DENEME - 4 GENEL YETENEK ÇÖZÜMLERİ

Transkript

1 DENEME - 4 GENEL YETENEK ÇÖZÜMLERİ. Parçada Ahmet Telli yi değerlendiren yaklaşımların ayrıldığı yerler, bu ayrımlardan birinin şairi yeterince tanımayanlarca yapıldığı üzerinde durulduğu göz önünde bulundurulursa Ahmet Telli nin yazdığı şiirin cahili olmak sözüyle şairin sanat anlayışını yeterince anlayamayanlar dan söz edildiği görülmektedir. 6. Cümlede Çambaşı nın, Ordu nun en ünlü yaylası olduğu söylenmemiştir. En ünlü yaylalarından biri olduğu söylenmiştir. Bu nedenle cümleden çıkarılacak kesin yargı D seçeneğinde verilmiştir.. Parçanın V. cümlesindeki Halk, yabancı düşüncelerin etkisinde kalan aydını, dinine, memleketine ihanet etmiş sayıyor. sözüyle halkın aydına bakışı dile getirilmiştir.. Parçanın II. cümlesindeki Beş kitaplık serüvenden, başlangıçla sonun arasında giderek derinleşen, teknik yapısını, özelliğini koruyan sımsıkı bir şiir çıkıyor ortaya. sözlerinde koyu dizilmiş söz, cümleye, bahsedilen durumun zaman içinde değiştiği anlamını vermektedir. 7. Cümlenin son bölümü bir yargı bildirdiği için VI.dır. Cümlede toplumsal değil ifadesine karşın siyasi gözle değerlendiren ifadesi birbirini karşılandığından IV.den sonra I. gelmelidir. Cümledeki tamlama grupları ve anlamsal bağ göz önüne alındığında doğru sıralama IV - I - V - III - II - VI şeklinde olur. Baştan dördüncü söz grubu III. dür. III numaralı söz grubudur. 8. V numarayla belirtilen stand sözcüğünün yazımı stant biçiminde olmalıdır. 4. Parçanın IV. cümlesindeki Onlara göre sanatçı, doğrudan doğruya, gerçeği değil de gördüklerinin kendinde uyandırdığı duygu ve düşünceleri esas almalıdır. sözleri empresyonizmle ilgili olarak D seçeneğinde verilen gerçekliği tüm yönleriyle sunmaya çalıştığı bilgisini doğrulamamaktadır. 9. A, B, D ve E de verilen cümlelerdeki tüm sözcükler doğru yazılmıştır. Ancak C de ardarda yanlış yazılmıştır. Doğrusu art arda dır.. Olasılık Bir şeyin olabilmesi durumu, olabilirlik, ihtimal anlamına gelmektedir. Parçanın I. cümlesindeki Susma özlemi, dili kötüye kullanmanın, sözü değerinden etmenin bir sonucu olsa gerek. sözlerinde koyu dizilmiş ifade cümleye olasılık anlamı katmıştır ile sözcüğü yerine ve getirildiğinde görevce bağlaç olur. A da kalem adına eklenen ile araç anlamı katmıştır ve yerine kullanılmamıştır, bu nedenle bağlaç değildir.

2 . B seçeneğindeki soru işi yapan ı, C seçeneğindeki soru yargı yı, D seçeneğindeki soru yer tamlayıcısı nı, E seçeneğindeki soru işi yapan ı buldurmaya yöneliktir. A seçeneğindeki Goethe, Alman edebiyatını mı dünyaya tanıtmıştır? cümlesinde koyu dizilmiş söz işten etkilenen (nesne) görevinde kullanıldığı için bu soruya verilecek cevap da işten etkilenen (nesne) olacaktır. Şu özelliği unutmayalım: Bir cümlede soru anlamı mı, mi ile veriliyorsa o cümlede cevabı istenen öge mı, mi edatından önceki sözdür.. Devrik cümle, yüklemi sonda bulunmayan cümledir. A da dizenin yüklemi olan dövüyor, B de yitirmişim, C de yanıyor, D de soruyorum sözleri, sonda bulunmadığı için bu dizeler devriktir. E deki dizenin yüklemi olan saplanmıştı sözü sonda bulunduğu için bu dize devrik değildir, kurallıdır.. Parçanın bütününde gençlerimize kendi kalıplarımızı ezberletmenin onlarda düşünme, kimliğini bulamama gibi olumsuzluklara neden olması anlatılmıştır. III. cümlede Kavramlar; düşünmenin, düşünmeyi biçimlendirmenin yapı taşıdır. denerek konuya bakış açısının dışına çıkılmıştır. Bu gerekçeyle III. cümle anlatımın akışını bozmaktadır. 6. Parçanın giriş cümlesi kendinden önceki bir cümleyle bağlantılı başlamaz. Bu nedenle I. cümle yer değiştirmelidir. Anlam bağlantısı dikkate alındığında I. ile IV. cümlelerin yer değiştirmesi gerektiği görülmektedir. 7. Parçanın giriş cümlesi genel bir yargıdır. III. cümle bu nedenle ilk sıradadır. I. cümle Bu yollar... şeklinde başladığından ikinci sırada yer alır. V. cümle Ancak ifadesiyle konuda farklı veya yeni bir durumun söz konusu olduğu belirtilmiştir. (... siyasette de önemli olması...) cümlelerdeki anlam bağlantısı göz önüne alındığında doğru sıralama III - I - V - II - IV olur. Baştan üçüncü, V. cümledir.. Yargısı olan, tamamlanmış cümlelerin sonuna (.) nokta gelir. Cümlede tür veya takımlar (;) noktalı virgülle ayrılır. Cümlede Bu, o, şu... gibi özneleri ayırmak için virgül (,) kullanılır. Buna göre doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir. 4. C seçeneğindeki Yöneticilerimize kızacağımıza denetlemeye çalışmamız gerekir. ifadesinde onları nesnesinin bulunmaması anlatım bozukluğuna neden olmuştur. Cümlenin doğrusu, Yöneticilerimize kızacağımıza onları denetlemeye çalışmamız gerekir. biçiminde olmalıdır. 8. Parçadaki Bu, sonbahar öğleden sonrasının duygulu sessizliğini, yavaşça kulağınıza fısıldar. ifadesine dayanarak kişileştirmeye başvurulduğu, Yükseklerden çağrışarak geçen bir yabani ördek sürüsü, bir turna dizisi, çoktandır etrafınızda leylek, kırlangıç görmediğinizi hatırlatır. sözlerine dayanarak izlenimlerin aktarıldığı, Aştığınız bir kum tepesinin gerisinde birkaç adım önümüzdeki kekik kümeleri arasından bıldırcın üveyik sürüleri havalanır. ve Yükseklerden çağrışarak geçen bir yabani ördek sürüsü... sözlerine dayanarak farklı duyulara ilişkin ayrıntılardan yararlanıldığı, Yükseklerden çağrışarak geçen bir yabani ördek sürüsü...,...duygulu sessizlik sözlerine dayanarak nitelik bildiren sözcüklerin kullanıldığı söylenebilir. Parçada devrik cümlelere yer verildiği söylenemez. 0

