SAĞLIK ARAŞTIRMASI Health Survey 2012

Transkript

1 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU SAĞLIK ARAŞTIRMASI Health Survey 2012 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Turkish Statistical Institute

2 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU SAĞLIK ARAŞTIRMASI Health Survey 2012 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Turkish Statistical Institute

3 2012 SAĞLIK ARAŞTIRMASI Health Survey İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu For statistical data and information requests Data Dissemination Group Tel: + (312) Faks-Fax: + (312) Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi For publication order Revolving Fund Management Tel: + (312) Faks-Fax: + (312) Yayın içeriğine yönelik sorularınız için Sağlık ve Sosyal Koruma İstatistikleri Grubu For questions about contents of the publication Health and Social Protection Statistics Group Tel: + (312) Faks-Fax: + (312) İnternet E-posta bilgi@tuik.gov.tr Internet info@tuik.gov.tr Yayın No Publication Number 4117 Türkiye İstatistik Kurumu Turkish Statistical Institute Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No: Çankaya-ANKARA / TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Turkish Statistical Institute reserves all the rights of this publication. Unauthorised duplication or distribution of this publication is prohibited under Law No: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Turkish Statistical Institute, Printing Division, Ankara Tel: * Faks-Fax: Eylül 2013 September 2013 MTB: Adet-Copies II ISBN TurkStat, Health Survey, 2012

4 Foreword Önsöz ÖNSÖZ Halk sa l istatistiklerinin e itici, koruyucu ve tedavi edici çal malara dayand bir gerçektir. Bu hizmetlerin yerine getirilmesi, yurdun sa l k durumunun ve seviyesinin bilinmesiyle yak ndan ilgilidir. Sa l k sorunlar na pratik çözüm yollar n n bulunmas, en az ndan toplumda sa l k olaylar n temsil edebilecek seviyede tam ve güvenilir istatistiki verilerin derlenmesi ve bunlar n bilimsel anlamda de erlendirilmesi ko uluna ba l d r. Sa l k Ara t rmas sa l k alan nda idari kay tlar yoluyla derlenemeyen birçok göstergenin üretilmesi ve bu konuda karar al c lara ve ara t rmac lara veri kayna olu turmak amac yla uygulanm t r. Be y ldan daha uzun bir süredir Avrupa Birli i statistik Ofisi taraf ndan Avrupa Birli i ne üye ve aday ülkelerde Sa l k Ara t rmas n uygulayabilmek için model haz rlama çal malar sürdürülmü ve bu konuda haz rlanan düzenleme, Avrupa Parlamentosu ve Konsey de Avrupa Birli i düzeyinde sa l k ara t rmas verilerini de içerecek ekilde Halk Sa l statistikleri alan nda kar la t r labilir veri elde edilmesini tüm üye ülkeler için zorunlu hale getirmi tir. Ara t rmaya, Avrupa Birli i statistik Ofisi taraf ndan üye ve aday ülkelere önerilen modüllerin yan s ra ulusal ihtiyaçlar da kar lamak amac yla bölümler eklenmi tir. Ara t rma da, 0-6 ve 7-14 ya gruplar ndaki çocuklar n anket tarihinden önceki 6 ay süresince geçirdikleri hastal k ve kazalara ait bilgiler ile bu rahats zl k için ne tür hizmet ald klar na dair verilere ula lm t r. 15 ve daha yukar ya taki bireyler için genel sa l k durumu, kronik hastal klar, günlük aktivitelerini yürütmede fonksiyonel yeterlilik, ki isel bak m, sa l k hizmetleri kullan m, ilaç kullan m, yap lan a lar ve ölçümler ile boy ve kilo de erleri gibi bilgiler derlenmi tir. Ara t rman n sonuçlar Türkiye, kent ve k r ayr m nda kullan c ya sunulmaktad r. Yay n n karar al c lara, ara t rmac lara ve tüm kullan c lara yararl olaca inanc ile bilgileri veren hanehalklar na, ara t rman n özellikle anket formunun geli tirilmesi s ras nda de erli katk lar n ve desteklerini esirgemeyen üniversitelerin ö retim üyeleri ile ilgili kurum ve kurulu lara, özverili çal malar ndan dolay Türkiye statistik Kurumu çal anlar na te ekkürlerimi sunar m. FOREWORD It is real that public health statistics based on instructive, preventive and curative studies. The fulfillment of these services is intimately related with health status of country and level of supplying of health care services. Finding of the practical solutions is connected to gather accurate and confidential statistical data that representing health situations in community level and also evaluation this data as scientific. Health survey was realized with the aim of providing indicators in health area not obtaining by administrative registration system and also constitute data source for the decision-makers and researchers. More than five years European Community Statistical Office has been preparing a model to apply Health Interview Survey in all member states and candidate countries and regulation that accepted in the European Parliament and the Council makes it mandatory for all member states and candidate countries to provide EU comparable Public Health Statistics. In the survey, all questions were applied covered in the modules that recommended by European Community Statistical Office and also for national requirements some questions were added to the survey. With the survey, the data was obtained with the diseases and accidents in the past 6 months before the survey date for the children in 0-6 and 7-14 age groups and kind of health care services that taken for these discomforts. The information was derived related with general heath status, chronic diseases, functional abilities in carrying out daily activities, personal care, using of health care services, using of medicines, vaccinations and height and weight values for the individuals in 15 years and old age group. Results of the survey are presented to the users in Turkey total, urban and rural discrimination. With the idea of that this publication will be beneficial for decision-makers, researchers and all other users, I would like to express my special thanks to households providing information, members of the universities, all related institutions who gave valuable contribution and support given in the improvement of the questionnaire and also Turkish Statistical Institute s staff for their selfsacrificing for this survey. Birol AYDEM R Ba kan President Birol AYDEMİR Başkan President III

