir yerden ve herhangi bir zamanda diğer gemiler ve kara istasyonu ile tehlike ve emniyet haberleşme yapabilmelerini sağlamaktır. GMDSS, Birleşmiş Milletler in deniz emniyeti ve deniz kirliliğinin önlenmesi konularından sorumlu organı Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından, diğer ilgili uluslararası kuruluşlarla koordineli olarak geliştirilmiştir. Hangi Deniz Araçları GMDSS e Tabidir? GMDSS kapsamında; uluslararası sefer yapan, 300 gros ton ve üzerindeki tüm yük gemileri ile gros tonajdan bağımsız tüm yolcu gemileri (12 kişinin üzerinde yolcu taşıyan gemiler), çeşitli uydu 1

4 ve telsiz donanımına sahip olmak zorundadır. GMDSS isterlerine ilişkin düzenlemeler 1974 Denizde Can Emniyeti Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS) nin 4 üncü bölümünde yer almaktadır. Ülkelerin ulusal sularında seyir yapan gemiler GMDSS e tabi olmayıp, bayrak devletinin kurallarına tabidir. Denizde Haberleşme Çeşitleri Nelerdir? 1. Gemiden gemiye (Ship to Ship) haberleşme, 2. Gemiden sahile (Ship to Shore) haberleşme, 3. Sahilden gemiye (Shore to Ship) haberleşme, 4. Arama kurtarma (Search and Rescue) haberleşmesi, 5. Olay yeri (On Scene) haberleşmesi, 6. Köprüden köprüye (Bridge to Bridge) haberleşme, 7. Deniz emniyeti (MSI- Maritime Safety Information) için yapılan tek yönlü haberleşme, 8. Genel-Rutin (General-Routine ) haberleşme, 9. Mevki belirleme sinyallerinin gönderilip alınması, GMDSS Kapsamında Deniz Alanları Nasıl Belirlenmiştir? Gemilerde bulunması gereken muhabere donanımı, A1, A2, A3 ve A4 şeklinde isimlendirilen deniz alanlarına göre belirlenmiştir. A1 Deniz Sahası: Kıyıdan itibaren VHF-FM/DSC istasyonunun kapsama sahasıdır (kıyıdan yaklaşık NM mesafeye kadar olan sahadır). 2

5 A2 Deniz Sahası: A1 sahasından itibaren MF/DSC istasyonu kapsama sahasına kadar olan bölgedir (kıyıdan itibaren yaklaşık NM mesafeye kadar olan sahanın A1 sahası dışında kalan bölgedir). A3 Deniz Sahası: 76 G ve 76 K enlemleri arasında, A2 deniz sahasının dışında kalan INMARSAT uyduları kapsama sahasıdır. A4 Deniz Sahası: A3 deniz sahası dışında kalan, kutuplara kadar olan sahadır. Bir ülkenin A2 olarak belirlediği deniz bölgesi, başka bir ülke tarafından A1 olarak belirlenmişse o bölge A1 bölgesi olur. GMDSS içerisinde hangi servisler kullanılarak haberleşme yapılabilir? 1. INMARSAT uyduları ile, 2. COSPAS-SARSAT uyduları ile, MHz VHF bandı ile, khz HF bandı ile khz MF bandı ile, 3

6 SOLAS a Tabi Yolcu ve Kargo Gemilerinin Sahip Olması Gereken Temel Teçhizatlar ve Sistemler Nelerdir? Teçhizat ve Sistemler A-1 A-2 A-3 INMARSAT Bölgesi A-3 HF bölgesi A-4 VHF DSC X X X X X DSC Kanal 70 Kesintisiz Dinleme X X X X X DSC özellikli Dsc Telsiz/ Telefon MF DSC Khz. Kesintisiz Dinleme X X X X INMARSAT B,C X X DSC ve Teleks özellikli MF/ HF Telsiz X X X MF/HF DSC Alıcısı X X DSC özellikli VHF (yedek) X X X INMARSAT C (yedek) X X DSC ve Teleks özellikli MF/ HF Telsiz (yedek) X NAVTEX X X X X X Genişletilmiş Grup Çağrı (EGC) alıcısı X 1 X 1 X X X EPIRB X X X X X 4 SART X 2 X 2 X 2 X 2 X 2 VHF El Telsizi X 3 X 3 X 3 X 3 X 3 Yolcu gemilerinde yukarıdaki iletişim ekipmanlarına ek olarak aşağıdaki özellikleri sağlayan cihaz ve sistemlerin bulundurulması zorunludur. Acil durum panosu X X X X X Otomatik Yer Bilgisi Güncelleme Sistemi veya MHz lerde çift yönlü olay yeri ve köprü üstü haberleşme sistemi X X X X X X X X X X 4

