TÜBERKÜLOZ BULAŞMA, TANI, KORUNMA VE TEDAVİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜBERKÜLOZ BULAŞMA, TANI, KORUNMA VE TEDAVİ"

Transkript

1 TÜBERKÜLOZ BULAŞMA, TANI, KORUNMA VE TEDAVİ

2 TB dünyanın en eski hastalıklarından birisidir. Avrupa da neolitik insan vertebralarında, Mısır mumyalarında TB lezyonlarının gösterilmesi hastalığın milattan 4 bin yıl önce bile yeryüzünde varlığını göstermektedir. TB basili ilk olarak 1882 yılında Robert Koch tarafından bulunmuş ve bulucusunun ismi nedeniyle Koch basili olarak anılmıştır.

3 M. Tuberculosis in Mikrobiyolojik özellikleri M.tuberculosis complex: M. tuberculosis, M. bovis, M. africanum, M microti Aside dirençli boyanırlar Dokuda granülamatöz yanıta neden olurlar.

4 Mycobacterium Tuberculosis Üremesi için hem in vivo hem in vitro ortamda oksijene gereksinim duyan zorunlu aerob, hareketsiz ve istemli intrasellüler bir mikroorganizmadır. Mycobacterium Tuberculosis (Myc TB) çoğalma süresi saat olan, yavaş üreyen bir basildir. Çoğalmadan varlığını uzun zaman sürdürebilen dayanıklı bir basildir

5 Solid ve likid özel besiyerlerinde ürer. 3-6 haftada koloniler oluşturur. Yumurtalı besiyerinde (Loewenstein Jensen) ve oleik asid-albumin agarı besiyerinde; optimal ısı: C, ph: 6,5-6,8 olduğunda ve %5-10 CO2 li ortamda üremesi daha kolaydır.

6 Mikobakteriler ısıya duyarlıdır. Kuru yerlerde 2-8 ay canlı kalabilmesine karşın, direkt güneş ışığı altında 2 saat içinde ölürler. Balgam içindeki basil ise güneş ısısı altında saat dayanıklı kalabilir.

7 Biyokimyasal çalışmalar, mikobakteriyel hücre duvarı iskeletinin temel yapısının üç makromolekülden oluştuğunu göstermektedir; peptidoglikanlar, arabinogalaktanlar ve mikolik asitlerdir.

8 Mycobacterium Tuberculosis Hücre duvarı özellikleri A: Plazma membran H A C D E * * G B B: Komplex polimer C: Peptidoglikanlar D: Arabinogalaktan E: Mikolik asit H: Lipoarabinomannan(LAM) * : Plazma membranında, peptitoglikan tabaka ve pl. mb. arasında ve duvar çeperinde değişik proteinler vardır. P.Brennan, F.Collins: Colorado State University

9 EPİDEMİYOLOJİ Dünyada 2 milyar insan verem mikrobu ile infekte. Dünyada toplam 20 milyon hasta var. Her yıl 9 milyon yeni hasta oluşmakta. Her yıl 3 milyon insan bu hastalıktan dolayı ölmekte. Dünyada tüm ölümler içinde 5. sırada.

10

11 TÜRKİYEDE TÜBERKÜLOZ Yılda ölüm, Yılda yeni kayıt Türkiyede; Tbc insidansı(1970 de 100 binde 126,1997 de 31,5) ve enfeksiyon prevelansı(1959 da %56,1981 de %25) azalma yeterli değildir. Gelişmiş ülkelerde(örnğ.hollanda da tbc insidansı 100 binde 8, enf.prevelansı %2) Ülkemizde sorunun boyutlarının devam ettiği görülmektedir.

12 BULAŞMA Tüberküloz hastası her öksürük ile; 1-5 mikron çapında, 1-3 adet basil içeren, 3500 kadar enfeksiyöz parçacığı etrafa saçar.

13 BULAŞMA Tüberküloz basili havada asılı kalabilen damlacıklar aracılığı ile solunum yoluyla bulaşır. Her damlacıkta 3-10 basil bulunur. Damlacıkların sadece %6 sı alveollere ulaşmakta ve enfeksiyon oluşturmaktadır.(primer enfeksiyon)

14 Bulaşmayı Etkileyen Faktörler Hastaya ait Çevresel Basil Yükü Semptom Tedavi Basil Yoğunluğu Resirkülasyon ve Filtrasyon UV ışını Temaslıya ait Temas Derecesi ve Süresi Önceki Enfeksiyon İmmun Sistemin Yeterliliği

15 Hastalığın Gelişmesinde Risk Faktörleri Son 2 yıl içerisinde primer enf. geçirilmesi HIV infeksiyonu İmmünosupresif tedaviler Diabetes mellitus Silikozis Kanserler

16 Yayılma riskini artıran faktörler Hastaların tedavi almaması, tedaviye yeni başlanması, tedaviye yetersiz yanıt vermesi, etkenin çok ilaca dirençli olması.

17 TBC PATOGENEZİ TBC;tbc basilinin konağı istila etmesi ve konak yanıtıyla başlar. M.tuberkülozisle ile infekte birçok konağın yanıtı hem spesifik hem de non spesifiktir.

18 Konuşma Öksürme Hapşırma Tüberkülozlu Hasta (Yayma pozitif) Sağlıklı Kişi

19 Alveol ve respiratuvar bronşa ulaşan partiküller mukosilier transport sisteminin orijini ve alveol yüzeyi boyunca fagositler migrasyonu ile alveoler boşluktan çıkarılır ve alveoler makrofajlar içine alınır.

20 Eğer alveoler yüzeyde birkaç organizma mevcutsa alveolar makrofajlar ile tamamen temizlenir. Bununla birlikte tbc basili taşıyan damlacık çekirdeklerinin çoğu alveole ulaştığında buradaki makrofajlar(yerleşik ve immün olmayan alveoler makrofajlar) tarafından fagosite edilir.

21 Organizmaların öldürülmesi ve nonspesifik savunmaları yetersiz olduğunda basiller çoğalır. Genelikle etkenin sunumunda spesifik hücre aracılı immün cevap olur.

