Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download ""

Transkript

1 Türk Plast Rekonstr Est Cer Derg (2006) Cilt:14, Sayý:3 KÖK HÜCRELER Selahattin ÖZMEN*, Fulya FINDIKÇIOÐLU*, Maria SÝEMÝONOW*** * Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi, Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi ABD, Ankara-Türkiye. *** The Cleveland Clinic Foundation, Dept. of Plastic Surgery, Cl, OH, USA. ÖZET Kök hücreler, son yýllarda tüm týp camiasýnýn en çok üzerinde durduðu ve her yýl yüzlerce yeni çalýþmanýn yapýldýðý bir konu haline gelmiþtir. Sunduðu veya sunacaðý öne sürülen muhtemel tedavi olanaklarý düþünüldüðünde, halen tedavisi mümkün olmayan pek çok hastalýða çare olmasý beklenmektedir. Kök hücrelerin klinik kullanýmý günümüzde daha çok onkohematologlar tarafýndan çalýþýlmaktadýr, ancak en faydalý olacaðý alanlardan biri de Plastik Cerrahidir. Kök hücrelerin her türlü allojen doku (gerek karaciðer, böbrek, kalp gibi viseral organlar; gerekse yüz, el, kas, kemik vb. kompozit doku) transplantasyonlarýnda tolerans oluþturmadaki rolleri yapýlan pek çok çalýþmada gösterilmiþtir. Özellikle son yýllarda doku mühendisliðinde kök hücreler kullanýlarak elde edilen baþarýlar Plastik Cerrahinin tedavi þemalarýnda ciddi deðiþiklikler olabileceðinin sinyallerini vermektedir. Ülkemiz koþullarýnýn genellikle yetersizliði nedeniyle ne yazýk ki bu tür teknolojilere çok geç adapte olabilmekteyiz. Bu derlemeyi hazýrlarken Türk Plastik Cerrahlarýnýn bu denli güncel bir konudaki bilgilerini arttýrmayý amaçladýk. Anahtar Kelimeler: Kök hücre, doku mühendisliði, transplantasyon SUMMARY Stem cells become one of the most popular topics of medicine recently, and hundreds of studies are being published every year. Stem cell therapy seems to be a promising tool for the treatment of incurable or challenging diseases. Currently, most of the clinical studies concerning stem cells are being performed by oncohematologists; however, stem cells could offer very important therapeutic alternatives for the plastic surgical therapies, as well. The impact of the stem cells for the induction of the tolerance in the allogeneic tissue (visceral organs including liver, kidney, heart etc. and composite tissues including face, hand, muscle, bone etc.) transplantations field was reported in many studies, previously. The important success reached with the tissue engineering studies using stem cells recently, could be a sign of crucial changes in the field of therapeutic Plastic Surgical applications. Unfortunately most of us are not familiar to the stem cell technology due to insufficient scientific support and financial sources in our country. We wrote this review to increase the knowledge of the Turkish Plastic Surgeons about stem cells and their potential therapeutic applications. Keywords: Stem Cell, tissue engineering, transplantation. GÝRÝÞ Kök hücre transplantasyonu pek çok onko-hematolojik, immünolojik ve metabolik hastalýðýn tedavisinde gittikçe artan bir öneme sahip olmaya baþlamýþtýr. Tedavi desteðindeki geliþmeler ciddi ve ölümcül yan etki insidansýný azaltmýþtýr, fakat komplikasyonlarýn daha düþük oranlara indirilmesi gerekmektedir da Jacobsen 1 ve ark., 1951 de Lorenz 2 ve ark. ilk defa ölümcül dozda ýþýnlanmýþ hayvanlarý kurtarmak için intravenöz kemik iliði infüzyonu ihtimalini ortaya atmýþlardýr de Till ve McCulloch hematopoietik kök hücrelerin sýçanlardaki radyasyona baðlý geliþen hematopoietik yetmezliði düzeltebildiðini göstermiþtir 3. O zamanlar hematopoietik kök hücrelerin: - Radyoaktiviteden korunma kapasitesi olduðuna; - Tüm hematopoietik seri hücrelerini geliþtirebildiðine; - Kendi kendini yenileme kapasitesi olduðuna, inanýlýyordu. Çok geçmeden hematopoietik kök hücrelerin hematopoietik hücrelerin sadece bir parçasý olduðu ve bunlarýn dalak ve kemik iliðinden elde edilebileceði açýklýk kazandý. Hematopoietik hücreler büyüklükleri, yoðunluklarý ve belli bazý hücre yüzey iþaretlerinin ekspresyonu temel alýnarak alt gruplara ayrýldý 4. Kemik iliði hücrelerinin yaklaþýk 1/2000' i (%0,05) hematopoietik kök hücredir 5. CD34 kök hücrelerin ve alt gruplarýnýn %1-4'ü vasküler endotelyal hücrelerde bulunan bir transmembran hücre yüzeyi sialomüsinidir 5, 6. CD34+ hücrelerin %90'ýndan fazlasý lenfoid, miyeloid veya eritroid serilere farklýlaþmasýna karar veren karakteristik antijenler taþýr ve bu nedenle pluripotent rekonstrüktif potansiyeli olan kök hücreler olarak düþünülmezler 7. Uzun- dönem kemik iliði kültürünü baþlatan hücreler "(LTC-IC)" CD 34 eksprese Geliþ Tarihi: Kabul Tarihi:

2 KÖK HÜCRELER ederler ve CD3, CD4, CD8, CD10, CD14, CD15, CD19, CD20, CD33, CD38, ve CD71 (CD34+ Lin- hücreler) gibi alt grup antijenlerini taþýmazlar. Þu anda hematopoietik kök hücre CD 34 + DR - lin - olarak tanýmlanmýþ ve kullanýlmaktadýr. Hematopoietik Kök Hücre Kaynaklarý Hematopoietik kök hücreler kemik iliði, fetal karaciðer hücreleri, periferik kan kök hücreleri, embriyonik kök hücreler, umblikal kord kaný ve kök hücrelerin in vitro çoðaltýlmalarýyla elde edilebilir 1. Kemik Ýliði Kaynaklý Hematopoietik Kök Hücreler Geleneksel kök hücre transplantasyonu metodu hiç müdahale edilmemiþ tam kemik iliði hücre karýþýmýnýn damar yolu ile infüzyonudur. Oldukça çok miktarda hücre damardan verilir. Tam bir kemik iliði hücre süspansiyonu ile kök hücre transplantasyonu için 0,4-1,2 X 108 mononükleer hücre/kg (vücut aðýrlýðý) gerekmektedir 8, ancak optimum olarak 2-4X108/kg çekirdekli kemik iliði hücresi kullanýlmalýdýr. Tüm kemik iliðini içeren bir kök hücre transplantý daha düþük oranda greft baþarýsýzlýðý ve daha düþük hematolojik malignite nüks oranýyla sonuçlanýr. Kemik iliði süspansiyonu temel hematopoietik kök hücre popülasyonunu içeren karýþýk heterojenitede hücrelerden oluþur. Bir allojen transplant olgusundaki gibi verici ve alýcý arasýndaki artmýþ farklýlýk GVHD gibi ciddi yan etkilere neden olabilir. Kemik iliði T hücrelerinin oranýnýn azaltýlmasý GVHD sýklýk ve þiddetini azaltýr fakat sýklýkla zayýf kök hücre yerleþiminde (engraftment) sorunlara neden olabilir Fetal Karaciðer Hücre Kaynaklý Hematopoietik Kök Hücreler Hamileliðin 2. ve 7. aylarý arasýnda fetüs karaciðeri fizyolojik olarak hematopoietik dokularýn bir parçasýdýr. Fetal karaciðer hücreleri hem hematopoietik hem de lenfopoietik sistemleri baþarýyla yeniden oluþturabilir ve lenfopoiezin baþlamasýndan önce transplantasyon için kullanýlabilirler Periferik Kandan Hematopoietik Kök Hücreler Kemik iliði ve kan kök hücre havuzlarý hematopoietik progenitör hücrelerin ekstravasküler kemik iliði bölgelerinden kan dolaþýmýna ve tam tersi yöne göçüne izin veren dinamik bir denge saðlar. Periferik kanda herhangi bir anda dolaþan kararlý durumdaki progenitör hücrelerin sayýsý genellikle güvenli bir transplant dozu için çok düþüktür 11. Lökoferezle progenitör hücrelerin elde edilme olasýlýðý ilk defa 1980 de gösterilmiþtir 12. Bunu kýsa süre sonra baþarýlý kan progenitör hücre hareketiyle ilgili klinik çalýþmalar ve hematopoietik yeniden oluþum için hareketlendirilmiþ kan hücrelerinin avantajýyla ilgili raporlar takip etmiþtir. Periferik kan kök hücre kullanýmýyla ilgili detaylý ilk raporun 1981 de yayýnlanmasýndan beri periferik kan kök hücrelerinin klinik kullanýmý hýzla artmýþtýr. Periferik kan kök hücreleri daha hýzlý "engraftment" kinetiði ve elde edilme kolaylýðý nedeniyle kök hücre kaynaðý olarak geniþ oranda kemik iliðinin yerini almýþtýr. Bir vericiden aferez yöntemiyle elde edilen CD34+ hücre sayýsý kemik iliði greftinin içerdiði CD34+ hücre sayýsýnýn dört katýný geçebilir 13. Periferik kan kök hücreleri CD34+/CD38- Thy-1 dir ve miyeloid veya lenfoid serilere özgü markerlarýn tam bir komponentini eksprese etmez (Lin-) 14. Periferik kan kök hücreleri ne fenotipik, ne de immünolojik olarak kemik iliði kaynaklý kök hücrelerle benzemezler. Hareketli periferik kan kök hücreleri hücresel döngüde daha az aktiftir (S fazýnda daha az hücreleri vardýr), daha çok seriye özgü farklýlaþma antijeni taþýr ve metabolik olarak daha az aktiflerdir 15. Ýlave olarak, daha uzun dönem kültür analizlerinde daha yüksek klonojenite gösterirler. Kemik iliði greftleriyle kýyaslandýðýnda periferik kan kök hücrelerinin çeþitli avantajlarý vardýr: a. Kök hücrelerin toplanmasý hastaneye yatmayý veya genel anesteziye maruz kalmayý gerektirmez. b. Miyeloablatif tedaviden sonra periferik kan kök hücrelerinde kemik iliði hücrelerinden daha kýsa süreli sitopeni olur. Hem nötrofiller hem trombositler büyüme faktörüyle hareketlendirilmiþ periferik kan kök hücreleriyle, kemik iliði hücreleriyle olduðundan daha hýzlý iyileþir. Kemik iliði mililitrede en yüksek oranda CD 34+ MNC içerir, fakat kemoterapi ve büyüme faktörüyle mobilizasyondan sonra periferik kandan daha da yüksek sayýda CD34+ hücre elde edilebilir. c. Periferik kanýn malign hücre içerme olasýlýðý kemik iliðinden daha azdýr. d. Lökoferez sýrasýnda biriktirilen mononükleer hücreler izole edilip dondurularak saklanan "colony-forming unit granulocyte macrophage (CFU-GM)" ve CD34+ hücreler ihtiva eder 16. Periferik kan kök hücre transplantasyonunun dezavantajlarý 17 : a. Vasküler yaklaþým ihtiyacý. b. Hematopoietik kök hücre hareketlendirmesi için çeþitli faktörlere ihtiyaç duyulmasý ("chemopriming") c. Sitokin tedavisinin yan etkileri d. Hematopoietik kök hücre hareketlendirmesi farklý derecelerde baþarýlý olmaktadýr. e. Ýmmün sistemdeki lökositlerin aktive hale gelebilmesi. f. Olgularýn yaklaþýk % 80'inde, büyüme faktörlerinin baþ aðrýsý, ateþ, kemik aðrýsý ve miyalji gibi minör yan etkileri görülebilir. rhug-csf verilmesi saðlýklý vericilerde daha güvenlidir. Dalak rüptürü ve ölümü içeren önemli morbiditeler çok nadir rapor edilmiþtir. g. Alýcýda kronik GVHD olasýlýðýnda artýþ (Periferik kök hücre paketinde daha çok sayýda T lenfosit varlýðý). 4. Embriyonik Kök Hücrelerden Hematopoietik Kök Hücreler Embriyonik kök hücreler blastositlerin iç hücre kitlesinden izole edilen totipotent hücrelerdir. Olgun 188

