Optik Koherens Tomografi Prensipleri ve Uygulamadaki Yenilikler

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Optik Koherens Tomografi Prensipleri ve Uygulamadaki Yenilikler"

Transkript

1 T. Oft. Gaz. 38, , 2008 DERLEMELER Optik Koherens Tomografi Prensipleri ve Uygulamadaki Yenilikler Tarkan Mumcuoglu (*), Cüneyt Erdurman (*), A. Hakan Durukan (*) ÖZET Son y llarda, optik koherens tomografi (OKT) özellikle retina hastal klar ve glokomda önemli bir tan sal görüntüleme teknolojisi olarak öne ç kmaktad r. Bu teknoloji, retinada funduskopi ile zor fark edilen patolojileri, yüksek çözünürlüklü görüntülerle gösterebilmektedir. Bununla birlikte sonuçlar tekrar edilebilirdir ve kantitatif veriler vermektedir. OKT sonuçlar n n bu gibi özelliklerinden dolay, dünyada yayg n kullan lmaktad r. Tüm diger görüntüleme yöntemlerinde oldugu gibi baz artefaktlar n görülmesi mümkündür. Klinik kullan m için, bu teknolojinin görüntü elde etme ve veri iflleme ile ilgili basit fizik prensiplerini bilmek önemli bir konudur. Klinik uygulamada, bu yeni görüntüleme yönteminin baz k s tl l klar oldugu bilinmelidir. Retina görüntülemesindeki duyarl l k ve görüntüleme h z art fl için önemli ilerlemeler yap lmaktad r. Bu teknolojinin yak n gelecekte, retina hastal klar ve glokomun tan s ve tedavisindeki rolü daha da artacak gibi görünmektedir. Anahtar Kelimeler: Optik koherens tomografi, Glokom, Fourier domain SUMMARY Principles and Novel Clinical Applications of Optical Coherence Tomography In the recent years, optical coherence tomography (OCT) has become one of the important diagnostic technologies in the ophthalmology, especially in retinal diseases and glaucoma. This technology provides high resolution cross-sectional images for detecting retinal pathologies even though the microscopic retinal abnormalities are easily noticeable. Additionally, the results are reproducible and exceedingly quantitative. Because of the properties of the OCT results, this technology is in use worldwide. However, as in any other imaging technique, some artifacts are expected to occur. Understanding of the basic physical principles in image acquisition and data processing of this technology is very important issue for clinical use of OCT. Clinicians have to be aware of some limitations of this new imaging device. Significant progress in the field of OCT retinal imaging has been made to improve the sensitivity and imaging speed. It is quite likely that the role of this technology as a method for diagnosis and management of retinal diseases and glaucoma will be further defined in the near future. Key Words: Optical coherence tomography, Glaucoma, Fourier domain (*) Gülhane Askeri T p Akademisi, Göz Hastal klar Ana Bilim Dal, Ankara Yaz flma adresi: Yard. Doç. Dr. Tarkan Mumcuoglu, Gülhane Askeri T p Akademisi, Göz Hastal klar Ana Bilim Dal, Ankara E-posta: tarkanmumcuoglu@yahoo.com Mecmuaya Gelifl Tarihi: Düzeltmeden Gelifl Tarihi: Kabul Tarihi:

2 Optik Koherens Tomografi Prensipleri ve Uygulamadaki Yenilikler 169 Optik koherens tomografi (OKT), biyolojik dokularda yüksek çözünürlüklü kesitsel görüntüleme saglayan yeni bir yöntemdir. OKT, oftalmolojide retinan n görüntülenmesi yan nda baflka dokular n incelenmesinde de kullan lmaktad r (1). Brezinski ve ark. vasküler patolojilerde OKT ile görüntü elde etmifllerdir (2). OKT cihaz yla retina ve ön segmentin gerçek zamanl, non-kontakt kesit görüntülerinin elde edilmesinden dolay, bu teknoloji oftalmolojide etkin olarak kullan lmaktad r. OKT, retinada optik disk ve maküla gibi anatomik yerlerin görüntülenmesinin yan nda; retina sinir lifi, fotoreseptörler ve retina pigment epiteli gibi intraretinal yap - lar n incelenmesini de saglar. Ayr ca OKT görüntülemesi ile retinan n morfometrik veya kantitatif ölçümleri elde edildiginden, hastal klar n tan ve takibinde önemli bir tan yöntemidir. OKT, ilk olarak Huang ve arkadafllar taraf ndan Massachusetts Teknoloji enstitüsünde gelifltirilmifl ve 1991 y l nda yay nlanm flt r (3). O dönemde, Fujimoto femtosekond laserler üzerine çal flmaktad r. Bu laserler çok k sa sürede enerji yaymakta ve interferometri ile dokulardan yans yan fl ktaki gecikmeyi ölçerek, mikron düzeyinde duyarl l kla ölçümler yapabilmektedir. Bu laserler klinik kullan m için çok büyük ve pahal oldugu için, Huang ayn duyarl kta ölçüm yapabilen, daha ucuz ve kompakt yap da olan diyot laserle çal flan interferometre üzerinde araflt rma yapt. Optik koherens domain interferometri olarak isimlendirilen bu teknigin, retina ve diger dokularda mikron düzeylerinde çözünürlükte, giriflimsel olmayan yeni bir görüntüleme teknigi oldugunu buldu (3). Bu teknik; dokulardan yans yan fl g n koherensini ölçüp, kesit görüntüler ald g için OKT olarak isimlendirilmifltir. Görüntüleme h z n artt rmak için, fiber optik OKT sistemi gelifltirilmifltir (4). 1990'lar n ortas nda, daha sonra Carl Zeiss taraf ndan sat n al nan Humphrey flirketince bu teknoloji piyasaya sürülmüfltür. Halen en son Carl Zeiss taraf ndan gelifltirilen, üçüncü jenerasyon Stratus OKT cihaz birçok göz hekimince kullan lmaktad r. OKT'de temel fizik prensipler Kesitsel retina morfolojisini incelemek için birçok görüntüleme teknikleri gelifltirilmifltir. Konfokal taray c laser oftalmoskopi, lateral ve longitudinal yans malardan retina görüntüleri elde etmektedir. Topografik ve tomografik ölçümler için birçok ard fl k retina görüntüsü elde edilmektedir. Buna ragmen oküler aberasyonlar ve pupil geniflliginden dolay, derinlemesine çözünürlügü yaklafl k 300 mikrondur (5). Kesitsel görüntüleme, ayr - ca retina kal nl k ölçeri (Retinal Thickness Analyzer, RTA) ile elde edilmektedir. Bu cihaz ile de yaklafl k mikronluk kesitler al nabilmektedir. Cihaz 543 nm dalga boylu He-Ne laser fl g kullanmakta ve vitreoretinal ile koryoretinal yüzeylerden gelen yans malar aras ndaki mesafeyi ölçmektedir. Son geliflmeler sonucunda, h zl flekilde birden çok görüntü ile retina haritalar elde edilse de, 2x2 mm boyutunda maküler alan görüntüsü ve s n rl kantitatif veriler elde edilmektedir. OKT, yans yan fl g n görüntülenmesine dayanmaktad r. Fakat, bir kamera gibi yaln zca iki boyutlu görüntü degil, derinlik boyutunu da elde etmektedir. OKT'nin aksiyel çözünürlügü, 8-10 mikron gibi oldukça yüksek bir degerdir. Bunun sayesinde dokuya zarar vermeden, mikroskop alt ndaki görüntüye benzer kesit görüntüler elde edilir. Bu nedenle, OKT invaziv olmayan doku biyopsisi olarak da tan mlan r. OKT, dokunun farkl katlar ndan yans yan fl klardaki gecikmeyi hesaplar. Dokunun derin katlar ndan yans - yan fl k, yüzeyden yans yana göre daha uzun bir gecikme süresi gösterecektir. Yans yan fl g n amplitüdlerinin bu gecikme zaman na göre dag l m aksiyel A mod tarama olarak gösterilir. OKT örnek boyunca tarama yaparak birçok A mod tarama elde edilir ve bunlar sinyal amplitüdlerini gösteren gri veya renkli skalalarla gösterilebilir. Ultrason ve RADAR sistemleri de reflektometriye dayanan görüntüleme sistemleridir. OKT, fl g kulland g için üstünlügü vard r. Ifl g n dalga boyu (~0.001mm), ultrason (~0.1 mm) ve radyo dalgalar ndan (>10 mm) daha k sad r. Bu nedenle uzaysal çözünürlügü çok daha yüksektir. Ultrason ile görüntülemeden farkl olarak, fl k hava-doku ara yüzeyini geçebildigi için probun dokuya temas veya immersiyon s v s gerekmemektedir. Ifl k h z n n çok yüksek olmas ndan dolay direkt olarak gecikmeyi ölçmek pek mümkün degildir. Bu nedenle fl g n yans rken olan gecikme süresi, bilinen bir örnek ile karfl laflt rarak ölçülür. nterferometride; incelenen örnek, referans, fl k kaynag ve detektör kolu vard r. Referans kolundaki ayna sabittir. Tüm klinik olarak uygulanan OKT sistemlerinde, fl k kaynag olarak yüksek ayd nlatmal diyot (superluminescent diode, SLD) laser kullan lmaktad r. Bu laserler ekonomik, uzun ömürlü ve kompakt yap dad r. lk OKT sistemleri, tipik olarak merkezi 820 nm'de olan 20 nm geniflliginde fl k yaymaktad r (4,6). Bu da aksiyel çözünürlügü havada yaklafl k 15 mikron, dokuda 11 mikron olarak k s tlamaktad r. Stratus OKT'nin dokudaki çözünürlügü 8-10 mikrondur. Tüm görüntüleme tekniklerinde oldugu gibi görüntüler kalite ve artefaktlar yönünden degerlendirilmelidir. Kaliteli görüntü elde etme, kalitatif ve kantitatif analizlerin dogru olarak degerlendirilmesi için gerekmektedir.

