TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ VE SAĞLIK

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ VE SAĞLIK"

Transkript

1 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ VE SAĞLIK BİRİNCİ BASKI ANKARA Kasım 2001

2 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ VE SAĞLIK Yayın Kurulu: Dr.Arslan Ümit GİRAY Dr.Necla CAN Yaşar ODABAŞ Betül HASDEMİR Sevgi SUÇİN Hazırlayan: Nilüfer AVCI IŞIK -AB Uzmanı -Uluslararası İlişkiler Bilim Uzmanı Ankara Kasım, 2001

3 SAĞLIK BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI ve hazırlayanın ismi belirtilerek alıntı yapılabilir.

4 SUNUŞ Ülkemizin, Avrupa ile Osmanlı Devleti nin son döneminden itibaren yoğunlaşan ilişkileri, tarihin en iddialı Avrupa bütünleşme hareketine dahil olma talebi ile somutlaşmış ve bu süreç 1959 da tam üyelik hedefi olarak belirlenmiştir. Türkiye, milli çıkarları doğrultusunda, Avrupa Birliği tam üyeliği hedefini, 21. yüzyıla daha aktif ve daha kararlı taşımış, Aralık 1999 da Helsinki Zirvesi nde Aday Ülke Statüsü teyid edilmiş ve Avrupa Birliği tarafından Türkiye için hazırlanıp kabul edilen Katılım Ortaklığı Belgesi ne istinaden Avrupa Birliği ne katılmanın olmazsa olmaz şartı olan Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Programı nı, 24 Mart 2001 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararıyla kabul etmiştir. Bundan sonra, aday ülkelerin Avrupa Birliği ne tam üyelik şartlarını belirleyen Kopenhag Kriterleri ve Ulusal Program çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirip, milletimizi Avrupa Birliği üyeliğine taşıma sorumluluğu bütün kamu kurum ve kuruluşları açısından, tarihsel bir sorumluluk olduğunun bilincinde olarak çalışmalarına devam etmektedir. Bu kapsamda, Bakanlık olarak, Avrupa Birliği müktesebatı ile uyum çalışmalarına, ekonomik kalkınmanın bir boyutu olarak temel görevlerimizin yerine getirilmesi, sağlık durumu ve hizmetlerin iyileştirilmesi konularında daha büyük hedeflere ulaşma açılarından yaklaşarak büyük önem vermekteyiz. Bu itibarla, Avrupa Birliği nin genel yapısı, sağlık konusundaki çalışmaları ve Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerini, sağlık alanında işbirliği çalışmalarını da dahil ederek aktaran bu yayının, bundan sonraki çalışmalarımızda önemli bir boşluğu dolduracağı düşüncesiyle Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı çalışanlarına teşekkür eder, başarılar dilerim. Doç. Dr. Osman DURMUŞ SAĞLIK BAKANI I

5 ÖNSÖZ Türkiye açısından, geride bıraktığımız yüzyılın son yarısı, uluslararası ilişkileri itibariyle, bugünkü adıyla Avrupa Birliği ne tam üye olma amacıyla, ortaklık ilişkisinin yapı taşlarını oluşturmakla geçmiştir. Bu süreçte, ilişkilerimizin temel belgesi olan Ankara Anlaşması imzalanmış, karşılıklı yükümlülüklerin uygulama esaslarını içeren Katma Protokol akdedilmiş ve Gümrük Birliği tesis edilmiştir. Türkiye ile Avrupa Birliği ilişkileri son dönem itibariyle, Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilerek 24 Mart 2001 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanan Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Program kapsamında yoğunlaşmıştır. Ulusal Program, Avrupa Birliği ne tam üye olma amacında olan ülkemizin üstlendiği mevzuat uyumuna esas konu başlıklarını belirleyen ve ülkemizin bu alandaki yükümlülüklerini kapsayan bir belgedir. Avrupa Birliği ile işbirliği ilişkilerinin yoğunlaşması ve Ulusal Program itibariyle Bakanlığımızın da kapsamlı çalışmaları bulunması nedeniyle Başkanlığımız diğer çalışmalarının yanı sıra, bir takım yayınlar hazırlayarak, bu çalışmalara yön vermede yardımcı olmak gereği duymuştur. Bu amaçla hazırlanan kitaplardan biri de Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri ve Sağlık adını taşıyan bu yayındır. Kitabın ilk bölümünde, Avrupa Birliği nin genel olarak tanıtılması amacıyla, tarihçesi, kurumsal yapısını teşkil eden organları ve Avrupa Birliği hukukunu oluşturan karar alma yolları konusunda kısaca bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bunun yanı sıra, genişleme süreci ile ilgili genel bilgi verilmiştir. İkinci bölümde; Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri başlığı altında, Türkiye nin Avrupa Birliği ne yönelme nedenleri, ilişkilerin hukuki boyutta başlaması ve tam üyelik başvurusunda bulunma süreci, gümrük birliğinin kurulması, gümrük birliği sonrası gelişmeler ve son olarak Ulusal Program süreci aktarılmıştır. Son bölümde ise, Avrupa Birliği yapılanması içinde, sağlık durumu ve sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi ile ilgili genel anlatımdan sonra, halk sağlığı çalışmaları kapsamında kanser, AİDS ve uyuşturucunun yanlış kullanımı ile mücadele konularında bilgiler aktarılmıştır. Bunun yanı sıra, Avrupa Birliği ile mevzuat uyumu boyutunda Türkiye de sağlık alanında faaliyetler ve Ulusal Program da Bakanlığımızın sorumluluk alanına giren konular anlatılmıştır. Avrupa Birliği Komisyonu nun hazırladığı 2000 yılı Raporuna göre genel saptamaların yapıldığı sonuç bölümünün ardından, Avrupa Birliği ve sağlık konularında bazı önemli bilgiler ek halinde sunulmuştur. Bu itibarla, Türkiye nin Avrupa Birliği ne tam üye olma ve ülkemiz insanlarına daha sağlıklı bir ortam yaratma nihai hedefi doğrultusunda, Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Ulusal Program kapsamında, Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi olarak üzerimize düşen görevleri yerine getirmenin yanında, sağlık sektörü ve diğer Bakanlık personelinin bu konudaki çalışmalarına ışık tutma amacıyla hazırlanan bu eserin çalışmalarda yararlı olacağını ümit ediyoruz. Bu itibarla, katkılarından dolayı, Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı nın çalışanlarına ve yayını hazırlayan Avrupa Birliği Uzmanı Nilüfer AVCI IŞIK a teşekkür ediyor, başarılar diliyorum. Dr. Arslan Ümit GİRAY Daire Başkan V. II

6 GİRİŞ Dünyanın belli bölgelerinde 1990 lı yıllarda, milliyetçilik rüzgarları eserken, özellikle ileri düzeyde sanayileşmiş ülkeler, kendi aralarında bütünleşme sürecini hızlandırmış bulunuyorlar. Bu hareketler içinde ise, kuşkusuz en başarılı olanı Avrupa Birliği yapılanmasıdır. Tarihte benzeri görülmemiş türde, uluslarüstü bütünleşmeyi esas alan ve bugünkü adıyla Avrupa Birliği olarak tanıdığımız teşkilat, kurulduğu tarihten bugüne, zaman zaman bazı sorunlar yaşamış olsa da, bütünleşme yolunda oldukça önemli ilerlemeler kaydetmiştir yılında altı üye ile başlayan süreç, günümüzde on beş üyeli olarak devam etmekte, bu sayının önümüzdeki yıllarda daha da artması amacıyla hazırlıklar yapılmaktadır. Bu bütünleşme çabaları, üye ülkeleri ilgilendirdiği kadar, Türkiye gibi Birlik dışında kalmış ülkeleri de ilgilendirmektedir. Nitekim, son birkaç yüz yıldır Avrupa daki gelişmelerden çok büyük ölçüde etkilenmiş olan Türkiye, Avrupa daki bu bütünleşme hareketine de ilgisiz kalmamış, kalamamıştır yılında yapılan tam üyelik başvurusu ile başlayan süreç günümüzde de etkinliğini ve önemini korumaktadır yılında Topluluk ile Ankara Anlaşması nı imzalayan Türkiye, 1964 ten itibaren Topluluğun ortak üye sidir lı yılların getirdiği uluslararası düzende, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri kanalıyla Türkiye, kendine yeni yollar ve alternatifler aradıysa da bütün bunların, giderek daha da yoğunlaşan Avrupa bütünleşmesinin yerini tutması mümkün olamamıştır. İhracatının yaklaşık yarısını Avrupa Birliği ülkeleri ile yapan Türkiye, komşuları ile sağlanmış olan dengeleri kaybetmemek için bu bütünleşmenin içinde yer almalıdır yılında Gümrük Birliği kararının uygulamaya konulmasıyla bir kez daha teyit edilen ortak üyelik statüsünün getirdiği zorunlu uygulamaların yanı sıra, tam üyelik amacıyla atılması gereken adımlar nedeniyle de ülkemiz bir takım reformları gerçekleştirmek ve mevzuatını Avrupa Birliği ile uyumlaştırmak durumundadır. Yapılması gerekli çalışmalar, diğer tam üyeliğe aday ülkelere olduğu gibi, Türkiye ye de, 2000 yılı sonu itibariyle, Katılım Ortaklığı Belgesi ile sunulmuştur. Bu belgede yer alan kısa ve orta vadeli yükümlülüklerin zamanında ve eksiksiz bir biçimde yerine getirilmesi, ülkemizin ulusal çıkarları bakımından yaşamsal bir önem taşımaktadır. Üstelik, bu hedeflerin büyük bölümü, Türkiye nin Avrupa Birliği ne tam üyeliği gerçekleşsin ya da gerçekleşmesin, dünyanın global bir pazar haline gelmesiyle ortaya çıkan evrensel uygulamalar ve kurallardır. Sonuç itibariyle, Avrupa Birliği ne tam üyelik yolunda ilerleyen Türkiye nin, katılma stratejisinde, tüm kamu kurum ve kuruluşlarına önemli görevler düşmekte olduğu gerçeğinden yola çıkarak, Avrupa Birliği nin ne olduğunu, hangi aşamalardan geçerek günümüze geldiğini, kurumsal yapısı kapsamında organlarını, karar alma yollarını ve Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerini, sağlık ile ilgili faaliyetlerini, Avrupa Birliği- Türkiye arasında sağlık ile ilgili işbirliği çalışmalarını ve mevzuat uyumuna esas alınan konular son gelişmelerle bu yayın ile ele alınmıştır. III

7 KISALTMALAR AAET Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (Euratom) AB Avrupa Birliği AEA Avrupa Ekonomik Alanı AEK Avrupa Ekonomik Komisyonu AET Avrupa Ekonomik Topluluğu AGİT Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AKÇT Avrupa Kömür Çelik Topluluğu AT Avrupa Topluluğu AST Avrupa Savunma Topluluğu AYB Avrupa Yatırım Bankası BAB Batı Avrupa Birliği CELAD Uyuşturucu ile Mücadele İçin Avrupa Komitesi COREPER Daimi Temsilciler Komitesi DTÖ Dünya Ticaret Örgütü ( World Trade Organisation: WTO) EBRD Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası EFTA European Free Trade Area (Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi) EHLASS Avrupa Ev Kazalarını İzleme Merkezi EIONET European Environment Information and Observation Network (Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı) EMCDDA Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Avrupa İzleme Merkezi EPB Ekonomik ve Parasal Birlik EPC European Political Cooperation (Avrupa Politik İşbirliği) ESA European Sytem of Accounts (Avrupa Hesaplar Sistemi) ESK Ekonomik ve Sosyal Komite EURO Avrupa Ortak Para Birimi GSYİH Gayri Safi Yurtiçi Hasıla GATT General Agreement on Trade and Tariffs (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması) ILO International Labour Organisation (Uluslararası Çalışma Örgütü) İLU İyi Laboratuar Uygulamaları (Good Laboratory Practice= GLP) IMO International Maritime Organisation (Uluslararası Denizcilik Örgütü) International Programme on the Elimination of Child Labour (Çocuk IPEC İşçilerin İşgücü Piyasasından Çıkarılmasına İlişkin Uluslararası Program) KOB Katılım Ortaklığı Belgesi Gemilerden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesine Yönelik MARPOL Uluslararası Konvansiyon (The International Convention for the 73/78 Prevention of Pollution from Ships) MDAÜ Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri MSTQ Metrology, Standardisation Test Quality MSDK Metroloji, Standardizasyon, Deney, Kalite NFPs Ulusal Toplanma Noktası OECD Organisation for Economic Cooperation and Development (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) OEEC Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı OGT Ortak Gümrük Tarifesi IV