5 Contents İçindekiler Ç NDEK LER Sayfa Page CONTENTS Önsöz III Foreword çindekiler V Contents Simge ve K saltmalar XII Symbols and Abbreviations Aç klama XIII Explanation I. Sosyal Güvence Durumu I. Social Security Status Grafik 1.1 Bireylerin tedavi masraflar n n kar lanma durumunun cinsiyete göre da l m, 2012 Tablo 1.1 Bireylerin tedavi masraflar n n kar lanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Graphic Breakdown of type of payment of health care costs by sex, 2012 Table Percentage of type of payment of health care costs by sex and residence, 2012 II. Bebeklik, Çocukluk ve Adölesan Dönemi Tablo 2.1 Son 12 ay içinde sa l k kurumuna giden çocuklardan tarama program ndan geçenlerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 [0-6 ya grubundaki çocuklar] 2.2 Çocuklarda görülen sa l k sorunlar n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 [0-6 ya grubundaki çocuklar] 2.3 Çocuklar n son 6 ay içinde geçirdi i hastal klar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 [0-6 ya grubundaki çocuklar] 2.4 Çocuklar n son 6 ay içinde geçirdi i hastal k/sa l k sorunlar n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 [7-14 ya grubundaki çocuklar] II. Infanthood, Childhood and Adolescent Table Percentage of children receiving any screening program during the visitation a health institution in the past 12 month by sex and residence, 2012 [Children in 0-6 age group] Percentage of discomforts apparent in children by sex and residence, 2012 [Children in 0-6 age group] Percentage of children who were exposed to diseases in the past 6 months by sex and residence, 2012 [Children in 0-6 age group] Percentage of children who were exposed to diseases/health conditions in the past 6 months by sex and residence, 2012 [Children in 7-14 age group] V

6 İçindekiler Contents Sayfa Page III. Genel Sa l k Durumu Grafik 3.1 Bireylerin genel sa l k durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Son 6 ay içinde sa l k problemi nedeniyle günlük ya am faaliyetleri k s tlananlar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Görme sorunu olanlar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 III. General Health Status Graphic Percentage of individuals' general health status by sex and residence, Percentage of limited individuals in daily activities because of a health problem in the past 6 months by sex and residence, Percentage of individuals having vision problem by sex and residence, Görme sorunu olanlar n cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, Percentage of individuals having vision problem by sex and age group, Görme sorunu olanlar n ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Percentage of individuals having vision problem by age group and residence, Duyma sorunu olanlar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Percentage of individuals having hearing problem by sex and residence, Duyma sorunu olanlar n ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, 2012 [55 ya ] Percentage of individuals having hearing problem by age group and residence, 2012 [55 age] 3.8 Duyma sorunu olanlar n cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, 2012 [55 ya ] Percentage of individuals having hearing problem by sex and age group, 2012 [55 age] 3.9 Herhangi bir yard m almadan ya da yard mc bir araç kullanmadan yürüyemeyenlerin cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, Herhangi bir yard m almadan ya da yard mc bir araç kullanmadan merdiven inip ç kamayanlar n cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, Herhangi bir yard m almadan ya da yard mc bir araç kullanmadan e ilemeyenler/diz çökemeyenlerin cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, Percentage of individuals not able to walk without any aid or assistance by sex and age group, Percentage of individuals not able to walk up and down a flight of stairs without any aid or assistance by sex and age group, Percentage of individuals not able to bend/kneel down without any aid or assistance by sex and age group, 2012 VI

7 Contents İçindekiler Sayfa Page 3.12 Herhangi bir destek ya da yard m almadan, ta yamayanlar n cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, Ki isel bak m faaliyetlerini gerçekle tirirken zorluk çekenlerin cinsiyete göre da l m, Haneye ili kin faaliyetleri tek ba na gerçekle tirirken zorluk çekenlerin cinsiyete göre da l m, 2012 Tablo 3.1 Bireylerin genel sa l k durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin genel sa l k durumunun cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da l m, Son 6 ay içinde sa l k problemi nedeniyle günlük ya am faaliyetlerindeki k s tlanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Son 6 ay içinde sa l k problemi nedeniyle günlük ya am faaliyetleri k s tlananlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Bireyler taraf ndan belirtilen hastal k/sa l k sorunlar n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Hekim taraf ndan te his edilen hastal k/sa l k sorunlar n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Gözlük veya kontakt lens kullananlar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Gözlük veya kontakt lens kullananlar n cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, Görme sorunu olanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Percentage of individuals not able to carry without any aid or assistance by sex and age group, Percentage of individuals having difficulty in performing personal care by sex, Percentage of individuals having difficulty doing any of household activities by himself/herself by sex, 2012 Table 3.1 Percentage of individuals' general health status by sex, age group and residence, Percentage of individuals' general health status by sex, education level and residence, Percentage of individuals' limitations in daily activities because of a health problem in the past 6 months by sex and residence, Percentage of limited individuals in daily activities because of a health problem in the past 6 months by sex, age group and residence, Percentage of diseases/health problems declared by individuals by sex and residence, Percentage of diseases/health problems diagnosed by a medical doctor by sex and residence, Percentage of individuals wearing glasses or contact lenses by sex and residence, Percentage of individuals wearing glasses or contact lenses by sex and age group, Percentage of individuals having vision problem by sex, age group and residence, 2012 VII

