TÜRKİYE KİMYA SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ

Transkript

1 TÜRKİYE KİMYA SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ I. UYGULAMA, İZLEME VE DEĞERLENDİRME RAPORU (OCAK-TEMMUZ 2013 DÖNEMİ) SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AĞUSTOS-2013

2

3 İÇİNDEKİLER TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ... i KISALTMALAR... 2 BÖLÜM I BÖLÜM II HEDEF Eylem Eylem Eylem HEDEF Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem HEDEF Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem HEDEF Eylem Eylem Eylem Eylem

4 Eylem Eylem HEDEF Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem HEDEF Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem Eylem

5 TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1. Kamu Destekleri Tablo 2. Destek Talep Eden Kuruluşlar Tablo 3. Uygulanması Önerilen Örnek Opsiyonlar ve Okutulabilecek Dersler Tablo 4. Kimyasallar Yönetimi, İş Sağlığı ve Güvenliği Dersinin İçeriği Tablo 5. Kalite Yönetim Sistemi Standartları Dersinin İçeriği Tablo 6. Yetki Çatışması i

6 AB ABİGEM ABD AKİB Ar-Ge BDDK BOREN BOSAD BSTB CEFIC CIP CLP ÇSGB ÇŞB DYY EKK EN EPDK ETKB GİTES GTİP İGEME İKMİB İMMİB İSGÜM İSO KİPLAS KTSD KOBİ KOSGEB MEB MÜSİAD MYK OSB PAGDER PAGEV PANKOBİRLİK REACH SAN-TEZ STK TCMB TGB TİM TİSK 2 KISALTMALAR Avrupa Birliği Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezleri Amerika Birleşik Devletleri Akdeniz İhracatçı Birlikleri Araştırma Geliştirme Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Boya Sanayicileri Derneği Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Avrupa Kimya Sanayi Konseyi Avrupa Birliği Rekabet Edebilirlik ve Yenilik Programı Kimyasal Maddelerin Ve Karışımların; Sınıflandırılması, Etiketlenmesi Ve Ambalajlanması Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çevre ve Şehirçilik Bakanlığı Doğrudan Yabancı Yatırım Ekonomi Koordinasyon Kurulu Avrupa Normları Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Girdi Tedarik Stratejisi Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu İhracatı Geliştirme Merkezi İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri İşçi Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü İstanbul Sanayi Odası Türkiye Kimya Petrol Lastik ve Plastik Sanayii İşverenleri Sendikası Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Sanayicileri Derneği Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği Mesleki Yeterlilik Kurumu Organize Sanayi Bölgesi Plastik Sanayicileri Derneği Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Sanayi Tezleri Proğramı Sivil Toplum Kuruluşu Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Teknoloji Geliştirme Bölgesi Türkiye İhracatçılar Meclisi Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu

7 TKSD TOBB TPE TSE TTGV TÜBİTAK TÜİK TÜRKAK TÜSİAD UMS YASED YÖİKK YÖK Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türk Patent Enstitüsü Türk Standartları Enstitüsü Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Türkiye İstatistik Kurumu Türk Akreditaston Kurumu Türk Sanayici ve İşadamları Derneği Ulusal Meslek Standardı Uluslararası Yatırımcılar Derneği Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu Yükseköğretim Kurulu 3

8 BÖLÜM I. GİRİŞ Türkiye Kimya Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı ( ), Yüksek Planlama Kurulu nun 22/10/2012 tarih ve 2012/26 sayılı kararı ile onaylanmış, ve 20 Kasım 2012 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bakanımız Sayın Nihat Ergün tarafından sektör temsilcilerinin de katılımıyla İzmir de gerçekleştirilen tanıtım toplantısıyla kamuoyuna açıklanmıştır. Belge kapsamında bugüne kadar 12 Aralık 2012 tarihinde 1. İzleme ve Değerlendirme Toplantısı ve 26 Şubat 2013 tarihinde 2. İzleme ve Değerlendirme toplantıları gerçekleştirilmiştir. YÖNLENDİRME KURULU 1. TOPLANTISI Türkiye Kimya Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı , Yönlendirme Kurulu 1. Toplantısı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Zühtü Bakır başkanlığında gerçekleştirilmiştir. Alınan Kararlar: 1) 1.1. nolu eylemin sorumlu Kuruluşun Kimya Sektör Platformu (TKSD, İKMİB, PAGEV ve Diğerleri), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ise ilgili kuruluş olmasına, 2) 2.6 nolu Eylemin Aliağa, Ceyhan-Yumurtalık, Bandırma, Samsun gibi yerleşim yerlerinde, özel sektörle işbirliği içerisinde, özellikle petrokimya, sıvı kimyasal depolama ve enerji sektörlerinde yapılacak yatırımlar için gerekli ortam sağlanacaktır. şekinde değiştirilmesine ve eylemin sorumlu kuruluşun Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü), Ekonomi Bakanlığının ise ilgili kuruluş olmasına, 3) 2.7 nolu eylemden sorumlu kuruluş olan Ekonomi Bakanlığına ilaveten ilgili kuruluşlarda yer alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığının da ilave edilmesine konusu, Çevre ve Şehirçilik Bakanlığı temsilcisi toplantıda olmadığı için görüşülememiştir. Ekonomi Bakanlığı tarafından yürütülen eylemin sorumlu kuruluşunun aynen kalmasına, 4) 3.4 nolu eylemim sorumlu kuruluşunun TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ise ilgili kuruluş olmasına, 5) 3.7 nolu eylemim sorumlu kuruluşunun TÜBİTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ise ilgili kuruluş olmasına, 6) 4.6 nolu eylemin Üniversitelerde, kimyasalların yönetimi-iş sağlığı ve güvenliği ve kalite yönetim sistemi standartları derslerinin zorunlu, iş hukuku ve envanter derslerinin seçmeli ve veri değerlendirme dersinin analitik kimya dersi içerisinde verilmesi sağlanacaktır. şeklinde değiştirilmesine, 7) 5.4 nolu eylemin açıklama bölümünün Kamu ihalelerinde paydaşların teknik şartname hazırlamasını kolaylaştıracak tedbirler kurum tarafından alınacak, kimya sektöründe kullanılabilecek yerli malı ürünler paydaşlarla birlikte belirlenecek, Kamu ihalelerinde yerli malı kullanımının desteklenmesi amacıyla yerli malına fiyat avantajı sağlanması ve bunun avantaj kriterlerinin paydaşlarla birlikte tespit edilmesi yönünde çalışmalar yürütülecektir. Şeklinde değiştirilmesi, 4