22 İMMUNİTE Tbc enfeksiyonu hücresel immun yanıt ile kontrol edilebilen hücre içi enfeksiyonların tipik bir örneğidir. Enfeksiyonun 3.haftasından itibaren makrofajlar kendi içlerinde işledikleri basilin antijenik yapılarını T helper(cd4+) lenfositlere sunarlar.t helperler aktive olarak Th1 yönünde diferansiye olurlar. Th1ortamda basil antijeni ile karşılaşınca (IL1,6,8,TNF,MİF,İNF,GM-CSF gibi) sitokinler üreterek alv.makrfajları aktive ederler.aktive olan makrofajların basilleri yok edebilme gücü artar,böylece konakçıda basile karşı bir İMMUNİTE gelişmiş olur. Bu dönemde, aktive Th1 belirli bir büyüklüğe erişince de, geç tipte aşırı duyarlılık ortaya çıkar.bunu PPD cilt testinin müsbet olmasıyla anlarız.

23 Bu lezyon spontan olarak iyileşir ve yeni parankimal odak kalsifiye olur.(ghon odak) Hiler lenf nodlarda kalsifikasyon oluşur ve bu iki kalsifasyon birleşerek ghon complexini oluşturur.

24 Primer enfeksiyonun akibeti 1-Basiller spesifik immün yanıtla tamamen yok edilir.primer enfeksiyon düzelir. 2-Basillerin çoğalmaları durdurulur, ama yok edilemezler.basiller dormant hale geçerler.latent infeksiyon. 3-İnfeksiyon devam eder.progresif primer tbc. 4-Basiller kana karışır, hastalık yapar.milier tbc. 5-Birden fazla odakta ve birden fazla organda çoğalmaya devam ederek hastalık.dissemine tbc. 6-Latent basillerin yeniden aktif hale geçmesi ve çoğalması.reaktivasyon tüberkülozu

25 Doku invazyonu fazı esnasıda makrofajlar içinde alveolar duvar boyunca organizmaların transportu lenfatikler aracılığıyla kana giriş olur ve ardından tbc basillemisi olur. Basillemi akışı sırasında organizmalar vücudun tüm organlarına ulaşabilir.

26

27 Basil inhalasyonu Basilin hemen öldürülmesi (PPD-) Primer kompleks (Enf) (PPD+) Latent TB (%95) Primer TB Hast (%5) MTB disseminasyonu Stabilizasyon (Latent TB) menenjit, miliyer TB Reaktivasyon (%5)

28 Tüberküloz Yerleşimi 50% 15% 11% Yayma (+)AC Yayma (-) AC Lenf bezi Plevra Kemik Eklem GÜS 4% 1% 2% 3% 3% 4% 7% Miliyer Menengit Periton Diğer

29 Patogenez Evreleri I.Evre: İlk Karşılaşma II.Evre: Erken Proliferasyon ve Yayım III.Evre: Hücresel İmmünite ve Geç Tip Aşırı Duyarlılığın Gelişmesi IV.Evre: Likefaksiyon, Kavitasyon, Basil Proliferasyonu ve Endobronşiyal Yayım

30 ÖZETLE PATOGENEZ Tüberküloz basili havada asılı kalabilen damlacıklar aracılığı ile solunum yoluyla bulaşır. Her damlacıkta 3-10 basil bulunur. Damlacıkların sadece %6 sı alveollere ulaşmakta ve enfeksiyon oluşturmaktadır. (Primer enfeksiyon) Primer enfeksiyonu takiben enfekte olanların %5-10 unda ilk iki yıl içerisinde Progresif Primer Hastalık gelişmektedir.(çocuk Tipi Tüberküloz)

31 Tb basili ile hiç karşılaşmamış birey Hasta Enfekte birey

32 Progresif Primer Tüberküloz; bulaştırıcılık açısından büyük önem taşımaz. İmmün sistem zayıflayınca;endojen veya eksojen reaktivasyon ile reenfeksiyon tüberkülozu (postprimer TB,erişkin tipi AC TB) gelişir.bu hastaların %50 si yayma + akciğer tüberkülozudur.asıl bulaştırıcı olan gruptur.

33 Yayma (+) Akciğer Tüberkülozu Yayma (-) Akciğer Tüberkülozu Akciğer Dışı Organ Tüberkülozu? Rieder HL. Epidemiologic Basis of Tuberculosis Control. IUATLD. First Ed.1999 s.22

34 1 Enfeksiyöz hasta 20 Enfekte birey %10 unda ilk 2 yıl içinde 2 Hasta Yayma(+) Akciğer tbc. PPD +

35 Tanı Anamnez Fizik Muayene Hemogram ve Biyokimyasal Tetkiler Balgam (Yayma/ Kültür) Tüberkülin testi Akciğer Grafisi İleri Yöntemler

36 HASTALIĞIN BELİRTİLERİ 15 günden fazla süren öksürük. Balgam çıkarma. Kanlı balgam. Ateş. Gece terlemesi. Zayıflama. İştahsızlık.

37 Bulgular Özel bir fizik muayene bulgusu yoktur. Laboratuar: Balgam direkt bakı Sedimantasyon: orta düzeyde Tüberkülin testi: Hastalığı göstermez Radyoloji: Spesifik değil, Kavite, bilateral lezyonlar, apikal yerleşim

38 Akciğer Grafisi Yayma (-) hastaların tanısında önemi vardır Hiçbir radyolojik imaj akciğer tüberkülozuna özgü değildir Hiçbir radyolojik lezyon tüberkülozun aktif veya inaktif olduğunu göstermez

39

40 POSTPRİMER TBC

41 KAVİTER TBC

42 MİLİER TBC

43

44 Toraks BT Görüntüleme yöntemleri TB için kesin tanı koydurucu değildir, tanıya yardımcı testlerdir. Kaviteli infiltrasyon TB dan şüphe edilmesini sağlar.