8 İçindekiler Contents Sayfa Page 3.10 itme cihaz kullananlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Duyma sorunu olanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Percentage of individuals wearing a hearing aid by sex, age group and residence, Percentage of individuals having hearing problem by sex, age group and residence, Herhangi bir yard m almadan ya da yard mc bir araç kullanmadan yürüyemeyenler, merdiven inip ç kamayanlar veya e ilemeyenler/diz çökemeyenlerin cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Herhangi bir destek ya da yard m almadan, ta yamayanlar ve kavrayamayanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Elma gibi sert bir g day s rarak yiyemeyenlerin cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Ki isel bak m faaliyetlerini gerçekle tirirken zorluk çekenlerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Ki isel bak m faaliyetlerini gerçekle tirirken zorluk çekenlerin cinsiyet ve ya grubuna göre da l m, Haneye ili kin faaliyetleri tek ba na gerçekle tirirken zorluk çekenlerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Son 4 hafta içerisinde bedensel a r veya fiziksel rahats zl k hisseden bireylerin cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Son 4 hafta içerisinde bireylerin kendi ruhsal durumlar n tan mlamalar n n cinsiyet, yerle im yeri ve hissetme seviyesine göre da l m, Percentage of individuals not able to walk, walk up and down a flight of stairs or bend and kneel down without any aid or assistance by sex, age group and residence, Percentage of individuals not to able to carry and grasp or handle without any aid or assistance by sex, age group and residence, Percentage of individuals not able to bite and chew on hard foods such as a firm apple by sex, age group and residence, 2012 [55 age] Percentage of individuals having difficulty in performing personal care by sex and residence, Percentage of individuals having difficulty in performing personal care by sex and age group, Percentage of individuals having difficulty doing any of household activities by himself/herself by sex and residence, Percentage of individuals that felt physical pain or physical discomfort during the past four weeks by sex, age group and residence, Percentage of individuals according to description of psychological feelings' during the past 4 weeks by sex, residence and feelings level, 2012 VIII

9 Contents İçindekiler Sayfa Page IV. Sa l k Hizmetleri ve Sa l Belirleyici IV. Health Care Services and Indicators Göstergeler Describing Health Grafik 4.1 Son 12 ay içerisinde uzman hekimden sa l k hizmeti alma ihtiyac hissetti i halde bu hizmetten yararlanamayanlar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Son 12 ay içerisinde bir doktor taraf ndan yatakl ya da günübirlik tedavi hizmeti önerilmesine ra men bu hizmeti almayanlar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Graphic Percentage of not consulting a specialist even needed to consult a specialist but did not during the past 12 months by sex and residence, Percentage of individuals not receiving health care service despite treatment recommended by doctor, either as an inpatient or a day patient within the past 12 months by sex and residence, 2012 Tablo 4.1 Pratisyen hekim/aile hekimi, uzman hekim ve di hekiminden hizmet alanlar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Pratisyen hekim veya aile hekiminden hizmet alanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Uzman hekimden hizmet alanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Di hekiminden hizmet alanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Pratisyen hekim veya aile hekiminden hizmet alanlar n cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Table Percentage of individuals receiving health care service from general practitioner/family doctor, specialist and dentist by sex and residence, Percentage of individuals receiving health care service from general practitioner or family doctor by sex, age group and residence, Percentage of individuals receiving health care service from specialist by sex, age group and residence, Percentage of individuals receiving health care service from dentist by sex, age group and residence, Percentage of individuals receiving health care service from general practitioner or family doctor by sex, education level and residence, Uzman hekimden hizmet alanlar n cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da l m, Percentage of individuals receiving health care service from specialist by sex, education level and residence, Di hekiminden hizmet alanlar n cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da l m, Percentage of individuals receiving health care service from dentist by sex, education level and residence, 2012 IX

