T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) AHŞAP TEKNOLOJİSİ ALANI PİKELİ DÖŞEME

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) AHŞAP TEKNOLOJİSİ ALANI PİKELİ DÖŞEME ANKARA 2008

2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...iii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ YAYSIZ PİKELİ DÖŞEME ZEMİNİ HAZIRLAMAK Yaysız Pikeli Döşeme Yaysız Pikeli Döşeme Zemininde Kullanılan Araç Gereç Çeşitleri Döşeme Zeminine Esneklik Veren Malzemeler (Kolanlar) Kolan Üstü Örtme Malzemeleri Yaysız Pikeli Döşeme Zemini Yapmanın Özelliği Yaysız Pikeli Döşeme Zemini Yapmada Kullanılan Teknikler Kolan Gerdirme Teknikleri Kolan Sabitleme Teknikleri Kanaviçe Sabitleme Teknikleri Yaysız Pikeli Döşeme Zemini Yapımı Lastik Örgü Kolanlı Döşeme Zemini Hazırlama...7 UYGULAMA FAALİYETİ...19 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...22 ÖĞRENME FAALİYETİ YAYSIZ PİKELİ DÖŞEMEYE DOLGU GERECİ KOYMAK Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Yapımında Kullanılan Araç Gereç Çeşitleri Klasik Mobilya Döşemelerinde Kullanılan Dolgu Gereçleri Pikeli Döşeme Dolgusu Yapmada Kullanılan İğneler Pikeli Döşeme Dolgusu Yapmada Kullanılan Bezler Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusunun Özellikleri Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Yapma Teknikleri Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Yapma Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Koyma Kanaviçe ile Çatkıya Alma Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Kök Dikişi Yapma Yaysız Pikeli Döşeme Kenar Dolgusu Takviyesi Yapma, Kanaviçeyi Sağlama Alma Yaysız Pikeli Döşeme Dikişi Yapma Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusunu Kaput Bezi ile Kaplama (Beyaza Alma)...40 UYGULAMA FAALİYETİ...47 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...50 ÖĞRENME FAALİYETİ YAYSIZ PİKELİ DÖŞEMEYE YÜZ GERECİ TAKMAK Yaysız Pikeli Döşeme Yüz Kaplama Gereçleri Yaysız Pikeli Döşeme Yüz Kaplama Gereçlerinin Özellikleri Yaysız Pikeli Döşeme Yüz Kaplama Yapım Teknikleri Yaysız Pikeli Döşeme Yüz Kaplama Yapımı Yüz Kaplama Altı Dolgusu Yapma Yüz Kaplama Yapma Telora Altı Astarı Çakma...62 UYGULAMA FAALİYETİ...66 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...70 i

4 MODÜL DEĞERLENDİRME...72 CEVAP ANAHTARLARI...74 KAYNAKLAR...75 ii

5 AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR MODÜLÜN KODU ALAN DAL / MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI 543M00150 Ahşap Teknolojisi Ahşap Tekne İmalatı Ahşap Döşek Ahşap tekne imalatında, ahşap döşek elemanının yapılışı ve bu işlem sırasında izlenecek tekniklerin uygulamayla anlatıldığı öğrenme materyalidir. 40/32 (+40/32 tekrar uygulama süresi) Yaysız pikeli döşeme yapmak Genel Amaç Gerekli ortam sağlandığında bu modül ile düzgün, ölçüsünde, kurallara ve tekniğine uygun yaysız pikeli döşeme yapabileceksiniz. Amaçlar 1. Tekniğine uygun şekilde uygun araç gereçlerle yaysız pikeli döşeme zemini hazırlayabileceksiniz. 2. Tekniğine uygun şekilde uygun araç gereçlerle yaysız pikeli döşeme dolgusu hazırlayabileceksiniz. 3. Tekniğine uygun şekilde uygun araç gereçlerle yaysız pikeli döşeme kaplaması yapabileceksiniz EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI Döşeme gereçleri, döşemede kullanılan aletler, döşemecilikte kullanılan makineler, döşemeci tezgâhı, uygun atölye ortamı ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen ölçme araçları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen, modül sonunda size ölçme aracı uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. iii

6 iv

7 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Zamanımızda ilerleyen teknolojiye ve yükselen hayat standartlarına bağlı olarak döşemecilik mesleğinde kullanılan yöntem ve teknikler ile araç gereçlerde ciddi değişiklikler meydana gelmiştir. Bu gelişme ile klasik döşeme ve modern döşeme kavramları ortaya çıkmıştır. Yaysız pikeli döşeme klasik mobilyalara bir örnektir. Günümüzde kullanım alanı az olmasına karşın kullanım ömrü uzun ve oturumu rahat bir döşeme tekniğidir. Bu nedenle yaysız pikeli döşemeli oturma grupları sipariş üretimi yapan atölyelerde özel istek üzerine üretilmektedir. Bunun dışında restorasyon amaçlı eski yaysız pikeli döşemeli oturma mobilyalarının tadilatı ve yeniden yapılması söz konusudur. Günümüzde yaysız pikeli döşeme yapabilen ustaların sayıları azalmakta ve bu alanda yeni ustaların yetişmediği görülmektedir. Bu modülde sizlere yaysız pikeli döşeme yapımını işlem basamakları hâlinde uygulama resimleri ile destekleyerek anlatmaya çalıştım. Bu modül yaysız pikeli döşeme yapımında sizlere yardımcı olacak eser niteliğindedir. 1

8 2

9 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 1 Tekniğine uygun şekilde uygun araç gereçlerle yaysız pikeli döşeme zemini hazırlayabileceksiniz. ARAŞTIRMA ÖĞRENME FAALİYETİ 1 Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: Evinizde bulunan oturma gruplarında zemin hazırlamada kullanılan gereçler ile kullanılan yöntemleri inceleyiniz. Çevrenizde bulunan mobilya döşeme atölyelerini gezerek zemin hazırlamada kullanılan gereçler ile yöntemler hakkında bilgi edininiz. Elde ettiğiniz bu bilgileri sınıfta arkadaşlarınıza sununuz. 1. YAYSIZ PİKELİ DÖŞEME ZEMİNİ HAZIRLAMAK 1.1. Yaysız Pikeli Döşeme Pikeli döşeme, burleli döşemenin geliştirilmiş şekli olup pikeli döşemede rahatlık ön plana çıkarılmıştır. Şekil 1: Pikeli döşeme yan kesiti 3

