2015 Vatandaşlık. KONU ANLATIMI Genel, Kültürel ve Güncel Konular SİYASİ ALANDAKİ GÜNCEL BİLGİLER

Transkript

1 2015 SİYASİ ALANDAKİ GÜNCEL BİLGİLER 2015 yılında AB dönem başkanları ilk altı ay için Letonya ikinci altı ay için ise Lüksemburg dur. KKTC de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bağımsız aday Mustafa Akıncı oyların yüzde sini alarak zaferini ilan etmiştir. Mehmet Ali Talat tan 2010 yılında koltuğu devralan Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, 5 yıl aradan sonra koltuğu Mustafa Akıncı ya devretmiş oldu. Ocak 2015 te Fransa nın başkenti Paris te mizah dergisi Charlie Hebdo nun merkezine silahlı kişilerce saldırı düzenlendi. Ocak 2015 te 90 yaşında hayatını kaybeden Suudi Arabistan Kralı Abdullah bin Abdülaziz El Suud için Türkiye de bir günlük resmi yas ilan edilmiştir. Güney Afrika nın efsanevi lideri Nelson Mandela Aralık 2013 te hayatını kaybetmiştir. Mandela 27 yıl hapis yattıktan sonra Güney Afrika nın seçilmiş ilk siyahi devlet başkanıdır. Mandela 1993 yılında Nobel Barış Ödülü nü almıştı. Suudi Arabistan, Mart 2015 te Yemen de ilerleyişini sürdüren Husi militanlarına karşı Kararlılık Fırtınası operasyonunu başlatmıştır. Azerbaycan Hava Kuvvetleri uçaklarının yurt dışında katıldıkları ilk tatbikat olan TURAZ Şahini 2015 Tatbikatı, Konya da başlamıştır. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği nin (TÜSİ- AD) 17. başkanı olarak 22 Ocak 2015 de Cansen Başaran-Symes seçilmiştir. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanlığı na Mart 2015 te Prof. Dr. Ömer Demir getirilmiştir. TBMM Başkanlığı na bağlı Kamu Başdenetçiliği ne dört yıllığına Mehmet Nihat Ömeroğlu seçilmiştir. (İdareyle ilgili şikâyetler yargıya taşınmadan uzlaşmayla çözülmeye çalışılacak). Türkiye, 2015 te G-20 dönem başkanlığını üstlenmiştir. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı nın (AGİT) 2015 dönem başkanlığını Sırbistan yapmaktadır. 9 Ağustos 2014 de başlayan ABD de 18 yaşındaki siyahi genç Michael Brown un beyaz polis tarafından öldürülmesiyle başlayan olaylara gencin öldürüldüğü yer olan Ferguson Kasabası ndan dolayı Ferguson Protestoları adı verilmiştir. Ferguson, ABD nin Missouri eyaletindedir. Birleşik Krallık; İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda dan oluşmaktadır. 18 Eylül 2014 tarihinde Birleşik Krallık tan ayrılma ile ilgili referandum yapan ülke İskoçya dır. İskoçya halkı, 18 Eylül 2014 teki referandumda % 55 oyla ayrılmamaya karar vermiştir. Avrupa Yeşil Başkent Ödülü; 2013 yılında Fransa nın Nantes şehrine, 2014 yılı için Danimarka nın Kopenhag kentine aittir e ise Kütahya adaydır. Kütahya Belediyesi, kişi başına düşen yeşil alan miktarını son 8 yılda 2 metrekareden 12 metrekareye çıkararak, 2015 Avrupa Yeşil Başkenti ne aday oldu. Yeni Büyükşehir olan illerimiz: Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa, Van ve Ordu dur. Büyükşehir sınırları içerisinde bulunan İl Özel İdareleri kaldırılmıştır. Büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırları olarak değiştirildi. Önceden sadece İstanbul ve Kocaeli büyükşehir belediyeleri için geçerli olan bu durum şimdi tüm büyükşehir belediyeleri için geçerli oldu. 21 Mart 2013 tarihinde Resmi Gazete de yürürlüğe giren kanunla Ordu, Türkiye nin en son büyükşehir belediyesi olmuştur (30. Büyükşehir Belediyesi). Kasım 2013 te Yassı Ada nın ismi Demokrasi ve Özgürlük Adası olarak değiştirilmiştir. Türkiye nin Suriye ye karşı güvenliğini sağlamak için NATO dan talep ettiği Patriot füzeleri Almanya, Hollanda ve ABD den gelmiş; Adana, Gaziantep ve Kahramanmaraş a yerleştirilmiştir. Rus askerlerinin Kırım a girmesiyle patlak veren 2014 Kırım Krizi, Ukrayna ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti nde ortaya çıkmıştır. Kırım Özerk Cumhuriyeti nde 2014 te düzenlenen referandum sonucunda halkın yüzde 93 ü evet oyu kullanarak Rusya ya katılmayı onaylamıştır. 1

2 2011 yılında bağımsızlığını kazanan Güney Sudan BM tarafından 193. ülke olarak üyeliğe kabul edildi. Kasım 2012 de Birleşmiş Milletler de üye olmayan gözlemci devlet statüsü verilen Filistin ilk oyunu Kasım 2013 te BM de yargıç seçiminde kullanmıştır. Birleşmiş Milletler Orman Forumu 8-12 Nisan 2014 te İstanbul da yapılmıştır. Birleşmiş Milletler (BM) 2014 yılını Kristalografi (Kristal Bilimi) yılı ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler (BM) 2015 yılını Uluslararası Işık Yılı ilan etmiştir. Türkiye nin de içinde yer aldığı Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri (TAKM) Teşkilatı kurulmuştur. İlk dönem başkanlığını ve teşkilatın daimi sekretaryalığını ise 2014 Mayıs ayına kadar Türkiye yürütmüştür. Türkiye-Azerbaycan-Ermenistan arasında sorun olan açılıp açılmaması tartışılan Alican sınır kapısı Iğdır il sınırları içindedir. AB ye üye olmak isteyen ülkeler ilk olarak Avrupa Konseyi ne başvuruda bulunurlar. Libya lideri Muammer Kaddafi halk tarafından linç edilerek öldürülmüştür (Ekim 2011). G-7 Brüksel de toplanmıştır. Kırım krizini görüşmek üzere Lahey de bir araya gelen G-7 ülkelerinin liderleri, Rusya nın Soçi kentinde 2014 te yapılması planlanan G-8 Zirvesi, Rusya dan (Soçi