3 9. Parçadaki Ben hep yaşamdan yola çıktım. Bunun içindir ki övünmekte haklıyım. Anadolu nun türküsünü ilk kez başkalarından ayrı bir biçimde söyledim. Gerçekleri anlattım. Gücüm yettiğince de içine şiir katabildiğim için tutumumu beğenmeyen art düşüncelilere, küçümseyicilere rastlamadım. sözlerine dayanarak parçada konuşan kişinin şiirlerinin kalıcı olmasının temel nedeninin Anadolu gerçeklerini estetik ve özgün biçimde söylemesi olduğu söylenebilir.. Parçadaki Tadını duymak için verdiğiniz emek oranında kabullenir sizi dünyasına. sözleri, Necatigil in şiirlerinin anlaşılması için çaba sarf etmeyi gerektirmesi, Parlak, sizi ilk anda çarpacak şiirler beklemeyin Necatigil den. sözleri ilk okunuşta istenen etkiyi uyandırmaması ve ilk bakışta sanat değer taşımıyor gözükmesi, Çağdaş bir soyluluğu, sağlamlığı ama güçlüğü vardır onda. sözleri klasik şiirin bazı özelliklerini taşıması özelliklerine sahip olduğunu göstermektedir. Parçada Necatigil in şiirlerinde çağa hitap edebilme özelliği olduğuna değinilmemiştir. 0. Parçada tanıtılan kişinin maddi durumunun yaşamını nasıl etkilediği üzerinde durulmuştur. Parçadaki Nedendir bilinmez, yaşlı adam bütün varlığını kaybetmiş ve sefil olmuştu. Kendisine sorsanız, bu yoksulluktan şikâyetçi değildi; düşmez kalkmaz bir Allah tı. Yaşlılıkta insana yoksulluktan daha çok acı veren şey... sözlerinde tanıtılan kişinin yoksulluktan, parasızlıktan şikâyetçi olmadığı vurgulanmaktadır. Maddi değerlerin olmamasından sızlanmayan biri, manevi değerlerin peşindedir. Dolayısıyla düşüncenin akışına göre boş bırakılan yere insanın kimsesiz kalması, iyi gün dostlarının da kayıplara karışmasıdır sözü getirilmelidir.. Parçadaki Felâtun Bey ile Râkım Efendi de Batılılaşmayı romanın başlığındaki iki kişi temsil eder. sözleriyle romanla ilgili olarak kahramanların değişik yaklaşımları simgelediği ve adını kahramanların adından aldığı, Romanın olayları, Felâtun Bey ile Râkım Efendi den doğmaz ve romanın kendi mantığı içinde gelişmez. sözleriyle olayların doğal bir oluş içinde geliştirilmediği, Ahmet Mithat ın kafasındaki kalıba göre düzenlenir. sözleriyle yazarın yönlendirici bir tutumunun bulunduğu bilgisi çıkarılabilir. Parçada sözü edilen romanın kahramanlarının bakış açılarının benzerlik taşıdığı bilgisine ulaşılamaz. 4. Bu tür soru tiplerinde parçanın ilk cümlesinin cevap oluşturacağı soruların bulunduğu seçenekleri tercih etmek gerekir. Parçanın ilk cümlesi A seçeneğindeki soruyu cevaplar. Daha sonra bu soru açıklanarak geliştirilmiştir.. Parçada çocuklar ve ana babalarla ilgili olarak söylenen Ne hâlde olursanız olun yine sizi seçer ve her zaman her hareketiyle sizi örnek almaya, size benzemeye çalışır. Her hareketiniz, her tavrınız onun için bir derstir. Bu yüzden ona, özenilmeye layık bir insan olarak görünmeye çalışmalısınız. sözleri göz önünde bulundurulduğunda ana ve babaların çocuklarına örnek olacak biçimde yaşamaları gerektiği vurgulanmak istendiği söylenebilir.. Parça bir açıklama paragrafıdır. Parçada A, B, C ve D kullanılırken benzetmeye yer verilmemiştir. 6. Parçaya göre I ve II. cümlelere parçada ulaşılabilinirken III. cümlede yer alan bilgi paragrafta yoktur.