10 Bu sistem döşemeler kolan ve yay üzerine uygulanır. Döşeme uygulanırken kolan veya yayların üzeri sık kanaviçe ile kapatıldıktan sonra dolgu gereçleri ile yüzey doldurulup seyrek kanaviçe ile kaplanır. Döşeme yüzeyine kök dikişleri yapılır. Pike dikişleri ile kenarlar sertleştirilir. Dikiş ile çukurlaşan döşeme yüzeyine tekrar dolgu gereci konarak üzeri vatka ile beyaza alınır. Son olarak yüz kaplama gereci ile kaplanarak işlem bitirilir. Yaysız pikeli döşeme yapım işlemleri öğrenme faaliyetlerinde gösterilmiştir Yaysız Pikeli Döşeme Zemininde Kullanılan Araç Gereç Çeşitleri Döşeme Zeminine Esneklik Veren Malzemeler (Kolanlar) Keten örgü kolanlar Lastikli örgü kolanlar Lastik kolanlar Kolan Üstü Örtme Malzemeleri Sık dokulu kanaviçe Diğer kumaşlar Resim1.1: Kolanlar Resim1.2: Kumaş ve kanaviçeler 4

11 1.3. Yaysız Pikeli Döşeme Zemini Yapmanın Özelliği Döşeme zemini oluşturulurken oturma grubuna; Rahatlık, Esneklik, Sağlamlık kazandırma, özellikleriyle pikeli döşemenin önemi büyüktür 1.4. Yaysız Pikeli Döşeme Zemini Yapmada Kullanılan Teknikler Kolan Gerdirme Teknikleri Serbest elle kolan gerdirme Kolan gerdiricilerle kolan gerdirme Resim1.3: Elle kolan gerdirme Şekil 2: Kolan gerdirici ile kolan gerdirme Kolan Sabitleme Teknikleri Çivi ile sabitleme Zımba teli ile sabitleme 5

12 Resim1.4: Zımba teli ile kolan sabitleme Şekil 3: Çivi ile kolan sabitleme Şekil 4: Çivi altını besleyerek kolan sabitleme Kanaviçe Sabitleme Teknikleri Çivi ile sabitleme Zımba teli ile sabitleme Resim1.5: Zımba ile kanaviçe sabitleme 6

13 1.5. Yaysız Pikeli Döşeme Zemini Yapımı Yaysız pikeli döşeme zemini yapımı aşağıda gösterilmiştir Lastik Örgü Kolanlı Döşeme Zemini Hazırlama Kolan Tespiti Yapma Oturma gruplarında font ve arkalıklarda farklı genişlikte kolanlar kullanılır. Pikeli döşeme telorasını, işe uygun kolan, zımba ve tabancası, ölçme ve markalama aletini çalışma tezgâhına yerleştiriniz. Resim1.6: Kolan tespit araç gereçleri Kolana uygun gergi aparatını seçiniz (Lastik kolanlarda çivili gerdiriciler yırtılmalara neden olduğu için kullanılmamalıdır.). Kolana uygun zımbayı seçiniz (Gereğinden kısa zımba teli kolanı uzun süre sabitleyemeyebilir. Tel çakılan malzemede tutuculuk açısından önemlidir. Gürgen sert olduğu için kavak malzemeye göre tel ve çivilerde iyi bir tutucudur.). Telora üzerinde kolan yerlerini markalayınız (Kolanlara gelen yükün dengeli ve döşeme yüzey düzgünlüğünün korunması için önemlidir.). 7

14 Resim1.7: Kolan yerlerinin markalanması Kolanları 8-10 mm lik zımba teli ile sabitleyiniz. a b c Resim1.8: Zımba tabancasına tel zımba takmak Kolanın bir ucunu markalanan yerden tel zımba ile teloraya uygun açıda sabitleyip sağlamlaştırınız. Resim1.9: Kolanın sabitlenmesi 8

15 (Kullanım süresi içinde kolan sabitlenen yerden çıkabilir. Tamiratı tüm döşeme gereçlerinin sökülmesini gerektirebilir.) Telorayı tezgâha sabitleyiniz. (Aksi hâlde kolan gerdirilirken telora yerinden fırlayarak kazaya neden olabilir.) Resim1.10: Teloranın işkence ile sabitlenmesi Kolanı karşı kayıttaki yerine serbest olarak bırakınız. Kolanı elle çekerek istenilen gerginliğe getiriniz. Resim1.11: Kolanı elle gerdirme Resim1.12: Kolanın zımba teli ile sabitlenmesi 9

16 Kolanı sabitleyip sağlamlaştırınız. Kolan fazlalığını kolan bıçağı ile kesiniz Resim1.13: Kolan fazlalığının kesilmesi. Paralel kolanları aynı işlem basamaklarını takip ederek ve aynı gerginlikte yerlerine tespit ediniz. Resim1.14: Aynı yöndeki kolanları çakma Zıt yöndeki kolanları sepet örgü tekniğinde olduğu gibi kolan altından ve üstünden geçirerek telora kayıtına sabitleyip sağlamlaştırınız. 10

17 Resim1.15: Kolanı örgü tekniğinde takma Diğer kolanları sırayla örgü tekniğiyle yerlerine sabitleyip sağlamlaştırınız. Resim1.16: Kolanı örgü tekniğinde takma Resim1.17: Kolanları çakılmış telora Kanaviçe Tespiti Yapma Dolgu gereçlerinin baskı nedeniyle dışarıya çıkmasını engellemek ve yükü kolanlara dağıtmak için sık dokulu kanaviçe kullanılır. Koltuğa oturulduğunda döşeme aşağı doğru esneyeceğinden, zamanla kanaviçenin gerilip yırtılmaması için esneme toleransı verilmelidir. Kanaviçe tespiti yapma araç gereçlerini çalışma tezgâhına yerleştiriniz. 11

18 Resim1.18: Kolan üstü kaplama araç gereçleri Telora üzerinden kanaviçe ölçüsünü alınız. Resim1.19: Telora üzerinden kanaviçe ölçüsü alma Sık kanaviçeyi çakma payı vererek kesiniz. 12

19 Resim1.20: Kanaviçe kesim yerinin çizilmesi Resim1.21: Kanaviçenin kesilmesi Kanaviçe köşesini iki komşu kenarını elle içe katlayarak teloranın arka tarafına zımba teli ile tutturup sabitleyiniz. a b c d Resim1.22.a,b,c,d: Kanaviçenin telora arka kaydında sabitlenmesi 13