9 8) 5.5 nolu eylemin sorumlu kuruluşunun Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Sanayi Genel Müdürlüğü) olarak kalmasına, 9) Sanayicinin insan kaynakları konusundaki ihtiyaç ve memnuniyetinin ölçülmesi için YÖK, BSTB, MEB ve TOBB iş birliğinde hazırlanan anket formunun TOBB aracılığı ile kimya sektöründeki firmalara gönderilmesine ve anket sonucunundan Milli Eğitim Bakanlığının sorumlu olduğu 4.4 nolu eylem ile YÖK'ün sorumlu olduğu 4.5 nolu eylemlerin gerçekleştirilmesinde kullanılmasına, 10) 20 Agustos 2013 tarihinde yapılan 1.Yönlendirme Kurulu toplantısına katılım sağlamayan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı(Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü), Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine yazı yazılmasına karar verilmiştir. 5

10 BÖLÜM II. TÜRKİYE KİMYA SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ OCAK-TEMMUZ 2013 ÇALIŞMA DÖNEMİ FAALİYETLERİ HEDEF - 1 Kimya sektöründe; katma değeri yüksek, insan ve çevre sağlığına duyarlı ürünlerin üretim ve ihracatını geliştirecek politikalar oluşturulması. Eylem 1.1. Kimya sektöründe, üretimde verimliliğin artırılması ve çevrenin korunmasını sağlamak üzere, kümelenme faaliyetleri geliştirilecek ve yaygınlaştırılacaktır. Kimya Sektör Platformu (TKSD, İKMİB, PAGEV ve Diğerleri) İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı TOBB Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 26/02/2013 tarihinde Bakanlığımızda yapılan toplantıda, 1.1 nolu eylemin sorumlu kuruluşunun Kimya Sektör Platformu (TKSD, İKMİB, PAGEV ve Diğerleri) ilgili kuruluşunun Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmasına karar verilmiştir. KİMYA SEKTÖR PLATFORMU CHEMPORT Kimya sanayicileri tarafından Güney Marmara da (İzmit Körfezi-Biga arasında kalan bölge-bandırma)) deniz kenarında ve dönüm alana limanlar, depolama tesisleri, sanayi üretim tesisleri ve çeşitli hizmet sektörlerinden oluşacak kümelenme modelinde bir proje yapılması kararı alınmıştır. İlk toplantı Sayın Ali BABACAN başkanlığında yapılmıştır. Konu ile ilgili İkinci toplantı tarihinde İstanbul da Organik Kimya San. ve Tic. A.Ş tesislerinde Genel Müdürümüz Sayın Süfyan EMİROĞLU başkanlığında yapılmıştır. Adı geçen proje ile ilgili kimya sanayicileri tarafından bir ön fizibilite çalışması yapılarak, yapılan çalışmaların Müsteşarımız Sayın Ersan ASLAN a sunulması ve konu ile ilgili bilgilendirme yapılması kararı alınmıştır Haziran 2013 tarihlerinde Ankara'da gerçekleştirilen Kimya Sanayi Kongresi'nde konu ele alınmış olup, düzenlenecek olan KSP toplantısında işletmelerin kümelenme potansiyelleri belirlenecektir. 6

11 Eylem 1.2. Kimya sektörünün uluslararası rekabet gücünün artırılmasını teminen, şirket birleşmelerini ve satın almaları kolaylaştıracak ve özendirecek tedbirler alınacaktır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı -Ekonomi Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı Rekabet Kurumu Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 26/02/2013 tarihinde Bakanlığımızda yapılan toplantıda; yurt içi şirket birleşmeleri konusunda çalışmaların Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından, Yurt dışı şirket birleşmeleri konusundaki çalışmalarında Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılması konusunda fikir birliğine varılmıştır. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, anılan Kanunda ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan ve 27/01/2013 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Ticaret Sicili Yönetmeliği nde şirketlerin birleşmesine ilişkin önemli düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca birleşmeye ilişkin yapılan söz konusu düzenlemeler ile ilgili olarak gerek Bakanlığımız ve gerekse diğer kurum/kuruluşlarca toplantılar ve seminerler gerçekleştirilmiş ve bu toplantı ve seminerlerde sektöre gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır. Bundan sonraki süreçte de bu bilgilendirilmelerin devam ettirilmesi öngörülmektedir. EKONOMİ BAKANLIĞI 2011/1 sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğin 9. Maddesi Şirketler ile İşbirliği Kuruluşlarının yurt dışına yönelik pazara giriş stratejileri ile eylem planlarının oluşturulabilmesi amacıyla uluslararası kuruluşlara yaptırılan ve satın alınan sektör, ülke, yabancı şirket ve marka odaklı raporlar (mali ve hukuki raporlar dahil) ile yabancı şirket alımlarına yönelik danışmanlık hizmetlerine (mali ve hukuki danışmanlık dahil) ilişkin giderleri, şirketler için %60, İşbirliği kuruluşları için %75 oranında ve yıllık en fazla ABD Dolarına kadar desteklenir hükmünü amirdir. Söz konusu eylemle ilgili başvurular Ekonomi Bakanlığı tarafından değerlendirilip, yabancı şirket alımları desteklenmektedir. Destek kapsamında kimya sektöründe toplam 5 adet şirketin satın alınmasına yönelik başvuru yapılmış olup 4 başvuru için ödeme gerçekleştirilmiştir. Bu başvurulara istinaden 3 şirketin satın alma işlemi tamamlanmıştır. 2 şirketin satın alma işlemleri ise devam etmektedir. 7

12 Eylem 1.3. Kimya sektöründe emisyon kontrolü ve mevcut en iyi tekniklerin (BAT) kullanımına yönelik uygulamalar desteklenecek, çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesine yönelik politikalar oluşturulacaktır. İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İlgili Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşları Yapılan Çalışmalar: ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Kimya sanayinde emisyon miktarı fazla olan alt sektörlerin belirlenmesi, belirlenen sektörlerde uygulanabilecek yeni ve temiz teknolojiler desteklenerek, hazırlanan projelerin, sanayi ile işbirliği halinde uygulamaya geçirilmesi sağlanacaktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından mevcut en iyi tekniklerin uygulamaya geçirilmesi, sanayi tesislerinde yapılacak yatırım ve düzenlemelerde yol gösterici olabilmesi ve Avrupa Birliği Çevre Mevzuatı uyum konusundaki çalışmaların sağlıklı yürütülebilmesi amacıyla projeler ve çalışmalar yürütülmektedir. Kimya sektöründe Mevcut En iyi Tekniklere ilişkin Referans Dokümanlar (BREF) sektör temsilcileri ile birlikte çalışarak Türkçeye çevrilmekte ve paydaşlarla eğitim programları yürütülmektedir. Ayrıca, tüm bu çalışmaların paydaşlara duyurulması ve oluşturulan bilgi ve belgelerin paylaşılması için Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü Projesinin web sitesi kullanıma açılmıştır. ( 8

