BÖLGESEL SORUNLAR ve TÜRKİYE

Transkript

1

2 BÖLGESEL SORUNLAR ve TÜRKİYE Editörler: Atilla SANDIKLI Erdem KAYA İSTANBUL 2016 YAYINLARI I

3 Editörler: Prof. Dr. Atilla SANDIKLI, Erdem KAYA Kapak ve İç Tasarım: Sertaç DURMAZ Mecidiyeköy Yolu Caddesi (Trump Towers Yanı) No:10 Celil Ağa İş Merkezi Kat: 9 Daire: Mecidiyeköy / İstanbul / Türkiye Tel: Faks: bilgesam@bilgesam.org Atatürk Bulvarı Havuzlu Sok. No:4/6 A. Ayrancı / Çankaya / Ankara / Türkiye Tel : Faks: Copyright OCAK 2016 Bu yayının tüm hakları saklıdır. Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi nin izni olmadan elektronik veya mekanik yollarla çoğaltılamaz. ISBN: Baskı: İmak Ofset Basım Yayın Tic. ve San. Ltd. Şti. Merkez Mh. Atatürk Cad. Göl Sk. No: Yenibosna / İstanbul / Türkiye Tel : Faks: II

4 İÇİNDEKİLER Sunuş......vıı Doğu Akdeni z de Enerji Keşi fleri ve Türkiye Atilla SANDIKLI, Orhan DEDE, Türkan BUDAK & Bekir ÜNAL Kıbrıs Sorunu: Müzakere ve Tanınma Denklemi Atilla SANDIKLI...59 Teori ler Işığında Türk-Yunan İli şki leri nde Ege Sorunu Atilla SANDIKLI & Erdem KAYA...91 Balkanlar da İsti krarı Tehdi t Eden Temel Sorunlar ve Türkiye Orhan DEDE Karadeniz de Askeri Denge, Çatışma Alanları ve Türkiye Atilla SANDIKLI, Elnur İSMAYIL & Erdem KAYA Ukrayna Kri zi ni n Bölgesel Güvenli ğe Etki leri ve Türkiye Atilla SANDIKLI & Elnur İSMAYIL Türki ye-rusya İli şki leri nde İşbi rli ği ve Rekabet, Fatih ÖZBAY Kafkasya da Güvenli k Sorunları ve Türki ye Atilla SANDIKLI, Elnur İSMAYIL & Orhan GAFARLI Soykırım İddi asının 100. Yılı Gölgesi nde Türki ye-ermeni stan İli şkileri Fatih ÖZBAY III

5 Irak ta Güvenli k Sorunu, Suri ye İç Savaşi ve IŞİD Tehdidi Atilla SANDIKLI, Ali SEMİN & Bekir ÜNAL İran ın Dış Poli ti ka Hedefleri ve Türkiye Atilla SANDIKLI & Bilgehan EMEKLİER ABD-İran Yakınlaşmasının Orta Doğu daki Dengelere Etkileri ve Türkiye Bekir ÜNAL IV

6 HARİTALAR Enerji Bağlamında Doğu Akdeniz Doğu Akdeniz de Keşfedilen Doğal Gaz Yatakları BMDHS ye göre Mısır ın MEB Alanı Doğu Akdeniz e Kıyısı Olan Ülkelerin Kara Suları Yunanistan ve GKRY nin Hak İddia Ettiği Kıta Sahası Doğu Akdeniz deki Parseller ve Bazı Parsellere Teklif Veren Şirketler Balkanlar Fiziki Haritası Balkanlar Siyasi Haritası Arnavutluk ta Azınlıkların Yoğun Olduğu Bölgeler Bulgaristan daki Türk Azınlıklar Kosova daki Azınlıkların Yoğun Olduğu Bölgeler Makedonya daki Azınlıkların Yoğun Olduğu Bölgeler Romanya daki Azınlıkların Yoğun Olduğu Bölgeler Yunanistan daki Azınlıkların Yoğun Olduğu Bölgeler Bosna-Hersek Siyasi Haritası Bosna-Hersek Federasyonu Kantonları Kosova da Sırp Nüfus Yoğunluğu Yunanistan-Makedonya Arasında İsim İhtilafına Konu Olan Bölge Karadeniz Bölgesi Siyasi Haritası Karadeniz Bölgesi Fiziki Haritası Karadeniz Bölgesinde Askeri Üsler V