20 Kanaviçeyi teloranın ön tarafına doğru çekerek az sertlikte gerdiriniz. Kanaviçeyi telora ön tarafına tel zımba ile tutturunuz. Kanaviçe kenarlarını sırayla yanlarda alta katlayıp zımba ile tutturunuz. a b Resim1.23. a,b: Kanaviçe kenarının alta katlanması Kanaviçe yan kısımları da esneme toleransı vererek sırayla zımba teli ile sabitleyiniz. Kanaviçe kenarlarını telora önünde üste gelecek şekilde katlayarak zımba teli ile kanaviçe bağlantısını sağlamlaştırınız. a b Resim1.24. a,b: Telora önüne tutturulmuş kanaviçe kenarının üste katlanması ve sabitlenmesi Kanaviçe fazlalıklarını kesiniz. İşi biten araç gereçleri yerlerine kaldırınız. 14

21 Resim1.25: Kanaviçe fazlalığının kesilmesi Resim1.26: Sık kanaviçe ile kaplanmış telora Teyel İpi Takma Dolgu gerecinin telora üzerine yerleştirilirken sağa sola kaymaması için teyel dikiş iplerinden yararlanılır. Teyel dikişi için ikili bobin ipi kullanılır ve döşeme yüzeyi büyüklüğüne göre dikiş boyları ayarlanır. Amaç el ile dolgu gerecini dikiş arasına sokup yerleştirmektir. Teyel dikişi için mm lik eğri iğneler kullanılır. Şekil1.5: Eğri iğneler İşlem Basamakları Teyel dikişi için ikili bobin ipi ile eğri iğneyi çalışma alanına getiriniz. Bobin ipini salarak kesmeden eğri iğneye takınız. 15

22 Kenarlardan yaklaşık 8-10cm boşluk kalacak şekilde arka köşeden teyel dikişine başlayınız. a b Resim1.27. a,b: Teyel dikişi başlangıcı yapma Döşeme yüzeyi büyüklüğüne göre ortalama 10cm ara ile teyel dikişlerini tekniğine uygun dikiniz. Resim1.28: Tekniğine uygun dikilmiş teyel dikişleri Tüm teyel dikişi tamamlandıktan sonra teyel ipi iğneden çıkarıp ucuna kalın bir düğüm atınız. 16

23 Resim1.29: Teyel dikişi bitiş düğümü Kıtık boşluğunu ayarlamak için elinizin dört parmağını dik şekilde teyel ipi altına koyarak dikme işleminin tersine doğru ipi çekerek ayarlayınız. Resim1.30: Teyel dikiş yüksekliğinin ayarlanması Teyel dikişi başlangıç yerine gelindiğinde düğüm atarak teyel ipini kesiniz. 17

24 Resim 31: Teyel dikişi başlangıç düğümü atma Resim 32: Teyel ipinin kesilmesi İşi biten araç gereçleri yerine kaldırınız. Resim 33: Teyel dikişi yapılmış döşeme zemini 18

25 UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETİ UYGULAMA Yaysız pikeli döşeme zemini hazırlama uygulaması yapınız. İşlem Basamakları Öneriler Kolan tespit araç gereçlerini hazırlayınız. Pikeli döşeme zemini hazırlamaya uygun araç gereçleri seçiniz. Kolanı sabitleyiniz. Markalamayı kolan genişliğine göre yapınız. Kolanı gerdiriniz. Uygun uzunlukta zımba teli kullanınız. Kolanları örgü tekniğinde takınız. Tekniğine uygun ve dikkatli çalışınız. 19

26 Kanaviçeyi hazırlayınız. Kanaviçe katlama ve çakma paylarını dikkate alınız. Kanaviçeyi katlayarak sabitleyiniz. Kanaviçeyi sağlam ve dikkatli biçimde tutturunuz. Teyel dikişi hazırlığı yapınız. Uygun kök ipi ve eğri iğneyi seçiniz. Teyel dikişine dolgu gereci payını veriniz. Teyel dikişini yapınız. 20

27 21

28 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri, aşağıdaki soruları cevaplandırarak değerlendiriniz. 1. Pikeli döşeme zemininde kullanılan kolanlardan esneklik kapasitesi en az olan kolan aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Keten örgü kolan B) Lastikli örgü kolan C) Lastik kolan D) Hepsi 2. Döşeme zemini kolanlarını telora üzerine tutturmada aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Çivi ile tutturma B) Bezli-çivili tutturma C) Zımba teli ile tutturma D) Hepsi 3. Mobilya döşemelerinde verilmiştir? A) Ergonomiklik B) Estetik C) Ucuzluk D) Sağlamlık 4. Mobilya döşeme zemini hazırlamada kullanılan gereçler aşağıdakilerden hangisinde yanlış verilmiştir? A) Sık dokulu kanaviçe B) Seyrek dokulu kanaviçe C) Lastik kolan D) Çivi 5. Döşeme zemini kolan aralıkları için aşağıda söylenenlerden hangisi en doğrudur? A) 4cm B) Kolan kalınlığı kadar C) Kolan genişliği kadar D) 2cm 6. Döşeme dolgusunu yerleştirmek için dikilen dikişe ne ad verilir? A) Teyel dikişi B) Gizli dikiş C) Kök dikişi D) Pike dikişi aranan özellikler 22 aşağıdakilerden kullanılan teknikler hangisinde yanlış

29 -Kanaviçe fazlalıklarının kesilmesi -Paralel kolanların yerlerine tespiti -Kolanı önden sağlama alma -Telorayı sabitleme -Kanaviçe sağlama alma -Kolan fazlalıklarının kesilmesi 7. Yukarıda verilen döşeme zemini hazırlama, işlem basamakları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili konuyu tekrarlayınız. Başarılıysanız bir sonraki bölüme geçiniz. 23

30 UYGULAMALI TEST Yaysız pikeli döşeme zemini hazırlayınız. Bu uygulamayı aşağıdaki kriterlere göre kontrol ediniz. Açıklama: Aşağıda listelenen davranışları, kendinizde gözleyemediyseniz Hayır, gözlediyseniz Evet şeklinde karşısındaki kutucuğa (X) le işaretleyiniz. Değer Ölçeği Evet Değerlendirme Ölçütleri Hayır 1. Yaysız pikeli döşeme zemini yapabilmek için gerekli araç gereci çalışma alanına getirdiniz mi? 2. Uygun zımba telini hazırladınız mı? 3. Teloraya kolan yerlerini markaladınız mı? 4. Kolanı gerdirerek sabitleştirdiniz mi? 5. Kolanı örgü tekniğinde taktınız mı? 6. Kanaviçe ölçüsünü aldınız mı? 7. Kanaviçeyi uygun gerginlikte teloraya tutturdunuz mu? 8. Uygun kök ipi ve teğel iğnesini hazırladınız mı? 9. Tekniğine uygun teğel dikişini yaptınız mı? DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı kontrol ederek kendinizi değerlendiriniz, Hayır cevaplarınız var ise bu cevaplarınızla ilgili konuyu tekrarlayınız. Cevaplarınızın tamamı Evet ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. 24