4 sorular aşağıdaki bilgilere göre çözülmüştür.. ile bölündüğünde 8 kalanını veren herhangi bir üç basamaklı sayı 0 olsun. Bu sayının her rakamı arttırılırsa yeni sayı 6 olur. 6 E F F C A A 4 D D D F E B A C E B B C. durum. durum. durum Bölüm, 4 6 = 8 artar. C markalı ayakkabıların bir üstünde E markalı ayakkabılar var ise E şeklinde olmalıdır. C F markalı ayakkabıların bir altında A marka ayakkabılar var ise F şeklinde olmalıdır. A Bu marka ayakkabılar A markalı ayakkabıların altında olmalıdır. Buna göre yapılan yorumlar ile yukarıdaki durumlu tablo oluşmaktadır. 7. A markalı ayakkabılar, veya numaralı raflarda olabilir.. a = d En büyük En küçük acbd bulunur >. -. H. 6 - = = - G = - 7 = bulunur. 8. Tablo incelendiğinde. rafta; A, C ve E olabilir. I ve III doğrudur. 9. C marka ayakkabının. rafta olduğu. durumdur. Buna göre. rafta, A marka ayakkabı vardır a. b a. c abc ise a 0 olur. ise c 0 olur. ise b 0 olur. Seçeneklere bakılırsa; D seçeneğinde; 7 6 a. b. c rafta A marka ayakkabının olduğu bilinirse sadece. durum sağlanır

5 . a! b = x " y dir. x y b = x. y f p kuralı uygulanarak a = x+ y = = 4- = - bulunur & 8 n n n n 6. e o = `n j & e o = `n j n = n = = n a 0 & k & Birer çarpanı (x ) olduğundan x x x x n n x x 6 x x Bu durumda; a =, b = ise a+ b = 6 dir. 8. Cüneyt in parası x olsun. x ax 6 x x b Başlangıçta x x x x x x x 4x x 6x ü arttı 4 ü arttı i arttı 6 sı arttı Son durum (0) (4x) (x) (6x) (7x) 8x 8 i arttı (9x) 6 kişinin toplam parası = x + x + 4x + x + 6x + 8x 6 = x ise x = dir. Başlangıçta en çok parası olan 8x = 8. = 6 dir. 40. Hastanede pazar günleri ikiz çocuklar doğduğu için ve doğum olduğu için 4 çocuk dünyaya gelir. Diğer günlerde ise doğumda çocuk dünyaya gelir. 8 günlük sürede 6. = 9 çocuk ve pazar günlerinin sayısı tane olursa 4. = 48 çocuk dünyaya gelir. 8 günde 40 çocuk dünyaya gelmiş olur. Bu durumda 8 gün içinde sadece adet pazar günü bulunmalıdır. Çarşamba Perşembe Cuma 4 Cumartesi Pazar 6 Pazartesi 7 Salı 8 Çarşamba 9 Perşembe 0 Cuma Cumartesi Pazar Pazartesi 4 Salı Çarşamba 6 Perşembe 7 Cuma 8 Cumartesi İlk gün perşembe, cuma, cumartesi, pazar günleri olursa 8 gün içinde tane pazar bulunur ve sağlamaz. İlk gün pazartesi, salı veya çarşamba olursa 8 gün içinde tane pazar bulunur.

6 4. Anne Kızları x x ( x) + = (x + 6) 4 x = x + 4 = x x = 4 Anne Ş 4 = 7 A x 4. (l. durum) V, 9 saatte (ll. durum) A x V V V x =. t V V =. t t = 9 x x V x x B B AB = x olsun. x = V.9 x = V 4. k k k + + = `0j `j `j 0k+ k+ k = k = x = V.t Ø V = t t + t = + 4, = 7, saat k = 00 ise en çok ceviz alan k 00 = = ceviz alır. + = & x y x y Ø x = y olamayacağından + = x x = x 46. A Æ % 40 lık x kg B Æ % 0 luk 4x kg 40 0 y x. + 4x. = x x+ 0x xy. = & 60x =. x. y = y x = 0 olamaz ya da. Bu durumda x < 0 olamaz kalanını vereceğinden _ 997i / 8 $ 8 / 8 _ mod 9i 8 / _ mod 9i = _ 8 i. 8 =. 8 = 8 X 997 & _ 997i = 8 _ mod 9i 47. kişilik kuyrukta Berk sondan., baştan x. sırada ise Çakıl sondan 7., baştan y. sırada ise Doruk sondan 0., baştan z. sırada ise x + y + z = = 8 dir. x + = x = tür. 7 + y = y = 9 tur. 0 + z = z = 6 dır. 4

7 A = ( ) 4.( ).(. ) 7 = =. 0 Basamak sayısı + = x ( 80 - x ) = 78 krş = 7, x x = 78, x = , 8 x = x = 60 x =. Yeni banknot Asıl banknot Yeni banknot Asıl banknot Yeni banknot Asıl banknot Yeni banknot Asıl banknot 00 tane 0 tane tane 0 tane 0 0 tane 0 tane 0+00= = =0 0 4 tane 0 tane 0 tane 0 tane 0 tane 0 7 tane 00+00= = =800 0 tane 0 9 tane tane 0 0 tane 0 6 tane 0+900= =60 0 tane 0 tane 0 4 tane 0 tane 0 tane 0 tane 0 tane 0 tane = =0 0+0=70 0, 40, 0, 00, 60, 800, 90, 00, , 0, `a j - `bj - a- b a - b - a- b =-`aj-b-: -`a-bjd. 0 = 80 = Banknotun yeni değeri tane 0 tane 00 tane 0 tane 0 tane 0 tane 00 Banknotun eski değeri tane 00 tane 0 tane 00 tane 0 tane 0 tane 0 = 0 = 80 =-a- b+ a- b =-4b = = tane 00 tane 0 tane 0 tane 0 tane 0 tane 0 tane 0 tane 0 = 60 = 40 Yukarıdaki tabloya göre Semih in cebindeki paraların toplamı 00 olamaz.. Asıl değerli banknot 0 tane 0 tane tane 00 8 tane Banknotun yeni değeri 00 tane 0 tane tane 40 bulunur. 8 tane 4. D E C X S K S 9 A B AADE ` & j + A` & EBCj = AAEB ` & j 44 x+ s + = s + 9 x = 4 br

