URARTU BRONZ KEMERLERİ VE ADAK LEVHALARI ÜZERİNE BETİMLENEN ÖLÜ ZİYAFETİ SAHNELERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "URARTU BRONZ KEMERLERİ VE ADAK LEVHALARI ÜZERİNE BETİMLENEN ÖLÜ ZİYAFETİ SAHNELERİ"

Transkript

1 T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI ESKİÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ URARTU BRONZ KEMERLERİ VE ADAK LEVHALARI ÜZERİNE BETİMLENEN ÖLÜ ZİYAFETİ SAHNELERİ İSMAİL AYMAN TEZ DANIŞMANI PROF. DR. OKTAY BELLİ İSTANBUL 2005 DÜZELTİLMİŞ TEZ

2 DÜZELTME LİSTESİ 1- Öz: Metinin bazı kısımlarında var olan yazım yanlışlıkları giderilmiştir. 2- Abstract: Metin içerisindeki birkaç sözcüğün yazımında var olan yanlışlıklar giderilmiştir. 3- Önsöz: Herhangi bir düzeltme yapılmamıştır; sadece sayfa numarası değiştirilmiştir.. 4- İçindekiler: İçindekiler kısmına yeni bölüm eklenmiştir. Tez bölümlerinin yeni sayfa numaraları eklenmiştir. 5- Levhaların Listesi: Tez içerisinde düzeltme yapıldığı ve teze yeni bir bölüm eklendiği için, yeni eklenen bölüm ve düzeltmelerde yeni levhalar kullanılmıştır. Levhalar Listesi ne Levha XIV ve Levha XV eklenmiştir. 6- Kısaltmalar Listesi: Kısaltmalar Listesi ne tezin içerisinde kullanılmış olan Resim ve Levha terimlerinin kısaltmaları eklenmiştir. 7- II. Bölüm- Sahnelerde Yer Alan Mobilya Malzemeleri: Bu bölümde Urartu mobilya sanatı ile çağdaşı olan Geç Hitit ve Assur mobilya sanatı arasında karşılaştırma yapılmış, analojik ilişki kurulmaya çalışılmıştır. Bu bölüm sayfaları kapsamaktadır. 8- III. Bölüm: Sahnelerde Yer Alan İnsan Figürlerine Ait Giysiler: Bu bölüm teze jürinin düzeltme isteği doğrultusunda, yeni eklenmiştir. Yeni eklenen bu bölüm 19. ve 22. sayfalar arasını kapsamaktadır. 9- Katalog: Teze yeni bölüm eklendiği ve tezde düzeltmeler yapıldığı için, Katalog bölümünün sayfa numaralarında değişiklikler olmuştur. Bölüm, 34. ve 45. sayfalar arasında yer almaktadır. 10- Sonuç: Bu bölümde, Urartu betim sanatı ile Geç Hitit ve Assur betim sanatı arasında karşılaştırma yapılmış, analojik ilişki kurulmaya çalışılmıştır. Bölüm 46. ve 50. sayfalar arasında yer almaktadır. 11- Bibliyografya: Teze yeni eklenen bölüm ve düzeltmelerde kullanılan dipnotlarla ilgili kaynakça eklenmiştir. Bibliyografya gözden geçirilerek, bibliyografya yazım kuralları ile ilgili düzeltmeler yapılmıştır ve yazım yanlışlıkları giderilmiştir. Bu bölüm 51. ve 55. sayfalara arasında yer almaktadır. 12- Haritalar: Teze yeni bölümler eklendiği ve tezde düzeltmeler yapıldığı için sayfa numaralarında değişiklik olmuştur. Yeni sayfa numarası 56 dır. 13- Levhalar: Tez içerisinde düzeltme yapıldığı ve teze yeni bir bölüm eklendiği için, yeni eklenen bölüm ve düzeltmelerde yeni levhalar kullanılmıştır. Levha XIV ve Levha XV eklenmiştir. Levhalar, 57. ve 71. sayfalar arasında yer almaktadır. ii

3 ÖZ Bu çalışmayla, Urartu Krallığı nın tarihi boyunca betim sanatında önemli bir yer tutan ziyafet sahneleri içerisinde özel bir yere sahip olan Ölü Ziyafeti Sahneleri bir arada değerlendirilmiştir. M.Ö. I. bin yıl Anadolu sunun sanatında oldukça önemli bir yere sahip olan Urartular, çağdaşı olan diğer kültürlerden farkla Ölü Ziyafeti Sahneleri ni daha çok metal eserler üzerine işlemiştir. Dönemin dinsel inançları içerisinde önemli bir yere sahip ölü kültünün gündelik yaşam içerisindeki uygulamaları hakkında, metal eserler üzerinde yer alan ölü kültü ile ilgili betimler hiç -yazılı belge bulunmamasına karşın- bize azımsanamayacak bilgiler sunmaktadır. Bu çalışma ile ilk defa Urartu betim sanatı içerisinde önemli bir yere sahip ziyafet sahneleri içerisinden ölü ziyafeti ile ilgili olabilecek betimlerin ayrımına gidilmiştir. Çalışmanın ana hatlarını bronz kemer ve adak levhaları üzerinde yer alan ölü ziyafeti sahnelerinin ayrıntılı bir şekilde işlenmesi oluşturmuştur. iii

4 ABSTRACT Dead Feast Scenes, which have taken a significant place amongst feast scenes of description art of Urartian Civilisation period, have been discussed through this research paper. Having such a very important place during the first millenium B.C. of Anatolian art, Urartian art has embroidered the Dead Feast Scenes on the metal works guite differently from other contemporary cultures. Although the cult of dead had a very significant meaning for religious beliefs of the mentioned period, there were not written materials indicating the daily-life pratices of this, the descriptions of dead cult on the metal works provide us very valuable information. This the first research paper which differantiates the desçriptions concerning the dead feast scenes having a meaningful place for Urartian art. The outline of this paper is based upon looking at dead feast scenes in detail, which have embroidered on the bronze arch and formed inscriptions of vow. iv

5 ÖNSÖZ Urartu bronz kemerleri ve adak levhaları üzerine betimlenen ölü ziyafet sahneleri konusu, bir takım zorluklarına rağmen, son derece keyif alarak hazırladığım bir çalışma olmuştur. Bu konuyu, tez çalışması olarak almam konusunda bana fikir veren, kütüphanesini açıp farklı kaynaklarla ufkumu genişleten, her zaman rahat bir çalışma ortamı sağlayan değerli hocam, tez danışmanım Sayın Prof. Dr. Oktay Belli ye en içten teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca, çalışma arkadaşım Can Avcı ya ve çevirilerimi yapan Nemci Aydemir e maddi ve manevi destekleri için çok teşekkür ederim. Tezin oluşumunda ve yazım aşamasında, hiçbir yardımını ve katkısını esirgemeyen, çok değerli çalışma arkadaşım İlknur Zeynep Konuralp e en içten teşekkürlerimi sunarım. Büyük bir beceri göstererek çizimlerimi yapan çok sevgili arkadaşım Arkeolog Nuray Kaygaz a çok teşekkür ederim. Her zaman olduğu gibi bu çalışma süresince de maddi manevi yardım ve desteklerini esirgemeyen çok değerli aileme en içten sevgilerimle Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri Yürütücü Sekreterliği tarafından T-402/ No. lu proje olarak desteklenmiştir; kurum ve kurum çalışanlarına teşekkürlerimi sunarım. İsmail Ayman Beyoğlu, 2005 v

6 İÇİNDEKİLER DÜZELTME LİSTESİ...ii ÖZ.iii ABSTRACT..iv ÖNSÖZ.v İÇİNDEKİLER...vi- vii HARİTALARIN LİSTESİ....viii LEVHALARIN LİSTESİ....ix KISALTMALAR LİSTESİ...x GİRİŞ A- AMAÇ VE YÖNTEM B- KULLANILAN TERİMLER, MALZEME VE TANIMLARI 1- Bronz Kemerler Bronz Adak Levhaları C- URARTU METAL İŞÇİLİĞİ D- BULUNTU YERLERİ I- URARTU DİNİ VE DİNSEL İNANIŞLARIN SANATA ETKİSİ II- SAHNELERDE YER ALAN MOBİLYA MALZEMELERİ A- TAHTLAR...16 B- MASALAR...17 C- ÇAPRAZ BACAKLI TABURELER...18 vi

7 III- SAHNELERDE YER ALAN İNSAN FİGÜRLERİNE AİT GİYSİLER SONUÇ BİBLİYOGRAFYA KATALOG HARİTALAR LEVHALAR vii

8 HARİTALARIN LİSTESİ Harita 1: Urartu Yayılım Alanını Gösteren Harita, Belli, O., Urartular, Görsel Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, 2, İstanbul, 1982, s viii

9 Levha I: Levha II: Levha III: Levha IV: Levha V: Levha VI: Levha VII: Levha VIII: Levha IX: Levha X: Levha XI: Levha XII: Levha XIII: Levha XIV: Levha XV: LEVHALARIN LİSTESİ Bronz Kemer, Kellner, H-J., Gürtelbleche aus Urartu, PBF, München, 1991c, çizim no Bronz Kemer Parçası, Kellner, H.J., Gürtelbleche aus Urartu, PBF, München, 1991c, çizim no Bronz Kemer Parçası, Kellner, H.J., Gürtelbleche aus Urartu, PBF, München, 1991c, çizim no Bronz Kemer Parçası, Kellner, H.J., Gürtelbleche aus Urartu, PBF, München, 1991c, çizim no.261. Bronz Kemer, Kellner, H.J., Gürtelbleche aus Urartu, PBF, München, 1991c, çizim no.282. Bronz Kemer Parçası, Kellner, H.J., Gürtelbleche aus Urartu, PBF, München, 1991c, çizim no.262. Bronz Kemer Parçası, Kellner, H.J., Gürtelbleche aus Urartu, PBF, München, 1991c, çizim no Bronz Kemer Parçası, Kellner, H.J., Gürtelbleche aus Urartu, PBF, München, 1991c, çizim no Giyimli Bronz Adak Levhası, Sotheby s Catalogue of Antiquities and Islamic Art, London, 1975, resim 52. Giyimli Bronz Adak Levhası, Caner, E., Bronzene Votivbleche von Giyimli, 1998, levha Giyimli Bronz Adak Levhası, Kellner, H.J., 1976, Bronzene Weihe und Votivgaben, Urartu Ein Wiederendeckter Rivale Assyriens, 53-60, Resim 52. Giyimli Bronz Adak Levhası, Caner, E., 1998, Bronzene Votivbleche von Giyimli, 1998, levha Giyimli Bronz Adak Levhası, Caner, E., Bronzene Votivbleche von Giyimli, 1998, levha 76, çizim no Sam al-zincirli. Sitadel/İçkale, Kabartmalı Stel:Ziyafet Sahnesi, Darga, M., 1992, res.279. Sam al-zincirli. Sitadel/İçkale, Kabartmalı Stel:Ziyafet Sahnesi, Darga, M., 1992, res.300. ix

10 KISALTMALAR LİSTESİ a.e. : AMM: AOM: Çev.: BJ.: dp. nt.: ed.: Lev.: M.Ö.: MUS: PBF: pl.: PS: res: Soth. Cat.: TTK: TTOKY: Yay.: Vdd.: Lev: Aynı Eser Anadolu Medeniyetleri Müzesi Ancient Orient Museum Çeviren Bibelstiftung Jerusalem Dipnot Editör Levha Milattan Önce Museum Prähistorische Bronzefunde Plate (levha) Prähistorische Staatssamlung Resim Sotheby s Catalogue Türk Tarih Kurumu Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları Yayınları Ve Devamının Devamı Levha x

11 GİRİŞ Doğu Anadolu coğrafyasında M. Ö. 9. yüzyıl ile 6. yüzyıl arasında güçlü bir kültür birliği sağlamış olan Urartular Van Gölü Havzası merkez olmak üzere, kuzeydoğuda Kura Çöküntüsü, doğuda Urmiye Platosu; batıda Fırat Nehri ve de güneyde Toros Dağları ile çevrili olan coğrafi alan içinde yayılmışlardır (Harita 1). Urartu Krallığı, Doğu Anadolu Bölgesi nin iklim ve coğrafyasına bağlı zor yaşam şartlarına rağmen, bölgedeki yerel beyliklerin merkezi bir yönetim altında toplanmasıyla, M. Ö. 9. yüzyıl da bugünkü Van ili sınırları içerisinde yer alan Tuşpa da (Van Kalesi) kurulmuştur. Krallık en parlak dönemini M. Ö. 8. yüzyıl ortaları ile 6. yüzyıl başları arasında yaşamıştır. Urartular bulundukları coğrafi alanın olumsuz şartlarını, kendileri için olumlu hale getirebilmeyi başarmış, doğal çevreyi kendi yararları için kullanabilmişlerdir. Doğu Anadolu Bölgesi nde doğal geçitlerin az olması, Urartular için her zaman bir avantaj olmuş, özellikle savaş zamanlarında bu bir savunma aracı olarak kullanılmıştır. Merkezi yönetim sisteminin devamlılığı ve etkinliği, yerleşim merkezleri ve bölgeler arasında kurulan bağlantılarla sağlanmıştır; yüksek dağların arasında yapılan geçitler ve yollar, bölgeler arasında kurulan ilişkinin temel unsurlarıdır. Bu bağlamda, özellikle de M.Ö. 9. yüzyıl da başlayan toprak genişletme politikalarının da etkisiyle, yeni yol şebekeleri kurulmaya başlanmış, yolların geçeceği yerler belirlenirken genellikle doğal güzergahlar tercih edilmiştir 1. Buna bağlı olarak Anadolu ve Eski Önasya Dünyası nın en eski ve düzenli yollarını oluşturmuşlardır 2. Urartu Krallığı I. binyıldan itibaren Doğu Anadolu Bölgesi nde sosyal ve ekonomik alanda birçok yeniliğe imzasını atmıştır. Urartuların özellikle madencilik ve mimari alanda yaptıkları yenilikler, bölgenin zor yaşam koşullarını iyileştirme alanında önemli adımlardandır. Demir madeninin etkin ve yaygın kullanımı sayesinde silahlı büyük orduların kurulması olanaklı olmuş ve savunma yapılarının inşası kolaylaşmıştır. 1 Çilingiroğlu, A., Urartu Krallğı, Tarihi ve Sanatı, Yaşar Eğitim Vakfı Yayınları, İzmir, 1997, 9. 2 Belli, O., Doğu Anadolu da Urartu Yol Şebekelerinin Araştırılması, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi, ( ) (ed., O. Belli), 2000a,