31 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 2 Gerekli ortam hazırlandığında uygun araç gereçlerle yaysız pikeli döşemeye dolgu gereci koyabileceksiniz. ARAŞTIRMA Evinizde bulunan oturma guruplarında dolgu yapmada kullanılan gereçler ile kullanılan yöntemleri inceleyiniz. Çevrenizde bulunan mobilya döşeme atölyelerini gezerek dolgu yapmada kullanılan gereçler ile yöntemler hakkında bilgi edininiz. Elde ettiğiniz bu bilgileri sınıfta arkadaşlarınıza sununuz. 2. YAYSIZ PİKELİ DÖŞEMEYE DOLGU GERECİ KOYMAK 2.1. Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Yapımında Kullanılan Araç Gereç Çeşitleri Klasik Mobilya Döşemelerinde Kullanılan Dolgu Gereçleri O günün şartlarına uygun, kolay bulunabilen doğal malzemeler kullanılmıştır. Bunlar; Kıtık Vijital Atkılı Pamuk Vatka pamuğu Kuş tüyü Resim2.1: Klasik dolgu gereçleri 25

32 Günümüzde suni malzemelerin (suni kauçuk) tüm mobilya döşemelerinde dolgu gereci olarak kullanılması klasik dolgu gereci kullanılmasını yok edecek şekilde azaltmış bazı merkezler dışında bu malzemeleri temin etmek zordur Pikeli Döşeme Dolgusu Yapmada Kullanılan İğneler İki uçlu iğne Eğri iğne İki uçlu eğri iğne Resim 2.2: İğne çeşitleri Pikeli Döşeme Dolgusu Yapmada Kullanılan Bezler Seyrek dokulu kanaviçe (fason kanaviçesi) Kaput bezi (Amerikan bezi) Resim 2.3: Dolgu örtmede kullanılan bezler 2.2. Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusunun Özellikleri Klasik dolgu gereçlerinin doğal olması nedeniyle insan sağlığını tehdit eden yan etkisi bulunmaz. Yapı itibarıyla yıllarca bozulmadan kalabilir, bu da döşeme zemininin yıllarca formunu korumasına yardımcı olur. 26

33 Belli bir genişlik, boy ve kalınlığı olmadığı için suni malzemelere nazaran zemin oluşturmak güçtür Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Yapma Teknikleri Yaysız pikeli döşeme zemini hazırlama tekniğini yaysız pikeli döşeme dolgusu yapma konusunda işlem basamakları hâlinde göreceksiniz Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Yapma Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Koyma Kanaviçe ile Çatkıya Alma Döşeme Dolgusu Yapma İşlem Basamakları Yaysız pikeli döşeme zeminini (1. öğrenme faaliyetinde hazırlamıştık) dolgu gerecini (kıtık, vijital) seyrek kanaviçeyi, makası, metreyi, zımba teli ve tabancasını çalışma tezgâhına yerleştiriniz. Resim 2.4: Dolgu yapmada kullanılan araç gereçler Telorayı ölçünüz. Resim 2.5: Teloradan kanaviçe ölçüsü belirleme 27

34 Kenarlardan 10 cm daha büyük ölçüde seyrek kanaviçeyi makasla kesiniz (Seyrek kanaviçe daha rahat dikildiği ve kenar formu işlemlerine kolaylık sağladığı için tercih edilir.) a b c Resim 2.6: Seyrek kanaviçenin ölçüsünde kesilmesi Seyrek kanaviçeyi telora arkasına zımba teli ile çatkıya alınız. Çatkıya alma; sökülebilir şekilde tutturma anlamında kullanılmaktadır. a b Resim 2.7: Seyrek kanaviçenin telora arkasında çatkıya alınması Dolgu gerecini iyice açınız Dolgu gereci içerisinde çok kalın lifler var ise alıp atınız Avucunuzun içerisinden taşacak miktardaki dolgu gerecini alıp oval topak haline getiriniz Avuç içine aldığınız dolgu gereçlerini teyel iplerini kaldırarak altına yerleştiriniz Döşeme kalınlığını (3-7cm) oluşturacak miktarlarda kıtık koyunuz. Döşeme kalınlığı; Pike yüksekliği ile ifade edilir 28

35 a b Resim2.8: Dolgu gereçlerinin teyel ipi altına yerleştirilmesi İşlemi tüm yüzeye uygulayınız. Dolgu gereçlerinin birbirleri ile iyice kaynaşmasını sağlayınız. a b Resim 2.9. a,b: Döşeme zemini üzerine dolgu gereci koymak Döşeme Dolgusunu Kanaviçesini Çatkıya Alma Çatkıya aldığımız seyrek kanaviçesini tutup dolgu üstünden öne doğru çekip önce önden ve sırayla yanlardan çatkıya alınız. a b 29

36 c d Resim 2.10: a,b,c,d: Seyrek kanaviçe ile dolguyu örterek çatkıya alma Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusu Kök Dikişi Yapma İşlem Basamakları Kök dikişi için üçlü bobin ipi ve iki uçlu iğneyi tezgâha getiriniz. Kök dikişi: Dolgu gerecinin alt ve üst kanaviçe arasına hareket etmesini engellemek amacıyla yapılan kenarlara paralel seyrek ve kesintisiz dikiştir. Şekil 2.1: Kök dikişinin yapılışı İki uçlu iğneye üçlü bobin ipini takıp bobini salınız. Arka köşeden kenara paralel kök dikişi yapınız. 30

37 Resim2.11: Kök dikişine başlama Kök dikişlerini kenarlardan 6-10cm boşluk bırakarak yapınız. Şekil 2.2: Kök dikişi uygulama şekilleri a b Resim 2.12: Telora kenarı kök dikişleri yapma 31

38 Dört kenar kök dikişi yapıldıktan sonra kenar-dikiş mesafesi kadar içe geçerek dikişe devam ediniz. Resim 2.13: Telora orta bölüm kök dikişi yapma Dikiş bitiminde ipi iğneden çıkarıp ucuna düğüm atınız. Resim 2.14: Düğüm atılmış kök ipi Düğümün kanaviçe içerisine geçip kök ipinin zamanla gevşememesi için düğüm parça kumaş üzerine atılabilir. a b Resim 2.15: Bez kullanılarak düğüm atılmış kök ipi 32 c

39 Elinizle döşemeye bastırıp kök ipini çekerek geriye doğru başladığınız noktaya kadar işleme devam ediniz. a b Resim 2.16: Kök ipini çekerek dolgunun sıkıştırılması Kök ipini makasla kesip ucuna düğüm atınız. a b Resim 2.17: Dikişin düğümle sonlandırılması Yaysız Pikeli Döşeme Kenar Dolgusu Takviyesi Yapma, Kanaviçeyi Sağlama Alma Yan taraflardan başlayarak çatkıya alınan kanaviçeyi sökünüz. 33