7 1 - NAVTEX kapsama sahası dışı GT arasındaki gemilerde en az 1 adet ve 500 GT üstü ve yolcu gemilerinde en az 2 adet GT arasındaki gemilerde en az 2 adet ve 500 GT üstü ve yolcu gemilerinde en az 3 adet 4 - A4 deniz sahasında EPIRB den sinyal alınamamaktadır GMDSS Sisteminde Gemide Hangi Nitelikte Telsiz Operatörü Bulundurulacaktır? GMDSS teçhizatları bulunan bir gemide seyahat edecekleri A1, A2, A3 ve A4 bölgelerine göre mutlaka bu teçhizatları kullanacak personelin EHLİYET TÜRÜ Birinci Sınıf Telsiz Operatörü İkinci Sınıf Telsiz Operatörü Genel Operatör Tahidtli Operatör A1 Deniz Sahası VHF istasyonları menzili kıyıdan NM A Deniz Sahası MF/DSC istasyonları menzili kıyıdan NM A3 Deniz Sahası IN- MARSAT uyduları kapsama sahası 76 G ve 76 K enlemleri arası A4 Deniz Sahası: A3 deniz sahası dışında kalan, kutuplara kadar olan saha X veya X veya veya X X veya X veya veya X veya X veya veya X veya X veya veya 5

8 bulunması gerekmektedir. Uluslararası Telsiz kuralları (ITU/BR-RR) na göre bu personel; Not 1: A3 ve A4 bölgelerinde seyahat eden gemilerde cihaz yedeklemesi ve kıyıda bakım metotlarının seçilmesi halinde. GMDSS KAPSAMINDA KULLANILMAKTA OLAN VERİCİ CİHAZLAR NELERDİR 406 Mhz EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon Acil Durum Konum Vericisi) Bir geminin batması, yangın çıkması, bir olay sonucu terk edilmesi gibi acil bir durumla karşılaşması durumunda elle devreye alınabilen veya genelde suya düşünce kendisini otomatik olarak aktive edebilen, denizde yüzebilen, ışıklı görsel uyarı (flash) veren ve 406 MHz frekanslarından acil durum sinyalleri yayınlayarak COSPAS-SARSAT arama kurtarma uyduları tarafından gemiye ait kimlik bilgisi ile sinyal mevkisinin tespit edilmesine olanak sağlayan cihazlardır. Tehlikeli bir durumda gemi terk ediliyorsa mümkünse EPIRB cihazı da can salına 6

9 alınmalı arama kurtarma birlikleri tarafından kolayca tespit edilebilmesi maksadıyla çalışır durumda tutulmalıdır. COSPAS-SARSAT uyduları tarafından tespit edilebilen 3 tür acil durum vericisi vardır 1- Deniz vasıtaları için EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon Acil Durum Konum Vericisi), 2. Hava vasıtaları için ELT (Emergency Locator Transmitter-Acil Durum Yer Belirleyicisi), 3. Kişisel Kullanım için PLB (Personel Locator Beacon- Kişisel Yer Belirleyicisi), EPIRB, ELT ve PLB cihazları monte edildikleri deniz vasıtalarının, hava taşıtlarının ve PLB sahibinin kimlik bilgilerini (adı, çağrı kodu, bayrağı, MMSI Nu vb.) içerir. 7

10 COSPAS-SARSAT Sistemi Nasıl Çalışır? Uydu Destekli Arama Kurtarma Sistemi COSPAS- SARSAT kapsamında EPIRB/PLB/ELT cihazları vasıtasıyla, 406 MHz üzerinden gönderilen tehlike sinyalleri COSPAS-SARSAT uyduları tarafından alınarak, öncelikle yer terminallerine ve müteakiben arama kurtarma koordinasyon merkezlerine aktarılmaktadır. Ülkemiz COSPAS- SARSAT sistemine 2005 yılında üye olmuştur. Bu kapsamda, Türk Arama Kurtarma Bölgesi içerisinde 406 MHz EPIRB cihazı üzerinden gönderilen sinyaller, Sahil Güvenlik Komutanlığı Deniz Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi tarafından alınmakta ve zaman kaybetmeksizin bölgeye Arama Kurtarma Birliği sevk edilmektedir. 8

11 Deniz Emniyet Bilgi Sistemi : MSI- Maritime Safety Information System) MSI; gemilere yönelik seyir ikazları, meteorolojik tahmin ve uyarılar güvenlik ile ilgili mesajlar, elektronik haritalarda yapılacak güncellemeler ve diğer acil bilgilerin aktarılmasını kapsamaktadır. MSI mesajları NAVTEX cihazı, INMARSAT C (teleks) ile MF/HF teleks cihazları üzerinden gönderilir. NAVTEX (Navigational Text) : Navtex, MF bandında karadaki Navtex yayın istasyonlarından gemilere aciliyet, emniyet, meteoroloji ve çeşitli uyarıların aktarılmasını sağlayan ve uyarıları yazılı olarak verebilen bir sistemdir. Bu bilgiler ücretsiz olarak tüm gemiler için yayınlanır. Her ülkenin yayın yapan Navtex istasyonları birbirleri ile çakışmayacak saatlerde, 4 er saat ara ile İngilizce yayın dilinde bu bilgileri yayınlarlar. 9