12 Urartu nun madencilik alanındaki başarısı onun bölgenin süper güçleri arasına girmesine zemin hazırlamıştır. A- AMAÇ VE YÖNTEM Urartuların dini ve ölü gömme gelenekleri ile ilgili bilgilerimizin çoğunu küçük maden eserler üzerindeki sahnelerden elde etmekteyiz. Bu tür verileri aldığımız arkeolojik bulguların başında da adak levhaları, kemerler, madalyonlar, pektoraller (göğüslükler), miğferler üzerindeki dinsel veya törensel içerikli sahnelerdeki betimler gelmektedir. Bu çalışmada metal buluntular içerisinde Urartu Krallığı nda üretilmiş önemli bir buluntu grubunu oluşturan bronz kemerler ve adak levhaları üzerinde yer alan ölü ziyafeti sahneleri incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, söz konusu sahnelerin, Urartuların dinsel inanışları içerisindeki yeri ve öneminin ortaya konulmasını ve anlaşılmasını amaçlamaktadır. Çalışmamızın ilk aşamasında Doğu Anadolu Bölgesi nde yapılan kaçak kazılar ve bilimsel arkeolojik kazılar sonucunda Türkiye ve dünya müzeleri ile özel koleksiyonlara dağılmış durumda olan, üzerinde ölü ziyafeti sahneleri bulunan bronz kemer ve adak levhaları saptanmıştır. Çalışma sırasında sayıları 24 ü bulan bronz kemer, adak levhası, mühür ve ayna üzerinde incelemeler yapılmıştır. Söz konusu malzemeler üzerindeki betimlerin en belirgin olanları bronz kemer ve adak levhaları üzerinde bulunduğu için, sadece 8 adet kemer parçası ile 5 adet adak levhası tez kapsamına alınmıştır. Yayınlanmış kataloglarda yer alan malzemelerin fotoğraf ve çizimlerin bire bir oranında eskiz kağıtlarına, ardından da aydıngerler üzerine rapido ile çizimleri yapılmıştır. Ayrıca her bir bronz kemer ve adak levhası için ayrı bilgi fişleri hazırlanmış, buluntu yerlerine göre kataloglanmış ve çalışma fişleri hazırlanmıştır. Bu çalışma fişlerinde eserin ortaya çıkarıldığı yer, şu anda bulunduğu müze veya koleksiyon, eserin yapım malzemesi, üzerinde yer alan sahne belirtilmiş; her bir bilgi 2

13 fişi üzerine eserin bir çizimi konulmuş, bunun yanında eserle ilgili kaynakça da belirtilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, sahneler, bronz kemerler ve adak levhaları olarak iki ayrı grup halinde işlenmiş ve üzerlerindeki betimler bu gruplandırmaya göre incelenmiştir. Çalışmanın katalog bölümü, yukarıda belirtilen ana gruplandırmaya göre hazırlanmış ve sahneler tek tek ele alınmıştır. Katalogda yer alan 13 adet eseri görme imkanımız olmadığından, tanımlamalarda tamamıyla çizim kullanılmış, fotoğrafa yer verilmemiştir. B- KULLANILAN TERİMLER, MALZEME VE TANIMLARI Yakındoğu Arkeolojisinde özellikle betim sanatlarında, genel bir terminoloji vardır. Bu nedenle bu konu ile ilgili yayınlarda kullanılan terminolojiye sadık kalınmaya çalışılmıştır. Bunun yanı sıra, üzerinde ölü ziyafeti sahnelerinin betimlendiği arkeolojik malzemeler tanımlanırken, bu eserler için kullanılan giysi, başörtüsü, yüksek arkalıklı taht, yelpaze, tabure, masa, sehpa, tespih, lotus çiçeği, girland gibi en yaygın terimler seçilmiştir. 1- Bronz Kemerler Üzerinde çalışılan malzemeler içerisinde sayıca en fazla olanlar bronz kemerlerdir. Kemerler, tek bir bronz levhadan, dövülerek yapılıyordu, elde edilen ince tabakalarının tümünün arka yüzleri de, kullanım amaçlarına bakılmaksızın, deri ile kaplanıyordu 3. Kemerlerin uzun-yan kenarları boyunca delikler açılıyor, bu deliklerle deri parçası, olasılıkla kemere tutturuluyordu; iki kısa kenarında yer alan ve perçin ile kemere tutturulan halkalarla da kemer, olasılıkla deri bir iple bele bağlanıyordu 4. Ortalama cm. genişliğinde olan kemerlerin uzunlukları da 100 ile 187 cm. arasında 3 Piotrovskii, B.B., Urartu, The Kingdom of Van and its Art, (çev. ve ed. P. S. Gelling), London, 1967, Çilingiroğlu 1997,

14 değişmektedir 5. Döküm veya levha metalden yapılmış olan kemer tokaları ise genellikle kanatlarını iki yana açmış kartal betimleri şeklinde idi. Kemerler üzerinde çoğunlukla betimleme vardır; bunlar savaş arabaları, süvariler, yayalar, avlanan insanlar, hayvanlar, geometrik motifler ve bitki motifleri 6 ile bizim çalışma malzemesi olarak seçmiş olduğumuz öyküleyici anlatım şeklindeki sahneler gibi çeşitli betimlemeler şeklinde sayılabilir. Urartu bronz kemerlerinin ayırt edici bir başka özelliği, figür ve motiflerin birbiri peşi sıra tekrar edilmesidir 7. Betimlemeler genelde arkadan vurma tekniği ile gerçekleştirilmiştir; bu yöntemde kemer üzerine betimlenmek istenen motifler, önce sivri bir madeni kalemle çizilmiş olmalıdır ki çeşitli motiflerin konturları ve gerekli ayrıntılar bu şekilde yapılmıştır; bunun yanı sıra önden vurma tekniği de birçok durumda tek başına veya arkadan vurma tekniği ile beraber kullanılmıştır 8. Kemerler kronolojik olarak kesin gruplara ayrılamamaktadır; fakat oldukça zengin olan sahneler ve motifler, olasılıkla uzun yıllar devam eden, katı kurallara sahip krali bir modanın etkisinde veya yaptırımında, krallığın tüm dönemlerinde, büyük bir stilistik farklılaşma olmaksızın kullanılmıştır 9. Tarihlemeye yardımcı olan asıl öğeler motiflerin oluşturduğu sahneler, sahnelerin anlatım düzeni ve motiflerin kemerler üzerindeki konumlarıdır; bu bağlamda en erkene tarihlenen kemerler üzerindeki betimleme sürekli anlatım içeren sahnelerden oluşmaktadır 10. I. Argişti (M.Ö ) ve II. Sarduri ye (M.Ö ) ait ithaf yazıtlarından anlaşıldığına göre, M.Ö. 8. yüzyıl başlarında, kemerlerdeki betimleme alanı, birbirine paralel iki sıra kabartma çizgi ile dört veya üç şeride ayrılmaya başlıyor; belli bir hareket içeren sahneler de bu şeritler üzerine resmediliyordu 11 ; sahneler arasında rozet, palmet, çeşitli geometrik motifler ile bitki motiflerinin kullanılması ise sürekli anlatımı bozan unsurlardır ve de bunlar belki de daha geçe tarihlenmektedirler 12. Bu tip kemerlerde Urartu sanatının tipik 5 Belli, O., Urartu: Savaş ve Estetik, Urartu: War and Aesthetic, (ed. F. Özdem), Yapı Kredi Yayınları-1917, İstanbul, 2004, bkz. Özgüç, T., Altıntepe Mimarlık Anıtları ve Duvar Resimleri- Architectural Monuments and Wall Paintings, TTK Yayınları, Ankara, 1966, ; Piotrovskii 1967, 20, fig Belli 2004, Çilingiroğlu 1997, a.e., a.e., bkz. Piotrovskii 1967, 48, Res Çilingiroğlu 1997,

15 ve de güney komşularından ayırıcı bir unsuru olan durağan resimleme ve öyküleyici üslubun en düşük seviyede tutulması özelliği görülmektedir 13. Eski Doğuda bu tip geniş kemerler, kalkanın yerini alması sebebiyle, bir okçunun karakteristik teçhizatının bir parçası sayılmıştır. Bunun yanı sıra, kemer giymenin, giyen kişiyi bir takım kötü güçlerden uzaklaştırdığına inanılırdı; anlaşıldığına göre kemerlerin kült ve sihirde belirgin özellikleri vardı 14. Bezemelerinin ve betimleme alanlarının belirlenmesinin oldukça çeşitli olmasından dolayı, farklı gruplara ayrılan kemerler, genel olarak bakıldığında M.Ö. 8. yüzyıl ile M.Ö. 7. yüzyıl arasına tarihlendirilmektedirler. Urartu süsleme sanatında stilistik bir gelenekselleşme görülmektedir; buna bağlı olarak da birçok motif farklı zamanlarda yapılabilmiştir; krallığın hemen her döneminde farklı gruplara ait bir veya birkaç grup kemer üretilmiştir. Bizim çalıştığımız sahneleri içeren kemerler, yukarıda bahsettiğimiz geniş kemerlerden farklıdır. Diğerlerine göre daha dar ve uzun olan kemerler ise hem biçim, hem de betimler bakımından faklı bir grubu oluştururlar; daha hareketli ve ikonografik olarak çok zengin figürlerle işlenmişlerdir ve üretilme tarzları bakımından da diğer kemerlerden ayrılırlar 15. Bu tip kemerler üzerinde yer alan dini törenler, bu törenler için hazırlanmış olan ziyafet sofraları ya da bazı kişiler için düzenlenen ziyafet törenleri gibi konular betimlenmiştir. 2- Bronz Adak Levhaları Çalışılan malzemeler içerisinde ikinci sırada bronz adak levhaları gelmektedir. Büyük bir kısmı bronz kemerlerden kesilmiş olan bronz adak levhalarının bazıları yamuk şekilli olmasına karşın, çoğunluğu kare/dikdörtgen biçimindedir, nadir de olsa içlerinde oval biçimli olanlar da görülmektedir. Üstlerinde kazı ve baskı bezeme uygulandığından, bunların adak eşyası olarak kullanıldıkları düşünülmüştür. Üst kısımları testere dişi veya mazgal dişi şeklinde kesilmiş ve kenar genişlikleri üzerine deliklerin açılması veya bu deliklerden halkaların geçirilmesi, bunların bir yere tutturulduklarını göstermektedir. Çok büyük olasılıkla bu tür adak levhaları giysilere 13 a.e., Piotrovskii 1967, Kellner, H.J., Grouping and Dating of Bronze Belts, Urartu. A Metalworking Center in the First Millennium B.C.E., (ed., R. Merhav), Jarusalem, 1991a,

16 dikilerek, koruyucu anlamda muska ve amulet gibi taşınmışlardır 16. M.Ö yüzyıllara tarihlenen kemer parçaları üzerindeki resimler, Urartu Krallığı'nın tipik saray sanatını yansıtmaktadır 17, ancak kemerler üzerindeki bu resimler, adak levhalarına dönüştürülürken, dövülerek silinmeye çalışılmış; bunun üzerine ya da levhaların arka tarafına yerel atölyelerde tekrar resim çizilmiştir 18. Giyimli 19 sanatçılarıyla birlikte, o zamana değin Urartu Krallığı'nın gücünü ve ihtişamını zengin savaş sahneleri ile oldukça canlı bir şekilde yansıtan tasvirlerin yerine, halkın ortak sorunlarını veren, daha samimi ve inandırıcı tasvirler yapılmaya başlanmıştır. Dinsel inançların yardımıyla, halkın ekonomik ve beslenme gibi çeşitli sorunlarını da içeren bronz adak levhaları üzerindeki betimler, daha bağımsız ve farklı bir düşünceyi yansıtmaktadır 20. Bu açılardan Giyimli bronz adak levhalarının üzerine resmedilen betimler Urartu halk sanatının örneklerini oluşturmaktadır 21. Levhaların üzerinde tanrı, tanrıça figürleri ile ilginç kült törenleri, kadın ve erkek başları, insan ve hayvan resimleri yapılmıştır 22. Urartu adak levhaları arasındaki en eski grubu insan figürleri nin betimlendiği, iyi işçilik gösteren grup oluşturmaktadır 23 ; betimler arasında uzun pelerinli, büyük başlıklı ve büyük olasılıkla kutsallığını gösteren bir başlık takan figürler bulunmaktadır ki kanat veya ok kılıfları ile donatılmış olarak, bazen aslan, boğa ya da keçi figürleri üzerinde tasvir edilmişlerdir. Bunlara bağlı olarak söz konusu erkek betimlerinin tanrı figürlerine ait oldukları anlaşılmaktadır. Tasvirlerde, tanrının karşısında, genellikle pelerin giymiş veya ayak bileklerine ya da beline değin inen başörtüsü takmış olan ve derin bir saygıyla selamlama pozisyonunda duran bir kadın ya da erkek figürü yer almaktadır. Kadın figürleri genelde karşısındaki tanrı veya tanrıça figürüne oranla daha kısa boyludur ve libasyon kapları ile kurbanlarla beraber, tapınır vaziyette gösterilmiştir ki bu da kadının, tanrı/ tanrıça ile aynı statüde olmadığını gösteren bir unsurdur. Bazı örneklerde kadın elinde başak demeti veya bitki 16 Belli, O., Giyimli (Hırkanis) Kazıları, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi ( ), (ed., O. Belli), İstanbul, 2000b, Belli, O., Urartular, Görsel Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, 2, İstanbul, 1982, Belli 2000b, yılında, Van ilinin 68 km güneydoğusunda bulunan, Hoşap İlçesi ne bağlı Giyimli Köyünün m güneybatısında yer alan Serbar Tepesi adlı mevkide, köy halkı tarafından, sayıları 2-3 binden fazla, metal objelerden oluşan büyük bir define bulunmuştur; Belli 2000, Belli, O., Urartu Sanatının Sosyo-Ekonomik Açıdan Eleştirisi Üzerine Bir Deneme, Anadolu Araştırmaları, VI, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 45-95, İstanbul, 1978, Belli 1982, Belli 2000b, Kellner, H.J., Votive Plaques, Urartu, A Metalworking Center in the First Millenium B.C.E. (ed. R. Merhav), Jerusalem, 1991b,