40 Şekil 2.3: Döşemecilik işlerinde kullanılan çivi sökeceği ve bızlar a b c Resim2.18: Çatkıya alınan kanaviçenin sökülmesi Döşeme kenarlarına dolgu takviyesi yapınız. a b Resim 2.19: Fason döşeme kenar dolgusu takviyesi yapma Kenarlardan 1 1,5cm taşkın ve sıkı şekilde kanaviçe kenarlarını kayıt üst dış kenarına zımba ile tutturunuz. 34

41 a b Resim 2.20: Fason döşeme kenarlarını sağlama alma Bu işlemi tüm kenarlara uygulayıp döşeme düzgünlüğünü kontrol ederek kanaviçeyi sağlama alınız. Resim 2.21: Fason döşeme kenarlarını sağlama alma Kanaviçe köşelerini katlayarak sağlamlaştırınız. Bu şekilde yapılıp ortaya çıkan döşeme FASON olarak tanımlanır. a b c Resim2.22: Fason döşeme kanaviçe köşelerinin katlanıp sağlama alınması 35

42 Yaysız Pikeli Döşeme Dikişi Yapma Gizli Dikiş Yapma İşlem Basamakları İşin sağ arka tarafından başlayarak kenarlara paralel gizli dikiş yapınız. Gizli dikiş yapmadaki amaç dolgu gerecini kenara doğru çekerek sıkıştırmaktır. Gizli dikiş üsten görünmez, yalnız kenar duvarlardan birbirine paralel eğik çizgiler hâlinde görülür. Yeterli miktarda bobin ipini keserek eğri iğneye takıp diğer ucuna düğüm atınız. Resim 2.23 te görüldüğü gibi gizli dikişleri tekniğine uygun dikiniz. a b c d Resim a,b,c,d: Gizli dikiş dikme yönteminin aşamaları İlk gizli dikiş başlangıcına Resim 2.24 te olduğu gibi düğüm atıp dikiş ipini çekerek dolgu gerecinin kenara çekilmesini sağlayınız. 36

43 Resim 2.24: Gizli dikiş başlangıç düğümü aşamaları Gizli dikişi bütün kenarlarda uygulayınız. Resim 2.25: Dolgu gerecinin gizli dikiş ile kenara dikiş çekilmesi 37 Resim 2.26: Telora yanında görülen gizli ipleri

44 Gizli dikiş bittikten sonra bitiş düğümünü aşağıda görüldüğü gibi atınız. a b Resim 2.27 a,b: Bitiş düğümü atma Pike Dikişi Yapma İşlem Basamakları Pike dikişi ile düzgün ve sert kenar çubuğu oluşturulur. Meslek dilinde bu kenar çubuğuna pike denir. Şekil 2.4 : Yaysız pikeli döşeme fasonu Pike dikişi yapmak için yeterli uzunlukta bobin ipini keserek eğri iğneye takınız. İpe rahat kayması için mum sürünüz. İpin mumlanması ipin rahat kayması yanında dikiş sıkıştırmak için ipe asıldığınızda ipin birbirini kesmesini (kopmasını) engelleyecektir. İpin ucuna bir düğüm atınız. Eğri iğne ile arka köşeden başlayarak başlangıç dikişini yapıp ip boşluğunu alınız. Aşağıda gösterilen yöntemle pike dikişi başlangıç düğümünü atınız. 38

45 a b Resim 2.28.a,b,c: Pike dikişi başlangıç düğümü atma aşamaları Arka yan köşeden başlayarak pike dikişini resimlerdeki gibi yapınız. Pike dikişlerini aynı oranda yaparak kenar çubuğunun düzgün olmasını sağlayınız. a b c Resim 2.29.a,b,c: Pike dikiş adımı aşamaları c Pike dikişini bütün kenarlara uygulayınız. a b Resim 2.30: Pike dikişinin kenarlara uygulanışı 39

46 Pikenin düzgünlüğünü kontrol edip gerekli düzeltmeleri yapınız. İşi biten araç gereçleri yerine yerleştiriniz. a b Resim 2.31: Pike dikişinin yandan ve üstten görünüşü Yaysız Pikeli Döşeme Dolgusunu Kaput Bezi ile Kaplama (Beyaza Alma) Beyaz Dolgusu Yapma Beyaza almak için gerekli dolgu, kaplama araç gereçlerini çalışma alanına getiriniz. Resim 2.32: Beyaz dolgusu yapımında kullanılan araç gereçler 40

47 Kaput bezi ölçüsünü fason üzerinden dolgu ve çakma payı vererek alınız. Resim 2.33: Kaput bezi ölçüsünün alınması Kaput bezini aldığınız ölçüde çizerek kesiniz. a b Resim 2.34.a,b: Kaput bezinin kesilmesi Kaput bezini döşeme arka kenarına zımba teli ile çatkıya alınız. a b Resim 2.35.a,b: Kaput bezinin telora arkasında çatkıya alınması 41

48 Fason döşeme üzerindeki dikişlerden kaynaklanan çöküntülere ve yüzeye hafif dolgu gereci koyarak yüzey düzgünlüğünü sağlayınız. Tüm yüzeyi pamuk ile kaplayıp yüzey dolgu seviye düzgünlüğünü sağlayınız. a b c Resim 2.36.a,b,c: Beyaz dolgusu yapma Beyaza Alma Çatkıya alınan kaput bezini döşeme üzerinden öne doğru çekerek döşeme üzerine düzgünce yayınız. Resim 2.37: Kaput bezinin döşeme üzerine örtülmesi Kaput bezinin boşluğunu alarak önde ve sırayla yanlarda çatkıya alınız. 42

49 a b c d Resim 2.38 a,b,c,d: Kaput bezini çatkıya alma Döşeme yüzeyini kontrol ederek gerekli kısımları söküp dolgu kontrolünü yapınız. Kaput bezini tekrar gerdirerek sağlama alınız. a b 43

50 c d e f Resim 2.39.a,b,c,d: Kaput bezinin sökülmesi ve gerdirilip sağlama alınması Köşelerdeki kaput bezi fazlalıklarını kesip katlayarak zımba ile sabitleyiniz. a b 44

51 c d e Resim a,b,c,d,e: Kaput bezinde köşe kaplama aşamaları Kaput bezi fazlalıklarını makasla kesiniz. Bu duruma getirilmiş döşeme için beyaza alınmış, işleme ise beyaza alma denir. Resim 2.41: Kaput bezi fazlalıklarının kesilmesi 45