3 Türk Plast Rekonstr Est Cer Derg (2006) Cilt:14, Sayý:3 organizmadaki her türlü hücreyi oluþturabilirler 18. Totipotent kök hücreler tüm üç germ tabakasýndan kaynaklanan hücreleri oluþturabilir fakat ekstra-embriyonik yapýlardan olan hücre ve dokularý oluþturamaz; bu nedenle tüm embriyoyu oluþturamazlar. Blastositten fetüse geliþim sýrasýnda, endoderm, mezoderm veya ektoderm ve en sonunda tek hücre çeþidine doðru sýnýrlý bir programlamayla yenisiyle deðiþtirilen totipotent kök hücreler totipotentliklerini kaybeder. Çeþitli eriyebilen faktörler fare embriyonik kök hücrelerinin farklýlaþmasýný yönetir; örneðin, IL-6 hücreleri eritroid seriye yönlendirir 19 ; IL-3 hücreleri makrofaj, mast hücresi veya nötrofil haline yönlendirir 20 ; ve retinoik asit oluþumunu uyarýr 21. Büyüme faktörlerinden hiçbirisi farklýlaþmayý özellikle bir hücre tipine doðru yönlendirmez. Çoðu büyüme faktörünün bazý hücre tiplerinin farklýlaþmasýný engellediði düþünülmektedir ve bu engelleyici etki indüksiyon etkisinden daha belirgindir. Bu nedenle belirli büyüme faktörleri belirli germ tabakalarýnýn farklýlaþmasýný etkiler. Totipotensleri nedeniyle embriyonik kök hücreler rejeneratif týpta potansiyel kullanýmlara sahip olabilir 22. Bazý raporlar fare embriyonik kök hücrelerinin hematopoietik hücreler 23, nöronlar 24, kardiyomiyositler 25 ve miyositleri 26 içeren özel hücre tiplerine dönüþümünün uyarýlabildiðini göstermektedir. Embriyonik kök hücrelerin bu kadar geniþ spektrumda hücre tipine farklýlaþmasýndaki kesin mekanizmalar bilinmemektedir, fakat çevrenin önemli olduðuna inanýlmaktadýr. Teorik olarak, embriyonik kök hücreler hiç farklýlaþmamýþ aþamada in vitro olarak sonsuza kadar saklanabilir ve vücudun herhangi bir hücre tipine farklýlaþmak için yönlendirilebilir. Bu potansiyel pek çok hastalýðý tedavi etmek için bazý laboratuar üretimi yapay dokulara hatta organlara kaynak olabilir. Öte yandan, domuz embriyonik kök hücreleri ilk izole edildiðinden beri yirmi yýldan fazla süre geçmesine raðmen, insanlardaki embriyonik kök hücre teknolojisi hala emekleme aþamasýndadýr. Embriyonik kök hücrelerin klinik olarak uygulanabilmesinden önce bir dizi engellerin aþýlmasý gerekir 27 ; istenen hücre tipinde saf bir popülasyonu dikkatli bir þekilde seçmek ve geniþletmek için bir giriþ mekanizmasýna ihtiyaç vardýr, embriyonik kök hücrelerin kullanýlabilmesiyle ilgili dini ve ahlaki deðerler belirlenmelidir ve allojen transplantasyonlar için alýcýda vericiye özgü toleransýn uyarýlmasý gerekmektedir. Embriyonik kök hücre bazlý tedavide ilk basamak özel bir hücre tipine dönüþebilen embriyonik kök hücrelerin tespit edilmesini saðlamak ve bu seriyi karýþýk popülasyondan ayýrmaktýr. Þu ana kadar, embriyonik kök hücre farklýlaþmasý için yapýlan giriþimlerin hiçbirisi %100 saf, olgun 'alt grup' popülasyonuyla sonuçlanmamýþtýr. Klinik uygulamalar için ya özel hücre tiplerinin saf popülasyonunun ya da yanlýþ davranan hücrelerin yok edilmesi için intihar genlerini taþýyan hücrelerin üretim ve çoðaltýlmasýný saðlayan basit bir genetik yaklaþýma ihtiyaç vardýr. Farklýlaþmamýþ embriyonik kök hücrelerinin veya uygun olmayan hücre serilerinin verilmesi teratom oluþma veya doku fonksiyonunun daha ileri zarar görmesi riski taþýr. Bu nedenle, bu zorluklarýn üstesinden gelmek için kök hücrelerin biyolojisiyle ilgili pek çok temel sorunun cevaplanmasý gerekmektedir. Ayrýca, tüm allojen transplantlarda olduðu gibi alýcý tarafýndan transplantýn reddedilme riski vardýr. Öte yandan, embriyonik kök hücre kaynaklý hücre transplantý yüksek oranda immünojenik olgun dendritik hücrelerden arýnmýþ olabilir ve transplantasyon sýrasýnda sadece MHC kompleks class I, (class II' yi deðil), eksprese edecektir. Uzun dönem immünsupresif tedavinin saðlanmasý baþarýlý klinik uygulamayý etkileyebileceði için, immün toleransýn oluþturulmasý embriyonik kök hücre kaynaklý tedavinin kullanýlmasýný saðlayacaktýr. Ýnsan embriyonik kök hücre kaynaklý tedaviler tamamen yenidir ve insan klinik denemeleri baþlamadan önce güvenlik ve etkinlik konusundaki kaygýlar belirlenmeli ve açýklýða kavuþmalýdýr. 5.Umblikal Kord Kanýndan Hematopoietik Kök Hücreler Hematopoietik kök hücreler kana ulaþýrlar ve hematopoez için perinatal yer deðiþtirmeleri sýrasýnda olduðu gibi geliþmeleri süresince kanda dolaþýrlar. Umblikal kord kanýndaki hematopoietik kök hücrelerinin engraftment'inin daha kolay olabilme ve GVHD insidansýnýn olasýlýðýnýn daha az olmasý son zamanlarda ilgiyi daha çok umblikal kord kaný üzerine yoðunlaþtýrmýþtýr. Umblikal kord kanýnýn doðum sýrasýnda fetüsü ya da anneyi etkilemeden alýnabilmesi oldukça avantajlýdýr. Bazý otörler umblikal kord kanýnýn hematopoietik kök hücrelerinin zenginleþtirilmiþ kaynaðý olabileceðini rapor etmiþtir. Klinik denemelerde, umblikal kord kaný kök hücre transplantasyonu yüksek bir engraftment potansiyeli ve düþük akut GVHD riski göstermiþtir 28. Verici için risk olmamasý ve çok düþük enfeksiyöz hastalýk taþýnma riski olmasý umblikal kord kaný kök hücre transplantasyonunun avantajlarýdýr 28. Her yenidoðan potansiyel bir verici olduðu için, umblikal kord kaný bankasý oluþturulmasý teorik olarak her HLA tipi için kullanýma hazýr hematopoietik kök hücre kaynaðý saðlayabilir. Umblikal kord kanýnýn ana dezavantajý tek bir vericiden toplanabilen kan miktarýnýn sýnýrlý olmasý ve toplanma iþleminin sadece bir kez yapýlabilmesidir. Geliþtirilmiþ tekniklerle 200 ml'ye kadar umblikal kord kaný elde edilebilir ve bu kan 4x106 miyeloid progenitör içerebilir; fakat rapor edilmiþ olan toplanabilen umblikal kord kaný hacimleri deðiþkendir 29 ve sadece ml elde edilmesi nadir deðildir 30. Toplanan hacmi; gebelik süresi, kord uzunluðu, kordun klemplenme pozisyonu, kord klemplenene kadar infantýn doðum süresi, yenidoðanýn aðýrlýðý ve kord klemplenmesi sýrasýnda ve öncesinde yenidoðanýn plasentaya göre seviyesi gibi bazý doðumsal faktörler etkileyebilir 31. Takip edilen iþlem sýrasý ve toplama sýrasýnda kullanýlan aletler de sonuçta elde edilen miktarý etkileyebilir. Açýk ve kapalý toplama sistemleri tanýmlanmýþtýr 32,33. Plasenta halen uterustayken veya plasentanýn doðumundan hemen sonra, açýk sistemler kesilmiþ kordun maternal 189

4 KÖK HÜCRELER tarafýndan kaný kavanoz veya tüplere drene eder. Kapalý sistemler ise veni delerek kaný, kan biriktirme poþetlerine veya þýrýngalara akýtýr 32. Klinik kullaným için umblikal kord kaný genellikle plasenta doðumundan sonra bakteriyel ve maternal kan kontaminasyonunu engellemek ve doðum iþlemine olabilecek müdahalelerden kaçýnmak için kapalý sistemler kullanýlarak toplanýr 33. Sonuç olarak, geliþtirilmiþ hematopoietik kök hücre in vitro geniþletme teknikleriyle birlikte umblikal kord kaný biriktirme iþlemlerinin optimizasyonu umblikal kord kanýnýn klinik faydalarýný arttýrabilir. Dondurarak saklama yöntemini kullanarak umblikal kord kaný kök hücreleri daha büyük kardeþlerdeki transplantasyon için veya gen transferinde hedef hücre olarak kullanýlabilir Hematopoietik Kök Hücrelerin Ýn vitro Çoðaltýlmasý Progenitör ve postprogenitör hücrelerin in vitro çoðaltýlmasý lökoferez için olan ihtiyacý azaltabilir ve düþük sayýda progenitör hücre içeren bir aferez ürününü yeterli hücre saðlayabilmek için çoðaltabilir Hematopoietik kök hücrelerine gen transferi genetik olarak modifiye edilmiþ hematopoietik hücrelerin sürekli bir kaynaðýnýn oluþmasýna neden olur. Hematopoietik kök hücreleri içeri sokulan geni taþýyan kuvvetlendirilmiþ serinin bir yaþam boyu kaynaðýný saðlayabilir. - Potansiyel viral vektörler, özellikle retrovirüsler, erken hematopoietik progenitör hücrelerin DNA'sýyla birleþtirilebilirler. - Baþarýlý allojen kemik iliði transplantasyonu çeþitli kan ve immün hücre hastalýklarýný düzeltebilir ve bu hastalýklar muhtemelen hematopoietik kök hücrelerdeki doðal tip genlerin ekspresyonuyla tedavi edilebilir. - Pek çok kalýtsal enzim eksikliði hastalýðý hematopoietik kök hücre kaynaklý pek çok kan ve immün hücre serilerinin tüm organizmada dolaþýma girmesiyle tedavi edilebilir. - Retroviral vektörler, genleri güvenli ve etkili bir þekilde hedef hücrelerin genomuna ekleyebilir. Vahþi tip virüs bulunmayan ve replikasyon-defektif rekombinant virüs üretilmesine izin veren paketleyici hücreler etkin ve güvenli retrovirüsler tarafýndan yönetilen gen transferi saðlayabilir 36. Ayrýca adeno-baðlantýlý virüsler genlerin hedef hücrelere transferi için kullanýlabilir. Adenovirüsler yüksek virion titrelerinin oluþturulmasýna imkan verir, yardýmcý hücre bulaþý olmadan rekombinant virionlarý stabilize eder, ve potansiyel olarak daha iyi güvenlik özelliklerine sahiptirler 37. Gen tedavisinin çeþitli dezavantajlarý vardýr. Ýn vitro koþullarda iþlemler sýrasýnda biyolojik özelliði kolaylýkla kaybedilebilir; kültür yapýlmýþ kök hücrelerden zayýf engraftment rapor edilmiþtir 38. Ayrýca kemik iliðindeki hematopoietik progenitör hücreler kök hücre yeteneklerini periferik kandaki hematopoietik kök hücrelerinden daha kolay kaybederler 39. Bu nedenle hematopoietik kök hücreleri içeren tedavi edici stratejileri tasarlarken, geliþimlerinin deðiþik basamaklarýndaki kök hücreler arasýndaki farklý biyolojik davranýþ göz önünde bulundurulmalýdýr 40. Gen transfer deneylerinde farklýlaþmanýn uyarýlýp baþlatýlmasý olgun fonksiyonel hücre elde etmek için önemlidir; fakat farklýlaþma da bir problem olabilir çünkü gerçek kök hücrelerin in vitro korunmasý gerekir. Homolog rekombinasyon oranýný arttýrmak için yeni teknikler geliþim aþamasýndadýr. Kök Hücre Tedavisinde Yenilikler Kök hücreler tarafýndan sunulan muhtemel tedavileri anlatmadan önce kök hücre ailesinin iki üyesinden bahsetmek gerekir. Bunlar eriþkin kök hücreler ve mezenkimal kök hücrelerdir. Yukarýda anlatýldýðý gibi embriyonik, periferik kan ve umblikal kord kök hücrelerinin önemi iyi bilinmektedir. Son yýllarda eriþkin kök hücrelerin içinde bulunduklarý dokudan farklý diðer çeþitli hücre tiplerine farklýlaþma yetenekleri kanýtlandý. Eriþkin ve mezenkimal kök hücrelerinin in vitro koþullarda çoðaltýlmasý ve bu hücrelerin doku mühendisliðinde kullanýlmasý deðiþik tipte dokularýn yeniden yapýlandýrýlmasý için umut verici tekniklerdir. Eriþkin Kök Hücreleri Eriþkin kök hücreleri her dokudaki toplam hücre sayýsýnýn küçük bir parçasýdýr. Bir eriþkin kök hücre tüm hayatý boyunca kendini yenileme yeteneði olan farklýlaþmamýþ bir hücredir. Eriþkin insan kemik iliðinde toplam kan hücrelerinin 1/104 ile 1/105 arasý veya daha fazlasýný oluþtururlar. Eriþkin kök hücreleri iki ana özellikleriyle tanýnýrlar: hücresel morfoloji ve içinde bulunduklarý doku veya organa onlarý baðlayan özel iþaret proteinleri. Son zamanlara kadar insan eriþkin kök hücrelerinin geliþimsel olarak yapýldýðý ve sadece içinde bulunduklarý dokunun hücre serilerine farklýlaþabildikleri düþünülüyordu. Fakat bir dizi deney eriþkin kök hücrelerinin 'plastisite' veya 'transdiferasyon' olarak nitelenen çeþitli hücre tiplerine farklýlaþma yeteneðine sahip olduklarýný göstermiþtir. Ýnsan eriþkin kök hücre çalýþmalarý kalp kasý hücrelerine 41, iskelet miyoblastlarýna 42, nöroektodermal hücrelere (nöronlar, oligodendrositler ve astrositler) 43, hepatositler ve kolanjiositlere 44, deri, karaciðer, sindirim (ösefagus, barsaklar ve mide ) ve solunum sistemi epitel hücrelerine 45 ve endotel hücrelerine 46 farklýlaþmayý göstermiþtir. Transdiferasyon çalýþmalarý özel bir çevrenin dokuya özel kök hücrelerin geliþimini belirlediði fikri üzerine kurulmuþtur. Uzak veya yakýn dokudan sinyaller bu sýnýrlayýcý sinyalleri erteleyebilir ve hücrelerin özel dokulara farklýlaþmasýna rehber olabilir 47. Eriþkin kök hücrelerinin diðer bir önemli özelliði bulunduklarý yerden doku geliþimi ve onarýmý olan bölgelere göç etme yetenekleridir. Kemik iliði kaynaklý kök hücreler kemik iliðinden deri, akciðer, barsak ve mide dokularýna farklýlaþýr 45. Teorik olarak bu hücreler laboratuarda farklýlaþtýrýlýp doku onarýmý için ayný bireye geri verilebilir; böylece immünsupresyon ihtiyacý da olmaz. Fakat bazý kök hücre tipleri için bulunduklarý yere eriþme ve hücreleri izole etmedeki zorluklar, düþük frekans, hücre kültüründe zayýf geliþme ve sýnýrlý serilere dönüþebilme potansiyeli bunlarýn doku mühendisliði için kullanýmlarýný elveriþsiz hale getirir