17 motifi ile işlevi henüz bilinmeyen bir tür sancak (alem/ sembol) taşımaktadır; olasılıkla sancağın kült ile bir bağlantısı vardır. Tanrı/ tanrıça figürlerinin, yalnız oldukları yalnız başlarına tasvir edildikleri betimlerde de, ellerinde bu tür sancak/ sembol taşıdıkları görülmektedir. Bunların yanı sıra iki kadın figürünün karşılıklı olarak betimlendiği adak levhaları da yer almaktadır 24. İkinci grupta ise daha ilkel bir stil gözlenmektedir ki bu sebeple de daha geç bir döneme tarihlendirilmektedirler. Bu grupta figürlerin çoğu cepheden ve kolları yukarıya doğru kalkık vaziyette, daha soyut olarak, detayları ve atribüleri fazla belli edilmeden resmedilmişlerdir; bu yüzden de cinsiyetleri tam olarak anlaşılamamaktadır. Kolların kalkık olması kültsel veya dinsel sahneler olarak yorumlanmasına yol açmaktadır ki bu adak levhalarının üzerindeki insan figürlerinin, adağı yapan kişileri temsil ettikleri söylenebilir. Son grup ise, sayıları az olan, metal levhalardan kesilmiş, figürsel betimlerden oluşmaktadır. Yüz tasvirleri ve ellerin dua eder vaziyette yukarı kalkık olmasından dolayı, ikinci grup ile bir bağlantı göstermektedir. O. A. Taşyürek, adak levhaları üzerindeki, özellikle iyi işçilik gösteren betimlerde Assur sanatının etkisinin hissedildiğini söylemektedir; bunun yanı sıra özellikle bazı betimlerde Luristan sanatı etkisinin oldukça fazla olduğunu düşünmektedir 25. Tüm bunlara ek olarak da Urartu adak levhaları üzerinde rastlanan ziyafet sahnelerinin Urartu sanatına Assur ve Geç Hitit ile Arami sanatından gelmiş olabileceğini de belirtmektedir 26. Adakların tarihsel bir sıralamasını yapmak zordur; farklı motiflerin stilleri, detaylı örneklerden basit, hatta ilkel örneklere kadar değişiklik göstermektedir ve arada farklı evre bulunmaktadır, bu da gelişimin uzun bir zaman zarfında gerçekleştiğini düşündürmektedir Kellner, H.J., Votives From Urartu, IX. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 1986, Tasyürek, O. A., Giyimli (Hırkanis) Adak Levhalarından Örnekler, Belleten 42/166, Ankara, 1978, Tasyürek 1978, Kellner 1991b,

18 Bronz adak levhaları üzerine betimlenen insan figürleri Urartu saray sanatına kıyasla kaba ve basit görünümlüdür. Ancak, abartılmadan, daha sade bir biçimde çizilmeye çalışılmıştır. Sanatçılar, insan tasvirlerini çizerken, Urartu saray sanatının katı, değişmeyen kurallarını göz önünde bulundurmadıkları anlaşılmaktadır. Örneğin Eski Doğu toplumunun sanatında olduğu gibi, Urartularda da insan figürü değişmeyen ve kesin bir kural halinde hep profilden gösterilmiştir 28. Oysa bizim üzerinde çalışmış olduğumuz Giyimli adak levhaları üzerindeki insan figürlerinin gövdeleri karşıdan betimlenmiştir, ancak sanatçı yine de başları, kolları ve ayakları profilden betimlemiştir, yani sanatçı neredeyse insanları gördüğü anda/ oranda betimlemeye çalışmıştır. Bu tür insan figürleri de basık ve çarpık olmaktan kurtulamamıştır 29. Tanrı ve tanrıça giysileri ile kadın giysileri ve takıları, o dönemin modası hakkında bilgi vermektedir. C- URARTU METAL İŞÇİLİĞİ Maden üretimi ve ergitilmesindeki başarı askeri alanda olduğu kadar küçük el sanatlarının ve maden işlemeciliğinin gelişimine de katkı sağlamıştır. Urartuların maden işlemedeki başarıları bugün dünyanın birçok müzesinde sergilenmekte olan madencilik eserlerinin kaliteli işçiliğinden de anlaşılmaktadır. Urartu Krallığı nın kurmuş olduğu görkemli kalelerdeki tapınak ve saray görevlilerinin denetimi altındaki işliklerde üretilen ve başta Türkiye olmak üzere Avrupa, İsrail, İran, Rusya, Amerika ve Japonya müzeleriyle koleksiyoncuların elinde çeşitli bronz eşya ve silah 30 Çok gelişmiş bir bronz endüstrisine sahip olan Urartu Krallığı, o dönemde Akdeniz Dünyası na bronz eser gönderecek kadar üretim fazlasına sahipti 31. Anıtsal kaleler, sur duvarları, tapınaklar, kaya nişleri günümüzde bile hala işlevselliğini sürdürebilen baraj ve göletler, zengin maden yataklarına sahip Urartuların Doğu Anadolu Bölgesi nin olumsuz coğrafi koşullarını kendi lehine çevirebilmiş olduğunun en güzel kanıtlarıdır. 28 Belli 2000b, Belli 2000b, Belli, O., Anadolu da Kalay ve Bronzun Tarihçesi, Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları Monografi Dizisi: 3, İstanbul, 2005, a. e., 39. 8

19 Urartulardan günümüze kalabilmiş mimari, madencilik eserleri, kült alanları ve mezarlıklar gibi maddi kültür kalıntılarının fazla olmasına karşın, özellikle yazılı belgelerin azlığından dolayı halkın sosyal yaşamına dair bilgilerimiz oldukça yetersizdir. Van Gölü Havzası na yazıyı getiren Urartular ne yazık ki yapı kitabeleri dışında bu yazıyı pek kullanmamışlardır. Yazılı belgelerden elde edemediğimiz bu türden bilgileri daha çok Urartu tasvir sanatlarından çıkarabilmekteyiz. Özellikle küçük el sanatları ürünleri üzerinde yer alan betimler bize gündelik yaşam, saray yaşamı, törenler, dinsel inanışlar hakkında bilgi vermektedir. D- BULUNTU YERLERİ Tez çalışması içerisinde yer alan, üzerinde ölü ziyafeti sahnelerinin yer aldığı bronz kemer parçaları, müze ve koleksiyonerlere satın alma yoluyla geldikleri için, söz konusu malzemelerin buluntu yerleri hakkında kesin bir bilgimiz bulunmamaktadır. Buna karşın incelediğimiz malzemelerde ikinci grubu oluşturan bronz adak levhalarının buluntu yerleri bellidir. Çalışmamızda yer alan tüm adak levhaları Giyimli (Hırkanis) köyü sınırları içersindeki Serbar Tepesi nde ortaya çıkarılmıştır yılında, Van ilinin 68 km güneydoğusunda bulunan, Hoşap İlçesi ne bağlı Giyimli Köyünün m güneybatısında yer alan Serbar Tepesi adlı mevkide, köy halkı tarafından, sayıları 2-3 binden fazla, metal objelerden oluşan büyük bir define bulunmuştur (Harita:1). Bunun üzerine, kabaca kuzey-güney doğrultusunda uzanan ve fazla yüksek olmayan Serbar Tepesi nde, 1972 yılında, Prof. Dr. Afif Erzen in başkanlığında, toplam üç hafta süren arkeolojik kazı çalışmalarına başlanmıştır 32. Kazı çalışmaları sırasında Urartu Dönemi ne ait mimari kalıntılar ortaya çıkarılmıştır. Bu sebeple buradan çıkan definenin de Urartu Dönemi ne tarihlendiği anlaşılmıştır. Kazılar sonucunda, bizim de malzeme olarak seçmiş olduğumuz adak levhaları ile birlikte kemer parçaları, küpeler, at alınlıkları ve at koşum takımlarına ait çeşitli parçalar da ele geçirilmiştir 33. Giyimli definesinin ortaya çıkarılmasından önce, Urartu Krallığı nda ve 32 Belli 2000b, Erzen, A., Giyimli Bronz Definesi ve Giyimli Kazısı, Belleten, 38/150, Ankara 1974,

20 Eski Yakın Doğuda, adak levhalarının kullanımı hakkında hiçbir somut bilgi bulunmuyordu. Fakat, Zagros Dağları ndaki mezarlardan çıkan bir takım bronz ve altın levhalar; Oxus Definesi nden ele geçen altın adak levhaları, Karmir Blur daki kazılarda bulunan kötü durumdaki bronz parçalar, Elazığ- Norşuntepe den çıkarılan üst ve alt kısmı oldukça tahrip olmuş kare levha ile bugünkü adıyla Rusya- Armariv (Argiştihinili) de ele geçen bir adak levhası istisna olarak sayılabilir 34. Yapılan incelemeler sonucunda bunların Giyimli tipinde adak eşyaları oldukları anlaşılmıştır 35. Bunların yanı sıra Altıntepe Kalesi nden çıkarılan ve M.Ö. 7. yüzyıla tarihlendirilen 2 tane altın levha 36 üzerinde de tıpkı Giyimli levhalarına benzer şekilde, cepheden stilize edilmiş insan figürleri tasvir edilmiştir. Van Gölü kıyısındaki Erciş yakınlarında da adak levhaları bulunmuştur. Tüm bu sayılan yerlerin hepsi Urartu Krallığı nın yayılım alanı içerisine girmektedir, bu da buluntuların kültürel bağlantılarını kuvvetlendiren bir durumdur Ghirsman, Zagros Dağları ndaki mezarlardan çıkan buluntuları M.Ö. 8. yüzyıla tarihlendirmiştir.; Kellner 1991b, Kellner 1991b, Özgüç, T., Jewellery, Gold Votive Plaques and a Silver Belt from Altıntepe, Anatolian Studies 33, 1983, 36-37, pl Kellner 1991b,

21 I- URARTU DİNİ VE DİNSEL İNANIŞLARIN SANATA ETKİSİ Urartu Krallığı diğer Demir Çağı krallıkları gibi Monarşik-Teokratik bir karakterdeydi. Kral ülkenin tek ve mutlak hakimi konumundaydı. Kralın mutlak iktidarını ayakta tutmada ve yeniden üretmede din önemli bir ideolojik araç olarak kullanılmıştır. Urartu dini hakkında, çeşitli konuları içeren çivi yazılı belgelerden sınırlı sayıda bilgi edinilmesine rağmen Urartu Pantheonu hakkında azımsanamayacak bilgilere sahibiz. Urartu dini çok tanrılıdır. Urartu toplumunun kendi tanrı ve tanrıçalarının yanı sıra Hitit, Hurri, İran (Med), Assur tanrıları da kutsal kabul edilmiştir 38. Krallığın dini önemli bir kaç inanç kategorisi üzerine kurulmuştur bunlardan birisi de açık hava kült törenleridir. Urartular kült törenlerini kayalara oydukları kapı biçimindeki nişler önünde gerçekleştirmişlerdir. Yeşilalıç Kaya Kapısı en eski örneklerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Dişli çerçeveli tapınak kapıları ve bazı mezar kapılarına olan benzerlikleri dikkat çeken özelliklerinden birisidir. Taş kapı, kör kapı, hazine kapısı, çoban kapısı 39 gibi isimlerle adlandırılan bu tür kaya kapılarının bazılarında tanrı ve tanrıça listeleriyle, bunlara sunulacak kurbanların sayısı ve nitelikleri belirtilmektedir. Bu tür kaya kapılarının bazılarında tanrı yontusunun bulunması (İran ın Revanduz Bölgesi ndeki Herir Batas ve Malazgirt te bulunan kaya kapıları gibi) sebebiyle bugün bile bu kapılardan bir gün tanrıların çıkacağı yönünde halk arasında yaygın bir inanç vardır. Urartu Çağı nda açık hava kült alanlarında tanrılar için yılın belli dönemlerinde kurban sunuları ve libasyon törenleri yapılmaktaydı 40. Krallığın kurucusu olarak kabul edilen I. Sarduri nin (M.Ö ) oğlu ve yine kurucu krallar arasında yer alan İşpuini (M.Ö ) ile oğlu Menua nın (M.Ö ) ortak yönetim döneminde, Devlet Dini oluşturularak, dinde kurumsallaşmaya gidilmiştir. Reformcu kral olarak adlandırılan Kral İşpuini tarafından M.Ö. 9. yüzyıl ın sonlarına doğru yaptırılan ve devlet dininin oluşturulduğunu somut bir biçimde gösteren 38 Belli 1982, Belli 1982, 191.; Çilingiroğlu, A., Urartu Tarihi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İzmir, 1994, 43, dp. nt Belli 1982,

22 kaya yazıtlarından birisi de Meher Kapısı kaya yazıtıdır. Van ili merkezinde yer alan Toprakkale eteklerinde yer alan Meher Kapısı kaya yazıtı 41 homojen bir Urartu toplumu yaratmada önemli bir stratejik adım olarak görülebilir. Bu anıt yazıtta Urartu Panteonunun tüm tanrı ve tanrıçaları ve bunlara sunulan kurban listeleri 94 satırlık çivi yazısı ile doldurulmuştur. 47 satırdan oluşan asıl metin, yok edilmeye karşı bir önlem olmak üzere bir kez daha yinelenmiştir. Yazıtta yaklaşık olarak 79 tanrı ve tanrıça ile bu tanrıçaların önem ve niteliklerine göre, sığır, manda, koyun ve kuzu gibi hayvanlardan ne zaman ve kaç tane kesileceği belirtilmiştir. çivi yazıtı ile ayrıntılı bir şekilde belirtilmiştir. Bizler Urartu dini ile ilgili ilk yazılı belgeyi bu anıttan elde etmekteyiz 42. Panteonun ilk sırasında baş tanrı Haldi-Teişeba-Şivini üçlüsü yer almaktadır. Birbirine bağlı bu üç tanrının başında Haldi yer almaktaydı 43. Haldi savaşçı karakteriyle devleti ve devletin tanrısal gücünü temsil etmekteydi. Kral toplum üzerindeki erkini sürdürürken gücünü baş tanrı Haldi den alırdı. Tanrı Haldi betimlerde bazen sakallı, bazen sakalsız olarak betimlenmiştir. Urartu kralları tanrı Haldi adına tapınak, kapı, kült merkezleri, sulama kanalları inşa ederlerdi. Tanrı Haldi nin (eşi Arubani dir) kutsandığı tüm tapınaklarda savaş kültünün varlığını kanıtlayan buluntular ele geçirilmiştir. Örneğin kılıçlar, ok, yay, kalkan, sadak, kemer, miğfer ve kargılar bu tapınaklarda saklanırdı. Tapınakların kapılarında üç ayaklı kazanlar, duvarlarında ise kalkanlar asılı durmaktaydı. Bu tür tapınaklara bazen Silahlar Evi adı da verilmekteydi 44. İkinci sırada fırtına ve gök gürültüsü tanrısı Teişeba (Eşi Huba/Hurri tanrıçası Hepat ın eşdeğeridir) yer almaktadır. Teişeba Hurri-Hitit tanrısı Teşup ile aynı adı taşımakta ve Anadolu da oldukça yaygın bir biçimde tapınım görmekteydi. Tanrı Teişeba boğa üzerinde ayakta duran insan biçiminde betimlenmiştir. Üçüncü sırada yer alan güneş tanrısı Şivini (Eşi Tuşpuea dır), Hurri güneş tanrısı Şimigi ile Assur un en büyük tanrısı olan Şamaş ın eşitidir. Pantheon içerisinde totem 41 Belli 1982, 191,; Çilingiroğlu 1994, Belli 1982, 191,; Belli, O., Anzaf Kaleleri ve Urartu Tanrıları, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 1998, ; Çilingiroğlu 1994, Belli 1982, Belli 1982,