8 OGDP OTP PHARE REITOX SIGMA STA TAIEX TRIPS TÜBİTAK TÜRKAK UME WIPO WHO WTO Ortak Güvenlik ve Dış Politika Ortak Tarım Politikası AB Kurumsal Yapılanma ve Yatırım Desteği Programı Avrupa Bilgi Ağı Support for Improvement in Governance and Management in Central and Eastern European Countries (Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkelerinde Yönetişim ve İdareyi Geliştirmeye Yönelik Destek) Serbest Ticaret Anlaşması Technical Assistance Information Exchange (Teknik Yardım ve Bilgi Değişimi Ofisi) Trade Related Intellectual Property Rights (Ticarete İlişkin Fikri Mülkiyet Hakları) Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Türk Akreditasyon Kurumu Ulusal Metroloji Enstitüsü World Intellectual Property Organisation (Dünya Fikri Mülkiyet Hakları Örgütü) Dünya Sağlık Örgütü Dünya Ticaret Örgütü V

9 İÇİNDEKİLER Sunuş... ı Önsöz... ıı Giriş... ııı Kısaltmalar... ıv İçindekiler...vı BÖLÜM : I AVRUPA BİRLİĞİ NEDİR? A. AVRUPA BİRLİĞİ NİN TARİHSEL GELİŞİMİ Avrupa da Bütünleşme Süreci Avrupa Ekonomik Topluluğu-Avrupa Topluluğu-Avrupa Birliği Avrupa Birliği ve Genişleme... 7 a. Avrupa Birliği nin Genişleme Süreci... 7 b. Avrupa Komisyonu nun Genişleme Stratejisi I. İç Sınırları Olmayan Bölge II. İç Pazar III. Ekonomik Kaynaşma IV. İşgücünün Serbest Dolaşımı V. Dış Sınırlar ve İç Güvenlik VI. İyi Yönetin ve Hukukun Üstünlüğü VII. Çevre, Yaşam Kalitesi ve Güvenlik c. Katılma Prosedürü d. Mali Yardım e. Müzakerelerde Gelinen Nokta f. Nice Zirvesi Sonuçları B. AVRUPA BİRLİĞİ NİN ORGANLARI Asıl Organları a. Avrupa Konseyi(Devlet veya Hükümet Başkanları Zirvesi) b. Bakanlar Konseyi c. Komisyon d. Avrupa Parlamentosu e. Avrupa Toplulukları Adalet Divanı f. Sayıştay Danışma Organları a. Ekonomik ve Sosyal Komite b. Bölgeler Komitesi Diğer Organları a. Avrupa Yatırım Bankası b. Avrupa Ekonomik ve Parasal Birliği Amacıyla Oluşturulan Organlar VI

10 C. AVRUPA BİRLİĞİ NİN KARAR ALMA YOLLARI Tüzük Direktif(Yönerge-Yönetmelik) Karar Görüş ve Öneri BÖLÜM : II TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ A. TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİNİN GELİŞİMİ Türkiye nin Avrupa Ekonomik Topluluğu na Yönelmesinin Nedenleri Türkiye-Avrupa Topluluğu İlişkilerinin Başlaması Türkiye nin Tam Üyelik Başvurusu Gümrük Birliği nin Kurulması Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri Avrupa Birliği ile Mevzuat Uyumu Kapsamında Ulusal Program B. TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ ORTAKLIK ORGANLARI Ortaklık Konseyi Karma Parlamento Komisyonu Ortaklık Komitesi Gümrük İşbirliği Komitesi Türkiye-Avrupa Birliği Ortak Gümrük Birliği Komitesi Türkiye-Avrupa Birliği Ortak Danışma Komitesi: Ekonomik ve Sosyal Komite BÖLÜM III: AVRUPA BİRLİĞİ NDE SAĞLIK BOYUTU VE TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ SAĞLIK İŞBİRLİĞİ ÇALIŞMALARI A. AVRUPA BİRLİĞİ NDE SAĞLIK İLE İLGİLİ FAALİYETLER Maastricht Antlaşması ve Halk Sağlığı Çalışmaları Kanser ile Mücadele AİDS ile Mücadele Uyuşturucunun Yanlış Kullanımı ile Mücadele Halk Sağlığını Geliştirme Faaliyetleri Amsterdam Antlaşması ile Getirilen Düzenlemeler Özel Halk Sağlığı Programları B. AVRUPA BİRLİĞİ İLE MEVZUAT UYUMU BOYUTUNDA TÜRKİYE DE SAĞLIK İLE İLGİLİ FAALİYETLER VE ULUSAL PROGRAM Ulusal Programın Sağlık Boyutu Ulusal Program Kapsamında Sağlık Alanında Yürütülen Çalışmalar VII

11 a. Malların Serbest Dolaşımı ı. Gıda ıı. Deterjanlar ııı.psikotrop Maddeler ıv. Tıbbi Ürünler v. Kozmetikler vı. Oyuncaklar vıı.tıbbi Cihazlar b. Kişilerin Serbest Dolaşımı c. İstatistik d. Sosyal Politikalar ve İstihdam e. Çevre f. Tüketicinin Korunması ve Sağlık g. Uluslararası Gümrük Birliği h. Siyasi Kriterler, Adalet ve İçişleri Sonuç Ekler EK:1 Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkilerine Ait Bazı Önemli Tarihler EK:2 Avrupa Birliği ile İlgili Web Sayfaları EK:3 Aday Ülke Statüsüyle Türkiye nin Katılabileceği Avrupa Birliği Programları EK:4 Aday Ülke Statüsüyle Türkiye nin Katılabileceği Avrupa Birliği Ajansları EK:5 Sağlık ve Genişleme Konusunda Komisyon Raporu EK:6 Belçika Dönem Başkanlığında Avrupa Birliği nin Halk Sağlığı Programı Kaynakça Tablolar Tablo 1 : AB Konseyi ve Parlamento nun Gelecekteki Yapısı Tablo 2 : Ekonomik ve Sosyal Komite ile Bölgeler Komitesi nin Gelecekteki Yapısı Tablo 3 : Üye Devletlerin Konsey Karar Mekanizmasındaki Puantajları Tablo 4 : Üye Devletlerin Avrupa Parlamentosu ndaki Temsilci Sayısı Tablo 5 : Üye Devletlerin Ekonomik ve Sosyal Komite deki Temsilci Sayısı VIII

12 BÖLÜM:I AVRUPA BİRLİĞİ NEDİR? Avrupa Birliği, Avrupa Ekonomik Topluluğu, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu nun birleşmesi ile oluşan Avrupa Topluluklarının 1991 yılında aldığı yeni biçim ve yeni isimdir. Avrupa Topluluklarına üye ülkelerin kendi aralarında, 9-10 Aralık 1991 yılında Hollanda nın Maastricht Kenti nde yapılan Avrupa Toplulukları Konsey Toplantısı nda Topluluğu yeniden biçimlendirmek amacıyla imzaladıkları Avrupa birliği Antlaşması ile Topluluk, Birlik durumuna getirilmiştir. Roma Antlaşması ve Avrupa Tek Senedi nden sonra Topluluğun üçüncü kurucu antlaşması ya da anayasası niteliğindeki bu antlaşma ile Avrupa daki bütünleşme, Topluluktan Birliğe dönüşürken amaç, işleyiş ve üye ülkelerin sayısında değişiklik yapma da öngörülmüştür. A- AVRUPA BİRLİĞİ 1 NİN TARİHSEL GELİŞİMİ 1. AVRUPA DA BÜTÜNLEŞME SÜRECİ Avrupa nın bütünleşme sürecine bakıldığında Birleşik Avrupa kavramının ilk ortaya çıktığı dönemin Ortaçağa kadar uzandığı anlaşılmaktadır. Avrupa da Roma İmparatorluğu nun dağılmasından sonra çok parçalı, güçsüz ve istikrarsız bir yapı ortaya çıkmış, doğuda gelişen Türk ve Müslüman devletlerin etkisiyle de Avrupa daha içe dönük bir hale gelmiştir. Bundan sonraki gelişmelerden sonra Roma nın başkent olduğu dönemdeki tek Avrupa özlemi, Avrupa Birliği kavramının esin kaynağı olmuştur. Ortaçağ sonrası dönemde, Avrupa nın sosyal yapısındaki dönüşümlere paralel olarak, birlik kavramında da önemli değişmeler meydana gelmiştir. Ticaretin canlanması, kentleşme, ulus ve ulusal egemenlik gibi kavramların ortaya çıkmasıyla gelişen durumun yanı sıra, Avrupa da din ve çıkar savaşlarıyla yıkım yaşanması ve doğuda 1453 te İstanbul un Türkler tarafından alınışıyla büyüyen Türk tehlikesi gibi sorunlar bazı Avrupalıları kendi içlerinde çatışmaları asgariye indirmek ve dış tehlikeyi uzaklaştırmak için aralarında işbirliği ve entegrasyonun güçlendirilmesi doğrultusuna götürmüş, bunun sonucunda da yine birlik önerileri gündeme gelmiştir. Daha sonra 18.yy da J.J. Rousseau, Avrupa nın birleştirilmesi için federal bir çözüm sunmuştur. Buna göre, kurulan birliğin üye ülkelerin içişlerine de müdahale hakkına sahip olması öngörülmüştür. Rousseau ya göre, sürekli barışın sağlanabilmesi için bir federasyon kurulması gerekmektedir. Devletler arasındaki her türlü uyuşmazlığın çözümünün bu uluslarüstü birlik tarafından yapılmasını öngörmüştür. Rousseau dan sonra da devletler arasında federasyon oluşturma ve kalıcı bir barış için ticaretin geliştirilmesi fikri pek çok defa tekrarlanmıştır. 1 Bugün Avrupa Birliği adıyla tanıdığımız, bütünleşme yapısı, metin içinde Avrupa Ekonomik Topluluğu(AET), Avrupa Topluluğu ve Avrupa Toplulukları gibi adlandırmalarla da karşımıza çıkacaktır. Bu bir süreç ve hukuksal boyut sorunudur ve bu kıstaslar göz önüne alınarak tanımlamalar yapılmıştır. Üstelik, ülkemizde olduğu gibi Avrupa Birliği içinde de bu karmaşa devam etmektedir. Örneğin, asıl organlar içinde yer alan mahkemenin adı halen Avrupa Toplulukları Adalet Divanı, resmi gazetenin adı ise Avrupa Topluluğu Resmi Gazetesi dir.