10 İçindekiler Contents Sayfa Page 4.8 Bireylerin di lerini f rçalama s kl n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin di lerini f rçalama s kl n n cinsiyet, yerle im yeri ve e itim durumuna göre da l m, Son 12 ay içerisinde uzman hekimden sa l k hizmeti alma ihtiyac hissetti i halde bu hizmetten yararlanamayanlar n hizmetten yararlanamama temel nedenlerinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Son 12 ay içerisinde hastanede en az bir gece yatakl tedavi hizmeti alanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Son 12 ay içerisinde hastanede en az bir gece yatakl tedavi hizmeti alanlar n cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da l m, Son 12 ay içerisinde hastanede günübirlik tedavi hizmeti alanlar n cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Son 12 ay içerisinde hastanede günübirlik tedavi hizmeti alanlar n cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da l m, Son 12 ay içerisinde bir doktor taraf ndan yatakl ya da günübirlik tedavi hizmeti önerilmesine ra men bu hizmeti almayanlar n hizmeti almama temel nedenlerinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Son 2 hafta içerisinde hekim taraf ndan önerilen veya reçete edilerek ilaç kullananlar n hastal k, cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Son 12 ay içerisinde tansiyon, kolesterol veya kan ekeri ölçümü yapt ran bireylerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Percentages of individuals frequency of brushing teeth by sex and residence, Percentages of frenquency of individuals frequency of brushing teeth by sex and education level, Percentage of main reasons not being hospitalised even needed to be hospitalised but did not during the past 12 months by sex and residence, Percentage of individuals being in hospital as an inpatient, that is overnight or longer during the past 12 months by sex, age group and residence, Percentage of individuals being in hospital as an inpatient, that is overnight or longer during the past 12 months by sex, education level and residence, Percentage of individuals admitting to hospital as a day patient, during the past 12 months by sex, age group and residence, Percentage of individuals admitting to hospital as a day patient, during the past 12 months by sex, education level and residence, Percentage of main reasons not receiving health care service even needed to be hospitalised following a recommendation from a doctor, either as an inpatient or a day patient but did not during the past 12 months by sex and residence, Percentage of individuals using any medicines that were prescribed or recommended by a doctor during the past two weeks by disease, sex and residence, Percentage of individuals made blood pressure, blood cholesterol or blood sugar during the past 12 months by sex and residence, 2012 X

11 Contents İçindekiler Sayfa Page 4.18 Bireylerin grip a s olma durumlar n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin d k (gaita) ile ilgili parazit testi yapt rma durumlar n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Prostat muayenesi olanlar n ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Mamografi çektirenlerin ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Smear (rahim a z sürüntü testi) yapt ranlar n ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Sa l k kurumlar ndan memnuniyet durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 [15 ya ] 4.24 Sa l k personelinden memnuniyet durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m,2012 [15 ya ] 4.25 Halen tütün mamulü kullananlar n ilk kez tütün mamulü kullanma ya lar n n cinsiyete göre da l m, Bireylerin tütün mamulü kullanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin tütün mamulü kullanma durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin ev içerisinde tütün duman na maruz kalma durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin tütün mamulü kullanmaya ba lamadaki nedenlerinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Halen alkol kullananlar n ilk kez alkol kullanma ya lar n n cinsiyete göre da l m, Percentage of studuis of vaccination against flu of individuals by sex and residence, Percentage of individuals who had parasite test realted with faeces by sex and residence, Percentage of individuals received prostat examination by age group and residence, 2012 [15 age] Percentage of individuals having a mammography by age group and residence, Percentage of individuals having a cervical smear test by age group and residence, Percentage of satisfied level from health institutions by sex and residence, Percentage of satisfied level from health personnel by sex and residence, Percentage distribution of current tobacco smokers by age at first use of tobacco products and sex, Percentages of individuals status of smoking tobacco products by sex and residence, Percentages of individuals status of smoking tobacco products by sex, age group and residence, Percentage of individuals status of exposure to tobacco smoke indoors at home of individuals by sex, age group and residence, Percentage of reasons behind that made individuals start to smoke any tobacco product by sex and residence, Percentage distribution of current alcoholic drink consumers by age at first use of alcoholic drink and sex, 2012 XI

12 Simge ve Kısaltmalar Symbols and Abbreviations Sayfa Page 4.31 Bireylerin alkol kullanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin alkol kullanma durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin alkol kullanmaya ba lamadaki nedenlerinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin vücut kitle indeksinin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Ya gruplar na göre boy ve kilo ortalamalar, Percentage of individuals status of alcohol consumption by sex and residence, Percentage of individuals status of consuming alcoholic drinks by sex, age group and residence, Percentage of reasons behind that made individuals start consuming alcoholic drinks by sex and residence, Percentage of individuals body mass index by sex and residence, Average heights and weights by age groups, Bireylerin meyve tüketme s kl n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Bireylerin sebze ya da salata tüketme s kl n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, Percentages of the individuals fruit consumption by sex and residence, Percentages of the individuals vegetables and salad consumption by sex and residence, Bireylerin meyve ya da sebze suyu tüketme s kl n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Ek Percentages of the individuals fruit or vegetables juice consumption by sex and residence, 2012 Appendix lgili bilgilere ula mak için To reach the related information... Simge ve K saltmalar Symbols and Abbreviations Bilgi elde edilmemi tir Bilgi yoktur - Data not avaliable Denotes magnitute nil Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi ADNKS ABPRS Address Based Population Registry System Ulusal Adres Veri Taban UAVT NAD National Address Database Vücut Kitle ndeksi VK BMI Body Mass Index Sosyal Sigortalar Kurumu SSK SII Social Insurance Institution Emekli Sand GERF Government Employees Retired Fund Ana Çocuk Sa l ve Aile Planlamas AÇS/AP MCH/FP Mother Child Health and Family Planning NOT: Baz tablo ve grafiklerdeki rakamlar yuvarlamadan dolay toplam vermemektedir. NOTE: Total numbers in some tables and graphics are not exact because of the rounding of the numbers. XII