13 HEDEF - 2 Yüksek katma değerli üretim yapısına geçilerek ara girdi ithalatının azaltılması. Eylem 2.1. Petrokimya konusunda uluslararası aktör olan, İran, Suudi Arabistan, Rusya gibi ülkelerle ilişkiler kurularak, Türkiye nin yatırım ortamı anlatılacak ve sermaye konusunda, Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) özendirilecektir. İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Ekonomi Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Kalkınma Ajansları Yapılan Çalışmalar: EKONOMİ BAKANLIĞI 20 Haziran 2012 tarihinde yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi; genel teşvik uygulamaları, bölgesel teşvik uygulamaları, büyük ölçekli yatırımların teşviki ve stratejik yatırımların teşviki olmak üzere 4 ana bileşenden oluşmaktadır. Bu şekilde yatırımcılara daha geniş imkânlar sağlanması hedeflenmiştir. Yeni teşvik sisteminin uluslararası yatırımcılara duyurularak yeni yatırım fırsatları oluşturulması amacıyla bir tanıtım programı gerçekleştirilmiştir. Bu program çerçevesinde, özellikle aralarında Suudi Arabistan gibi petrol üretimi yapan ve uluslararası yatırım potansiyeli olan ülkeler hedef seçilmiştir. Bu kapsamda, 29 Ekim Mart 2013 tarihleri arasında Kanada, Singapur, İspanya, İtalya, Çin Halk Cumhuriyeti, Hollanda, Portekiz, Fransa, İsviçre, Kuveyt, Katar, Umman, BAE, Bahreyn, Güney Kore, ABD, Suudi Arabistan, Avusturya, Hindistan, Almanya, Avustralya, Malezya, Endonezya, Japonya nın yer aldığı 24 ülkede 43 şehir ziyaret edilmiştir. Bu şekilde 2800 e yakın yatırımcıyla temas sağlanmış ve bilgilendirme yapılmıştır. Ayrıca, Nisan 2013 tarihlerinde Ekonomi Bakanlığı heyetinin de iştiraki ile İran a resmi bir ziyaret gerçekleştirilmiş ve yeni teşvik sistemi tanıtılmıştır. Bu şekilde strateji kapsamında öngörülen faaliyetlerin Ekonomi Bakanlığı olarak yerine getirildiği değerlendirilmektedir. Eylem 2.2. Biyoyakıt Eylem Planı hazırlanacak ve bu eylem planı sonucuna göre, biyoyakıt tesislerinin yaygınlaştırılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Maliye Bakanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı EPDK 9

14 Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Söz konusu çalışma programı kapsamında eylemle ilgili olarak şu ana kadar yapılan çalışmalar; Eylemin uygulamaya geçirilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlara resmi yazı ile bildirilmiştir. Resmi yazıda kurumlarda irtibat kişileri ve ellerinde bulunan bilgiler istenmiştir. Gelen bilgiler ve Bakanlığımız çalışmaları kapsamında mevcut durumu gösteren bir rapor taslağı oluşturulmuştur. Taslak rapor kurum ve kuruluşlara gönderilerek, rapor hakkında ilave görüş ve önerilerin yapılacak toplantılarda değerlendirilmesine karar verilmiştir. 15 Şubat 2013 ve 25 Temmuz 2013 tarihlerinde Bakanlığımızda değerlendirme toplantıları gerçekleştirilmiştir. 15 Şubat 2013 tarihinde Bakanlığımızda bir toplantıda; 2.2 nolu Eylem Planı ile ilgili yapılan çalışmalar ve yapılması planlanan faaliyetler konusunda bir bilgilendirme ile biyoyakıtlarla ilgili olarak genel bir bilgilendirme sunumu gerçekleştirilmiştir. Sunum sonrasında kurumların görüş ve değerlendirmelerine geçilmiştir. Toplantı sonucunda konuşulan konular ışığında çalışma ile ilgili görev dağılımının aşağıdaki gibi olmasının uygun olacağına karar verilmiştir. Biyoyakıt üretiminde kullanılacak tarım ürünleri ve tarım alanlarının potansiyelinin belirlenmesi (Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı), AB Biyoyakıt Eylem Planı nın incelenerek, ülkemize uygunluğunun araştırılması (EPDK), Atık yağlar, biokütle ve biyogazın, biyoyakıt olarak kullanılması konusunda ülke potansiyelinin ve yol haritasının belirlenmesi (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı), Biyoyakıtlarla ilgili vergilendirme çalışmalarının cari açık ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması konusundaki yaklaşımalar dikkate alınarak yapılması (Maliye Bakanlığı), Ülkemizin Yenilenebilir Enerji Potansiyelinin Belirlenmesi (Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı), Ülkemiz ve Dünyada ki Biyoyakıt Ekonomisinin araştırılması (Ekonomi Bakanlığı), Çalışmanın Sekretarya işlemlerinin yürütülmesi, SWOT Analizi yapılması, Müdahale alanlarının belirlenmesi, Eylem Planının Hazırlanması, Kurum görüşlerinin alınması, rapora son halinin verilmesi. (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sanayi Genel Müdürlüğü) 25 Temmuz 2013 tarihinde Bakanlığımızda yapılan 2. toplantıda; İlk toplantıda alınan kararlar değerlendirilmiş ve rapora baz teşkil edecek somut çalışmaların yapılmadığı görülmüştür. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu temsilcisi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın gıda arzı konusundaki çekincelerinden dolayı, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren motorine biyodizel katılmasına ilişkin düzenlemenin yürürlükten kaldırıldığı, ancak benzine biyoetanol katılması konusunda bir sıkıntı bulunmadığı, bu uygulamanın EPDK takvimi doğrultusunda devam ettiği ifade edilmiştir. 10

15 Çevre ve Şehirçilik Bakanlığı temsilcisi tarafından Biyoyakıt Eylem Planının sadece sıvı yakıtları değil biyokütle ve biyogazı da kapsayacak şekilde hazırlanması gerektiği vurgulanmıştır. PANKOBİRLİK temsilcisi ise biyoyakıt üretiminin şu andaki mevcut gıda kaynakları ile değil, Ar-Ge yapılarak, gıda dışı hammaddelere geçilmesi ile karşılanmasının gerektiğini ifade ederek, şu anda bu alana girilmezse bu alanda ileri gidilemeyeceği ve bunun devamındaki teknolojik gelişmelerden mahrum kalınacağı vurgulamıştır. Yurtdışından biodizel içeren motorin alınmakta olup, bu da kendi çiftçimiz yerine o ülke çiftçilerinin desteklenmesi demek olduğunu ifade etmiştir. Sonuç olarak; 1. Her bir kurumun ilk toplantıdaki görev dağılımı çerçevesinde çalışmalarını tamamlaması, 2. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından biyoyakıtlarla ilgili düzenlemelerin, tarım sektörüne etkileri konusunda hazırlanan etki analizi raporunun Bakanlığımıza gönderilmesi, 3. Kalkınma Bakanlığı tarafından konunun, başta onuncu kalkınma planı olmak üzere ulusal plan ve programlar açısından değerlendirilmesi, ayrıca aspir üretimin sosyal, bölgesel ve ekonomik etkilerinin araştırılması, hususları belirtilmiştir. Bu çalışmaların tamamlanmasının ardından SWOT Analizi yapılması ve rapora son halinin verilerek eylemlerin oluşturulması kararlaştırılmıştır. Eylem 2.3. Özel ve katma değeri yüksek kimyasalların üretimine yönelik Ar-Ge faaliyetlerinin artırılması desteklenecektir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı TÜBİTAK Hazine Müsteşarlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı KOSGEB Kalkınma Bakanlığı Sektörel Sivil Toplum Kuruluşları Üniversiteler Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Bakanlığımız değişik destek programları ile Ar-Ge faaliyetlerinin artırılması yönünde destekler vermektedir. Bu çerçevede Ar-Ge niteliği yüksek 36 kimya projesi San-Tez kapsamında desteklenmiştir. Kimya sektöründe faaliyet gösteren 8 firmaya Ar-Ge Merkezi Belgesi verilmiştir. Ayrıca kimya sektörü ile ilgili iş fikri sunan 33 girişimci Teknogirişim desteği almaya hak kazanmıştır. 11