52 İşi biten araç gereci yerlerine kaldırınız. Resim 2.42: Beyaza alınmış yaysız pikeli döşeme 46

53 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Yaysız pikeli döşemeye dolgu gereci koyma uygulaması yapınız. İşlem Basamakları Öneriler Teloraya göre kanaviçe ölçüsünü belirleyiniz. Ölçü almada uygun araç gereçleri seçiniz. Kanaviçeyi çatkıya alınız. Uygun zımba teli kullanınız. Dolgu gerecini yerleştiriniz. Dolgu gerecini dengeli yerleştiriniz. 47

54 Kanaviçeyi dolguyu örtecek şekilde çatkıya alınız. Tekniğine uygun ve dikkatli çalışınız. Kök dikişlerini yapınız. Kök dikişlerini sağlam ve dikkatli biçimde tutturunuz. Dikişi düğümle sonlandırınız. Düğüm fazlalıklarını kesiniz. Pike gizli dikişini yapınız. Uygun kök ipi ve eğri iğneyi seçiniz. 48

55 Pike dikişini kenarlara uygulayınız. Pike dikişlerini sağlam ve düzgün yapınız. Kaput bezini çatkıya alınız. Kaput bezini dengeli yerleştiriniz. Beyaz dolgusunu yapınız. Dolguyu dengeli ve düzgün yerleştiriniz. Kaput bezini gergince tespit ediniz. Kaput bezini yeterince gerdirerek takınız. 49

56 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri, aşağıdaki soruları cevaplandırarak değerlendiriniz. 1. Aşağıda verilenlerden hangisi klasik dolgu gereçlerinden biri değildir? A) Atkılı B) Kıtık C) Kauçuk D) Vatka 2. Aşağıdakilerden hangisi döşeme zemini yapılırken kullanılan iğnelerden değildir? A) Bizon B) İki uçlu iğne C) İki uçlu eğri iğne D) Eğri iğne 3. Döşeme zemini kolanları üzerine yapılan kaplama gereci için aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? A) Kaput bezi B) Seyrek kanaviçe C) Sık kanaviçe D) Astar bezi 4. Döşemecilik mesleğinde çatkıya alma olarak söylenen terim aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Sağlama alma B) Teyelleme C) Geçici tutturma D) Çakma 5. Yaysız pikeli döşeme dolgusu kalınlığı için aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? A) 1,5-3cm B) 3-7cm C) 7-10cm D) 10-13cm 6. Sık kanaviçe ile seyrek kanaviçe arasındaki dolgu gereçlerini sıkıştırmak için kullanılan dikiş aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Teyel dikişi B) Gizli dikiş C) Kök dikişi D) Pike dikişi 50

57 7. Yaysız pikeli döşemelerde kenar dolgusu gizli dikiş yapma amacı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Kenarları sağlama almak B) Dolgu gerecini kenarda sıkıştırmak C) Kenar çubuğu oluşturmak D) Dolgu gerecinin kaymasını engellemek 8. Yaysız pikeli döşemelerde pike dikişi yapma amacı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Kenarları sağlama almak B) Kenar çubuğu oluşturmak C) Dolgu gerecini kenarda sıkıştırmak D) Dolgu gerecinin kaymasını engellemek 9. Kaput bezi ile sağlama alınmış döşeme için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Fason döşeme B) Beyaza alma C) Astarlama D) Kaplama 10. Yaysız pikeli döşemede kaput bezi altına vatka konmasının ana nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Kök dikişi çukurluklarının kapatılması B) Kenar çıtası çıkıntısını gizlemek C) Döşeme oturma rahatlığı kazandırmak D) Hepsi DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili konuyu tekrarlayınız. Başarılıysanız bir sonraki bölüme geçiniz. 51

58 UYGULAMALI TEST Yaysız pikeli döşemeye dolgu gereci koyunuz. Bu uygulamayı aşağıdaki ölçütlere göre kontrol ediniz. Açıklama: Aşağıda listelenen davranışları, kendinizde gözleyemediyseniz Hayır, gözlediyseniz Evet şeklinde karşısındaki kutucuğa (X) le işaretleyiniz. Değer Ölçeği Evet Değerlendirme Ölçütleri Hayır 1. Yaysız pikeli döşeme zemini yapabilmek için gerekli araç gereci çalışma alanına getirdiniz mi? 2. Uygun zımba telini hazırladınız mı? 3. Teloraya kolan yerlerini markaladınız mı? 4. Kolanı gerdirerek sabitleştirdiniz mi? 5. Kolanı örgü tekniğinde taktınız mı? 6. Kanaviçe ölçüsünü aldınız mı? 7. Kanaviçeyi uygun gerginlikte teloraya tutturdunuz mu? 8. Uygun kök ipi ve teğel iğnesini hazırladınız mı? 9. Tekniğine uygun teğel dikişini yaptınız mı? DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı kontrol ederek kendinizi değerlendiriniz, Hayır cevaplarınız var ise bu cevaplarınızla ilgili konuyu tekrarlayınız. Cevaplarınızın tamamı Evet ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. 52

59 ÖĞRENME FAALİYETİ 3 ÖĞRENME FAALİYETİ 3 AMAÇ Tekniğine uygun şekilde ve uygun araç gereçlerle yaysız pikeli döşemeye yüz gereci takabileceksiniz. ARAŞTIRMA Evinizde bulunan oturma gruplarında yüz kaplamada kullanılan gereçler ile kullanılan yöntemleri inceleyiniz. Çevrenizde bulunan mobilya döşeme atölyelerini gezerek yüz kaplamada kullanılan gereçler ile yöntemler hakkında bilgi edininiz. Elde ettiğiniz bu bilgileri sınıfta arkadaşlarınıza sununuz. 3. YAYSIZ PİKELİ DÖŞEMEYE YÜZ GERECİ TAKMAK 3.1. Yaysız Pikeli Döşeme Yüz Kaplama Gereçleri Resim.3.1: Yüz kaplama gereçleri 53