8 . A 4 0 D Tüm Kırmızı olasılık gelme olasılığı O B C OBD dik üçgeninde DOC daire diliminin açısı 60 olur. Taralı Alan = `DOC daire diliminin alan -Aa & j OBDk r = = - = Toplam bilye sayısı; x y 6. d $ + = 4 ( ) x+ y = 4 doğrusu üzerinde A(, a) olduğundan x =, y = a doğru denklemini sağlamalıdır. x + y = 4 Ø Ø +.a = 4 a = a = = = 60 mor bilye x x = & 400 x = Beyaz Bilye $ 40. = f pf p + f pf p 0... = = + = 6 Toplam Bilye Æ = toplamda 40 beyaz x = 00 x = 0 x 6

9 DENEME - 4 GENEL KÜLTÜR ÇÖZÜMLERİ. İslamiyet öncesi Türk boylarının yaşam biçimi göçebeliktir. Göçebe yaşam içerisinde temel uğraş hayvancılıktır. Bu açıdan dokumacılık yaygın bir uğraş olacaktır. Tarım üretimi yapamayan bu boylar ihtiyaçlarını gidermek için dış uygarlıktan satın alma yoluna gitmek zorundadır. Bu da ticaretin gelişmesine etki edecektir. Madencilik yüksek ısıda ateşi kontrol edebilen Türkler arasında yaygın bir uğraştır. Bu durum destanlarda dahi konu edilmiştir.. Osmanlı Devleti nin savaş tazminatı ödeyerek uluslararası siyasette büyük bir güç kaybına uğrayıp, büyük devlet olma özelliğini yitirdiği antlaşma Küçük Kaynarca dır Osmanlı-Rus Savaşı ndan ağır bir yenilgiyle ayrılan Osmanlı Devleti, bu antlaşmayla tarihinde ilk defa halkı Türk ve Müslüman olan bir toprak parçasını (Kırım) kaybetmiş, ayrıca Karadeniz in bir Türk gölü olma özelliği sona ermiştir.. İkta sistemi bir çeşit toprak yönetimidir. Ülke toprakları genel olarak devlete aittir. Devlet kendisine ait toprakları gelirlerine ayırır. Çiftçilere kiralanan bu arazilerin vergisini memurlar toplar. Vergiyi toplayan memur, topladığı verginin; bir kısmı ile çiftçiler arasından atlı asker besler, bir kısmı ile bayındırlık hizmetleri yapar, bir kısmını kendi maaşına ayırır. Bu sistem ile devlet; üretimde süreklilik sağlar, toprağın boş bırakılmasını önler, ücretsiz atlı asker besler ve bu askerler sayesinde taşranın güvenliğini sağlar, vergi toplama yükünden kurtulur, sosyal yapının bozulmasını önler.. Türk-İslam devletlerinde hukuk iki kısma ayrılır: Örf-i Hukuk: Davalara EMİR-İ DAD bakar. Şer i Hukuk: Davalara KADI L KUDAD bakar. DİVAN-I MEZALİM halkın şikayetlerini doğrudan ilettiği mahkemelerdir. 6. Osmanlı Devleti nde; Abdülmecit Döneminde ilk demiryolu 84 te Kahire-İskenderiye arasında hizmete açıldı, Osmanlının Anadolu toprakları içerisinde ilk demiryolu hattı ise 860 ta İzmir-Aydın arasında hizmete girdi. Telgraf ise ilk defa 84 de Kırım Savaşı sırasında kullanıldı. 89 da Telgraf Nizamnamesi çıkarıldı. 7. Osmanlı Devleti nde Cebelüler, toprağa bağlı atlı askerlerdir. Taşrada bulunan bu askerler maaş almazlar, devlet toprağını ekip biçme karşılığında savaş zamanı asker olarak orduya katılırlar. Yeniçeriler, Cebeciler, Sipahiler ve Lağımcılar merkez-kapıkulu askerleridir. Bunlar üç ayda bir ULUFE denilen maaş alırlar. 4. Osmanlı Devleti nde para politikaları ilgili olarak; İlk Osmanlı parası Osman Bey döneminde bastırılmıştır (Bakır). İlk gümüş para Orhan Bey Döneminde basılmıştır. İlk altın parayı Fatih Sultan Mehmet bastırmıştır. İlk kâğıt para olan kaime ise Abdülmecit Döneminden itibaren basılmıştır. Osmanlı Devletinde madeni para darphanede bastırılmıştır (İlk darphane Bursa dadır). XIX. yy Osmanlı Devleti nde ilk bankacılık faaliyetleri görülmüştür. Kâğıt para Osmanlı Bankasında bastırılmaya başlamıştır Defterdar, ülkenin maliyesinden sorumludur. Gelir gider dengesini sağlamakla yükümlü olduğu gibi akçenin (para) mevcut ekonomik duruma göre değerinin belirlenmesinde de etkilidir. Divan kararlarını halka duyurmak alt idari görevliler ve kadıların görevleri arasındadır. Fethedilen toprakların tapu (kayıt) işlerinden nişançı sorumludur.