kenti) alınmıştır. Hırvatistan; 2013 yılında Avrupa Birliği ne 28. tam üye olarak katılmıştır. İslam Zirvesi, 2014 yılında Türkiye de yapılmıştır. Genel Sekreteri İyad Medeni (Suudi Arabistan). Ocak 2014 te düzenlenen 6. Büyükelçiler Konferansı Ankara, Adana ve Mersin illerinde düzenlenmiştir. Demokratikleşme paketi kapsamında Kasım 2013 te Siirt in Aydınlar ilçesinin ismi, Tillo olarak değiştirilmiştir Mart 2014 tarihlerinde 3. Nükleer Güvenlik Zirvesi Hollanda da yapılmıştır. Türkiye nin Ekim 2013 te hava ve füze savunma sistemi alımı için Çin e yönelmesi NATO ve ABD nin tepkisini çekmiştir. Malatya Kürecik te NATO Füze Radar Savunma Sistemleri kurulmuştur sonunda geçerliliğini yitiren Kyoto Protokolü nün sona erme zamanı 2020 olarak yenilenmiştir. KYOTO protokolüne hiç imza atmayan ülkeler: Hindistan, Çin ve ABD dir. Kyoto Protokolü verilerine göre dünya atmosferine bol miktarda sera gazı bırakarak dünyanın aşırı kirlenmesine neden olan ilk üç ülke; Çin, ABD ve Hindistan dır. Dünya mayınlarını yok etmeyi amaçlayan sözleşmenin adı Ottowa Sözleşmesi dir. Dünyadaki kalıcı organik kirleticilerin kısıtlanmasını öngören antlaşma Stockholm Antlaşması dır. İlk kez 1985 yılında imzalanan AB üyelerine pasaportsuz ulaşım imkanı tanıyan Schengen Anlaşması genişletilmiştir. Malta ve eski doğu Avrupa ülkelerinin katılımıyla Schengen ülkelerinin sayısı 24 e çıkmıştır. Şimdiye kadar, 13 AB ülkesi ile AB dışından İzlanda ve Norveç in de taraf olduğu Schengen Anlaşması na; Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya, Estonya, Letonya, Litvanya ve Malta katılmıştır. AB üyelerinden İngiltere ve İrlanda ise Schengen Anlaşması na taraf olmamıştır. Arjantinli Jorge Mario Bergoglio (I. Francis) 266. papa olup Avrupa kıtası dışından seçilen ilk papadır. I. Françis, Papa 16. Benedikt in istifası üzerine seçilmiştir. UNESCO, 2013 Barış Ödülü nü Fransa Cumhurbaşkanı, François Hollande a vermiştir. Suriye deki kimyasal silahların imhası sürecindeki başarılı faaliyetlerinden dolayı 2013 Nobel Barış Ödülü, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü ne verilmiştir. Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW) adına ödülü Ahmet Üzümcü almıştır. Mart 2013 te düzenlenen 13. Dünya Sosyal Forumu ilk defa bir Arap devletinde, Tunus ta yapılmıştır. Mısır ile İran arasında 34 yıl aradan sonra ilk uçak seferi yapılmıştır (31 Mart 2013). Kraliçe Beatrixin in tahtı bırakmasından sonra Hollanda da 123 yıl sonra bir kral tahta çıkmıştır. Hasan Ruhani seçimleri %52 oy oranıyla kazarak 2013 yılında İran İslam Cumhuriyeti nin 7. Cumhurbaşkanı seçilmiştir Mayıs ayı itibariyle ABD Dışişleri bakanı Jhon Kerry dir. Yaşadığı ekonomik kriz nedeniyle Yunanistan dan sonra IMF den ekonomik yardım talep eden ülke İspanya dır. 2

3 Almanya tarihinde ilk defa bir Türk, Almanya Bakanlar Kurulu nda yer almıştır (Ayhan Özoğuz). Birleşmiş Milletler tarihinde ilk defa bir kadını Kıbrıs a barış gücü komutanı olarak atamıştır (Mayıs 2014). Komutan Kristin Lund tur. Tarihinde ilk defa Şubat 2014 te Genelkurmay Başkanlığı kurulan ülke Kırgızistan dır. İlk genelkurmay başkanı Asanbek Alımkocayev olmuştur. İslam İş Birliği Teşkilatı nın yılları arası dönem başkanlığını Türkiye yapacaktır. 22 Arap ülkesinin bulunduğu Arap Ligi, 1945 te Mısır, Irak, Ürdün, Suudi Arabistan, Lübnan ve Suriye tarafından ekonomik, sosyal ve kültürel ilişkileri düzenlemek amacıyla kurulmuştur. Türkiye gözlemci ülkedir. Türkiye nin zorunlu yargılama yetkisini kabul ettiği Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 5 Mayıs 1949 da kurulmuş, merkezi Fransa nın Strazburg kentidir. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ne 9 Ağustos 1949 da üye olmuştur. Türkiye nin kurucu üye olduğu kurumlar şunlardır: Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Konseyi (CE), Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), İslam İş Birliği Teşkilatı (İİT), Karadeniz Ekonomik İş Birliği Teşkilatı (KEİ), Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), İslam Kalkınma Bankası (İKB), Gelişmekte Olan Sekiz Ülke (D-8), Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT). EKONOMİ ALANINDAKİ GÜNCEL BİLGİLER 2015 EXPO Fuarı MİLANO da yapılacaktır. EXPO: Dünya Kupası ve Olimpiyat Oyunları ndan sonra gelen en büyük ekonomik ve kültürel organizasyondur. EXPO 3-6 ay arasında sürmektedir. İlk EXPO 1851 yılında Londra da düzenlenmiştir. Dubai, Expo 2020 ye ev sahipliği yapmaya hak kazanmıştır Ocak 2015 tarihleri arasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu İsviçre nin Davos Kasabası nda düzenlenmiştir (her yıl Davos ta toplanır). Türkiye yi Başbakan Ahmet Davutoğlu temsil etmiştir. En fazla döviz rezervine sahip ülke Çin dir. ABD, IMF nin son raporuna göre dünyanın en borçlu ülkesi kabul edilmiştir. Türkiye ekonomisi, 2014 te yüzde 2,9 büyümüştür. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2014 yılına ilişkin üretim yöntemiyle hesaplanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıklamıştır. Buna göre, büyüme hızı 2014 ün son çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,6 olmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2014 işsizlik verilerine göre 2014 te işsizlik oranı yüzde 9,9 seviyesinde gerçekleşmiştir yılında bu oran 9,7 olarak açıklanmıştı. Ocak 2015 te kendi para birimi litas (lt) olan Litvanya euroya geçti. Böylece 28 üyeli Avrupa Birliği nde resmi para birimi euro olan ülkelerin sayısı 19 a çıktı. Azeri gazını Türkiye üzerinden Avrupa ya taşımayı amaçlayan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi ne (TANAP) yönelik uluslararası anlaşmalar yürürlüğe girmiştir (Eylül 2014). Gelişmekte olan 8 ülkeyi temsil eden D-8; Türkiye, İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya dan oluşur. Demir İpek Yolu Projesi; Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan arasında yapılacaktır. Nisan 2014 te Hakkâri Çukurca da Komşu Irak a açılan sınır kapımızın ismi Üzümlü Sınır Kapısı dır. Amerikan Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke nin görev süresi sona ermiştir. 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren FED başkanlığı koltuğuna Bernanke nin yardımcısı tecrübeli ekonomist Janet Yellen geçmiştir. Türkiye, Meksika, Endonezya ve Güney Kore nin gelişmekte olan ekonomilerini tarif etmek ve bu ülkelerin büyüyen ekonomilerinden bahsetmek için bundan sonra bu ülkelere MIST ülkeleri denecek. Birleşmiş Milletlerin her yıl yayımladığı insani gelişme endeksi raporuna göre üye ülkeler arasında gelişmişlik sıralamasında en gelişmiş ülke Norveç, en az gelişmiş ülke Kongo dur. Dünyanın en büyük güneş enerji santrali Şubat 2014 te ABD nin California eyaletinde devreye girmiştir de Türkiye, Şanghay İş Birliği Örgütü ne diyalog ortağı olarak kabul edilmiştir. 3

4 15 Mayıs 2013 te Türkiye nin IMF ye olan borcunun son taksiti ödenmiştir yılları arasında Türkiye de 10. Kalkınma Planı uygulanmaktadır. TÜİK verilerine göre ihracatta ilk sırayı Motorlu Kara Taşıtları almıştır. Türkiye tarihinde ilk defa Mayıs 2014 te Sudan dan devlet ve özel sektör işbirliğiyle 99 yıllığına tarım arazisi kiralanmıştır. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nın ismi (İMKB) Nisan 2013 te Borsa İstanbul oldu (BİST). Uluslararası para düzenini sağlamak ve dış ödeme açığı olan ülkelere kredi sağlamak amacıyla 1945 te kurulan IMF ye Türkiye 1947 de üye olmuştur. Merkez Bankası, 5 liralık banknotların hakim rengini mor olarak değiştirmiş ve yeni banknotlar 8 Nisan 2013 te tedavüle çıkarılmıştır. Yeni Türk Lirası nın simgesi 2012 yılında Tülay Lale tarafından tasarlanmıştır. Euro bölgesinde yer alan ama Avrupa Birliği içinde olmayan devletler: Andorra, Monaco, San Marino ve Vatikan dır. Bu ülkeler AB üyesi olmamalarına karşın, yapılan antlaşmalar çerçevesinde euro kullanmaktadır. Karadağ ve Kosova ise AB ile herhangi bir antlaşma imzalamadan euro kullanmaktadır. Avrupa üyesi olduğu halde euro kullanmayan ülkeler; Birleşik Krallık, İsveç, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, Macaristan, Polonya, Romanya ve Danimarka dır (Nisan 2015 itibariyle). SPOR ALANINDAKİ GÜNCEL BİLGİLER 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası, 15. Avrupa Futbol Şampiyonası olacaktır. Turnuva, 2016 yılının yazında Fransa da yapılacaktır. İstanbul 2020 nin sloganı; İstanbul 2020 Bridge Together yani İstanbul 2020 Birlikte Köprüler Kuralım. olmuştur. Ancak final oylamasında Japonya nın Tokyo şehri 2020 Olimpiyat Oyunlarına ev sahipliği yapmaya hak kazanmıştır. UEFA tarafından organize edilen Şampiyonlar Ligi 2015 final maçı için Türk hakem Cüneyt Çakır görevlendirilmiştir. Final maçı Juventus ile Barcelona arasında yapılacaktır. Avusturyalı hava dalışçısı Felix Baumgartner (Uzaydan atlayan adam), balonla en yükseğe çıkan ve en yüksek mesafeden serbest dalış gerçekleştiren insan olmuştur Yaz Olimpiyatları (31. Olimpiyat Oyunları) 5-21 Ağustos 2016 tarihleri arasında Brezilya nın Rio de Janeıro kentinde düzenlenecektir. KÜLTÜR, EDEBİYAT ve BİLİM TEKNİK ALANINDAKİ GÜNCEL BİLGİLER Uluslararası anlayış ve kültüre katkı sağlamış ve insanlığın kültürel mirasının zenginleşmesinde rol almış şahsiyet ve olaylar, 1956 yılından bu yana UNES- CO tarafından ilan edilen günler vesilesiyle hatırlanmakta ve kutlanmaktadır. UNESCO Yürütme Kurulu nda önerilen 108 anma ve yıldönümü önerisi değerlendirilmiş, Türkiye ye ait olan 4 öneri kabul edilmiştir. İsviçre de yapılan 2015 Kadınlar Dünya Voleybol Kulüpler Şampiyonası final maçında Rusya rakibi Dinamo Krasnodar ı 3-1 yenen Eczacıbaşı Vitra şampiyon olmuştur. Eczacıbaşı, Türkiye ye şampiyonluk yaşatan 3. kulüp oldu (2010: Fenerbahçe 2013: Vakıf Bank 2015: Eczacıbaşı). Türkiye Futbol Federasyonu Futbol Birinci Ligi ne 13 Ağustos 2014 te vefat eden Beşiktaş Spor Kulübü eski başkanlarından Süleyman Seba nın adını vermiştir Dünya Futbol Şampiyonası Brezilya da düzenlenmiştir. (Maç topunun resmi adı brazuka dır) Rusya da 2022 Katar da düzenlenecektir. Türkiye, 2014 yılında düzenlen 17. FIBA Bayanlar Dünya Şampiyonası na ev sahipliği yapmıştır. Avrupa Olimpiyat Komitesi (EOC), Avrupa Olimpiyat Oyunları nın ilkinin 2015 yılında Azerbaycan ın başkenti Bakü de yapılmasına karar vermiştir. UNESCO 2014 ü Matrakçı Nasuh (minyatürcü, hattat, tarihçi ve matematikçi), İsmail Gaspıralı ve Halide Edip Adıvar yılı ilan etmiştir yılı UNESCO tarafından Evliya Çelebi Yılı ilan edilmişti yılı UNESCO tarafından Itri yılı ilan edilmişti. UNESCO 2013 ü Piri Reis in Haritasının 500. yılı dolayısıyla anma yılı ilan etmişti. Türk Kahvesi, 2013 Aralık ayında Türkiye den UNES- CO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsil Listesi ne kabul edilmiştir. UNESCO nun, vefatı öncesinde Yaşayan İnsan Efsanesi olarak ilan ettiği Türk Halk Müziği sanatçısı Neşet Ertaş tır. UNESCO tarafından Eskişehir 2013 yılında Somut Olmayan Kültürel Miras Başkenti seçilmiştir. 4