13 Explanation Açıklama AÇIKLAMA EXPLANATION 1. Giri Sa l k Ara t rmas ile bebek, çocuk ve yeti kinlerin sa l k durumunun yan s ra 15 ve daha yukar ya taki bireylerin sa l k hizmetinden faydalanma durumlar ve memnuniyet düzeyleri, günlük aktivitelerini gerçekle tirirken ya ad klar zorluklar n derecesi ile sigara ve alkol kullanma al kanl klar ba ta olmak üzere sa l k alan ndaki birçok gösterge elde edilmektedir. Ara t rma n n öncesinde Avrupa Birli i taraf ndan sadece 15 ya ve daha yukar s için önerilen modüllerin Türkçe ye çevirisi yap lm t r. 2. Amaç 2012 Türkiye Sa l k Ara t rmas, May s-haziran aylar nda, Türkiye toplam, Türkiye k r-kent tahmini verebilecek düzeyde belirlenmi hanede gerçekle tirilmi tir. Ara t rma ile ülkelerin geli mi lik düzeylerini gösteren kalk nma göstergeleri içerisinde önemli bir paya sahip olan sa l k göstergesine yönelik bilgilerin elde edilmesi ile mevcut yap daki bilgi aç n n kapat lmas amaçlanm t r. Ara t rma ülke genelini yans tan ilk çal ma olmas n n yan s ra hem uluslararas kar la t rmalara imkan veren hem de ulusal ihtiyaçlara k tutan bir çal ma olmas aç s ndan da önemlidir. 3. Kapsam 3.1 Co rafi Kapsam Türkiye Cumhuriyeti s n rlar dahilinde bulunan tüm yerle im yerleri örnek seçimi için kapsama dahil edilmi tir. 3.2 Kapsanan Kitle Türkiye s n rlar dahilinde bulunan tüm yerle im yerlerinde bulunan hanehalklar d r. Kurumsal olarak nitelendirilen nüfus (asker, yurtlarda, hapishanede, hastanede sürekli olarak kalan, huzurevleri vb.) kapsam d olup, ayr ca nüfusu toplam nüfusun %1 ini geçmeyecek ekilde yeterli (küçük köyler, oba, mezra v.b) örnek hane say s na ula lamayaca dü ünülen (nüfusu 132 den küçük) yerle im yerleri kapsam d b rak lm t r. 1. Introduction Health Survey derives many indicators on health including health conditions of infants, children and adults and also the utilization of health services, satisfaction levels from these services, difficulties faced during daily activities and cigarette and alcohol using habits for individuals 15 years old and over. Before the survey implementation, the modules recommended by Eurostat for the 15 years and older age group translated to the Turkish. 2. Purpose Health Survey has carried out with households identified level could of a total of Turkey and Turkey urban-rural estimated. The aim of survey is to get information about health indicators which constitutes a big part of the development indicators that shows the degree of development of the countries and also to close the lack of information in current system. This survey is important with to be the first study that reflects the country as a whole and international and national needs allowing comparisons and in terms of a study that sheds light. 3. Coverage 3.1 Geographical Coverage All settlements in the territory of Republic of Turkey were covered in sample selection. 3.2 Population Covered All the individuals living in Turkey were covered. Institutional population (soldiers, individuals living in dormitories, prisons, hospitals at the long-terms, homes for the elderly, etc.) and also not to exceed 1% of the population of the total population (small villages, oba, avenue, etc.) are thought to be reached settlements with adequate number of households in the sample (with a population under 132) are excluded. XIII

14 Açıklama Explanation 4. Yöntem 4. Methodology 4.1 Tahmin Düzeyi ve Örneklem Hacmi Ara t rma; Türkiye toplam, Türkiye k r-kent tahmini verebilecek ekilde tasarlanm t r. Tasar m gere i toplam örnek hacmi hane olarak belirlenmi tir. Kent yerle im yerleri için toplam hane adresi, k r yerle im yerleri için hane adresi belirlenmi tir. 4.1 Estimation Level and Sample Size The survey is designed in order to produce estimators for total of Turkey, urban and rural. Thus, the total sample size necessary was found to be households. Total number of addresses was households for urban area, for rural area. Örnekleme Yöntemi Tabakal iki a amal küme örneklemesi yöntemi kullan lm t r. D sal tabakalama kriteri olarak k r kent ayr m kullan lm t r. (Nüfusu ve alt nda olan yerle im yerleri k r, nüfusu ve üstünde olan yerle im yerleri kent olarak ele al nm t r). Birinci a ama örnekleme birimi ortalama 100 hane adresi ihtiva eden kümeler (bloklar) içerisinden seçilen bloklar; ikinci a ama örnekleme birimi ise seçilen her kümeden sistematik olarak seçilen hanehalklar d r. Sampling Method Strata and two phase cluster samling method was used. For external stratification rural urban difference was used. (Settlements with a population and under are regarded as rural, settlements with a population over are regarded as urban.) The first stage sampling unit is the blocks selected from clusters which is containing an average of 100 households address and the second stage sampling unit is the selected households selected systematicly from each of selected cluster. Adres Çerçevesi Ara t rman n örneklem çal mas nda kullan lan çerçeve 2007 y l nda kurulan Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi (ADNKS) ne altl k olu turan ve 2012 y l ubat ay nda güncellenen Ulusal Adres Veri Taban d r (UAVT). Nüfusu 132 nin alt nda olan yerle im yerleri, yeterli örnek hane say s na ula lamayaca dü ünüldü ünden kapsam d b rak lm t r. Address Frame The frame used in the sampling of the survey was the ''National Address Database'' (NADB) which constitutes a base for ''Address Based Registry System'' (ABRS) which was completed in 2007 and updated in February Settlements with population less than 132 were not included in the frame because it was considered that adequate number of sample households wouldn't be reached. Örneklem Da l m Kent yerle im yerlerinde; örnek olarak seçilen 888 bloktan toplam hane adresi seçilmi tir (her bloktan 12 hane). Kent yerle im yerleri için seçilen hanelerin i ile anket tamamlanm t r. K r yerle im yerlerinde ise; örnek seçilen 468 bloktan toplam hane seçilmi tir (her bloktan 8 hane). Seçilen hanelerden si ile anket tamamlanm t r. Sampling Distribution In urban settlements; households were selected from 888 blocks which were previously selected (12 households in each block). In of these households the questionnaire was completed. In rural settlements; households were selected from 468 blocks which were previously selected (8 households from each block) of these households the questionnaire was completed. XIV