12 İSTASYON YAYIN YAYIN ZAMANI (UTC) ADI KODU 490 KHz İÇİN NAVTEKS İSTASYONLARININ YAYIN KODU VE YAYIN ZAMANI (TÜRKÇE YAYIN) 00:00/04:00/08:00/ SAMSUN A 12:00/16:00/20:00 00:10/04:10/08:10/ İSTANBUL B 12:10/16:10/20:10 00:20/04:20/08:20/ İZMİR C 12:20/16:20/20:20 00:30/04:30/08:30/ ANTALYA D 12:30/16:30/20: KHz İÇİN RADYO TELEKS TEN YAPILAN TÜRKÇE NAVTEKS YAYINLARI 02:00/06:00/10:00/ İSTANBUL M 14:00/18:00/22: KHz İÇİN NAVTEKS İSTASYONLARININ YAYIN KODU VE YAYIN ZAMANI (İNGİLİZCE YAYIN) 00:30/04:30/08:30/ İSTANBUL D 12:30/16:30/20:30 00:40/04:40/08:40/ SAMSUN E 12:40/16:40/20:40 00:50/04:50/08:50/ ANTALYA F 12:50/16:50/20:50 01:20/05:20/09:20/ İZMİR I 13:20/17:20/21:20 Ülkemizde NAVTEX yayınları Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından aşağıda belirtilen saatlerde yapılmaktadır. 10

13 NAVTEX YAYIN SAATLERİ NAVTEX yayınlarını tr internet adresinden de takip edilebilirsiniz. SART : (Search and Rescue Transponder Arama Kurtarma Alıcı/Vericisi) Tehlikedeki bir geminin ya da kazazedelerin yerini tanımlamak amacıyla tasarlanmış, kolay taşınabilir bir aygıttır. SART tehlikedeki geminin terk edilmesi sırasında can salı ya da can filikasına taşınmalı ve uygun bir yere konumlandırılmalıdır. SART cihazı denizde kendiliğinden yüzebilir ve su geçirmezdir. Tehlike bölgesinden geçmekte olan uçak ya da gemilerin 9 GHz bandında çalışan radarlarının gönderimleri, SART aygıtına ulaştığında, aygıt etkin hale geçerek karşı sinyal gönderir. Deniz yüzeyinden 1 m yükseklikte konumlandırılan bir SART aygıtının gönderdiği uyarılar, radar antenin yüksekliği 15 m olan bir gemi tarafından 5 deniz mili mesafeden,

14 feet yükseklikte uçmakta olan bir helikopter ya da uçak tarafından ise 40 deniz mili mesafeden algılanabilir. SART Sinyalleri Nasıl Tespit Edilir? Bir gemi ya da uçağın radarı tarafından gönderilen sinyalle etkinleşen SART aygıtı konum gösterici sinyalleri, yakın çevredeki gemi ya da uçakların 9 GHz X bant radarlarının ekranlarında, birbirlerinden uzaklıkları 0,6 deniz mili olan ve en az 20 noktadan oluşan bir eko gurubu olarak gözlenirler. S-Band radar larda SART sinyalleri görüntülenemez. SART uyarılarının radar ekranına yansıması ilk temasta radar ekranının merkezinden çevresine doğru uzanan kerteriz hattına benzer bir görüntü verirken, yardım gemisinin SART aygıtına 1 deniz mili mesafe kalıncaya kadar yaklaşması durumunda ise, görüntü tüm ekranı kaplayan dairesel ekolar halini alır. 12

15 IMO nun verimlilik gereklerine göre, SART aygıtları üretim aşamasında, 96 saat hazır durumunu koruyabilen ve bu süre içinde 8 saat uyarı gönderebilme etkinliğini sağlayabilen bir enerji kaynağı ile donatılmak zorundadır. INMARSAT : INMARSAT, küresel bir uydu muhabere hizmetidir. Sistem kapsamında, gemilerde bulunan çeşitli tipteki cihazlar üzerinden, senkron uydular vasıtasıyla, ses, telex ve fax/ veri muhaberesi yapılabilmekte ve internete erişilebilmektedir. GMDSS Kapsamındaki INMARSAT Cihaz Tipleri : INMARSAT B tipi cihazlar ile ses, teleks, faks/veri aktarımı, INMARSAT C tipi cihazlar ile teleks ve acil durum sinyali aktarımı, INMARSAT F77 tipi cihazlar ile ses,teleks, faks/ veri aktarımı,internet bağlantısı, 13