5 Türk Plast Rekonstr Est Cer Derg (2006) Cilt:14, Sayý:3 Mezenkimal Kök Hücreler Eriþkin kemik iliði stromasý mezenkimal kök hücreleri veya mezenkimal progenitör hücreler olarak bilinen hematopoietik hücre olmayan bir hücre grubu içerir. Bunlar kemik, kýkýrdak, yað, tendon, kas ve kemik iliði stromasýný içeren farklý mezenkimal dokulara in vitro veya in-vivo olarak geliþebilen multipotent öncüllerdir ve bu onlarý doku mühendisliði çalýþmalarý için çekici bir hücre kaynaðý yapar 49. Bunlar kemik iliði hücrelerinin yaklaþýk sadece %0,01 ile %0,001'ini temsil eder; fakat cam ve plastiðe yapýþtýklarý için hematopoietik kök hücrelerinden kolaylýkla ayrýlabilirler 50. Vücutta kemik iliði, kemik, kýkýrdak, düz kas ve iskelet kasý gibi dokularda bulunduðu ve deri, karaciðer, beyin hücreleri (nöronlar ve glia) gibi hücrelere dönüþebildiði gösterilmiþ olan mezenkimal kök hücreler vardýr. Tam tersi olarak nöral kök hücrelerden kan hücrelerine de dönüþüm gösterilmiþtir 51,52. Ýnsanlarda ana mezenkimal kök hücre kaynaðý kemik iliði stromasýdýr. Mezenkimal kök hücre elde etmek için crista iliaca'dan alýnan kemik iliðinin en uygun olduðu düþünülmektedir 53. Fakat yaþla birlikte kemik iliðindeki mezenkimal kök hücre sayýsý önemli oranda azalýr; bu nedenle, otolog ve allojen kullaným için alternatif kaynaklar gerekmektedir 54. Umblikal kord kaný kök ve progenitör hücreler için zengin bir kaynaktýr ve insan umblikal kord veninden kültür edilen mezenkimal kök hücre benzeri hücrelerin immünofenotipleme ve morfolojik çalýþmalarýnýn sonuçlarý, bu hücrelerin kemik iliði ve diðer kaynaklardan elde edilen kültüre edilmiþ mezenkimal kök hücrelerine çok benzediði fikrinin ileri sürülmesine neden olmuþtur 51. Mezenkimal kök hücreleri kemik iliðinden izole ettikten sonra in vitro kültür koþullarýnda çoðaltmak mümkün hale gelmiþtir. Doku mühendisliðindeki olasý kullanýmlarýna ve hücre bazlý tedaviye 55, 56 ek olarak, mezenkimal kök hücreler deðiþik retroviral ve diðer vektörlerle deðiþtirilebilir, sistemik ve lokal hastalýklarýn somatik gen terapileri için kullanýlabilir. Kanser hastalarýnýn malign hücrelerine kemoterapötik ilaçlarýn taþýnmasýný saðlayan genlerle modifiye edilmiþ mezenkimal kök hücrelerle yapýlmýþ baþarýlý çalýþmalar mevcuttur. Kemik iliði kaynaklý mezenkimal kök hücrelerin, de novo myokard oluþturduðu ve enfarkt alanýna yapýlan mezenkimal kök hücre infüzyonunun artmýþ global kalp fonksiyonu saðladýðý bilinmektedir. Ayný hücrelerin baþka uyaranlarla nöral hücre serisine dönüþmesiyle mezenkimal kök hücrelerin; felç, travmatik hasarlar, Parkinson hastalýðý, spinal kord yaralanmalarý gibi durumlarda kullanýlabileceðini gösteren deneysel çalýþmalar da bulunmaktadýr. Kemp ve arkadaþlarý yaptýklarý preklinik ve klinik çalýþmalar neticesinde hematolojik hastalýðý olup myeloablatif terapi görmüþ hastalarýn hematopoietik kök hücre engraftmanýný arttýrmada hematopoietik prekürsörlerle birlikte mezenkimal kök hücrelerin de kullanýlabileceðini göstermiþlerdir 57, 58. Mezenkimal kök hücreler çeþitli nörodejeneratif hastalýklarda kullanýlabilir ve omurga cerrahisinde kullanýmý da oldukça akla yatkýn gözükmektedir. Helm ve Gazit klinik olarak intervertebral disk onarýmý ve spinal artrodezlerde kök hücre kullanýmýnýn yakýn gelecekte gerçekleþebileceðini öne sürmektedirler 59, 60. Allojenik Transplantasyonda Kök Ve Progenitör Hücreler Solid organ transplantasyonu son evre organ yetmezliði için neredeyse sýradan bir tedavi haline gelmiþtir. Fakat geliþmiþ immünsupresif rejimlere raðmen, þu andaki immünsupresif ilaçlar idealden uzaktýr; kronik greft reddi engellenemez ve tüm greftlerin uzun dönem yaþayabilirliði sýnýrlýdýr. Gecikmiþ allogreft kaybýnýn ana sebebi kronik rejeksiyondur 54. Ýmmünsupresif ilaçlarýn yaþam boyu kullanýlmasý gecikmiþ yara iyileþmesi, fýrsatçý enfeksiyonlar, ilaca baðýmlý toksisiteler, deri maligniteleri, düþük dereceli lenfomalar (transplant sonrasý lenfoproliferatif bozukluklar), böbrek yetmezliðiyle birlikte organ toksisitesini içeren pek çok komplikasyonlara neden olur 55. Kompozit doku allogreftleri deri, tendon, sinir, kas veya kemiðin bir birleþimidir ve rekonstrüktif cerrahide bir sonraki basamak olacaktýr. Ýnsanlarda kompozit doku allogreftlerinin uygulanmasýnýn organ transplantasyonundan daha zor olduðu sanýlmaktadýr çünkü 61 bu dokulardan bazýlarý, örneðin derinin, bir organ transplantasyonunun herhangi bir parçasýndan daha antijenik olduðuna inanýlmaktadýr ve saðlam kemik iliði transplantasyondan sonra donör antijenlerinin devamlý bir kaynaðýný saðlayan greftin bir parçasý olabilir. Ýmmünsupresif ilaç kullanan hayvanlarda uzamýþ kompozit doku allogreft yaþayabilirliði saðlanabilmiþtir, fakat hayatý tehdit etmeyen kompozit doku rekonstrüksiyonu için bu ilaçlarýn kullanýlmasý insanlarda klinik olarak uygun olmayabilir 62. Donöre özgü allogreft toleransýnýn oluþturulmasý, normal alýcý immün fonksiyonunun korunmasý ve kalýcý allogreft yaþayabilirliðinin uzun süre immünsupresif tedaviden uzak durarak baþarýlmasý en uygun yaklaþým olur 63. Transplantasyon toleransý baþlatarak immünsupresif tedaviyi kesmek için çeþitli giriþimler yapýlmýþtýr. Transplantasyon toleransýný baþlatmak için en çok çalýþýlmýþ ve en etkin yaklaþýmlardan birisi hematopoietik kök hücre kimerizmiyle sonuçlanan kemik iliði transplantasyonudur. Kemik iliði transplantasyonunun karýþýk lenfoid kimerizm geliþtirerek donöre özgü immün tolerans saðladýðý düþünülmektedir 64. Bazý deneysel modellerde kemik iliði transplantasyonu kaynaklý hematopoietik kök hücre makrokimerizmi çeþitli allogreftlere donöre özgü tolerans baþlatabilir 65. Ýntraosseöz (intratibial) hücresel CD90+ kök hücre transplantasyonuyla ilgili bir çalýþmada immünsupresif ilaç terapisi yapmadan sýçanlarýn allojen arka ekstremitelerinin yaþayabilirliðini 15 güne kadar uzatýldýðý gösterilmiþtir 66. Bu çalýþmada akým sitometrik analizler allogreft tedavi grubu (kök ve progenitör hücre enjeksiyonu) alýcýlarýnýn periferik kanlarýnda donör özgü kimerizm seviyesinin allogreft kontrol grubu (kök ve progenitör tedavi grubu yok) alýcýlarýnýn periferik kanýndaki kimerizm seviyesiyle kýyaslandýðýnda daha yüksek donör özgü kimerizm seviyesini ortaya koymuþtur. Sýçan arka bacak ve vaskülarize kasýk deri/ kemik modellerinde vaskülarize kemik iliði transplantasyonu kullanarak allogreft yaþayabilirliðini kýsa dönem (7 gün) siklosporin A ve?? -T hücre monoklonal antikorlarýyla 191