3 170 Tar kan Mumcuoglu, Cüneyt Erdurman, A. Hakan Durukan lk olarak görüntünün kalitesi için sinyal gücüne bak lmal ve iyi bir görüntü için 1 ile 10 aras olan bu degerin 6'n n üstünde olmas aranmal d r. OKT görüntülerinin santralize olmas ve yaz l m n retina s n rlar n belirlerken hatas z olmas gerekmektedir. OKT cihaz, güvenilir ölçümler yap labilmesi için de en az y lda bir kere kalibre edilmelidir. Klinik uygulamada OKT Optik koherens tomografide görüntü, retina katlar - n n optik olarak farkl yans t c l kta olmas ile elde edilmektedir. Dokulardan geri yans yan fl g n yogunluguna göre gri veya renkli skala kullan larak kesit görüntüler oluflturulmaktad r. Retina sinir lifi tabakas nda aksonal uzant lar n çok olmas ndan dolay yüksek yans t c l k özelligi vard r. Retina pigment epitelindeki yüksek melanin pigment seviyesi ve koryokapillaristeki hemoglobin düzeyinden dolay bu yap lar n optik yans t c l g yüksektir. Gri skalada görüntü dokular n yans t c l klar na göre beyazdan siyaha dogru kodlanarak elde edilir. Vitreus ve aköz gibi düflük yans t c l g olan yap lar siyah, retina pigment epiteli ve sinir lifi tabakas gibi yüksek yans t - c l g olan yap lar beyaz renkle gösterilir. Fotoreseptör gibi orta yans t c l kta olan yap lar ise gri renktedir. Görüntülerin daha iyi yorumlanmas için gri skala görüntüleri bilgisayar yaz l m kullan larak renklendirilir. Böylece beyaz alanlar sar ve k rm z renkle, gri alanlar mavi renkle ve siyah alanlar lacivert-siyah renkle gösterilir. Retina: OKT birçok koryoretinal hastal g n tan ve tedavi takiplerinde önemli bir seçenek haline gelmifltir. Ayr ca, zamanla geliflebilen morfolojik retina degifliklerini takip etme imkan saglamaktad r. Son zamanlarda maküla hastal klar nda intravitreal ilaç ve alternatif laser tedavilerinin güncelleflmesi sonucunda, bu tedavilerin takibinde kantitatif degiflimleri göstermesinden dolay OKT'nin önemi artm flt r. Makülada retina kal nl k analizi yap l rken önemli olan, alt lineer taraman n foveada santralizasyonudur (Resim 1). Görme keskinligi iyi olan olgularda bu kolayd r ve internal fiksasyon fl g na olgunun fikse olmas yeterlidir. Ancak, koryoretinal hastal g olan kiflilerde görme keskinligi düflük olabilmekte ve makülan n normal yap s bozuldugu için foveal santralizasyon bazen zor olmaktad r. Elde edilen görüntünün kalitesi kontrol edilmelidir. Makülan n hem standart (512 A tarama/görüntü) hem de h zl modundaki (128 A tarama/görüntü) retina haritas n oluflturmadan önce, lineer 6 taramada da retina s n rlar n n belirlenmesinde bir problem olup olmad g kontrol edilmelidir. Bu kontrolden sonra foveal santralizasyon da say sal veriler ile kontrol edilmelidir. OKT yaz l m, otomatik olarak retina haritas veya kal nl k/ hacim analizi protokolünde ortalama foveal kal nl k ve standart sapmas n hesaplamaktad r. Teorik olarak tüm alt taraman n ayn noktada santralize olmas halinde, kal nl k ölçümü ayn olacag ndan standart sapman n s f r olmas beklenir. Bu standart sapman n 30 mikrondan fazla olmas en az ndan bir taraman n dogru olarak santralize olmad g n göstermektedir, bu nedenle test yeniden yap lmal d r. Saniyede 400 A mod tarama h z ile 1-2 saniyede retina görüntüleri elde edilmektedir. Bu nedenle h zl maküla modunda göz hareketleri önemli bir sorun yaratmamaktad r. OKT yaz l m, retina kal nl g n hesaplarken her bir A mod taramada rölatif olarak yüksek reflektivitesi olan iki nokta aras mesafeyi hesaplar. ç retina s n r olarak vitreoretinal ara yüzeyi ve d fl retina s n r olarak da retina pigment epiteli-fotoreseptör kat n belirler ve mesafeyi ölçer (Resim 2). D fl retina s n r n oluflturan yüksek reflektif tabaka iç ve d fl olmak üzere iki k s mdan oluflur. Daha ince olan iç k s m fotoreseptörlerin iç ve d fl segment bileflkesi, d fl k sm ise fotoreseptör koryokapiller komplekstir ve daha kal n bir aland r. Huang ve ark., yapt klar deneysel çal flmalar nda yüksek reflektiviteli alan n histolojik olarak fotoreseptörlerin iç ve d fl segmentleri, retina pigment epiteli ve ön koroidal k s mlar oldugunu göstermifller ve d fl retina-koroid kompleksi olarak adland rm fllard r (7). Lineer taramalardan topografik maküla haritas oluflturulur. OKT'de maküla taramas, merkezi foveadan geçen 30 derecelik aral kla radyal tarzda birbirini Resim 1. H zl maküla taramas ndaki alt lineer taraman n foveada santralizasyonu

4 Optik Koherens Tomografi Prensipleri ve Uygulamadaki Yenilikler 171 Resim 2. Normal bir gözde her bir lineer maküla taramas nda OKT, retina kal nl g n hesaplar. Bunun için çizilen s n rlar n uygunlugu kontrol edilmelidir. kesen 6 mm uzunlugunda 6 taramadan oluflur. Bu alt radyal tarama maküla protokolünde, 8-10 saniye süren 512 A mod taramadan veya 2 saniye süren 128 A mod taramadan oluflmaktad r. Retina kal nl g tespiti için bu alt radyal taraman n segmentasyonu yap l p 9 bölgeden oluflan renkli topografi haritas oluflturulur. Aralardaki 30 derecelik boflluklardaki retina kal nl klar enterpolasyon yöntemi ile hesaplan r. Retina sinir lifi tabakas ve Optik disk Hoyt ve Newman 1972 y l nda, glokom olgular nda retina sinir lifi tabakas (RSLT) hasar n n, önemli bir bulgu oldugunu bildirdikten sonra, glokomda RSLT analizi ilgi çekmifltir (8). Glokom hasar bafllad g nda, ganglion hücre ölümü fokal veya yayg n olabilmektedir. Yayg n atrofiyi erken dönemde tespit etmek zor iken, fokal hasar daha kolay tan nabilir. Böyle anormal RSLT hasar, tedavi bafllamak için yeterli olacakt r. Çünkü standart otomatik görme alan anormalligi tespit edilemeden önce, yaklafl k %25-30 oran nda retina ganglion hücre ölümü oluflmufltur (9). Bu nedenle RSLT kal nl g, glokom tan s için ilgi uyand rmaktad r (10). RSLT ölçümü için, optik disk etraf nda sabit çapl sirküler tarama yap lmaktad r. Optik disk etraf nda 3.46 mm çapl dairesel 3 tarama yap l p bunlar n ortalamas al nmaktad r (Resim 3). RSLT tarama (512 A mod tarama/görüntü) ve h zl RSLT tarama (256 A mod tarama/ görüntü) protokolleri kullan lmaktad r. Resim 3. RSLT kal nl k ölçümünde, optik diskin dairesel taraman n ortas nda olmas gerekmektedir. Bu nedenle santralizasyon kontrol edilmelidir. Daha sonra RSLT s n rlar cihaz taraf ndan çizilir. Resim 4. Sagl kl bir gözde, maküla taramas nda; ayn gözün Stratus OKT (solda), çok yüksek çözünürlüklü OKT (ortada) ve sokt (sagda) ile elde edilen görüntüleri görülmektedir.