7 Karadeniz Bölgesinde Enerji Nakil Hatları Karadeniz Bölgesinde Çatışma Alanları Rusya nın Münhasır Ekonomik Bölgesindeki Genişleme Karadeniz Bölgesindeki Rus Nüfus Yoğunluğu Karadeniz Bölgesindeki Türk Nüfus Yoğunluğu Ukrayna Siyasi Haritası Ukrayna da Ayrılıkçı Bölgeler Planlanan ve Mevcut Doğal Gaz Boru Hatları Kafkasya Siyasi Haritası Kafkasya da Etnik Dağılım Kafkasya da Ulaşım Hatları ve Projeleri Kafkasya da Enerji Nakil Hatları ve Projeleri Anbar Krizi Sürecinde IŞİD in Saldırdığı Bölgeler IŞİD in Suriye İç Savaşında Etkili Olduğu Bölgeler Irak ve Suriye de IŞİD Denetimindeki Bölgeler (Nisan 2015) VI

8 SUNUŞ 21. Yüzyıl ın ilk on yılı Türkiye de Avrupa Birliği ne katılım sürecindeki ilerlemelerle demokratik hak ve özgürlüklerin genişlediği, hukukun üstünlüğünün yerleştiği ve yakalanan makroekonomik istikrarla da sosyal refahın arttığı verimli bir dönem olmuştur. Bu dönemde Türkiye başarılı bir şekilde uyguladığı çok boyutlu dış politika ile dünya genelinde itibar kazanmış, yakın çevresindeki bölgesel sorunların çözümünde daha etkin biçimde rol oynamaya çalışmıştır. Komşularla sıfır sorun, proaktif girişimler ve barış diplomasisine dayalı çok boyutlu dış politika Ankara ya bölgesel barış ve istikrara katkı sağlayan yapıcı bir aktör statüsü kazandırmış, bu statü Birleşmiş Milletler in Güvenlik Konseyi geçici üyeliği seçimlerinde 151 üye devletin Türkiye yi desteklemesi neticesini vermiştir. İçeride gelişen demokrasi ve küresel krize rağmen korunan ekonomik istikrar, dış politikada çok boyutlu yaklaşım Türkiye nin bölgesinde cazibe merkezi haline gelmesini sağlarken uluslararası sistemdeki konumunu güçlendirmiştir. Türk dış politikasının yüzyılın ilk on yılındaki başarılı çizgisi, ikinci on yılda başta Orta Doğu olmak üzere yakın çevredeki gelişmelerle birlikte farklı bir seyir takip etmeye başlamıştır. Mavi Marmara krizi neticesinde İsrail le bozulan ilişkiler ve Türkiye nin İran ın nükleer programıyla ilgili Batılı müttefiklerinin hassasiyetlerini paylaşmadığı yönünde oluşan izlenim dış politikanın değişen seyrini görünür kılmıştır. Türk karar mercileri, ABD nin Irak tan çekilmesi ve Arap dünyasında 2011 yılında başlayan ayaklanmalarla birlikte özellikle Orta Doğu daki gelişmelerle ilgili yüksek bir özgüvenle değerlendirmeler yapmış, bölgedeki değişim sürecine Müslüman Kardeşler üzerinden yön vermeyi hedeflemiştir. Rusya ve Çin le ilişkilere romantik yaklaşımın öne çıktığı, Batılı devletlerin Orta Doğu daki etkisinin kısmen göz ardı edildiği, bölgesel güç ve küresel aktör söylemlerinin ağırlık kazandığı bu dönemde Orta Doğu da milli imkân ve kabiliyetlerin ötesinde hedefler tayin edildiği ve Türk dış politikasındaki güç-çıkar-politika ahenginin bozulmaya başladığı gözlemlenmiştir. VII