16 Eylem 2.4. Ülkemizdeki mevcut mineral ve filizlerin, inorganik kimya sanayinin geliştirilmesinde kullanılmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı- Kimya Sektör Platformu İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: TÜBİTAK Üniversiteler BOREN Araştırma Enstitüleri Yapılan Çalışmalar: ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığında, tarihinde bir toplantı yapılmıştır. Toplantıda; GTİP lerle tanımlanmış inorganik kimyasalların bir listesinin hazırlanmasını, bu listedeki maddelerin son 5 yıllık ithalat/ihracat verilerinin TÜİK ten temin edilmesini ve bu listenin ülkemizdeki cevher üretimleri ile ilişkisinin irdelenmesini ve 6 ay sonraki toplantıda bu çalışmaların geliştirilmesine karar verilmiştir. Yapılan çalışmalarla ilgili bilgi alınamamıştır. Toplantıya katılım sağlayacak olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilisi tarafından bilgilendirme yapılacaktır. Eylem 2.5. Kimya Özel İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri, kıyı şeridinde; limanlara, denizyolu-karayoludemiryolu entegre ulaşım sistemini sağlayacak şekilde kurulacaktır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Yapılan Çalışmalar: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Maliye Bakanlığı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı TOBB Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 2.5 nolu eylemde konu edilen ihtisas OSB kurulması durumu ancak sektör temsilcileri başta olmak üzere Bakanlığımız dışındaki aktörler tarafından OSB mevzuatı çerçevesinde ortaya konulacak irade ve girişim sonucunda hayata geçirilebilecektir. Bakanlığımız yalnızca yasal altyapıyı sunmak ve yürütülmesi gereken iş ve süreçleri bu çerçevede sonuçlandırmakla yükümlüdür. Dolayısıyla, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin Başvuru başlıklı 5. maddesinde; ihtisas OSB yer seçimi talebinin değerlendirmeye alınabilmesi için başvuru şartları belirlenmiş olup kimya ihtisas OSB için de başvuru yapılması durumunda, söz konusu talepler değerlendirilecektir. 12

17 Eylem 2.6. Aliağa, Ceyhan-Yumurtalık, Bandırma, Filyos, Samsun gibi yerleşim yerlerinde, özel sektörle işbirliği içerisinde, özellikle petrokimya, sıvı kimyasal depolama ve enerji sektörlerinde yapılacak yatırımlar için gerekli ortam sağlanacaktır. İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı EPDK Ekonomi Bakanlığı STK lar Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 2.6 eylemde adı geçen yerleşim yerlerinden Ceyhan-Yumurtalık ve Zonguldak-Filyos bölgelerinde Bakanlar kurulunca ilan edilmiş endüstri bölgeleri bulunmaktadır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilen 1341 hektar büyüklüğündeki Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesinde kamulaştırma çalışmaları devam etmektedir. Bu bölgede yapılacak yatırımların enerji sektörüne yönelik olması zorunludur. Bu bölgede kimya sektörü içerisinden bir başvuru yapılması durumunda, talep edilen yatırımın enerji sektörüyle bağlantısı olan kimya sektörü yatırımları (petrol rafinerisi, petrokimya tesisleri vb.) olması gerekmektedir. 08/09/2012 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilen 606 hektar büyüklüğündeki Filyos Endüstri Bölgesinde kamulaştırma çalışmaları tamamlanmış olup, planlama ve proje çalışmaları devam etmektedir. Bu bölge karma endüstri bölgesi niteliğinde olmasından dolayı, kimya sektörü de dahil her sektörden yatırımcıya açıktır. Eylem 2.7. REACH Uygulamalarının, Türk Kimya Sektöründe yaratacağı fırsatlar araştırılacaktır. Ekonomi Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı TÜBİTAK TKSD İMMİB Yapılan Çalışmalar: EKONOMİ BAKANLIĞI Ekonomi Bakanlığınca, öncelikle sorumlu ve ilgili kuruluşlardan mezkur eylem maddesine ilişkin resmi yazışma yoluyla görüş alınmış ve akabinde tüm sorumlu ve ilgili kuruluşların yanısıra, toplantı katılımcılarının önerisiyle katılımcı listesine eklenen kurum ve kuruluşlardan temsilcilerin katılımıyla bir çalışma grubu oluşturularak, söz konusu çalışma grubuyla 30 Nisan 2013 ve 12 Haziran 2013 tarihlerinde iki toplantı gerçekleştirilmiştir. 13