5 172 Tar kan Mumcuoglu, Cüneyt Erdurman, A. Hakan Durukan Schuman ve ark. tekrarlanabilirlik çal flmalar nda 2.9, 3.4 ve 4.5 mm çapl dairesel taramalardan 3.4 mm olan nda tekrarlanabilirligin iyi oldugunu ve 4.5 mm çapl taramaya göre 3.4 mm olan n daha kal n RSLT ölçümü nedeniyle hafif sinir lifi defektinde daha hassas olacag n bildirmifllerdir (11). Ayr ca, diger çal flmalarda da normal ve glokomlu olgularda bu taraman n tekrarlanabilir oldugunu bulunmufltur (12-16). Paunesco ve ark.'na göre ise 256 A mod taramal h zl RSLT taraman n, 512 A mod taramaya göre daha tekrarlanabilir bulmufllar (14). Ancak, daha yogun taramalarda tekrarlanabilirlik s k nt s olurken, yogun tarama ile tan sal hassasiyet artacak ve Leung'a göre görme alan ile daha s k korelasyon gösterecektir (17). Schuman görme alan kayb ile tespit edilen fonksiyonel kay p ile OKT ölçümleri aras nda yüksek korelasyon bildirmifltir (18). Ne optik disk çukurlaflmas, ne de nöral rim alan n n görme alan ile iliflkisi, RSLT kal nl g ile olan görme alan iliflkisi kadar güçlü degildir. Özellikle alt kadran olmak üzere, RSLT kal nl g glokomlu olgularda normallere göre anlaml incedir. Ayr ca yafllanma ile RSLT kal nl g nda azalma da tespit edilmifltir. OKT ile tespit edilen RSLT kal nl g n n, k sa dalga boylu otomatik perimetre (KDOP) ile tespit edilen görme alan defekti ile uyumlu oldugu bildirilmifltir (19). RSLT glokomlu olgularda, sagl kl ve oküler hipertansiyonlu kiflilere göre belirgin olarak ince tespit edilmifltir (20). Taray c laser polarimetri, OKT, KDOP, standart otomatik perimetre ve optik disk görünümü ile erken glokom hasar n tespit etme yetenekleri karfl laflt r ld g nda duyarl l k ve seçiciligin en fazla OKT'de oldugunu bulunmufltur (21). Moderios; taray c laser polarimetri (GDx VCC), OKT ve Heidelberg Retinal Tomografi II parametrelerinin benzer duyarl l k gösterdigini bildirmifltir (22). Ortalama RSNT kal nl g, glokomlu çocuklarda sagl kl lara göre daha ince bulunmufltur (23,24). Hess ve ark. hem maküla hem de RSLT kal nl g n n sagl kl çocuklara göre glokomlularda daha ince oldugunu bildirmifllerdir (24). OKT ile ölçülen hem maküla hem de RSLT kal nl - g, glokom fliddeti ile anlaml iliflki göstermektedir. Leung, glokom olgular nda maküla kal nl g n anlaml olarak incelmifl bulmufltur (25). Bununla birlikte, RSLT kal nl g n n daha güçlü tan koydurucu özelligi vard r. Wollstein; peripapiller RSLT kal nl g n n, maküla ölçümlerine göre daha duyarl ve seçici oldugunu bildirmifltir (26). Progresyon takibi aç s ndan, kontrollerde taraman n hep ayn yerden olmamas sonucunda ölçümlerin standardize edilememesi bir dezavantaj olarak görülmektedir. Ayr ca sonuç ç kt s ndaki fundus fotograf ndan kontrol edilen optik disk santralizasyonu da son çekim an ndaki görüntüdür. Santralizasyonun tüm çekim boyunca stabil kald g n söylemek zordur. Disk s n r ndan uzaklaflt kça RSLT kal nl g nda bir azalma olmaktad r (27). Bu da disk büyüklügünün RSLT kal nl k ölçümlerini etkilemesine neden olmaktad r. Savini, artan optik disk çap ile RSLT'da kal nl k art fl oldugunu bildirmifltir, bunun da büyük disklerde disk kenar ile taranan alan aras ndaki mesafenin k sa olmas na bagl oldugunu belirtmifltir (28). Jones ve ark. histolojik kesitlerden elde edilen verilerle karfl laflt rd klar nda, OKT'nin RNFL kal nl g n ortalama %37 oran nda daha ince ölçtügünü bildirmifllerdir (29). OKT yaz l m disk etraf ndaki RNFL ölçümünde, histolojik kesitlere göre 400 mikrona kadar düflük ölçüm verdigi bildirilmifltir (30). Üçüncü jenerasyon OKT, 10 mikronluk çözünürlügü ile halen mevcut görüntüleme yöntemlerine göre üstündür. OKT'nin duyarl l g n ve seçiciligini artt rmak için daha yüksek çözünürlük ve tekrarlanabilirlik gerekmektedir. Yeni jenerasyon çok yüksek çözünürlüklü OKT prototipi 2-3 mikronluk çözünürlükle daha yüksek aksiyel çözünürlüge sahiptir (31). Buna ek olarak, reflektiviteyi elde etmek için 'Fourier domain' kullan lmas ile yüksek h za ulafl lm fl ve göz hareketlerine bagl sorunlar çözülmüfltür (32). OKT ile optik disk incelenmesi için, merkezi optik diskin santralinde olan maküla taramas nda oldugu gibi 6 adet radyal tarama yap l r. Her bir radyal tarama 128 A mod taramadan oluflur. Optik disk s n r n da, retina pigment epitel sonlanmalar n bularak tespit eder. Arada kalan boflluklar enterpolasyon yöntemi ile hesaplar. Wollstein ve ark., rim alan, vertikal ve horizontal birleflik rim alanlar n n glokom tan s için diger optik disk parametrelerinden daha önemli oldugunu bildirmifllerdir (33). Ancak retina sinir lifi tabakas kal nl klar için normatif veriler mevcuttur ve RSLT üç taraman n ortalamas al narak, enterpolasyon yöntemi olmadan gerçek kal nl k ölçümleri ile analiz edilmektedir. Yeni nesil OKT cihazlar Üçüncü jenerasyon OKT, Zeiss Meditec firmas taraf ndan gelifltirildigi 2002 y l ndan bu yana bu alanda birçok ilerlemeler göstermifltir y l nda OTI firmas nca taray c laser oftalmoskopi ile kombine OKT cihaz üretilmifltir. Drexler taraf ndan 3 mikronluk çözünürlüge sahip 'Çok Yüksek Çözünürlüklü OKT' bildirilmifltir (34). On

6 Optik Koherens Tomografi Prensipleri ve Uygulamadaki Yenilikler 173 Resim 5. Izgara fleklinde 180 ard fl k lineer tarama sonucunda saglanan 3 boyutlu verilerden fundus görüntüsü (solda) ve renkler ile kodlanm fl retina sinir lifi kal nl k haritas (sagda) elde etmek mümkündür. mikron çözünürlügü olan standart OKT'e göre bu sistemle daha yüksek çözünürlük elde edilmektedir. Bu sistem, femtosekond titanyum safir laserden elde edilen genifl bant fl k kullanmaktad r. Standart OKT ile gösterilemeyen ganglion hücre kat, iç ve d fl nükleer ve pleksiform katlar, fotoreseptör ve RPE gibi intraretinal tabakalar n görüntülenmesini saglamaktad r. Fakat yüksek laser fl k kaynag maliyetinden dolay piyasaya ç kmam flt r. Daha sonraki geliflmeler ile yeni fl k kaynag kullan larak yüksek h zl ve çok yüksek çözünürlüge sahip olan spektral OKT (sokt) cihaz gelifltirilmifltir (Resim 4) (34-38). sokt 'Yüksek H zl Çok Yüksek Çözünürlüklü OKT' olarak da adland r l r. Spektral OKT 'Fourier domain' tespiti ile flimdiki OKT'den 50 kat daha h zl d r (39). sokt'nin gözdeki aksiyel çözünürlügü 3.4 mikron olup saniyede A mod tarama yapmaktad r. Maliyeti yaklafl k 5 kat daha ucuz olan genifl bant superluminesent diyot laser kullan labilmektedir. Birkaç superluminesent diyot laser tek fiber kablo ile sisteme bagl d r. Bu sistemle görüntü elde etme h z da artm flt r. Standart OKT'den bir diger fark referans aynan n sabit olmas d r. sokt, yüksek h z ile retinada transvers olarak çok say da veriyi elde ettiginden fokal patolojilerin atlanmas ihtimalini azalt r. Stratus OKT'de, görüntü elde etme h z düflük oldugundan göz hareketleri nedeniyle görüntüde artefaktlar oluflabilir. Bu nedenle de, standart OKT sistemlerinde üç boyutlu görüntü elde etmek mümkün degildir. sokt ile standart OKT'de elde edilen birkaç görüntü süresince üç boyutlu veri elde etmek mümkündür. Izgara fleklinde tarama ile elde edilen görüntülerde, eflit aral klarla s ralanm fl lateral taramalar yap l r ve üç boyutlu veriler elde edilebilmektedir. Üç boyutlu görüntüleme ile hep ayn referans noktalardan geçen peripapiller ölçümler ile elde edilecek kantitatif veriler, standart OKT'deki progresyon takibindeki s k nt y azaltacakt r. sokt'de göz hareketine bagl görüntü artefaklar ihmal edilebilir düzeylerdedir. Üç boyutlu veriler ile aksiyel yöndeki her noktan n reflektivitelerini toplayarak fundus görüntüsü elde etmek de mümkündür. Retina sinir lifi kat gibi spesifik intraretinal katlar gösteren kal nl k haritalar da elde edilebilir (Resim 5). Çözünürlügün çok yüksek olmas, segmentasyon ve diger görüntü yaz l mlar n n performans n artt rmaktad r. Optik disk bafl n n 3 boyutlu kantitatif topografik verileri de elde edilir. Üç boyutlu veriler, volümetrik bilgiler de vermektedir. Yine araflt rma aflamas nda olan, OKT çekimleri s - ras nda göz hareketlerinin etkisini azaltmak için göz hareketlerini takip etme (tracking) fonksiyonu olan OKT cihazlar denenmektedir (40). Yine görünür fl g n, karanl ga adapte olmufl gözde oluflturdugu hücresel degiflikliklerin oluflturabilecegi, OKT'deki reflektivite degiflikliklerine göre hücresel fonksiyonu araflt rmaya yönelik fonksiyonel OKT çal flmalar devam etmektedir.