9 Doğu Akdeniz de ve Kıbrıs meselesinde yalnızlaşma, Suriye de rejim değişimine endeksli politikanın çıkmaza girmesi, Irak ta merkezi yönetimle kopma noktasına gelen ilişkiler, Ermenistan la normalleşme girişiminin başarısız olması, Ukrayna kriziyle birlikte Karadeniz deki güç dengesinin Türkiye aleyhine değişmesi, Rusya ile uçak krizinin ardından tırmanan gerilim ve Ege de Yunanistan la devam eden çözümsüzlük yakın çevredeki sorunların Türk dış politikasının temel öncelikleri haline geldiğini göstermektedir. Kuzeyde Rusya nın güneyde İran ın etki alanını genişlettiği bu konjonktürde Türkiye nin yakın çevresindeki sorunları doğru okuması, bu sorunlar çerçevesinde gerçekçi risk analizleri ve isabetli politikalar geliştirmesi ve Avrupa-Atlantik güvenlik sistemindeki konumunu değerlendirmesi önem arz etmektedir. Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM), Bölgesel Sorunlar ve Türkiye kitabını yakın çevredeki sorunlara ışık tutmak, bu sorunların Türkiye ye etkilerini incelemek ve Türk karar mercilerine milli menfaatler doğrultusunda politika önerileri sunmak amacıyla yayımlamaktadır. Daha önce BİLGESAM tarafından yayımlanan diğer çalışmalar yanında, Bilge Adamlar Kurulu tarafından gözden geçirilerek yayımlanan raporların da yer aldığı Bölgesel Sorunlar ve Türkiye kitabı 12 bölümden oluşmaktadır. Kitapta Doğu Akdeniz deki enerji keşifleri, Kıbrıs meselesi, Türk-Yunan ilişkilerinde Ege sorunu, Balkanlar daki istikrarı tehdit eden problemler, Karadeniz deki çatışma alanları, Ukrayna krizi, Türkiye- Rusya ilişkileri, Kafkasya daki güvenlik sorunları, Türkiye-Ermenistan ilişkileri, Irak taki istikrarsızlık ve Suriye iç savaşıyla birlikte ortaya çıkan IŞİD tehdidi, İran ın dış politika hedefleri ve ABD-İran yakınlaşmasının Orta Doğu daki dengelere etkileri üzerine makaleler yer almaktadır. Kitaptaki çalışmalara katkı sağlayan Bilge Adamlar Kurulu üyeleri E. Oramiral Salim Dervişoğlu na, E. Bakan/Büyükelçi İlter Türkmen e, Yargıtay Eski Başkanı Prof. Dr. Sami Selçuk a, E. Bakan/Vali Kutlu Aktaş a, E. Büyükelçi Özdem Sanberk e, E. Büyükelçi Sönmez Köksal a, E. Büyükelçi Güner Öztek e, E. Büyükelçi Ümit Pamir e, E. Büyükelçi Dr. A. Oğuz Çelikkol a, E. Büyükelçi A. Ünal Çeviköz e, E. Orgeneral Necdet VIII

10 Yılmaz Timur a, E. Orgeneral Oktar Ataman a, E. Oramiral E. Murat Bilgel e, E. Koramiral Sabahattin Ergin e, Prof. Dr. Nur Vergin e, Prof. Dr. Orhan Güvenen e, Prof. Dr. Ali Karaosmanoğlu na, Prof. Dr. İlter Turan a, Prof. Dr. Çelik Kurtoğlu na, Prof. Dr. Ersin Onulduran a, Sami Kohen e ve kitaba bölümleriyle katkı sağlayan Doç. Dr. Fatih Özbay a, Dr. Bilgehan Emeklier e, Orhan Gafarlı ya, BİLGESAM Araştırma Koordinatörleri Orhan Dede, Erdem Kaya, Dr. Elnur İsmayıl ve Ali Semin e, Araştırma Asistanları Bekir Ünal ve Türkan Budak a teşekkür ederim. Kitabın başta uluslararası ilişkiler alanında çalışma yapan akademisyenler olmak üzere akademik dünyada faydalı bir kaynak olmasını diler, kitapta yer alan değerlendirme ve önerilerin Türkiye nin çevresindeki mevcut risk dinamiklerinin yönetilmesinde Türk karar mercilerine yararlı olmasını temenni ederim. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI BİLGESAM Başkanı IX