13 Avrupa da ulus devlet kavramının ortaya çıkmasıyla entegrasyon kavramının farklı bir nitelik kazandığı görülmektedir. Avrupa birliğinin oluşturulması için federal bir birlik oluşturulmalı ve güçler dengelenmelidir. Ancak, bu arayışlar, Avrupa daki çatışmaları ortadan kaldırmaya yetmemiş ve I. Dünya Savaşı başlamıştır. Bu savaşın korkunç boyutlarını yaşayan Avrupalılar, birleşmenin ve bütünleşmenin gereğini bir kez daha düşünmüşlerdir. Bu yüzden de ABD tarafından ortaya atılan Milletler Cemiyeti fikri olumlu tepkiler almıştır. Üstelik, ABD nin kendi iç sorunları yüzünden bu örgüte katılamayışı ile İngiltere ve Fransa liderliği ele geçirmişler, bu durum da Milletler Cemiyeti ne bir Avrupa birliği görünümü kazandırmıştır. Ancak, Milletler Cemiyeti, geleneksel devlet anlayışına köklü değişiklikler getirip, üye devletleri bağlayacak bir uluslarüstü otorite ile donatılmadığı için Avrupa nın birleştirilmesinde ve uluslararası barışın korunmasında yeterli olamamıştır 2. II. Dünya Savaşı na kadar olan dönemde Avrupa daki siyasi çevrelerin yanı sıra ekonomik çevreler de Avrupa birliğinin kurulması yolunda çeşitli girişimlerde bulunmuşlardır. Ayrıca bu dönemde, posta, telgraf, gemicilik, ulaştırma ve sağlık alanlarında yapılan uluslararası işbirliği çalışmaları da Avrupa birliği açısından önemli olmuştur. Ancak, 1929 da başlayan Dünya Ekonomik Bunalımı nın gündeme gelmesi, işbirliğinin gelişmesini engellemiştir lu yıllarda ise, İtalya ve Almanya da iktidarı ele geçiren faşist ve nazi hareketleri, hem II. Dünya Savaşı nın başlamasına neden olmuş, hem de Avrupa birliği çabalarını engellemiştir. II. Dünya Savaşı esnasında milyon insan yaşamını yitirmiş ve 1945 e gelindiğinde Avrupa, yıkım ve yoksulluklarla karşı karşıya kalmıştır. Ekonomik yapı tahrip olmuş, siyasal istikrar kalmamış ve Avrupa, doğu ve batı olarak iki süper gücün paylaştığı bir bölge haline gelmiştir. Ancak, burada süper güç kavramından, yüzyıllar boyunca süregeldiği gibi İngiltere, Fransa ve Almanya değil, yeni düzenin aktörleri ABD ve SSCB yi anlamak gerekiyor. Çünkü, savaştan insani, ekonomik ve siyasi olarak büyük kayıplarla çıkan eski süper güçlerin toparlanıp eski pozisyonlarına kavuşması için uzun bir zaman gerekecektir. Sovyetler Birliği de savaştan büyük yaralar alarak çıkmıştır. Çok sayıda insan gücünü kaybetmiş ve üretim kapasitesi düşmüştür. Ama yine de savaş sonrası boşluktan yararlanarak, Doğu Avrupa yı nüfuzu altına almıştır. II. Dünya Savaşı ndan en güçlü çıkan ülke kuşkusuz ABD olmuştur ve bundan sonra tüm dünyada olduğu gibi Avrupa da da ağırlığını güçlü olarak hissettirmiştir. Savaş sonrası yıllarda, özellikle Stalin in Batı ya karşı yürütmüş olduğu soğuk savaş, Batı ülkelerinin ABD nin askeri ve ekonomik korumasına daha fazla ihtiyaç duymalarına yol açmıştır. Diğer taraftan, Almanya, Avrupa nın ve özellikle de Fransa nın geleceği açısından bir diğer önemli sorun olmaya devam etmiştir. Almanya nın bölünmüş yada işgal edilmiş olması Avrupa nın diğer ülkelerini rahatlatmamıştır. Bu nedenle Almanya sorununa uygulanabilir bir çözüm arayışı J.Monnet ve Schuman planına kaynaklık etmiştir. Bu planla, Almanların yıkıcı gücü yok edilerek, Avrupa birliği hareketi çerçevesinde yaratıcı hale getirilmeye çalışılmıştır 3. 2 Mehmet Gönlübol, Milletlerarası Siyasi Teşkilatlanma, Ankara, 1975, s Veysel Bozkurt, Avrupa Birliği ve Türkiye, Alfa Yayınları, İstanbul, 1997, s

14 Uluslararası güvenlik konusundaki endişeler, birleşme gereğini tekrar gündeme getirmiş, ekonomi ve siyaset alanlarında uluslararası işbirliği çalışmaları hızlandırılmıştır. Bu amaçlara hizmet etmek üzere, 26 Haziran 1945 te imzalanan bir antlaşma ile Birleşmiş Milletler Örgütü kurulmuştur. Ancak, bu Örgütün içinde Avrupa nın payı istenildiği kadar olmamıştır da Milletler Cemiyeti üyelerinin yaklaşık yarısı Avrupalı iken, Birleşmiş Milletleri kuran 45 devletten sadece 15 i Avrupalıdır. Üstelik, Milletler Cemiyeti ikinci bir dünya savaşının çıkmasına engel olamamıştır. Bu nedenle, Avrupa ülkeleri kendi aralarında çok sayıda birlik girişiminde bulunmuşlardır. Savaş sonrası dönemde Avrupa da kurulan ilk birliklerden birisi, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg un oluşturdukları ve kendi aralarında para birliği, ortak tarım politikası ve gümrüklerin indirilmesini öngördükleri bir yapı olan BENELÜKS dür. Ancak, bu örgüt küçük bir alanla sınırlı kalmıştır. Avrupa da bir diğer önemli birlik çağrısını, 1946 da Zürih te Avrupa nın barışı, güvenliği ve hürriyeti için Birleşik Avrupa Devletlerini yaratmalıyız diyen Churchill yapmıştır 4. Avrupa birliğinin yaratılmasında ilk basamak olarak, Almanya ve Fransa arasında bir ortaklık kurulması gerektiğini belirtmiş ve Avrupa Birleşik Devletleri nin ilk aşaması olarak, Avrupa Konseyi nin kurulması gerektiğini önermiştir. Avrupa nın birleştirilmesi yolunda bu çalışmalar devam ederken, ekonomik ve politik sıkıntılar sonucu Batı Avrupa, ABD nin ekonomik yardımını kabul etme durumunda kalmıştır. Avrupa nın gerek ekonomik çöküşü, gerekse komünist ideolojinin güç kazanmaya başlamasının, ABD nin çıkarlarını tehdit ettiğinin görülmesiyle, ABD, Avrupa ya ekonomik yardım yapmayı teklif etmiştir. Bu yardım daha sonra, ABD tarafından Marshall yardımı olarak adlandırılmıştır. Bu yardımdan yararlanan Avrupa ülkelerinin, bu yardımın dağıtılması amacıyla kurdukları Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü, Avrupa da işbirliğini sağlayan ilk girişimlerden birini oluşturmuştur. ABD, Japonya ve Kanada nın katılımlarıyla global bir kuruluş haline gelen örgütün adından Avrupa sözcüğü çıkarılarak, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü(OECD) olarak nitelendirilmiştir. Churchill in 1946 da Zürih konuşmasıyla temelleri atılan ve 5 Mayıs 1949 da bir siyasi örgüt olarak kurulan Avrupa Konseyi, bu dönemde, Avrupa Birliği yolunda atılan geniş kapsamlı girişimlerden bir diğerini oluşturur. Ancak, İngiltere nin baskıları sonucu federal bir örgüt haline dönüştürülemeyip, uluslararası bir yapıda örgütlenmesi ve karar alma sürecinde oybirliğinin benimsenmiş olması, etkinliğini azaltmış ve beklenen yarar sağlanamamıştır. 2. AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU-AVRUPA TOPLULUĞU -AVRUPA BİRLİĞİ Yukarıda sayılan örgütlerin hiçbirinin Avrupa nın, özellikle de Fransa nın güvenliğini sağlayacak bir işbirliği ortamını geliştirememesi sonucunda, üyeleri üzerinde daha etkili olabilecek Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu(AKÇT), Avrupa Savunma Topluluğu(AST), Batı Avrupa Birliği(BAB), Avrupa Ekonomik 4 Veysel Bozkurt, a.g.e., s

15 Topluluğu(AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu(AAET) gibi birliklerin kurulması gündeme gelmiştir. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) nun temelleri, 9 Mayıs 1950 de Fransız Dışişleri Bakanı Robert Schuman ın yayınladığı bir bildiri ile atılmıştır. Bildiride, Fransa ve Almanya nın tarihsel süreçte birbirleri ile sürekli savaştıklarından, bu savaşların önlenmesi amacıyla savaş hammaddesi olan kömür ve çeliğin üretim ve kullanımının uluslarüstü bir otoritenin kontrolünde olmasının yerinde olacağı, bu amaçla bir örgütün kurulacağından bahsedilmiş ve Avrupa nın tüm demokratik devletleri bu örgüte üye olmak üzere çağrılmıştır 5. Bu girişim ile Avrupa da huzursuzluğa neden olan iki ülke arasında potansiyel savaş tehlikesinin ortadan kaldırılması amaçlanmış, hem Avrupa bütünleşmesi için demokratik Avrupa devletleri arasında ABD den bağımsız ilk somut adım atılmış, hem de Batı Avrupa ülkeleri daha da belirginleşmeye başlamış olan Sovyet tehdidine karşı kendi aralarında birleşmişlerdir. AKÇT Antlaşması, Fransa, Federal Almanya, Belçika, İtalya, Hollanda ve Lüksemburg arasında 18 Nisan 1951 de Paris te imzalanmıştır. Antlaşma ile üye devletler arasında kömür ve çelik ürünlerinin serbest dolaşımı için engellerin ortadan kaldırılması, üçüncü devletlere karşı ortak bir politikanın izlenmesi, barışçıl çabaların sarf edilmesi amaçlanmıştır. 6 AKÇT nin kurulmasından sonra Topluluk üyesi ülkeler bu kez askeri amaçlı olan Avrupa Savunma Topluluğu nu (AST) kurma girişiminde bulunmuşlardır 7. Ancak Fransa, II. Dünya Savaşı nın bitimi ile silahsızlandırılan Almanya nın tekrar silahlandırılması söz konusu olabileceği için bu fikre karşı çıkmıştır. Avrupa bu girişim ile siyasi ve askeri bütünleşmeyi sağlamak için öncelikle ekonomik bütünleşmeyi geliştirmek gerektiğini anlamıştır yılında yaşanan AST deneyiminden sonra AKÇT üyesi devletlerin devlet ve hükümet başkanları 1-2 Haziran 1955 te İtalya nın Messina kentinde bir araya gelerek mevcut bütünleşme hareketlerinin ne şekilde geliştirilebileceğine dair bir inceleme komisyonu kurmuşlardır. Komisyon gerekli incelemeleri yapıp, üye devletlere bir rapor sunmuş, sunulan rapor üye devletlerce kabul edilmiş ve 25 Mart 1957 de Roma da imzalanan Antlaşmalar ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET) kurulmuştur 9. AET Antlaşması ortak bir pazarın kurulması ve üye devletlerin ekonomi politikalarının giderek birbirleriyle 5 Pascal Fontaine, Europe- A Fresh Start The Schuman Decleration , Luxembourg, 1990, s Treaties Establishing The European Communities, Ankara, 1986, s.19 7 AST, Avrupa da savunma amaçlı kurulan ilk örgüt değildir. Ancak Topluluk bünyesinde kurulmaya çalışıldığı için diğer örgütlerden faklı değerlendirilmektedir. AST den önce, Belçika, Fransa, Hollanda, Lüksemburg ve İngiltere arasında 17 Mart 1948 de imzalanan Brüksel Antlaşması ile Batı Birliği kurulmuş, bu örgütün yerini daha sonra 23 Ekim 1954 de imzalanan Paris Antlşaması ile Batı Avrupa Birliği (BAB) adını almıştır. Bu örgütün amacı da, Federal Almanya nın kontrollü bir şekilde silahlandırılmasıdır. Ancak bu işlevi, ABD NATO aracılığıyla yerine getirdiği için BAB 1990 lara kadar fazla etkili olamamıştır. Bu tarihden sonra da AT nin savunma örgütü olması yönündeki tartışma ve çabalarla gündeme gelmiştir. 8 Uğur Kılınç, Türkiye- Avrupa Topluluğu İlişkileri Ekonomik, Sosyal, Siyasi, Hukuki ve İdari Yönden , TOBB Yayını, Ankara, 1990, s.6 9 Ömer Bozkurt, Avrupa Topluluğu ve Türkiye, TODAİ Yayını, No: 220, Ankara, 1987, s