6 KÖK HÜCRELER tedavi ederek 700 günden fazla uzatýlabilmiþtir 67. Allojen kompozit doku transplantasyonlarýnda kök hücre kullanarak tolerans oluþturulmasý umut verici bir yaklaþýmdýr ve hayatý tehdit eden immünsupresif tedaviler olmadan el, larinks, tendonlar, sinirler ve hatta yüzün bile transplantasyonuna izin verecektir. Doku Mühendisliðinde Kök ve Progenitör Hücreler Doku mühendisliði yaþayan saðlýklý hücreleri vücuttan izole edip, çoðaltýp, onlarý biyouyumlu taþýyýcý materyallerle birleþtirmek ve bunlarý hastalara yeniden transplante edebilmek olanaklý olduðundan beri hýzla geliþen bir alan olmuþtur 47. Son zamanlarda, dikkatler multipotansiyel, embriyonik, periosteal ve mezenkimal kök hücrelere yönelmiþtir. Kök hücrelerin çeþitli dokulara farklýlaþma potansiyeli rejeneratif týp için önemlidir, fakat farklýlaþma yollarýný ve bu hücrelerin geliþimini istediðimiz dokulara doðru nasýl yönlendireceðimiz konusu henüz tam olarak anlaþýlamamýþtýr. Doku onarýmý için kemik iliði stromal hücrelerini kullanan erken çalýþmalar kemik eksikliklerinin onarýmýna odaklanmýþtý 68. Son zamanlarda çalýþýlan bazý preklinik modeller ve klinik uygulamalar yara ve yanýk onarýmý için keratinositler ve dermal fibroblastlar 69, kýkýrdak onarýmý için kondrositler 70, miyokard onarýmý için miyositler 71, yaþa baðlý maküler dejenerasyon için retinal pigment epitelyum hücreleri 72 ve merkezi sinir sistemi lezyonlarýnda miyelini onarmak için Schwann hücre transplantasyonlarýný içerir 73. Ýn vitro implant oluþturmak için bir bireyin kendi kemik iliði kaynaklý mezenkimal kök hücrelerini kullanarak doku mühendisliði zaman alýcýdýr. Ýki alternatif araþtýrýlmaktadýr. Ýlki kompleks dokularý allojen mezenkimal kök hücrelerle prefabrike etmektir. Allojen mezenkimal kök hücreler transplant için doku üretmek amacýyla kullanýlýr ve biriktirilip daha sonra implante edilebilir. Geniþ hayvan modellerinde, donör kaynaklý mezenkimal kök hücreler otolog mezenkimal kök hücreleri tarafýndan üretilenlere benzer rejeneratif doku ürettiler 47. Önceki çalýþmalar hem hayvan hem de insan mezenkimal kök hücrelerinin (kostimulatuar) antijenler taþýmadýðýný göstermiþti ve bu nedenle immün olarak ayrýcalýklýymýþ gibi görünüyorlardý 74. Araþtýrýlan ikinci alternatif mezenkimal kök hücrelerin direkt in vivo kullanýlmasýdýr. Bu yaklaþým için mezenkimal kök hücrelerin kemoçekiciliðini, bölgeye özgü mitotik bölünmelerini arttýran özel bir hücre serisine doðru indüksiyonlarý ve yeni oluþan dokunun ev sahibi dokuyla birleþmesi için bir dizi faktör gereklidir 74. Bu faktörleri implantasyondan önce bir yapý iskelesinin üzerine enjekte etmek veya üzerinde hareketsiz hale getirmek mümkündür. a. Kemik Doku Mühendisliðinde Kök Hücreler Geniþ kemik parçalarýnýn rekonstrüksiyonu halen hekimlere çekici gelmektedir, ancak þu ana kadar ideal bir seçenek bulunamamýþtýr. Osteokondüktif bir çatýyla kombine edilen osteojenik iþlenmiþ hücrelerin mühendisliðiyle elde edilen kemik greft materyali ümit veren bir yaklaþým olabilir. Bazý otörler multipotent kök ve progenitör hücreler kullanarak kemik greft mühendisliðinde iyi sonuçlar bildirmiþlerdir 75. Rapor edilen modellerin çoðunda uzun bir kemikte oluþturulmuþ geniþ bir segmental eksiklik in vitro çoðaltýlmýþ otolog osteojenik progenitörleri taþýyan silindir þeklinde poröz bir biyoseramikle doldurulmuþtur. Stromal osteoprogenitörler lokal olarak biyoseramik çatýlara aktarýldýðýnda kök hücreler kritik boyutlu kemik eksiklerinin iyileþmesini geliþtirmiþtir. Hayvanlardaki bu baþarýlý sonuçlardan sonra insanlarda kemik yeniden oluþumu için çeþitli klinik denemeler yoldadýr 76. Kök ve progenitör hücreler ve bunlarýn doku rejenerasyonundaki fonksiyonlarý hakkýnda yeni bilgiler bunlarý kraniyofasiyal defektlerin düzeltilmesinde kullanmak için kuvvetli bir temel saðlar. Yapýlan çalýþmalarda geniþ kemik defektlerinin olduðu durumlarda kemik rejenerasyonu için, izole edilip kültürde çoðaltýlmýþ mezenkimal kök hücreler osteokondüktif, osteoindüktif ve osteopromotif stratejilerle birleþtirilmiþ ve en az otojen kansellöz kemik grefti kadar baþarýlý sonuçlar elde edilmiþtir 77, 78. b. Kýkýrdak Doku Mühendisliðinde Kök Hücreler Hasarlanmýþ kýkýrdaðýn onarým ve rejenerasyonu için doku mühendisliði kullanýlarak in vitro fabrike edilen yapay kýkýrdak kullanýmý bir seçenek olabilir 79. Çeþitli çalýþmalar kemik iliði kaynaklý mezenkimal kök hücrelerin kýkýrdak ve kemik doku mühendisliði için kültüre edilmeleri ve çoðaltýlmalarý zor olan primer kondrosit ve osteositlerden daha umut verici adaylar olduðunu göstermiþtir 80. Progenitör hücreler defekt olan dokunun içine implante edildikten sonra çoðalýr ve kondrositlere farklýlaþýr. Öte yandan, günümüze kadar kýkýrdaðýn tam olarak onarýmý mümkün olmamýþtýr ve tam olgun kondrositlere farklýlaþma için çevreleyen ev sahibi doku içinde yeni oluþan kýkýrdaða ihtiyaç vardýr. Mezenkimal kök hücre kaynaklý hücre tedavisi ve seçilmiþ farklýlaþan sitokinlerin gen transferinin birleþimi faydalý olabilir 47. c. Yara Ýyileþmesinde Kök Hücreler Endotelyal progenitör hücre tedavisi ve terapötik vaskülogenezin plastik cerrahide çeþitli uygulamalarý vardýr. Son zamanlarda problemli alanlarda yeni damar oluþumunu arttýrmak için endotelyal progenitör hücre transplantasyonu kullanýlmaktadýr 81. Sistemik dolaþýma enjekte edildikten sonra endotelyal progenitör hücreler seçici bir þekilde iskemik dokulara yerleþir, böylece bu endotelyal progenitör hücreler iskemik flepleri kurtarmada önemli olabilir. Bu nedenle, terapötik damar oluþumunun flep yaþayabilirliðini, yara iyileþmesini geliþtirme, doku çoðalmasýný hýzlandýrma ve doku mühendisliðini kolaylaþtýrma potansiyeli vardýr. Endotelyal kök ve progenitör hücreler diyabetik hastalarda veya yanýklarda olduðu gibi komplike yaralarýn tedavisinde, tek baþýna büyüme faktörlerindan ziyade hücreleri yenileyerek faydalý olabilir. d. Tendon Mühendisliðinde Kök Hücreler Çeþitli deneylerde fibroblastlar veya kemik iliði kaynaklý mezenkimal kök hücreler tendon ve ligament onarýmýný iyileþtirmek için tip I kollajen jellerine implante edilebilir 82. Biyokimyasal ve histolojik analizlerin geliþmiþ doku yapýsýný ortaya koymasýna raðmen, tendon ve ligament eksiklerinin tam iyileþmesini temin etmek ve biyomekanik özellikleri ve hasarlanmýþ tendonun fonksiyonelliðini geliþtirmek için daha baþka çalýþmalara ihtiyaç vardýr. Dýþ 192

7 Türk Plast Rekonstr Est Cer Derg (2006) Cilt:14, Sayý:3 kaynaklý büyüme faktörlerinin kullanýmý tendon ve ligament doku mühendisliðinin baþarýsýný arttýrabilir. e. Kas Doku Mühendisliðinde Kök Hücreler Konjenital anomaliler, travma ya da cerrahiler nedeniyle kayýplarý olan hastalar için, doku mühendisliði ile üretilmiþ in vitro çizgili kas kullanýmýný engelleyen en önemli problem besleyici damar olmamasýydý. Borschel ve ark. sýçanlarýn soleus kasýndan doku alýp, miyoblastlarý izole etmiþler; fibrinojen hidrojel içeren bir silindir vasýtasýyla alýcý bir diðer sýçanýn femoral arteri etrafýna yerleþtirip 3 haftalýk bir inkübasyon süresi sonunda izometrik kuvvet ölçümleri ve histolojik inceleme yapmýþlardýr. Yapýlan elektriksel stimülasyon testlerinde longitudinal kasýlma kuvveti oluþtuðu, desmin boyamasý olduðu, von Willebrand boyamasýyla da silindirik dokunun içinde anjiogenez ve yeni kapiler oluþumu gözlenmiþtir 83. Ýskemiye baðlý kardiyomyositlerde skar oluþumu ve ventrikülde azalmýþ kontraktilite gözlenir. Kardiyomyoplasti için yapýlan pek çok giriþim sonucu en uygun kaynaðýn mezenkimal kök hücreler olabileceðine dair yayýnlar mevcuttur 84, 86. f. Damar Mühendisliðinde Kök Hücreler Vasküler düz kas hücreleri damarlarýn media tabakasýnda bulunur ve damar duvarýnýn "remodeling" ve vazoaktivitesinin kontrolü konusunda önemli rol oynarlar. Kemik iliði mezenkimal kök hücreleri vasküler rejenerasyon tedavisi için potansiyel bir hücre kaynaðý olup doku mühendisliðiyle vasküler greftler hazýrlamak için gereken düz kas hücrelerini oluþturmak için kullanýlabilirler 87,88. g. Nöral Doku Mühendisliðinde Kök Hücreler Yað kaynaklý eriþkin kök hücreleri bir mezenkimal kök hücre populasyonu olup; kondrosit, myosit, osteoblast ve nöral progenitör hücrelere dönüþebildikleri rapor edilmiþtir. Nöral progenitör hücreler beyin ölümü gerçekleþmiþ insan korteksinden de elde edilebilmesine raðmen vericide yarattýðý morbidite nedeniyle saðlanan hücre populasyonu kýsýtlý olmaktadýr. Vücutta çok miktarda bulunan ve belirgin donör alan morbiditesi yaratmadan elde edilebilecek bir doku olmasý nedeniyle yað dokusu üzerinde araþtýrmalar yoðunlaþmýþ ve çeþitli indüksiyon solüsyonlarýnda nöral doku dönüþümü gözlenmiþtir. Çeþitli araþtýrmacýlar yað doku kaynaklý kök hücreleri kullanarak hasarlý sinir sistemlerine intraserebroventriküler olarak enjekte etmiþ ve bu hücrelerin daha çok hasarlý bölgelere göç ettiðini göstermiþlerdir. Daha ileri düzeyde çalýþmalar halen devam etmektedir 89. Kök Hücrelerin Geleceði Gen deðiþtirme tekniklerindeki geliþmeler kök hücrelerin in vitro çoðaltýlmalarý sýrasýnda deðiþebilmelerine imkan verir; böylece bir hastanýn kendi kök hücrelerini bile daha iyi hale getirmek mümkün olabilir. Örneðin, genetik bir hastalýkta kaybolan bir gen aktivitesini yerine koymak veya bozuk bir gen aktivitesini durdurmak mümkün olabilecektir. Ayrýca bir bireyden elde edilen ve kendi doku onarýmý için kullanýlan otolog kök ve progenitör hücreler immünolojik olarak idealdir. Fakat pek çok hastalýðý ve eksikliði tedavi etmek için kök ve progenitör hücrelerin vaat ettiði büyük potansiyele raðmen çözülmeyi bekleyen pek çok sorun vardýr: 1. Transplantasyonun baþarýlý olabilmesi için önce tüm kök hücrelerin farklýlaþmasý gerekir; aksi takdirde sürekli bölünüp çoðalma yeteneði taþýyan tek bir faklýlaþmamýþ kök hücrenin bile varlýðý tümör oluþumuyla sonuçlanabilir. 2. Bir allojen transplantasyondan sonra farklýlaþmýþ kök hücreler alýcýnýn immün sistemi tarafýndan kendinden olarak tanýnmadýðý zaman immünolojik cevap verici hücrelerin alýcýya dahil olmasýný engelleyebilir. Bu durumda kök hücreler genetik deðiþikliklerde bireyselleþtirilebilir veya transplante edilen hücrelerle birlikte immünsupresif tedavi kullanýlabilir. Deðiþik MHC zemini içeren geniþ bir kök ve progenitör hücre havuzuna sahip olmak ve transplantasyon için en uygun olanlarýný kullanmak diðer bir çözüm seçeneði olabilir. 3. Bazý mezenkimal hücre serilerini baþlatan ajanlar bilinmesine raðmen, serilerin geliþimini düzenleyen moleküler detaylarýn araþtýrýlmasý gerekmektedir. Her bireyin genotipi büyüme faktörü ve sitokinlerin salgýlanmasýný belirler 74. Ek olarak, mezenkimal kök hücre kültürleri donöre özgü sitokin seviyeleri gösterir. Böylece doku mühendisliði uygulamalarý hastaya özgü serileri uyarýcý ve serileri düzenleyici faktör dozlarý gerektirebilir Kök hücre tedavisinde diðer bazý problemler alýcýya kök hücre türevlerinin nasýl, nereye ve ne zaman verileceðinin, bu hücrelerin potansiyellerinin zamanla deðiþip deðiþmeyeceðinin, istenen forma ulaþmak için yapýsal çatýya ihtiyaç olup olmadýðýnýn, embriyonik kök hücrelerinden elde edilen hücrelerin etki durumunun eriþkin hücrelerinden farklý olup olmadýðýnýn ve alýcýnýn hastalýðýnýn çok ileri evreye ilerlemeden önce transplantasyon için gereken miktarlara etkin þekilde nasýl farklýlaþtýrýlabileceði veya genetik olarak nasýl deðiþtirilebileceðinin belirlenmesini içerir 90. Yrd. Doç. Dr. Selahattin ÖZMEN Gazi Üniversitesi Týp Fakültesi Hastanesi Plastik, Rek. Ve Estetik Cerrahi A.D. Beþevler-Ankara, KAYNAKLAR 1. Jacobson LO, Marks EK, Robson MJ, et al. Effect of spleen protection on mortality following x-irradiation. J Lab Clin Med 34:1538, Lorenz E, Uphoff D, Reid TR, et al. Modification of irradiation injury in mice and guinea pigs by bone marrow injections. J Natl Cancer Inst 12:197, Till JE, McCulloch EA. A direct measurement of the radiation sensitivity of normal mouse bone marrow cells. Radiat Res 14:213, Smith LG, Weissman IL, Heimfeld S. Clonal analysis of hematopoietic stem-cell differentiation in vivo. Proc Natl Acad Sci USA 88:2788, Uchida N, Weissman IL. Searching for hematopoietic stem cells: evidence that Thy-1.1low Lin-Sca-1 cells are the only stem cells in C57BL/Ka-Thy-1.1 bone marrow. J Exp Med 175:175,