16 GMDSS Kapsamı Dışında Kalan INMARSAT Cihaz Tipleri: INMARSAT M tipi cihazlar ile ses, faks/veri aktarımı ve acil durum sinyali aktarımı, INMARSAT Mini M tipi cihazlar ile ses, faks/ Veri aktarımı ve acil durum sinyali aktarımı, yapılabilmektedir. INMARSAT Telefonu Nasıl Aranır? Gemi adını biliyorsanız com/services/maritime/ships/directory/default. aspx adresinden o geminin INMARSAT iletişim bilgilerine ulaşabilirsiniz geminin telefon numarası çevrilerek bir gemiye ya da diğer INMARSAT kullanıcılarına ulaşabilirsiniz. Örnek : numarasını arayarak Sahil Güvenlik Komutanlığı Harekat ve Arama Kurtarma Merkezine ulaşabilirsiniz. INMARSAT C Terminaline Teleks Nasıl Gönderilir? , 581, 582, 583, geminin INMARSAT C Numarası çevrilerek teleks gönderilebilir Örnek : numarası üzerinden Ana Arama ve Kurtarma Koordinasyon 14

17 Merkezi INMARSAT C terminaline teleks atabilirsiniz. SSAS-Gemi Güvenlik Alarm Sistemi (Ship Security Alert System) : Gemilerin korsanlara karşı korunmasını, kaçırıldığında güvenlik güçlerinin olay hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlayan bir güvenlik sistemidir. Tehlike altında bulunan gemi tarafından el ile çalıştırılan sistem, ilgili güvenlik birimlerine INMARSAT ve COSPAS-SARSAT sistemleri üzerinden güvenlik alarmı gönderir. VHF-MF-HF DSC : Denizcilikte Kullanılan Telsiz Telefon Frekansları Nelerdir? Deniz haberleşmesinde, gemiler ve kara ile yapılacak telsiz telefon iletişimleri için ayrılmış üç ayrı frekans bandı bulunmaktadır. Uluslararası 15

18 Telekomünikasyon Birliği (ITU) nin kurallarına göre belirlenen bu bandlar aşağıda verilmiştir: Orta Frekans Bandı (MF- Intermedium Frequency) Yüksek Frekans Bandı (High Frequency ) Çok Yüksek Frekans Bandı (VHF-Very High Frequency) khz khz MHz VHF Deniz Telsizi (Marine Telsiz): Radyo Telefon gibi farklı isimlerle anılan sistem VHF frekans bandında çalışan, deniz araçlarının birbirleri ile veya kara ile görüşmesi amacıyla kullanılan telsiz sistemidir. Bu sistem VHF frekans bandında MHz arasındaki frekansları kullanır. Bu kanallardan 35 tanesi DUBLEX geri kalan 20 adedi ise SIMPLEX özellikte çalışmaktadır. Dubleks kanallarda aynı anda hem konuşma hem dinleme yapılabilir, Simpleks kanallar ise tek yönlü görüşme yapılabilir. 16

19 VHF Deniz Telsizi Hangi Amaçlarla Kullanılır? VHF Deniz telsizinin asıl amacı kapsama alanı içinde deniz araçlarının haberleşmesini sağlamaktır. Fakat bunun yanında her türlü arama kurtarma çalışması, denizdeki tehlikeli durumlar, acil durumlar, bilgilendirme ve hava durumu gibi amaçlarla da kullanılmaktadır. Kanal-16 ( MHz) uluslararası acil durum, bilgilendirme ve çağrı kanalıdır. Tüm tehlike (emergency), aciliyet (urgency) ve emniyet (security) istekleri ve çağrıları bu kanalda yapılır. Normal çağrılarda karşı taraf ile ilk irtibat kurulduğunda uygun başka bir kanal numarası verilir ve görüşmeye o kanaldan devam edilir. Acil durumlar dışında Kanal-16 kesinlikle görüşme yapmak için kullanılmaz, meşgul edilmez. Kanal-16 normal çağrılar için en çok 1dk, test ve denemeler için 10 sn meşgul edilebilir. MF Bandı : Bu band deniz haberleşmesinde telsiz telefon ve telsiz teleks kullanılarak yapılan iletişimlerde, 17

20 gemi-kıyı, kıyı-gemi yönlerinde normal ve öncelikli çağrı ve çalışma frekanslarını içermektedir KHz bandı içinde bulunan 2182 KHz tehlike, emniyet ve ivedilik çağrı yayınları için yapacakları çağrılarda kullanılan uluslararası bir frekanstır. HF Bandı : Deniz haberleşmesinde, telsiz telefon ve telsiz teleks kullanılarak bilgi iletişiminin sağlandığı bir başka band da khz arasındaki yüksek frekanstır. Bu frekanslarda çift yön (dubleks) ve tek yönlü (simpleks) telsiz haberleşmesi yapılabilmekte, tehlike, güvenlik ve ivedilik çağrı ve bilgileri gönderilip alınabilmektedir. DSC - (Digital Selective Call) Seçmeli Sayısal Çağrı : DSC telsiz cihazlarında yapılan herkesin duyduğu sesli çağrılardan farklı olarak gemiden gemiye, gemiden karaya veya karadan gemiye MMSI numarası kullanılarak yapılabilen özel aramalardır. Yapılan çağrıyı veya görüşmeyi herkes duymaz, sadece çağrı yapılan istasyon bu 18