16 yaklaştırılması yoluyla Topluluğun bütününde ekonomik faaliyetlerin uyumlu bir şekilde geliştirilmesini, sürekli ve dengeli bir büyümeyi, daha fazla istikrarı, yaşam standardının hızla yükselmesini ve Topluluğun bir araya getirdiği devletler arasında daha sıkı ilişkilerin kurulmasını amaçlamaktadır 10. AAET Antlaşması ise, atom enerjisinin barışçıl amaçlarla kullanılmasını öngörmektedir. Burada temel hedef, sanayinin kurulması ve hızlı gelişimi için gerekli şartların sağlanmasıdır. 11 Üç ayrı Topluluk olarak kurulan AKÇT, AET ve AAET nin organları 8 Nisan 1965 te imzalanan anlaşma ile birleştirilmiş ve bu üç örgüt hukuksal varlıklarını yitirmeksizin, bütünleşme süreci içerisinde Avrupa Toplulukları adını almıştır. Avrupa Toplulukları nın üye devletler açısından başarı getirmesi Avrupa da bulunan diğer ülkelerin de bu örgüte yönelmelerine neden olmuştur. Bu amaçla 1961 yılının 9 Temmuz unda İrlanda, 9 Ağustos unda Danimarka, 10 Ağustos unda İngiltere, 30 Nisan 1962 de de Norveç tam üyelik için Topluluğa başvuruda bulunmuşlardır. Ancak, dönemin Fransa Cumhurbaşkanı De Gaulle bu başvurulara olumsuz baktığı için, başvurular veto edilmiştir. De Gaulle ün tutumunun nedeni, Toplulukların kuruluş yıllarında İngiltere nin karşı tavır sergileyerek Avrupa Serbest Ticaret Antlaşması (EFTA) ile serbest bir ticaret bölgesi kurmasıdır. Söz konusu ülkelerin ikinci başvuruları 1969 La Haye Zirvesi nde değerlendirilip müzakerelere başlanmış, İngiltere, İrlanda, ve Danimarka Ocak 1973 tarihinden itibaren Topluluk üyesi ülkelerin arasına katılmışlardır. Norveç halkı ise, yapılan referandum ile Topluluğa katılmayı reddetmiştir yılında Albaylar Cuntası nın devrilmesi ve demokratik yaşama dönülmesi ile Yunanistan, 12 Haziran 1975 de, tam üyelik başvurusunda bulunmuştur. Topluluk, Yunanistan ile arasında 1962 yılında yürürlüğe giren ve nihai olarak tam üyeliği öngören bir Ortaklık Antlaşması imzalamıştır ve bu Antlaşma dan farklı olarak tam üyelik başvurusunda bulunan Yunanistan ın başvurusu, olumlu değerlendirilmiş ve bu ülke onuncu üye olarak 1 Ocak 1981 de Topluluğa katılmıştır. 28 Mart 1977 de Portekiz, 28 Temmuz 1977 de ise İspanya, Topluluğa tam üyelik için başvurmuşlar ve uzun süren müzakerelerden sonra bu iki ülke 1 Ocak 1986 tarihi itibarıyla Topluluk üyesi olmuşlardır Petrol Krizi ve bununla birlikte uygulanmaya başlanan korumacı politikaların neden olduğu gelişmeler Topluluğun bütünleşme çabalarını olumsuz etkilenmiştir. Bu amaçla, Topluluk Antlaşmaları nın gözden geçirildiği ve hem siyasi hem de ekonomik bütünleşmenin güçlendirilmesinin öngörüldüğü Tek Avrupa Senedi (TAS) Şubat 1986 da imzalanıp, 1 Temmuz 1987 de yürürlüğe girmiştir. Tek Senet ile Avrupa İç Pazarı kurulmuştur. Böylece üye ülkeler arasında, kişilerin, hizmetlerin, malların ve sermayenin serbest dolaşımı tam olarak sağlanmıştır. 10 Haluk Günuğur, Avrupa Ekonomik Topluluğunu Kuran Antlaşma (Roma Antlaşması), Ankara, 1988, s.7 11 Treaties Establishing The European Communities, Ankara, 1986, s Uğur Kılınç, y.a.g.e. s Bu ülkelerin başvuruda bulundukları tarihler de Yunanistan gibi demokratik yaşama geri dönüldüğü tarihlere rastlamaktadır. 5

17 1989 yılından itibaren Doğu Bloku nun çözülmeye başlaması, 3 Ekim 1990 tarihinde Doğu Almanya ile Federal Almanya nın birleşmesi ve bunu takiben Sovyetler Birliği nin dağılması Avrupa ya, Avrupa Birliği ne gidilmesi yönünde itici bir etkide bulunmuştur. Dünya dengelerini değiştiren ve Yeni Dünya Düzeni kavramını tekrar gündeme getiren bu olaylar Avrupa Topluluğu nu da etkisine almış ve Topluluk değişen koşullar çerçevesinde kendi işlev ve hedeflerini tekrar gözden geçirme gereği ile karşı karşıya kalmıştır. Bu amaçla yapılan çalışmalar sonucunda, 7 Şubat 1992 de imzalanıp, 1 Kasım 1993 de yürürlüğe giren Avrupa Birliği (Maastricht) Antlaşması ortaya çıkmıştır. Bu Antlaşma ile uygulanan ortak politikalar çerçevesinde Birlik adını alan Topluluk, ekonomik, parasal ve siyasal tam bir birlik olma yönünde önemli bir adım atmış, ortak müdahale alanları genişlemiş, Ortak Güvenlik Politikası ve Ortak Dış Politika (OGDP) ile Adli İşler ve İçişleri Alanında İşbirliği ve Avrupa Vatandaşlığı konularını da hükme bağlamıştır. Birlik Antlaşması nın imzalanmasından sonra gelişen olayların sonucu olarak Topluluğun dışarıya karşı izlediği politikalarda değişiklik gözlenmiş, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri her bakımdan Topluluk için daha önemli bir duruma gelmiştir. Topluluk bir yandan Akdeniz de kıyısı bulunan ve diğer gelişmiş ülkelerle olan işbirliğini çeşitli konularda geliştirme girişiminde bulunurken, diğer yandan da 17 Temmuz 1989 da Avusturya nın, 1 Temmuz 1991 de İsveç in 18 Mart 1992 de Finlandiya nın tam üyelik başvurularını olumlu karşılamış, bu ülkeler 1 Ocak 1995 tarihinden itibaren Topluluk üyesi olmuşlardır. Ancak 25 Kasım 1992 de başvuran Norveç, Topluluk tarafından tam üyeliğe kabul edilmiş olmasına karşın halk oylamasının olumsuz sonuçlanmasından dolayı Topluluk üyesi olma şansını ikinci kez geri çevirmiştir. Böylece, Topluluğun üye sayısı 15 olarak belirlenmiştir. Doğu Bloku nun çözülmesi ve Sovyetler Birliği nin dağılması dünyada var olan yılgı dengesini ortadan kaldırmıştır. Bu ise halen yaşanmakta olan bir takım istikrarsızlıklara, çıkar çatışmalarına ve hatta sıcak çatışmalara neden olmaktadır. Avrupa Birliği, her ne kadar kendi içinde bütünleşme çabalarını yoğunlaştırarak derinleşme boyutu kapsamında kendi için bir takım yüksek idealler belirlese ve genişleme boyutu açısından üye sayısını arttırsa da 14 halen tam istikrara ulaşmamış bir ortamda bütünleşme çabalarının nereye kadar varacağını önümüzdeki yıllarda yaşanan gelişmeler gösterecektir. Avrupa Birliği, üye ülkeleri arasındaki siyasi ve ekonomik bütünleşmeyi hedef alan bir siyasi, ekonomik ve kültürel mozaiktir. Avrupa Topluluğu nun temel kurallarının yer aldığı Roma Antlaşması nda, tam bir birliğin sağlanabilmesi için ekonomik, mali ve siyasi birliğin oluşturulması ile gerçekleştirilebileceği konusu önemli yer tutmaktadır. Roma Antlaşması, bu kurallar üzerine oturtulmuştur. Ortak hedeflere ulaşabilmek için, gümrük duvarlarının kaldırılması, ortak gümrük tarifesi, Topluluk içi ve dışı ticari değişmelerin düzenlenişi bakımından temel unsur olarak düşünülmüştür. Bunun oluşturulması ise, ortak politikalarla mümkün olacaktır. Bunlar; ekonomi politikası, para politikası, rekabet politikası, ortak ticaret politikası, ortak tarım politikası, ulaştırma politikası, sanayi politikası, vergi politikası, bölgesel politika, 14 Faruk Sönmezoğlu,: Sunuş, Sabahattin Şen (edit), Yeni Dünya Düzeni ve Türkiye İstanbul, 1992, s.11 6

18 sosyal politika, çevre politikası, tüketici politikası, sosyal güvenlik politikası, enerji politikası, teknolojik araştırma ve geliştirme politikası, eğitim ve kültür politikasıdır. Avrupa Birliği nin temel belgesi olan Roma Antlaşması ndan sonra, yukarıda değinildiği gibi, bu bütünleşme hareketi üç önemli aşama daha yaşamıştır; Bunlardan ilki, 1986 da imzalanan Avrupa Tek Senedi, ikincisi, Maastricht Antlaşması, üçüncüsü ise, Amsterdam Antlaşması dır yılında imzalanan Amsterdam Antlaşması, Birliğin hukuksal çerçevesini bir bütünde toplamak ve tamamlamak amacını gütmektedir. Kurucu Antlaşmaları bütünleştiren bu antlaşma ile, Avrupa vatandaşlarının hakları güçlendirilmiştir. Ayrıca, Avrupa Birliği nin merkez ve doğu Avrupa ülkelerine doğru genişleme perspektifi dikkate alınarak, kurumsal ve siyasi yapıların da güçlendirilmesi hedeflenmiştir. 3. AVRUPA BİRLİĞİ VE GENİŞLEME a. Avrupa Birliği nin Genişleme Süreci 1952 yılında altı ülkenin(almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg, Belçika, Hollanda) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu nu oluşturması ile başlayan Avrupa bütünleşme projesi 15 ülkeye ulaşan üye sayısıyla Avrupa Birliği(AB) halini aldığına daha önce değinilmişti. Avrupa Birliği ne üye devletlerin refah seviyelerinin yüksekliği ve demokratik unsurların tüm kurumlarıyla birlikte yerleşmiş olması, Avrupa Birliği nin önemini giderek artırması sonucunu doğurmuştur lı yılların ilk yarısından itibaren başlayan ve soğuk savaş ın sona ermesi ile ortaya çıkan Avrupa nın yeniden yapılandırılması ihtiyacı, Avrupa Birliği ne kaçınılmaz olarak yeni sorumluluklar yüklemiştir. Bu amaçla barış ve refahın sağlanması için Avrupa Birliği, eski Doğu Bloku ülkeleri ve bazı Akdeniz ülkelerini yapısına dahil ederek genişlemeyi hedeflemiştir. Avrupa Birliği, genişleme konusunu, hem tarihi bir fırsat, hem de bir yükümlülük olarak algılamaktadır 15. Berlin Duvarı nın yıkılması sonrasında, Avrupa Birliği, Merkez ve Doğu Avrupa ülkeleri(mdaü) ile ilk kez kurumsal ilişki geliştirme olanağı bulmuştur. Bu çerçevede, ilk olarak, ticaret ve işbirliği anlaşmaları imzalanmış, mali çerçeve oluşturmak ve bu ülkelerin pazar ekonomisine geçişini kolaylaştırmak amacıyla Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası(EBRD) kurulmuştur. Sonrasında, ilişkilerin temel mali mekanizmasını oluşturacak olan, PHARE(kurumsal yapılanma ve yatırım desteğini içeren yardım programı) hazırlanmıştır sonrasında oluşturulan, anlaşmaların yetersiz kalacağının anlaşılması üzerine, Haziran 1990 da gerçekleştirilen Dublin Zirvesi nde Merkez ve Doğu Avrupa ülkeleri ile ortaklık anlaşmaları düzenlenmesi konusu gündeme gelmiştir. Avrupa Anlaşmaları olarak tanımlanan bu anlaşmalar, ilişkilerin temel hukuki zeminini oluşturmuştur ve yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 10 yıl içerisinde, Avrupa Birliği ile ilgili ülkeler arasında, serbest ticaret alanı oluşturulmasını hükme bağlamıştır 16. Bunun ardından, Haziran 1993 te gerçekleştirilen Kopenhag Zirvesi nde ilk kez bu ülkelere tam üyelik için bir adaylık perspektifi verilmiş ve isteyen Merkez ve Doğu 15 Avrupa Birliği Genişleme Sürecinde Aday Ülkeler, İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi, Ocak-Nisan 2001, sayı: 148, İstanbul, s age. s.26. 7