8 KÖK HÜCRELER 6. Andrews RG, Singer JW, Bernstein ID. Precursors of colony-forming cells in humans can be distinguished from colony-forming cells by expression of the CD33 and CD34 antigens and light scatter properties. Blood 67:842, Baumhueter S, Dybdal N, Kyle C, et al. Global vascular expression of murine CD34, a sialomucin-like endothelial ligand for L-selectin. Blood 84:2554, Thomas ED, Storb R. Technique for human marrow grafting. Blood 36:507, Areman EM, Deeg HJ, Sacher RA. Bone Marrow and Stem Cell Processing: A Manual of Current Techniques. Philadelphia: F.A. Davis & Co., Kernan NA, Flomenberg N, Dupont B, et al. Graft rejection in recipients of T-cell-depleted HLA-nonidentical marrow transplants for leukemia. Transplantation 43:842, Fliedner TM, Steinbach KH. Repopulating potential of hematopoietic precursor cells. Blood Cells 14:393, Valdimarsson H, Moss PD, Holt PJ, Hobbs JR. Treatment of chronic mucocutaneous candidiasis with leucocytes from HL-A compatible sibling. Lancet 1:469, Goldman JM, Th'ing KH, Park DS, et al. Collection, cryopreservation and subsequent viability of haemopoietic stem cells intended for treatment of chronic granulocytic leukemia in blast-cell transformation. Br J Haematol 40:185, Bensinger WI, Weaver CH, Appelbaum FR, Rowley S, Demirer T, Sanders J, et al. Transplantation of allogeneic peripheral blood stem cells mobilized by recombinant human granulocyte colony-stimulating factor. Blood 85:1655, Storek J, Gooley T, Siadak M, Bensinger WI, Maloney DG, Chauncey TR, et al. Allogeneic peripheral blood stem cell transplantation may be associated with a high risk of chronic graft-versus-host disease. Blood 90(12):4705, McNiece IK, Stewart FM, Deacon DM, et al. Detection of a human CFC with a high proliferative potential. Blood 74:609, Runde V, de Witte T, Arnold R, et al. Bone marrow transplantation from HLA-identical siblings as first-line treatment in patients with myelodysplastic syndromes: early transplantation is associated with improved outcome. Bone Marrow Transp 21:255, Taichman RS, Emerson SG. The role of osteoblasts in the hematopoietic microenvironment. Stem Cells 16(1):7, Briscoe DM, Dharnidharka VR, Isaacs C, et al. The allogeneic response to cultured human skin equivalent in the hu-pbl-scid mouse model of skin rejection. Transplantation 67:1590, Wiles MV, Keller G. Multiple hematopoietic lineages develop from embryonic stem (ES) cells in culture. Development 111(2):259, Slager HG, Van Inzen W, Freund E, Van den Eijnden- Van Raaij AJ, Mummery CL. Transforming growth factor-beta in the early mouse embryo: implications for the regulation of muscle formation and implantation. Dev Genet 14(3):212, Evans MJ, Kaufman MH. Establishment in culture of pluripotential cells from mouse embryos. Nature 292(5819):154, Potocnik AJ, Kohler H, Eichmann K. Hemato-lymphoid in vivo reconstitution potential of subpopulations derived from in vitro differentiated embryonic stem cells. Proc Natl Acad Sci USA 94:10295, Lee S-H, Lumelsky N, Studer L, et al. Efficient generation of midbrain and hindbrain neurons from mouse embryonic stem cells. Nat Biotechnol 18:675, Klug MG, Soonpaa MH, Koh GY, et al. Genetically selected cardiomyocytes from differentiating embryonic stem cells form stable intracardiac grafts. J Clin Invest 98:216, Ng WA, Doetschman T, Robbins J, et al. Muscle isoactin expression during in vitro differentiation of murine embryonic stem cells. Pediatr Res 41:285, Strom TB, Field LJ, Ruediger M. Allogeneic Stem Cells, Clinical Transplantation, and the Origins of Regenerative Medicine. Curr Opin Immunol 14(5):601, Gluckman E, Rocha V, Boyer-Chammard A, et al. Outcome of cord-blood transplantation from related and unrelated donors. N Engl J Med 337:373, McCullough J, Herr G, Lennon S, et al. Factors influencing the availability of umbilical cord blood for banking and transplantation. Transfusion 38:508, Donaldson C, Armitage WJ, Buchanan RM, et al. Obstetric factors influencing cord blood collections. Blood 92:121a, Shlebak AA, Roberts IAG, Stevens TA, et al. The impact of antenatal and perinatal variables on cord blood haemopoietic stem/progenitor cell yield available for transplantation. Br J Haematol 103:1167, McCullough J, Herr G, Lennon S, et al. Factors influencing the availability of umbilical cord blood for banking and transplantation. Transfusion 38:508, Broxmeyer HE, Douglas GW, Hangoc G, et al. Human umbilical cord blood as a potential source of transplantable hematopoietic stem/progenitor cells. Proc Natl Acad Sci USA. 86:3828, Gluckman E, Broxmeyer HE, Auerbach AD, et al. Hematopoietic reconstitution in a patient with Fanconi's anemia by means of umbilical-cord blood from an HLAidentical sibling. N Engl J Med. 321:1174, Miller AD, Buttimore C. Redesign of retrovirus packaging cell lines to avoid recombination leading to helper virus production. Mol Cell Biol. 6:2895, Dunbar CE, Emmons RV. Gene transfer into hematopoietic progenitor and stem cells: progress and problems. Stem Cells 12:563, Williams DA. Ex vivo expansion of hematopoietic stem and progenitor cells-robbing Peter to pay Paul. Blood. 81:3169, Bhatia M, Bonnet D, Kapp U, et al. Quantitative analysis reveals expansion of human hematopoietic repopulating cells after short-term ex vivo culture. J Exp Med 186:619, Shimakura Y, Kawada H, Ando K, Sato T, Nakamura Y, Tsuji T, et al. Murine stromal cell line HESS-5 maintains reconstituting ability of ex vivo-generated hematopoietic stem cells from human bone marrow and cytokine- 194

9 Türk Plast Rekonstr Est Cer Derg (2006) Cilt:14, Sayý:3 mobilized peripheral Blood. Stem Cells 18(3):183, Hanazono Y, Terao K, Ozawa K. Gene transfer into nonhuman primate hematopoietic stem cells: implications for gene therapy. Stem Cells 19(1):12, Orlic D, Kajstura J, Chimenti S, et al. Bone marrow cells regenerate infarcted mouse myocardium. Nature 410:701, Ferrari G, Cusella-De Angelis G, Coletta M, et al. Muscle regeneration by bone marrow derived myogenic progenitors. Science 279:1528, Mezey E, Chandross K, Harta G, et al. Turning blood in brain: cells bearing neuronal antigens generated in vivo from bone marrow. Science 290:1779, Lagasse E, Connors H, Al-Dhalimy M, et al. Purified hematopoietic stem cells can differentiate into hepatocytes in vivo. Nature Med. 6:1229, Krause D, Theise N, Collector M, et al. Multi-organ, multi-lineage engraftment by a single bone marrowderived stem cell. Cell. 105:369, Jackson KA, Majka SM, Wang H, et al. Regeneration of ischemic cardiac muscle and vascular endothelium by adult stem cells. J Clin Invest. 107:1395, Ringe J, Kaps C, Burmester GR, Sittinger M. Stem cells for regenerative medicine: advances in the engineering of tissues and organs. Naturwissenschaften. 89:338, Vogel G. Can adult stem cells suffice? Science. 292:1820, Bianco P, Riminucci M, Gronthos S, et al. Bone marrow stromal stem cells: nature, biology, and potential applications. Stem Cells. 19:180, Colter DC, Class R, DiGirolamo CM, et al. Rapid expansion of recycling stem cells in cultures of plasticadherent cells from human bone marrow. Proc Natl Acad Sci USA. 97:3213, Campagnoli C, Roberts IAG, Kumar S, et al. Identification of mesenchymal stem/progenitor cells in human firsttrimester fetal blood, liver, and bone marrow. Blood. 98:2396, Krabbe C, Zimmer J, Meyer M: Neural transdifferentiation of mesenchymal stem cells-a critical review. APMIS 113(11-12):831, Pittenger MF, Mackay AM, Beck SC, Jaiswal RK, Douglas R, Mosca JD, et al. Multilineage potential of adult human mesenchymal stem cells. Science. 284:143, Rao MS, Mattson MP. Stem cells and aging: expanding the possibilities. Mech Ageing Dev. 122:713, Tilney NL, Whitley WD, Diamond JR. Chronic rejection: an unidentified conundrum. Transplantation. 52:389, Dunn DL. Problems related to immunosuppression. Infection and malignancy occurring after solid organ transplantation. Crit Care Clin. 6:955, Kemp KC, Hows J, Donaldson C: Bonemarrow-derived mesenchymal stem cells. Leuk Lymphoma 46(11): 1531, Wislet-Gendebien S, Wautier F, Leprince P, Rogister B: Astrocytic and neuronal fate of mesenchymal stem cells expressing netsin. Brain Res Bull. 68(1-2):95, Helm GA, Gazit Z: Future uses of mesenchymal stem cells in spine surgery. Neurosurg Focus 19(6):E13, Uccelli A, Zappia E, Benvenuto F, Frassoni F, Mancardi G: Stem cells in inflammatory demyelinating disorders: a dual role for immunosuppression and neuroprotection. Expert Opin Biol Ther 6(1):17, Lee WP, Yaremchuk MJ, Pan YC, Randolph MA, Tan CM, Weiland AJ. Relative antigenicity of components of a vascularized limb allograft. Plast Reconstr Surg. 87(3):401, Benhaim P, Anthony JP, Ferreira L, Borsanyi JP, Mathes SJ. Use of combination of low-dose cyclosporine and RS in a rat hind limb model of composite tissue allotransplantation. Transplantation. 61(4):527, Foster RD, Ascher NL, McCalmont TH, Neipp M, Anthony JP, Mathes SJ. Mixed allogeneic chimerism as a reliable model for composite tissue allograft tolerance induction across major and minor histocompatibility barriers. Transplantation. 72(5):791, Sachs DH. Mixed chimerism as an approach to transplantation tolerance. Clin Immunol. 95(1 Pt 2):63, Fuchimoto Y, Yamada K, Shimizu A, Yasumoto A, Sawada T, Huang CH, et al. Relationship between chimerism and tolerance in a kidney transplantation model. J Immunol. 162(10):5704, Siemionow M, Zielinski M, Ozmen S, Izycki D, Ozer K. Intraosseus injection of the donor-derived bone marrow stem and progenitor cells increase donor-specific chimerism and extends composite tissue allograft survival. Transplant Proc. 37(5): 2303, Siemionow MZ, Izycki DM, Zielinski M. Donor-specific tolerance in fully major histocompatibility major histocompatibility complex-mismatched limb allograft transplants under an anti-alphabeta T-cell receptor monoclonal antibody and cyclosporine A protocol. Transplantation. 76(12):1662, Takagi K, Urist MR. The role of bone marrow in bone morphogenetic protein-induced repair of femoral massive diaphyseal defects. Clin Orthop Relat Res. 171:224, Carsin H, Ainaud P, Le Bever H, Rives J, Lakhel A, Stephanazzi J, et al. Cultured epithelial autografts in extensive burn coverage of severely traumatized patients: a five year single-center experience with 30 patients. Burns. 26:379, Peterson L, Minas T, Brittberg M, Lindahl A. Treatment of osteochondritis dissecans of the knee with autologous chondrocyte transplantation: results at two to ten years. J Bone Joint Surg Am. 85-A Suppl 2:17, Tran N, Li Y, Bertrand S, Bangratz S, Carteaux JP, Stoltz JF, et al. Autologous cell transplantation and cardiac tissue engineering: potential applications in heart failure. Biorheology. 40:411, Binder S, Stolba U, Krebs I, Kellner L, Jahn C, Feichtinger H, et al. Transplantation of autologous retinal pigment epithelium in eyes with foveal neovascularization resulting from age-related macular degeneration: a pilot study. Am J Ophthalmol. 133:215, Cheng B, Chen Z. Fabricating autologous tissue to engineer artificial nerve. Microsurgery. 22:133, Caplan AI, Bruder SP. Mesenchymal stem cells: building 195

10 KÖK HÜCRELER blocks for molecular medicine in the 21st century. Trends Mol Med. 7:259, Kon E, Muraglia A, Corsi A, et al. Autologous bone marrow stromal cells loaded onto porous hydroxyapatite ceramic accelerate bone repair in critical-size defects of sheep long bones. J Biomed Mater Res. 49:328, Grzesik WJ, Cheng H, Oh JS, Kuznetsov SA, Mankani MH, Uzawa K, et al. Cementum-forming cells are phenotypically distinct from bone-forming cells. J Bone Miner Res. 15(1):52, Kraus KH, Kirker-Head C: Mesenchymal stem cells and bone regeneration. Vet Surg. 35(3):232, Arinzeh TL: Mesenchymal stem cells for bone repair: preclinical studies and potential orthopedic applications. Foot Ankle Clin. 10(4):651, Wakitani S, Goto T, Pineda SJ, et al. Mesenchymal cellbased repair of large, full-thickness defects of articular cartilage. J Bone Joint Surg Am. 76:579, Lee HS, Huang GT, Chiang H, Chiou LL, Chen MH, Hsieh CH, et al. Multipotential mesenchymal stem cells from femoral bone marrow near the site of osteonecrosis. Stem Cells 21:190, Cairo MS, Wagner JE. Placental and/or umbilical cord blood: an alternative source of hematopoietic stem cells for transplantation. Blood. 90:4665, Awad HA, Butler DL, Harris MT, Ibrahim RE, Wu Y, Young RG, et al. In vitro characterization of mesenchymal stem cell-seeded collagen scaffolds for tendon repair: effects of initial seeding density on contraction kinetics. J Biomed Mater Res. 51:233, Borschel GH, Dow DE, Dennis RG, Brown DL: Tissueengineered axially vascularized contractile skeletal muscle. Plast Reconstr Surg June 117(7):2235, Minguell JJ, Erices A: Mesenchymal stem cells and the treatment of cardiac disease. Exp Biol Med (Maywood) 231(1):39, Fukuda K: Progress in myocardial regeneration and cell transplantation. Circ J 69(12):1431, Zimmet JM, Hare JM: Emerging role for bone marrow derived mesenchymal stem cells in myocardial regenerative therapy. Basic Res Cardiol 100(6):471, Kurpinski K, Park J, Thakar RG, Li S: Regulation of vascular smooth muscle cells and mesenchymal stem cells by mechanical strain. Mol Cell Biomech 3(1):21, Riha GM, Lin PH, Lumsden AB, Yao Q, Chen C: Review: application of stem cells for vascular tissue engineering. Tissue Eng 11(9-10):1535, Kokai LE, Rubin JP, Marra KG: The potential of adiposedrived adult stem cells as a source of neuronal progenitor cells. Plast Reconstr Surg 116(5):1453, Pfendler KC, Kawase E. The potential of stem cells. Obstet Gynecol Sur. 58(3):197,

ALLOJENİK KORDON KANI BANKACILIĞINDA UMUTLAR

ALLOJENİK KORDON KANI BANKACILIĞINDA UMUTLAR ALLOJENİK KORDON KANI BANKACILIĞINDA UMUTLAR Prof. Dr. İhsan Karadoğan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Kök Hücre Nedir? Kendileri için uygun olan bir çevre içinde