10 9. 79 Sokullu Mehmet Paşa'nın ölümü Duraklama Dönemi Bu dönem ıslahatlarında yükselme dönemi örnek alınır. Islahatlar kişilere bağlıdır ve ıslahatları uygulayabilmek için halka baskı ve şiddet uygulanmıştır. Halkın ıslahat talebi yoktur. Islahatlar askerî ve mali alanda yoğunlaşır. 699 Karlofça Antlaşması Gerileme Dönemi Bu dönemde batının üstünlüğü kabul edilmiştir. Askeri, teknik, kültürel alanda batı tarzı ıslahatlar yoğunlaşır. Halkın ıslahat isteği yoktur. Batının hukuk ve yönetim tarzı tanınmadığı için bu alanlarda ıslahat yoktur. 79 Yaş Antlaşması. İtilaf Devletleri Çanakkale Cephesi nde şunları hedeflemişlerdir: Boğazları kontrol altına almak, İstanbul u ele geçirip Osmanlı Devleti ni savaş dışına itmek ve böylece savaş alanını daraltmak (Halifenin etkisi de bu şekilde ortadan kalkmış olacaktır.) Almanya karşısında zor durumda olan Ruslara yardım götürmek.. Anadolu da işgal sürecini başlatan gelişme Mondros Ateşkes Antlaşması dır. Bütün işgaller bu ateşkesin hükümlerine dayandırılmaktadır. Mondros Ateşkes Antlaşması nı imzalayan İstanbul Hükümeti dir ve ateşkes antlaşmasına dayanı- larak yapılan işgallere sessiz kalmaktadır Osmanlı Devleti nin Kuruluşu Kuruluş - Yükselme - Duraklama Dönemi Müsadere sistemi uygulandı. 808 II. Mahmut Dönemi Müsadere uygulanmaya devam edildi. Memura fes, ceket, pantolon giyme zorunluluğu getirildi. 89 Tanzimat Fermanı Müsadere Sistemi kaldırıldı. Halka can ve mal güvenliği sağlandı. Anadolu da bulunan azınlık cemiyetleri de kendi bağımsız devletlerini kurmak amacı ile işgalci devletler ile işbirliği yapmışlardır. 4. Anadolu daki işgal bölgelerinde yerel halk kendisini hukuki ve askerî yönden savunabilmek için Müdafa-i Hukuk Cemiyetleri ve Kuvayımillîye birlikleri kurmuştu. Sivas Kongresi nde bütün kuvvetler Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk çatısı altında birleştirilerek 86 Islahat Fermanı İşkence ve dayak yasaklandı. direniş tek elden yönetilmeye çalışılmıştır. 876 I. Meşrutiyet. Amasya Görüşmeleri. 908 yılında II. Abdülhamit Döneminde İttihat Terakkinin çalışmaları sonucu II. Meşrutiyet ilan edilmiştir. Nisan 909 tarihinde ise İstanbul da Meşrutiyet karşıtı Mart İsyanı ortaya çıkmıştır. İsyan kısa sürede büyümüş ve bu isyanın bastırılmasında Selanikten gelen Hareket Ordusu etkili olmuştur. Bu ordunun komutası Mahmut Şevket Paşa dadır. M. Kemal ise kurmay yüzbaşı rütbesinde kurmay başkandır. Temsilciler Kurulu İstanbul Hükümeti arasında yapılmış ve ortak kararlı bir protokol (sözleşme) oluşturulmuştur. Misakımillî kararları Son Osmanlı Mebusan Meclisi nde kabul edilmiştir. Bu açıdan Amasya Görüşmeleri nin yapılmasında Misakımillî kararlarının alınmasının bir etkisi olamaz. 8