21 çağrıyı duyar ve cevap verir. Böylece kanallarda gereksiz ses kirliliği, yanlış anlaşılmalar ve trafik engellenmiş olur. Eğer DSC ile tehlike, aciliyet veya emniyet mesajı yayınlanırsa bu ilgili tüm istasyonlara otomatik olarak iletilir. DSC sistemi kullanılarak yapılan çağrılarda, geminin DSC cihazına işlenmiş olan MMSI numarası yayın sırasında otomatik olarak gönderilir. Ayrıca bu yayın sırasında belirli bir istasyon ( kıyı veya gemi istasyonu ) çağrılıyorsa MMSI numarasının yazılması gerekir. DSC sistemleri kullanılarak yapılan tehlike yayınında umuma çağrı yapılıyorsa herhangi bir MMSI numarası yazılmaz. Tehlike yayını bir grup gemiye veya coğrafi bir bölge içine yapılıyorsa, bu takdirde grup çağrısı yapılan gemilerin kodu veya coğrafi bölge içine yapıldığında bu bölgelerin koordinatlarının yayın yapmadan önce DSC cihazına işlenmesi gerekir. DSC ile gönderilen tehlike alarmlarına alındı onayı sadece kıyı istasyonları tarafından tehlike alarmı yapılan aynı frekanstan DSC ile verilir. MMSI Numarası Nedir? MMSI (Deniz Mobil Servisi Tanıtım Numarası- Maritime Mobile Service Identity) numarası gemileri, sahil radyo istasyonlarını, kıyı yer istasyonlarını, grup çağrılarını birbirinden ayırt 19

22 etmek üzere digital olarak radyo frekanslarından gönderilen kendine özgü 9 haneli bir sayıdır. Kayıtlı olduğu ülkenin ilgili telekomünikasyon kurumları tarafından sadece ilgili gemiye ya da diğer yer/sahil istasyonlarına tahsis edilir. MMSI numaraları EPIRB, VHF/MF DSC ve AIS gibi sistemlerin içine programlanmıştır. Gemiler İçin MMSI Numarası : MMSI numarasının ilk üç hanesi, Deniz Tanıtma Numarası (MID- Maritime Identification Digit) olarak kabul edilir ve tabiyeti/milliyeti gösterir. Kalan 6 hane ise geminin kimliğini gösterir. MID XXXXXX Örneğin : Türk Bayraklı gemilerin MMSI numaraları 271 ile başlar. ANKA isimli geminin MMSI numarası dir Sahil Radyo İstasyonlarının MMSI numaraları 00 MID xxx şeklindedir. Örneğin, İstanbul Türk Radyo nun MMSI numarası dir. 20

23 Kanal No MARINE BAND FREKANS LİSTESİ (VHF) Gönderme Frekansı MHz Alma Frekansı MHz Simplex Dublex 1 156, ,450 D 2 156, ,700 D 3 156, ,750 D 4 156, ,800 D 5 156, ,850 D 6 156, ,300 S 7 156, ,950 D Kanalın Kullanım Amacı ARAMA KURTARMA 8 156, ,400 S SAHİL GÜVENLİK 9 156, ,450 S Balıkçı Kanalı , ,500 S Balıkçı Kanalı , ,550 S , ,600 S , ,650 S , ,700 S , ,750 S , ,800 S , ,850 S , ,500 D , ,550 D , ,600 D , ,550 D , ,700 D , ,750 D , ,800 D , ,850 D , ,900 D , ,950 D , ,000 D , ,626 D Gemi Dahili Kullanım - Max 1W ACİL DURUM - ÇAĞRI/İLK TEMAS Gemi Dahili Kullanım - Max 1W 21

24 MARINE BAND FREKANS LİSTESİ (VHF) , ,675 D , ,725 D , ,775 D , ,825 D , ,875 D , ,925 D , ,375 S , ,425 S , ,475 S , ,525 S , ,575 S METEOROLOJİ KANALI Tersane, Gemi inşa ve Onarım. Max. 1 Watt DSC- ACİL DURUM ÇAĞRI KANALI , ,625 S YAT Kanalı , ,675 S YAT Kanalı , ,725 S , ,825 S ACİL DURUM TELEKS ÇAĞRI KANALI , ,875 S Balıkçı Kanalı , ,525 D , ,575 D , ,625 D , ,675 D , ,725 D , ,775 D , ,825 D , ,875 D , ,925 D , ,975 D , ,025 D AIS Sistemleri 1. Kanalı AIS Sistemleri 2. Kanalı 22

25 VHF EL TELSİZİ IMO; A1, A2, A3, A4 bölgelerinde faaliyet gösteren SOLAS a tabi gemilerde VHF El telsizini bulundurmayı zorunlu tutmuştur. Ancak yoğun deniz trafiğinin bulunduğu A1 bölgesi içerisinde amatör deniz ve balıkçılık faaliyeti yürüten SOLAS a tabi olmayan deniz araçları için VHF El telsizi bulundurmak zorunluluğu bulunmamakla birlikte, IMO nun denizde yardıma ihtiyacı olan kişiler ile kolay irtibat kurulmasına ve mevkilerin tespit edilebilmesi arama kurtarma birliklerinin ve yardım edebilecek konumda olan diğer gemilerin bilgi sahibi olmaları kapsamında amatör denizcilik faaliyeti yürüten kişilerin VHF El telsizi bulundurmaları yönünde tavsiye kararları bulunmaktadır. 23