45 Aktif TB nin HRCT bulguları Santrlobüler,peribronşial nodüller Peribronşial kalınlaşma Asiner nodüler Tomurcuklanmış ağaç görünümü Buzlu cam görünümü Büyük lobüler konsolidasyon

46 Tüberküloz Tanısı Bakteriyolojiktir Yayma Kültür

47 Tüberkülin Deri Testi Tüberküloz basilinin antijenlerinden hazırlanmış, standardize edilmiş, purifiye protein derivesinden(ppd) 5 ünite ön kol derisine verilmesi saat sonra değerlendirme

48 TÜBERKÜLİN CİLT TESTİ (PPD) Deri içine enjeksiyon yapılır saat sonra oluşan kabarıklık ölçülür.

49 PPD TESTİ POZİTİFLİĞİ BCG lilerde (T.C Sağlık Bakanlığı TB Kılavuzu) BCG olmayanlarda 0-5 mm NEGATİF 6-14 mm BCG ye bağlı 0-5 mm NEGATİF 6-9 mm ŞÜPHELİ tekrarlanır 15mm ve üzeri POZİTİF 5mm ve İmmünsupresif kişilerde pozitif 10 mm ve POZİTİF üzeri

50 Test aşağıdaki durumlarda yalancı negatif sonuç verebilir: Viral kızamık, HIV İmmünosupresif ilaç kullanımı Hodgkin lenfoma, lösemi Sarkoidozis Miliyer tbc.

51 Tanı Tüberkülin Cilt Testi Aktif hastalık bulgusu değildir Kişinin tüberküloz basili ile karşılaştığını gösterir Quantiferon-tb testi Elisa yöntemi ile yapılır BCG den etkilenmez ELİSPOT testi RDI geninin ürünü olan ESAT-6 (Early secreted antijenic target 6) ve CFP 10 na (Culture filtrate proteşn 10) karşı oluşan özgül T hücre yanıtının ölçülmesi esasına dayanır BCG den etkilenmez

52 Yeni Tanı Yöntemleri Hızlı kültür yöntemleri BACTEC MGIT Moleküler biyolojik yöntemler Amplifikason testleri PCR Serolojik testler

53 Korunma Tarama Kemoproflaksi BCG

54 Özel Bakteri Populasyonları Teorisi (Mitchison DA 1985) Yüksek Bakteri Çoğalma Hızı Düşük A Grubu Sürekli Çoğalan D Grubu Dormant H (R,S) Z B Grubu Asit Ortam R C Grubu Aralıklı Çoğalan

55 Kemoterapi Dönemi (1952) 1947 Streptomisin 1948 PAS 1950 İsoniyazid 1954 Pirazinamid 1956 Etambutol H+S+PAS (18-24 ay) Ayaktan tedavi araştırmaları ( ) Kısa süreli tedavi araştırmaları ( ) 1969 Rifampisin Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT)

56 Tedavi Şeması Hastalığın Tipi Başlangıç Fazı İdame Fazı Yeni Yayma (+) AC TB, Yayma (-) ve AC dışı organ TB ağır formları Kategori I 2 HRZE 2 HRZS 4 HR Nüks, ara verip dönen ve tedavi başarısızlığı hastaları Kategori II 2 HRZES/1HRZE 5 HRE Yayma (-) ve AC dışı organ TB hafif formları Kategori III Kronik TB hastaları Kategori IV 2 HRZ 2HRZE 2 HRZS Özel merkezlerde tedavi 4 HR

57 Temel antitüberküloz ilaçlar İzoniyazid ve rifampisin en güçlü bakterisidal ilaçlardır, bütün TB basil topluluklarına karşı etkilidir. Rifampisin, varolan en güçlü sterilize edici ilaçtır. Pirazinamid ve streptomisin de bazı TB basil topluluklarına bakterisidaldir. Pirazinamid sadece asit ortamda etkilidir. Streptomisin hızla çoğalan tüberküloz basillerine karşı bakterisidaldir. Etambutol ve tiasetazon, dirençli basillerin ortaya çıkışını önlemek için, daha güçlü ilaçlarla birlikte kullanılır.

58 İlaç yan etkileri İzoniyazid: Hepatit, periferik nöropati, cilt döküntüleri, nörolojik bozukluklar Rifampisin: Bulantı, kusma, karın ağrısı, diyare, baş ağrısı,cilt döküntüleri, hepatit, flu-like send, böbrek yetmezliği, trombositopeni, hemolitik anemi Pirazinamid: Hepatit, cilt döküntüleri, ürik asit yükselmesi, artralji, gut, Etambutol: Optik nörit Streptomisin: işitme kaybı, vertigo-nistagmus, nefrotoksisite, baş dönmesi ve ağız çevresinde uyuşukluk

TÜBERKÜLOZ. Doç. Dr. Bülent Erdur PAUTF Acil Tıp AD EUSEM 2012

TÜBERKÜLOZ. Doç. Dr. Bülent Erdur PAUTF Acil Tıp AD EUSEM 2012 TÜBERKÜLOZ Doç. Dr. Bülent Erdur PAUTF Acil Tıp AD EUSEM 2012 1 Sunu Planı Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Özellikler Tanı ve Ayırıcı Tanılar Tedavi 2 Epidemiyoloji Tbc insanlık tarihi kadar eskidir

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden

Detaylı

Dr. Serir Aktoğu Özkan. kları ve Cerrahisi.