23 inançlarını temsil eden tanrılar da vardır. Yurt ve toprak tanrısı Ebani; deniz ve sular tanrısı Babania; tepeler ve dağlar tanrısı Hara; mağaralar tanrısı Airaini gibi tanrılar totem tanrılara verilebilecek örnekler arasındadır 45. Yaşam ile ölüm arasındaki dinamik etkileşimi, sonsuz varoluşu 46 ve tanrısal yenilenmeyi ifade eden Hayat Ağacı inancı Urartu toplumunun inanç dünyasında önemli bir yer tutmuştur. Urartu sanatında yaygın olarak mühür, mühür baskıları, anıtsal kaya kabartmaları, saray-tapınak eklentilerinin iç duvarlarını bezeyen boyalı duvar resimleri ile tunçtan yapılmış kemer, miğfer, madalyon gibi eşyalar üzerine Hayat Ağacı na yapılan kült törenlerini yansıtan çok sayıda sahne betimlenmiştir 47. Urartu Dini nde de tıpkı diğer Demir Çağı dinlerinde olduğu gibi öteki dünya inancı güçlü bir şekilde vardı. Öteki dünya inancının temelinde kralların öldükten sonra tanrı sınıfına yükselecekleri, bu dünyadaki ayrıcalıklarının öteki dünyada da aratarak devam edeceği, yoksulların da bu dünyada yaşayamadıklarını öteki dünyada yaşayacakları inancı ölü kültünün felsefi alt yapısını oluşturan güçlü bir düşünceydi 48. Urartu ölü kültü hakkında birçok şey yazılı kaynakların bu konuda az olması sebebiyle bilinememektedir. Ölme anından, ölünün mezarına konulduğu son ana kadar geçenlerin bugün olduğu gibi- çoğunlukla törenseldi. Ölünün arkasından, yemeğinin yenmesi, ölü için ziyafet verilmesi önemli ritüellerden birisi olarak karşımıza çıkar. Ön Asya Dünyası nda Ölü Kültünün önemli bir parçası olarak değerlendirebileceğimiz Ölü ziyafeti sahnesi M.Ö. I. binyılından itibaren Assur, Geç Hitit ile Urartu ve diğer uygarlıkların sanatlarında görülür. Urartu ölü gömme gelenekleri ve ölü gömme adetleri üzerine çok fazla yazılı belge bulunmamasına karşın madeni eserler üzerinde yer alan kabartma ve betim sanatı bize önemli bilgiler sunmaktadır. Bu gelenekler içerisinde yer alan ölü gömme gelenekleri hakkın da da Urartu betimleme sanatı sayesinde önemli ölçüde bilgi edinmekteyiz. Ölü Kültü Ritüellerinin önemli bir parçası olan ölü ziyafeti törenlerindeki ana tema, tahtta oturan kişi, bu kişiye hizmet eden kişi ya da kişiler ile yiyecek ve içeceklerin bulunduğu masa ya da masalardan oluşmaktadır.. 45 Belli 1982, Belli, O., Urartular da Hayat Ağacı İnancı, Anadolu Araştırmaları VIII, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1980 (1981), Belli 1982, Çevik, N., Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri, T.T.K. Yayınları, No: 6/58, Ankara, 2000, 6. 13

24 Bronz kemer ve adak levhaları bu konuda bilgi edinmemizi sağlayan en önemli buluntu grupları arasında yer alır. Her ne kadar Urartularda ölünün mezara nasıl konulduğu konusunda net arkeolojik bilgiler bulunmamaktaysa da, ölünün arkasından verilen ve günümüzde de hala değişik varyantlarla varlığını sürdüren ölü ziyafeti töreni ile ilgili canlı betimler bulunmaktadır. Urartu Betimleme Sanatı nda görülen ölü ziyafet sahneleri, kompozisyondaki canlılık açısından oldukça farklıdır. İlk defa metalden eserler üzerine betimlenmiştir. Kompozisyon içerisinde yer alan insan sayısının fazla oluşu, kullanılan giysilerdeki çeşitlilik açısından bu sahneler oldukça zengindir. Sahnelerin dinsel ve büyüsel içerik açısından zengin oluşu da bir diğer farklı özellik olarak göze çarpar. Sonuç olarak bu tür ziyafet sahnesi törenlerinin Urartu toplumunda gelir düzeyi yüksek üst sınıf ya da sınıflarından kişiler için, betimlerde gördüğümüz biçimiyle düzenlendiğini, alt sınıflarda yer alan kişiler için de daha farklı biçimlerde düzenlendiğini söyleyebiliriz. Kemerler ve Adak levhaları üzerinde görülen bu betimler ve mezarlardaki uygulamalarından da anlaşılacağı gibi kişinin ölümünden sonraki yaşamında da yiyip içeceği düşünülmüş ve bu inanca uygun hareket edilmiştir. Demir Çağı na ait kemerler, adak levhaları, steller, duvar resimleri ve lahitler üzerinde betimlenen ve ölünün arkasından verilen yemeği temsil eden sahneler, ölü gömme törenlerinin başlıca uygulamalarından biri olan ölü ziyafetini yansıtmaktadır. Mezarlarda ele geçen masa, sehpa, sandalye ve taht gibi mobilya parçaları, sözü edilen buluntular üzerinde betimlenen sahnelerde görülen ölü yemeği törenlerinin Urartular tarafından uygulandığını göstermektedir Derin, Z., Van Müzesi ndeki Bir Grup Tunç Mobilya Aksamı ve Bunların Urartu Gömü Geleneği İle İlişkisi, Arkeoloji Dergisi, IV, (ed., H. Malay), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İzmir, 1995,

25 II- SAHNELERDE YER ALAN MOBİLYA MALZEMELERİ Antik çağda tanrıların, kralların ve diğer yüce (soylu) kesimin tahtları, iskemleleri, yatakları, masaları ve kanepeleri temelde ahşaptan yapılırdı. Fildişi, yarı kıymetli taşlar, altın ve gümüş bunları süslemek için kullanılırdı. Ölü kültünün, gündelik hayat içerisinde önemli bir ritüeli olarak günümüzde de devam etmekte olan ölü yemeği uygulamasının, Urartu sanatında ki yansıması olarak kabul edebileceğimiz, Ölü ziyafeti sahnelerinde görülen tahtlar ve masalar Mayer tarafından saray mobilyası olarak nitelendirilmektedir. Şimşir ve abanozdan yapılan taht ve masalar, fildişi, altın ve gümüş malzemelerle süslenmiştir 50. Nitekim mobilya malzemelerine sadece Urartu kral mezarlarında rastlanmış olması Mayer in yaptığı bu saptamayı doğrular niteliktedir. Urartu mobilya malzemeleri, Geç Hitit ve Assur betimlerinde yer alan mobilya malzemelerine benzerlikleriyle dikkat çeker. X (çapraz) bacaklı tabureler ya da masalar, yüksek arkalıklı tahtlar, taht ve masa bezemeleri 51 M.Ö. I. binyılda ortak bir mobilya yapım geleneğinin göstergesi olarak karşımıza çıkar (Lev. XIV). Betimlerde yer alan taht ve masa örneklerinden ve ayrıca Urartu Krallığı na ait kale yerleşmeleri olan Karmir-Blur, Van-Toprakkale, Varto-Kayalıdere ve özellikle Erzincan- Altıntepe ile Van-Adilcevaz da ortaya çıkarılan mobilya örneklerinden, Urartu Mobilya sanatının oldukça gelişmiş olduğunu görmekteyiz. Altıntepe de yapılan kazılarda, üç odalı kral mezarının I no lu ve III no lu mezar odasında ortaya çıkarılan mobilya malzemeleri çeşitli türlerde metal kaplamalı, süsleyici yaprak şeklindeki baş süsleri ve metal tabakları olan iskemle ve masaları içerir 52. Ayrıca üç odalı mezarda ortaya çıkarılan ve bir çoğu yeniden oluşturulmaya uygun tahta masa ve sandalye örnek- 50 Mayer, W., Die Finanzierung Einer Kampagne, Ugarit Forschungen 11, 1979, Darga, M., Hitit Sanatı, Akbank Yayınları, İstanbul, 1992, 278, res Merhav, R., 1991a, Secular and Cultic Furniture (Thrones, Foortrest, and Tables ), Urartu, A Metalworking Center in the First Millenium B.C.E. (ed. R. Merhav), Jerusalem, 246. ; Derin 1995,

26 leri de diğer önemli bulgular olarak göze çarpar (fig 4.2, 4.3). Kaçak kazılarda bulunmuş ve kolleksiyonerlere ya da müzelere satılmış birçok bronz mobilya parçası da, Urartu mobilyacılığı hakkında önemli bilgiler vermektedir 53. Urartu Ölü gömme geleneğinin mezar içindeki ziyafet sofrası uygulamalarının çok önemli kanıtları olarak kabul edebileceğimiz mobilya malzemeleri ile ilgili daha kapsamlı bilgilere aynı zamanda Urartu betim sanatında da rastlamaktayız 54. Çalışmamızın konusu olan Ölü Ziyafeti Sahneleri de Urartu Betim sanatında önemli bir yer tutmaktadır. Sahnelerde mobilya malzemeleri taht, masa ve çapraz bacaklı tabure grupları yer almaktadır. A- TAHTLAR Ölü ziyafeti sahnelerinin merkezinde yer alan tahtlar ayaklıkları ve diğer aparatları ile birlikte Urartu mobilya sanatının en güzel örnekleri olarak karşımıza çıkarmaktadır. Sahnelerde görülen taht örnekleri yapısal ve süsleyici ögeleri bakımından homojen yapıya sahiptir. Bu öğeleri sırayla inceleyecek olursak, karşımıza şöyle bir tablo çıkmaktadır. 1- Sahnelerde yer alan tahtların hemen hemen hepsi yüksek ve düz bir arkalığa sahiptir ve oturan figür başının yüksekliği kadardırlar. Koltuk biçiminde olan tahtların arkalıkları daha kısadır ve tahtta oturan figürün beli hizasındadır. 2- Arkalık ve ön uçla birleşen S şeklinde bir kol koyma kavsine sahiptirler. 3- Koltuk gövdesi tahtın merkezi ögesidir. Ayaklara eklenmiş olup, arkalığın ve kolluğun dikey öğelerini takviye eder. 4- Bacaklar yuvarlaktır. Üst uçlar, koltuk gövdesine sert takviyeler sağlayan ve yapıyı güçlendiren kalın, kare ya da yuvarlak kısımlara sahiptir. 5- Bazı taht örneklerinde, ayakların orta noktalarına tutturulmuş bir sürgü onları sıkıca bir arada tutar. Sürgüler basit ve sadedir. Betimlerde yer alan 53 Merhav 1991a, Derin 1995,

27 bazı taht örneklerinde, tahtın ayaklık kısmında pencere çerçevesi görünümü veren, T biçimli takviyeler vardır. 6- Taht üzerindeki süslemeler, arkalık, oturak, kolluk ve ayaklar boyunca görülebilir Bacaklar dışa doğru aslan pençeleri ya da boğa toynağı biçimindedir. Bazı sahneler de aslan pençesi ya da boğa toynağı oldukça belirgin betimlenmiştir 56. B- MASALAR Ölü ziyafeti sahnelerinde yer alan masalar çok çeşitli özellikleriyle sahnede yer alan tahtlar kadar kaliteli bir işçiliğe sahiptirler 57. Sahnelerde yer alan masaların özelliklerini sırasıyla inceleyecek olursak: 1- Sahnelerde yer alan masalar üç tiptedir birincisi kare şeklinde tablaya sahiptir. Dört adet düz bacağı olduğu görülür. İkinci tipte olan masalarda ayaklıklar, tablanın altından, bacakların yarısına kadar paralel olarak devam ettikten sonra, dışarıya doğru kıvrılmakta ve yerde düz ayaklarla birleşmektedir 58. Üçüncü tipe giren masalar ise çapraz bacaklıdır ve sadece bir sahnede yer almaktadır İlk iki tipteki masalara ait bacaklar karakteristik olarak aslan pençesi ya da boğa toynağı ayaklıklara sahiptir Birinci tipte olan masalarda, bacakların arka kısmında, masanın bacak kısmında pencere çerçevesi görünümü veren, T biçimli bir takviye bulunur. İkinci tip masalarda bacakların uç kısımlarında yatay bir çubuk, takviye görevini görür. 55 Merhav 1991a, Merhav 1991a, Işık, C., Tische und Tischedarstellungen in der Urartäischen Kunst, Belleten L/ 197, TTK, Ankara, 1986, 414 vd. 58 Işık 1986, 414 vd. 59 Işık 1986, 414 vd. 60 Işık 1986, 414 vd. 17