26 CEP TELEFONU: IMO tarafından Cep telefonları GMDSS unsurları arasında yer alan sistemlerden biri olarak henüz kabul görmemesine rağmen, cep telefonları günümüzde mobil haberleşmenin en kolay ve en basit yolu olarak hayatımızın ayrılmaz bir parçası olmuş, gelişen teknoloji cep telefonunun sahip olduğu teknik özellikler ile GSM operatörlerinin sağladığı hizmetler sayesinde denizde yardıma ihtiyacı olan insanlar ile kolay irtibat kurulmasına ve mevkilerin tespit edilebilmesine olanak sağlamıştır. IMO nun özellikle A1 deniz sahası içerisinde amatör balıkçılık ve denizcilik faaliyetinde bulunan ve araçlarında herhangi bir GMDSS sistemi bulunmayan kişilerin denize açılmadan önce cep telefonlarının şarjları dolu olarak denize açılmalarını yönünde tavsiye kararları bulunmaktadır. Cep Telefonunu Kullanarak Yerimi Nasıl Belirleyebilirim? 1. GPS sistemi bulunan telefonlarda uygun yazılımı kullanarak. 2. Tüm cep telefonu aboneleri ACIL ya da NEREDEYIM yazıp 2222 veya 7777 numaralarına kısa mesaj atarak, bulunduğu yer hakkında bilgi sahibi olabilmektedir. 24

27 HABERLEŞMEDE ÖNCELİK SIRASI NASILDIR? 1. Tehlike Çağrıları-Mesajları-Haberleşmesi Trafiği 2. Aciliyet Mesajları 3. Emniyet Mesajları 4. Rutin Haberleşme Tehlike-Acil Durum (Distress) Haberleşmesi Nedir? Bir gemi kendi imkânları ile çözemeyeceği bir sorun ile karşılaşır, tehlikeli bir durum içinde olduğunu bildirir ve acil bir yardıma ihtiyaç duyarsa tehlike çağrısı yapar. Tehlike haberleşmesi, en yüksek öneme sahip haberleşmedir. SOLAS sözleşmesine göre bu çağrıyı duyan herkes cevap vermek ve kendi güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde yardım etmekle SORUMLUDUR! Tehlike çağrısını (MAYDAY) duyulduğu yer eğer kıyıya yakın, karadaki yetkililerin (Kıyı Emniyeti, Türk Radyo veya Sahil Güvenlik Komutanlığı) iletişim kurabilme imkânlarının olduğu bir yer ise çağrıyı duyan tüm istasyonlar önceliği gerekli koordinasyonu sağlamak üzere Sahil Güvenlik Komutanlığı veya Kıyı Emniyetine bırakmalıdır. Ama herhangi bir yardım ihtiyacı olması ihtimaline karşı tehlike haberleşme trafiği bitene dek Kanal-16 dan durumu takip 25

28 etmelidir. Eğer MAYDAY çağrısının duyulduğu yer kara istasyonlarının iletişim alanı dışında bir açık deniz veya uzak bir kıyı ise bu durumda bu acil durum haberleşme trafiğini organize etme ve yardımı yapma sorumluluğu çağrıyı duyan gemilerde olur. Bir acil durum tehlike çağrısı alındığında durum karşı tarafa RECEIVED MAYDAY mesajı ile iletilir. Eğer çevrede acil durum çağrısını almayan ve Kanal-16 yı normal çağrıları için kullanan istasyonlar varsa SILENCE DISTRESS mesajı ile kanaldaki diğer görüşmelere acilen son verilmesi ve sessizlik sağlanması için istekte bulunur. Bu isteği tehlikede olan gemi veya tehlike trafiğini yöneten kara istasyonu yapıyorsa SILENCE MAYDAY mesajı ile yapar. Bu noktadan sonra bölgede bu çağrıları alan tüm gemilerin mesaj trafiğini yöneten kara istasyonunun verdiği talimatları dinlemek ve 26