Dr. Serir Aktoğu Özkan. kları ve Cerrahisi. Tüberküloz Dr. Serir Aktoğu Özkan İzmir Göğüs G s Hastalıklar kları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma rma Hastanesi aktogu@yahoo.com Tüberküloz 1)Mikrobiyolojik özellikler 2)Epidemiyoloji 3)Bula Bulaşma

Detaylı

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri

Detaylı

TÜBERKÜLOZDA TANI. Dr.SELAHATTİN ÖZTAŞ SÜREYYAPAŞA GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ

TÜBERKÜLOZDA TANI. Dr.SELAHATTİN ÖZTAŞ SÜREYYAPAŞA GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ TÜBERKÜLOZDA TANI Dr.SELAHATTİN ÖZTAŞ SÜREYYAPAŞA GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ bilmek ve şüphelenmek Tüberküloz; Mycobacterium tuberculosis in neden olduğu bir çok sistemi

Detaylı

Tüberküloz Sorun mudur? Tüberkülozun güncel tanısı ve sorunlar

Tüberküloz Sorun mudur? Tüberkülozun güncel tanısı ve sorunlar Tüberküloz Sorun mudur? Tüberkülozun güncel tanısı ve sorunlar Dr. Nurhan Albayrak Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Ulusal TB Referans Laboratuvarı Tüberküloz Sorun mu? Dünyanın en ölümcül bulaşıcı hastalığı

Detaylı

OLGU 3 (39 yaşında erkek)

OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yakınma OLGU 3 (39 yaşında erkek) Yaklaşık dört aydır öksürük, Kanlı balgam çıkarma, Göğüs ağrısı ve halsizlik yakınmaları Özgeçmiş Beş yıl önce çekilen akciğer radyogramında sağ üst ve alt zonda tespit

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

Mycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir

Mycobacterium. Mycobacterium hücre duvarının lipid içeriği oldukça fazladır ve mikolik asit içerir Mycobacterium Mycobacteriaceae ailesi üyeleri uzun, ince, çomak şekilli, hareketsiz bakterilerdir. Özel ayırt edici boyalarla bir kez boyandıklarında seyreltik asitlerle boyayı vermemeleri yani dekolorize

Detaylı

PNÖMONİ: RADYOLOJİK BULGULARI

PNÖMONİ: RADYOLOJİK BULGULARI SOLUNUM YOLLARI ENFEKSİYONLARI PNÖMONİ: RADYOLOJİK BULGULARI Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir Sol hemitoraksta izlenen lezyon a) Kist hidatik b) Mediastinal kitle c) Parankimal

Detaylı

Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon)

Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberkülozda Yeni Tanı Metodları (Quantiferon) Tüberküloz bütün yaş gruplarında görülen ve tüm sistemleri tutabilen bir hastalıktır. Tüberküloz prevalansının yüksek olduğu toplumlarda genellikle çocuk

Detaylı

AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD)

AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) 1 GÜNDEM Tanım Epidemiyoloji (Hastalığın Yayılımı) Mücadele Soru-Cevap 2 Afrika Hastalığı Nedir? Sivrisinek, kene ve sokucu sineklerle

Detaylı

Prof.Dr.Fuat Gürkan. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Diyarbakır

Prof.Dr.Fuat Gürkan. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Diyarbakır Prof.Dr.Fuat Gürkan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Diyarbakır 1 Tanım LTBE & Pulmoner TB Latent TB Enfeksiyonu TCT* veya QFT pozitif Negatif AC grafisi Semptom

Detaylı

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi

HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi HIV Enfeksiyonu ve Tüberküloz Birlikteliğinin Değerlendirilmesi =Evaluation of HIV Infection and Tuberculosis Concomitance= Behice Kurtaran, Selçuk Nazik, Aslıhan Ulu, Ayşe Seza İnal, Süheyla Kömür, Ferit

Detaylı

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU  71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU www.verem.org 71. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem, Mycobacterium Tuberculosis denilen bir basille oluşan, tedavi edilmezse

Detaylı

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı

Detaylı

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

3. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 3. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 43 yaşında erkek hasta, çiftçi Yakınması: Öksürük, balgam, balgamla karışık kan tükürme, nefes darlığı Hikayesi: Yaklaşık 5 aydır öksürük ve balgam yakınması olan

Detaylı

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası

Verem Eğitim ve Propaganda Haftası TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU TUVSDF www.verem.org.tr Verem Eğitim ve Propaganda Haftası (Her yılın ilk haftası) TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU Kuruluş: 1948 Ord.Prof.Dr.Tevfik

Detaylı

Mikobakteriyoloji Laboratuvarı: Sorular - Sorunlar

Mikobakteriyoloji Laboratuvarı: Sorular - Sorunlar Mikobakteriyoloji Laboratuvarı: Sorular - Sorunlar «Örnek Yönetimi ve Biyogüvenlik ile ilgili Sorunlar» Prof. Dr. Ali Albay 3. Klinik Mikrobiyoloji Kongresi 18-22 Kasım 2015, Antalya Sunum İçeriği Tüberküloz

Detaylı

ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZU

ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZU 21. Yüzyılda Tüberküloz Sempozyumu ve II. Tüberküloz Laboratuvar Tanı Yöntemleri Kursu, Samsun ÇOCUKLUK ÇAĞI AKCİĞER TÜBERKÜLOZU Prof. Dr. Nural Kiper Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DERS NOTLARI. Bulaşma-Tanı-Korunma ve Tedavi

TÜBERKÜLOZ DERS NOTLARI. Bulaşma-Tanı-Korunma ve Tedavi TÜBERKÜLOZ DERS NOTLARI Bulaşma-Tanı-Korunma ve Tedavi Prof:Dr.Recep IŞIK Tüberküloz çok değişik klinik şekillerde görülebilen, kronik, nekrozitan bir enfeksiyondur. Hastalık tüm dünyada, özellikle de

Detaylı

D VİTAMİNİ TARİHSEL BAKI 01.11.2008. 25-D vitamini miktarına göre değişir. öğünde uskumru yesek de, böbrekler her

D VİTAMİNİ TARİHSEL BAKI 01.11.2008. 25-D vitamini miktarına göre değişir. öğünde uskumru yesek de, böbrekler her VİTAMİN BİYOKİMYASI D VİTAMİNİ BU BÖLÜMDE ANLATILACAK KONULAR: Tarihsel Bakış D vitamininin kimyasal ve biyolojik fonksiyonları Besin kaynakları Hazırlayan: V. Murat BOSTANCI Toksisite 1 2 TARİHSEL BAKI