28 4- İkinci tip masaların kenarlıkları geniş cephelidir. 5- İlk iki tipteki masa türlerinde süslemeler, tablanın kenarları, ayaklar boyunca uçlarına kadar devam edebilmektedir. Takviye olarak kullanılan T biçimli ya da ayakların uç kısımlarını birleştiren düz çubukların süslendiği görülmektedir 61. C- ÇAPRAZ BACAKLI TABURELER Betimlerde yer alan çapraz bacaklı masanın tabla kısmının uç tarafından başlayan bacakları içe doğru kavisler çizerek, karşılıklı olarak bacakların orta kısmında birleşirler ve dışa doğru açılarak son bulurlar. Çapraz bacaklı tabure, taht ya da masa kullanımı M.Ö. I. bin yılın ilk yarısında, komşu bölgelerdeki mobilya kullanımıyla karşılaştırıldığında, diğerlerine kıyasla Urartu mobilya yapımcılığında daha seyrek bir kullanım göstermiştir Merhav 1991a, Merhav 1991a,

29 III- SAHNELERDE YER ALAN İNSAN FİGÜRLERİNE AİT GİYSİLER Çalışma konumuzu oluşturan Urartu bronz kemerleri ve adak levhaları üzerinde betimlenen ölü ziyafeti sahnelerinde yer alan figürlere ait giysiler ile ilgili genel bir değerlendirme yapıldığında, kemerler ve adak levhaları üzerindeki figürlerin giysilerinin bir takım farklılıklar gösterdiği görülmektedir. Bronz kemerler üzerindeki sahnelerde yer alan figürlere ait giysilere bakıldığında ilk olarak dikkatimizi çeken unsur, giysilerin hemen hepsinin ayak bileklerine değin inecek kadar uzun olmalarıdır, hatta yere değecek kadar uzun olan giysiler de görülmektedir. Ancak adak levhalarındaki sahnelerde ise bazı giysiler diz kapaklarına kadar inmektedir. Bazı betimlerde giysiler, başörtüsü ile beraber, arkaya doğru kuyruk biçiminde kıvrılmaktadır (Lev. I), ( Lev. II), (Lev. VI). Bunun yanı sıra etek kısımlarının ön kesimleri, arkaya oranla hafifçe yukarıya doğru kalkmış durumda olan giysiler de mevcuttur; bu tipteki giysiler özellikle kemerler üzerindeki hizmetkar figürlerinde göze çarpmaktadır (Lev. I- II- III- VI). Bazı giysilerin bel kısımlarında kuşak bulunmaktadır, bazı giysiler ise kuşaksız olarak düz bir şekilde aşağıya inmektedir. Beldeki kuşakların, hemen hepsi, üstten ve alttan birbirine paralel düz çizgilerle sınırlandırılmıştır ve bu çizgilerin arasındaki bölüme, kumaş desenini veren bezemeler işlenmiştir. Bazı kuşaklar oldukça kalındır, birkaç bölüme ayrılmış olanları da görülmektedir. Kuşakların kumaştan mı yoksa metalden mi yapılmış oldukları anlaşılamamaktadır; ancak Urartu toplumunda metal kemer takma geleneği oldukça yaygındır; fakat yine de betimlemelerdeki kuşaklar üzerinde kumaş deseni tarzında işlenmiş olan bezemelerden dolayı, bunların metalden kemerler değil de, kumaştan yapılmış kuşaklar olma olasılıkları da imkan dahilinde görülmektedir (Lev. I- II- III- V- VI- VII- IX). Farklı giysi tipi olarak görülebilecek bir model mevcuttur ki bu tip giysilerin alt bölümünde beldeki kalın kuşakla bir bütün oluşturan, önlük benzeri ayrı bir parça varmış izlenimi vermektedir. Bazı giysi tiplerinde ise özellikle etek kısımlarının püsküllü olduğu 19

30 görülmektedir (Lev. I- II- III- VI). Figürlerin giysilerinde dikkati çeken bir başka unsur ise başörtüleridir. Betimler üzerindeki figürlere bakıldığı zaman, tümünde başörtüsü olduğu görülmektedir. Başörtülerinin boyları farklılıklar göstermektedir. Bazı başörtüler figürlerin ayak bileklerine kadar inerken, bazıları bellerine kadar inmekte ve hatta bir kısım figürün başörtüsü ise omuzlarında son bulmaktadır. Özellikle kemerler üzerinde betimlenmiş bazı figürlerin başörtülerinin kenarlarının püsküllü olduğu göze çarpmaktadır (Lev. I- II- III- IV- V- VI- VII- VIII). Ayak bileklerine kadar inmekte olan başörtüler, büyük bir olasılıkla içteki asıl giysi üzerine alınan, çarşaf benzeri örtülerdir ki bunlar tam olarak vücuda sarıldığı zaman, yalnızca yüzün ve ellerin görülebildiği örtüler niteliğindedir. Kemerler üzerinde tahtta oturan kadın figürlerinin ortak özelliği, başörtülerinin uzun ve de püsküllü olmasıdır. Sahnedeki diğer kadın figürlerinin ise başörtüleri omuzlarına değin inmektedir veya bazılarında başörtüsü bile bulunmamaktadır. Sahnenin merkezinde, tahtta oturur durumda betimlenmiş olan kadın figürü olasılıkla ölünün kendisini temsil etmektedir (Lev. I- II- III- IV- VI- VII). Urartu kadın giysileri üzerindeki kumaş desenleri küçük nokta, halka, dikey kısa çizgi, yatay kısa çizgi, küçük noktalardan oluşan rozet biçimindeki motifler ile iç içe karelerden ve de spiral şeklindeki geometrik motiflerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş desenlerdir. Kumaşlarda, özellikle Urartu yerleşimleri olan Arinberd ve Altıntepe deki duvar resimlerinde de görüldüğü üzere, olasılıkla kök boyalardan elde edilen renkler kullanılmıştır. Urartu kadın giysilerinde de, günümüzde Doğu Anadolu Bölgesi nde hala kullanılmakta olan kırmızı, mavi, sarı, yeşil, ceviz yeşili, siyah, mor gibi renklerin kullanılmış olması gerekmektedir. Betimlerdeki giysileri Yakın Doğu nun diğer toplumları ile karşılaştırdığımız zaman özellikle Geç Hitit Beylikleri, Mezopotamya toplumları ve Ege dünyası insanları- 20

31 nın giysileri ile arasında bir paralellik kurabiliyoruz. Sayılan bu toplumların giysilerinin ana unsurları, tıpkı Urartu giysilerindeki gibi başörtüsü ve de beldeki kuşaklardır. Başörtüleri modelleri arasında bir takım farklar görülmektedir, ancak giysilerin ayak bileklerine değin inmekte oluşu ve başörtüsünün veya başlığın giysinin vazgeçilmez bir unsuru olarak sayılması bakımından toplumların giysi modelleri birbirlerini andırır niteliktedirler. Özellikle, başörtülerinin çarşaf benzeri bir örtü gibi kullanılmasıyla da benzemektedirler. Hemen hemen tüm I. binyıl Anadolu toplumlarındaki kadın giysilerinin bel kısımlarında da kalınlıkları değişen kuşaklar bulunmaktadır. Giysi kumaşlarının bezemelerinin de, farkları olmasıyla birlikte, benzerlikleri oldukça fazladır. Özellikle Geç Hitit Dönemi nin, Geleneksel Akım olarak adlandırılan sanat anlayışı içerisine giren ve M. Ö. 9. yüzyıl ile 8. yüzyıllar arasına tarihlenen dönemindeki kadın giysilerinin kumaş desenlerinin Urartu kadın giysileri ile olan benzerlikleri dikkat çekmektedir. Ege Dünyası nda ise Antik Yunan ın özellikle Urartu ile çağdaşı olan Arkaik Dönem giysi modelleri ve desenleri ile Urartu kadın giysileri arasında da benzerlikler mevcuttur; bu dönemdeki katlamalı, kuşaklı, başörtülü, oldukça renkli ve çeşitli desenleri olan Antik Yunan giysileri, özellikle kemerli, başörtülü ve de doğu etkisiyle renkli ve değişik desenli olmaları açısından Urartu giysileriyle bir benzerlik içerisindedirler. Toplumların birbirleri ile gerek savaşlar, gerekse ticaret yoluyla etkileşim içerisine girdikleri ve buna bağlı olarak da birbirlerine kültürel anlamda da birçok unsur kattıkları bilinmektedir. Kültürel alış verişler sırasında toplumların giyim konusunda da etkileşim içerisine girmelerini sağlamıştır. Engebeli ve yüksek bir arazi yapısına sahip olan Doğu Anadolu Bölgesi nde iklim de buna bağlı olarak oldukça serttir. Bu coğrafi koşullar yaşam, yerleşme, beslenme şeklinin yanı sıra giyim kuşam şeklini de belirlemiştir. Yılın görece olarak 7-8 ayını soğuk geçiren ve karın çok uzun bir süre yerden kalkmadığı bölgede gerek giysi yapımında kullanılan kumaş gerekse giysi tipi, bu soğuk havalara karşı tasarlanmış olmalıdır. Zaten incelenmiş olan kadın giysilerinin hemen hemen tümünün ayak bileklerine kadar inen kapalı kıyafetler olması, bu iklim şartlarına, dolayısıyla yaşam tarzına göre düzenlenmiş olduklarını göstermektedir. Giysinin estetik görünüşü önemli 21

URARTU UYGARLIĞI. Gülsevilcansel YILDIRIM

URARTU UYGARLIĞI. Gülsevilcansel YILDIRIM URARTU UYGARLIĞI Gülsevilcansel YILDIRIM 120213060 Urartular MÖ birinci yüzyılın başında, Van Gölü ve çevresinde önemli bir devlet Kuran ve günümüze kadar buradaki uygarlıkları etkilemiş bir kavimdir.

Detaylı

000579F.KULAKOĞLU 11/28 URARTU. ÖLÜ GÖMME GELENEKLERI ve MEZAR MİMARLIĞI F.KULAKOĞLU000579AÜ /28

000579F.KULAKOĞLU 11/28 URARTU. ÖLÜ GÖMME GELENEKLERI ve MEZAR MİMARLIĞI F.KULAKOĞLU000579AÜ /28 000579F.KULAKOĞLU 11/28 URARTU ÖLÜ GÖMME GELENEKLERI ve MEZAR MİMARLIĞI F.KULAKOĞLU000579AÜ00057911/28 ÖLÜ GÖMME GELENEKLERI 000580F.KULAKOĞLU 11/28 İki tarzda ölü gömme geleneği: 1.Yakmadan ve 2. yakarak.

Detaylı

Th. Bossert, B. Alkım ve H. Çambel tarafından yapılan yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir.

Th. Bossert, B. Alkım ve H. Çambel tarafından yapılan yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir. KARATEPE Çambel, H., 1948, Karatepe. An Archaeological Introduction, Oriens I. pp.147-162 Çambel, H., 1949, Karatepe., Belleten XIII/49. s.21-34. Bossert, Th., Alkım, U.B., Çambel, H., 1950, Karatepe Kazıları

Detaylı

Th. Bossert, B. Alkım ve H. Çambel tarafından yapılan yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir.

Th. Bossert, B. Alkım ve H. Çambel tarafından yapılan yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir. KARATEPE Çambel, H., 1948, Karatepe. An Archaeological Introduction, Oriens I. pp.147-162 Çambel, H., 1949, Karatepe., Belleten XIII/49. s.21-34. Bossert, Th., Alkım, U.B., Çambel, H., 1950, Karatepe Kazıları

Detaylı

ANTİK ÇAĞDA ANADOLU ANATOLIA AT ANTIQUITY KONU 3 FRİGLER 1

ANTİK ÇAĞDA ANADOLU ANATOLIA AT ANTIQUITY KONU 3 FRİGLER 1 ANTİK ÇAĞDA ANADOLU ANATOLIA AT ANTIQUITY KONU 3 FRİGLER 1 Frigler Frigler Troya VII-a nın tahribinden (M.Ö. 1190) hemen sonra Anadolu ya Balkanlar üzerinden gelen Hint Avupa kökenli kavimlerden biridir.

Detaylı

6. ÜNİTE: Türklerde Sanat A. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT

6. ÜNİTE: Türklerde Sanat A. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT 6. ÜNİTE: Türklerde Sanat A. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT Bozkırlının nazarında sabit olan şeyin faydası yoktur. O, her an harekete hazır olmalı, kolayca yer değiş-tirebilmelidir. Bu yüzden eski Türkler

Detaylı

Selçuk Üniversitesi/Seljuk University Edebiyat Fakültesi Dergisi/Journal of Faculty of Letters Yıl/ Year: 2011, Sayı/Number: 26, Sayfa/Page: 93-102 KARAMAN ARKEOLOJİ MÜZESİ NDEN BRONZ GİYSİ APLİKLERİ *

Detaylı

ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ. Burcu Aslı ÖZKAN

ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ. Burcu Aslı ÖZKAN ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ Burcu Aslı ÖZKAN İlk Çağda Anadolu da kurulan bazı uygarlıklar Hitit, Frig,Urartu, Lidya. HİTİTLER MÖ(1700) Başkenti Hattuşa (Boğazköy) Malatya Orta Anadolu

Detaylı

DASKYLEİON 2011 KAZI SEZONU ÇALIŞMALARI

DASKYLEİON 2011 KAZI SEZONU ÇALIŞMALARI DASKYLEİON 2011 KAZI SEZONU ÇALIŞMALARI Daskyleion da 2011 sezonu kazıları Hisartepe Höyüğü nün doğu yamacında, yerleşimin ana girişinin aşağısında, Hellenistik Dönem yolunun iki yakasında; Akropolis te

Detaylı

Urla / Klazomenai Kazıları

Urla / Klazomenai Kazıları Urla / Klazomenai Kazıları Oniki İon kenti arasında anılan Klazomenai, Urla-Çeşme yarımadasının kuzey kıyısında, İzmir Körfezi'nin ortalarında yer almaktadır. Klazomenai arazisinin (khora) doğuda Smyrna

Detaylı

PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi

PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi 12. Babil Arkeolojisine giriş. Nabupolazar ve Nabukadnezar Dönemi Babil, İştar Kapısı Babil Kenti Kentin Geç Babil Dönemi plan şeması, 1.8 km. uzunluğunda şehrin

Detaylı

Prof. Dr. Fahri Işık Hekatomnos Lahdini Akademia Vakfı için anlattı

Prof. Dr. Fahri Işık Hekatomnos Lahdini Akademia Vakfı için anlattı Prof. Dr. Fahri Işık Hekatomnos Lahdini Akademia Vakfı için anlattı Akdeniz Ülkeleri Akademisi Vakfı nın (Akademia) davetlisi olarak Bodrum a gelen Arkeolog Prof. Dr. Fahri Işık, Bodrum Belediyesi nin

Detaylı

Muhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ)

Muhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ) Muhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ) Oniki Havariler Kilisesi olarak da bilinen Kümbet Camii, Kars Kalesi nin güneye bakan yamacında bulunmaktadır. Üzerinde yapım tarihini veren

Detaylı

Frigler Frigler Troya VII-a nın tahribinden (M.Ö. 1190) hemen sonra Anadolu ya Balkanlar üzerinden gelen Hint Avupa kökenli kavimlerden biridir. Frig tarihini Frigler in yeterli sayıda yazılı belge bırakmamış

Detaylı

MOBİLYA ÜRETİMİNDE KULLANILAN AKSESUARLAR VE GEREÇLER HAZIRLAYAN : ALİ İHSAN KORKMAZ

MOBİLYA ÜRETİMİNDE KULLANILAN AKSESUARLAR VE GEREÇLER HAZIRLAYAN : ALİ İHSAN KORKMAZ MOBİLYA ÜRETİMİNDE KULLANILAN AKSESUARLAR VE GEREÇLER Yardımcı Gereçler A-Vida ve çiviler B-Dübeller ve takozlar C-Çektirmeler ve modül bağlantılar D-Raylar ve makaralar, E-Kilitler F-Düşer kapak makasları,

Detaylı

Adres: Atatürk Mah. 75.Yıl Kültür Merkezi ERZİNCAN Tlf: 0446 214 80 21 ERZİNCAN KEMALİYE OCAK KÖYÜ ÖZEL MÜZESİ

Adres: Atatürk Mah. 75.Yıl Kültür Merkezi ERZİNCAN Tlf: 0446 214 80 21 ERZİNCAN KEMALİYE OCAK KÖYÜ ÖZEL MÜZESİ ERZİNCAN MÜZESİ 75.Yıl Kültür Merkezi kompleksi içerisinde Müze bölümleri de yer almaktadır. Açık hava müzesi, teşhir salonu, depolar ve idari odaların fiziki inşaatı tamamlanmış olup, hizmete hazır durumdadır.