11 Prof. Dr. Atilla SANDIKLI Atilla Sandıklı 1957 yılında İzmir de doğdu yılında (İzmir) Atatürk Lisesi nden mezun olduktan sonra Kara Harp Okulu na girdi. Sırasıyla Kara Harp Okulu, Kara Harp Akademisi ve Silahlı Kuvvetler Akademisi nde eğitimine devam etti. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü nde ve Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsü nde doktora derslerine iştirak etti. İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü nde doktora eğitimini tamamladı da Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği Anabilim dalında doçent, 2015 de Haliç Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünde profesör oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri nin çeşitli kademelerinde karargâh subayı ve komutan olarak görev yaptı. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği nde müşavirlik, Harp Akademileri Komutanlığında uluslararası ilişkiler öğretim üyesi ve uluslararası ilişkiler bölüm başkanlığı görevlerinde bulundu. Harp Akademileri Stratejik Araştırmalar Merkezi nin kuruluşunda görev aldı ve bir süre bu enstitünün müdürlüğünü yaptı. Kur. Kd. Alb. rütbesinde kendi isteğiyle Türk Silahlı Kuvvetleri nden emekli olduktan sonra Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi nin (TASAM) kuruluşunda genel müdür olarak görev aldı ve bu merkezi kurdu. Bu görevi ve Stratejik Öngörü Dergisi nin editörlüğünü 4 yıl sürdürdü. TASAM dan ayrıldıktan sonra Türkiye nin akil adamlarını bir platform içinde bir araya getirmek maksadıyla Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi ni (BİLGESAM) kurdu. Sandıklı, hâlihazırda BİL- GESAM bünyesinde yılda iki defa yayımlanan ve hakemli bir dergi olan Bilge Strateji Dergisi nin editörlüğü ve Yeni Yüzyıl Gazetesi nde köşe yazarlığı yapmaktadır. BİLGESAM Başkanlığı görevini sürdüren Sandıklı, aynı zamanda Haliç Üniversitesi nde Uluslararası İlişkiler Bölümü nde öğretim üyesidir. Atilla Sandıklı, çok sayıda ulusal ve uluslararası sempoz-

12 yum ve kongrenin düzenlenmesinde birinci derece görevler üstlenmiştir. Uluslararası güvenlik, terörizm, Orta Doğu, Kafkasya ve Türk dış politikası alanında birçok makalesi bulunan Sandıklı nın bugüne kadar 24 kitabı yayımlanmıştır. Bununla birlikte Sandıklı, askeri ve sivil yaşamında madalya dâhil çok sayıda başarı ödülüne sahiptir. İngilizce ve Fransızca bilen Atilla Sandıklı evli ve iki çocuk babasıdır.

13 Doç. Dr. Fatih ÖZBAY 1994 yılında Hacettepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü nden mezun oldu. Rusya Federasyonu nun Nijniy Novgorod Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü nde 1999 yılında Yüksek Lisansını, 2005 yılında ise doktorasını tamamladı. Doktora sonrası bir süre Türkiye nin önde gelen stratejik araştırmalar merkezlerinde araştırma koordinatörü ve Rusya uzmanı olarak çalıştı yılında dil öğrenimi ve araştırmalar yapmak için bir süreliğine İngiltere de bulundu dan beri İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Çalışma alanları ağırlıklı olarak, Türk dış politikası, Türkiye-Rusya ilişkileri ve Rus dış politikası üzerine yoğunlaşmaktadır. Türkiye-Rusya ilişkileri ve Rusya dış politikasına dair yayımlanmış iki kitabı, yurt içi ve yurtdışında yayımlanmış birçok makalesi, çeşitli araştırma merkezleri için hazırlamış olduğu raporları bulunmaktadır. Rusça ve İngilizce bilmektedir.