60 3.2. Yaysız Pikeli Döşeme Yüz Kaplama Gereçlerinin Özellikleri Oturma grubunun kullanıldığı mekân, iklim, oturma grubunun dizaynı ve kişisel beğeniler yüz kaplama gerecinin renk, desen ve malzeme seçimini doğrudan etkilemektedir. Ama rahatlık, estetik ve dayanıklılık yüz kumaşlarında aranan temel özelliklerdendir. a b Resim.3.2: Kumaş ve deri ile kaplanmış koltuklar 3.3. Yaysız Pikeli Döşeme Yüz Kaplama Yapım Teknikleri Yaysız pikeli döşemeler de diğer döşemelerde olduğu gibi benzer yöntem ve tekniklerle kaplanmaktadır. Yüz kaplama döşeme kenarları düz, fitilli ve bazalı yapılabilir Yaysız Pikeli Döşeme Yüz Kaplama Yapımı Yüz Kaplama Altı Dolgusu Yapma İşlem Basamakları Yüz kaplama araç gereçlerini çalışma alanına getiriniz. Resim3.3: Yüz kaplama araç gereçleri 54

61 Beyaza alınan telorayı ölçererek kumaş ölçüsünü belirleyiniz. Ölçü alırken çivileme payı vermeyi unutmayınız. Resim.3.4: Yüz kaplama kumaşı ölçüsü alma Kumaşı tezgâh üzerine düzgünce yayınız. Tutturma payı vererek belirlediğiniz ölçüyü kumaş üzerinde işaretleyiniz. Markalama yaparken kumaşın çözgü ve atkı ipleri yönlerine dikkat ediniz. Çözgü ipi esnemeyen kumaşın dokuma boyuna olan iptir, atkı ipi ise kumaşın enine olan dokuma ipidir. Mastar ve çizgi taşı kullanarak kumaş üzerine kesme çizgisini çiziniz. Makas ile çizgiyi takip ederek kumaşı kesiniz. a b Resim3.5: Kumaş markalama ve kesme aşamaları Kumaşı telora arkasına sağdan ve soldan ortalayarak yerleştiriniz. Ortaladığınız yüz kumaşını telora arka alt kısımda çatkıya alınız. 55 c

62 Resim3.6: Yüz kumaşını telora arkasında çatkıya alma Telora üzerine kenarlardan eşit miktarlarda taşacak şekilde bir kat vatka pamuğu seriniz. a b Resim 3.7: Beyaza alınmış döşeme üzerine vatka serme Yüz Kaplama Yapma Arkada çatkıya alınan yüz kumaşını gerdirerek döşeme üzerine örtünüz. Resim3.8: Yüz kumaşını döşeme üzerine örtme 56

63 Yüz kumaşı elinizle arkadan öne doğru sıvazlayarak gerdiriniz. Resim3.9: Kumaşın gerdirilmesi Gerdirdiğiniz yüz kumaşı döşeme ön kayıt altında çatkıya alınız. Resim 3.10: Yüz kumaşı döşeme ön kayıt altında çatkıya alma Yüz kumaşı sırayla yanlarda da gerdirerek kayıt altlarında çatkıya alınız. Resim3.11: Yüz kumaşı yanlarda çatkıya alma 57

64 Yüzey düzgünlüğünü kontrol ederek çatkıya alınan kumaşı gerekirse sökerek sırayla ön, yanlar ve arkada kumaşı sağlama alınız. a b c Resim3.12.a,b,c: Çatkıya alınan kuması söküp gerdirerek sağlama alma Yukarıda beyaza alma işlemi döşeme köşelerinde olduğu gibi, yan taraftan gelen kumaşı ön tarafa çevirerek alttan ve gizlenebilecek şekilde önden zımba ile sağlama alınız. Resim3.13: Döşeme yan kumaşını önde sağlama alma Köşelerde kumaş fazlalığını kesiniz. Döşeme köşelerinde kumaş katları kalınlık farkı yaratacağından fazlalıklar kesilmelidir. Resim3.14: Döşeme köşesindeki yüz kumaş fazlalıklarının kesilmesi 58

65 Ön taraftan gelen kumaşı köşeden katlayınız. Resim3.15: Döşeme köşesinde yüz kumaşın katlanması Katladığınız kumaşı köşede kayıt altına kıvırarak zımba ile sağlama alınız. Resim3.16 : Döşeme köşesinde katlanan kumaşı sağlama alma Bu işlemi kalan üç köşeye de uygulayınız. Döşeme köşesindeki kumaş katlarını el dikişi yaparak sağlama alınız. Kumaş köşe katını tığ veya düz tornavida yardımı ile düzeltiniz. Resim3.17: Kumaş katının düzeltilmesi 59

66 Eğri iğneye ikili bobin ipini takıp ip ucuna düğüm atınız. Resim3.18: Düğüm atılmış gizli dikiş ipi Döşeme köşesi gizli dikişi yapmak için uygun pozisyonu alınız. Resim3.19: Döşeme köşesi gizli dikiş pozisyonu alma Köşe kumaş katı gizli dikişini aşağıdaki gibi tekniğine uygun olarak yapınız. a b 60

67 c d Resim3.20.a,b,c,d: Döşeme köşesi kumaş katı gizli dikişi yapma aşamaları Döşeme köşesi kenar gizli dikişi bitiş düğümünü atınız. Gizli dikiş ipi ucunu iğne ile kumaş içinden döşeme altına geçirip ipi çekiniz. Gizli dikiş ipi gergin durumda iken makas ile kesiniz. a b c d Resim3.21.a,b,c,d: Döşeme köşesi gizli dikiş bitiş düğümü atma, ip ucunu gizleme aşamaları 61

68 Döşeme altındaki kumaş fazlalıklarını makas ile kesiniz. Resim3.22:Döşeme altında kumaş fazlalıklarını kesme Telora Altı Astarı Çakma Telora altını kapamak için astar bez ölçüsü metreyle ölçünüz. Resim3.23:Astar bezi ölçüsünün tespit edilmesi Astar bezi köşesi komşu kenarlarını içe katlayarak ön köşeden başlayarak döşeme altında sağlama alınız. 62

69 a b c d Resim3.24.a,b,c,d: Astar bezi ön kenarı çakma Sağ kenara astar bezini düzgünce gerdirerek sağlamca tutturunuz. a b Resim3.25.a,b: Döşeme altı astar bezi sağ kenarı çakma Astar bezine katlama payı vererek arka ve sol kenarlardaki fazlalıkları kesiniz. 63

70 a b Resim3.26.a,b: Astar bezi fazlalıklarını kesme Sol kenarda astar bezini içe katlayarak zımba teli ile sağlamca teloraya tutturunuz. Resim3.27: Döşeme altı astar bezi sol kenarı çakma Döşeme altı arka kenarda astar bezini içe katlayarak zımba teli ile sağlamca teloraya tutturunuz. Resim3.28: Döşeme altı astarı arka kenarını çakma 64

71 Kullandığınız fazla gereçleri katlayarak yerine kaldırınız. Kullandığınız araçların bakımını yaparak yerlerine kaldırınız. Yaysız pike döşeme yapılmış telorayı yerine yerleştiriniz. Resim3.29: Yaysız pikeli döşeme yapılmış puf 65