Detaylı

Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Özellikle yara bakımıyla ilgili pek çok yeni yöntem,

Detaylı

KEMİK İLİĞİ TRANSPLANTASYONU

KEMİK İLİĞİ TRANSPLANTASYONU DÖNEM DERS NOTLARI Dönem Adı : 4.dönem 2014-2015 Dilim Adı Ders Adı :İç Hastalıkları Hematoloji Bilim Dalı :Kemik İliği Transplantasyonu Sorumlu Öğretim Üyesi : Sorumlu Öğretim Üyesi ABD, BD :Prof Dr Sevgi

Detaylı

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE UYGULAMALARI Doç. Dr. Mustafa ÇETİN

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE UYGULAMALARI Doç. Dr. Mustafa ÇETİN HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE UYGULAMALARI Doç. Dr. Mustafa ÇETİN Standart Endikasyonlar 50 yıldan daha uzun süredir, Hematopoetik Kök Hücre (HKH) olarak isimlendirilen ve kan dokusunu yeniden yapılandırabilen

Detaylı

Bölünme Kapasitelerine Göre Hücre Çeşitleri

Bölünme Kapasitelerine Göre Hücre Çeşitleri Ye#şkin Kök Hücre Bölünme Kapasitelerine Göre Hücre Çeşitleri 1. Değişken hücreler (Labile cells) - Sürekli bir kayıp ve yenilenme vardır. - Skuamöz ve salgı bezi hücreleri - Kemik iliğindeki hematopoe>k

Detaylı

Kuramsal: 28 saat. 4 saat-histoloji. Uygulama: 28 saat. 14 saat-fizyoloji 10 saat-biyokimya

Kuramsal: 28 saat. 4 saat-histoloji. Uygulama: 28 saat. 14 saat-fizyoloji 10 saat-biyokimya HEMATOPOETİK SİSTEM Hematopoetik Sistem * Periferik kan * Hematopoezle ilgili dokular * Hemopoetik hücrelerin fonksiyon gösterdikleri doku ve organlardan meydana gelmiştir Kuramsal: 28 saat 14 saat-fizyoloji

Detaylı

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ DEKANLIĞI

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DIS- 201 PROTETİK DİŞ TEDAVİSİ TEORİK AKTS: 3 Diş Hekimliği 30 hafta- haftada 2 saat teorik Dersin Amacı: Protetik tedavi türleri ve uygulamaları hakkında bilgi vermek, sabit ve hareketli protezlerin klinik

Detaylı

Embriyonik Kök Hücre. Blastosist adı verilen hücre kümesinden alınan hücrelerin her birine embriyonik kök hücre denir. fertilised. egg. 8-cell.

Embriyonik Kök Hücre. Blastosist adı verilen hücre kümesinden alınan hücrelerin her birine embriyonik kök hücre denir. fertilised. egg. 8-cell. Embriyonik Kök Hücre Blastosist adı verilen hücre kümesinden alınan hücrelerin her birine embriyonik kök hücre denir. Inner cell mass egg fertilised egg 2-cell 8-cell blastocyst Day 0 Day 1 Day 2 Day 3

Detaylı

OTOLOG YENİLENME HIZLANDIRICISI KAS VE İSKELET SİSTEMİNİ ONARICI, SPOR TRAVMA VE ORTOPEDİK RAHATSIZLIKLARIN TEDAVİLERİNDE YENİLKÇİ BİR PROGRAM

OTOLOG YENİLENME HIZLANDIRICISI KAS VE İSKELET SİSTEMİNİ ONARICI, SPOR TRAVMA VE ORTOPEDİK RAHATSIZLIKLARIN TEDAVİLERİNDE YENİLKÇİ BİR PROGRAM OTOLOG YENİLENME HIZLANDIRICISI YENİLENMEK KENDİ İÇİMİZDE KAS VE İSKELET SİSTEMİNİ ONARICI, SPOR TRAVMA VE ORTOPEDİK RAHATSIZLIKLARIN TEDAVİLERİNDE YENİLKÇİ BİR PROGRAM DENSITY PLATELET GEL ONARICI TIPTA

Detaylı

MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ

MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ Prof. Dr. A. Eser ELÇİN 1 İÇERİK 1. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELER 2. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİN TANIMLANMASI 3. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİN HÜCRE YÜZEY MARKERLARI 4. MEZENKİMAL KÖK

Detaylı

Kök Hücre Biyolojisi. Prof. Dr. Gönül KANIGÜR Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK

Kök Hücre Biyolojisi. Prof. Dr. Gönül KANIGÜR Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK Kök Hücre Biyolojisi Prof. Dr. Gönül KANIGÜR Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK Kök hücre nedir? Kök hücreler organizmanın tüm dokularını ve organlarını oluşturan ana hücrelerdir. Henüz farklılaşmamış olan bu hücreler

Detaylı

DONÖR LENFOSİT İNFÜZYONU(DLI) Hülya Baraklıoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Terapötik Aferez Merkezi

DONÖR LENFOSİT İNFÜZYONU(DLI) Hülya Baraklıoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Terapötik Aferez Merkezi DONÖR LENFOSİT İNFÜZYONU(DLI) Hülya Baraklıoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Terapötik Aferez Merkezi KÖK HÜCRE NAKLİ Kök hücre nedir? Çoğalma,kendini yenileyebilme, farklılaşmış dokulara özgü hücreleri

Detaylı

YARA TEDAVİSİNDE YENİLİKLER KÖK HÜCREDEN DOKU MÜHENDİSLİĞİNE

YARA TEDAVİSİNDE YENİLİKLER KÖK HÜCREDEN DOKU MÜHENDİSLİĞİNE YARA TEDAVİSİNDE YENİLİKLER KÖK HÜCREDEN DOKU MÜHENDİSLİĞİNE A.Kayataş,B.Çetin,D. Ahras,İ. Sarıbıyık,İ.Okşak,O.Kaplan Prof.Dr. Ali Barutçu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik,Rekonstrüktif ve

Detaylı

HASTALIKLARA YENİ YAKLAŞIM: MEZENKİMAL KÖK HÜCRE. Melis Doğanay, Buse Gürcan, Cenk Anıl Olşen, İrem Darka, Dilara Alpan

HASTALIKLARA YENİ YAKLAŞIM: MEZENKİMAL KÖK HÜCRE. Melis Doğanay, Buse Gürcan, Cenk Anıl Olşen, İrem Darka, Dilara Alpan HASTALIKLARA YENİ YAKLAŞIM: MEZENKİMAL KÖK HÜCRE Melis Doğanay, Buse Gürcan, Cenk Anıl Olşen, İrem Darka, Dilara Alpan Danışman: Prof. Dr. Namık Özbek ÖZET Canlı vücudunda bulunan, kendini yenileyebilen

Detaylı

TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma

TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma TDB AKADEMİ Oral İmplantoloji Programı Temel Eğitim (20 kişi) 1. Modül 29 Eylül 2017, Cuma Oral İmplantolojide Temel Kavramlar, Teşhis ve Tedavi Planlaması 13.30-15.00 Dental implantların kısa tarihçesi

Detaylı

Mezenkimal Kök Hücrelerin Klinik Uygulamaları

Mezenkimal Kök Hücrelerin Klinik Uygulamaları Mezenkimal Kök Hücrelerin Klinik Uygulamaları Prof. Dr. A. Eser Elçin 9.hafta Prof. Dr. A. Eser ELÇİN-AÜ Kök Hücre Enstitüsü-56903017 1 Dünyada ve Türkiye de Kemik İliği Nakli ve Tarihçesi Prof. Dr. A.

Detaylı

KRONİK AMR TEDAVİ EDİLMELİ Mİ? EVET DR. ÜLKEM ÇAKIR ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

KRONİK AMR TEDAVİ EDİLMELİ Mİ? EVET DR. ÜLKEM ÇAKIR ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ + KRONİK AMR TEDAVİ EDİLMELİ Mİ? EVET DR. ÜLKEM ÇAKIR ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ + RENAL ALLOGREFTİN UZUN DÖNEM SAĞKALIMI 1 yıllık sağkalım %95 5 yıllık sağkalım %80 10 yıllık sağkalım %50 USRDS,

Detaylı

KANSER AŞILARI. Prof. Dr. Tezer Kutluk Hacettepe Üniversitesi

KANSER AŞILARI. Prof. Dr. Tezer Kutluk Hacettepe Üniversitesi KANSER AŞILARI Prof. Dr. Tezer Kutluk Hacettepe Üniversitesi Bir Halk Sağlığı Sorunu Şu an dünyada 24.600.000 kanserli vardır. Her yıl 10.9 milyon kişi kansere yakalanmaktadır. 2020 yılında bu rakam %50

Detaylı

III. BÖLÜM EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011

III. BÖLÜM EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 ULUSAL TEDAVİ KILAVUZU 2011 EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ III. BÖLÜM TANI VE TEDAVİ KILAVUZU EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU EDİNSEL SAF ERİTROİD DİZİ APLAZİSİ TANI VE

Detaylı

NÜKLEER KAZA veya TERÖR ST ATAKTA HEMATOPO ET K KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONU

NÜKLEER KAZA veya TERÖR ST ATAKTA HEMATOPO ET K KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONU NÜKLEER KAZA veya TERÖR ST ATAKTA HEMATOPO ET K KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONU Fikret ARPACI Nükleer Kaza veya Terörist Atakta Hematopoietik Kök Hücre Transplantasyonu Radyasyona maruz kalmış kişilerde ortaya

Detaylı

Kan Bankacılığı ve Transfüzyon Tıbbında HLA Sisteminin Önemi

Kan Bankacılığı ve Transfüzyon Tıbbında HLA Sisteminin Önemi Kan Bankacılığı ve Transfüzyon Tıbbında HLA Sisteminin Önemi 1 HLA TAŞIYAN HÜCRELER VE TRANSFÜZYONDA ÖNEMİ Dr. İshak Özel TEKİN Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmünoloji A.D. 2 3 Baruj Benacerraf

Detaylı

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ)

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ) T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) MOLEKÜLER

Detaylı

Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik

Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Kliniği,Yara Bakım Merkezi İstanbul Tanım Diabetik

Detaylı

Nivîskar SamoCan THURSDAY, 17 FEBRUARY :17 - Nûkirina dawîyê THURSDAY, 17 FEBRUARY :27

Nivîskar SamoCan THURSDAY, 17 FEBRUARY :17 - Nûkirina dawîyê THURSDAY, 17 FEBRUARY :27 There are no translations available. Kök hücre tedavileri, dejeneratif hastalıklar CD34-pozitif hücreler CD34 ile, hematopoietik kök hücrelerin üst yüzeyinde bulunabilecek özel bir molekül yapısına atıfta

Detaylı

HÜCRE KÜLTÜRÜNDEN DOKU MÜHENDİSLİĞİNE

HÜCRE KÜLTÜRÜNDEN DOKU MÜHENDİSLİĞİNE HÜCRE KÜLTÜRÜNDEN DOKU MÜHENDİSLİĞİNE A.Kayataş,B.Çetin,D. Ahras,İ. Sarıbıyık,İ.Okşak,O.Kaplan Prof.Dr. Ali Barutçu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Yara

Detaylı

RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA C5aR 450 C/T GEN POLİMORFİZMİ: GREFT ÖMRÜ İLE T ALLELİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA C5aR 450 C/T GEN POLİMORFİZMİ: GREFT ÖMRÜ İLE T ALLELİ ARASINDAKİ İLİŞKİ RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA C5aR 450 C/T GEN POLİMORFİZMİ: GREFT ÖMRÜ İLE T ALLELİ ARASINDAKİ İLİŞKİ Ramazan GÜNEŞAÇAR 1, Gerhard OPELZ 2, Eren ERKEN 3, Steffen PELZL 2, Bernd DOHLER 2, Andrea RUHENSTROTH

Detaylı

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger

YARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA İYİLEŞMESİ Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir. Akut Yara: Onarım süreci düzenli ve zamanında gelişir. Anatomik ve fonksiyonel bütünlük

Detaylı

Kök Hücre ve Doku Mühendisliği

Kök Hücre ve Doku Mühendisliği Kök Hücre ve Doku Mühendisliği 22 Mayıs 2000 Time Dergisi Geleceğin en popüler meslekleri; 1. Doku Mühendisleri 2. Gen Programlayıcıları 3. ÇiBçiler 4. Frankenfood takipçileri 5. Bilgi Madencileri (Data

Detaylı

KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONU VE ENDİKASYONLARI

KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONU VE ENDİKASYONLARI KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONU VE ENDİKASYONLARI Dr. Tunç FIŞGIN Medical Park Samsun Hastanesi Çocuk Kan Hastalıkları Bölümü Samsun 1. PUADER Kongresi, 23-27.04.2012, Antalya SAĞLIK HASTALIK TEDAVİ Ebers Papirüsü,

Detaylı

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR!

LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! LENFÖDEM ERKEN TANI VE ERKEN TEDAVİ GEREKTİREN BİR HASTALIKTIR! Lenfödem, lenf sıvısının dolaşımındaki yetersizlik yüzünden dokular arasında proteinden zengin sıvı birikimine bağlı olarak şişlik ve ilerleyen

Detaylı

HEMAToLOJİ BAYINDIR SÖĞÜTÖZÜ HASTANESİ KEMİK İLİĞİ NAKLİ MERKEZİ

HEMAToLOJİ BAYINDIR SÖĞÜTÖZÜ HASTANESİ KEMİK İLİĞİ NAKLİ MERKEZİ HEMAToLOJİ BAYINDIR SÖĞÜTÖZÜ HASTANESİ KEMİK İLİĞİ NAKLİ MERKEZİ BAYINDIR SÖĞÜTÖZÜ HASTANESİ KEMİK İLİĞİ (KÖK HÜCRE) NAKLİ MERKEZİ Sağlıkta referans merkezi olma vizyonuyla faaliyetlerini sürdüren Bayındır

Detaylı

MEZENKİMAL KÖK HÜCRE GENKÖK - MKH

MEZENKİMAL KÖK HÜCRE GENKÖK - MKH MEZENKİMAL KÖK HÜCRE GENKÖK - MKH LABORATUVARDAN HASTAYA www.genkok.com GENKÖK - MKH LABORATUVARDAN HASTAYA Mezenkimal Kök Hücre (MKH), kendisini yenileme ve farklılaşma (kas, kemik, kıkırdak, yağ) kapasitesine

Detaylı

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. Hareket Sistemi TIP 107 1 107 7 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam.

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS. Hareket Sistemi TIP 107 1 107 7 10. Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam. DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Dönem T+U Saat Kredi AKTS Hareket Sistemi TIP 107 1 107 7 10 Kurul Dersleri Teorik Pratik Toplam Anatomi 22 18 40 Tıbbi Biyokimya 21 4 25 Tıbbi Biyoloji 16 2 18 Histoloji ve Embriyoloji

Detaylı

J Popul Ther Clin Pharmacol 8:e257-e260;2011

J Popul Ther Clin Pharmacol 8:e257-e260;2011 SİTOMEGALOVİRUS (CMV) Prof. Dr. Seyyâl ROTA Gazi Ü.Tıp Fakültesi LOW SYSTEMIC GANCICLOVIR EXPOSURE AND PREEMPTIVE TREATMENT FAILURE OF CYTOMEGALOVIRUS REACTIVATION IN A TRANSPLANTED CHILD J Popul Ther

Detaylı

EMBRİYOLOJİ VE GENETİK DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU

EMBRİYOLOJİ VE GENETİK DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU EMBRİYOLOJİ VE GENETİK 1 DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU 2/16 EMBRİYOLOJİ NEDİR? Embriyoloji; zigottan, hücreler, dokular, organlar ile tüm vücudun oluşmasına kadar geçen ve doğuma kadar devam

Detaylı

Kök Hücre ve Erkek Genital Sisteminde Kök Hücrenin Kaynakları

Kök Hücre ve Erkek Genital Sisteminde Kök Hücrenin Kaynakları Kök Hücre ve Erkek Genital Sisteminde Kök Hücrenin Kaynakları Doç. Dr. Gülperi Öktem Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji AD. Designed by TheTemplateMart.com Kök Hücre Embriyogenezis

Detaylı

PRP Terapi nedir? Kanınızdaki güzel ilaç, Genesis PRP

PRP Terapi nedir? Kanınızdaki güzel ilaç, Genesis PRP PRP Terapi nedir? Plateletten zengin plazma (platelet rich plasma-prp), doku iyileşmesini arttırıcı etkisiyle yaklaşık 20 senedir tıpta kullanılmakta olup, son dönemlerde uygulama alanları oldukça genişlemiş

Detaylı

KEMİK VE DİŞ ETİ SORUNLARI İÇİN EN GÜVENİLİR VE EN ETKİLİ ÇÖZÜM

KEMİK VE DİŞ ETİ SORUNLARI İÇİN EN GÜVENİLİR VE EN ETKİLİ ÇÖZÜM DOKU YENİLENMESİNDE OTOLOG ÇÖZÜM TÜRKİYEDE TEK DENTAL PRP KİTİ KEMİK VE DİŞ ETİ SORUNLARI İÇİN EN GÜVENİLİR VE EN ETKİLİ ÇÖZÜM YENİLENMEK KENDİ İÇİMİZDE ONARICI DOKU YENİLENMESİNİ HIZLANDIRAN YENİLİKÇİ

Detaylı

HANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı

HANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı HÜCRENİN ÇOĞALMASI VE FARKLILAŞIMININ BİYOFİZİĞİ HANDAN TUNCEL İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı hntuncel@istanbul.edu.tr G1; presentetik, S; DNA sentez fazı G2;

Detaylı

İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ HAFTA

İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ HAFTA İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ 961 1. HAFTA İLAÇ Hastalıkların teşhisi, tedavisi, profilaksisi (hastalıktan korunma) cerrahi girişimlerin kolaylaştırılması ve

Detaylı

TOKSOPLAZMA İNFEKSİYONUNUN LABORATUVAR TANISI UZM.DR.CENGİZ UZUN ALMAN HASTANESİ

TOKSOPLAZMA İNFEKSİYONUNUN LABORATUVAR TANISI UZM.DR.CENGİZ UZUN ALMAN HASTANESİ TOKSOPLAZMA İNFEKSİYONUNUN LABORATUVAR TANISI UZM.DR.CENGİZ UZUN ALMAN HASTANESİ KLİNİK Bağışıklık sistemi sağlam kişilerde akut infeksiyon Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde akut infeksiyon veya

Detaylı

YENİDOĞAN BEBEĞİN KORDON KANI SAKLANMALI MI?

YENİDOĞAN BEBEĞİN KORDON KANI SAKLANMALI MI? 1945 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI YENİDOĞAN BEBEĞİN KORDON KANI SAKLANMALI MI? Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı Tempo

Detaylı

5. SINIF 1.KURUL 3.Döngü

5. SINIF 1.KURUL 3.Döngü 5. SINIF 1.KURUL 3.Döngü DERS PROGRAMI H A R E K E T S İ S T E M İ H A S T A L I K L A R I 1 5. S I N I F - 1. D E R S K U R U L U - 3. D Ö N G Ü H A R E K E T S İ S T E M İ H A S T A L I K L A R I ( 0

Detaylı

Hematopoe(k Kök Hücre

Hematopoe(k Kök Hücre Hematopoe(k Kök Hücre Hematopoez Hemato...= Kan...poisesis/poie(c= üre+m Sitemi oluşturan çok sayıda (10 dan fazla) olgun kan hücresinin özgün fonksiyonu; 1- Dokulara oksijen taşınması 2- İmmün sistemin

Detaylı

TRANSPLANT ÖNCESİ HASTA DEĞERLENDİRME VE HAZIRLIK AŞAMASI

TRANSPLANT ÖNCESİ HASTA DEĞERLENDİRME VE HAZIRLIK AŞAMASI TRANSPLANT ÖNCESİ HASTA DEĞERLENDİRME VE HAZIRLIK AŞAMASI Prof. Dr. Mualla Çetin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji YAPILACAKLAR KİT kararının verilmesi Donör seçimi Transplant öncesi

Detaylı

KÖK HÜCRE NAKLİ. Doç. Dr. Mustafa ÖZTÜRK GATA Tıbbi Onkoloji BD.

KÖK HÜCRE NAKLİ. Doç. Dr. Mustafa ÖZTÜRK GATA Tıbbi Onkoloji BD. KÖK HÜCRE NAKLİ Doç. Dr. Mustafa ÖZTÜRK GATA Tıbbi Onkoloji BD. Kök hücre nedir? Bazı dokularda bulunan ve gereksinim halinde pek çok hücreyi oluşturarak yaşamın devamını sağlayan, farklı dokulara dönüşebilme

Detaylı

Bizi çekici kýlan, etrafýmýza karþý ilk imajýmýzý belirleyen, elbetteki saðlýklý bir gülümsemedir. Bu sebeple, doðal diþlerin kaybý, kiþinin kendisini toplumdan izole etmesi ya da toplum içinde tedirgin

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017 201 DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU 10.10.2017-30.10.2017 Dersler Teorik Pratik Toplam Patoloji 2 --- 2 Çocuk --- İç 16

Detaylı

Ders Yılı Dönem-III Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Hast. Ders Kurulu

Ders Yılı Dönem-III Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Hast. Ders Kurulu 2018 2019 Ders Yılı Dönem-III Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Hast. Ders Kurulu 09.10.2018-30.10.2018 2018 2019 Ders Yılı Dönem-III Neoplazi ve Hematopoetik Sistem Hast. Ders Kurulu 09.10.2018-30.10.2018

Detaylı

İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre

İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre Kök Hücre Blastosist adı verilen hücre kümesinden alınan hücrelerin her birine embriyonik kök hücre denir. İç Hücre Kitlesi Bu hücreler pluripotensi özelliklerini koruyarak

Detaylı

HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE NAKLİNDE KAN ÜRÜNLERİ KULLANIMI DOÇ.DR.BETÜL TAVİL HÜTF PEDİATRİK HEMATOLOJİ/KİT ÜNİTESİ

HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE NAKLİNDE KAN ÜRÜNLERİ KULLANIMI DOÇ.DR.BETÜL TAVİL HÜTF PEDİATRİK HEMATOLOJİ/KİT ÜNİTESİ HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE NAKLİNDE KAN ÜRÜNLERİ KULLANIMI DOÇ.DR.BETÜL TAVİL HÜTF PEDİATRİK HEMATOLOJİ/KİT ÜNİTESİ *Transfüzyonlar HKHT sürecinin en önemli ve sürekli uygulamalarındandır. *Transfüzyon Tıbbı,

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016-2017 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I DOKU BİYOLOJİSİ I. DERS KURULU ( 19 EYLÜL 2016 28 EKİM 2016) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM II KOORDİNATÖRÜ

Detaylı

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK

BİRİNCİ BASAMAKTA PRİMER İMMÜN YETMEZLİK 1 LERDE LABORATUVAR İPUÇLARI GENEL TARAMA TESTLERİ Tam kan sayımı Periferik yayma İmmünglobulin düzeyleri (IgG, A, M, E) İzohemaglutinin titresi (Anti A, Anti B titresi) Aşıya karşı antikor yanıtı (Hepatit

Detaylı

Mezenkimal Kök Hücre

Mezenkimal Kök Hücre Mezenkimal Kök Hücre Mezenkimal Kök Hücre İlk kez Friedenstein ve arkadaşları tara2ndan 1974 yılında izole edilmişlerdir. Fibroblastoid görünümlüdür. Kemik iliği, yağ dokusu, tendonlar, plasenta, kordon

Detaylı

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU

DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016 2017 DERS YILI DÖNEM III NEOPLAZİ VE HEMOPOETİK SİSTEM HASTALIKLARI DERS KURULU 11.10.2016-31.10.2016 Dersler Teorik Pratik Toplam Patoloji 2 --- 2 Çocuk Hastalıkları

Detaylı

FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON YÜKSEK LİSANS PROGRAMI FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON YÜKSEK LİSANS PROGRAMI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI NA GİRİŞ KOŞULLARI : Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokullarının veya Yüksekokul ve Fakültelerin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017-2018 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I DOKU BİYOLOJİSİ I. DERS KURULU ( 18 EYLÜL 2017 27 EKİM 2017) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM II KOORDİNATÖRÜ

Detaylı

www.atiteknoloji.com

www.atiteknoloji.com www.atiteknoloji.com Tıbbi Sağaltımın Klasik Elemanları Kimyasal-farmakolojik ajanlar Fiziksel ajanlar Cerrahi Đşlemler Bugünün Yeni(?) Elemanı Hücre Tedavileri Hücre tedavilerinin bilimsel kayıtlardaki

Detaylı

Graft Yetersizliğinin Tanı ve Tedavisi. Dr Şahika Zeynep Akı Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Bahçelievler Medical Park Hastanesi

Graft Yetersizliğinin Tanı ve Tedavisi. Dr Şahika Zeynep Akı Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Bahçelievler Medical Park Hastanesi Graft Yetersizliğinin Tanı ve Tedavisi Dr Şahika Zeynep Akı Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Bahçelievler Medical Park Hastanesi Engrafman- Tanım Mutlak nötrofil sayısının > 0.5 x 10 9 /L olduğu ardışık

Detaylı

KÖK HÜCRELER. Kök hücre nedir?