19 Avrupa ülkesinin Avrupa Birliği ne üye olabilmesi için bazı koşullar ortaya konmuştur. Günümüz itibariyle, tüm aday ülkeler için geçerli Kopenhag Kriterleri olarak adlandırılan bu koşullar, aday ülkelerin siyasi olarak, demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını ve azınlık haklarına saygı ve korumayı garanti eden kurumların istikrarını sağlamış olması, ekonomik olarak ise, işleyen serbest piyasa ekonomisine ve Birlik içerisinde rekabet edebilecek güce sahip olmalarını içermektedir. Bunun yanında aday ülkelerin Topluluk müktesebatını(acquis communautaire) uygulayabilmeleri de bu koşullardan biridir 17. Avrupa Birliği Kurucu Antlaşması hükümleri uyarınca, tam üyelik başvurusu Konseye yapılmaktadır. Konseyin Komisyona danıştıktan ve Avrupa Parlamentosunun onayını aldıktan sonra oybirliği ile hareket etme yükümlülüğü vardır. Avrupa Birliği ne tam üyeliğe aday olarak kabul edilmiş ülkelerin başvuru tarihleri şu şekilde gerçekleşmiştir; Güney Kıbrıs Rum Yönetimi: , Malta: , Macaristan: , Polonya: , Romanya: , Slovakya: , Estonya: , Litvanya: , Letonya: , Bulgaristan: , Çek Cumhuriyeti: , Slovenya: Kopenhag Zirvesi ile bu ülkelere verilen adaylık perspektifini somut hale getirmek amacıyla bazı çalışmalar yapılmış ve bir strateji oluşturulması gereği ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda, Haziran 1994 te gerçekleştirilen Korfu Zirvesi nde Komisyona kapsamlı bir strateji hazırlama görevi verilmiştir. Hazırlanan strateji Aralık 1994 te düzenlenen Essen Zirvesi nde kabul edilmiştir. Katılım Öncesi Stratejisi ya da Essen Stratejisi olarak adlandırılan bu Strateji; aday ülkelerin Avrupa Anlaşmalarını yürürlüğe koymasını, gerçekleştirilen reform çalışmalarının PHARE kapsamında desteklenmesini, aday ülkelerin mevzuatlarının Tek Pazar ile uyumlaştırılmasını ve aday ülkelerle bir yapısal diyalog oluşturulmasını kapsamaktadır. Genişlemeyle ilgili bir diğer önemli karar, 1995 Madrid Zirvesi nde alınmıştır. Zirvede Hükümetlerarası Konferansın bitiminden sonraki 6 ay içerisinde aday ülkelerle katılım müzakerelerine başlayabilmek için gerekli prosedürün yerine getirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Avrupa Birliği Komisyonu, bu karar ardından görüşlerini 16 Temmuz 1997 tarihinde Gündem 2000 adlı raporda sunmuştur. Gündem 2000 de, aday ülkelerinin mevcut durumlarının yanı sıra, göstermeleri beklenen gelişmeler, Avrupa Birliği nin genişlemeye ne kadar hazır olduğu ve gelecekteki politikalarının nasıl şekillenmesi gerektiğine yer verilmiştir. Bu açıdan, birçok Topluluk politikasında 2006 yılına kadar geniş kapsamlı bir reform yapılması gereği, Mart 1999 da Berlin de yapılan olağanüstü Avrupa Konseyi Zirve toplantısında karara bağlanmıştır. Ayrıca, Gündem 2000 de aday ülkelerin Birlik program ve ajanslarına katılımının, katılım öncesi stratejinin önemli bir bölümünü oluşturduğu ifade edilmiştir 18. Topluluk programlarına fiili katılım, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Malta ve Türkiye için katılım koşullarını belirleyen ikili anlaşmalar, Merkez ve Doğu Avrupa ülkeleri için ise, Ortaklık Konseyi kararları temelinde gerçekleşmektedir. Türkiye, Çevre Programı ile 5. Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Çerçeve Programına Akdeniz ülkesi statüsünde katılmaktadır. Bunun yanı sıra, Türkiye Gümrük Birliği nedeniyle, Gümrükler 2002 programlarından da yararlanmaktadır. Helsinki Zirvesi ile 17 Brüksel El Kitabı, Ozan Ceyhun, Duygu Leloğlu, Aksoy Yayıncılık, İstanbul, 2000, s Avrupa Birliği ve Türkiye, Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı Yayını, Ankara, 1999, s

20 adaylığı teyit edilen Türkiye, eğitim, mesleki eğitim, gençlik ve KOBİ lere yönelik olan programlara tam olarak katılıma yönelik hazırlıklarını sürdürmektedir. Ayrıca, Türkiye kendisine ilke olarak açık olan birçok programa katılmak istediğini Komisyona bildirmiştir 19. Hükümetlerarası Konferansın tamamlanmasını izleyen dönemde, Lüksemburg Zirvesi nde, 10 Merkez ve Doğu Avrupa ülkesi ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi nin Avrupa Birliği üyeliğine adaylığı teyid edilmiştir. (Malta, iktidar değişikliği nedeniyle 1996 da başvurusunu geri çekmiş, 1998 de yinelemiştir.) Lüksemburg Zirvesi nde, aday ülkeler arasında bir sınıflandırma yapılmış, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Polonya, Slovenya ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile müzakerelerin başlatılması kararı alınmış, henüz müzakereye hazır görünmeyen Bulgaristan, Letonya, Litvanya, Romanya ve Slovakya ile bu ülkelerin mevzuatlarının ana başlıklar itibariyle Topluluk müktesebatına uyumunu tespit etmek amacıyla süreci bir inceleme süreci başlatılmıştır. (İlk gruptaki ülkeler birinci dalga, diğerleri ise ikinci dalga ülkeler olarak adlandırılmaktadır.) İlk dalga ülkeleriyle tam üyelik müzakereleri 1998 yılında başlatılmıştır. Lüksemburg Zirvesi nde, adaylık perspektifi verilmeyen Türkiye için bir Avrupa Stratejisi oluşturulması kararı alınmıştır. Katılım müzakereleri, ilgili aday ülke ile Avrupa Birliği üyesi 15 ülke adına Komisyon arasında gerçekleştirilmektedir. Komisyon, aday ülkelerin Kopenhag kriterlerini karşılama yönünde kaydettikleri ilerlemeleri düzenli olarak izlemekte ve gelişmeler her yıl hazırlanan ve İlerleme Raporu adı verilen raporlarla ortaya koyulmaktadır Aralık 1999 tarihinde Helsinki de yapılan Zirve, genişlemeyle ilgili olarak, Türkiye de dahil 13 aday ülkenin aynı koşullarda katılım sürecini gerçekleştirmesi kararını almış, böylece birinci dalga-ikinci dalga ayrımı ortadan kalkmıştır. Merkez ve Doğu Avrupa ülkeleri için ikinci Katılım Ortaklığı Belgeleri Aralık 1999, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Malta için ilk Katılım Ortaklığı Belgeleri ise, Mart 2000 tarihinde hazırlanmıştır. Türkiye için ilk Katılım Ortaklığı Belgesi taslağı Komisyon tarafından Kasım 2000 tarihinde hazırlanarak Konseye sunulmuş ve 4 Aralık 2000 tarihinde onaylanmıştır. Bütün Katılım Ortaklığı Belgeleri, aday ülkelerin üyelik yönünde gerçekleştirilmesi gereken tüm çalışmaları önceliklerine göre bir takvim çerçevesinde ortaya koymaktadır. Kısa vadeli ve orta vadeli önceliklerden oluşan Katılım Ortaklığı Belgeleri adayların gösterdiği ilerlemelere göre gerektiği takdirde Komisyon tarafından yenilenmektedir. Bu çerçevede Katılım Ortaklığı Belgeleri, aday ülkelerin üyeliğine kadar geçerliliğini korumakta, ancak bu süre içerisinde yerine getirilen önceliklere paralel olarak değişime uğrayabilmektedir. Katılım Ortaklığı Belgelerinde yer alan önceliklerin hangi somut önlemlerle ve hangi takvim çerçevesinde gerçekleştirileceği, aday ülkeler tarafından hazırlanan Ulusal Programlar ile ortaya koyulmaktadır. Bu nedenle, Ulusal Programlar, Katılım Ortaklığı Belgelerinin tamamlayıcısı niteliğindedir. Ulusal Programlar da Katılım Ortaklığı Belgeleri gibi kaydedilen ilerlemelere göre güncelleştirilmektedir. Burada, ayrıca, Komisyon tavsiyeleri ve Katılım Ortaklığı üzerinde yapılan değişiklikler de dikkate alınmaktadır. Türkiye nin Ulusal Programı, 19 Mart 2001 tarihinde Bakanlar Kurulu nda görüşülerek onaylanmıştır. 19 Avrupa Birliği Genişleme Sürecinde Aday Ülkeler, İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi, Ocak-Nisan 2001, sayı: 148, İstanbul, s Bu konuda bkz Yılı Genişleme Stratejisi, Avrupa Birliği Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği Yayınları, Ankara,

AVRUPA TOPLULUKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ

AVRUPA TOPLULUKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ AVRUPA TOPLULUKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ 1. AVRUPA TOPLULUKLARI 1.1. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu nun kurulması yönündeki ilk girişim, 9 Mayıs 1950 tarihinde Fransız

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ GELİŞİMİ, KURUMLARI ve İŞLEYİŞİ

AVRUPA BİRLİĞİ GELİŞİMİ, KURUMLARI ve İŞLEYİŞİ AVRUPA BİRLİĞİ GELİŞİMİ, KURUMLARI ve İŞLEYİŞİ İLKER GİRİT 04.11.2015 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ AVRUPA BİRLİĞİ ANABİLİM DALI İÇERİK Birliğin Kuruluşu Birliğin Gelişimi Antlaşmalar

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ

AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ Bilindiği üzere; Belçika, Federal Almanya, Fransa, Hollanda, İtalya ve Lüksemburg tarafından, 1951 yılında Paris te imzalanan bir Antlaşma ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Münevver Cebeci Marmara Üniversitesi, Avrupa Birliği Enstitüsü

Yrd. Doç. Dr. Münevver Cebeci Marmara Üniversitesi, Avrupa Birliği Enstitüsü Yrd. Doç. Dr. Münevver Cebeci Marmara Üniversitesi, Avrupa Birliği Enstitüsü AVRUPA BİRLİĞİNEDİR? Hukuki olarak: Uluslar arası örgüt Fiili olarak: Bir uluslararası örgütten daha fazlası Devlet gibi hareket

Detaylı

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı.

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı. TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİ HAFTA 2 Roma Antlaşması Avrupa Ekonomik Topluluğu AET nin kurulması I. AŞAMA AET de Gümrük Birliğine ulaşma İngiltere, Danimarka, İrlanda nın AET ye İspanya ve Portekiz in AET ye

Detaylı

11 Eylül: AET Bakanlar Konseyi, Ankara ve Atina nın Ortaklık başvurularını kabul etti.

11 Eylül: AET Bakanlar Konseyi, Ankara ve Atina nın Ortaklık başvurularını kabul etti. ARAŞTIRMA RAPORU ÖZEL ARAŞTIRMA--AVRUPA BİRLİĞİ TÜRKİYE KRONOLOJİSİ 20/06/2005 1959 1963 1964 1966 1968 1970 1971 1972 1973 31 Temmuz: Türkiye, AET ye ortaklık için başvurdu. 11 Eylül: AET Bakanlar Konseyi,

Detaylı

Ekonomik ve Sosyal Komite - Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü AB Politikaları AB Konseyi AB Bakanlar Kurulu Schengen Alanı

Ekonomik ve Sosyal Komite - Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü AB Politikaları AB Konseyi AB Bakanlar Kurulu Schengen Alanı Avrupa Komisyonu SCHUMANN Roma Antlaşması Brüksel Almanya - Avrupa Parlamentosu Đktisadi Kalkınma Vakfı Adalet ve Özgürlükler AB - AVRO Politikaları AB Konseyi Bakanlar Kurulu Schengen Alanı Üye Devlet

Detaylı

ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI. Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1. Konu :

ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI. Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1. Konu : ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1 Konu : Hükümetlerarası Konferans Nihâi Senedi ne ek Bildirgeler ve Nihâî Senet NİHÂÎ SENET NS / Anayasa 1 30

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI Hazırlayan: Ömer Faruk Altıntaş Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ANKARA 5 Nisan 2007 Birincil Kurucu Antlaşmalar Yazılı kaynaklar

Detaylı

TBMM DIŞİLİŞKİLER VE PROTOKOL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR

TBMM DIŞİLİŞKİLER VE PROTOKOL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR AVRUPA BİRLİĞİ AVRUPA BİRLİĞİNİN KURULUŞ NEDENLERİ Tarihin en kanlı iki dünya savaşını yaşamış Avrupa Kıtasında sürdürülebilir bir barışın tesisi, Daha yüksek yaşam standartları ve tam istihdamın sağlanmasını

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ İLE KATILIM MÜZAKERELERİ ANA UNSURLAR TOBB AB MÜDÜRLÜĞÜ -30 ARALIK 2004

AVRUPA BİRLİĞİ İLE KATILIM MÜZAKERELERİ ANA UNSURLAR TOBB AB MÜDÜRLÜĞÜ -30 ARALIK 2004 AVRUPA BİRLİĞİ İLE KATILIM MÜZAKERELERİ ANA UNSURLAR TOBB AB MÜDÜRLÜĞÜ -30 ARALIK 2004 AVRUPA BİRLİĞİ ÜYELİK MÜZAKERELERİ Avrupa Birliği üyesi devlet ve hükümet başkanları, 16-17 Aralık 2004 tarihinde

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU, AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU VE AVRUPA ATOM ENERJİSİ TOPLULUĞU

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU, AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU VE AVRUPA ATOM ENERJİSİ TOPLULUĞU İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU, AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU VE AVRUPA ATOM ENERJİSİ TOPLULUĞU I. AVRUPA DA BİR B İR LİK YARATILMASI FİK R İN İN DOĞUŞU... 1 II. 9 MAYIS 1950 BİLDİRİSİ

Detaylı

F. KÜRESEL VE BÖLGESEL ÖRGÜTLER

F. KÜRESEL VE BÖLGESEL ÖRGÜTLER F. KÜRESEL VE BÖLGESEL ÖRGÜTLER 20. yy.da meydana gelen I. ve II. Dünya Savaşlarında milyonlarca insan yaşamını yitirmiş ve telafisi imkânsız büyük maddi zararlar meydana gelmiştir. Bu olumsuz durumun

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ İLE KATILIM MÜZAKERELERİ

AVRUPA BİRLİĞİ İLE KATILIM MÜZAKERELERİ AVRUPA BİRLİĞİ İLE KATILIM MÜZAKERELERİ SÜRECİ ÇİSEL İLERİ 10-14 Ekim 2011 Katılım Müzakereleri Nedir? AB ile katılım müzakereleri klasik anlamda bir müzakere değildir. Aday ülke AB müktesebatının tümünü

Detaylı

TBMM DIŞİLİŞKİLER VE PROTOKOL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR

TBMM DIŞİLİŞKİLER VE PROTOKOL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR A V R U P A B İİ R L İİ Ğ İİ H U K U K U 1)) AVRUPPA TOPPLLULLUK HUKUKUNU OLLUŞŞTURAN TEEMEELL ANTLLAŞŞMALLAR BİRİNCİ İL HUKUK 1951-Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması 18/3/1951 de Paris'de imzalandı.

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ SİGORTA MÜKTESEBAT REHBERİ

AVRUPA BİRLİĞİ SİGORTA MÜKTESEBAT REHBERİ AVRUPA BİRLİĞİ SİGORTA MÜKTESEBAT REHBERİ Hazırlayan: Berna Özşar Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği AB, Mevzuat ve Projeler Birimi Uzmanı AVRUPA BİRLİĞİ SİGORTA MÜKTESEBAT REHBERİ TSRŞB Yayın

Detaylı

Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T

Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T 2016 Brexit, yani İngiltere nin Avrupa Birliği nden (AB) ayrılması olarak ifade edilen kavram, İngilizcede Britain (Britanya ve Exit (çıkış) kelimelerinin birleştirilmesiyle

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM: 2004 GENİŞLEMESİ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM: 2004 GENİŞLEMESİ KISA İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM: 2004 GENİŞLEMESİ A. LÜKSEMBURG GRUBU ÜLKELERİ - Çek Cumhuriyeti'nin Avrupa Birliği'ne Katılım Süreci 41 Muzaffer Akdoğan - Estonya'nın Avrupa Birliği'ne Katılım Süreci 81

Detaylı

AB ve sosyal politika: giri. Oturum 1: Roma dan Lizbon a

AB ve sosyal politika: giri. Oturum 1: Roma dan Lizbon a AB ve sosyal politika: giri Oturum 1: Roma dan Lizbon a AB entegrasyonu Gönüllü süreç Ba ms z Devletler ortak politikalar tasarlamak ve uygulamak amac yla uluslarüstü yap lara Uluslararas Antla malar yoluyla

Detaylı

TÜRKİYE-HIRVATİSTAN-MAKEDONYA CUMHURİYETİ AVRUPA BİRLİĞİ MÜZAKERE SÜRECİ

TÜRKİYE-HIRVATİSTAN-MAKEDONYA CUMHURİYETİ AVRUPA BİRLİĞİ MÜZAKERE SÜRECİ İZMİR TİCARET ODASI TÜRKİYEHIRVATİSTANMAKEDONYA CUMHURİYETİ AVRUPA BİRLİĞİ MÜZAKERE SÜRECİ DENİZ İNAN Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Stajyeri TEMMUZ TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ MÜZAKERE SÜRECİ Avrupa

Detaylı

Doç. Dr. Ahmet M. GÜNEŞ Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi. Avrupa Birliği Hukukuna Giriş

Doç. Dr. Ahmet M. GÜNEŞ Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi. Avrupa Birliği Hukukuna Giriş Doç. Dr. Ahmet M. GÜNEŞ Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Avrupa Birliği Hukukuna Giriş İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX TABLOLAR CETVELİ... XIX KISALTMALAR...XXI BİRİNCİ BÖLÜM

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİNİN KURULUŞU ve DERİNLEŞMESİ 1 Yrd. Doç. Dr. A. Sait SÖNMEZ

AVRUPA BİRLİĞİNİN KURULUŞU ve DERİNLEŞMESİ 1 Yrd. Doç. Dr. A. Sait SÖNMEZ Ünite 6 AVRUPA BİRLİĞİNİN KURULUŞU ve DERİNLEŞMESİ 1 Yrd. Doç. Dr. A. Sait SÖNMEZ Avrupa Topluluklarının Kuruluşu ve Avrupa Siyasi İşbirliği anlatılacaktır. Avrupa Topluluklarının çekirdeğini oluşturan

Detaylı

HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. AB Liderleri Jean-Claude Juncker in AB Komisyonu Başkanı Olması İçin Uzlaştı

HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. AB Liderleri Jean-Claude Juncker in AB Komisyonu Başkanı Olması İçin Uzlaştı SİYASİ GELİŞMELER HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER AB Liderleri 27 Haziran da Jean- Claude Juncker i AB Komisyon Başkan adayı olarak belirledi. Schulz yeniden AP Başkanı oldu. AB Liderleri Jean-Claude

Detaylı

28 TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE ORTAYA ÇIKACAK GELİŞMELER

28 TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE ORTAYA ÇIKACAK GELİŞMELER 28 TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE ORTAYA ÇIKACAK GELİŞMELER I. 10-11 Aralık 1999 tarihlerinde Helsinki de yapılan Avrupa Birliği Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi nde alınan kararlarla, Türkiye nin Avrupa

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... TABLOLAR LİSTESİ... BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ NİN GELİŞİM SÜRECİ VE TÜRKİYE

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... TABLOLAR LİSTESİ... BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ NİN GELİŞİM SÜRECİ VE TÜRKİYE İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... TABLOLAR LİSTESİ... iii x BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ NİN GELİŞİM SÜRECİ VE TÜRKİYE DÜNYADAKİ BAŞLICA BÜTÜNLEŞME SÜREÇLERİ... 1 AVRUPA BİRLİĞİNİN TARİHİ GELİŞİMİ VE AMAÇLARI... 2

Detaylı

Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi

Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi Uluslararası Konferans Sivil Toplum-Kamu Sektörü İşbirliği 25-26 Nisan 2013, İstanbul 2 nci Genel Oturum

Detaylı

AB nin Kurumları 26. AB kurumları 27. Birliği Yöneten Kurumlar; 02: Avrupa Birliği nin Yapısı ve Yöne6mi. otonus@anadolu.edu.tr

AB nin Kurumları 26. AB kurumları 27. Birliği Yöneten Kurumlar; 02: Avrupa Birliği nin Yapısı ve Yöne6mi. otonus@anadolu.edu.tr AB nin Kurumları 26 İKT461 AB Türkiye İlişkileri 02: Avrupa Birliği nin Yapısı ve Yöne6mi AT larını kuran Paris ve Roma Antlaşmaları, bir ulusal devleke olduğu gibi yasama, yürütme ve yargı görevlerini

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ GENİŞLEMESİ DOĞRULTUSUNDA YASAMA USULLERİNDEKİ DEĞİŞİMLER

AVRUPA BİRLİĞİ GENİŞLEMESİ DOĞRULTUSUNDA YASAMA USULLERİNDEKİ DEĞİŞİMLER ARALIK 2015 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ AVRUPA BİRLİĞİ ANABİLİM DALI AVRUPA BİRLİĞİ GENİŞLEMESİ DOĞRULTUSUNDA YASAMA USULLERİNDEKİ DEĞİŞİMLER İLKER GİRİT Ders Avrupa Birliği nin Genişleme

Detaylı

AB ĠLE MÜZAKERE SÜRECĠNDE AB MÜKTESEBATINA UYUMUN VE BU BAĞLAMDA ÇEVĠRĠNĠN ÖNEMĠ. Nilgün ARISAN ERALP TEPAV AB ENSTİTÜSÜ DİREKTÖRÜ

AB ĠLE MÜZAKERE SÜRECĠNDE AB MÜKTESEBATINA UYUMUN VE BU BAĞLAMDA ÇEVĠRĠNĠN ÖNEMĠ. Nilgün ARISAN ERALP TEPAV AB ENSTİTÜSÜ DİREKTÖRÜ AB ĠLE MÜZAKERE SÜRECĠNDE AB MÜKTESEBATINA UYUMUN VE BU BAĞLAMDA ÇEVĠRĠNĠN ÖNEMĠ Nilgün ARISAN ERALP TEPAV AB ENSTİTÜSÜ DİREKTÖRÜ 1 AB ÜYELİK (KOPENHAG) KRİTERLERİ Siyasi Kriterler demokrasiyi, hukukun

Detaylı

BÖLGESEL BİRLEŞMELER

BÖLGESEL BİRLEŞMELER BÖLGESEL BİRLEŞMELER Ekonomik İşbirliği Anlaşmaları Serbest ticaret bölgeleri Tarife birliği anlaşmaları Gümrük birliği anlaşmaları Ekonomik birleşmeler Ekonomik İşbirliği Anlaşmaları Amaç: anlaşmaları

Detaylı

Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır.

Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır. 1992 yılına gelindiğinde çevresel endişelerin sürmekte olduğu ve daha geniş kapsamlı bir çalışma gereği ortaya çıkmıştır. En önemli tespit; Çevreye rağmen kalkınmanın sağlanamayacağı, kalkınmanın ihmal

Detaylı

KASIM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. Türkiye nin AB ye üyelik müzakereleri çerçevesinde 22 Nolu fasıl müzakereye açıldı.