72 UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETİ UYGULAMA Yaysız pikeli döşemeye yüz gereci takma uygulaması yapınız. İşlem Basamakları Öneriler Yüz kaplama kumaş ölçüsü alınız. Uygun ölçme aleti kullanınız. Kumaşı ölçüsünde kesiniz. Bilenmiş alet kullanmaya özen gösteriniz. Uygun uzunlukta zımba teli kullanınız. Kumaşı teloraya çakınız. 66

73 Üzerine vatka pamuğu seriniz. Tekniğine uygun ve dikkatli çalışınız. Kumaşı gerdirerek çatkıya alınız. Kumaş katlama ve çakma paylarını dikkate alınız. Döşeme köşelerinde yüz kumaşını katlayınız. Katlama işlemini düzgün yapınız. 67

74 Döşeme köşesi kumaş katı gizli dikişi yapınız. Uygun ip ve eğri iğne seçiniz. Kumaş fazlalıklarını kesiniz. Kesim işlemini dikkatli yapınız. Astar bezi ölçüsü alınız. Ölçü almada katlama paylarına dikkat ediniz. 68

75 Astar bezini çakınız. Astarı döşeme dışına taşırmayınız. 69

76 ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇME Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri, aşağıdaki soruları cevaplandırarak değerlendiriniz. 1. Aşağıdakilerden hangisi yaysız pikeli döşemelerde yüz kaplama gereçleri olarak kullanılmaktadır? A) Pamuklu kumaşlar B) Dana derisi C) Suni deri D) Hepsi 2. Aşağıdakilerden hangisi yaysız pikeli döşemelerde aranan özelliklerdendir? A) Rahatlık B) Estetik C) Sağlamlık D) Hepsi 3. Aşağıdakilerden hangisi yaysız pikeli döşeme yüz kaplama işlerinde kullanılan araç gereçlerden değildir? A) Vatka B) İki uçlu iğne C) Yüz kumaşı D) Çivi -Kumaşı cetvelle çizme -Kumaş üzerine ölçüyü taşıma -Kumaşı kesme -Kumaş ölçüsünü alma Yukarıda karışık verilen kumaş kesme işlemleri aşağıdakilerden hangisinde doğru sıralı verilmiştir? A) B) C) D) Yaysız pikeli döşeme altında kolanların görünmemesi için yapılan işlem aşağıdakilerden hangisinde daha doğru olarak verilmiştir? A) Kaput bezi çakma B) Astar bezi çakma C) Kanaviçe çakma D) Deri çakma 70

77 UYGULAMALI TEST Yaysız pikeli döşemeye yüz gereci takınız. Bu uygulamayı aşağıdaki ölçütlere göre kontrol ediniz. Açıklama: Aşağıda listelenen davranışları, kendinizde gözleyemediyseniz Hayır, gözlediyseniz Evet şeklinde karşısındaki kutucuğa (X) le işaretleyiniz. Değer Ölçeği Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Yaysız pikeli döşemeye yüz gereci takabilmek için gerekli araç gereci hazırladınız mı? 2. Yüz kumaşını markalayıp kestiniz mi? 3. Beyaz üzerine vatka serdiniz mi? 4. Yüz kumaşı çatkıya aldınız mı? 5. Yüz kumaşı gerdirerek sağlama aldınız mı? 6. Döşeme köşelerini katladınız mı? 7. Köşelere gizli dikiş attınız mı? 8. Döşeme altında kumaş fazlalıklarını kestiniz mi? 9. Astar bezini çaktınız mı? DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı kontrol ederek kendinizi değerlendiriniz, Hayır cevaplarınız var ise bu cevaplarınızla ilgili konuyu tekrarlayınız. Cevaplarınızın tamamı Evet ise modül değerlendirmeye geçiniz. 71

78 MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME PERFORMANS TESTİ (YETERLİK ÖLÇME) Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Pikeli Döşeme Zemini Hazırlama ile İlgili Ölçütler 1 Kolan tespit araç gereçlerini hazırladınız mı? 2 Kolan yerlerini markaladınız mı? 3 4 Kolanı gerdirerek çaktınız mı? Kolan üzerine kanaviçeyi çaktınız mı? 5 Kanaviçe üzerine teyel dikişi yaptınız mı? Pikeli Döşemeye Dolgu Gereci Koyma ile İlgili Ölçütler 1 Seyrek kanaviçeyi telora arkasına çaktınız mı? 2 Dolgu gerecini teyel ipi altına yerleştirdiniz mi? 3 Kanaviçeyi dolgu gerecini örtecek şekilde çaktınız mı? 4 Kök dikişini yaptınız mı? 5 Kök ipini çekerek dolgu gerecini sıkıştırdınız mı? Pikeli Döşemeye Yüz Gereci Takma ile İlgili Ölçütler 1 Yüz kumaşını hazırladınız mı? 2 Dolgu gerecini serdiniz mi? 3 Yüz kumaşını çatkıya aldınız mı? 4 Kumaş köşelerini katladınız mı? 5 Alt astarı taktınız mı? Düzenli Çalışma için Kriterler 1 Çevreyi koruma ile ilgili etik kurallara uygun davrandınız mı? 2 Kullandığınız alet ve avadanlıkları yerlerine kaldırdınız mı? 3 Makinelerle ilgili çalışma kurallarına uydunuz mu? 4 Her çalışma sonunda çalıştığınız yeri ve makineyi temizlediniz mi? 5 Mesleğinizle ilgili etik kurallara uygun davrandınız mı? 72 Hayır

79 6 Çalışma anında iş elbisesi giyip gerektiği zaman gözlük kullandınız mı? DEĞERLENDİRME Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. Modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz. 73

80 CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRETİM FAALİYETİ 1 İN CEVAP ANAHTARI A D C B C A B ÖĞRETİM FAALİYETİ2 NİN CEVAP ANAHTARI C A C C B C B B B D ÖĞRETİM FAALİYETİ-3 ÜN CEVAP ANAHTARI D D B B B DEĞERLENDİRME Doğru olarak cevap veremediğiniz sorular için geri dönerek bu sorularla ilgili konuları tekrar inceleyiniz. Sorulara doğru cevap verdiğiyseniz bir üst modüle geçebilirsiniz. 74

81 KAYNAKLAR KAYNAKLAR İLTER, Rıfat Nuri, Mobilya Döşemeciliği, Milli Eğitim Yayınevi, İstanbul, KOÇ, Abdullah, Yayınlanmamış Ders Notları, Antalya, KOÇ, Abdullah, Pikeli Döşeme Uygulama Resimleri, Antalya,