Detaylı

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,

Detaylı

İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri nde 1995-2000 Yılları Arasında İzlenen Çocukluk Çağı Tüberküloz Olgularının Retrospektif Analizi #

İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri nde 1995-2000 Yılları Arasında İzlenen Çocukluk Çağı Tüberküloz Olgularının Retrospektif Analizi # İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri nde 1995-2000 Yılları Arasında İzlenen Çocukluk Çağı Tüberküloz Olgularının Retrospektif Analizi # Dursun TATAR, Serpil ALPTEKİN, İpek COŞKUNOL, Mert AYDIN, Semih

Detaylı

Çocukluk Çağı Tüberkülozu. Prof.Dr.Ayper SOMER İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı

Çocukluk Çağı Tüberkülozu. Prof.Dr.Ayper SOMER İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Çocukluk Çağı Tüberkülozu Prof.Dr.Ayper SOMER İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı www.aypersomer.com Tüberküloz görülme sıklığı 1986 dan beri artmaktadır. Dünya nüfusunun

Detaylı

Tüberküloz Tedavisinde Temel İlkeler

Tüberküloz Tedavisinde Temel İlkeler Tüberküloz Tedavisinde Temel İlkeler Dr. Tülin Sevim Süreyyapaşa Göğüs Kalp ve Damar Hastalıkları Eğitim Hastanesi Sunum Akışı Tüberküloz tedavisinin tarihçesi Tüberküloz tedavisinin biyolojik temelleri

Detaylı

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir? TÜBERKÜLOZ Verem; TB; TBC; Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU. Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU. Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu Endodonti Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Eğitim Müfredatı 2011 Ankara 1 TUK Endodonti

Detaylı

Tarihçe TÜBERKÜLOZ. Epidemiyoloji

Tarihçe TÜBERKÜLOZ. Epidemiyoloji TÜBERKÜLOZ Dr Ali Erhan Nokay Tarihçe MÖ 3000 li yıllarda Nil nehri kıyısında bir kasabada yaşayan ve kanlı balgam çıkararak ölen genç bir kıza kadar uzanmaktadır MÖ 1000 yaşamış olan rahip Nesperehan

Detaylı

SPROGVURDERING OG SPROGSCREENING AF 3-ÅRIGE BØRN

SPROGVURDERING OG SPROGSCREENING AF 3-ÅRIGE BØRN SPROGVURDERING OG SPROGSCREENING AF 3-ÅRIGE BØRN Århus Kommune Børn og Unge Århus Belediyesinde Yaşayan 3 Yaşındaki çocuklar için Dil Durum Değerlendirmesi/Dil Tarama Testi Önsöz Sevgili ebeveynler İyi

Detaylı

Muzaffer Fincancı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Muzaffer Fincancı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Muzaffer Fincancı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi HIV infeksiyonlu hastalarda tüberküloz sıklığı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi 212 HIV infeksiyonlu hasta - 8 Akciğer tüberkülozu - 4

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Tüberküloz Daire Başkanlığı VEREM HASTALIĞI VEREM (TÜBERKÜLOZ) NEDİR? Verem hastalığı; verem mikrobunun solunum yolu ile alınmasıyla oluşan bulaşıcı bir

Detaylı

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ

TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ TÜBERKÜLOZ LABORATUVARI TEST REHBERİ TEST ADI SONUÇ VERME ARB (Aside Dirençli Bakteri) Boyalı Direkt Bakı Erlich- Ziehl Neelsen boyamalı preparatta mikroskobik inceleme (acil ise her saat). Her gün 14:30,

Detaylı

4- Solunum Sisteminin Çalışması : Solunum sistemi soluk (nefes) alıp verme olayları sayesinde çalışır.

4- Solunum Sisteminin Çalışması : Solunum sistemi soluk (nefes) alıp verme olayları sayesinde çalışır. SOLUNUM SİSTEMİ Canlılar yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duyulan bu enerji besinlerden karşılanır. Hücre içerisinde besinlerden enerjinin üretilebilmesi için,

Detaylı

KİST HİDATİK. Yrd.Doç.Dr Süreyya YILMAZ

KİST HİDATİK. Yrd.Doç.Dr Süreyya YILMAZ KİST HİDATİK Yrd.Doç.Dr Süreyya YILMAZ Hidatik kist tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanlarda görülen, hayvanlardan insanlara geçen endemik paraziter hastalık Sestod gurubunda yer alan bir parazit 1. Echinococcus

Detaylı

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem

Detaylı

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri

TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri TÜBERKÜLOZ Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis mikrobu ile oluşan bulaşıcı bir hastalıktır. Kişiden kişiye solunum yoluyla bulaşir. Hasta kişilerin öksürmesi, aksırması, hapşurması, konuşması ile havaya

Detaylı

TÜBERKÜLOZ TANISINDA YENİ BELİRTEÇLER

TÜBERKÜLOZ TANISINDA YENİ BELİRTEÇLER TÜBERKÜLOZ TANISINDA YENİ BELİRTEÇLER Doç.Dr.Alpaslan ALP Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 24.Mart.2017 Antalya 1 KLİMİK-2017 Kongresinin Değerli Düzenleme Kurulu

Detaylı

TDS 220 İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ

TDS 220 İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ TDS 220 İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Yrd.Doç.Dr. Soner METE Ders Hakkında Çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehdit eden etmenleri, bu etmenlerin önlenmesine ilişkin yürütülen politikalar, işverenlerin

Detaylı

Ekstrapulmoner Tüberkülozlu Olgularımız #

Ekstrapulmoner Tüberkülozlu Olgularımız # Ekstrapulmoner Tüberkülozlu Olgularımız # Nilgün TAVUSBAY, Nimet AKSEL, Aydan ÇAKAN, Güzin GÜLERÇE, Şevket DERELİ, Ayşe ÖZSÖZ İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İZMİR

Detaylı

Akciğer kanserinde radyolojik bulgular, değerlendirme. Dr. Canan Akman İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı

Akciğer kanserinde radyolojik bulgular, değerlendirme. Dr. Canan Akman İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Akciğer kanserinde radyolojik bulgular, değerlendirme Dr. Canan Akman İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Radyolojik bulgular, ipuçları Göğüs duvarı invazyonu, mediasten invazyonu Nodal

Detaylı

TÜBERKÜLOZ TANISINDA YEN B R MMUNOLOJ K TEST (QUANTIFERON)

TÜBERKÜLOZ TANISINDA YEN B R MMUNOLOJ K TEST (QUANTIFERON) TÜBERKÜLOZ TANISINDA YEN B R MMUNOLOJ K TEST (QUANTIFERON) Tüberküloz bütün yafl gruplar nda görülen ve tüm sistemleri tutabilen bir hastal kt r. Tüberküloz prevalans n n yüksek oldu u toplumlarda genellikle

Detaylı

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri:

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri: HEPATİT C TESTLERİ Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri: * Anti HCV ve * HCV RNA PCR dır. Bu testler hepatit C hastası olup olmadığınızı, hepatit C taşıyıp taşımadığınızı, kronik hepatit

Detaylı

1. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya

1. OLGU. Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 1. OLGU Tüberküloz Kursu 2008 Antalya 49 yaşında kadın hasta, ev hanımı Yakınması: Öksürük, balgam Hikayesi: Yaklaşık 2 aydır şikayetleri olan hasta akciğer grafisinde lezyon görülmesi üzerine merkezimize

Detaylı

Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği

Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Tüberküloz Peritonit Serpil EROL SBÜ, Haydarpaşa SUAM Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği Türkiye de Tüberküloz S. Bakanlığı Türkiye de Verem Savaşı 2017 Raporu Akc dışı tbc olguları

Detaylı

Akciğer Kanserinde Tanı Yöntemleri

Akciğer Kanserinde Tanı Yöntemleri Akciğer Kanserinde Tanı Yöntemleri Akciğer kanserinin tanısında anamnez, fizik muayene, tam kan sayımı ve rutin biyokimya testlerinden sonra; Noninvaziv (akciger filmi, toraks BT, PET, balgam sitolojisi),

Detaylı

M KROB YOLOJ K ÖZELL KLER

M KROB YOLOJ K ÖZELL KLER Tüberküloz Türk Toraks Derne i Okulu Doç. Dr. Kemal TAHAO LU Süreyyapafla Gö üs Hastal klar ve Gö üs Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi, STANBUL e-mail: drkemaltahaoglu@hotmail.com M KROB YOLOJ K

Detaylı

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana

Detaylı

Transplantasyon Sonrası Tüberküloz: Tanı ve Tedavi

Transplantasyon Sonrası Tüberküloz: Tanı ve Tedavi Transplantasyon Sonrası Tüberküloz: Tanı ve Tedavi Dr. Mustafa Keleş Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları AD-Nefroloji BD Atatürk Üniversitesi Organ Nakli Merkezi 22-26 Ekim 2015, Antalya

Detaylı

Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri

Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri Gelişim psikolojisi, bireylerin yaşam boyunca geçirdiği bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal

Detaylı

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ Sayfa No: / 5. AMAÇ: Bu Prosedürün amacı Sakarya Yenikent Devlet Hastanesinde yapılan faaliyetlerde "Hasta ve Çalışan Güvenliği" açısından oluşabilecek tehlikeleri tanımlayarak, bu tanımlamalar neticesinde

Detaylı

Olgu sunumu. Doç. Dr. Erkan Çakır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

Olgu sunumu. Doç. Dr. Erkan Çakır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Olgu sunumu Doç. Dr. Erkan Çakır Bezmialem Vakıf Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Şikayet ve hikayesi E.K 13 yaş kız hasta Özel bir tekstil atölyesinde

Detaylı

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları

Detaylı

DR.NEJLA YILMAZ GÖCEN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Aralık 2017

DR.NEJLA YILMAZ GÖCEN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Aralık 2017 DR.NEJLA YILMAZ GÖCEN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Aralık 2017 1 Anamnez 60 yaşında kadın hasta Üşüme, titreme, terleme, bulantı, kusma, çarpıntı,

Detaylı

MİKOBAKTERİ (MYCOBACTERIUM) İNFEKSİYONLARI

MİKOBAKTERİ (MYCOBACTERIUM) İNFEKSİYONLARI MİKOBAKTERİ (MYCOBACTERIUM) İNFEKSİYONLARI Mycobacterium tuberculosis insan M.bovis sığır M. avium subs. avium kanatlı M. microti sıçan M. marinum balık TÜBERKÜLOZ (VEREM) M.avium subsp.paratuberculosis

Detaylı

Meme kanseri taramasi

Meme kanseri taramasi Meme kanseri taramasi 2015 Bevolkingsonderzoek Neden halk taraması yapılır? BMeme kanseri çok sık görülür. Hollanda da yaklaşık her 8 kadından 1 i hayatında meme kanserine yakalanır. Bu kadınların çoğu

Detaylı

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Esaslar Amaç Madde 1- (1)Bu

Detaylı

EDİRNE BELEDİYE BAŞKANLIĞI ÇEVRE KORUMA VE KONTROL BİRİMİ

EDİRNE BELEDİYE BAŞKANLIĞI ÇEVRE KORUMA VE KONTROL BİRİMİ EDİRNE BELEDİYE BAŞKANLIĞI ÇEVRE KORUMA VE KONTROL BİRİMİ ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDA ATIK PİLLERİN YÖNETİMİ Çevre Koruma ve Kontrol Birimi Çavuş Bey Mah. No: 1 EDİRNE Tel:

Detaylı

Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210

Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 KONU İLGİ Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Besleme TERCÜME VE DERLEME Ürün Müdürü Esra ÇINAR

Detaylı

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar

Türkiye'de Yıllara Göre Yeni Verem Hasta Sayıları. 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2007 Yıllar Verem Haftası etkinlikleri çerçevesinde Akkuş İlçe Sağlık Grup Başkanımız Dr. Mustafa AKDOĞAN 18/01/2010 tarihinde ilçemizde çalışan din adamları ve halka yönelik verem hastalığı ile ilgili çeşitli bilgiler