15 Explanation Açıklama A rl kland rma Örnekleme sonucu elde edilen veri setinden kitleyi temsil edecek de erlere ula abilmek için a rl kland rma i lemi gerçekle tirilmi tir. lk olarak, her örnek cevaplay c için nihai seçim olas l klar ile ters orant l olan temel a rl klar hesaplanm t r. Bu a amada küme seçim olas l klar, hane seçim olas l klar hesaplanm ve bu olas l klar kullan larak hane ve fert baz nda temel a rl klar bulunmu tur. A rl kland rman n ikinci a amas nda, cevaps zl ktan dolay örnek hacmindeki kayb kar lamak üzere temel a rl klar düzeltilmi tir. A rl kland rman n son a amas nda ise, projekte nüfus oranlar n kullanan Integrated Calibrasyon yöntemi ile iterasyonlar yap larak nihai düzeltme katsay s yard m yla tahmin edilmesi gereken projekte nüfusa (kurumsal nüfus hariç) ve Türkiye genelindeki tüm hanehalk say s na ula lm t r. 5. Tan m ve Kavramlar Hanehalk : Aralar nda akrabal k ba bulunsun ya da bulunmas n ayn konutta veya konutlarda, ayn konutun bir bölümünde ya ayan, kazanç ve masraflar n ay rmayan, hanehalk hizmet ve yönetimine kat lan bir veya birden fazla ki iden olu an topluluktur. Vücut Kitle ndeksi (VK ): Vücut kitle indeksi, vücut a rl n n (kg), boy uzunlu unun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplan r. Dü ük Kilolu : VK < 18,50 Normal Kilolu : 18,50 VK < 25,00 Fazla Kilolu : 25,00 VK < 30,00 Obez : VK 30,00 Weighting Weighting procedures were carried out to obtain parameters from the data set resulting from sampling so as to represent the universe. Firstly, base weights which are inversely proportional to the overall selection probabilities were calculated for each sample respondent. In this stage, it was calculated probabilities of selection of clusters, selection of households and then base weights were calculated by using these probabilities based on household and individual. In the second stage of weighting, base weights were adjusted to compensate the losses in the sample outcome due to non response. In the final stage the weights are calibrated to the projected population distributions, using integrated calibration ratio method. The calibration is iterated and trimmed until any relative changes in the weights are within a pre-specified range. The final weights are then inflated by an overall inflation factor. 5. Definition and Concepts Household: The group consisting of one or more people, whether they are related or not, living in the same housing, sharing their earnings and expenditures and participating in household management and services. Body Mass Index (BMI): Body mass index is calculated by dividing weight (kg) by the square of height in meters. Underweight: BMI < 18,50 Normal Weight: 18,50 BMI < 25,00 Overweight: 25,00 BMI < 30,00 Obese: BMI 30,00 XV