7 174 Tar kan Mumcuoglu, Cüneyt Erdurman, A. Hakan Durukan OKT teknolojisi ile her geçen gün daha detayl bilgiler elde edilmekte ve hastal klar n tan ve takiplerinde invaziv olmayan bu yöntemle yeni geliflmeler beklemek mümkün görünmektedir. KAYNAKLAR 1. Fujimoto JG, Pitris C, Boppart SA, Brezinski ME. Optical coherence tomography: an emerging technology for biomedical imaging and optical biopsy. Neoplasia, 2000; 2: Brezinski ME, Tearnry GJ, Bouma BE, Izatt JA, Hee MR, Swanson EA, Southern JF, Fujimoto JG. Optical coherence tomography for optical biopsy. Properties and demonstration of vascular pathology. Circulation, 1996; 93: Huang D, Swanson EA, Lin CP, Schuman JS, Stinson WG, Chang W, Hee MR, Flotte T, Gregory K, Puliafito CA, et al.: Optical coherence tomography. S cience 1991;254: Swanson EA, Izatt JA, Hee HA. In vivo retinal imaging by optical coherence tomography. Opt. Lett. 1993; 18: Bartsch DU, Freeman WR. Axial intensity distribution analysis of the human retina with a confocal scanning laser tomograph. Exp. Eye Res. 1994; 58: Hee MR, Izatt JA, Swanson EA, Huang D, Schuman JS, Lin CP, Puliafito CA, Fujimoto JG. Optical coherence tomography of the human retina. Arch Ophthalmol 1995; 113: Huang Y, Cideciyan AV, Papastergiou GI, Banin E, Semple-Rowland SL, Milam AH, Jacobson SG. Relation of optical coherence tomography to microanatomy in normal and rd chickens. Invest Ophthalmol Vis Sci 1998;39: Hoyt WF, Newman NM. The earliest observable defect in glaucoma? Lancet 1972;1: Kerrigan-Baumrind LA, Quigley HA, Pease ME, Kerrigan DF, Mitchell RS. Number of ganglion cells in glaucoma eyes compared with threshold visual field tests in the same persons. Invest Ophthalmol Vis Sci 2000;41: Utine CA, Eren H, Perente, Bayraktar fi, Y lmaz ÖF. Primer aç k aç l glokom olgular nda görme alan defekt skorlamas na göre optik koherens tomografi ölçümlerinin degerlendirilmesi. Glokom-Katarakt 2006; 1: Schuman JS, Pedut-Kloizman T, Hertzmark E, Hee MR, Wilkins JR, Coker JG, Puliafito CA, Fujimoto JG, Swanson EA. Reproducibility of nerve fiber layer thickness measurements using optical coherence tomography. Ophthalmology 1996;103: Blumenthal EZ, Williams JM, Weinreb RN, Girkin CA, Berry CC, Zangwill LM. Reproducibility of nerve fiber layer thickness measurements by use of optical coherence tomography. Ophthalmology 2000;107: Carpineto P, Ciancaglini M, Zuppardi E, Falconio G, Doronzo E, Mastropasqua L. Reliability of nerve fiber layer thickness measurements using optical coherence tomography in normal and glaucomatous eyes. Ophthalmology 2003;110: Paunescu LA, Schuman JS, Price LL, Stark PC, Beaton S, Ishikawa H, Wollstein G, Fujimoto JG. Reproducibility of nerve fiber thickness, macular thickness, and optic nerve head measurements using stratusoct. Invest Ophthalmol Vis Sci 2004;45: Budenz DL, Chang RT, H uang X, Knighton RW, Tiels ch JM. Reproducibility of retinal nerve fiber thickness measurements using the stratus oct in normal and glaucomatous eyes. Invest Ophthalmol Vis Sci 2005;46: Bayraktar fi, Türker G. Erken glokom ve glokom flüphesi olgular nda optik koherens tomografi ile elde edilen retina sinir lifi kal nl g ölçümlerinin tekrarlanabilirligi. T. Oft. Gaz. 2000; 30: Leung CK, Yung WH, Ng AC, Woo J, Tsang MK, Ts e KK. Evaluation of scanning resolution on retinal nerve fiber layer measurement using optical coherence tomography in normal and glaucomatous eyes. J Glaucoma 2004;13: Schuman JS, Hee MR, Puliafito CA, Wong C, Pedut-Kloizman T, Lin CP, Hertzmark E, Izatt JA, Swanson EA, Fujimoto JG. Quantification of nerve fiber layer thickness in normal and glaucomatous eyes using optical coherence tomography. Arch Ophthalmol 1995;113: Sanchez-Galeana CA, Bowd C, Zangwill LM, Sample PA, Weinr eb RN. Short-wavelength automated perimetry results are correlated with optical coherence tomography retinal nerve fiber layer thickness measurements in glaucomatous eyes. Ophthalmology 2004;111: Bowd C, Weinreb RN, Williams JM, Zangwill LM. The retinal nerve fiber layer thickness in ocular hypertensive, normal, and glaucomatous eyes with optical coherence tomography. Arch Ophthalmol 2000;118: Bowd C, Zangwill LM, Berry CC, Blumenthal EZ, Vasile C, Sanchez-Galeana C, Bosworth CF, Sample PA, Weinreb RN. Detecting early glaucoma by assessment of retinal nerve fiber layer thickness and visual function. Invest Ophthalmol Vis Sci 2001;42: Medeiros FA, Zangwill LM, Bowd C, Weinreb RN. Comparison of the GDx VCC scanning laser polarimeter, HRT I I confocal scanning laser ophthalmoscope, and stratus oct optical coherence tomograph for the detection of glaucoma. A rch Ophthalmol 2004;122: Mrugacz M, Bakunowicz-Lazarczyk A. Optical coherence tomography measurement of the retinal nerve fiber layer in normal and juvenile glaucomatous eyes. Ophthalmologica 2005;219: Hess DB, Asrani SG, Bhide MG, Enyedi LB, Stinnett SS, Freedman SF. Macular and retinal nerve fiber layer analysis of normal and glaucomatous eyes in children using optical coherence tomography. A m J Ophthalmol 2005;139: Leung CK, Chan WM, Yung WH, Ng AC, Woo J, Tsang MK, Ts e RK. Comparison of macular and peripapillary

8 Optik Koherens Tomografi Prensipleri ve Uygulamadaki Yenilikler 175 measurements for the detection of glaucoma: An optical coherence tomography study. O phthalmology 2005; 112: Wollstein G, Schuman JS, Price LL, Aydin A, Beaton SA, Stark PC, Fujimoto JG, Ishikawa H. Optical coherence tomography (OCT) macular and peripapillary retinal nerve fiber layer measurements and automated visual fields. Am J Ophthalmol 2004;138: Varma R, Skaf M, Barron E. Retinal nerve fiber layer thickness in normal human eyes. Ophthalmology 1996;103: Savini G, Zanini M, Carelli V, Sadun AA, Ross-Cisneros FN, Barboni P. Correlation between retinal nerve fibre layer thickness and optic nerve head size: An optical coherence tomography study. Br J Ophthalmol 2005;89: Jonas AL, Sheen NJ, North RV, Morgan JE. The Humphrey optical coherence tomography scanner: quantitative analysis and reproducibilty study of the normal human retinal nevre fibre layer. Br.J. Ophthalmol. 2001; 85: Skaf M, Bernandes AB, Cardillo JA, Costa RA, Melo LA, Castro JC, Varma R. Retinal nerve fiber layer thickness profile in normal eyes using third-generation optical coherence tomography. Eye. 2006; 20: Wollstein G, Paunescu LA, Ko TH, Fujimoto JG, Kowalevicz A, Hartl I, Beaton S, Ishikawa H, Mattox C, Singh O, Duker J, Drexler W, Schuman JS. Ultrahigh-resolution optical coherence tomography in glaucoma. Ophthalmology 2005;112: Wojtkowski M, Srinivasan V, Fujimoto JG, Ko T, Schuman JS, Kowalczyk A, Duker JS. Three-dimensional retinal imaging with high-speed ultrahigh-resolution optical coherence tomography. O phthalmology 2005;112: Wollstein G, Ishikawa H, Wang J, Beaton SA, Schuman JS. Comparison of three optical coherence tomography scanning areas for detection of glaucomatous damage. Am J Ophthalmol. 2005;139: Drexler W, Morgner U, Kartner FX, Pitris C, Boppart SA, Li XD, Ippen EP, Fujimoto JG. In vivo ultrahigh-resolution optical coherence tomography. Opt.Lett. 1999; 24: Drexler W, M orgner U, Ghanta RK, Kartner FX, Schuman JS, Fujimoto JG. Ultrahigh-resolution ophthalmic optical coherence tomography. Nat Med 2001;7: Drexler W, S attmann H, Hermann B, Ko TH, Stur M, Unterhuber A, Scholda C, Findl O, Wirtitsch M, Fujimoto JG, Fercher AF. Enhanced visualization of macular pathology with the use of ultrahigh-resolution optical coherence tomography. A rch Ophthalmol 2003;121: Fujimoto JG. Optical coherence tomography for ultrahigh resolution in vivo imaging. Nat Biotechnol 2003;21: Wojtkowski M, Leitgeb R, Kowalczyk A, Bajraszewski T, Fercher AF. In vivo human retinal imaging by fourier domain optical coherence tomography. J Biomed Opt 2002;7: Wojtkowski M, Bajraszewski T, Tar gowski P, Kowalczyk A. Real-time in vivo imaging by high-speed spectral optical coherence tomography. Opt Lett 2003;28: Ishikawa H, Gabriele ML, Wollstein G, Ferguson RD, Hammer DX, Paunescu LA, Beaton SA, Schuman JS. Retinal nerve fiber layer assessment using optical coherence tomography with active optic nevre head tracking. Invest Ophthalmol Vis.Sci. 2006; 47:

Optik koherens tomografi çıktısının okunması. Dr. Oya Tekeli Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları AD, Ankara

Optik koherens tomografi çıktısının okunması. Dr. Oya Tekeli Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları AD, Ankara Optik koherens tomografi çıktısının okunması Dr. Oya Tekeli Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları AD, Ankara Optik koherens tomografi Teknik ilk olarak 1991 Dr. Huang ve ekibi tarafından tanımlanmıştır

Detaylı

Spektral Optik Koherens Tomografiyle Yapılan Peripapiller Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlık Ölçümlerinin Güvenilirliği*

Spektral Optik Koherens Tomografiyle Yapılan Peripapiller Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlık Ölçümlerinin Güvenilirliği* Spektral Optik Koherens Tomografiyle Yapılan Peripapiller Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlık Ölçümlerinin Güvenilirliği* Reliability of Peripapillary Retinal Nerve Fiber Layer Thickness Measurements Using

Detaylı

Optik Koherens Tomografinin Glokomda Yeri

Optik Koherens Tomografinin Glokomda Yeri Optik Koherens Tomografinin Glokomda Yeri Application of Optical Coherence Tomography in Glaucoma Ali AYDIN, 1 Ahmet Hamdi BİLGE 2 Güncel Konu Quest Editorials ÖZ Glokom, gözü etkileyen çeşitli hastalıkların

Detaylı

Oküler Hipertansiyon ve Açık Açılı Glokom Olgularında Retina Sinir Lifi Kalınlıklarının Analizi

Oküler Hipertansiyon ve Açık Açılı Glokom Olgularında Retina Sinir Lifi Kalınlıklarının Analizi Oküler Hipertansiyon ve Açık Açılı Glokom Olgularında Retina Sinir Lifi Kalınlıklarının Analizi The Analysis of Retinal Nerve Fiber Layer Thickness in Patients with Ocular Hypertension and Open Angle Glaucoma

Detaylı

Progresyon Analizi Nasıl Değerlendirilir?