KASIM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. Türkiye nin AB ye üyelik müzakereleri çerçevesinde 22 Nolu fasıl müzakereye açıldı. KASIM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER SİYASİ GELİŞMELER Türkiye nin AB ye üyelik müzakereleri çerçevesinde 22 Nolu fasıl müzakereye açıldı. AB ile üyelik müzakerelerinde üç yıllık aradan sonra, 22. Fasıl müzakereye

Detaylı

Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi. Avrupa Ekonomik ve Sosyal

Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi. Avrupa Ekonomik ve Sosyal Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi ve y Uzun bir ortak tarih Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğu na (EEC) katılmak için ilk kez Temmuz 1959'da başvuru yaptı. EEC yanıt

Detaylı

MAYIS AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. Avrupa Parlamentosu Seçimleri nde Aşırı Sağın Yükselişi

MAYIS AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. Avrupa Parlamentosu Seçimleri nde Aşırı Sağın Yükselişi MAYIS AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER SİYASİ GELİŞMELER Avrupa Parlamentosu Seçimleri sonuçlandı. Avrupa Parlamentosu Seçimleri nde Aşırı Sağın Yükselişi 2014 Avrupa Parlamentosu Seçimleri, 22-25 Mayıs tarihlerinde

Detaylı

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine

Detaylı

TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris)

TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris) TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris) Dr. A. Alev BURÇAK Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Sunu Planı OECD Hakkında

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...i GİRİŞ...1. Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖRGÜT TEORİSİ

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...i GİRİŞ...1. Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖRGÜT TEORİSİ İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...i GİRİŞ...1 Birinci Bölüm MİLLETLERARASI ÖRGÜT TEORİSİ I. MİLLETLERARASI ÖRGÜTLERİN DOĞUŞ NEDENLERİ...3 II. MİLLETLERARASI ÖRGÜTLERİN AMAÇLARI...5 III. MİLLETLERARASI ÖRGÜTLER VE ULUSLARARASI

Detaylı

KAMU POLİTİKASI BELGELERİ

KAMU POLİTİKASI BELGELERİ Ünite 4 Doç. Dr. Nuray ERTÜRK KESKİN Türkiye deki kamu politikası belgelerinin tanıtılması amaçlanmaktadır. Kamu politikası analizinde görüş alanında olması gereken politika belgeleri altı başlık altında

Detaylı

NELERDEN BAHSEDECEĞİZ? AB nin Tarihsel Gelişimi ve AB Kurumları. AB Türkiye İlişkileri Tarihi. Bakanlığımız ve Sunduğumuz Hizmetler

NELERDEN BAHSEDECEĞİZ? AB nin Tarihsel Gelişimi ve AB Kurumları. AB Türkiye İlişkileri Tarihi. Bakanlığımız ve Sunduğumuz Hizmetler 1 NELERDEN BAHSEDECEĞİZ? AB nin Tarihsel Gelişimi ve AB Kurumları AB Türkiye İlişkileri Tarihi Bakanlığımız ve Sunduğumuz Hizmetler 2 AB NİN KURUMSAL TEMELLERİ Avrupa nın yükselişi, iki ezeli düşmanı ortaklık

Detaylı

Türkiye nin Yeni AB Stratejisi ve Ulusal Eylem Planları

Türkiye nin Yeni AB Stratejisi ve Ulusal Eylem Planları T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Türkiye nin Yeni AB Stratejisi ve Özlen Kavalalı Müsteşar Yardımcısı V. 50 yıldan fazla bir geçmişe sahip Türkiye-AB ilişkileri günümüzde her iki tarafın da yararına olan

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

20. RİG TOPLANTISI Basın Bildirisi Konya, 9 Nisan 2010

20. RİG TOPLANTISI Basın Bildirisi Konya, 9 Nisan 2010 T.C. BAŞBAKANLIK AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ Siyasi İşler Başkanlığı 20. RİG TOPLANTISI Basın Bildirisi Konya, 9 Nisan 2010 - Reform İzleme Grubu nun (RİG) 20. Toplantısı, Devlet Bakanı ve Başmüzakerecimiz

Detaylı

Türkiye ve Avrupa Birliği

Türkiye ve Avrupa Birliği Türkiye ve Avrupa Birliği Türkiye ve Avrupa Birliği İlişkisi Avrupa Birliği 25 Mart 1957 tarihinde imzalanan Roma Antlaşması'yla Avrupa Ekonomik Topluluğu adı altında doğdu. Türkiye 1959 yılında bu topluluğun

Detaylı

Türkiye ve AB Arasında Şehir Eşleştirme Projesi AB Müktesebatı Alanında Kapasite Geliştirme Eğitimleri 29 Kasım 2018

Türkiye ve AB Arasında Şehir Eşleştirme Projesi AB Müktesebatı Alanında Kapasite Geliştirme Eğitimleri 29 Kasım 2018 Türkiye ve AB Arasında Şehir Eşleştirme Projesi AB Müktesebatı Alanında Kapasite Geliştirme Eğitimleri 29 Kasım 2018 AB Sürecinde Vatandaşın Özne Olması Fikret Toksöz AB BİR VATANDAŞ GİRİŞİMİ SONUCUNDA

Detaylı

İKV DEĞERLENDİRME NOTU

İKV DEĞERLENDİRME NOTU 113 Şubat 2015 İKV DEĞERLENDİRME NOTU TÜM AB VATANDAŞLARI İÇİN VİZESİZ TÜRKİYE Deniz SERVANTIE İKV Uzman Yardımcısı Deniz SERVANTIE 27 Ekim 2014 İKTİSADİ KALKINMA VAKFI www.ikv.org.tr TÜM AB VATANDAŞLARI

Detaylı

ALMANYA FRANSA SAVAŞLARI

ALMANYA FRANSA SAVAŞLARI AVRUPA DA BARIŞ??? SAVAŞ SONRASI AVRUPASI ALMANYA FRANSA SAVAŞLARI 1870-1945 yılları arasında Fransa ve Almanya üç kez savaştılar. AVRUPA NIN EKONOMİK KALKINMA SORUNLARI 1 Savaş sonrasında kurulan örgütler

Detaylı

TÜRKİYE Lİ AVRUPA AVRUPALI TÜRKİYE. 1. Avrupa Birliği Tarihi. 2. Avrupa Birliği Kurumları. 3. Türkiye-AB İlişkileri. 4.

TÜRKİYE Lİ AVRUPA AVRUPALI TÜRKİYE. 1. Avrupa Birliği Tarihi. 2. Avrupa Birliği Kurumları. 3. Türkiye-AB İlişkileri. 4. AB Treni Balıkesir den Geçiyor TÜRKİYE Lİ AVRUPA AVRUPALI TÜRKİYE 1. Avrupa Birliği Tarihi 2. Avrupa Birliği Kurumları 3. Türkiye-AB İlişkileri 4. Müktesebat Uyumu II. Dünya Savaşı sonrası Avrupa da refahı

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ SAYI:15 NİSAN 2004/2

AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ SAYI:15 NİSAN 2004/2 Hazırlayan: Müge ÇAKAR İÇİNDEKİLER 1. AB- TÜRKİYE SON DAKİKA 1.1. AB-Türkiye İlişkileri nde Kıbrıs 2. AB den ÖNEMLİ BAŞLIKLAR 2.1. Avrupa Birliği nde Tarihi Genişleme AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ

AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ NİSAN 2016 ANKARA İçindekiler GİRİŞ... 2 AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ... 2 I. AB BÜTÇESİNİN GELİRLERİ... 2 II. AB BÜTÇESİNİN HARCAMALARI... 4 1. Akıllı ve Kapsayıcı Büyüme... 4 2. Sürdürülebilir

Detaylı

ĐLKÖĞRETĐMDE PROJESĐ AVRUPA BĐRLĐĞĐ NEDEN KURULMUŞ, NASIL VE NE YÖNDE GELĐŞMĐŞTĐR? Doç. Dr. Çiğdem Nas

ĐLKÖĞRETĐMDE PROJESĐ AVRUPA BĐRLĐĞĐ NEDEN KURULMUŞ, NASIL VE NE YÖNDE GELĐŞMĐŞTĐR? Doç. Dr. Çiğdem Nas ĐLKÖĞRETĐMDE PROJESĐ AVRUPA BĐRLĐĞĐ NEDEN KURULMUŞ, NASIL VE NE YÖNDE GELĐŞMĐŞTĐR? Doç. Dr. Çiğdem Nas Đktisadi Kalkınma Vakfı Araştırma Müdürü, Genel Sekreter Vekili ĐKTĐSADĐ KALKINMA VAKFI 6-9 KASIM

Detaylı

DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HAKKINDA GENELGE (2005/2) TELAFİ EDİCİ VERGİ UYGULAMASI

DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HAKKINDA GENELGE (2005/2) TELAFİ EDİCİ VERGİ UYGULAMASI ifade eder. DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HAKKINDA GENELGE (2005/2) 1- Bu Genelge de geçen kısaltmalardan; TELAFİ EDİCİ VERGİ UYGULAMASI - AKÇT: Avrupa Kömür Çelik Topluluğu nu, - AT: Avrupa Topluluğu nu, - DİİB:

Detaylı

Avrupa Birliği Maddi Hukuku

Avrupa Birliği Maddi Hukuku Avrupa Birliği Maddi Hukuku Avrupa Birliği nde Yetki Avrupa Birliği nde Karar Alma Avrupa Birliği Hukukunun Kaynakları -3. Ders- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Lisans Programı 2012-2013 Güz Dönemi

Detaylı

Kısa. Kısa... Avrupa. Birliği. Öğrenciler AB yi Öğreniyor Projesi

Kısa. Kısa... Avrupa. Birliği. Öğrenciler AB yi Öğreniyor Projesi Kısa Kısa... Avrupa Birliği Öğrenciler AB yi Öğreniyor Projesi Avrupa Birliği nin Tarihsel Gelişimi İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa da barışın yeniden kurulması, Avrupa ülkelerinin ortak değerler

Detaylı

ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ

ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ ÇERÇEVE SUNU Gülçiçek ÖZKORKMAZ Başkanlık Baş Danışmanı Mukim Özel Temsilciler Direktörü ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI ve TÜRKİYE ÜZERİNE

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

Türkiye - AB İlişkileri: Hukuki Boyut

Türkiye - AB İlişkileri: Hukuki Boyut Türkiye - AB İlişkileri: Hukuki Boyut TARİHÇE DOÇ. DR. İLKE GÖÇMEN 1 Ders Planı 23 Şubat 2017: Ortaklık İlişkisi: Tarihçe 2 Mart 2017: Ortaklık Hukuku / Kurumsal Boyut: Kurumsal Yapı / Araçlar 9 Mart 2017:

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Mustafa FİŞNE. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ÖĞRETİM ÜYESİ fisne@aku.edu.tr

Yrd. Doç. Dr. Mustafa FİŞNE. AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ÖĞRETİM ÜYESİ fisne@aku.edu.tr AVRUPA BİRLİĞİ - TÜRKİYE İLİŞKİLERİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa FİŞNE AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ÖĞRETİM ÜYESİ fisne@aku.edu.tr 1 AVRUPA BİRLİĞİ NİN TANITIMI Avrupa p Birliği,

Detaylı

izlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti 1949 yılında kurulmuştur. IMF'ye bağlıbirimler: Guvernörler Konseyi, İcra Kurulu, Geçici Kurul, Kalkınma Kurulu

izlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti 1949 yılında kurulmuştur. IMF'ye bağlıbirimler: Guvernörler Konseyi, İcra Kurulu, Geçici Kurul, Kalkınma Kurulu DÜNYA EKONOMİSİ Teknoloji, nüfus ve fikir hareketlerini içeren itici güce birinci derecede itici güç denir. Global işbirliği ağıgünümüzde küreselleşmişyeni ekonomik yapının belirleyicisidir. ASEAN ekonomik

Detaylı

Avrupa Birliği Nedir?