Detaylı

İşte böylesine bir tatil isteyenler içindir Assos. Ve Assos ta yapılacak çok şey vardır:

İşte böylesine bir tatil isteyenler içindir Assos. Ve Assos ta yapılacak çok şey vardır: Assos u neden görmeliyim, oraya neden gitmeliyim? diye içinizden soruyorsanız eğer, verilecek cevapların birden fazla olduğunu kolaylıkla görebilirsiniz: mesela turkuvaz rengi bir deniz, zeytin ağaçları,

Detaylı

Türk Halı Sanatında Bir Teknik Özellik

Türk Halı Sanatında Bir Teknik Özellik Türk Halı Sanatında Bir Teknik Özellik Prof. Dr. Şerare Yetkin 18. yüzyıl sonu -19. yüzyıl başına tarihlenen bir Yörük halisidir... Düğümler her sırada bir atlamalı olarak değişen argaçlara bağlanmıştır.

Detaylı

URARTULAR. topografik özelliklerinden dolayı federasyon üyelerinin birbirleriyle bağları gevşekti.

URARTULAR. topografik özelliklerinden dolayı federasyon üyelerinin birbirleriyle bağları gevşekti. E T KİNLİK 5 URARTULAR U Y G A R L I K L A R T A R İ H İ - I A Y D A N D E M İ R K U Ş K AY N A K 1 : 178 (Lloyd, Seton, Türkiye nin Tarihi, Tübitak Yayınları, 2007, s. 106) K AY N A K 2 Hitit İmparatorluğu

Detaylı

Urartu Kemerleri Üzerindeki İnsan Tasvirleri (**) Portrayings of Humans on The Belts of Urartu

Urartu Kemerleri Üzerindeki İnsan Tasvirleri (**) Portrayings of Humans on The Belts of Urartu Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2010 14 (2): 1-22 Urartu Kemerleri Üzerindeki İnsan Tasvirleri (**) Özet: M.Ö. 9-6. yüzyıllar arasında merkezini Van Gölü Havzası ve çevresinin oluşturduğu

Detaylı

Eylül 2015 Toptan Fiyat Listesi 2015

Eylül 2015 Toptan Fiyat Listesi 2015 Eylül 05 Toptan Listesi 05 L ARTE YAZI TAHTALARI Teleskopik Ayaklı Yazı Tahtası Laminat,Eloksal Alüminyum Çerçeveli, Profil Ayaklı, Fırın boyalı ve yıl Garantilidir 897408747 40x50 Teleskopik Dikey 00

Detaylı

KLA 311 YUNAN ve ROMA İKONOGRAFİSİ APOLLON

KLA 311 YUNAN ve ROMA İKONOGRAFİSİ APOLLON KLA 311 YUNAN ve ROMA İKONOGRAFİSİ APOLLON Doç. Dr. Erhan Öztepe Sunum içerisinde kullanılan görseller telif hakkına sahip olup yalnızca eğitim amaçlıdır. Başka amaçlarla kullanılamaz Yunan tanrılar topluluğunun

Detaylı

COĞRAFİK UYGARLIKLAR. Mezopotamya ya kurulmuş devletler: Sümerler, Akadlar, Babiller, Assurlar ve Elamlılar dır. SÜMERLER AKADLAR ASSURLAR BABİLLER

COĞRAFİK UYGARLIKLAR. Mezopotamya ya kurulmuş devletler: Sümerler, Akadlar, Babiller, Assurlar ve Elamlılar dır. SÜMERLER AKADLAR ASSURLAR BABİLLER COĞRAFİK Mezopotamya, günümüz sınırlarına göre çoğu Irak ta bulunan ve arabistana kadar uzanan dar ve uzun bir platodur. Dicle ve Fırat nehirlerin arasına kurulmuş bu yer varlığının en önemli kısımlarını

Detaylı

Atatürk Üniveristesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi Journal of the Fine Arts Institute (GSED), Sayı/Number 34, ERZURUM 2015, 116-132

Atatürk Üniveristesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi Journal of the Fine Arts Institute (GSED), Sayı/Number 34, ERZURUM 2015, 116-132 Atatürk Üniveristesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi Journal of the Fine Arts Institute (GSED), Sayı/Number 34, ERZURUM 2015, 116-132 ALTINTEPE URARTU KALESİ (2012) KAZI ve ONARIM ÇALIŞMALARI Mehmet KARAOSMANOĞLU

Detaylı

En eski uygarlıklardan biri olan Mısır Uygarlığı Nil nehri vadisinde gelişmiştir. Mısır mimarisinin en önemli yapıtları Mısır Piramitleri dir.

En eski uygarlıklardan biri olan Mısır Uygarlığı Nil nehri vadisinde gelişmiştir. Mısır mimarisinin en önemli yapıtları Mısır Piramitleri dir. MISIR BAHÇELERİ En eski uygarlıklardan biri olan Mısır Uygarlığı Nil nehri vadisinde gelişmiştir. Mısır mimarisinin en önemli yapıtları Mısır Piramitleri dir. pramitler Mısırlıların kralarına yaptıkları

Detaylı

T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Kayseri K ültür V arlıklarını K orum a Bölge K urulu KARAR

T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Kayseri K ültür V arlıklarını K orum a Bölge K urulu KARAR T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Kayseri K ültür V arlıklarını K orum a Bölge K urulu KARAR Toplantı no ve tarih : 97-16.01.2015 Toplantı Yeri Karar no ve tarih : 1377-16.01.2015 KAYSERİ Kayseri ili, Özvatan

Detaylı

COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ:

COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ: TARİHİ : Batı Toroslar ın zirvesinde 1288 yılında kurulan Akseki İlçesi nin tarihi, Roma İmparatorluğu dönemlerine kadar uzanmaktadır. O devirlerde Marla ( Marulya) gibi isimlerle adlandırılan İlçe, 1872

Detaylı

MED SANATI: Arkeolojik kaynaklar ise çok sınırlıdır. Iran arkeolojisinde Demir Devri I I I. safhasıdır (Orta Batı İran da: ).

MED SANATI: Arkeolojik kaynaklar ise çok sınırlıdır. Iran arkeolojisinde Demir Devri I I I. safhasıdır (Orta Batı İran da: ). MED SANATI: Arkeolojik kaynaklar ise çok sınırlıdır. Iran arkeolojisinde Demir Devri I I I. safhasıdır (Orta Batı İran da: 850-500). Ö n e m l i M e d merkezleri: Nush-i Jan, Godin II Safha, ve Baba Jan

Detaylı

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Hanlığı ve Kazakistan konulu bu toplantıda Kısaca Kazak

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Tarihteki Önemli Buluşlar Bilim, Türk ve İslam Devletlerinde yaşayan bilginler ile yükseliyor Coğrafi Keşifler...

İÇİNDEKİLER. Tarihteki Önemli Buluşlar Bilim, Türk ve İslam Devletlerinde yaşayan bilginler ile yükseliyor Coğrafi Keşifler... 4. ÜNİTE İÇİNDEKİLER Tarihteki Önemli Buluşlar... 6 Bilim, Türk ve İslam Devletlerinde yaşayan bilginler ile yükseliyor...21 Coğrafi Keşifler... 26 Rönesans... 32 Reform... 36 Mucitler... 43 Düşünce, sanat

Detaylı

Eski Mısır Tarihi Kaynakları

Eski Mısır Tarihi Kaynakları Eski Mısır Tarihi Kaynakları Eski Mısır tarihinin araştırılmasında hem yazılı hem de yazısız kaynaklar kullanılmış ve kullanılmaktadır. Eski Mısır medeniyetinden günümüze dek ulaşmış olan tüm kalıntılar

Detaylı

YAKIN DOĞU ARKEOLOJİSİ / GEÇ-HİTİT KRALLIĞI

YAKIN DOĞU ARKEOLOJİSİ / GEÇ-HİTİT KRALLIĞI YAKIN DOĞU ARKEOLOJİSİ / GEÇ-HİTİT KRALLIĞI Timothy P. Harrison PATİNA KRALLIĞI NIN BAŞKENTİ TELL TAYINAT Kazı çalışmaları, bit hilani olarak adlandırılan birkaç büyük saray kompleksini ve zarif bir şekilde

Detaylı

HABERLER ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE ULUSLARARASI ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR PROJESİ: ÖZBEKİSTAN DA YERKURGAN MERKEZ TAPINAĞI 2013 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMASI

HABERLER ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE ULUSLARARASI ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR PROJESİ: ÖZBEKİSTAN DA YERKURGAN MERKEZ TAPINAĞI 2013 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMASI HABERLER ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE ULUSLARARASI ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR PROJESİ: ÖZBEKİSTAN DA YERKURGAN MERKEZ TAPINAĞI 2013 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMASI İlk Özbekistan-Türkiye uluslararası arkeolojik çalışmalar

Detaylı

Sorular 1. Aşağıdaki fotoğraflardan hangisi veya hangileri insanla ilgili özellikleri göstermektedir? I II III

Sorular 1. Aşağıdaki fotoğraflardan hangisi veya hangileri insanla ilgili özellikleri göstermektedir? I II III 2006-07 Öğretim Yılı Merkezi Ölçme-Değerlendirme I.Dönem Sonu 6.Sınıf Sosyal Bilgiler (Coğrafya-Tarih) Ders Sınavı Sınav Başlama Saati:08:30 Tarih:19 Ocak 2007 İsim/ Soy isim: Sınıf:.. Sorular 1. Aşağıdaki

Detaylı

KAHRAMANMARAŞ ARKEOLOJİ MÜZESİ NDEN BİR GRUP URARTU METAL ESERİ *

KAHRAMANMARAŞ ARKEOLOJİ MÜZESİ NDEN BİR GRUP URARTU METAL ESERİ * Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute Yıl/Year: 2016 Cilt/Volume: 14 Sayı/Issue: 37, s. 240-260 KAHRAMANMARAŞ ARKEOLOJİ

Detaylı

Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz Köprüsü dâhil) Projesi için Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED): Ekler

Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz Köprüsü dâhil) Projesi için Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED): Ekler Teslim Edilen: Hazırlayan: IC-Astaldi JV AECOM Ankara, Türkiye Turkey AECOM-TR-R599-01-00 2 Ağustos 2013 Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz Köprüsü dâhil) Projesi için Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi

Detaylı

İktisat Tarihi II. 2. Hafta

İktisat Tarihi II. 2. Hafta İktisat Tarihi II 2. Hafta İKİNCİ DEVRİMİN BAŞLANGICI İkinci bir devrim kendine yeterli küçücük köyleri kalabalık kentler durumuna getirmiştir. Bu dönemde halk yerleşiktir. Köyün kendisi toprak elverdikçe

Detaylı

PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi

PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi 7. II.Sargon Dönemi ( siyasi tarih, Anadolu-Assur ilişkileri, kabartmalar ve diğer sanat eserleri) II.Sargon, Strommenger,E., 1962, no.224 II. SARGON / II. Şarru-kin

Detaylı

15. MÜZE ÇALIŞMALARI ve KURTARMA KAZILARI SEMPOZYUMU

15. MÜZE ÇALIŞMALARI ve KURTARMA KAZILARI SEMPOZYUMU T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 15. MÜZE ÇALIŞMALARI ve KURTARMA KAZILARI SEMPOZYUMU 24-26 NİSAN 2006 ALANYA T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayın No : 3082

Detaylı

Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli bir kavimdir.

Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli bir kavimdir. Akadlar,Babiller,Asurlular ve Elamlılar Video Ders Anlatımı AKADLAR M.Ö. 2350 2150 Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli bir kavimdir. Samiler tarafından Orta Mezopotamya da Kral Sargon

Detaylı

BİRECİK İLÇEMİZ Fırat ta Gün Batımı

BİRECİK İLÇEMİZ Fırat ta Gün Batımı BİRECİK İLÇEMİZ Fırat ta Gün Batımı Birecik ilçesi Şanlıurfa Merkez ilçesine 80 km uzaklıkta olup, yüzölçümü 852 km2 dir. İlçe merkez belediye ile birlikte 3 belediye ve bunlara bağlı 70 köy ve 75 mezradan

Detaylı

Ülkeye özgü el sanatları teknikleri ve malzemeleri vaka çalışmaları

Ülkeye özgü el sanatları teknikleri ve malzemeleri vaka çalışmaları Ülkeye özgü el sanatları teknikleri ve malzemeleri vaka çalışmaları ARCHE - Mesleki Eğitimde Yapısal Kültürel Değerler Project No. LLP-LdV-TOI-2010-DE-147 327 Bu çalışma sadece yazarın görüşlerini yansıtır

Detaylı

T.C. ŞIRNAK VALİLİĞİ 1990 ULUDERE

T.C. ŞIRNAK VALİLİĞİ 1990 ULUDERE T.C. ŞIRNAK VALİLİĞİ 1990 ULUDERE Mir (Cencekir) Kalesi:...9 Geramon Kilisesi...40 Halmun (Elamun) Kilisesi...4 Beyaz Köprü...46 Köprü...47 AVRUPA KONSEYİ DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLARI KORUMA ENVANTERİ

Detaylı

İlkçağ Anadolu Uygarlıklarında Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapı Bağlamında Kütüphane/Arşiv Kurumu

İlkçağ Anadolu Uygarlıklarında Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapı Bağlamında Kütüphane/Arşiv Kurumu İlkçağ Anadolu Uygarlıklarında Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapı Bağlamında Kütüphane/Arşiv Kurumu Prof. Dr. Bülent Yılmaz Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü E-posta : byilmaz@hacettepe.edu.tr

Detaylı

GÜNLÜK PLAN 1. VİTRİN ÇİZİMİ

GÜNLÜK PLAN 1. VİTRİN ÇİZİMİ GÜNLÜK PLAN Tarih: 26.11.2007 Ders: Mobilya Resimleri Konu: Vitrin Çizimi Süre: 3 Ders saati Dersin amaçları: Genel Amaç: Öğrenci bu modül ile salon (oturma odası) mobilyalarının resmini çizerek maliyet

Detaylı

GÖRSEL SANATLAR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI NIN GENEL AMAÇLARI

GÖRSEL SANATLAR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI NIN GENEL AMAÇLARI GÖRSEL SANATLAR DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI NIN GENEL AMAÇLARI Öğretim Programı, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu nun 2. maddesinde ifade edilen Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ile Türk Millî Eğitiminin

Detaylı

KVK101 KORUMA-ONARIM KAVRAM ve İLKELERİ

KVK101 KORUMA-ONARIM KAVRAM ve İLKELERİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA VE ONARIM BÖLÜMÜ KVK101 KORUMA-ONARIM KAVRAM ve İLKELERİ Doç. Dr. Cengiz ÇETİN Dersin Amacı Öğrencinin koruma ve onarımın temel ilkelerini

Detaylı

KENT TUŞPA AŞAĞI. 82 Actual Archaeology

KENT TUŞPA AŞAĞI. 82 Actual Archaeology TUŞPA AŞAĞI KENT Van Kalesi görkemli mezar yapıları, anıtsal savunma sistemi, kaya işçiliği ve yazıtları ile Urartu Krallığı nın özgün ve görkemli karakterini yansıtan en önemli yerleşmedir. Yaklaşık 200

Detaylı

KAYACIK KÖYÜ HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kayacık Köyü nün isminin kaynağı hakkında iki rivayet bulunmaktadır. Bunlar şöyle açıklanabilir.

KAYACIK KÖYÜ HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kayacık Köyü nün isminin kaynağı hakkında iki rivayet bulunmaktadır. Bunlar şöyle açıklanabilir. Araştırmanın Yapıldığı Kayacık Köyü Hakkında Genel Bilgiler KAYACIK KÖYÜ HAKKINDA GENEL BİLGİLER KAYACIK İSMİNİN KAYNAĞI Kayacık Köyü nün isminin kaynağı hakkında iki rivayet bulunmaktadır. Bunlar şöyle

Detaylı

X. BÖLÜM KEMİĞİN FARKLI KULLANIMLARI. Mızraklarda ve oklarda yaygın olduğunu bildiğimiz sap kullanımı bununla sınırlı

X. BÖLÜM KEMİĞİN FARKLI KULLANIMLARI. Mızraklarda ve oklarda yaygın olduğunu bildiğimiz sap kullanımı bununla sınırlı X. BÖLÜM KEMİĞİN FARKLI KULLANIMLARI ALET SAPI : Mızraklarda ve oklarda yaygın olduğunu bildiğimiz sap kullanımı bununla sınırlı değildir. Bıçak, kazıyıcı vb. keskin kenarlara sahip aletlerin elde kullanımının

Detaylı

İktisat Tarihi II. IV. Hafta

İktisat Tarihi II. IV. Hafta İktisat Tarihi II IV. Hafta İnsan Bilgisinde Devrim - devam Çağdaş yabanlarda olduğu gibi eski çağlarda tıp kuramının özü büyüydü. II. Devrimden sonra Babil de doktorlar aynı zamanda rahipti. Mısır da

Detaylı

şeklinde yürütülen geniş kapsamlı ve detaylı bir çalışmadır.

şeklinde yürütülen geniş kapsamlı ve detaylı bir çalışmadır. T.C. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FENBİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İŞ GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI II. ÖĞRETİM TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DÖNEM PROJESİ DERSİ YAZIM VE SUNUM KILAVUZU 1. GENEL KONULAR 1.1. Tanım Çukurova Üniversitesi,

Detaylı

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş

ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders Dr. İsmail BAYTAK Orta Asya Tarihine Giriş Türk Adının Anlamı: Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı Türk adından ilk olarak Çin Yıllıklarında bahsedilmektedir. Çin kaynaklarında

Detaylı

Konu: Kadim Diller ve Yazılar. İran da Ön-Türkler

Konu: Kadim Diller ve Yazılar. İran da Ön-Türkler Konu: Kadim Diller ve Yazılar Yazı: 74 İran da Ön-Türkler Doç. Dr. Haluk BERKMEN Milattan binlerce yıl önce Ön-Türk toplumlarının dağ keçisini kutsal kabul ettiklerini ve binlerce dağ keçisi figürünü Altay

Detaylı

nzeyrek@uludag.edu.tr Tel: (224) 294 02 47-294 02 48 Tel iç hat: 402 47 Faks: (224) 294 09 29 Faks iç hat: 409 29 temel terim, kavramlar.

nzeyrek@uludag.edu.tr Tel: (224) 294 02 47-294 02 48 Tel iç hat: 402 47 Faks: (224) 294 09 29 Faks iç hat: 409 29 temel terim, kavramlar. ARKEOLOJİ 1 Ders Adi: ARKEOLOJİ 2 Ders Kodu: MRES215 3 Ders Türü: Seçmeli 4 Ders Seviyesi Önlisans 5 Dersin Verildiği Yıl: 2 6 Dersin Verildiği Yarıyıl 3 7 Dersin AKTS Kredisi: 3.00 8 Teorik Ders Saati

Detaylı

ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU

ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU Kutsal alanlardaki Onur Anıtları, kente ya da kentin kutsal alanlarına maddi ve

Detaylı

Anadolu eski çağlardan beri insanların dikkatini çekmiş, önemli bir yerleşim ve uygarlık merkezi olmuştur.

Anadolu eski çağlardan beri insanların dikkatini çekmiş, önemli bir yerleşim ve uygarlık merkezi olmuştur. Bilim Tarihi I Ders Notları ESKİÇAĞ DA BİLİM ANADOLU MEDENİYETLERİ Anadolu eski çağlardan beri insanların dikkatini çekmiş, önemli bir yerleşim ve uygarlık merkezi olmuştur. Hititler Anadolu da kurulan

Detaylı

MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI

MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI TÜRKİYE DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLARI ENVANTERİ ENV. NO. 58.01.0.02 ÇİMENYENİCE KÖYÜ, KÖROĞLU TEPELERİ, I39-a4 MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI İL SİVAS İLÇE HAFİK MAH.-KÖY VE MEVKİİ Çimenyenice Köyü GENEL

Detaylı

Eğitim Tarihi. Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi

Eğitim Tarihi. Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Eğitim Tarihi Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Türk ve Batı Eğitiminin Tarihi Temelleri a-antik Doğu Medeniyetlerinde Eğitim (Mısır, Çin, Hint) b-antik Batıda Eğitim (Yunan, Roma)

Detaylı

Türkiye de bir ilk: Mersin ilinde omurgalı fosili Metaxytherium (Deniz İneği) bulgusu

Türkiye de bir ilk: Mersin ilinde omurgalı fosili Metaxytherium (Deniz İneği) bulgusu Türkiye de bir ilk: Mersin ilinde omurgalı fosili Metaxytherium (Deniz İneği) bulgusu Emekli memur Mehmet Demirci kara avcılığı yaparken, bir ı kaya bloğu içinde omurga parçaları görmüş ve fotoğrafını

Detaylı

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI STANDARTLARINA UYGUN OKUL SIRALARI

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI STANDARTLARINA UYGUN OKUL SIRALARI ÜRÜNE AİT TEKNİK ÖZELLİK FORMU (EK4) Sıra No: 115 Tarihi: KATAGORİ KIRILIMI 16 1 2 2 4 DMO KATALOG KOD NO ÜRÜN ADI ORJİNAL ÜRÜN KODU (P/N) 335.808.011 Okul Sıraları ÜRÜNÜN MARKASI / MODELİ ÜRÜNE AİT RESİM

Detaylı

Rönesans Heykel Sanatı

Rönesans Heykel Sanatı Rönesans Heykel Sanatı Ortaçağda heykel mimariye bağımlıdır. Fakat Rönesans döneminde, heykel mimariden bağımsız eserler olarak karşımıza çıkar. Heykeller meydanlarda, saraylarda ve köşklerde sergilenmeye

Detaylı

ŞANLIURFA İLİ MERKEZ İLÇESİ NEOLİTİK ÇAĞ VE ÖNCESİ 2015 YILI YÜZEY ARAŞTIRMASI RAPORU

ŞANLIURFA İLİ MERKEZ İLÇESİ NEOLİTİK ÇAĞ VE ÖNCESİ 2015 YILI YÜZEY ARAŞTIRMASI RAPORU ŞANLIURFA İLİ MERKEZ İLÇESİ NEOLİTİK ÇAĞ VE ÖNCESİ 2015 YILI YÜZEY ARAŞTIRMASI RAPORU Şanlıurfa İli, Merkez İlçesi, Neolitik Çağ ve Öncesi adlı yüzey araştırması projesi, Türk Tarih Kurumu Başkanlığı ve

Detaylı

Figür 1. Euromos Ion Kymationu. Figür 6-7. Klazomenai lahitlerinde Ion kymationu. Figür 8. Klazomenai lahtinde Ion kymationu

Figür 1. Euromos Ion Kymationu. Figür 6-7. Klazomenai lahitlerinde Ion kymationu. Figür 8. Klazomenai lahtinde Ion kymationu 762 LEVHA 90 Figür 1. Euromos Ion Kymationu Figür 2. Koranza çift çerçeveli Ion kymationu Figür 4. Kebren Ion kymationu Figür 3. Koranza Ion kymationu Figür 5. Klazomenai lahtinde Ion kymationu Figür 6-7.

Detaylı

İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI MISIR UYGARLIĞI İRAN UYGARLIĞI HİNT UYGARLIĞI ÇİN UYGARLIĞI DOĞU AKDENİZ UYGARLIĞI

İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI MISIR UYGARLIĞI İRAN UYGARLIĞI HİNT UYGARLIĞI ÇİN UYGARLIĞI DOĞU AKDENİZ UYGARLIĞI İLK ÇAĞ UYGARLIKLARI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI MISIR UYGARLIĞI İRAN UYGARLIĞI HİNT UYGARLIĞI ÇİN UYGARLIĞI DOĞU AKDENİZ UYGARLIĞI MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI Kelime anlamı İki nehrin arası olan Mezopotamya,

Detaylı

MUGLA LETOON ANTİK KENTİ ÖZDİRENÇ UYGULAMALARI

MUGLA LETOON ANTİK KENTİ ÖZDİRENÇ UYGULAMALARI Özel Bölüm MUGLA LETOON ANTİK KENTİ ÖZDİRENÇ UYGULAMALARI İsmail Ergüder*, Ezel Babayiğit*, Doç. Dr. Sema Atik Korkmaz** * TKİ Kurumu Genel Müdürlüğü 06330, Ankara. ** Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ. Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ. Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ İran üzerinden geçerek Batı Anadolu'ya yerleşen Türk boyların dan bir bölümü 13. yüzyıl sonlarında

Detaylı

II. ULUSLARARASI IONIA KONFERANSI 30 MAYIS-1 HAZIRAN 2011, İZMİR

II. ULUSLARARASI IONIA KONFERANSI 30 MAYIS-1 HAZIRAN 2011, İZMİR Tarih Okulu The History School Mayıs - Ağustos 2011 May-August 2011 Sayı X, 245-250. Number X, 245-250. II. ULUSLARARASI IONIA KONFERANSI 30 MAYIS-1 HAZIRAN 2011, İZMİR Ergün LAFLI Özet Bu kısa haber niteliğindeki

Detaylı

Esra KAÇMAZ LEVENT 1 DİYARBAKIR ARKEOLOJİ MÜZESİ NDEN ANTİTETİK DURAN KARTAL BETİMLİ BİR URARTU DAMGA MÜHÜRÜ

Esra KAÇMAZ LEVENT 1 DİYARBAKIR ARKEOLOJİ MÜZESİ NDEN ANTİTETİK DURAN KARTAL BETİMLİ BİR URARTU DAMGA MÜHÜRÜ Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 10, Mart 2015, s. 394-399 Esra KAÇMAZ LEVENT 1 DİYARBAKIR ARKEOLOJİ MÜZESİ NDEN ANTİTETİK DURAN KARTAL BETİMLİ BİR URARTU DAMGA MÜHÜRÜ Özet Mühürler,

Detaylı

BEYAZ YALI Yalı dekorasyonu deyince, genellikle nostaljik çizgiler, eski ve yeniyi içiçe yaşatan dizaynlar, klasik, y a da y an klasik döşenmiş m ekanlar akla geliyor. Oysa, First için görüntüleûiğimiz

Detaylı

TÜRKİYE NİN DEPREM GERÇEĞİ. Deprem Bölgeleri Haritaları ve Deprem Yönetmeliklerinin Tarihsel Gelişimi