5 Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı (TÜRKSOY) 2014 yılını ünlü Türkmen düşünür Mahdumkulu Firaki yılı ilan etmiştir. Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı (TÜRKSOY) 2015 yılını Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından Haldun Taner i anma yılı ilan etmiştir. Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı TÜRKSOY Daimi Konseyi, 2015 yılı Türk dünyası kültür başkenti olarak Türkmenistan ın Mary şehrini seçmiştir. Bir süredir yoğun bakımda tedavi gören usta yazar Yaşar Kemal, Şubat 2015 te yaşamını yitirmiştir. Nobel Edebiyat Ödülü ne aday gösterilen ilk Türk yazar olan Yaşar Kemal in eserleri yaklaşık 40 dile çevrilmiş ve uluslararası arenada büyük ilgi görmüştür. Yaşar Kemal, 1923 te Osmaniye de doğmuştur te ilki olmak üzere çok kez Nobel e aday olmuş fakat alamamıştır. Yaşar Kemal in başlıca romanları şunlardır; İnce Memet, Yer Demir Gök Bakır, Yılanı Öldürseler, Ağrı Dağı Efsanesi, Üç Anadolu Efsanesi, Çıplak Deniz Çıplak Ada, Orta Direk, Ölmez Otu. Türk Sanat Müziği nin en güçlü seslerinden olan ve bir süredir hastalıklarla savaşan 97 yaşındaki Müzeyyen Senar, Şubat 2015 te Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi nde hayata veda etti. Müzeyyen Senar ın yeteneği, Türkiye Cumhuriyeti nin kurucusu ve Türk sanat müziğinin büyük hayranı Mustafa Kemal Atatürk ün de ilgisini çekmiş ve sanatçı birçok kez onun huzurunda özel meclislerinde şarkı okumuştur. Ünlü sanatçı Kayahan, Nisan 2015 te hayatını kaybetmiştir yılında 3. kez hastalığı tekrar eden Kayahan, kanser tedavisi görüyordu. Mayıs 2015 te devlet sanatçısı ve büyük tiyatro ustası Zeki Alasya hayatını kaybetmiştir. Türk Einstein olarak bilinen bilim adamı Oktay Sinanoğlu 19 Nisan 2015 te Florida Miami de vefat etmiştir. Sinanoğlu, 1960 da Yale Üniversitesi nde asistan profesör olmuştur. Oktay Sinanoğlu, 28 yaşında profesör olarak 20. yüzyılda bu unvanı alan en genç bilim insanı ve moleküler biyoloji alanının ilk profesörlerinden olmuştur. Aynı zamanda Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi nin ilk ve tek Türk üyesidir. Oktay Sinanoğlu, 1993 te Yale Üniversitesi nden 2002 de Yıldız Teknik Üniversitesi nden emekli olmuştur. Oktay Sinanoğlu nun akademik kariyerinde 5 kuramı vardır. Bunlar; Atom ve moleküllerin çok elektronlu kuramı, Çözgeniter kuramı, Kimyasal tepkime mekanizmaları kuramı, mikro termodinamik, değerlik kabuğu etkileşim kuramıdır. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Mart 2015 te Dede Korkut Hikâyelerini yeniden kitaplaştırmıştır. 27 Mart-4 Nisan tarihleri arasında düzenlenen New York Türk Film Festivalinin açılışı, Tayfun Pirselimoğlu nun filmi Ben O Değilim in gösterimiyle yapılmıştır. Edirne nin şirin ilçesi Uzunköprü ye ismini veren en uzun taş köprünün uzunluğu tam 1392 metredir. Genişliği: 6 metre 80 cm, yine tam 174 sivri kemeri bulunuyor. Uzunköprü nün eski ismi Ergene (Cisri Ergene) köprüsüdür. Dünyanın en uzun taş köprüsü olarak bilinen Uzun Köprü, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi ne alınmıştır. Nobel Edebiyat Ödüllü Alman yazar Günter Grass 87 yaşında Almanya nın Lübeck kentinde hayatını kaybetmiştir Nobel Edebiyat Ödülü nü kazanan İsveçli şair Tomas Tranströmer Mart 2015 te vefat etmiştir. Nobel ödülünü alan ilk kadın olan ve iki dalda bu ödüle sahip tek kadın 1903 te Fizik alanında Nobel ödülüne layık görülen Polanya asıllı Marie Curie dir. Aynı ödülü 1911 de radyoloji alanındaki çalışmaları nedeniyle Kimya alanında da almıştır. 60.sı gerçekleştirilen 2015 Eurovision Şarkı Yarışması, Avusturya nın başkenti Viyana da yapılmış ve İsveç birinci olmuştur. Mart 2015 te Türk sinemasının 100. yılı, Beyoğlu Belediyesi ve Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı (TÜRSAK) ev sahipliğinde düzenlenen etkinlikle kutlanmıştır. Gecede halk oylamasıyla belirlenen En iyi film ödülü, 1977 yapımı Selvi Boylum Al Yazmalım a verilmiştir. 47. Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) Türk Sineması Ödül Töreni Cemal Reşit Rey Konser Salonu nda düzenlenmiştir. Nuri Bilge Ceylan 3 ödül almıştır. Nuri Bilge Ceylan, Kış Uykusu filmi ile en iyi film ve en iyi yönetmen ödülünü kazanırken ünlü yönetmenin Bir Zamanlar Anadolu da filmi de yüzyılın en iyi 10 Türk filminden biri seçilmiştir. Mart 2015 te Maden Tetkik Arama (MTA) Türkiye nin kutup ve okyanuslarda bile petrol ve doğalgaz arayabilecek araştırma gemisinin yapım çalışmalarını tamamlamıştır. Gemiye Turkuaz adı verilmiş Turkuaz, Barbaros Hayrettin Paşa gemisi ile birlikte Türkiye adına petrol ve doğalgaz aramalarında kullanılacaktır. 5