29 gerektiğinde/istenildiğinde kendi güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde yardıma gitmek ZORUNLULUĞU VARDIR. Acil Durum - Emergency çağrısı 3 kez MAYDAY kelimesinin tekrar edilmesi ile başlar.devamında Geminin adı, geminin koordinatları ve olayın/ kazanın/durumun oluştuğu saat verilir. Sonrasında sırasıyla tehlikenin cinsi, ihtiyaç duyulan yardımın çeşidi, tehlikenin detayları, mürettebatın durumu ve hava durumu bilgisi aktarılır. Son olarak çağrıyı yapan kişinin bilgileri verilir. Tehlikede olmayan bir tekne eğer gönderilen yardımın yeterli olmadığını düşünürse veya yapılan tehlike çağrısına cevap verilmediğini görürse ilgili tehlike mesajını MAYDAY RELAY mesajını 3 kere tekrarlayarak aynen aktarabilir. Tehlike bittiğinde veya yeterli yardım sağlanmaya başladığında trafiği yöneten yetkili MAYDAY PRUDONCE çağrısını yapar. Tehlike tamimiyle bittiğinde SILENCE FENNE mesajı ile artık Kanal-16 dan normal çağrıların yapılabileceğini, sessizliğin bitirildiğini duyurur. Örnek Tehlike-Acil Durum Haberleşme Mesajı : ABC Gemisi: *MAYDAY MAYDAY MAYDAY Bütün istasyonlar, Bütün istasyonlar, Bütün istasyonlar 27

30 - Burası ABC gemisi Burası ABC gemisi Burası ABC gemisi - İlk çağrı yapıldıktan sonra Kanal-16 sessizlik oluşması beklenir. Vakit kaybetmeden 2. çağrı yapılır. - MAYDAY MAYDAY MAYDAY Bütün istasyonlar, Bütün istasyonlar, Bütün istasyonlar - Burası ABC gemisi Burası ABC gemisi Burası ABC gemisi - Çanakkale Boğazı, Gelibolu Tersanesi açıklarında gemimiz su alıyor. Koordinatlarımız Kuzey, Doğu. Gemi sancağa 20 derece yan yattı ve su alıyor, 10 mürettebat ile gemiyi terk ediyoruz, Acil yardım istiyoruz. - Tamam. Aciliyet (Urgency) Haberleşmesi Bir geminin güvenliği ile ilgili acil mesajlardır. Gemide isyan çıkması, bir hastalık durumu için yardım istenilmesi, denize adam düşmesi, dümen veya makine arızası gibi konular aciliyet kapsamına girer. Acil Durumun, Tehlikeden farkı henüz bir yardım talebinde bulunulmamasıdır. Öncelikle bilgilendirmek amacı ile yayınlanan bir mesajdır. Gemi kaptanının sorumluluğunda 28

31 bu bilgilendirmeden bir sonuç alınamıyorsa Acil Durum çağrısı (Mayday) yapılabilir. Aciliyet çağrısı PAN PAN kelimesinin 3 kez tekrarlanması ile başlar. Medikal (tıbbi) bir durum söz konusu ile çağrı PAN PAN MEDICAL olarak yapılır. Örnek Aciliyet Mesajı - PANPAN PANPAN PANPAN - Bütün istasyonlar Bütün istasyonlar - Bütün istasyonlar - Burası ABC gemisi -Burası ABC gemisi - Burası ABC gemisi, - Kaş açıklarında motorumuz yandı. Koordinatlarımız Kuzey, Doğu. Akıntı ile doğu kuzeydoğu yönünde sürükleniyoruz. Acil olarak yedeklenmek istiyoruz. Gemi, 50 mt boyunda kuru yük gemisi. - Tamam 29

32 Tıbbi Tahliye İçin Acil Mesaj Örneği: ABC Gemisi - PANPAN MEDICAL PANPAN MEDICAL PANPAN MEDICAL - Bütün istasyonlar Bütün istasyonlar Bütün istasyonlar - Burası ABC gemisi -Burası ABC gemisi -Burası ABC gemisi - Marmaris Boğazı nın girişinde mürettebatım güvertede düşerek ayağını kırdı. Koordinatlarımız Kuzey, Doğu. Acil tıbbi yardım istiyoruz. Gemi 50 mt boyunda kuruyük gemisi. - Tamam. Emniyet Haberleşmesi (Security) Nedir? Deniz trafiğini bile etkileyecek, herhangi olumsuz durum oluşturabilecek veya bölgedeki denizcilerin mutlaka bilmesi gereken önemli bilgilerin aktarılması demektir. Bu önemli bilgiler en basitinden bölgedeki hava durumu raporu veya çalışmayan bir fenerin bildirilmesi, yeni bir şamandıranın yeri, yeni fark edilen bir sığlıkkayalık, askeri tatbikat veya su altı çalışması gibi konular olabilir. 30

33 Emniyet mesajları bölgede ulaşılabilen tüm istasyonlara hitaben yapılır ve ilk çağrının Kanal- 16 dan yapılmasını takiben mesajın tamamı ve detayları başka bir kanaldan yayınlanır. (Örnek: Hava Durumu ve Fırtına Raporları 67. kanaldan verilmektedir.) Emniyet çağrısı SECURITE kelimesinin 3 kez tekrarlanması ile başlar. Örnek Emniyet Mesajı - ABC Teknesi - SECURITE SECURITE SECURITE - Bütün istasyonlar Bütün istasyonlar Bütün istasyonlar - Burası ABC gemisi -Burası ABC gemisi -Burası ABC gemisi - Yeşilova Körfezi girişindeki Atabol kayalıklarının şamandırası sönmüş durumda. Saat şu an 20:45 - Tamam Olay Yeri Haberleşmesi (On Scene Communication) Nedir? Olay yeri haberleşmesi tehlike altında bulunan deniz vasıtası ve kişiler ile olaya müdahil 31