18 1. Toplantı: (30 Nisan 2013) Anılan toplantıya, Ekonomi Bakanlığı (İhracat ve Avrupa Birliği Genel Müdürlükleri) temsilcilerinin yanı sıra, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TÜBİTAK ile İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) temsilcileri katılım sağlamışlardır. Kimya Ürünleri ve Özel İhracat Dairesi tarafından, Kimya Sektörü Strateji Belgesi ilgili eylem maddesinin tanıtımı gerçekleştirilmiştir. Uygulama takvimi çerçevesinde, yılları döneminde 4 ayda bir (Şubat, Haziran ve Ekim) toplam 6 toplantı yapılmasına karar verilmiştir. Anılan toplantıda alınan kararlar şu şekilde özetlenmektedir: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülmekte olan REACH Kimyasallar Projesi konulu AB Projesi sonucunda ortaya çıkacak olan Maliyetlere İlişkin Etki Analizi Çalışmasının sonuçları 2013 yılı sonunda 2.7 Eylem Maddesi Çalışma Grubu ile paylaşılacaktır. Alternatif madde kullanımlarına ilişkin günümüze kadar yapılmış olan çalışmaların İMMİB tarafından derlenerek gruba bildirilmesine karar verilmiştir. Alternatif maddeler çalışmasının yapılabilmesi için İMMİB tarafından bir madde belirleme çalışma yapılmasına, söz konusu çalışmada REACH Tüzüğü İzne Tabi Maddeler Listesi (Ek-XIV) ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik kapsamında hazırlanan I. Öncelikli Kimyasallar Listesi nde yer alan maddelerden örtüşenlerin belirlenmesine karar verilmiştir. Bahse konu listelere göre hazırlanan söz konusu maddelere ilişkin listenin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na iletilmesine ve üretim miktarları ve tonajlara yönelik bir çalışma talep edilmesine karar verilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda belirlenecek maddelerden ülkemiz ihracatına en çok etki edebilecek birkaç tanesinin belirlenmesinin akabinde söz konusu ürünlere ilişkin YÖK ve TÜBİTAK desteğiyle Ar-Ge çalışması yapılmasının sağlanabileceğine karar verilmiştir. Eylem maddesinin açıklama bölümünde yer alan üçüncü bir konu olan muaf olan ürün çeşidinin artırılması hususunun veri ve analize bağlı teknik bir konu olması sebebiyle halihazırda çalışmalara dahil edilemeyeceğinden, konuya ilişkin daha sonraki toplantılarda daha detaylı bir şekilde değerlendirme yapılmasına karar verilmiştir. Katımcıların önerisiyle, bir sonraki toplantıdan itibaren; Kalkınma Bakanlığı, TOBB Kimya Sanayi Meclisi, Kimya Sektör Platformu, Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Sanayicileri Derneği, üniversiteleri temsilen Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Eti Maden İşletmeleri ile Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) tarafından da katılım sağlanması için bahsi geçen kurum ve kuruluşların toplantıya davet edilmesine karar verilmiştir. 2. Toplantı (12 Haziran 2013) Kimya Ürünleri ve Özel İhracat Dairesi tarafından, bir önceki toplantıya katılamayan temsilciler için Kimya Sektörü Strateji Belgesi ilgili eylem maddelerinin tanıtımına ve strateji kapsamında izlenecek uygulama takvimine ilişkin bir bilgilendirme sunumu yapılmıştır. Söz konusu bilgilendirmenin ardından, bir önceki toplantıda alınan kararlar ile alınan kararlara yönelik yapılan çalışmalar değerlendirilmiştir. Önceki toplantıda alınan kararlara ilişkin çalışmaların gerçekleştirildiği bilgisi alınmıştır. Toplantıda alınan kararlar şöyle özetlenmektedir: 14

19 İMMİB tarafından yapılan çalışmada, öncelikle 22 maddeden oluşan REACH Tüzüğü İzne Tabi Maddeler Listesi (Ek-XIV) ile ÇŞB tarafından hazırlanan I. Öncelikli Kimyasallar Listesi nde yer alan maddelerin karşılaştırıldığı ve her iki listede yer alan 13 maddenin belirlendiği ve üretim açısından kritik önemi haiz (10 bin ton üzeri) maddelerin detaylı olarak ele alındığı belirlenmiştir. Bu kapsamda ülkemiz ekonomisi açısından önem arz eden 3 ürün için alternatif teknoloji önerileri de yapılmış olup, eylem maddesi kapsamında hedeflenen çalışmanın sonucuna bu aşamada ulaşılmıştır. Toplantı katılımcıları tarafından, alternatif madde çalışmasının ülkemiz açısından önem arz eden ve üretim miktarı yüksek olan bor ve türevleri, krom vb maddelerin geleceğini ekonomik açıdan olumsuz bir duruma düşürmemesi gerektiği vurgulanmıştır. Bu sebeple, Türkiye de üretimi olmayan ve ithal ettiğimiz ürünlere vurgu yapılarak çalışmanın toplantı katılımcıları tarafından yeniden değerlendirilmesi gündeme getirilmiştir. İMMİB tarafından yapılan söz konusu çalışmanın ilgili sektör temsilcisi kuruluşlar ile dernekler ve YÖK, TÜBİTAK gibi kurumlarla paylaşılmasına karar verilmiştir. Bir sonraki toplantıya TÜSİAD ve MÜSİAD dan da birer temsilcinin katılım sağlaması için toplantıya davet edilmeleri yönünde BOREN temsilcisi tarafından öneri getirilmiştir. Bir sonraki toplantıya kadar sektörden alınacak görüşlerle söz konusu maddelerin 3 ya da 4 maddeye indirgenmesine karar verilmiştir. (İMMİB tarafından gerçekleştirilen çalışmanın sonucunda elde edilen çıktıların, bir kere de sektörel dernekler ve kuruluşlar tarafından belirlenmesine ve belirlenecek maddeler konusunda söz konusu kuruluşların doğrudan görüşünün alınmasına karar verilmiştir.) Sektörden görüş alınabilmesi için bir anket çalışması yapılmasına, söz konusu anket çalışmasında EK-XIV de yer alan 22 maddeye yönelik olarak sektöre sorulması öngörülen sorular şu şekildedir: Listedeki ürünlerden üretim ve ihracatınız açısından önem arz eden ilk 5 maddeyi belirleyiniz. 22 madde içerisinden hangi maddeleri ürünlerinizde kullanıyorsunuz? Ürünlerinizde kullandığınız maddeler için alternatif arayışınız var mı? Eylem maddesinin açıklama bölümünde yer alan üçüncü bir konu olan muaf olan ürün çeşidinin artırılması hususu yeniden görüşülmüş olup, Eylem maddesi hazırlıkları kapsamında Strateji Belgesi ne katkı vermiş olan temsilcilerce, söz konusu ifade ile üreticilerin REACH kapsamında kısıtlanmış olan ürünlerin alternatiflerinin belirlenmesi açısından ikaz edilmesi ve alternatif çalışma yapılması ile aynı olduğunun kastedildiği, münferiden bir çalışmanın gerçekleştirilmesine gerek olmadığı bildirilmiştir. Bir sonraki toplantının 2013 yılı Ekim ayında Bakanlığımızda gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. 15