16 Social Security Status Sosyal Güvence Durumu 1.1 Bireylerin tedavi masraflar n n kar lanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of type of payment of health care costs by sex and residence, 2012 (%) 1.1 Bireylerin tedavi masraflar n n kar lanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of type of payment of Türkiye-Turkey health care costs by sex and residence, Kent-Urban 2012 K r-rural (%) Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Total Türkiye-Turkey Male Female TotalKent-Urban Male Female Total K r-rural Male Female SGK (Çal lan devlet kurulu u, Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Emekli Sand, SSK, Ba -Kur) Total Male Female Total Male Female Total Male Female SSI SGK (Public (Çal lan institution, devlet retired kurulu u, civil Emekli cervant, Sand, SII, Ba -Kur) SSK, Ba -Kur) GSS SSI (Public (Ye il institution, kart dahil) retired UHI civil (Green cervant, card SII, included) Ba -Kur) Kendisi GSS (Ye il kar l yor kart dahil) By UHI himself/herself (Green card included) Kendisi kar l yor Di er-other (1) By himself/herself (1) Di er-other Özel sa l k sigortas ve özel sand k 3.9 ile ilgili (1) Data 3.3 related with private 4.2 health 4.7insurance 3.7 veriler di er içerisinde kapsanm t r. and private fund have been included in other. (1) Özel sa l k sigortas ve özel sand k ile ilgili veriler di er içerisinde kapsanm t r. (%) (%) Bireylerin tedavi masraflar n n kar lanma durumunun cinsiyete göre da l m, 2012 Breakdown of type of payment of health care costs by sex, Bireylerin tedavi masraflar n n kar lanma [Türkiye - durumunun Turkey] cinsiyete göre da l m, 2012 Breakdown of type of payment of health care costs by sex, 2012 [Türkiye - Turkey] (1) Data related with private health insurance and private fund have been included in other Erkek -Male Kad n -Female SGK (Çal lan devlet kurulu u, Emekli Sand, SSK, Ba -Kur) SGK SSI (Public (Çal lan institution, devlet kurulu u, retired civil Emekli cervant, Sand, SII, SSK, Ba -Kur) Ba -Kur) SSI (Public institution, retired civil cervant, SII, Ba -Kur) GSS (Ye il kart dahil) UHI (Green card included) GSS (Ye il kart dahil) UHI (Green card included) Erkek -Male 5.2 Kendisi kar l yor Di er 3.4 By himself/herself Other Kendisi kar l yor By himself/herself Di er Other Kad n -Female 2012 y l içerisinde üçüncüsü gerçekle tirilen Sa l k Ara t rmas ndan elde edilen bilgilere göre bireylerin 2012 y l tedavi içerisinde masraflar n n üçüncüsü kar lanma gerçekle tirilen durumu incelendi inde Sa l k Ara t rmas ndan ilk s ray elde SGK edilen (Çal an bilgilere devlet göre kurulu u, bireylerin tedavi Emekli masraflar n n Sand, SSK, kar lanma Ba -Kur), durumu ikinci s ray incelendi inde GSS (Ye il ilk kart s ray dahil) SGK ald (Çal an gözlenmi tir. devlet Oranlar kurulu u, kent-k r Emekli ayr m nda Sand, incelendi inde SSK, Ba -Kur), Sosyal ikinci Güvenlik s ray GSS Kurumu (Ye il (SGK) kart dahil) kentsel ald yerlerde gözlenmi tir. %86.1 iken Oranlar bu kent-k r oran n k rsal ayr m nda alanlarda incelendi inde %67.7 oldu u Sosyal görülmü tür. Güvenlik Kurumu (SGK) kentsel yerlerde %86.1 iken bu oran n k rsal alanlarda %67.7 oldu u görülmü tür. When examined the payments of individuals health care costs according to the Health Survey carried When out examined 2012 the thirdly, payments it is seen of individuals that SSI (Public health care Insitution, costs according retired civil to cervant, the Health SII, Survey Ba - Kur) carried takes out the in 2012 first thirdly, place and it is GSS seen takes that the SSI second (Public place. Insitution, When retired the percentages civil cervant, analysed SII, Ba - by urban-rural Kur) takes level; the first it is seen place that and SSI GSS has takes 86.1% the in urban second areas place. and When 67.7% the areas. percentages analysed by urban-rural level; it is seen that SSI has 86.1% in urban areas and 67.7% areas. 1

17 Bebeklik, Çocukluk ve Adölesan Dönemi Infanthood, Childhood and Adolescent 2.1 Son 12 ay içinde sa l k kurumuna giden çocuklardan tarama program ndan geçenlerin cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of children receiving any screening program during the visitation a health institution in the past 12 month by sex and residence, 2012 [0-6 ya grubundaki çocuklar - Children in 0-6 age group] (%) Tarama program Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Screening program Total Male Female Total Male Female Total Male Female Topuk kan - Heel blood Do u tan kalça ç k taramas (muayene ve ultrason) Screening for congenital dislocation of hip (Examining and Ultrasound) Yeni do an i itme taramas New-born hearing screening Çocuklarda görülen sa l k sorunlar n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of discomforts apparent in children by sex and residence, 2012 [0-6 ya grubundaki çocuklar - Children in 0-6 age group] (%) Türkiye-Turkey Kent-Urban K r-rural Rahats zl klar Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Discomforts Total Male Female Total Male Female Total Male Female itme kayb -Hearing loss Görme kayb -Visual loss Konu ma gecikmesi, konu ma bozuklu u-speech delay and speech defect Dikkat eksikli i, hiperaktivite bozuklu u Attention deficit, hyperactivity disorder Davran -uyum problemleri Behavioral-adjustment problems Di er-other (1) (1) Zihinsel gecikme / zeka gerili i, ö renme güçlü ü, serebral palsi, otizm ve do u tan kalça ç k kl di er içerisinde kapsanm t r. (1) Mental retardation, learning disabilities, cerebral palsy, autism and congenital dislocation of the hip have been included in other. 2