11 6. I. TBMM Nisan 90 de açılmış ve Ağustos 9 tarihine kadar görev yapmıştır. Bu dönem I. TBMM dönemi olarak adlandırılmaktadır. TBMM ye karşi isyanların çıkması üzerine Hıyanet-i Vataniye kanunu çıkarıldı. Bu kanunun çabuk ve etkili biçimde işlemesini sağlamak için TBMM, İstiklal Mahkemelerinin kurulmasını kabul etti ( Eylül 90). Kurtuluş Savaşı sürecinde Sakarya Savaşı öncesi Türk ordusunun ihtiyacını karşılamak için M.Kemal Başkomutanlık Yasasını kullanarak 8 Ağustos 9 Tekalif-i Milliye Emirlerini çıkarmıştır. II. TBMM ( Ağustos 9- Eylül 97) döneminde Ekim 9 tarihinde Ankara Başkent olmuştur. 9. Meclis üstünlüğü anlayışının kabul edilmesi Cumhuriyet Döneminden daha önce gerçekleştirilmiştir. Türk siyasal yaşamında hem II. Meşrutiyetin (909) Kanunuesasi sinde hem de TBMM nin 9 Anayasası nda meclis üstünlüğü ilkesi kabul görmüştür Moskova Antlaşması, Sovyet Rusya ile yapılmıştır. Doğu sınırı emniyet altında olduğu için savaşların devam ettiği Batı cephesine doğudaki askerler sevk edilmiştir. 9 Ankara Antlaşması Fransa ile yapılmıştır. Güney cephesi kapandığı ve sınırlar emniyet altına alındığı için güneydeki askerler de Batı cephesine sevk edilmiştir. 9 Mudanya Ateşkesi, Kurtuluş Savaşı nı askerî açıdan tamamen bitiren bir antlaşma olduğu için herhangi bir bölgeye asker sevkiyatına gerek yoktur yılında ortaya çıkan Şeyh Sait isyanı, hükümetin askerî ve hukuki tedbirler almasına neden oldu. Bu normal düzen içerisinde olağanüstü bir durumdu ve isyancıların cezalandırılması için Takririsükûn yasası çıkarılarak, İstiklal Mahkemeleri kuruldu. Erkanıharbiye Vekaleti nin kapatılmasının olağanüstü bir durum yaşanması ile bir ilgisi yoktur. İnkılapları gerçekleştirme sürecinde yaşanan bir aşamadır. 8. Boğazların her iki yakası da Türk topraklarıdır. Bu konunun sınırlarla bir ilgisi yoktur. Boğazlar konusu gemilerin geçiş hukukunun idari çözümü ile ilgilidir. Adalar da, deniz hukuku, denizlerdeki hakimiyet ile ilgilidir ve deniz sınırıyla ilgilisi vardır. Musul bölgesi, doğuda Türkiye - Irak sınırının belirlenmesine yönelik bir konudur Ekim 96 da yürürlüğe giren Medeni Kanun da Türk kadınına getirilen haklar arasında; Aile kurma alanında erkeğin bütün ayrıcalıkları kaldırılmış; tek eşle evlilik ve resmî nikah esası getirilmiştir. Aile toplumun temeli sayılarak, çocukların iyi yetiştirilmesi için gerekli her türlü tedbir alınmıştır. Anneye, çocuğun vesayetini alma hakkı verilmiştir. Miras konusunda kız ve erkek çocuklar arasındaki eşitsizlikler kaldırılarak kadının mirastan eşit hak alması sağlanmıştır, ilkeleri yer almaktadır. Kadınlara kıyafet zorunluluğu getirilmesi Türk Medeni Kanunu kapsamında yer almamaktadır.

12 . Atatürk Döneminde; Yabancı Okullar Lozan Antlaşmasına göre Türk kanunlarına ve Türk okullarının bağlı bulundukları yönetmeliklere uyacaklardı. Türkiye bu maddeden hareketle ilk düzenlemeyi Tevhiditedrisat yasası ile yaptı. Ülke içerisindeki tüm eğitim kurumları Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde biraraya getirildi. Bu yasanın ardından 9-96 öğretim yılında hükümet yeni bir yönetmelikle düzenlemeler yaptı. Fransa ve papalık karşı çıkmak istedilerse de, Türk hükümeti bunu bir iç mesele sayarak görüşmeyi reddetti. Yabancı okullar konusunda alınan karar ve her türlü itiraza rağmen kararın gereğinin yerine getirilmesi, Türkiyenin dış politikada elde ettiği ilk başarı olmuştur. Fener-Rum patrikhanesi; Lozan Barış Antlaşmasında siyasi yetkilerinden arındırılması kaydıyla patrikhanenin İstanbul da kalması kabul edildi. (9) Suriye sınırı; 9 Ankara Antlaşması ile Hayat Misakımillî sınırları dışında kalmıştır. II. Dünya Savaşı öncesi Suriye nin bağımsızlığını elde etmesiyle Hatay sorunu tekrar gündeme gelmiştir (96). 98 de yapılan halkoylaması ile Bağımsız Hatay Devleti kurulmuştur. Hatay ın Türkiye ye katılması kararı 9 Haziran 99 da Hatay Millet Meclisinde alınan kararla gerçekleşmiştir. Bu gelişme ile Suriye sınırı kesinlik kazanmıştır. Bu durum Atatürk dönemi gelişmesi değildir.. Milletler Cemiyeti dünya barışını yeniden kurmak, devletler arasındaki sorunları barışçı yollarla çözmek için 99 yılında kurulmuştur. Türkiye bu cemiyetin yanlı olduğunu düşünerek Cemiyet ile üyelik ilişkisine girmemiştir. 90 lu yıllarda dünyada değişen politikalar Türkiye nin Cemiyete üyeliğini zorunlu hâle getirmiştir. Türkiye nin cemiyete davet edilmesinde barışçı politikalar izlemesi ve dostluk antlaşmaları yapması etkili olmuştur. 4. Mustafa Kemal in bu sözleri, uygarlık değerlerini yakalamayı ve hem toplumsal hem de bireysel çağdaşlaşmayı hedef aldıklarını belirtmektedir. Bu anlayış Devrimcilik (İnkılapçılık) ilkesi ile açıklanabilir.. II. Dünya Savaşı sonlarında SSCB orduları Doğu Avrupa da ilerleyerek bu topraklardaki Alman işgaline son vermiştir. Savaş sonunda barış anlaşmalarının esaslarının görüşüldüğü konferanslarda SSCB, her ne kadar bu bölgeleri boşaltmaya söz verdiyse de boşaltma şekli ve süreci konusunda belirleyici kararlar alınamamıştır. Savaş sonrasında da bu bölgelerdeki işgal devam etti. SSCB, bu bölgelerde savaş öncesinde Moskova ya sığınan komünist parti liderlerinin ülkelerine geri dönmelerine imkân sağladı. SSCB ordularının kurtarıcı olarak görüldüğü bu bölgelerde kalması komünist partiler için büyük bir dayanak oldu. SSCB bir taraftan Orta Doğu ya girmeye çalışırken bir yandan da Avrupa daki durumunu sağlamlaştırmak için, işgal altında tuttuğu ülkelerde komünist rejimler kurdu. Böylece uydu devletler oluşturarak Doğu Blokunun oluşmasına zemin hazırladı. SSCB nin komünist partiler aracılığıyla Doğu Avrupa da egemenlik kurması ABD yi harekete geçiren ilk etken olmuştur. 60