Progresyon Analizi Nasıl Değerlendirilir? Glokomda OCT Değerlendirmesi Progresyon Analizi Nasıl Değerlendirilir? Prof. Dr. Ilgaz Yalvaç; FEBO Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Sunumda adı geçen ruhsat/izin sahipleri

Detaylı

Erken Glokom ve Glokom Şüphesi Olgularında Optik Koherens Tomografi ile Elde Edilen Retina Sinir Lifi Kalınlığı Ölçümlerinin Tekrarlanabilirliği

Erken Glokom ve Glokom Şüphesi Olgularında Optik Koherens Tomografi ile Elde Edilen Retina Sinir Lifi Kalınlığı Ölçümlerinin Tekrarlanabilirliği Erken Glokom ve Glokom Şüphesi Olgularında Optik Koherens Tomografi ile Elde Edilen Retina Şükrü Bayraktar (*), Gülçin Türker ÖZET Amaç: Retina sinir lifi kalınlığını objektif ve sayısal bir değer olarak

Detaylı

OCT İle Glokom Değerlendirme Stratejileri. Dr. Atilla Bayer

OCT İle Glokom Değerlendirme Stratejileri. Dr. Atilla Bayer OCT İle Glokom Değerlendirme Stratejileri Dr. Atilla Bayer Bu sunumdaki ürünlerle ilgili olarak finansal bağlantım yoktur Heidelberg OCT Glokom Testleri Retina sinir tabakası analizi (RNFL) Optik sinir

Detaylı

Primer Açık Açılı Glokom Olgularında Görme Alanı Defekt Skorlamasına Göre Optik Koherens Tomografi Ölçümlerinin Değerlendirilmesi

Primer Açık Açılı Glokom Olgularında Görme Alanı Defekt Skorlamasına Göre Optik Koherens Tomografi Ölçümlerinin Değerlendirilmesi Primer Açık Açılı Glokom Olgularında Görme Alanı Defekt Skorlamasına Göre Optik Koherens Tomografi Ölçümlerinin Değerlendirilmesi Evaluation of Optical Coherence Tomography Measurements According to Visual

Detaylı

Arka Kapsül Kesafeti Bulunan Olgularda Stratus Optik Koherens Tomografi Görüntü Kalitesi ve Maküla Kalınlığının Değerlendirilmesi

Arka Kapsül Kesafeti Bulunan Olgularda Stratus Optik Koherens Tomografi Görüntü Kalitesi ve Maküla Kalınlığının Değerlendirilmesi Arka Kapsül Kesafeti Bulunan Olgularda Stratus Optik Koherens Tomografi Görüntü Kalitesi ve Maküla Kalınlığının Değerlendirilmesi Evaluation of Stratus Optical Coherence Tomography Image Quality and Macular

Detaylı

Büyük ve küçük çaplı optik disklerde HRT ve OCT sonuçlarının karşılaştırılması

Büyük ve küçük çaplı optik disklerde HRT ve OCT sonuçlarının karşılaştırılması Göztepe Tıp Dergisi 24(4):153-158, 2009 ISSN 1300-526X KLİNİK ARAŞTIRMA Göz Hastalıkları Büyük ve küçük çaplı optik disklerde HRT ve OCT sonuçlarının karşılaştırılması Mustafa CİVELEKLER (*), Orhan ATEŞ

Detaylı

OCT de Hata Kaynakları

OCT de Hata Kaynakları OCT de Hata Kaynakları Prof.Dr.Özcan Ocakoğlu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi 16 Aralık 2017, Antalya Sunumda adı geçen cihazların üreticisi ve izin sahibi firmalar ile herhangi bir finansal ilişkim yoktur. Glokomda

Detaylı

Sağlıklı Çocuklarda Optik Kohorens Tomografi ile Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığı Ölçümü

Sağlıklı Çocuklarda Optik Kohorens Tomografi ile Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığı Ölçümü Sağlıklı Çocuklarda Optik Kohorens Tomografi ile Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığı Ölçümü Retinal Nerve Fiber Layer Thickness Measurement Using Optical Coherence Tomography in Healthy Children Seren

Detaylı

Primer açık açılı glokom tanı ve takibinde bilgisayarlı görme alanı ile optikal koherens tomografinin karşılaştırılması

Primer açık açılı glokom tanı ve takibinde bilgisayarlı görme alanı ile optikal koherens tomografinin karşılaştırılması Dicle Tıp Dergisi / 2016; 43 (3): 441-451 Dicle Medical Journal doi: 10.5798/diclemedj.0921.2016.03.0711 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE 441 Primer açık açılı glokom tanı ve takibinde bilgisayarlı görme

Detaylı

Glokomun Erken Tanısında ve İzleminde Retina Sinir Lifleri Tabakasının Kalınlığının Kantitatif Olarak Değerlendirilmesi

Glokomun Erken Tanısında ve İzleminde Retina Sinir Lifleri Tabakasının Kalınlığının Kantitatif Olarak Değerlendirilmesi Glokomun Erken Tanısında ve İzleminde Retina Sinir Lifleri Tabakasının Kalınlığının Kantitatif Olarak Değerlendirilmesi Osman ORAM*, Ronald L.GROSS** ÖZET Glokom, optik sinir başında ilerleyici akson kaybı

Detaylı

Kataraktın, Glokomlu ve Glokomsuz Gözlerde Optik Koherens Tomografi ile Değerlendirilen Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığına Etkisi

Kataraktın, Glokomlu ve Glokomsuz Gözlerde Optik Koherens Tomografi ile Değerlendirilen Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığına Etkisi ORİJİNAL ARAŞTIRMA Kataraktın, Glokomlu ve Glokomsuz Gözlerde Optik Koherens Tomografi ile Değerlendirilen Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığına Etkisi Erkan ÜNSAL, a Fahreddin ACAR, a Zeynep KAYAARASI

Detaylı

GLOKOMDA TANI Konfokal Tarayıcı Lazer Oftalmoskopi

GLOKOMDA TANI Konfokal Tarayıcı Lazer Oftalmoskopi GLOKOMDA TANI Konfokal Tarayıcı Lazer Oftalmoskopi Confocal Scanning Laser Ophthalmoscopy Tülay ŞİMŞEK 1 Güncel Konu Review Article ÖZ Glokom, retina ganglion hücrelerinde kayıp ve bunun sonucu olarak

Detaylı

Multipl Sklerozda Retina Sinir Lifi Tabakas Kal nl

Multipl Sklerozda Retina Sinir Lifi Tabakas Kal nl DOI: 10.4274/tjo. 41.0 1 Özgün Araflt rma / Original Article Multipl Sklerozda Retina Sinir Lifi Tabakas Kal nl Retinal Nerve Fiber Layer Thickness in Multiple Sclerosis Hatice Daldal, Özlem Yalç n Tök,

Detaylı

ORİJİNAL ARAŞTIRMA. Fatih ULAŞ, a Abdulgani KAYMAZ, a Ümit DOĞAN, a Mesut ERDURMUŞ, a Serdal ÇELEBİ a

ORİJİNAL ARAŞTIRMA. Fatih ULAŞ, a Abdulgani KAYMAZ, a Ümit DOĞAN, a Mesut ERDURMUŞ, a Serdal ÇELEBİ a ORİJİNAL ARAŞTIRMA Tek Taraflı Anizometropik Ambliyop Olgularda Optik Koherens Tomografi ile Retina Sinir Lifi Tabakası ve Kalınlığı Ölçümlerinin Değerlendirilmesi Fatih ULAŞ, a Abdulgani KAYMAZ, a Ümit

Detaylı

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göz Kliniği, İzmir 2. Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2. Göz Kliniği, Ankara 3

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göz Kliniği, İzmir 2. Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2. Göz Kliniği, Ankara 3 Araştırmalar / Researches DOI: 10.5350/BTDMJB201208404 Fizyolojik Optik Sinir Başı Çukurlaşması Olan Olgularda Optik Sinir Başının Heidelberg Retina Tomografisi ve Optik Koherens Tomografi ile Değerlendirilmesi:

Detaylı

Asistan Göz Hekimlerinin Dikey C/D Oran Ölçümleri ile Optik Kohorens Tomografi Sonuçlar n n Karfl laflt r lmas

Asistan Göz Hekimlerinin Dikey C/D Oran Ölçümleri ile Optik Kohorens Tomografi Sonuçlar n n Karfl laflt r lmas T. Oft. Gaz. 38, 28-32, 2008 Asistan Göz Hekimlerinin Dikey C/D Oran Ölçümleri ile Optik Kohorens Tomografi Sonuçlar n n Karfl laflt r lmas Y ld r m Bayez t fiakalar (*), Kaan Ünlü (*), Selahattin Ugur