20 Eylem 2.8. Girdi Tedarik Stratejisi kapsamında yapılan çalışmalarla, işbirliği ve koordinasyon sağlanacaktır. İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu Üyesi Kurum ve Kuruluşlar Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Girdi Tedarik Stratejisi Eylem Planları hakkında ilk toplantı TOBB un sorumlu olduğu eylemleri görüşmek üzere 22 Şubat 2013 tarihinde Bakanlığımızda yapılmıştır. İkinci toplantı ise Eylemlerden sorumlu olan sektör şubelerini belirlemek amacıyla 24 Ocak 2013 tarihinde Bakanlığımızda yapılmıştır. EKONOMİ BAKANLIĞI: GİTES Kimya Yatay Eylem Planı altında 5, GİTES Otomotiv Eylem Planı altında 3 eylem olmak üzere toplam 8 eylem bulunmaktadır. 27 Haziran 2013 tarihinde Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğünde ve 9.1 nolu eylemlerle ilgili toplantı yapılmıştır. HEDEF -1 GİTES KİMYA EYLEM PLANI PETROKİMYA SEKTÖRÜNDE YATIRIM İHTİYACININ KARŞILANMASI EYLEM SORUMLU(S)/İLGİLİ KURULUŞ(İ) 1.1 Yeni rafineri ve petrokimya entegre yatırımlarının hayata geçirilmesi desteklenecektir. Ekonomi Bakanlığı (S) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü-Kimya Sanayi Şubesi(İ) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Yatırım, Destek ve Tanıtım Ajansı EPDK Bu eylem maddesi ile ilgili olarak, 27 Haziran 2013 tarihinde Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünde bir toplantı yapılmıştır. Toplantıda 2013 yılı Nisan- Haziran döneminde, Potansiyel yatırımcı firmaların tespiti ve tespit edilen firmalara ilişkin bilgilerin detaylandırılmasına dönük çalışmaların başlatılması, Temmuz Aralık döneminde ise başlatılan çalışmaların tamamlanması kararı alınmıştır. Bu kapsamda öncelikli olarak Petrokimya sektörünün ülkemizde ve dünyadaki durumu hakkında Bakanlığımız koordinasyonunda PETKİM ile ortak rapor hazırlanmasına ve hazırlanan raporun 12 Temmuz 2013 tarihine kadar Ekonomi Bakanlığına sunulmasına karar verilmiştir. 1.2 Tüketimin yoğunlaştığı bölgeler öncelikli olmak üzere ülkemizde ihtiyaç duyulan ürünlerin üretimine dönük yatırım fizibiliteleri çıkarılacaktır. Ekonomi Bakanlığı (S) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü-Kimya Sanayi Şubesi(İ) Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı TOBB Kimya Sektör Meclisi (S) STK lar 16

21 HEDEF -3 PLASTİK SEKTÖRÜ HAMMADDELERİNDE STANDARTLARIN GELİŞTİRİLMESİ VE DAHA ETKİN UYGULANMASI EYLEM SORUMLU/İLGİLİ KURULUŞ 3.2 Kalsiyum karbonatların kullanımı için standartlar belirlenecektir. Türk Standartları Enstitüsü (S) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü-Kimya Sanayi Şubesi(İ) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı STK lar HEDEF -4 KAUÇUK SEKTÖRÜ HAMMADDE TEDARİKİNDE ETKİNLİĞİN SAĞLANMASI, DIŞA BAĞIMLILIĞIN AZALTILMASI EYLEM SORUMLU/İLGİLİ KURULUŞ 4.1 Kauçuk hammaddesinde maliyette etkinlik sağlamaya dönük toplu alımı özendirecek mekanizmalar geliştirilecektir. Ekonomi Bakanlığı (S) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü-Kimya Sanayi Şubesi(İ) Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Kauçuk Derneği HEDEF -3 GİTES OTOMOTİV EYLEM PLANI TEMEL GİRDİLERDE ÜRETİMİN GELİŞTİRİLMESİ EYLEM SORUMLU/İLGİLİ KURULUŞ 3.1 Arz açığı bulunan mühendislik plastiğinin üretimi ve geliştirilmesi özendirilecektir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (S) Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü(S) Kimya Sanayi Şubesi(İ) Ekonomi Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı TÜBİTAK KOSGEB STK lar 3.4 Otomotiv ana sanayi ile malzeme üreten sanayiler (ana metal, plastik, kauçuk ve kompozit vb.) arasında, özellikle ileri malzeme teknolojilerine dönük, rekabet öncesi işbirliği projeleri desteklenecektir Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (S) Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü(S) Kimya Sanayi Şubesi(İ) KOSGEB TÜBİTAK STK lar HEDEF -9 YERLİ VE ALTERNATİF KAYNAKLARIN KULLANIMI İLE KATMA DEĞERİ YÜKSEK ÜRÜNLERİN ÜRETİMİNİN ARTIRILMASI 9.1 Ülkemizde zengin kaynakların bulunduğu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (S) girdiler ile alternatif kaynaklardan Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü(S) kimyasal ürünlerin üretimi ve Kimya Sanayi Şubesi(İ) kullanımının artırılması özendirilecektir. Ekonomi Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı İKMİB TOBB Kimya Sektör Meclisi TÜBİTAK 27 Haziran 2013 tarihinde Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünde yapılan toplantı İlgili genel müdürlüğün temsilcisi rekabet öncesi işbirliği proje destekleri konusunda bilgilendirme yapmıştır. Toplantıda eylemin açıklamasının yeterli olmadığı, potansiyel alandan ne kastedildiğinin açık olmadığı, Ar- Ge ile ilişkisi gibi konuların açıklığa kavuşturulmasına ve ikinci toplantıya ilgili kurumların çağrılması karar verilmiştir. 17

22 HEDEF - 3 Kimya sektörünün genel amacına uygun Ulusal Ar-Ge politikaları oluşturularak, Ar-Ge bilincini artıracak uygulamaların hayata geçirilmesi. Eylem 3.1. Üniversiteler ve araştırma kurumlarında yürütülen bilimsel çalışmaların, Türk Kimya Sektörünün ihtiyaç duyduğu Ar-Ge ve yenilikçi faaliyetlere yönelik yapılması sağlanarak, gerek sektörde gerekse üniversitelerde, hedeflenen bilinç uyandırılacaktır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: TÜBİTAK YÖK Üniversiteler Meslek Örgütleri Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Kalkınma Ajanslarının bulunduğu 26 bölgede, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğümüz tarafından Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği Toplantıları yapılmaktadır. Söz konusu toplantılarda bölgenin sanayi potansiyeli göz önünde bulundurularak hazırlanan sunumlar gerçekleştirilmekte olup, toplantıya katılım sağlayan sanayicilere ve akademisyenlere proje yapılacak alanlarla ilgili bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır. Eylem 3.2. Türk Kimya Sektörünün gelişmesine önemli katkı sağlayacak yerli hammadde kaynaklarına dayalı yüksek katma değerli ürün üretimine yönelik Ar-Ge yatırımları konusunda öncelikler belirlenerek, dünya ile rekabet edebilecek kimya alt sektörleri tespit edilecektir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TÜBİTAK BOREN Ekonomi Bakanlığı Üniversiteler Kimya Sektör Kalkınma Bakanlığı Meslek Örgütleri Platformu Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI YÖİKK kapsamında yürütülen çalışmalarda Sektörel Ar-Ge ve inovasyon ekosisteminin incelenmesi ve değerlendirilmesi eylemi benimsenmiş ve TOBB, TÜSİAD ve YASED sorumlu kuruluşlar olarak görevlendirilmiştir. Bu eylemle, belirlenecek sektörlerde gereksinim duyulan yüksek katma değerli üretimin sağlanarak rekabet gücü kazandıracak Ar-Ge ve inovasyon ekosisteminin incelenmesi ve değerlendirilmesine dönük çalışmalar yapılacaktır. Mükerrer çalışmaların yapılmasının ve kaynak israfının önlenmesi amacıyla anılan çalışmaya Kimya sektörümüzün dahil edilmesine çalışılacaktır. 18