13 6. Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), SSCB nin dağılmasının ardından Aralık 99 de Almatı Zirvesi sonucu Cumhuriyetin (Azerbaycan, Ermenistan, Belarus, Kazakistan, Moldova, Kırgızistan, Rusya, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan, Ukrayna) katılımı ile kurulmuştur. Topluluğa kuruluş aşamasında Gürcistan ve Baltık Devletleri katılmamıştır. Türkmenistan ise 00 te üyelikten ayrılmış ve topluluğa gözlemci ülke olarak katkıda bulunmaktadır. 9. Verilen ovaların fiziki özellikleri dikkate alındığında Gediz ve Çukurova nın yükselti değerleri birbirine çok yakındır. Çünkü iki ovada kıyıda yer alıp fiziki haritada yeşil ile gösterilir. 0. Şekilde konveksiyonel (yükselim) yağışlarının oluşumu gösterilmiştir. Yükselim yağışları karasal iklim özelliklerinin gösterildiği alanlarda görülür. Verilen iller arasında Ankara ve Malatya da konveksiyonel yağışlar görülür. 7. Ekim 96 de yapılan seçimlere Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Adalet Partisi (AP), Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP), Yeni Türkiye Partisi (YTP) katılmıştır.. Haritada taranan alanların iklim özellikleri gözönüne alındığında I numaralı alanda maki II numaralı alanda bozkır III numaralı alanda bozkır IV numaralı alanda çayır gibi bitki örtüleri hâkimdir.. Bir şehrin gelişmesinde birçok etken vardır özellikle şehirlerin büyümesi ekonomik etkinliklere bağlı olup önemli ticaret yolları üzerinde bulunması şehrin büyümesine olanak sağlar ve büyük şehirlerin ortak özelliğidir. 8. Bir ülkenin coğrafi özellikleri o ülkenin matematik ve özel konumuyla belirlenir. Ülkemizin matematik konumu dikkate alındığında enlem etkisine bağlı olarak sıcaklık ortalamalarının en yüksek olduğu yerler Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu dur. 6. Marmara Bölgesi nin nüfus miktarının artmasında ekonomik etkinliklerin canlı olması etkilidir. Yüz ölçümünün küçük olması bölgenin aritmetik nüfus yoğunluğunu artırır ancak nüfus miktarını etkilemez.

14 4. Yer şekillerinin engebeli olduğu alanlarda aritmetik nüfus yoğunluğu az, tarımsal nüfus yoğunluğu fazla olabilmektedir. Haritada taranan alanların nüfuslanma ve fiziki özellikleri dikkate alındığında Doğu Karadeniz de aritmetik nüfus yoğunluğu az ancak tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır. 8. Türkiye de hayvancılık bölgeden bölgeye, yöreden yöreye farklılık göstermektedir. Ancak ülkemiz genelindeki hayvancılığın ortak sorunları vardır. Bu sorunlar içerisinde önemli etkenlerden biri de hayvanların erken kesilmesidir.. Türkiye nin tarımsal özellikleri dikkate alındığında I, II, III ve IV numaralı öncüllerdeki verilen bilgiler ülkemiz tarımının özellikleri arasındadır. Ancak zeytin tarımı sulama olanaklarına bağlı değildir. 9. Verilen santraller ile kullandıkları enerji kaynakları eşleştirildiğinde Silopi Asfaltit Soma Linyit Yatağan Linyit Tunçbilek Linyit Elbistan Linyit 6. I. öncülde verilen bilgi don olaylarının görülmediği kıyı bölgelerinde yetişir. Ege Bölgesi üretimin %9 unu sağlar. Meyvelerinde %0 oranında yağ vardır. Zeytin II. öncülde verilen bilgi toprak içerisinde olgunlaşır. Meyvelerinin %0 oranında yağı vardır. Ürünün %90 ını Akdeniz Bölgesi sağlar. Yerfıstığı III. öncülde verilen bilgi yetişme alanı en dar olan ürünlerdendir. Yağış rejiminin düzenli olduğu yerlerde yetişir. Üretimin %00 ünü Karadeniz Bölgesi sağlar. Çay için geçerli üretim şartlarıdır. 40. Ülkemizdeki iklim ve bitki örtüsü çeşitliliğinin fazlalığı toprak çeşitliliğininde fazla olmasına neden olmuştur. I Çernozyum II Podzol III Kırmızı Toprak (Terra rossa) IV Kahverengi step toprakları gibi topraklar bulundukları alanın iklim ve bitki örtüsünü yansıtan yerli topraklardır. Ancak V numaralı alanda yer alan (Çukurova) alüvyal toprak, akarsular tarafından taşındıkları için bulundukları alanın iklim ve bitki örtüsünü yansıtmazlar. 7. Türkiye de tarım ürünleri içinde buğday üretiminin payı en fazladır. Bu durumun ortaya çıkmasında düşük sıcaklıklara en dayanıklı tahıl olması etkili değildir. Arpa, Çavdar, Yulaf soğuğa daha dayanıklı tahıllardır Verilen sanayi kuruluşları ve kurulduğu yerler eşleştirildiğinde Adana Pamuklu dokuma Doğru Elazığ Ferro-krom işletmesi Doğru Afyon Mermer Doğru Batman Petrol rafinerisi Doğru İzmir Bakır işleme tesisleri Yanlış