18 Infanthood, Childhood and Adolescent Bebeklik, Çocukluk ve Adölesan Dönemi 2.3 Çocuklar n son 6 ay içinde geçirdi i hastal klar n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of children who were exposed to diseases in the past 6 months by sex and residence, 2012 [0-6 ya grubundaki çocuklar - Children in 0-6 age group] (%) Hastal k Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Disease Total Male Female Total Male Female Total Male Female Üst solunum yolu enfeksiyonu (Tonsilit, orta kulak iltihab, farenjit vb.) Upper respiratory tract infection (Tonsillitis, middle ear infections, pharyngitis, etc.) shal Diarrhea Bula c hastal klar (Suçiçe i, kabakulak vb.) Communicable diseases (Varicella, mumps etc.) Kans zl k (Demir eksikli i anemisi vb.) Anemia (iron deficiency anemia, etc.) A z ve di sa l sorunlar Oral and dental health problems Alt solunum yolu enfeksiyonu (Zatürre vb.) Lower respiratory tract infection (Pneumonia, etc.) drar yolu enfeksiyonu Urinary tract infection Di er (1) Other (1) Cilt hastal klar Skin diseases D vitamini eksikli ine ba l kemik bozukluklar (ra itizm) Bone deformities caused by vitamin D lack (rickets) Not: Rakamlardaki yuvarlamadan dolay toplamlar 100'ü vermeyebilir. (1) Kalp hastal (Kalp romatizmas, konjenital kalp hastal vb.), diyabet ( eker hastal ) ve kanser di er içerisinde kapsanm t r. Note: Percentages may not be equal to 100 due to rounding of the numbers. (1) Heart disease (cardiac rheumatism, congenital heart disease etc.), diabetes and cancer have been included in other.

19 Bebeklik, Çocukluk ve Adölesan Dönemi Infanthood, Childhood and Adolescent 2.4 Çocuklar n son 6 ay içinde geçirdi i hastal k / sa l k sorunlar n n cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of children who were exposed to diseases/health conditions in the past 6 months by sex and residence, 2012 [7-14 ya grubundaki çocuklar - Children in 7-14 age group] (%) Türkiye-Turkey Kent-Urban K r-rural Hastal k/sa l k sorunu Disease/Health problem Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Total Male Female Total Male Female Total Male Female A z ve di sa l sorunlar Oral and dental health problems Göz ile ilgili sorunlar Visual problems Enfeksiyöz hastal klar Infectious diseases Cilt hastal klar Skin diseases Beslenme ile ili kili hastal klar Diseases related with nutrition itme ile ilgili sorunlar Hearing problems Di er (1) Other (1) Ruh sa l sorunlar Mental health problems Kas iskelet sistemi hastal klar Musculoskeletal system diseases (1) stismar ve iddet vakalar na ba l sa l k sorunlar ile sigara kullan m na ba l sa l k sorunlar di er içerisinde kapsanm t r. (1) Health problems connected with abuse and violence events and cigarette smoking have been included in other.

20 General Health Status Genel Sağlık Durumu 3.1 Bireylerin genel sa l k durumunun cinsiyet, ya grubu ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of individuals' general health status by sex, age group and residence, 2012 [15 ya - age] (%) Ya grubu/sa l k durumu Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Age group/health status Total Male Female Total Male Female Total Male Female Toplam - Total Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad

21 Genel Sağlık Durumu General Health Status 3.2 Bireylerin genel sa l k durumunun cinsiyet, e itim durumu ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of individuals' general health status by sex, education level and residence, 2012 [15 ya - age] E itim durumu /Sa l k durumu Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Education level/health status Total Male Female Total Male Female Total Male Female (%) Toplam - Total Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Okuma-yazma bilmeyen Illiterate Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Bir okul bitirmeyen No formal education Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad lkokul - Primary school Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad lkö retim - Primary education Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Ortaokul ve dengi Secondary school and equivalent Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Lise ve dengi High school and equivalent Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad Yüksekokul veya fakülte/ Yüksek lisans, doktora Faculty or university/ Master, doctorate Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad

22 General Health Status Genel Sağlık Durumu 3.1. Bireylerin genel sa l k durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of individuals' general health status by sex and residence, 2012 [15 ya - age] (%) Erkek - Male Kad n - Female Erkek - Male Kad n - Female Erkek - Male Kad n - Female Veri için tablo 3.1'e bak n z. For data see table 3.1 Çok iyi/ yi-very good/good Kötü/Çok kötü-bad/very bad 2012 y l Sa l k Ara t rmas sonuçlar na göre; Türkiye de ya ayan erkeklerin %77.1 i kad nlar n ise %64.5 i genel sa l k durumunu çok iyi ya da iyi olarak beyan etmi lerdir. Kentte bu oran erkekler için %80.1, kad nlar için %67.9, iken k rda erkekler için %70.3, kad nlar için %57.1 seviyesindedir. According to the results of 2012 Health Survey; 77.1% of males and 64.5% of females are declared their general health status as good or very good. This percentage is 80.1% for males, 67.9% for females in urban areas and 70.3% for males, 57.1% for females in rural areas. 3.3 Son 6 ay içinde sa l k problemi nedeniyle günlük ya am faaliyetlerindeki k s tlanma durumunun cinsiyet ve yerle im yerine göre da l m, 2012 Percentage of individuals' limitations in daily activities because of a health problem in the past 6 months by sex and residence, 2012 [15 ya - age] Türkiye-Turkey Kent-Urban K r-rural K s tl l k ölçüsü Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Toplam Erkek Kad n Limited measurement Total Male Female Total Male Female Total Male Female Ciddi ölçüde k s tlananlar Severely limited K s tlanan fakat ciddi ölçüde k s tlanmayanlar Limited but not severely K s tlanmayanlar Not limited at all (%) Not: Rakamlardaki yuvarlamadan dolay toplamlar 100'ü vermeyebilir. Note: Percentages may not be equal to 100 due to rounding of the numbers.