6 Mart 2015 te HAVELSAN, 2015 CeBIT Bilişim Fuarı nda tamamen Türk tasarımı olan Sezgin adını verdiği insansız hava aracını ziyaretçilere tanıtmıştır. Portekiz in Leiria kentinin ev sahipliğini yaptığı 15. Avrupa Atmalar Kış Kupası nda milli atlet Emel Dereli 23 yaş altı kadınlar gülle atmada Avrupa Şampiyonu olmuştur. NASA, Jüpiter in en büyük uydusu Ganymede in bir yeraltı okyanusuna sahip olduğunu bildirmiştir. Güneş enerjisiyle çalışan Solar Impulse 2, Mart 2015 te Birleşik Arap Emirlikleri nin başkenti Abu Dabi den havalanarak uçuşuna başlamıştır. İsviçre uçak lisansına sahip Solar Impulse, ilk test uçuşunu Aralık 2009 da yapmasının ardından 7-9 Temmuz 2010 da 9 saati gece olmak üzere 26 saat aralıksız uçmayı başarmıştır. 65. Berlin Uluslararası Film Festivali ödülleri sahiplerini buldu. Festivalin büyük ödülü olan Altın Ayı yı gizlice çektiği Taxi filmi ile İran lı yönetmen Jafar Panahi kazanmıştır. Dünyanın en prestijli ödülleri olarak kabul edilen Oscar lar 87. kez sahiplerini buldu. Dolby Tiyatrosu nda düzenlenen gecenin sunuculuğunu Neil Patrick Harris yapmıştır. 87. Oscar Ödül Dağılımı Şöyledir: En İyi Kısa Film: The Phone Call En İyi Görsel Efekt: Interstellar En İyi Animasyon Film: Big Hero 6 En İyi Kurgu: Whiplash En İyi Belgesel: Citizen Four En İyi Özgün Senaryo: Birdman En İyi Yönetmen: Alejandro G. Inarritu (Birdman) En İyi Erkek Oyuncu: Eddie Redmayne (The Theory of Everything) En İyi Kadın Oyuncu: Julianne Moore (Still Alice) En İyi Film: Birdman 2014 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri; Sinema alanında Hülya Koçyiğit e, Müzik alanında Niyazi Sayın a, Edebiyat alanında Alev Alatlı ya Tarih alanında Prof. Dr. Engin Akarlı ya, Kurum kategorisinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi ne verilmiştir. Avrupa Kültür Başkenti, Avrupa Birliği tarafından periyodik olarak her yıl belirlenen kent veya kentlere verilen unvandır. Avrupa Kültür Başkentleri Şunlardır: 2014 Umea (İsveç), Riga (Letonya) 2015: Mons (Belçika), Plzen (Çek Cumhuriyeti) 2016: San Sebastian (İspanya), Wrocław (Polonya) 2017: Aarhus (Danimarka), Paphos (Güney Kıbrıs) 2018: Leeuwarden (Hollanda), Valletta (Malta) Nisan 2013 te Akdeniz Üniversitesi nde dünyada ilk defa kadavradan rahim nakli yapılmıştır. Akdeniz Üniversitesi daha önce yüz nakilleri ile gündeme gelmişti. Operasyonları yapan Doktor Ömer Özkan dır. Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan ve Moğolistan ın birlikte Ocak 2013 te kurduğu askeri birliğin adı Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri dir. 29 Mayıs 2013 te İstanbul da temeli atılan 3. Köprünün ismi Yavuz Sultan Selim Köprüsü olarak açıklanmıştır. İstanbul, 2016 Dünya Kitap Başkenti ne adaydır. Türkiye-Avusturalya Diyalog Toplantısı na katılan Avusturalya Parlamentosu Türkiye Dostluk Grubu Başkanı Maria Vamvakinov 2015 yılının Avustralya da Türkiye Yılı olarak kutlanacağını açıklamıştır. Aynı yıl Türkiye de de Avustralya Yılı olarak kutlanacaktır. Mayıs 2014 te Danimarka nın Kopenhag kentinde düzenlenen 59. Eurovision Şarkı Yarışması nı sakallı kadın olarak bilinen Conchita Wurst (Avusturya) kazanmıştır Türk Dünyası Kültür başkenti Tataristan ın Kazan kentidir. Türkiye de kullanılmaya başlanan ve birçok devlet tarafından talep edilen milli savaş helikopterimizin ismi Atak tır. BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Türkiye İyi Niyet Elçisi, oyuncu Tuba Büyüküstün olmuştur (Mayıs 2014). Türkiye nin ilk kaya gazı kuyusunun, Shell operatörlüğünde Diyarbakır da açılması için çalışmalara başlanmıştır. Dünyaca ünlü Türk asıllı Doktor Mehmet Öz, ekonomi ve haber dergisi Forbes ın En Etkili 100 listesinde 7. sırada yer almıştır. FIBA Yönetim Kurulu, Türkiye nin Wild Card alan 4 ülkeden biri olduğunu ve 2014 FIBA Erkekler Dünya Kupası nda mücadele edeceğini açıklamıştır. 6

7 Gaziantep Sanayi Odası nın Avrupa Birliği (AB) nezdinde yaptığı başvuru sonuçlanmış ve Antep baklavası/ Gaziantep baklavası coğrafi işaret (mahreç işareti) olarak AB de tescil edilmiştir. Dünya Botanik Exposu, 2016 yılında Antalya da gerçekleştirilecektir. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından şimdiye kadar üretilmiş en zeki gezegenler arası gezginci robot olan Curiosity (Merak), Mars gezegenine inmiştir. Hava Kuvvetleri Komutanlığı nın keşif, gözetleme ve komuta kontrol ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yürütülen proje Barış Kartalı Projesi dir. Türk mühendisler tarafından tasarlanan ve oluşturulan, tam donanımlı zırhlı araç Ural dır. İlk kullanıldığı yer Diyarbakır dır. Türkvizyon Şarkı Yarışması, TÜRKSOY ve o yılın Türk Dünyası Kültür Başkenti nin iş birliğiyle her yıl Türk Dünyası ülkeleri arasında düzenlenen şarkı yarışmasıdır yılında ilk kez Eskişehir de Anadolu Üniversitesi nde düzenlenen Türkvizyon Şarkı Yarışması nın ikincisi 2014 yılında Tataristan da (Kazan şehrinde) yapılmıştır. ROKETSAN tarafından geliştirilen Türkiye nin UM- TAS (Uzun Menzilli Tanksavar Füze Projesi) test atışlarında başarı sağlamıştır (Mart 2013). Göktürk-2, TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanıp geliştirilen ve TAI ile entegrasyonu gerçekleştirilen keşif uydusudur. 