Detaylı

Oküler Hipertansiyon ve Erken Evre Glokomda Spektral- Domain Optik Koherens Tomografi Copernicus ile Optik Sinir Başı ve Retinal Sinir Lifi Analizi

Oküler Hipertansiyon ve Erken Evre Glokomda Spektral- Domain Optik Koherens Tomografi Copernicus ile Optik Sinir Başı ve Retinal Sinir Lifi Analizi DOI: 10.4274/tjo.71677 Özgün Araflt rma / Original Article Oküler Hipertansiyon ve Erken Evre Glokomda Spektral- Domain Optik Koherens Tomografi Copernicus ile Optik Sinir Başı ve Retinal Sinir Lifi Analizi

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Normal Basınçlı Glokom Hastalarında Heidelberg Retina Tomografi, Tarayıcı Laser Polarimetri ile Görme Alanı Parametreleri Arasındaki İlişki

Normal Basınçlı Glokom Hastalarında Heidelberg Retina Tomografi, Tarayıcı Laser Polarimetri ile Görme Alanı Parametreleri Arasındaki İlişki Normal Basınçlı Glokom Hastalarında Heidelberg Retina Tomografi, Tarayıcı Laser Polarimetri ile Görme Alanı Parametreleri Arasındaki İlişki The Relationship Between Heidelberg Retinal Tomography, Scanning

Detaylı

Çocuk ve Yetişkinlerin Maküla, Retina Sinir Lifi ve Optik Disk Parametrelerinin Karşılaştırılması

Çocuk ve Yetişkinlerin Maküla, Retina Sinir Lifi ve Optik Disk Parametrelerinin Karşılaştırılması KLİNİK ÇALIŞMA/ORIGINAL ARTICLE Çocuk ve Yetişkinlerin Maküla, Retina Sinir Lifi ve Optik Disk Parametrelerinin Karşılaştırılması Comparison of Macular, Retinal Nerve Fiber Layer, and Optic Disc Parameters

Detaylı

Özgün Araflt rma / Original Article

Özgün Araflt rma / Original Article DOI: 10.4274/tjo.41.352290 Özgün Araflt rma / Original Article Primer Aç k Aç l Glokom, Normal Tansiyonlu Glokom ve Oküler Hipertansiyonda Humphrey Görme Alan, Optik Koherens Tomografi ve Heidelberg Retina

Detaylı

Miyopide Makula ve Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığının Optik Koherens Tomografi ile Değerlendirilmesi

Miyopide Makula ve Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığının Optik Koherens Tomografi ile Değerlendirilmesi ORİJİNAL ARAŞTIRMA Miyopide Makula ve Retina Sinir Lifi Tabakası Kalınlığının Optik Koherens Tomografi ile Değerlendirilmesi Prof.Dr. Ahmet ÖZKAĞNICI, a Uz.Dr. Mine TOKGÖZ b a Göz Hastalıkları AD, Konya

Detaylı

NIR Analizleri için Hayvansal Yem ve G da Numunelerinin Haz rlanmas

NIR Analizleri için Hayvansal Yem ve G da Numunelerinin Haz rlanmas NIR Analizleri için Hayvansal Yem ve G da Numunelerinin Haz rlanmas Çiftlik hayvanlar yeti tiricili inde yem kalitesinin belirleyici etkisi vard r. Ancak, yüksek kaliteli yem besicilik maliyetlerini önemli

Detaylı

Tedaviye Başlanması için Temel Kriterlerimiz Nelerdir? Prof. Dr. Ahmet Akman, FACS Başkent Üniversitesi

Tedaviye Başlanması için Temel Kriterlerimiz Nelerdir? Prof. Dr. Ahmet Akman, FACS Başkent Üniversitesi Tedaviye Başlanması için Temel Kriterlerimiz Nelerdir? Prof. Dr. Ahmet Akman, FACS Başkent Üniversitesi Finansal İlinti Beyanı Sunumda adı geçen ruhsat/izin sahipleri veya ürünlerle herhangi bir finansal

Detaylı

Panretinal Fotokoagülasyonun Retina Sinir Lifi Tabakasý Üzerine Etkisinin NFA-GDX Ýle Deðerlendirilmesi

Panretinal Fotokoagülasyonun Retina Sinir Lifi Tabakasý Üzerine Etkisinin NFA-GDX Ýle Deðerlendirilmesi 250 Panretinal Fotokoagülasyonun Retina Sinir Lifi Tabakasý Üzerine Etkisinin Nfa-Gdx Ýle Deðerlendirilmesi Panretinal Fotokoagülasyonun Retina Sinir Lifi Tabakasý Üzerine Etkisinin NFA-GDX Ýle Deðerlendirilmesi

Detaylı

Trabekülektomi Sonrası Optik Sinir Başı Topografisi ve Retina Sinir Lifi Tabakasında Meydana Gelen Değişikliklerin Değerlendirilmesi

Trabekülektomi Sonrası Optik Sinir Başı Topografisi ve Retina Sinir Lifi Tabakasında Meydana Gelen Değişikliklerin Değerlendirilmesi Trabekülektomi Sonrası Optik Sinir Başı Topografisi ve Retina Sinir Lifi Tabakasında Meydana Gelen Değişikliklerin Değerlendirilmesi Evaluation of Optic Nerve Head Topography and Retinal Nerve Fiber Layer

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar

Detaylı

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI 4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli

Detaylı

DEFECTOBOOK DIO 1000 PA. Phased Array in Avantajları

DEFECTOBOOK DIO 1000 PA. Phased Array in Avantajları Geleneksel UT ve Phased Array Hata Dedektörleri DEFECTOBOOK DIO 1000 PA DIO 1000 PA, phased array tarama özelliği sayesinde, geleneksel kontrol metotlarına göre gelişmiş avantajlar sunmaktadır. DIO 1000

Detaylı

Seramik nedir? alfabesi 6

Seramik nedir? alfabesi 6 Seramik in alfabesi 6 Seramik nedir? Seramik, en basit tarifiyle, çok yüksek s cakl kta piflirilmifl toprak demektir. Serami in tarihi, uygarl k tarihi kadar eskidir. lk serami in Milattan Önce 6000 y

Detaylı

Benzersiz Kamera ve Ifl n Teknolojisi BFH 2000. Lastik-Jant Ar za Tespit ve Balans Makinas

Benzersiz Kamera ve Ifl n Teknolojisi BFH 2000. Lastik-Jant Ar za Tespit ve Balans Makinas Benzersiz Kamera ve Ifl n Teknolojisi BFH 2000 Lastik-Jant Ar za Tespit ve Balans Makinas BFH 2000 Lastik-Jant Ar za Tespit ve Balans Makinas Müflteri memnuniyeti Otomotiv teknolojisindeki sürekli geliflim,

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ 11. SINIF KNU ANLATIMLI 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KNU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ 2 2. Ünite 4. Konu 3. A rl k Merkezi - Kütle Merkezi A nn Çözümleri su 1. BM fiekil I fiekil

Detaylı

F Z K OPT K. Kavram Dersaneleri 6. Çözüm: ÖRNEK 1 : Karanl k bir ortamda, küresel bir X fl k kayna n n önüne flekil I deki gibi Y topu konulmufltur.

F Z K OPT K. Kavram Dersaneleri 6. Çözüm: ÖRNEK 1 : Karanl k bir ortamda, küresel bir X fl k kayna n n önüne flekil I deki gibi Y topu konulmufltur. F Z OT ÖRNE 1 : fiekil I L M aranl k bir ortamda, küresel bir fl k kayna n n önüne flekil I deki gibi topu konulmufltur fiekil II Ifl kl bölge fiekil III ayna a, L, M noktalar n n birinden bak ld nda,

Detaylı

standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika

standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika Standartlar ve Sertifikalar.1. Genel Önceki bölümlerde paslanmaz çeliklere ait pek çok özellikler, standartlar ve karfl l klar hakk nda baz bilgiler verilmiflti.

Detaylı

Glokom Tanısında Heidelberg Retinal Tomografi

Glokom Tanısında Heidelberg Retinal Tomografi Glokom Tanısında Heidelberg Retinal Tomografi Heidelberg Retinal Tomography in Glaucoma Diagnosis Ilgaz YALVAÇ 1, Muhsin ALTUNSOY 2, Maryo Cenk KOHEN 3 Güncel Konu Quest Editorials ÖZ Glokom sonuçta optik

Detaylı

Optik Koherens Tomografi ile Tavşan Retinası ve Optik Diskinin İncelenmesi

Optik Koherens Tomografi ile Tavşan Retinası ve Optik Diskinin İncelenmesi Optik Koherens Tomografi ile Tavşan Retinası ve Optik Diskinin İncelenmesi Evaluation of Rabbit Retina and Optic Disc Using Optical Coherence Tomography Dilek GÜVEN 1, Xiaopeng WANG 2, Laurie DUSTIN 3,

Detaylı

TEST - 1 RENKLER. Beyaz cisimler üzerlerine düflen fl aynen yans t r. Böylece tüm cisimler ayd nlat ld fl n renginde görülür.