Detaylı

Özel durumlarda tüberküloz tedavisi

Özel durumlarda tüberküloz tedavisi Özel durumlarda tüberküloz tedavisi Dr. Serir Aktoğu Özkan aktogu@yahoo.com İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ÖZEL DURUMLARDA TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ Gebelik Lohusalık, emzirme,

Detaylı

AKCİĞER TÜBERKÜLOZU & MİLİYER TÜBERKÜLOZ. Uzm. Dr. Hülya Dirol Prof. Dr. Ömer Özbudak Akdeniz Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

AKCİĞER TÜBERKÜLOZU & MİLİYER TÜBERKÜLOZ. Uzm. Dr. Hülya Dirol Prof. Dr. Ömer Özbudak Akdeniz Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD AKCİĞER TÜBERKÜLOZU & MİLİYER TÜBERKÜLOZ Uzm. Dr. Hülya Dirol Prof. Dr. Ömer Özbudak Akdeniz Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD Çıkar çatışması beyanı: Konu ile ilgili olarak herhangi bir kurum veya firma

Detaylı

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 08 Ekim 2009 05:19 - Son Güncelleme Perşembe, 08 Ekim 2009 05:22

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 08 Ekim 2009 05:19 - Son Güncelleme Perşembe, 08 Ekim 2009 05:22 Çocuğumun Sık Sık Başı Ağrıyor Ne Yapabilirim? Başağrısı toplumun büyük kesiminde görülebilen ve insanların büyük çoğunluğunun hayatlarının değişik dönemlerinde karşılaştığı ve çare aradığı bir problemdir.

Detaylı

Erken Evre Akciğer Kanserinde

Erken Evre Akciğer Kanserinde Erken Evre Akciğer Kanserinde Görüntüleme Dr. Figen Başaran aran Demirkazık Hacettepe Universitesi Radyoloji Anabilim Dalı Kasım 2005 Mayıs 2006 Müsinöz ve nonmüsinöz tipte bronkioloalveoler komponenti

Detaylı

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu antalya EAH Çalışmaya Katılan

Detaylı

Akciğer Tüberkülozu Dr. Serir Özkan

Akciğer Tüberkülozu Dr. Serir Özkan Akciğer Tüberkülozu Dr. Serir Özkan aktogu@yahoo.com S.B.Ü. İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi End TB Stratejisi Vizyon: Tüberkülozsuz birdünya sıfır ölüm,

Detaylı

EK: VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017)

EK: VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017) EK: 1 70. VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI BİLGİ NOTU (01-07 Ocak 2017) VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 1947 yılında kutlanmaya başlamıştır. Her yıl Ocak ayının

Detaylı

BASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI

BASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI Sayı: 42 BASIN DUYURUSU 2001 YILI PARA VE KUR POLİTİKASI Gazi Erçel Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 22 Aralık 2000 Ankara 2001 yılında uygulanacak para ve kur politikasının çerçevesi, uygulama prensipleri

Detaylı

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Münevver Erdinç Ege Üniversitesi

Detaylı

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 1/ 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

Tıp Fakültesi Dönem Temsilcileri Grubu Yönergesi

Tıp Fakültesi Dönem Temsilcileri Grubu Yönergesi KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi Dönem Temsilcileri Grubu Yönergesi Amaç MADDE 1 Bu yönergenin amacı, Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi ne kayıtlı öğrencilerin eğitim, sağlık, spor

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması Araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

Meme Radyoterapisi sonrası komplikasyonlar. Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD

Meme Radyoterapisi sonrası komplikasyonlar. Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD Meme Radyoterapisi sonrası komplikasyonlar Dr. Görkem Aksu Kocaeli Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD RT nin amacı: - Mikroskopik rezidüel hastalığı önlemek - Multisentrik hastalık gelişimini önlemek

Detaylı

DÜNYADA TÜBERKÜLOZ DURUMU

DÜNYADA TÜBERKÜLOZ DURUMU KRONİK K BÖBREK B BREK YETMEZLİĞİ VE TÜBERKT BERKÜLOZ Doç.. Dr. Şule Akçay Başkent Üniversitesi Tıp p Fakültesi Göğüs s Hastalıklar kları ABD DÜNYADA TÜBERKT BERKÜLOZ DURUMU Dünya nüfusunun 1/3 ü TB basili

Detaylı

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler

Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının

Detaylı

Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Genelgesi 2004 / 64

Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Genelgesi 2004 / 64 Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Genelgesi 2004 / 64 Tarihi:03.05.2004 Sayısı:2004/64-1838 SAĞLIK BAKANLIĞI Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ANKARA 03/05/2004 Sayı : B100ACS0140000-9216/1853

Detaylı

(UZMANLIK TEZİ) Dr. YAVUZ SELİM İNTEPE

(UZMANLIK TEZİ) Dr. YAVUZ SELİM İNTEPE T.C SAĞLIK BAKANLIĞI YEDİKULE GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 1.GÖĞÜS HASTALIKLARI KLİNİĞİ Şef. Dr. Saadettin ÇIKRIKÇIOĞLU BALGAM YAYMA NEGATİF, KLİNİK VE RADYOLOJİK

Detaylı

Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım. Klinik-Radyolojik İpuçları

Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım. Klinik-Radyolojik İpuçları Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım Klinik-Radyolojik İpuçları Çalıştığınız bölüm? 1-İnfeksiyon Hastalıkları 2-Hematoloji 3-Onkoloji 4-Göğüs Hastalıkları 5-Radyoloji 6-Diğer Bağışıklığı

Detaylı

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29

Yönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29 Dünyanın Derdi Depresyon Dünyada 120 milyon kişi depresyonda. 185 ülkenin verilerine göre 2020 yılında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada depresyon olacak. İSTANBUL - Türkiye psikiyatri Derneği'nin