18 Aralık 2012 tarihinde Çin deki Jiuquan Fırlatma Üssü nden uzaya fırlatılmıştır. TÜ- BİTAK uzay mühendisliğinde ve tüm görev bilgisayarının yazılımı ile görev bilgisayarı tamamen Türkiye de üretilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca bu amaç için üretilen ilk uydudur. TCG Heybeliada (F-511), Türk Deniz Kuvvetleri ne yerli üretim gemi sağlanmasını amaçlayan MİLGEM Projesi dahilinde inşa edilen ilk Türk savaş gemisidir. İlk sismik araştırma gemisi BARBAROS HAYRET- TİN PAŞA. Türkiye nin ilk temel eğitim uçağı HÜRKUŞ. Türk mühendislerce Kara Kuvvetleri Komutanlığı nın ihtiyacı doğrultusunda tasarlanan ve milli imkânlarla üretilen amfibi zırhlı muharebe istihkâm iş makinesi Kunduz hizmete alınmıştır. Türkiye nin ilk özgün tasarım piyade tüfeği SAR 223 ile yine aynı ailenin parçası olarak üretilen TE54 makineli tabancanın lansmanı Çırağan Sarayı nda yapılmıştır. Türkiye nin en uzun, dünyanın da beşinci uzun sulama tünelinin hizmete girdiği 17 km lik Suruç Tüneli (Şanlıurfa) Mart 2014 te açılmıştır. Nobel ödüllerini dağıtan ülke İsveç tir. Nobel Barış ödülünü ise Norveç vermektedir. Nükleer santral yapılması düşünülen iki şehir: Sinop ve Mersin (Akkuyu). Antalya da bulunan dünyanın ilk demokratik meclis binası kabul edilen Patara Antik Kenti TBMM tarafından restore edildi. Dünyada ilk kez Şubat 2014 te hastanın vücudundan aldığı dokularla yüz nakli yapan doktor Mehmet Mutaf tır. Yüz nakli Gaziantep te Asiye Engiz e yapılmıştır. Özellikle kadın ve çocuk hakları alanındaki çalışmalarıyla 10 Aralık 2003 tarihinde Nobel Barış Ödülü alan ilk Müslüman kadın İranlı Şirin Ebadi dir. Higgs Bozonu adı verilen atomaltı parçacığına ilişkin ilk çalışmaları yapan Belçikalı fizikçi François Englert ile İngiliz bilim adamı Peter Higgs, 2013 Nobel Fizik Ödülü ne layık görülmüştür. Dünyada rüzgâr enerjisi üretiminde ilk sırada olan ülke Çin, ikinci sırada ABD yer almaktadır. Türkiye ise 17. sıradadır. UNESCO tarafından 2014 Dünya Kitap Başkenti seçilen şehir Port Harkort tur (Nijerya). İlk ana muharebe tankımız ALTAY. İlk insansız hava aracı ANKA. İkinci yerli savaş gemisi BÜYÜKADA. İlk yerli keskin nişancı tüfeği BORA. İlk yerli taarruz helikopteri ATAK. Dünya da zırhlı ve yüzme özelliğine sahip tek istihkâm dozeri AZMİM. İlk yerli uçak TÜRK KUŞU. Yaşlanmayı geciktirici etkisi, kanserden korumaya ve kansızlığa kadar birçok derde deva olan kinoa (tahıl ürünü) için Birleşmiş Milletler, 2013 ü Kinoa Yılı ilan etmiştir yılında plastik para sistemine geçen ülke Kanada olmuştur yılında Mars a insansız uzay aracı gönderen ilk Güney Asya ülkesi Hindistan olmuştur. 7

8 Çin in 2 Aralık ta uzaya gönderdiği Chang e-3 adlı Ay keşif aracının Ay a başarılı yumuşak iniş gerçekleştirmesiyle Çin, ABD ve Sovyetler Birliği nin ardından bunu gerçekleştiren üçüncü ülke olmuştur. Brüksel merkezli Avrupalı Tüketicilerin Tercihi adlı örgütün turizmciler ve tüketiciler arasında yaptığı oylama sonucunda İstanbul, 20 Avrupa şehri arasından Avrupa nın en iyi destinasyonu seçilmiştir (29 Mart 2013). Kasım 2013 te Norveç Edebiyat ve İfade Özgürlüğü Akademisi Bjornson Ödülü nü Yaşar Kemal e vermiştir. Orhan Pamuk, Nobel edebiyat ödülünü alan ilk Türk yazardır (2006). DİĞER GÜNCEL BİLGİLER İspanya dan Almanya ya giderken 24 Mart 2015 te Fransa nın güneyinde düşen uçak Alman havayolu firmasına aittir. Düşen uçakta 144 yolcu ve 6 mürettebat vardı. Aya ilk ayak basan Neil Armstrong hayatını kaybetmiştir (Ağustos 2012). KKTC nin ilk kadın başbakanı Sibel Siber olmuştur (Haziran-Agustos 2013). TBMM de günü kabul edilen, 5285 Sayılı Afyon İlinin Adının Afyonkarahisar Olarak Değiştirilmesi Hakkında Kanun ile adı en son değiştirilen il Afyonkarahisar olmuştur. Mardinli Sultan Kösen, Guinness Rekorlar Kitabı na göre yeryüzünün yaşayan en uzun insanıdır. Yeşilay Derneği nin kuruluş tarihini içine alan 1-7 Mart arası ülkemizde Yeşilay Haftası olarak kutlanır. ABD nin Florida Eyaleti Senatosu, 21 Mart tarihini Türk günü olarak ilan etmiştir. Asrın Projesi olarak nitelendirilen Marmaray, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından, Cumhuriyet in 90 ıncı yılının kutlandığı 29 Ekim 2013 te açılmıştır. Uşak Arkeoloji Müzesi nden 2005 yılında çalınan Kanatlı Denizatı Broşu Mart 2013 te ülkemize iade edilmiştir. Türkiye, Rusya ve Brezilya ile birlikte MIPIM Fuarı na 2014 te yeniden onur ülkesi olmuştur. Ülkemizde adrese dayalı nüfus sayımı 2007 yılında başlamıştır. TÜİK in Mart 2014 te açıkladığı yaşlılık raporuna göre 2012 yılında dünyada en yaşlı nüfus oranına sahip ülkeler Japonya, Almanya, İtalya dır. TÜİK verilerine göre, Türkiye de 2013 te erkek nüfusun oranı yüzde 50,2 (38 milyon 473 bin 360 kişi), kadın nüfusun oranı ise yüzde 49,8 (38 milyon 194 bin 504 kişi) olmuştur. Türkiye nin ilçesi en az olan ili Bayburt tur. Sadece merkez dahil 3 ilçesi bulunmaktadır. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre, Türkiye nin en fazla nüfusa sahip ili İstanbul, en az nüfusa sahip ili Bayburt tur. Avrupa Konseyi 2014 Müze Ödülü ne layık görülen müzemiz Bayburt Baksı Müzesi dir. Ödülünü Nisan 2014 te almıştır. UNESCO 2011 Kasım ayı itibariyle Filistin i resmen tanıyarak tam üyeliğini kabul etmiştir. Türkiye de ilk televizyon yayınını 1952 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi yapmaya başlamıştır de kurulan TRT, 1968 de ilk siyah beyaz yayına başlamıştır te renkli televizyon yayını başlamıştır da TRT iki kanallı yayına geçmiş, 1990 da Star 1 ilk özel televizyon olarak yayın hayatına başlamıştır. Yönetmen Ertem Eğilmez tarafından 1975, 1976, 1977, 1978 yıllarında Koşuyolu Adile Sultan Kasrı nda çekilen Hababam Sınıfı filmlerinin müzesi açıldı. Avrupa Başkent Ödülü nün ilk adaylık süreci resmi olarak 22 Mayıs 2008 tarihinde başlamış ve ilk ödül 2010 yılında verilmiştir yılında Fransa nın Nantes kenti ödüle layık görülürken 2014 yılı için Danimarka nın Kopenhag kendi layık görülmüştür. Türkiye-Suriye sınırı 20 Ekim 1921 tarihinde yapılan Ankara Antlaşması ile belirlenmiştir. Sınırımız bugünkü halini ise Hatay ın Türkiye ye katılması ile almıştır (1939). Yerleşim yerleri içindeki ana yollarda hız sınırının 90 kilometreye çıkarılmasına yönelik karar alınmıştır. Altyapısı uygun olmayan ara yollarda hız sınırı 50 kilometre olarak devam edecektir. Cumhuriyet tarihimizde bugüne kadar toplam 6 kez referandum yapılmıştır. Referandum tarihleri: 9 Temmuz 1961, 7 Kasım 1982, 6 Eylül 1987, 25 Eylül 1988, 27 Ekim 2007 ve 12 Eylül Türkiye de bugüne kadar 12 kişi ant içerek cumhurbaşkanlığı yaparken 5 kişi de cumhurbaşkanlığına vekillik etti. Bu kişilerden ikisi görevleri sırasında doğal nedenlerden hayatlarını kaybetmiştir. (Mustafa Kemal Atatürk ve Turgut Özal), ikisi askerî darbeler sonucu devrilmiştir. (Celâl Bayar ve İhsan Sabri Çağlayangil) ve biri Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından görevden alınmıştır (Cemal Gürsel). 8

9 İlk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1923 te oy birliği ile seçilmiştir. 15 yıl 12 gün ile bu görevde en çok kalan kişi olan Atatürk, dört dönem cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Turgut Özal ise 3 yıl 159 gün cumhurbaşkanlığı yaparak bu görevde en az kalan kişi olmuştur. Türkiye nin ilk kadın valisi Lale Aytaman dan sonra Ağustos 2011 de Yalova valiliğine getirilen Esengün Civelek, ikinci kadın valimiz olmuştur. Ordusu olmayan tek NATO ülkesi İzlanda dır. INTERPOL, Birleşmiş Milletlerden sonra, dünyanın ikinci büyük uluslararası örgütüdür. Ebola virüsü ilk kez 1976 da iki ayrı noktada ortaya çıkmıştır; Nzara (Sudan) ve Yambuku (Demokratik Kongo Cumhuriyeti). İsmini salgının oluştuğu bölgede bulunan Ebola Nehri nden almıştır. Soyadı ile anılan test ile makine ve bilgisayarların düşünme yetisine sahip olup olamayacakları konusunda bir ölçü öne süren İngiliz Matematikçisi Alan Mathison Turing dir. Turing, bilgisayar biliminin kurucusu sayılır. II. Dünya Savaşı sırasında Alman şifrelerinin kırılmasında önemli rol oynamıştır. Daha önceden Müsellah Müdafaa-i Milliye ve Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti olarak bilinen ve 1963 te ismi kanunla değiştirilen kurum MİT tir. MİT Müsteşarı Hakan Fidan dır. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 31 Aralık 2014 tarihli verilerine göre bazı bilgiler şunlardır: En Fazla Göç Veren İller Şunlardır: Çankırı -45,57 Türkiye de Mesleklerine Göre İlk Kadınlar İlk Türk kadın savaş pilotu: Sabiha Gökçen İlk Türk kadın tiyatro oyuncusu: Afife Jale İlk kadın avukat: Süreyya Ağaoğlu İlk kadın bakan: Prof. Dr. Türkan Akyol İlk kadın başbakan: Prof. Dr. Tansu Çiller İlk kadın belediye başkanı: Müfide İlhan İlk kadın büyükelçi: Filiz Dinçmen İlk kadın dışişleri görevlisi: Adile Ayla İlk kadın doktor: Safiye Ali İlk kadın profesör: Prof. Dr. Fazıla Şevket Giz İlk kadın rektör: Prof. Dr. Saffet Rıza Alpar İlk kadın Sayıştay üyesi: Fahrünisa Etmen İlk kadın vali: Lale Aytaman İlk kadın Yargıtay üyesi: Melahat Ruacan İlk kadın kaymakam: Özlem Bozkurt İlk kadın gazeteci: Selma Rıza İlk kadın hâkim: Suat Berk İlk kadın öğretmen: Refet Angın Türk Lirası Banknotlarının Arka Yüzünde; 5 TL nin arka yüzünde bilim tarihçisi Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı, 10 TL nin arka yüzünde matematikçi Ord. Prof. Dr. Cahit Arf, 20 TL nin arka yüzünde Mimar Kemaleddin, 50 TL nin arka yüzünde edebiyatçı, felsefeci Fatma Aliye Hanım, Kars -32, TL nin arka yüzünde bestekâr Itri, Ağrı -29,61 En Fazla Göç Alan İller Şunlardır: Bayburt 42, TL nin arka yüzünde de Yunus Emre portreleri bulunmaktadır. Türkiye deki Bazı Kurum Başkanları Şunlardır: Tekirdağ 24,25 Muğla 20,95 Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı Sayıştay Başkanı Recai Akyel Yaş haddinden emekliye ayrılan Ali Alkan dan boşalan Yargıtay Birinci Başkanlığı na 2015 te İsmail Rüştü Cirit, seçilmiştir yılından itibaren Anayasa Mahkemesi Başkanlık görevini yürüten Haşim Kılıç, yaş haddinden dolayı 13 Mart 2015 günü görevini Zühtü Arslan a bırakmıştır. RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun Danıştay Başkanı Zerrin Güngör Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan MİT Müsteşarı Hakan Fidan YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven Genelkurmay başkanı: Necdet Özel 9