TEST - 1 RENKLER. Beyaz cisimler üzerlerine düflen fl aynen yans t r. Böylece tüm cisimler ayd nlat ld fl n renginde görülür. REER TEST - 1 1. 4. fiekil- fiekil- fiekil- Beyaz ler üzerlerine üflen fl aynen yans t r. Böylece tüm ler ay nlat l fl n rengine fl k 1444442444443 turuncu mor göz magenta 2. avi X Z agenta ve renkli fl

Detaylı

Miyopik Koroid Neovaskülarizasyonlar nda Fotodinamik Tedavi Uygulamalar

Miyopik Koroid Neovaskülarizasyonlar nda Fotodinamik Tedavi Uygulamalar BÖLÜM 13 Miyopik Koroid Neovaskülarizasyonlar nda Fotodinamik Tedavi Uygulamalar OLGU1: M YOP K KORO D NEOVASKÜLAR ZASYONU fi KAYET VE H KAYES Yirmiiki yafl nda bayan hasta sol gözde 10 gündür çarp k görme

Detaylı

AİLESİNDE GLOKOM HASTALIĞI OLAN SAĞLIKLI BİREYLERDE RETİNA SINIR LİFİ TABAKASI VE GANGLİON HÜCRE TABAKASI

AİLESİNDE GLOKOM HASTALIĞI OLAN SAĞLIKLI BİREYLERDE RETİNA SINIR LİFİ TABAKASI VE GANGLİON HÜCRE TABAKASI AİLESİNDE GLOKOM HASTALIĞI OLAN SAĞLIKLI BİREYLERDE RETİNA SINIR LİFİ TABAKASI VE GANGLİON HÜCRE TABAKASI KALINLIKLARININ ANALİZİ Ali Rıza Cenk Çelebi 1, Ayşe Ebru Kılavuzoğlu 2, C. Banu Coşar 2, U. Emrah

Detaylı

GLOKOM: YENI GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI DR. FULYA YAYLACIOĞLU GÜTF GÖZ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI

GLOKOM: YENI GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI DR. FULYA YAYLACIOĞLU GÜTF GÖZ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI GLOKOM: YENI GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERI DR. FULYA YAYLACIOĞLU GÜTF GÖZ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI GLOKOM Retina gangliyon hücre hasarı Görme alanı kaybı Progresif optik nöropati Medikal, ekonomik ve sosyal

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

Primer Açık Açılı Glokom (Yüksek Basınçlı Glokom) ve Oküler Hipertansiyon Hastalarında Fonksiyonel ve Yapısal Testlerin Karşılaştırılması

Primer Açık Açılı Glokom (Yüksek Basınçlı Glokom) ve Oküler Hipertansiyon Hastalarında Fonksiyonel ve Yapısal Testlerin Karşılaştırılması KLİNİK ÇALIŞMA/ORİGİNAL ARTICLE Primer Açık Açılı Glokom (Yüksek Basınçlı Glokom) ve Oküler Hipertansiyon Hastalarında Fonksiyonel ve Yapısal Testlerin Karşılaştırılması Comparison of Functional and Structural

Detaylı

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler ÜN TE II L M T Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler MATEMAT K 5 BU BÖLÜM NELER AMAÇLIYOR? Bu bölümü çal flt n zda (bitirdi inizde), *Bir

Detaylı

Primer Açık Açılı ve Kronik Kapalı Açılı Glokom Hastalarında Optik Koherens Tomografi Parametrelerinin Karşılaştırılması*

Primer Açık Açılı ve Kronik Kapalı Açılı Glokom Hastalarında Optik Koherens Tomografi Parametrelerinin Karşılaştırılması* Primer Açık Açılı ve Kronik Kapalı Açılı Glokom Hastalarında Optik Koherens Tomografi Parametrelerinin Karşılaştırılması* Comparison of OCT Parameters between Primary Open Angle Glaucoma and Primary Chronic

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER

C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER 1. Patates ve sütün miktar nas l ölçülür? 2. Pinpon topu ile golf topu hemen hemen ayn büyüklüktedir. Her iki topu tartt n zda bulaca n z sonucun ayn olmas n bekler misiniz?

Detaylı

Glokom Hastalarında Optik Disk Alanının Moorfields Regresyon Analizi ve Glokom İhtimali Skoru Üzerine Etkisi

Glokom Hastalarında Optik Disk Alanının Moorfields Regresyon Analizi ve Glokom İhtimali Skoru Üzerine Etkisi ORİJİNAL ARAŞTIRMA Glokom Hastalarında Optik Disk Alanının Moorfields Regresyon Analizi ve Glokom İhtimali Skoru Üzerine Etkisi Fatih ULAŞ, a Yasin Yücel BUCAK, b Mehmet BALBABA, c Mesut ERDURMUŞ, a Serdal

Detaylı

Optik Koherens Tomografi ile Arka Kutup Analizi ve Maküla Kalınlığı Ölçüm Modu Sonuçlarının Tek Taraflı Anizometropik Ambliyoplarda Karşılaştırılması

Optik Koherens Tomografi ile Arka Kutup Analizi ve Maküla Kalınlığı Ölçüm Modu Sonuçlarının Tek Taraflı Anizometropik Ambliyoplarda Karşılaştırılması DOI: 10.4274/tjo.43.50023 Özgün Araflt rma / Original Article Optik Koherens Tomografi ile Arka Kutup Analizi ve Maküla Kalınlığı Ölçüm Modu Sonuçlarının Tek Taraflı Anizometropik Ambliyoplarda Karşılaştırılması

Detaylı

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen

Detaylı

fonksiyonu, her x 6= 1 reel say s için tan ml d r. (x 1)(x+1) = = x + 1 yaz labilir. Bu da; f (x) = L

fonksiyonu, her x 6= 1 reel say s için tan ml d r. (x 1)(x+1) = = x + 1 yaz labilir. Bu da; f (x) = L Limit Bu bölümde, matematik analizde temel bir görevi olan it kavram incelenecektir. Analizdeki bir çok problemin çözümünde it kavram na gereksinim duyulmaktad r. Bunlardan baz lar ; bir noktada bir e¼griye

Detaylı

Diabetik Makula Ödeminde Florosein Anjiografi ve Optik Koherens Tomografi Bulgularının İlişkisi

Diabetik Makula Ödeminde Florosein Anjiografi ve Optik Koherens Tomografi Bulgularının İlişkisi Diabetik Makula Ödeminde Florosein Anjiografi ve Optik Koherens Tomografi Bulgularının İlişkisi The Correlation of Fluorescein Angiografic and Optical Coherence Tomographic Features in Diabetic Macular

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi

Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi FOTOGRAMETRİ I Fotogrametrik Temeller Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ JDF329 Fotogrametri I Ders Notu 2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi Tanımlar Metrik Kameralar Mercek Kusurları

Detaylı

Özgün Araflt rma / Original Article

Özgün Araflt rma / Original Article DOI: 10.4274/tjo.47450 Özgün Araflt rma / Original Article Oküler Hipertansiyon Tanılı Hastalarda Santral Kornea Kalınlığı ile Retina Sinir Lifi Tabakasi Kalınlığı ve Ganglion Hücre Kompleksinin Karşılaştırılması

Detaylı

N-3 Diz Sabitleyici (Posterior Sheel)

N-3 Diz Sabitleyici (Posterior Sheel) N-3 Diz Sabitleyici (Posterior Sheel) Laminasyon tekni i ile kaplanm fl 1 cm lik özel süngerli kumafltan yap lan dizli in sa ve sol yanlar nda 1'er adet arkada ise 3 adet cep içine yerlefltirilmifl sert

Detaylı

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 215 ROMANYA LE BULGAR STAN IN AB YE EKONOM K ENTEGRASYONU Yrd. Doç. Dr. Mesut EREN stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 1. Girifl Avrupa Birli i nin 5. ve son genifllemesi 2004 y l nda 10 Orta ve Do u

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

5.2 CEPHE PANEL 5.2.1 K YÜZÜ METAL M NERAL YÜN YALITIMLI SANDV Ç PANEL. 5.2.1.1 DÜfiEY CEPHE PANEL UYGULAMASI

5.2 CEPHE PANEL 5.2.1 K YÜZÜ METAL M NERAL YÜN YALITIMLI SANDV Ç PANEL. 5.2.1.1 DÜfiEY CEPHE PANEL UYGULAMASI 5.2 CEPHE PANEL Resim 5.16 Mineral yün cephe paneli 5.2.1 K YÜZÜ METAL M NERAL YÜN YALITIMLI SANDV Ç PANEL Is, su, ses yal t m ve yang n güvenli i özelliklerini bünyesinde bar nd ran mineral yün yal t

Detaylı

Akut retina arter dal tıkanıklığında optik koherens. Tomografi Bulguları

Akut retina arter dal tıkanıklığında optik koherens. Tomografi Bulguları Retina Arter Dal Tıkanıklığında Optik Koherens Tomografi Bulguları Optical Coherence Tomography Findings in Branch Retinal Artery Occlusion Ayşe SÖNMEZ 1, Sevil ARI YAYLALI 2, Aylin ARDAGİL AKÇAKAYA 2,

Detaylı

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch USB KVM Switch Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch Kullanma Kılavuzu DS-11403 (2 Portlu) DS-12402 (4 Portlu) 1 NOT Bu cihaz FCC kurallarının 15. Bölümü uyarınca,

Detaylı

F Z K BASINÇ. Kavram Dersaneleri 42

F Z K BASINÇ. Kavram Dersaneleri 42 F Z BASINÇ ÖRNE : ÇÖZÜ : Özdefl iki tu lan n I, II, III konumlar ndayken yere uygulad klar toplam bas nç kuvvetleri, iki tu lan n a rl klar toplamlar na eflittir. Bu nedenle F = F = F olur. yer I II III

Detaylı

6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur.