15 4. Haritada verilen illerin fiziki özellikleri dikkate alındığında bu yörelerde bitki örtüsü çeşitliliğinin fazla olduğunu bu duruma bağlı olarakta bu alanlarda bal üretiminin fazla olduğunu söyleyebiliriz. 4. Türkiye de son yıllarda sanayileşme ve sanayi ürünleri üretiminde hızlı gelişme gözlenmektedir. Bu duruma bağlı olarak ülkemizin en fazla ihraç ettiği ürün grubu otomotiv endüstrisidir. 47. Sosyal hayatı düzenleyen kurallar; din kuralları, ahlak kuralları, görgü kuraları ve hukuk kurallarıdır. Bunlardan din kuralları, ahlak kuralları ve görgü kurallarının maddi yaptırımları yoktur. Yaptırımları manevidir. Yani devletin müdahalesi söz konusu değildir. Oysa ki hukuk kurallarına aykırı davranmanın yaptırımı manevi değil, maddidir. Yani hukuk kurallarına uygun davranılması zorunludur. 48. Günümüzde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu olarak bilinen kurul, 96 Anayasası nda ilk kez Hâkimler Yüksek Kurulu olarak oluşturulmuştur. 44. Çarşamba D. Obruk platosu Canik D. Uzunyayla platosu Şanlıurfa platosu Doğru seçenek B 4. Kapalı havza; bir akarsuyun sularının denize ulaştıramaması sonucunda oluşur. Eğer bir akarsu sularını göle döküyor veya kuruyorsa havzası kapalı olarak ifade edilir. Bu durum üzerinde yerşekilleri (denize ulaşamaması) ve iklim (kuruması) etkilidir. 49. Temel hak ver hürriyetler Anayasaya göre ancak kanunla sınırlandırılabilir. Olağan dönemde çıkarılan KHK ler ile yalnızca sosyal ve ekonomik hak ve ödevler sınırlandırılabilirken OHAL ve sıkıyönetim hallerinde yine tüm temel hak ve hürriyetler sınırlandırılabilir. Ancak çekirdek haklar olarak bilinen dört temel hak asla sınırlandırılamaz. Bunlar; Yaşama hakkı Din ve vicdan hürriyeti Suç ve cezaların geçmişe yürümezliği ilkesi Masumiyet Karinesi 46. Kuvvetlerin yasamada birleştiği hükümet modeli, meclis hükümeti sistemidir. Bu sistemde yasama, yürütme ve yargı yetkileri meclis tarafından kullanılır. Yürütme yetkisi meclis içinden seçilen icra vekilleri tarafından yerine getirilir. İcra vekillerinin kendi inisiyatiflerini kullanması söz konusu değildir. Meclisin emir ve talimatlarını yerine getirir. Meclis başkanı Devletin de başıdır, ayrı bir Devlet başkanlığı makamı yoktur TBMM Başkanlık Divanı, TBMM nin iç işleyişini düzenleyen yapıdır. Bir yasama döneminde TBMM Başkanlık Divanı için iki seçim yapılır. Divanın üyeleri; Başkan, başkanvekilleri, idare amirleri ve katip üyelerdir. Tüm üyeler, TBMM üyesi olmak zorundadır. TBMM Başkanı hiçbir zaman, başkanvekilleri ise yönettikleri oturumlarda oy kullanamazlar. Aynı zamanda bu üyeler, üyesi oldukları siyasi partilerin faaliyetlerine de katılmazlar. TBMM başkanlığı için adaylık bireyseldir. Diğer üyeler ise siyasi partilerin sandalye sayılarına orantılı olarak seçilir.

16 . Gensoru Bakan ya da Bakanlar Kurulunun saptadığı ve yürüttüğü siyaseti yanlış bulan meclisteki bir siyasi grubun denetim yetkisini kullanmasıdır. 6. Asya yı Avrupa ya bağlayacak demir yolu projesinde demir yolu Türkiye den Gürcistan, Azerbaycan a geçilerek yapacaktır.. Hukuk Devleti demek, Devletin de hukuk kurallarıyla bağlı olduğu Devlet demektir. Başka bir deyişle, Devletin bütün kurumları, vatandaşlar gibi hukuka uygun davranmakla mükelleftir. Vatandaşlar anayasal özgürlüklerini hür ve tam olarak kullanabilirler. Mahkemeler bağımsız olarak hüküm verirler. Ancak seçimlerde baraj sisteminin olması hukuk devleti ile ilgili değil, demokratik devlet ile ilgili bir durumdur. 7. Kanada OECD nin kurucu üyesi olmakla beraber; Arjantin, Çin, Brezilya ve Kuzey Kore OECD üyesi değildir.. İdare hukuku, Devletin kendi kurumları arasındaki ilişkileri düzenleyen ve Devletin bireylerle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır Olimpiyatları için finale İstanbul un yanı sıra İspanya dan Madrid ve Japonya dan Tokyo şehirleri finale kalmıştır. Yapılan oylama neticesinde olimpiyatların Tokyo da yapılmasına karar verilmiştir. 4. Kuvvetlerin yumuşak ayrılığına dayanan hükümet modeli olan parlamenter sistemin genel özellikleri şu şekilde ifade edilebilir; Bir kişi hem yasama, hem yürütme organında görev alır Yasama meclisi yürütmeyi denetleyip görevinden alabilir Kural olarak Devlet başkanını parlamento seçer Ancak parlamenter sistemlerde yürütme organı yasama meclisini denetleyip görevinden alamaz. 9. Türk dili konuşan ülkeler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacıyla 009 yılında kurulan uluslar arası bir örgüt olan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi ne Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan ve Kazakistan üyedir.. Türkiye nin tanıdığı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa Konseyi ne bağlı bir kuruluştur Ocak 0 te Yunanistanda yapılan seçimlerde Syriza Partisi seçimi kazanmış Aleksis Çipras başbakan olmuştur.