10 Bazı Uluslararası Kurum Başkanları Şunlardır: BM Genel Sekreteri: Banki Moon UNESCO Başkanı: İrina Bokova AB Konseyi Başkanı: Herman Van Rompuy AB Komisyonu Başkanı: Jose Manuel Barroso Avrupa Konseyi Genel Sekreteri: Thorbjorn Jagland Arap Birliği Başkanı: Nebil El Arabi Şanghay İşbirliği Örgütü Genel Sekreteri: Muratbek İmanaliyev En uzun kara sınırı olan komşumuz Suriye dir. Suriye ile kara sınırımız 877 kilometredir. En kısa kara sınırı olan komşumuz ise Nahçivan dır. Türkiye ile Nahçıvan arasında 11 km lik sınır bulunmaktadır. Ülkemizin en büyük gölü Van Gölü dür. Türkiye nin en az göç veren bölgesi Marmara Bölgesidir. Türkiye nin en uzun akarsuyu, Kızılırmak tır (Türkiye sınırları içinde). Türkiye deki nehirlerin uzunluklarına göre sıralaması şu şekildedir: Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı: Büyükelçi Jean-Maurice Ripert AB Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası Başkanı: Javier Solona IMF Başkanı: Christine Legarde NATO Genel Sekreteri: Jens Stontenberg Dünya Bankası Başkanı: Jim Yong Kim ABD Merkez Bankası Başkanı: Janet Yellen Avrupa Birliği Merkez Bankası Başkanı: Mario Draghi İslam İşbirliği Teşkilatı Başkanı: İyad Medeni TÜRKSOY Genel Sekreteri: Düsen Kaseinov COĞRAFYA İLE İLGİLİ GENEL KÜLTÜR BİLGİLERİ Dünya Kızılırmak Yeşilırmak Sakarya Seyhan Ceyhan Güneşin etrafında 9 gezegen vardır. Bu gezegenler güneşe olan uzaklıklarına göre sırasıyla Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün ve Plüton dur. Ancak Plüton dış merkezli bir yörüngeye sahip olduğu için gezegen olup olmadığı konusunda tartışmalar vardır. En büyük gezegen Jüpiter dir. Dünyamıza en yakın gök cismi Ay dır. Türkiye Lüle taşının çıkarıldığı tek ilimiz Eskişehir dir. Türkiye nin en az ormana sahip bölgesi Güney Doğu Anadolu Bölgesi dir. İç Anadolu Bölgesi nin en yüksek yeri Erciyes Dağı dır. Ege Bölgesi nde en uzun kıyıya sahip ilimiz Muğla dır. Taşkömürü ilk defa Zonguldak ta çıkarılmıştır. Türkiye nin doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık zaman farkı vardır. Türkiye nin en doğu ucunda Iğdır ili bulunur. Ulaşım yapılabilen tek akarsuyumuz Bartın Çayı dır. Ülkemizde ilk şeker fabrikası Uşak ta açılmıştır. Ülkemizde ilk demir-çelik fabrikası Karabük te açılmıştır. Ülkemizde ipek böcekçiliği en fazla Marmara Bölgesi nde yapılır. En küçük gezegen ve Güneş e en yakın gezegen Merkür dür. Güneş çevresinde en hızlı dönen gezegen Merkür dür. Uydusu olmayan gezegenler Merkür ve Venüs tür (diğer adıyla çoban yıldızı). Dünyamıza en yakın gezegen Mars tır. Dünyayı dolaşan ilk denizci Macellan dır. Deniz seviyesinden en alçak akarsu Şeria Irmağı dır. Dünyanın en küçük ülkesi Vatikan dır (Yaklaşık 27 dönümdür). Dünyanın en çok ülke ile sınır komşusu olan ülke Çin dir. Dünya nın en tuzlu gölü, Lut Gölü dür (Ürdün ile İsrail arasında). Dünya nın en derin gölü, Baykal Gölü dür (Rusya). Deniz seviyesinden en aşağıda olan göl ise Lut Gölü dür. 10

11 Dünya nın en yüksek gölü Titicaca Gölü dür. Dünyanın en büyük akarsuyu, Amazon dur. Dünyanın en uzun akarsuyu, Missisippi dir. Dünyanın en tuzlu denizi Kızıldeniz dir. Dünyanın ilk haritası ünlü Türk denizci Piri Reis tarafından çizilmiştir. En derin okyanus çukuru Mariana Çukuru dur. Çanakkale ve Gelibolu I. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale), Eflatunpınar Kaya Anıtı (Konya), İznik (Bursa), Mahmutbey Camii (Kastamonu), Ahi Evran Türbesi (Kırşehir), Titus-Vespasianus Tüneli (Hatay). Yabancı bir ülkeye ait olan adalardan kıyılarımıza en yakın olanı Meis Adası dır. Okyanusların büyükten küçüğe sıralanışı şöyledir: Büyük Okyanus (Pasifik), Atlas Okyanus u, Hint Okyanusu. Yerkabuğunun en yüksek noktası Himalaya Dağları nın üstündeki Everest Tepesi dir. Kıtaların büyükten küçüğe sıralanışı şöyledir: Asya, Afrika, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Antarktika, Avrupa, Avustralya. Türkiye nin UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde Yer Alan Eserleri: İstanbul un Tarihi Alanları, Safranbolu Şehri (Karabük), Hattuşaş (Boğazköy)-Hitit Başkenti (Çorum), Nemrut Dağı (Adıyaman-Kahta), Xanthos-Letoon antik yerleşimleri (Antalya-Muğla), Dünyanın yeni 7 Harikası (Portekiz in başkenti Lizbon da 2007 Temmuz da yapılan toplantıya göre) aşağıdaki şekilde belirlenmiştir: Machu Picchu Antik Kenti (Peru da Anka medeniyetine ait), Chichen Itza Piramidi (Meksika da Maya medeniyetine ait), Christo Redenter Heykeli (Brezilya da kurtarıcısı Hz. İsa heykelidir), Çin Seddi, Kolezyum (Roma), Taç Mahal (Hindistan), Petra Antik Kenti (Ürdün). Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas), Truva Antik Kenti (Çanakkale), Pamukkale-Hierapolis antik kenti (Denizli), Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir), Edirne deki Selimiye Camii ve Külliyesi (2011), Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya), Mor Yakup Kilisesi (Nusaybin-Mardin). Türkiye nin, Unesco Dünya Kültür Mirası Geçici Listesinde Yer Alan Eserler: Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir), Anavarza Antik Kenti (Adana), Kaunos Antik Kenti (Muğla), Kızkalesi (Mersin), Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya), Kültepe Arkeolojik Alanı (Kayseri), 11