6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur. SES DALGALARI 1. Kesik koni biçiminde k vr lm fl bir mukavvan n dar k sm kula a tutuldu unda sesin daha iyi duyulmas sesin mukavvan n yüzeyinde çarp p yans mas n n bir sonucudur. Di erleri sesin iletimi

Detaylı

Okul Öncesi Yaş Grubundaki Sağlıklı Çocuklarda Optik Koherens Tomografi ile Elde Edilen Retina Sinir Lifi Kalınlığı

Okul Öncesi Yaş Grubundaki Sağlıklı Çocuklarda Optik Koherens Tomografi ile Elde Edilen Retina Sinir Lifi Kalınlığı Okul Öncesi Yaş Grubundaki Sağlıklı Çocuklarda Optik Koherens Tomografi ile Elde Edilen Retina Sinir Lifi Kalınlığı Retinal Nerve Fiber Layer Thickness Obtained by Optical Coherence Tomography in Healthy

Detaylı

Ambliyopide Fotoreseptör Tabaka Bütünlüğü, Retina Sinir Lifi Tabakası, Merkezi Maküla ve Ganglion Hücre Kompleksi Kalınlığının Değerlendirilmesi

Ambliyopide Fotoreseptör Tabaka Bütünlüğü, Retina Sinir Lifi Tabakası, Merkezi Maküla ve Ganglion Hücre Kompleksi Kalınlığının Değerlendirilmesi KLİNİK ÇALIŞMA/ORIGINAL ARTICLE Ambliyopide Fotoreseptör Tabaka Bütünlüğü, Retina Sinir Lifi Tabakası, Merkezi Maküla ve Ganglion Hücre Kompleksi Kalınlığının Değerlendirilmesi Evaluation of Photoreceptor

Detaylı

6 MADDE VE ÖZELL KLER

6 MADDE VE ÖZELL KLER 6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir

Detaylı

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Adana Eriflkin Kemik li i Nakil ve Hücresel Tedavi Merkezi, Türkiye

Detaylı

Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim

Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim 3.2 Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim Zihinden Toplayal m ve Ç karal m 1. Afla da verilen ifllemleri zihinden yaparak ifllem sonuçlar n yaz n z. 50 YKr + 900 YKr = 300 + 300 = 998 100

Detaylı

Psödoeksfoliasyon Sendromlu Gözlerin Heidelberg Retinal Tomografi İle Değerlendirilmesi

Psödoeksfoliasyon Sendromlu Gözlerin Heidelberg Retinal Tomografi İle Değerlendirilmesi Araştırmalar / Researches DOI: 10.5350/BTDMJB201309306 Psödoeksfoliasyon Sendromlu Gözlerin Heidelberg Retinal Tomografi İle Değerlendirilmesi Mehmet Özbaş 1, Süleyman Kuğu 2, İhsan Yılmaz 3, Gürkan Erdoğan

Detaylı

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin

Detaylı

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama 21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas

Detaylı

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER Erol LENGERL / Akis Ba ms z Denetim ve SMMM A.fi. 473 474 2. Salon - Paralel Oturum VIII - Sistem ve Süreç Denetiminde Karfl lafl lan

Detaylı

KUDOS. Laboratuvar Cihazları. 195 www.sahinlerkimya.com Tel: (0212) 659 54 00 pbx ULTRASON K SU BANYOLARI

KUDOS. Laboratuvar Cihazları. 195 www.sahinlerkimya.com Tel: (0212) 659 54 00 pbx ULTRASON K SU BANYOLARI Laboratuvar Cihazları ULTRASON K SU BANYOLARI en yüksek kalite ultrasonic temizleyicileri dünya çap na sunmaktan gurur duyar. Ultrasonik teknoloji bir lider üreticisi olarak, Kudos yenilikçi ve patent

Detaylı

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 447 ÖLÇÜ TRANSFORMATÖRLERİNİN KALİBRASYONU VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Hüseyin ÇAYCI Özlem YILMAZ ÖZET Yasal metroloji kapsamında bulunan ölçü aletlerinin, metrolojik ölçümleri dikkate alınmadan

Detaylı

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz

Detaylı

MATEMAT K. Hacmi Ölçme

MATEMAT K. Hacmi Ölçme Hacmi Ölçme MATEMAT K HACM ÖLÇME Yandaki yap n n hacmini birim küp cinsinden bulal m. Yap 5 s radan oluflmufltur. Her s ras nda 3 x 2 = 6 birim küp vard r. 5 s rada; 5 x 6 = 30 birim küp olur. Bu yap n

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

... ANADOLU L SES E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI SINIFI: Ö RENC NO: Ö RENC N N ADI VE SOYADI:

... ANADOLU L SES E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI SINIFI: Ö RENC NO: Ö RENC N N ADI VE SOYADI: 2009-2010 E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI A 1. Plastik bir tarak saça sürtüldü ünde tara n elektrikle yüklü hale gelmesinin 3 sonucunu yaz n z. 2. Katot fl nlar nedir? Katot fl

Detaylı

konacak bir veya daha fazla tek hat sayfas üzerinden sistemin daha kolay ve anlafl l r olarak izlenmesi

konacak bir veya daha fazla tek hat sayfas üzerinden sistemin daha kolay ve anlafl l r olarak izlenmesi kwh ve/veya kvar) 2- Enerji kalitesi / devaml l izleme ve kontrol otomasyonu a. Enerji izleme ve kontrol b. Kontrol Otomasyonu / yük atma otomasyonu Not: Tüm bunlar n yan nda, makine otomasyonu, proses

Detaylı

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl 220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)

Detaylı

Do al Say lar Do al Say larla Toplama fllemi Do al Say larla Ç karma fllemi Do al Say larla Çarpma fllemi Do al Say larla Bölme fllemi Kesirler

Do al Say lar Do al Say larla Toplama fllemi Do al Say larla Ç karma fllemi Do al Say larla Çarpma fllemi Do al Say larla Bölme fllemi Kesirler Do al Say lar Do al Say larla Toplama fllemi Do al Say larla Ç karma fllemi Do al Say larla Çarpma fllemi Do al Say larla Bölme fllemi Kesirler Kesirlerle Toplama, Ç karma ve Çarpma fllemi Oran ve Orant

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

K MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 :

K MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 : K MYA K MYASAL TEPK MELER VE ESAPLAMALARI ÖRNEK 1 : ÖRNEK : X ile Y tepkimeye girdi inde yaln z X Y oluflturmaktad r. Tepkimenin bafllang c nda 0, mol X ve 0, mol Y al nm flt r. Bu tepkimede X ve Y ten

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7

İÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7 İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer

Detaylı

Aç ve Aç Ölçüsü. Üçgen, Kare ve Dikdörtgen. Geometrik Cisimler. Simetri. Örüntü ve Süslemeler

Aç ve Aç Ölçüsü. Üçgen, Kare ve Dikdörtgen. Geometrik Cisimler. Simetri. Örüntü ve Süslemeler MTEMT K ç ve ç Ölçüsü Üçgen, Kare ve ikdörtgen Geometrik Cisimler Simetri Örüntü ve Süslemeler Temel Kaynak 4 ç ve ç Ölçüsü ÇI VE ÇI ÖLÇÜSÜ ç lar n dland r lmas C Resimde aç oluflturulan yerlerin baz lar

Detaylı

Retina Sinir Lifi Tabakası ve Diyabet

Retina Sinir Lifi Tabakası ve Diyabet DERLEME Retina Sinir Lifi Tabakası ve Diyabet T A D Retina Sinir Lifi Tabakası ve Diyabet Retinal Nerve Fiber Layer and Diabetes Şaban Gönül 1, Ekrem Kadıoğlu 2 1 Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göz

Detaylı

Doç. Dr. Cemal Niyazi SÖKMEN*

Doç. Dr. Cemal Niyazi SÖKMEN* Yeni Nükleer Reaktörler: Tasar m Kriterleri Doç. Dr. Cemal Niyazi SÖKMEN* Girifl: Nükleer reaktörler halen dünyadaki elektrik üretiminin %16-17 sini sa lamaktad rlar. 50 y l aflk n bir geçmifle sahip nükleer

Detaylı

B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle

B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle bu ifllemlerin üzerinden al nan dolayl vergiler farkl l k arz etmektedir. 13.07.1956 tarih 6802 say l Gider Vergileri Kanunu

Detaylı

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme S GORTA KOM SYON G DER BELGES mali ÇÖZÜM 171 Memifl KÜRK* I-G R fi: F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme göstermifltir. Geliflmifl ekonomilerde lokomotif rol üstlenen

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama

Detaylı

Esin KIRIKKAYA 1, Jale MENTEŞ 2, Tansu ERAKGÜN 3 ABSTRACT

Esin KIRIKKAYA 1, Jale MENTEŞ 2, Tansu ERAKGÜN 3 ABSTRACT Diabetik Retinopatisi Olmayan Tip 1 ve Tip 2 Diabetes Mellituslu Hastalarda Optik Koherens Tomografi ile Maküler Kalınlık ve Retina Sinir Lifi Tabakası Ölçümleri* Macular Thickness and Retinal Nerve Fiber

Detaylı

105 mm. 59 mm. 115 mm. 570 gr -> 17282 -> 17282

105 mm. 59 mm. 115 mm. 570 gr -> 17282 -> 17282 L1 L2 B1 B2 115 mm 59 mm 105 mm 570 gr C1 -> 17282 C2 -> 17282 9 A 2a 4 1a 2b 5 7 3 1b 6 8 D1 D2 2m E1 E2 Δ1 = X1 - Y1 Δ2 = X2 - Y2 Δ3 = X3 - Y3 E3 1 mm D3 F1 2m F2 F3 s > 5m > 16 2 3 ft F4 F5 TR Kullanma

Detaylı

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif Dr. Yeflim Toduk Akifl Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif flirket birleflmeleri ve sat nalmalar, türkiye deki küçük iflletmelerden, dev flirketlere kadar her birinin gündeminde olmaya devam

Detaylı

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.

Detaylı

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN GEOMETR Geometrik Cisimler Uzunluklar Ölçme 6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN 1. Prizmalar n temel elemanlar n belirler. Tabanlar n n karfl l kl köflelerini birlefltiren ayr tlar tabanlara

Detaylı