23 Eylem 3.3. Üniversite-sanayi arasında Ar-Ge ye yönelik işbirliğinin yapıldığı teknokentlerin, kimya sanayinin yoğun olduğu bölgelerde ve/veya kimya ihtisas organize sanayi bölgelerinde sayıları artırılacak ve geliştirilecektir. İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı TÜBİTAK KOSGEB BOREN Üniversiteler Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 4691 sayılı yasa çerçevesinde şartları yerine getiren üniversiteler Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TGB) kurmaktadır. Ülkemizde kurulan TGB sayısı 50 ye ulaşmıştır. TGB lerin bulunduğu bölgelerde sanayi potansiyeline uygun olarak doğal bir ihtisaslaşma kendiliğinden gerçekleşmektedir. Bakanlığımız bu ihtisaslaşmayı destekleyecek veya engelleyecek bir politika takip etmemektedir. Eylem 3.4. Dünyada Ar-Ge faaliyetleri ile öne çıkmış, kimya sanayinde lider, ülke ve kurumların uygulamaları model alınacak ve nitelikli Ar-Ge elemanlarının Türkiye ye göçü özendirilecektir. TÜBİTAK İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Maliye Bakanlığı Üniversiteler Yapılan Çalışmalar: TÜBİTAK BİLGİ ALINAMAMIŞTIR. Eylem 3.5. Üniversite ve araştırma kurumu mensupları tarafından gerçekleştirilen buluşlar için, araştırmacı ve üniversite arasında yapılacak sözleşme ile patent kullanım hakkı üniversite ve araştırma kurumlarına verilecek ve bu kurumlarda patent ve diğer fikri haklarla ilgili işleri takip etmekle görevli, Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları destek büroları kurulacaktır. Türk Patent Enstitüsü İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: YÖK Üniversiteler TÜBİTAK Yapılan Çalışmalar: 19

24 TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ 1.Üniversite ve Araştırma Kurumu Mensupları Tarafından Gerçekleştirilen Buluşların Hak Sahipliği ve Kullanım Hakkı; Yürürlükte olan 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre üniversitelere bağlı fakülte ve yüksekokullarda bilimsel çalışma yapmakta olan öğretim elemanlarının yaptığı buluşlar, serbest buluş niteliğinde sayılarak buluş üzerindeki patent hakkı, buluşu yapan üniversite mensubuna aittir. Ancak, yükseköğretim kurumlarında çalışanların buluşlarına ait hak sahipliğinin yükseköğretim kurumlarına ait olması şeklinde düzenleme öngörülen Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı 11 Mart 2013 tarihinde Başbakanlık tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisine sevk edilmiştir. 24 Mayıs 2013 tarihinde Genel Kurula sevk edilen kanun taslağının Genel Kurulun gündemine alınması beklenmektedir. 2. Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları ile İlgili Bilgi ve Doküman Birimleri; Sınai mülkiyet sisteminin kullanıcılarına bilgi ve doküman desteği sağlamak amacıyla ülke genelinde 56 adet Bilgi ve Doküman Birimi kurulmuştur. 35 ilimizde bulunan TPE Bilgi ve Doküman Birimlerinin 24 ü ticaret ve sanayi odalarında, 32 si üniversitelerde yer almaktadır. Ayrıca, Avrupa Patent Ofisi işbirliğinde yürütülen Bilgi ve Doküman Birimlerimizin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Pilot Proje kapsamında Ege Üniversitesi uygulanan Pilot Proje neticesinde, Bilgi ve Doküman Birimlerinin ticarileştirme aşamasını da içine alacak süreçte inovasyon destek hizmetleri sunabilecek yapılar haline gelmesi için yürütülen çalışmalar tamamlanmıştır. 3. Üniversitelerde Sınai Mülkiyet Bilgisinin Yaygınlaştırılması ile İlgili Yapılan Çalışmalar; 2012 yılında itibaren Enstitümüz ile Avrupa Patent Ofisi (EPO) işbirliğinde yürütülen Üniversitelerde Sınai Mülkiyet Bilgisinin Yaygınlaştırılması Projesi kapsamında 2013 yılının ilk yarısında çok sayıda faaliyet gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda; 9 üniversitede Senato Bilgilendirme Toplantısı düzenlenmiş olup, Senato üyelerine proje tanıtılarak beklentiler ve karşılıklı bilgi alışverişi sağlanmıştır. 7 üniversitede Patent Randevu Sistemi uygulanmıştır. Bu uygulamada patent uzmanları randevu alan öğretim üyeleri ile yüz yüze sorulara cevap vermiştir. 10 üniversitede Farkındalık Etkinlikleri düzenlenerek gerek öğrenci gerekse akademisyenler sınai mülkiyet konusunda bilgilendirilmiştir. Avrupa Patent Ofisi tarafından akademisyenler için hazırlanan Patent Teachin Kit- Patent Eğitim Türkçe çevirisi Web sitesine konulmuştur. 1. Üniversite Öğrenci Kulüpleri Sınai Mülkiyet Zirvesi gerçekleştirilerek proje hakkında öğrenci kulüp temsilcileri bilgilendirilmiştir. Ayrıca Türk Patent Enstitüsü ve Üniversite Öğrenci Kulüpleri arasında işbirliği alanlarının belirlenmesi ve ortak eylem planının oluşturulması çalışmalarına başlanılmıştır Mayıs 2013 tarihlerinde Türk Patent Enstitüsü (TPE), Boğaziçi Üniversitesi, Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO), Avrupa Patent Ofisi (EPO), TÜBITAK Marmara Araştırma Merkezi 20

25 (MAM) işbirliğiyle IP 2013 III. Uluslararası Üniversitelerde Fikri Mülkiyet Hakları Yönetimi Konferansı düzenlenmiştir. Enstitümüz ve Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) işbirliğinde, Haziran 2013 tarihlerinde İstanbul'da "Industrial Property Policy Guidelines for Universities-Üniversite Sınai Mülkiyet Politikası Rehberi konulu Çalıstay gerçekleştirilmiştir. Süleyman Demirel Üniversitesinde Patent Eğitim Seti ile Eğiticilerin Eğitimi sertifika programı düzenlenmiştir. İTÜ ve Uludağ Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi personeline eğitim verilmiştir. Ayrıca Osmangazi Üniversitesinde Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları dersinde tarifname ve istemlerin hazırlanması konusu anlatılmıştır. Eylem 3.6. Destekler konusunda firmalar bilinçlendirilecektir. İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Maliye Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı TOBB TÜBİTAK KOSGEB Kimya Sektör Platformu Kalkınma Ajansları TTGV Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 1- Maliye Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı KOSGEB, TÜBİTAK Kalkınma Bakanlığı(Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü) TTGV, TOBB, Kimya Sektör Platformu na resmi yazı gönderilerek söz konusu eylemin uygulamaya geçirilmesi için 2013 yılında kurumlarca kimya sektörüne yönelik faaliyet ve önerilerinin bildirilmesi istenmiştir tarih ve sayılı yazımızla ilgili kuruluşlar toplantıya çağrılmış ve tarihinde Bakanlığımızda toplantı yapılmıştır. 3- Toplantıda alınan karar doğrultusunda kimya sektöründeki sivil toplum kuruluşlarına; Ekonomi Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK, KOSGEB, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı ve Kalkınma Ajansların desteklerinden aşağıda yer alan tablodan hangilerinden sektörde yer alan firmaların yararlanmak istediklerini ya da eğitim almak istedikleri 06 Haziran 2013 tarih ve 2046 sayılı yazımızla sorulmuştur. Sektörün beklentileri doğrultusunda kamu kuruluşlarının bilgilendirme ve eğitim programları yapmaları sağlanacaktır. 21