34 olan arama kurtarma birlikleri ve diğer deniz vasıtaları arasında gemi ya da kazazedelerin kurtarılması ve yardımın sağlanması için yapılan haberleşmelerdir. Olay yeri haberleşmelerinin kontrolü, tahsisli frekansların seçimi arama ve kurtarma çalışmalarını koordine eden Olay Yeri Koordinatörü (On Scene Coordinator) sorumluluğundadır. Olay yeri haberleşmeleri simpleks kanallardan VHF Kanal-16 ya da MF bandındaki karşılığı 2182 KHz. frekansı üzerinden yapılır. İcra edilen arama kurtarma harekatı ile ilgili olarak Arama Kurtarma Merkezleri icra edilen faaliyetler ile ilgili olarak seyir emniyetine yönelik olarak NAVTEX yayını yapabilir. Deniz Haberleşmesinde Kullanılan Ortak Alfabe ve Rakamlar: GMDSS sisteminde yer alan sistemler kullanılarak yapılan sesli ve görsel haberleşmelerde ana dili farklı kişilerin de mesaj alıp verirken kelimeleri doğru iletmeleri, karşılıklı yanlış anlaşılmaların önüne geçilebilmesi maksadıyla tüm dünya denizcilerinin kullandığı fonetik alfabe ve uluslar arası işaret sancakları geliştirilmiştir. Deniz haberleşmesinde oldukça öneme sahip olan fonetik alfabe ve rakamlar tüm denizciler tarafından ezberlenmiş olmalıdır. 32

35 Rakamların uluslararası söylenişi nasıldır? Harf Okunuşu Harf Okunuşu A ALFA K KILO B BRAVO L LIMA C CHARLIE M MIKE D DELTA N NOVEMBER E ECHO O OSCAR F FOXTROT P PAPA G GOLF Q QUEBEC H HOTEL R ROMEO I INDIA S SIERRA J JULIETT T TANGO Harf Okunuşu Rakam Okunuşu U UNIFORM 0 NANADEZERO V VICTOR 1 UNAONE W WHISKY 2 BISSOTWO X X-RAY 3 TERRATHREE Y YANKEE 4 KATREFOUR Z ZULU 5 PENTAFIVE 6 SOXISIX Virgül (,) DECIMAL 7 SETTESEVEN Nokta (.) STOP 8 OKTOEIGHT 9 NOVENINE Deniz Haberleşmesinde Harflerin ve Rakamların Uluslararası Söylenişi Nasıldır? Örneğin geminizin çağrı adı AB123J ise telsiz devreleri üzerinden geminin çağrı adını ALFA- BETA UNAONE-BISSTWO-TERRATHREE -JULIET olarak ifade etmelisiniz. 33

36 Uluslararası İşaret Sancakları : Gemilerde bulunan uluslararası işaret sancak ve flamaları; elektronik haberleşmede kullanılan VHF, MF, HF, INMARSAT gibi iletişim sistemlerinde bir sıkıntı yaşanması durumunda kullanılan standart iletişim prosedürüdür. 34

37 İşaret Sancakları ve Anlamları; A : Denizde dalgıcım var. Ağır yolla iyice açık bulununuz B : Tehlikeli yük alıyor veya çıkarıyor veya taşıyorum C : Evet (Olumlu veya evvelki grubun anlamı olumlu olarak okunmalıdır) D : Benden açıkta bulununuz. Güçlükle manevra yapıyorum E : Rotamı sancağa değiştiriyorum F : Hareketten sakıtım benimle irtibatta bulununuz G : Bir kılavuz isterim. Balıkçı gemileri tarafından: Ağlarımı topluyorum H : Gemimde bir kılavuz var. I : Rotamı iskeleye değiştiriyorum J : Yanmaktayım ve gemide tehlikeli yük var, benden iyice nete bulununuz K : Sizinle haberleşmek istiyorum L : Geminizi derhal durdurunuz M : Gemim durdu ve yol yapmıyorum N : Hayır, (Olumsuz veya evvelki grubun manası olumsuz olarak okunmalıdır ) O : Denize adam düştü P : Limanda: Gemi denize çıkmak üzeredir. Personel gemide bulunsun. Q :Gemimin sağlık durumu iyidir. Serbest pratika isterim R : Denizde: Balıkçı gemileri tarafından: Ağlarım bir engele takıldı. 35

38 S : Makinelerim geri çalışıyor T : Benden açık bulununuz, çift trol çekmekle meşgulüm U : Tehlikeye gidiyorsunuz V : Yardım isterim W : Tıbbi yardım isterim X : Teşebbüslerinizi durdurunuz ve işaretlerimi bekleyiniz Y : Demir tarıyorum Z : Bir römorkör istiyorum. Balıkçı gemileri tarafından: Ağlarımı atıyorum 36