14 Dr. Elnur İSMAYIL 2001 yılında Azerbaycan da Bakü Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Uluslararası Hukuk bölümünde lisans eğitimini tamamladı. Yüksek lisansını 2005 yılında Kafkas Üniversitesi Uluslararası Hukuk Bölümü nde Avrupa Birliğinin İnsan Hakları Politikası üzerine yazdı yıllarında Alman Akademik Mübadele Servisi (DAAD) bursu kazanarak, Otto von Guericke Üniversitesi nde (Magdeburg/Almanya) Savaş ve Barış Araştırmaları bölümünde ikinci yüksek lisans eğitimini alan İsmayıl, yüksek lisans tezini Rusya Dış Politikasında Post-Sovyet Ülkelerine Uygulanan Neo-Emperyalist Politika konusunda yazdı. Elnur İsmayıl, doktorasını Post-Sovyet Güney Kafkasya ve Orta Asya da ABD ve Rusya nın çatışan Neo-Emperyalist Dış Politikaları konusu üzerine Westfalya Wilhelm Üniversitesi nde (Münster, Almanya) yapmıştır. Geçmişte, Brüksel de Avrupa Parlamentosu nun Dış İlişkiler Komitesi ne bağlı İnsan Hakları Alt Komitesi nde Güney Kafkasya, Orta Asya ve Rusya Federasyonu nda insan hakları konusunda uzman olarak çalışan İsmayıl, hâlihazırda Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi nde Araştırma Koordinatörü olarak çalışmakta, Rusya ve eski- Sovyet coğrafyası, dış politika ve güvenlik ile ilgili araştırmalar yapmaktadır. İsmayıl ın yerli ve yabancı dergilerde çeşitli makaleleri ve raporları yayımlanmıştır. Uluslararası konferanslarda çok sayıda sunumu bulunan İsmayıl, iyi derecede Rusça, İngilizce ve Almanca bilmektedir.

15 Dr. Bilgehan EMEKLİER Marmara Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümü nden mezun olan Bilgehan Emeklier, 2008 yılında Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü nde yüksek lisans öğrenimini, 2014 yılında aynı üniversitede Uluslararası ilişkiler Bölümü nde doktora öğrenimini tamamlamıştır yılları arasında Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi nde (BİLGESAM) araştırmacı ve araştırma koordinatörü görevlerinde bulunan yazar Celal Bayar Üniversitesi nde öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Sosyal bilimlerde metodoloji, uluslararası ilişkiler kuramları, uluslararası politika ve güvenlik, İran dış politikası üzerine çalışmalar yapan Emeklier, İngilizce ve Fransızca bilmektedir.

16 Orhan DEDE 1977 yılında Gümülcine/Yunanistan da doğdu yılında Anadolu Üniversitesi Basın ve Yayın bölümünden mezun oldu yılında School of Oriental and African Studies tan (SOAS) akademik İngilizce diploması aldı yılları arasında University College London da (UCL), School of Slavonic and East European Studies te yüksek lisans programını tamamladı yıllarında Londra Üniversitesi Birkbeck Collage da Uluslararası İlişkiler ve Avrupa üzerine bir sertifika programı tamamladı. Halen aynı üniversitede doktora çalışmalarını sürdürmektedir Dede; Balkanlar, Avrupa, Türk-Yunan İlişkileri ve Türk Dış politikasında Balkanlar konuları üzerine araştırmalar yapmaktadır. İngiltere de bulunduğu süre zarfında çeşitli şirketlerde yöneticilik düzeyinde de çalışmış olan Orhan Dede 2011 Haziran ayından beri Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi nde (BİLGESAM) Uluslararası İlişkiler Koordinatörü olarak görev yapmaktadır.

17 Erdem KAYA 2007 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünden mezun oldu. The Resistance of States System against Non-state Violence: International Cooperation to Preserve State Monopoly of Force başlıklı teziyle 2010 yılında Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümü yüksek lisans programını tamamladı yılından itibaren Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü doktora programı öğrencisi olan Kaya, güvenlik, terörizm, barış ve Orta Doğu siyaseti üzerine araştırmalar yapmaktadır. Kaya nın barış çalışmaları, Türk dış politikası ve Orta Doğu üzerine çeşitli akademik dergilerde yayımlanmış makaleleri, konferans bildirileri ve Prof. Dr. Atilla Sandıklı ile birlikte 2014 te editörlüğünü yaptığı Orta Doğu da Değişim ve Türkiye başlıklı bir kitabı bulunmaktadır. Kaya, 2008 yılından itibaren Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi nde (BİLGESAM) çalışmaktadır.