Avrupa Birliği Nedir? T.C. Ankara Üniversitesi Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik Bütünleşmeler Anabilim Dalı Dersin Adı: Uluslararası Ekonomik Bütünleşmeler ve Avrupa Birliği Avrupa Birliği Nedir? Belgin Akçay Ankara

Detaylı

18- EĞİTİM, ÖĞRETİM VE GENÇLİK

18- EĞİTİM, ÖĞRETİM VE GENÇLİK 18- EĞİTİM, ÖĞRETİM VE GENÇLİK Göçmen İşçi Çocuklarının Eğitimine İlişkin Yönetmelik, 14 Kasım 2002 tarih ve 24936 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik kapsamında yapılan

Detaylı

Pazar AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ. Ekim 2018

Pazar AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ. Ekim 2018 AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ Ekim 2018 Pazar 2018 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında toplam otomotiv pazarı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26,4 artarak 1 milyon 342 bin adet

Detaylı

Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri Tarihçe:

Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri Tarihçe: Türkiye Avrupa Birliği İlişkileri Tarihçe: Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkiler, Avrupa Topluluğu (AT) ile 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan ve 1 Aralık 1964 tarihinde yürürlüğe giren Ankara

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi Büyükdere Cad. No. 106 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2013 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü PAN AVRUPA AKDENİZ TERCİHLİ MENŞE KURALLARINA DAİR BÖLGESEL KONVANSİYON KAPSAMI TİCARETTE EŞYANIN TERCİHLİ MENŞEİNİN TESPİTİ HAKKINDA YÖNETMELİK HAKKINDA BİLGİ I. Neden Bölgesel Konvansiyon? Ülkemiz Avrupa

Detaylı

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET Avrupa Konseyi üyesi olmayan devlet (Belarus) ÜYE ÜLKELER KURULUŞUN MERKEZİ VE BÜROLARI BÜTÇE Almanya, Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Azerbaycan, Belçika,

Detaylı

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası Büyümenin ve istihdamın artırılması için 2005 yılında kabul edilen Yenilenmiş Lizbon Stratejisi kapsamında, Avrupa Sosyal modelini yeniden şekillendiren Sosyal Gündem

Detaylı

ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U)

ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U)

Detaylı

9. Uluslararası İlişkiler

9. Uluslararası İlişkiler 9. Uluslararası İlişkiler 9.1. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları (ÇVÖA) Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları, 03.11.1970 tarihinde Avusturya ile imzalanarak başlamış olup, bugüne kadar 76 ülke

Detaylı

DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ MALİ İŞBİRLİĞİ TARİHSEL GELİŞİM Avrupa Komisyonu tarafından sunulan öneri üzerine, Avrupa Konseyi 17 Temmuz 2006 tarihinde yeni bir Katılım

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri Büyükdere Cad. No. 141 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI KATILIM MÜZAKERELERİ ÇERÇEVESİNDE 33 NO LU MALİ VE BÜTÇESEL HÜKÜMLER FASLININ MÜZAKERELERE AÇILMASI

T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI KATILIM MÜZAKERELERİ ÇERÇEVESİNDE 33 NO LU MALİ VE BÜTÇESEL HÜKÜMLER FASLININ MÜZAKERELERE AÇILMASI KATILIM MÜZAKERELERİ ÇERÇEVESİNDE 33 NO LU MALİ VE BÜTÇESEL HÜKÜMLER FASLININ MÜZAKERELERE AÇILMASI 18 Mart 2016 tarihinde gerçekleştirilen Türkiye-AB Zirvesi nde 33 No lu Mali ve Bütçesel Hükümler Faslının

Detaylı

İÇİNDEKİLER GİRİŞ:... 1

İÇİNDEKİLER GİRİŞ:... 1 İÇİNDEKİLER GİRİŞ:... 1 Birinci Ayrım: MİLLETLERARASI ÖRGÜT TEORİSİ... 3 I. Milletlerarası Örgütlerin Doğuş Nedenleri... 3 II. Uluslararası İlişkiler ve Milletlerarası Örgütler... 5 III. Milletlerarası

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran: Türkiye ile AB arasındaki gelir uçurumu azalmadı arttı Tarih : 14.12.2012 2011 DE HIZLI KALKINMA MASALINA ULUSLARARASI YALANLAMA TÜİK, EUROSTAT ve OECD işbirliğiyle

Detaylı

Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar

Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar Recep Kapar Muğla Üniversitesi recepkapar@sosyalkoruma.net www.sosyalkoruma.net Sosyal Güvenlik Harcamaları Yüksek Değildir Ülke İsveç Fransa Danimarka Belçika

Detaylı

21- BÖLGESEL POLİTİKA VE YAPISAL ARAÇLARIN KOORDİNASYONU

21- BÖLGESEL POLİTİKA VE YAPISAL ARAÇLARIN KOORDİNASYONU 21- BÖLGESEL POLİTİKA VE YAPISAL ARAÇLARIN KOORDİNASYONU I- ÖNCELİKLER LİSTESİ ÖNCELİK 21.1 Topluluk standartlarına uygun hukuki ve idari çerçeve ile bölgesel politikaların programlanması, yürütülmesi,

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Dış ilişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü

T.C. Sağlık Bakanlığı Dış ilişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü T.C. Sağlık Bakanlığı Dış ilişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Görevleri (663 sayılı KHK ya istinaden) MADDE 14- (1) Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır: a) Sağlık

Detaylı

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİNDE SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI HAKKINDA BİLGİ VE DEĞERLENDİRME NOTU

TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİNDE SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI HAKKINDA BİLGİ VE DEĞERLENDİRME NOTU Serbest Ticaret sı (STA), iki ya da daha fazla ülke arasında ticareti etkileyen tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılarak, taraflar arasında bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan, ancak

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER (Kasım 2011) Ankara İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR 1. Nüfus 28. Gayri Safi Ulusal Tasarruflar 2. İstihdam 29. Gayri

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ KAVRAMI ve TARİHÇESİ. Aydın Valiliği AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi

AVRUPA BİRLİĞİ KAVRAMI ve TARİHÇESİ. Aydın Valiliği AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi AVRUPA BİRLİĞİ KAVRAMI ve TARİHÇESİ Aydın Valiliği AB ve Dış İlişkiler Koordinasyon Merkezi AVRUPA BİRLİĞİ KAVRAMI ve TARİHÇESİ Avrupa Birliği Kavramı Avrupa Birliği nin Tarihçesi Türkiye AB İlişkileri:

Detaylı

AESK ve Türkiye REX. Dış İlişkiler. Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi

AESK ve Türkiye REX. Dış İlişkiler. Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi AESK ve Türkiye REX Dış İlişkiler Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi AB-Türkiye Karma İstişare Komitesi (KİK) 16 Kasım 1995 te AESK, Ankara Anlaşmasında bulunan: Ortaklık Konseyi; Avrupa Parlamentosu,

Detaylı

TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ İLETİŞİM STRATEJİSİ

TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ İLETİŞİM STRATEJİSİ TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ İLETİŞİM STRATEJİSİ 1 AB İLETİŞİM STRATEJİSİ (ABİS) NEDİR? Türkiye - AB müzakere sürecinin üç ayağı: 1- Siyasi reformlar 2- AB yasal düzenlemelerinin kabul edilmesi ve uygulanması

Detaylı

Ortak Tarım Politikasında Korumacılık

Ortak Tarım Politikasında Korumacılık Ortak Tarım Politikasında Korumacılık Topluluk İçinde Koruma Toplulukta 3 Farklı Fiyat Uygulandı Hedef fiyat Müdahale fiyatı Eşik Fiyat Hedef fiyat En kötü koşullarda çalışan (verim düşük) üreticileri

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos) Rapor No: 213/18 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (212/213 Ağustos) Ağustos 213 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB () ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 212 yılı

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat) Rapor No: 1/ Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (13/1 Şubat) Şubat 1 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (7) ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 13 yılı Şubat ayında

Detaylı

EIPA LÜKSEMBURG İLE İŞBİRLİĞİ KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER

EIPA LÜKSEMBURG İLE İŞBİRLİĞİ KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER EIPA LÜKSEMBURG İLE İŞBİRLİĞİ KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER I. EIPA Lüksemburg ile İşbirliği Kapsamında 2010 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler AB Hukuku ve Tercüman ve Çevirmenler için Metotlar

Detaylı

YATIRIMLAR Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum

YATIRIMLAR Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum 1.2.2. YATIRIMLAR 1.2.2.1. Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum Kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının 2018 yılında reel olarak yüzde 1,4 oranında artması beklenmektedir. Bu dönemde, kamu kesimi

Detaylı

23- TÜKETİCİNİN VE TÜKETİCİ SAĞLIĞININ KORUNMASI

23- TÜKETİCİNİN VE TÜKETİCİ SAĞLIĞININ KORUNMASI 23- TÜKETİCİNİN VE TÜKETİCİ SAĞLIĞININ KORUNMASI 8 Mart 2001 tarihli Katılım Ortaklığı Belgesinin yayımlanmasından bu yana Avrupa Birliğinin Tüketicinin Korunması kapsamındaki mevzuatına uyum çerçevesinde

Detaylı

Göç ve Serbest Dolaşım Eğilimler ve Engeller. Ayşegül Yeşildağlar 16.09.2010 Ankara, Turkey

Göç ve Serbest Dolaşım Eğilimler ve Engeller. Ayşegül Yeşildağlar 16.09.2010 Ankara, Turkey Göç ve Serbest Dolaşım Eğilimler ve Engeller Ayşegül Yeşildağlar 16.09.2010 Ankara, Turkey Türkiye den AB ne Göç 1961 den itibaren göçün değişen doğası 60 lar : Batı Avrupa da niteliksiz işgücü ihtiyacı

Detaylı

KAMU MALİ YÖNETİMİNDE SAYDAMLIK VE HESAP VEREBİLİRLİĞİN SAĞLANMASINDAKİ GÜÇLÜKLER VE SAYIŞTAYLARIN ROLÜ: EUROSAI-ASOSAI BİRİNCİ ORTAK KONFERANSI

KAMU MALİ YÖNETİMİNDE SAYDAMLIK VE HESAP VEREBİLİRLİĞİN SAĞLANMASINDAKİ GÜÇLÜKLER VE SAYIŞTAYLARIN ROLÜ: EUROSAI-ASOSAI BİRİNCİ ORTAK KONFERANSI KAMU MALİ YÖNETİMİNDE SAYDAMLIK VE HESAP VEREBİLİRLİĞİN SAĞLANMASINDAKİ GÜÇLÜKLER VE SAYIŞTAYLARIN ROLÜ: EUROSAI-ASOSAI BİRİNCİ ORTAK KONFERANSI Berna ERKAN Sunuş ASOSAI (Asya Sayıştayları Birliği) ve

Detaylı

EKİM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. Avrupa Komisyonu Türkiye İlerleme Raporunu Yayınladı.

EKİM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. Avrupa Komisyonu Türkiye İlerleme Raporunu Yayınladı. EKİM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER SİYASİ GELİŞMELER Avrupa Komisyonu Türkiye İlerleme Raporunu Yayınladı. Avrupa Komisyonu, 2013 Yılı Türkiye İlerleme Raporu nu 16 Ekim de yayınladı. Her yıl olduğu gibi,

Detaylı

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU. Mali Yardımlar ve IPA N. Alp EKİN/Uzman

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU. Mali Yardımlar ve IPA N. Alp EKİN/Uzman TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU Mali Yardımlar ve IPA N. Alp EKİN/Uzman 2 AB MALİ YARDIMLARI Ekonomik ve sosyal gelişmişlik farklılıklarını gidermek 3 AB MALİ YARDIMLARI AB Üyeliğine hazırlanmaları

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 22 Aralık 2015 Pazar 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı yüzde 12 artış göstererek 1 milyon 956 bin adet seviyesine ulaştı.

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 2 Ekim 2017 Pazar 2017 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 0,3 artarak 159 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim?

ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim? Hayır. Türkiye de patent başvurusu yapmakla ürünümü tüm dünyada koruyabilir miyim? Sadece, 1 Kasım 2000 tarihinden itibaren Türkiye nin de dahil olduğu 38 Avrupa ülkesi tarafından kabul edilen ve ayrıca

Detaylı

TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP)

TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP) TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP) 1. Bölgesel Eğitim Merkezi (RTP) Bilindiği üzere; Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü Kurumsal Yapılanma Birimi tarafından uygulanan Bölgesel Eğitim

Detaylı

Güncel Jeo-Politik ve D-8 Cuma, 08 Aralık :55

Güncel Jeo-Politik ve D-8 Cuma, 08 Aralık :55 Dünya da politik dengeler dinamik bir yapıya sahiptir. Yüzyıllar boyunca dünyada haritalar, rejimler ve politikalar değişim içerisindedirler. Orta çağ Avrupa sı ve Fransız ihtilali ile birlikte 17. Yüzyılda

Detaylı

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ Komşular SUNAR T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ Asgari Ücretin Tanımı Çalışan bir kişinin en azından temel ihtiyaçlarını

Detaylı

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI REHBERİ. Ramazan ŞENER Mali Hizmetler Uzmanı. 1.Giriş

KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI REHBERİ. Ramazan ŞENER Mali Hizmetler Uzmanı. 1.Giriş KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI REHBERİ 1.Giriş Ramazan ŞENER Mali Hizmetler Uzmanı Kamu idarelerinin mali yönetimini düzenleyen 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu 10.12.2003

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve KADIN Avrupa Birliği Bakanlığı Sunum İçeriği AB nin kadın-erkek eşitliği ile ilgili temel ilkeleri AB nin kadın istihdamı hedefi AB de toplumsal cinsiyete duyarlı

Detaylı