26 Tablo 1. Kamu Destekleri BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DESTEKLERİ 1-Teknoloji Geliştirme Bölgeleri 2- San-Tez Programı 3-Ar-Ge Merkezleri 4-Teknogirişim Sermayesi Desteği 5- Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri KOSGEB DESTEKLERİ 1- Kobi Proje Destek Programı 2- Tematik Proje Destek Programı 3- İşbirliği Güçbirliği Destek Programı 4- Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı 5- Uygulama Destek Proğramı 6- Genel Destek Programı 7- Girişimcilik Destek Programı 8- Gelişen İşletmeler Piyasası Kobi Destek Programı 9-Kredi Faiz Desteği 10- Laboratuvar Hizmetleri TÜBİTAK DESTEKLERİ (SANAYİ) Patent Başvurusu Teşvik Ve Destekleme Programı Girişimcilik Aşamalı Destek Programı Bilimsel ve Tekn. İşblğ. Ağları ve Platf. Kurma Girişimi Proj. (İşbap) Tübitak Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı Proje Pazarları Destekleme Programı Tübitak Kobi Ar-Ge Başlangıç Destek Programı Tübitak Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı EKONOMİ BAKANLIĞI 1. 95/7 Sayılı Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ 2. 97/5 Sayılı Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ /1 İstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ /5 Sayılı Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ /6 Sayılı Yurt Dışı Birim, Marka Ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ /4 Sayılı Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi Ve Turqualıty Nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ /1 Sayılı Pazar Araştırması Ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ /8 Sayılı Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ /2 Sayılı Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ /3 Sayılı Teknik Müşavirlik Hizmetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları Hakkında Tebliğ /06/2012 Tarihli Ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren 15/06/2012 Tarihli Ve 2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar İle Düzenlenen Esaslar Çerçevesinde, Kimya Sektörü Yatırımları; Genel Teşvik Uygulamaları, Bölgesel Teşvik Uygulamaları, Büyük Ölçekli Yatırımlar ve Stratejik Yatırımlar kapsamında desteklenmektedir. TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI 1-Teknoloji Geliştirme Projeleri 2- Ticarileştirme Projeleri Desteği 3- İleri Teknoloji Projeleri Desteği (İTEP) 4- Çevre Proje Destekleri 5- Enerji Verimliliği Desteği KALKINMA AJANSLARI Kalkınma Ajansları, bölgenin kalkınma sürecinin hızlandırılması ve bölge için kritik öneme sahip faaliyetlerin hayata geçirilmesi amacıyla önceden belirlenmiş uygunluk kriterleri doğrultusunda; bölge planı ve programları ile yıllık çalışma programı ve ilgili başvuru rehberlerinde belirlenen alanlarda bölge aktörlerine mali ve teknik destek sağlayabilir. Toplantıda alınan karar doğrultusunda 17 sivil toplum kuruluşuna ; 1-BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2- KOSGEB 3-TÜBİTAK 4-EKONOMİ BAKANLIĞI 5-TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI 22

27 6-KALKINMA AJANSLARI desteklerinden hangilerinden sektörde yer alan firmaların yararlanmak istediklerini ya da eğitim almak istediklerin tespit edilerek Bakanlığımıza bildirilmesi istenilmiştir. 6 kuruluştan cevap alınmıştır. Sektörün beklentileri doğrultusunda kamu kuruluşlarının bilgilendirme ve eğitim programları yapmaları sağlanacaktır. Sivil toplum kuruluşları ve özel sektör tarafından talep edilen destekler tablo 2 de yer almaktadır. Tablo 2. Destek Talep Eden Kuruluşlar BİLGİLENDİRME TALEP EDİLEN BİLGİ TALEP EDİLEN DESTEKLER KURUM VE KURULUŞLAR BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DESTEKLERİ TÜBİTAK DESTEKLERİ (SANAYİ) -Ar-Ge Merkezleri -Teknogirişim Sermayesi Desteği - San-Tez Programı - Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri 1501-Tübitak Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı Tübitak Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme Ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı Girişimcilik Aşamalı Destek Programı 1008-Patent Başvurusu Teşvik ve Destekleme Programı, 1301-Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Ağları ve Platformu Kurma Girişimi Proj. (İŞBAP) 1505-Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı TALEP EDEN KURULUŞLAR EKONOMİ BAKANLIĞI TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI (TTGV) KALKINMA AJANSLARI -97/5 Sayılı Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ, -2010/6 Sayılı Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ, -2006/4 Sayılı Türk Ürünlerinin Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality Nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ, -Genel Teşvik Uygulamaları, Bölgesel Teşvik Uygulamaları, Büyük Ölçekli Yatırımlar Ve Stratejik Yatırımlar, -2010/8 Sayılı Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ, -2011/1 Sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ, -2009/5 Sayılı Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ, -2008/2 Sayılı Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ, -Teknoloji Geliştirme Projeleri - Ticarileştirme Projeleri Desteği - İleri Teknoloji Projeleri Desteği (İTEP) - Çevre Proje Destekleri - Enerji Verimliliği Desteği Kalkınma Ajansları, bölgenin kalkınma sürecinin hızlandırılması ve bölge için kritik öneme sahip faaliyetlerin hayata geçirilmesi amacıyla önceden belirlenmiş uygunluk kriterleri doğrultusunda; bölge planı ve programları ile yıllık çalışma programı ve ilgili başvuru rehberlerinde belirlenen alanlarda bölge aktörlerine mali ve teknik destek sağlayabilir. 1-Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) 2-Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği(TKSD) 3-BOSAD 4-İMMİB 5- Pharma Vision San. ve Tic. A.Ş. 6-PETKİM 23

28 Eylem 3.7. Kamu koordinasyonunda Ulusal Odak Projeleri oluşturulacak ve desteklenecektir. İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: TÜBİTAK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı TOBB KOSGEB İKMİB TTGV Yapılan Çalışmalar: TÜBİTAK BİLGİ ALINAMAMIŞTIR. 24