TÜRKİYE NİN DEPREM GERÇEĞİ. Deprem Bölgeleri Haritaları ve Deprem Yönetmeliklerinin Tarihsel Gelişimi TÜRKİYE NİN DEPREM GERÇEĞİ Deprem Bölgeleri Haritaları ve Deprem Yönetmeliklerinin Tarihsel Gelişimi Bu çalışmanın bütün hakları saklıdır. Bu kitap, yazarların izni olmaksızın; elektronik, mekanik, fotokopi

Detaylı

KAPADOKYA. Melih ÖZTEKİN. Eralp ÖZYAĞCI. Mert ÇİL. Başak DEMİRBAŞ

KAPADOKYA. Melih ÖZTEKİN. Eralp ÖZYAĞCI. Mert ÇİL. Başak DEMİRBAŞ KAPADOKYA Hazırlayanlar; Öğretmen;B. Perihan SALMAN Orçun Can CEVİZ ÖZEL EGE LİSESİ Melih ÖZTEKİN Eralp ÖZYAĞCI Mert ÇİL Başak DEMİRBAŞ 1 ÖNSÖZ Kapadokya yöresindeki eski çağlardan kalma bazı medeniyetler

Detaylı

BAMBAŞKA BİR KONYA KONYA DAKİ ARKEOLOJİK İZLER. 6-7 Ekim 2012 / 1 Gece 2 Gün

BAMBAŞKA BİR KONYA KONYA DAKİ ARKEOLOJİK İZLER. 6-7 Ekim 2012 / 1 Gece 2 Gün BAMBAŞKA BİR KONYA KONYA DAKİ ARKEOLOJİK İZLER 6-7 Ekim 2012 / 1 Gece 2 Gün 9000 senelik bir Neolitik yerleşim olan Çatalhöyük te, yaklaşık 8 bin kadar insan bir araya gelmiş ve zamanı için oldukça karmaşık

Detaylı

KEMER KEMER. 352 Dünden Bugüne Antalya

KEMER KEMER. 352 Dünden Bugüne Antalya A L T I N C I B Ö L Ü M KEMER KEMER 352 K E M E R 353 354 12. KEMER* 1. Tarihçe A L T I N C I Kemer ilçesi tarihinin M.Ö. 690 yılına kadar uzandığı bilinmektedir. Kemer merkezine 15 km mesafede bulunan

Detaylı

Latmos Dağları / Beşparmak Dağları Benzersiz bir doğal/kültür alanı kaybolmanın eşiğinde

Latmos Dağları / Beşparmak Dağları Benzersiz bir doğal/kültür alanı kaybolmanın eşiğinde Latmos Dağları / Beşparmak Dağları Benzersiz bir doğal/kültür alanı kaybolmanın eşiğinde 1. Ege kıyılarından bir görünüş. 2. Bafa Gölü nün güneyinden göle bakış. Önde MS 13. yy Bizans Dönemi ne ait bir

Detaylı

PRT 303 KIBRIS ARKEOLOJİSİ Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu

PRT 303 KIBRIS ARKEOLOJİSİ Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu PRT 303 KIBRIS ARKEOLOJİSİ Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu Ders 11: Philia Kültürü ve Anadolu Bağlantıları Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi

Detaylı

- 61 - Muhteşem Pullu

- 61 - Muhteşem Pullu Asaf Bey Çıkmazı Kabaltısı Sancak Mahallesindedir. Örtüsü sivri tonozludur. Sivri kemerle güneye ve ahşap-beton sundurmalı sivri kemerle kuzeye açılır. Üzerinde kesme ve moloz taşlardan yapılmış bir ev

Detaylı

STRATONIKEIA ANTİK KENTİ SU YAPILARI. Antik kent Muğla Milas yolu üzerindedir. Aşağıda görüldüğü gibi Helenistik kurulmuştur.

STRATONIKEIA ANTİK KENTİ SU YAPILARI. Antik kent Muğla Milas yolu üzerindedir. Aşağıda görüldüğü gibi Helenistik kurulmuştur. STRATONIKEIA ANTİK KENTİ SU YAPILARI Antik kent Muğla Milas yolu üzerindedir. Aşağıda görüldüğü gibi Helenistik kurulmuştur. 1 2 MİLAS MÜZE MÜDÜRÜ HALUK YALÇINKAYA TARAFINDAN YAZILMIŞ RAPOR Muğla, Yatağan

Detaylı

2015-2016 ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ KESİNLEŞMİŞ HAFTALIK DERS PROGRAMI GÜN SAAT

2015-2016 ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ KESİNLEŞMİŞ HAFTALIK DERS PROGRAMI GÜN SAAT CUMA PERŞEMBE ÇARŞAMBA SALI PAZARTESİ 2015-2016 ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ KESİNLEŞMİŞ HAFTALIK DERS PROGRAMI GÜN SAAT 1.SINIF 2.SINIF 3.SINIF 4.SINIF 08.00-09.00 ARK437 Arkeoloji Uygulamaları

Detaylı

COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI

COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI Fen Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü 4. Sınıf öğrencilerine yönelik olarak Arazi Uygulamaları VII dersi kapsamında Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... ÜNİTE 1. ÖZ-DEĞERLENDİRME... 1. 1. Tanım, Kapsam... 1. 1.1. Öz-değerlendirme Yapmada Dikkate Alınacak Alanlar...

İÇİNDEKİLER. Önsöz... ÜNİTE 1. ÖZ-DEĞERLENDİRME... 1. 1. Tanım, Kapsam... 1. 1.1. Öz-değerlendirme Yapmada Dikkate Alınacak Alanlar... İÇİNDEKİLER Önsöz... v ÜNİTE 1. ÖZ-DEĞERLENDİRME... 1 1. Tanım, Kapsam... 1 1.1. Öz-değerlendirme Yapmada Dikkate Alınacak Alanlar... 3 1.1.1. İyileştirme için Güç ve Alanların Belirlenmesi... 3 1.1.2.

Detaylı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı

Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı III. ÜNİTE TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ ( BAŞLANGIÇTAN X. YÜZYILA KADAR ) A- TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI I-Türk Adının Anlamı

Detaylı

PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi 2. II. Assurnasirpal dönemi. ( siyasi tarih, mimari, ortostatlar ve diğer sanat eserleri)

PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi 2. II. Assurnasirpal dönemi. ( siyasi tarih, mimari, ortostatlar ve diğer sanat eserleri) PRT 403 Geç Asur-Geç Babil Arkeolojisi 2. II. Assurnasirpal dönemi. ( siyasi tarih, mimari, ortostatlar ve diğer sanat eserleri) II. Assurnasirpal Heykeli, Nimrud, İştar Sharrat-niphi mabedi. Reade,J.

Detaylı

ŞANLIURFA ARKEOLOJİ MÜZESİ

ŞANLIURFA ARKEOLOJİ MÜZESİ MERKEZDEKİ MÜZELER ŞANLIURFA ARKEOLOJİ MÜZESİ Şanlıurfa'da müze kurma girişimleri 1948 yılında, müzelik eserlerin toplanması ve Atatürk İlkokulu'nda depolanmasıyla başlar ve daha sonra bu eserler Şehit

Detaylı

Görsel İletişim Tasarımı Öğr.Gör. Elif Dastarlı

Görsel İletişim Tasarımı Öğr.Gör. Elif Dastarlı SANAT TARİHİ I Görsel İletişim Tasarımı Öğr.Gör. Elif Dastarlı Mısır Uygarlığı: Prehistorik Dönem Tinit Dönemi (M.Ö. y. 3200 2780 / 1. 2. Sülaleler) Eski Krallık/Memphis Krallığı (M.Ö. 2700 2280 / 3.

Detaylı

demir ve bronz çağlarının kalıntılarına ulaşılmış, medeniyetlerin doğup yıkıldığı Mezopotamya toprakları üzerindeki Ürdün de, özellikle Roma ve

demir ve bronz çağlarının kalıntılarına ulaşılmış, medeniyetlerin doğup yıkıldığı Mezopotamya toprakları üzerindeki Ürdün de, özellikle Roma ve İsrail - Ürdün Turu Büyük manzaraları görmek için plan yapın, ancak, sokaklarda dolaşmak ve böylesine eski ve kutsal bir yerin gündelik hayatına kendinizi kaptırmak için biraz zaman ayırın. Tarih : 12-09-2016-16-09-2016

Detaylı

DEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: 244.110 km2 NÜFUSU: 57.411.000 RESMİ DİLİ: İngilizce

DEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: 244.110 km2 NÜFUSU: 57.411.000 RESMİ DİLİ: İngilizce İNGİLTERE DEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: 244.110 km2 NÜFUSU: 57.411.000 RESMİ DİLİ: İngilizce DİNİ: Hıristiyanlık PARA BİRİMİ: Sterlin 1.

Detaylı

ALTINTEPE KALESİNDEN GÜNÜMÜZE YANSIMALAR THE REFLECTIONS FROM ALTINTEPE FORTRESSTO PRESENT DAY

ALTINTEPE KALESİNDEN GÜNÜMÜZE YANSIMALAR THE REFLECTIONS FROM ALTINTEPE FORTRESSTO PRESENT DAY Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 6 Sayı: 25 Volume: 6 Issue: 25 -Prof. Dr. Hamza GÜNDOĞDU Armağanıwww.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 ALTINTEPE

Detaylı

KLA 311 YUNAN ve ROMA İKONOGRAFİSİ APHRODİTE

KLA 311 YUNAN ve ROMA İKONOGRAFİSİ APHRODİTE KLA 311 YUNAN ve ROMA İKONOGRAFİSİ APHRODİTE Doç. Dr. Erhan Öztepe Sunum içerisinde kullanılan görseller telif hakkına sahip olup yalnızca eğitim amaçlıdır. Başka amaçlarla kullanılamaz Yunan tanrılar

Detaylı

ŞAMANİZM DR. SÜHEYLA SARITAŞ 2

ŞAMANİZM DR. SÜHEYLA SARITAŞ 2 DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 ŞAMANİZM Şamanizmin tanımında bilim adamlarının farklı görüşlere sahip olduğu görülmektedir. Kimi bilim adamı şamanizmi bir din olarak kabul etse de, kimisi bir kült olarak kabul

Detaylı

HACIBAYRAMLAR 1 NO.LU YAPI ASLANLI YANAL SİMA PLAKALARI

HACIBAYRAMLAR 1 NO.LU YAPI ASLANLI YANAL SİMA PLAKALARI 702 LEVHA 30 Figür 1. Ny Carlsberg Glyptotek Müzesi ndeki 3368.VII numaralı plaka Katalog 1 Figür 2. Ny Carlsberg Glyptotek Müzesi ndeki 3368.XI numaralı plaka Katalog 2 Figür 3. Ny Carlsberg Glyptotek

Detaylı

Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur.

Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur. Çekerek ırmağı üzerinde Roma dönemine ait köprüde şehrin bu adı ile ilgili kitabe bulunmaktadır. Tokat ın 68 km güneybatısında yer alan Sulusaray, Sabastopolis antik kenti üzerinde kurulmuştur. Antik Sebastopolis

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ DERS İÇERİKLERİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ DERS İÇERİKLERİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ DERS İÇERİKLERİ I. SINIF (I. ve II. Yarıyıl) ARK 101-102 Arkeolojiye Giriş I-II (2) AKTS (3) Arkeolojinin tanımı, amacı, sınırları ve

Detaylı

TurkTorrent.biz Ailesi Tarafından Hazırlanmıştır AtomCmyLMz 1

TurkTorrent.biz Ailesi Tarafından Hazırlanmıştır AtomCmyLMz 1 Anime Tarzı Elbise, Takı ve Süs Eşyaları Basit Kıvrımlar Kumaş veya kıyafet çizimlerinde en çok dikkat edilmesi gereken nokta kumaşın hangi yöne doğru olduğudur. Kıvrımlar kumaşın gevşeyip gerildiği yerlerde

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ YUNAN UYGARLIĞI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ YUNAN UYGARLIĞI ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ YUNAN UYGARLIĞI İÇİNDEKİLER Yunan Uygarlığı Hakkında Genel Bilgi Yunan Dönemi Kentleri Yunan Dönemi Şehir Yapısı Yunan Dönemi

Detaylı

The Byzantine-Era Daily Use Pottery Found in the Thermal Spring in Allianoi

The Byzantine-Era Daily Use Pottery Found in the Thermal Spring in Allianoi ALLIANOI ANTİK ILICASI NDA ÜRETİLEN ERKEN BİZANS DÖNEMİ GÜNLÜK KULLANIM KAPLARI* **Hande YEŞİLOVA Öz Allianoi antik ılıcası içersinde, Geç Roma Erken Bizans Dönemi yerleşiminde bulunan, seramik fırınlarında

Detaylı

Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları

Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları Yrd. Doç. Dr. Yiğit H. Erbil, Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı

Detaylı

Urartu Uygarlığı. Nezih Başgelen Arkeolog / Editör

Urartu Uygarlığı. Nezih Başgelen Arkeolog / Editör Urartu Uygarlığı Nezih Başgelen Arkeolog / Editör Eski Van Kalesi nin kuzeybatı ucunda, güçlü su kaynaklarının yanına yapılan Madırburç u oluşturan devasa kalker bloklarının üzerinde doğuda üç, batıda

Detaylı

ARKEOLOJİ IŞIĞINDA ÖZGÜN BİR SİNEMA DENEYİMİ: İDRİMİ; UNUTULMUŞ KRALLIĞI ARARKEN

ARKEOLOJİ IŞIĞINDA ÖZGÜN BİR SİNEMA DENEYİMİ: İDRİMİ; UNUTULMUŞ KRALLIĞI ARARKEN D O S YA : S İ N E M A v e A R K E O L O J İ ARKEOLOJİ IŞIĞINDA ÖZGÜN BİR SİNEMA DENEYİMİ: İDRİMİ; UNUTULMUŞ KRALLIĞI ARARKEN Sezen Kayhan Ben İdrimi, İlim-ilimma nın oğlu, Fırtına Tanrısı nın, Hepat ın

Detaylı

YEŞİLOVA HÖYÜĞÜ- İZMİR İN PREHİSTORİK YERLEŞİM ALANI

YEŞİLOVA HÖYÜĞÜ- İZMİR İN PREHİSTORİK YERLEŞİM ALANI YEŞİLOVA HÖYÜĞÜ- İZMİR İN PREHİSTORİK YERLEŞİM ALANI Yeşilova Höyüğü İzmir in Prehistorik Yerleşim Alanı içinde 2005 yılından beri kazısı süren bir yerleşim merkezidir. Kazı çalışmaları, Ege Üniversitesi,

Detaylı