18 Ali SEMİN Irak doğumlu olan Ali Semin, lisans ve yüksek lisans eğitimini Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde tamamladı. Semin, yılları arasında Irak ta farklı medya kuruluşlarında görev aldıktan sonra lisans eğitimi sürecinde Politik Stratejik Araştırmalar Merkezi nin (POLSAR) Orta Doğu masasında çalıştı yılları arasında Stratejik Düşünce Enstitüsü nün Orta Doğu-Afrika Masasında analist olarak görev yaptı. Ardından çeşitli kuruluşların dış ticaret birimlerinde faaliyetlerini sürdüren Ali Semin, Mart 2011 den beri BİLGESAM Orta Doğu Araştırmaları Uzmanı olarak çalışmalarına devam etmektedir. Semin in çalışma alanları Orta Doğu siyaseti, Türkiye nin Orta Doğu politikası, Orta Doğu da etnik ve mezhepsel çatışmalar, Orta Doğu enerji politikaları, Silahlı Örgütler ve Terörizm, Türkiye-Irak ilişkileri, Irak ın iç ve dış politikası, Kuzey Irak ın siyasi yapısı, Türkmenler, Iraklı Kürtlerin bölgesel ve küresel güçlerle ilişkileri, Körfez ülkeleri, İran, Suriye ve Mısır dır. Ali Semin in ulusal ve uluslararası düzeyde çok sayıda dergi, gazete ve internet sitesinde Orta Doğu üzerine analiz ve makaleleri bulunmaktadır. Türkiye nin çeşitli üniversitelerinde Orta Doğu ve Türkiye ile ilgili çok sayıda ulusal ve uluslararası konferans ve panele konuşmacı olarak katılmıştır. Bunun yanı sıra Orta Doğu ile ilgili farklı ulusal ve uluslararası televizyon kanallarında programlara katılmış, çeşitli gazeteler, dergiler ve haber sitelerinde de mülakatları yayımlanmıştır. Semin halen Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler bölümünde doktora tez çalışmalarına devam etmektedir. Anadili Türkmence olan Ali Semin Türkçe, Arapça, Osmanlı Türkçesi, Kürtçe ve orta seviyede İngilizce bilmektedir.

19 Orhan GAFARLI Orhan Gafarlı, yüksek lisans eğitimini Gürcistan da İlia Devlet Üniversitesi Kafkasya Araştırmaları Uluslararası Okulu (ISCS) Uluslararası İlişkiler bölümünde tamamlamıştır. Stratejik araştırma merkezleri ile işbirliği yaparak çeşitli eğitim programlarına katılan Gafarlı, yılları arasında Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi nde (BİLGESAM) Avrasya üzerine araştırmacı olarak çalışmıştır. Gafarlı nın 2015 yılında Avrasya Çıkmazı: Yeni Büyük Oyunu Kim Kazanacak? başlıklı NOBEL Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanan bir kitabı bulunmaktadır. Orhan Gafarlı hâlihazırda Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde doktora öğrencisidir. Moskova merkezli Foreign Policy Russian yönetiminde yer alan Gafarlı ayrıca The Jamestown Foundation analisti ve Birleşik Arap Emirliği merkezli Aldebaran Danışmanlık Şirketinin dış politika uzmanıdır.

20 Türkan BUDAK Türkan Budak, lisans öğrenimine 2007 yılında Abant İzzet Baysal Üniversitesi nde başlamış ve 2010 da öğrenci değişim programıyla Wyszsza Szkola Humanistycszna-Economiczna w Lodzi Üniversitesi nde bulunmuştur. Budak, 2012 yılında Abant İzzet Baysal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünden bölüm birincisi olarak mezun olmuştur. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler anabilim dalında 2012 de başladığı yüksek lisans öğrenimine devam etmektedir. Enerji ve Doğu Akdeniz alanlarına odaklanan Budak ayrıca Orta Asya üzerine de çalışmalar yürütmektedir. Mayıs 2012 den itibaren Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi nde (BİLGESAM) Araştırma Asistanı olarak görev yapan Budak, BİLGESAM Gençlik Platformu nun başkanlık görevini de yürütmektedir.

21 Bekir ÜNAL Bekir Ünal, lisans ve yüksek lisans eğitimini İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih bölümünde tamamlamıştır yılından itibaren Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) Orta Doğu ve Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü nde çalışmaktadır. Ünal, Orta Doğu, Güvenlik, İran dış politikası konuları üzerine araştırmalar yapmaya devam etmektedir. Orta Doğu ve terörizm alanında ulusal kongrelerde tebliğ sunan Bekir Ünal ın İran dış politikası hakkında makaleleri ve analizleri bulunmaktadır. Ulusal hakemli bir dergi olan Bilge Strateji dergisinin yayına hazırlanmasına katkı sağlayan Ünal, BİLGESAM Gençlik Platformu nun da kurucu üyeleri arasında yer almaktadır. İyi derecede İngilizce bilmektedir.