Detaylı

HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı

HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Hava kirliliğinin kaynakları Solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkili

Detaylı

Geniş tanımlama ile parazitler: Maizels J Biol 2009, 8:62

Geniş tanımlama ile parazitler: Maizels J Biol 2009, 8:62 Mikroplar ve Konak Adaptasyonu: Savaşamıyorsan Anlaş Doç. Dr. Fadile Yıldız Zeyrek Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Geniş tanımlama ile parazitler: Maizels J Biol 2009, 8:62 Parazitler

Detaylı

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi

Detaylı

Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ

Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü UYGULAMA VİDEOSU LİTERATÜR GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ SUPRATHEL Geçici Deri Eşdeğeri İle Yenilikçi Yanık ve Yara Tedavisi

Detaylı

Laboratuar (saat/hafta) Mesleki İngilizce II BES310 6. Bahar 3 0 3 4

Laboratuar (saat/hafta) Mesleki İngilizce II BES310 6. Bahar 3 0 3 4 Mesleki İngilizce-II Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori Laboratuar Mesleki İngilizce II BES310 6. Bahar 3 0 3 4 Önkoşullar Yok Dersin dili İngilizce Dersin Türü Zorunlu Dersin öğrenme ve Öğrencinin içinde bulunacağı

Detaylı

Dünyada ve Ülkemizde Meslek hastalıkları

Dünyada ve Ülkemizde Meslek hastalıkları Dünyada ve Ülkemizde Meslek hastalıkları Dr. Rana GÜVEN, MSc., PhD. Genel Md. Yrd. Dr. R. Güven 01.11.2012 1 İÇERİK Dünyada ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Mevcut Durumu Meslek hastalıklarının

Detaylı

Doç. Dr. Orhan YILMAZ

Doç. Dr. Orhan YILMAZ Yazar Ad 151 Doç. Dr. Orhan YILMAZ İnsanda iletişimin en önemli araçlarından biri olan ses, kişinin duygusal yapısını yansıtan bir olaydır. Yaş ilerledikçe tüm organlarda görülebilen yaşlanma konuşma

Detaylı

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM)

TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM) TÜBERKÜLOZ DIŞI MİKOBAKTERİLER (TDM) Ne zaman etkendir? Duyarlılık testleri ne zaman ve nasıl yapılmalıdır? Nasıl tedavi edilmelidir? TDM NE ZAMAN ETKENDİR? Şebeke suyundan, topraktan, doğal sulardan,

Detaylı

Çocukluk Çağında Akut Myeloid Lösemi

Çocukluk Çağında Akut Myeloid Lösemi 1945 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI Çocukluk Çağında Akut Myeloid Lösemi Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı ÇOCUKLUK ÇAĞI

Detaylı

Elma ve armutta ateş yanıklığı (Erwinia amylovora)

Elma ve armutta ateş yanıklığı (Erwinia amylovora) Elma, armut ve ayva gibi yumuşak çekirdekliler ile diğer bazı kimi sert çekirdekliler konukçusudur. Asıl zararı yumuşak çekirdeklilerde olu hastalık özellikle elma ve armutta şiddetli zararlara neden olmaktadır.

Detaylı

CROSSMATCH (ÇAPRAZ KARŞILAŞTIRMA TESTİ)

CROSSMATCH (ÇAPRAZ KARŞILAŞTIRMA TESTİ) CROSSMATCH (ÇAPRAZ KARŞILAŞTIRMA TESTİ) Dr. İhsan Karadoğan V. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 18-22 Kasım 2012 Antalya 1111 1111 1111 1111 UYGULAMA BASİT YORUM SON DERECE KARMAŞIK

Detaylı

ÖZEL KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ

ÖZEL KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ HASTANEMİZ KOMİTE VE EKİPLERİN İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ 1.0 AMAÇ: Hastanedeki ekip, yönetim ekibi, komisyon ve komitelerin; hizmet kalite standartları ve kalite yönetim sistemine uygunluğunun ve devamlılığının

Detaylı

İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar

İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar Dr. Dilek Çolak 10 y, erkek hasta Olgu 1 Sistinozis Böbrek transplantasyonu Canlı akraba verici HLA 2 antijen uyumsuz 2 Olgu 1 Transplantasyon öncesi viral

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. SPRAMAX 1.5 M.I.U film kaplı tablet Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her kaplanmış tablet; 1.500.000 IU Spiramisin içerir. Yardımcı maddeler: Hidroksipropil selüloz, Prejelatinize Mısır Nişastası,

Detaylı

Çocuğum Krup Oldu! Türkischer Elternratgeber Krupp. Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz.

Çocuğum Krup Oldu! Türkischer Elternratgeber Krupp. Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz. Türkischer Elternratgeber Krupp Çocuğum Krup Oldu! Doktorunuzla birlikte çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz. Anne babalar için yararlı ipuçları: Bir krupnöbetinde ne yapmalı? Krupa karşı hangi ilaçlar

Detaylı

Şeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri

Şeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri ÖNEMLİ! İlaçlarınızı düzenli kullanmanız çok önemlidir. Kilonuza dikkat ediniz. Ani bir kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) durumuna karşı yanınızda her zaman birkaç adet şeker bulundurunuz. Mutlaka egzersiz

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI CASODEX 150 mg film tablet Ağız yoluyla alınır. Etkin madde: 150 mg bikalutamid Yardımcı maddeler: Laktoz monohidrat, magnezyum stearat, polividon, sodyum nişasta glikolat, hipromelloz,

Detaylı

YÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

YÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ 22 Mayıs 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28300 Kafkas Üniversitesinden: YÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve

Detaylı

ÖNSÖZ. Tüberküloz El Kitabı

ÖNSÖZ. Tüberküloz El Kitabı ÖNSÖZ Bilinen en eski hastalıklardan biri olan Verem Hastalığı (Tüberküloz), dünyada her yıl milyonlarca insanı tehdit eden, acil hareket planı gerektiren, ölümcül, ancak tedavi edilebilir; bulaşıcı bir

Detaylı