KÖK HÜCRELER. Kök hücre nedir? KÖK HÜCRELER Tarih boyunca insanoğlunun en büyük hedeflerinden biri hastalıklara çare bulmak ve insan ömrünü uzatmak olmuştur. Çeşitli bitkilerden elde edilen karışımların binlerce yıl önce tedavide kullanıldığına

Detaylı

BÖLÜM 19 Yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin bazı diğer sonuçları (S00-T98) Kafa yaralanmaları (S00-S09) Yüzeysel kafa yaralanması Başın açık

BÖLÜM 19 Yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin bazı diğer sonuçları (S00-T98) Kafa yaralanmaları (S00-S09) Yüzeysel kafa yaralanması Başın açık S00 S01 S02 S03 S04 S05 S06 S07 S08 S09 S10 S11 S12 S13 S14 S15 S16 S17 S18 S19 S20 S21 S22 S23 S24 S25 S26 S27 S28 S29 S30 S31 S32 S33 S34 S35 S36 S37 S38 S39 BÖLÜM 19 Yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin

Detaylı

Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ

Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü UYGULAMA VİDEOSU LİTERATÜR GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ SUPRATHEL Geçici Deri Eşdeğeri İle Yenilikçi Yanık ve Yara Tedavisi

Detaylı

Otolog kök hücre nakli sonrası nüks etmiş Hodgkin lenfoma olgularında nonmiyeloablatif. Doç.Dr. Mustafa ÖZTÜRK

Otolog kök hücre nakli sonrası nüks etmiş Hodgkin lenfoma olgularında nonmiyeloablatif. Doç.Dr. Mustafa ÖZTÜRK Otolog kök hücre nakli sonrası nüks etmiş Hodgkin lenfoma olgularında nonmiyeloablatif allogeneik nakil Doç.Dr. Mustafa ÖZTÜRK GİRİŞ Hodgkin lenfoma iyi prognostik özellikteki vakaların %90 ı ileri evre

Detaylı

Doku Mühendisliği, Kök Hücre Teknolojileri

Doku Mühendisliği, Kök Hücre Teknolojileri KİM 458 Biyoteknolojinin Temelleri Doku Mühendisliği, Kök Hücre Teknolojileri Prof. Dr. Y. Murat ELÇİN Doku Mühendisliği kavramı ilk olarak 1993 yılında Langer ve Vacanti tarafından bir iskele ile veya

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM I I DOKU BİYOLOJİSİ I. DERS KURULU ( 28 EYLÜL 2015 06 KASIM 2015) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM II KOORDİNATÖRÜ

Detaylı

PRC 29 H 2 PRC 7002 MAKALE SAATİ

PRC 29 H 2 PRC 7002 MAKALE SAATİ PRC 29 PLASTİK REKONSTRÜKTİF VE ESTETİK CERRAHİ Dr. İbrahim VARGEL / 1 Dr. Tarık ÇAVUŞOĞLU/2 Dr. İlker YAZICI /3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS PRC 7001 ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ TEZ DANIŞMANLIĞI Danışman

Detaylı

Onkoplastik meme cerrahisi ve yenilikler

Onkoplastik meme cerrahisi ve yenilikler Onkoplastik meme cerrahisi ve yenilikler Dr. Lütfi Eroğlu Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik Rekonstrüktif ve Estetik cerrahi Anabilim Dalı Mastektomi ile ilgili ameliyatların tarihsel süreci

Detaylı

KÖK HÜCRE, HÜCRESEL TEDAVİ - REJENERATİF TIP

KÖK HÜCRE, HÜCRESEL TEDAVİ - REJENERATİF TIP KÖK HÜCRE, HÜCRESEL TEDAVİ - REJENERATİF TIP Prof.Dr.Gülyüz Öztürk İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Pediatrik Hematoloji-Onkoloji Bilim Dalı, Kan Merkezi -Kök Hücre Nakli Ünitesi KÖK HÜCRELER

Detaylı

6 ay önce kadavradan kalp nakli olan 66 yaşındaki kadın hastada inguinal bölgede 3X3 cm da lenf düğümü saptandı. Lenf düğümü cerrahi olarak eksize

6 ay önce kadavradan kalp nakli olan 66 yaşındaki kadın hastada inguinal bölgede 3X3 cm da lenf düğümü saptandı. Lenf düğümü cerrahi olarak eksize 6 ay önce kadavradan kalp nakli olan 66 yaşındaki kadın hastada inguinal bölgede 3X3 cm da lenf düğümü saptandı. Lenf düğümü cerrahi olarak eksize edildi. CD20 CD10 Bcl-6 Bcl-2 Ki-67 MUM-1

Detaylı

Perinatal Tıp ta Düşük Doz «Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin in» Proflaktik Uygulaması

Perinatal Tıp ta Düşük Doz «Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin in» Proflaktik Uygulaması Perinatal Tıp ta Düşük Doz «Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin in» Proflaktik Uygulaması «Perinatal Medicine 2017» / 28-29 Nisan 2017 Swiss Hotel - İzmir Prof. M. Sinan Beksaç, Perinatoloji Bilim Dalı Başkanı

Detaylı

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kanser Çalışmaları. Dr Fikri İçli

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kanser Çalışmaları. Dr Fikri İçli Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kanser Çalışmaları Dr Fikri İçli AÜTF Onkoloji Birimleri Tıbbi Onkoloji BD Cerrahi Onkoloji BD Radyasyon Onkolojisi AnaBD Pediatrik Onkoloji BD Onkoloji Uygulama ve Araştırma

Detaylı

Regülatör T hücreleri ve İnsan Hastalıkları

Regülatör T hücreleri ve İnsan Hastalıkları Regülatör T hücreleri ve İnsan Hastalıkları Haner Direskeneli Marmara Tıp Fakültesi İmmün-tolerans Adaptif immün yanıt etkili anti-bakteryal immünite ile antiself yanıtın dengede tutulmasına bağlıdır.

Detaylı

HIV ENFEKSİYONUNUN İMMÜNOLOJİ LABORATUARINDA TAKİBİ

HIV ENFEKSİYONUNUN İMMÜNOLOJİ LABORATUARINDA TAKİBİ HIV ENFEKSİYONUNUN İMMÜNOLOJİ LABORATUARINDA TAKİBİ Doç. Dr. Gülderen Yanıkkaya Demirel Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmunoloji Anabilim Dalı Bşk Yeditepe Universitesi Hastanesi, Doku Tipleme Laboratuvarı

Detaylı

HEMATOPOIETIK KÖK HÜCRE

HEMATOPOIETIK KÖK HÜCRE KÖK HÜCRE AFEREZİ HEMATOPOİESİS Kandaki sellüler bileşenleri üretim süreci Erişkinlerde, kemik iliği içeren pelvis, sternum, vertebral ve kafatasında kemik iliği mikroçevresinde üretilir HEMATOPOIETIK

Detaylı

Kök Hücre Nakli Hastalarında TRANSFÜZYON

Kök Hücre Nakli Hastalarında TRANSFÜZYON Kök Hücre Nakli Hastalarında TRANSFÜZYON Prof. Dr. İhsan KARADOĞAN IV. ULUSAL KAN MERKEZLERİ VE TRANSFÜZYON TIBBI KONGRESİ 14-18 Aralık 2011, Maritim Pine Beach Resort Otel BELEK, ANTALYA Olgu 32 y kadın

Detaylı

Rastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r

Rastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r Kanser Kök Hücre Kanser Modelleri Rastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r Kök hücre (Hiyerarşi) modeli - Tümör içindeki bazı hücreler yeni bir kanseri başla5r

Detaylı

Biyomühendiliğin temel alanları

Biyomühendiliğin temel alanları Biyomühendiliğin temel alanları Genetik mühendisliği: Sentetik biyoloji, gen transferi Hücre ve doku mühendisliği: Doku kültürü, hücre biyolojisi, metabolik mühendislik Biyoproses mühendisliği: Biyoproses

Detaylı

SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON

SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON Ali ŞENGÜL MEDICALPARK ANTALYA HASTANE KOMPLEKSİ İMMÜNOLOJİ BÖLÜMÜ Organ nakli umudu Beklenen Başarılı Operasyonlar Hayaller ve Komplikasyonlar?

Detaylı

07.10.2013 PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ. -Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı - Basın Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü

07.10.2013 PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ. -Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı - Basın Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü 07.10.2013 PAZARTESİ İZMİR GÜNDEMİ -Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı - Basın Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü Doç. Dr. Hoşnuter: Basit Merdiven Altı Güzellik Merkezlerine Dikkat Yaz aylarında

Detaylı

Başkent Üniversitesi. Biyomedikal Mühendisliği Bölümü. Tıbbi Biyoloji Sunum Raporu

Başkent Üniversitesi. Biyomedikal Mühendisliği Bölümü. Tıbbi Biyoloji Sunum Raporu Başkent Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Tıbbi Biyoloji Sunum Raporu Ad-soyad: Y.Alparslan AYDIN Öğrenci no: 20493224 Konu: Kök Hücre İçindekiler : 1-Kök Hücre Nedir? 2-Kaç Çeşit Kök Hücre

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KURULUŞ 1968

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KURULUŞ 1968 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KURULUŞ 1968 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANELERİ 1988 MK DEDEMAN HEMATOLOJİ-ONKOLOJİ KURULUŞ : 1998 HASTANESİ KURU KURULUŞ 1998 OTOLOG KÖK HÜCRE NAKİLLERİ

Detaylı

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri

Detaylı

EPİLEPSİLİ HASTAYA GEBELİK DÖNEMİNDE OBSTETRİK YAKLAŞIM

EPİLEPSİLİ HASTAYA GEBELİK DÖNEMİNDE OBSTETRİK YAKLAŞIM EPİLEPSİLİ HASTAYA GEBELİK DÖNEMİNDE OBSTETRİK YAKLAŞIM Prof. Dr. Hayri Ermiş İstanbul Tıp Fakültesi, Kadın Hast. Ve Doğum A.B.D. Perinatoloji B.D. Gebeliğin kriz sıklığına etkisi? Gebelerin 1/3 ünde kriz

Detaylı

İMPLANT. Prof. Dr. Ahmet Saraçoğlu

İMPLANT. Prof. Dr. Ahmet Saraçoğlu İMPLANT Prof. Dr. Ahmet Saraçoğlu İMPLANT NEDİR? İmplant, herhangi bir nedenden dolayı kaybedilen dişlerin, fonksiyon ve görünüşünü tekrar kazandırmak amacıyla, kişinin çene kemiğine yerleştirilen, kişinin

Detaylı

HEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması

HEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİKTE YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER HEM501 (3,0)3 Sağlık Tanılaması Bu derste öğrencinin; birey, aile ve toplumun sağlık gereksinimlerini belirleyen

Detaylı

Normal Doku: Erken ve geç etkilerin patogenezi Yeniden ışınlamada doku toleransı

Normal Doku: Erken ve geç etkilerin patogenezi Yeniden ışınlamada doku toleransı Normal Doku: Erken ve geç etkilerin patogenezi Yeniden ışınlamada doku toleransı Klinik Radyobiyoloji Kursu 19-20 Şubat 2010 Ankara Dr. Mine Genç minegenc@gmail.com Radyasyona bağlı doku reaksiyonlarını

Detaylı

7 Eylül Çarşamba. Myeloproliferatif Hastalıklar Prof.Dr. İ.Celalettin Haznedaroğlu (İç Hastalıkları - Hematoloji) Turuncu Amfi Teorik

7 Eylül Çarşamba. Myeloproliferatif Hastalıklar Prof.Dr. İ.Celalettin Haznedaroğlu (İç Hastalıkları - Hematoloji) Turuncu Amfi Teorik Ders Kurulu Başkanı: Kurul 301 Akademik Yılın 1. Haftası Türkçe Eğitim Programı 5 Eylül Stem Hücresi ve Kemik İliği 6 Eylül Hemoglobinopatiler ve Talasemi Sendromları I 7 Eylül 8 Eylül Bilirubin Metabolizması

Detaylı

Omurga-Omurilik Cerrahisi

Omurga-Omurilik Cerrahisi Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve

Detaylı

KANSER TEDAVİSİNE BAĞLI ORTAYA ÇIKAN MUKOZİTLER İÇİN MASSC/ISOO KANITA DAYALI KLİNİK UYGULAMA REHBERİ

KANSER TEDAVİSİNE BAĞLI ORTAYA ÇIKAN MUKOZİTLER İÇİN MASSC/ISOO KANITA DAYALI KLİNİK UYGULAMA REHBERİ KANSER TEDAVİSİNE BAĞLI ORTAYA ÇIKAN MUKOZİTLER İÇİN MASSC/ISOO KANITA DAYALI KLİNİK UYGULAMA REHBERİ ÖZET BELGE TARİHİ: 7 KASIM 2014 ORAL MUKOZİT (listelenmiş tedavi uygulamalarının etkinliğini destekleyen

Detaylı

DOKU. Dicle Aras. Doku ve doku türleri

DOKU. Dicle Aras. Doku ve doku türleri DOKU Dicle Aras Doku ve doku türleri Doku Bazı özel görevler üstlenmiş hücre topluluklarıdır. Bir doku aynı yönde özelleşmiş hücre ve hücreler arası maddelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. İntrauterin

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II DOKU BİYOLOJİSİ

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II DOKU BİYOLOJİSİ T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II DOKU BİYOLOJİSİ I. DERS KURULU ( 15 EYLÜL 2014-31 EKİM 2014) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM II KOORDİNATÖRÜ

Detaylı

Prof Dr Özlem Durmaz İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı

Prof Dr Özlem Durmaz İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı Prof Dr Özlem Durmaz İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı Karaciğer naklinde sağkalım Cerrahi başarı: 1963 Thomas Starzl (Colorado) İmmunolojik başarı:

Detaylı

ETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER. İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Önemi

ETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER. İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Önemi ETKİN İLAÇ KULLANIMINDA GENETİK FAKTÖRLER İlaç Kullanımında Bireyler Arasındaki Genetik Farklılığın Önemi PLAVİX FİLM TABLET 75 mg KISA ÜRÜN BİLGİSİ 4.2. Pozoloji ve uygulama şekli Farmakogenetik CYP2C19

Detaylı

Fanconi Anemisinde Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu

Fanconi Anemisinde Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu 1945 K SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI UANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOC Fanconi Anemisinde Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III SİNDİRİM VE HEMOPOETİK SİSTEMLERİ III

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III SİNDİRİM VE HEMOPOETİK SİSTEMLERİ III T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM III SİNDİRİM VE HEMOPOETİK SİSTEMLERİ III. DERS KURULU ( 15 ARALIK 2014 16 OCAK 2015 ) DEKAN BAŞKOORDİNATÖR DÖNEM

Detaylı

DÖNEM I - 4. DERS KURULU A SINIFI (2015-2016)

DÖNEM I - 4. DERS KURULU A SINIFI (2015-2016) DÖNEM I - 4. DERS KURULU A SINIFI (2015-2016) Kısaltmalar: DK: Ders kurulu DERS SAATİ DERS ADI DERS KONUSU DERSİ VEREN ÖĞRETİM ÜYESİ 4. DK 1. Hafta 01 Şubat Pazartesi Anatomi Anatomiye Giriş ve Tarihçe

Detaylı

Selime Aydoğdu 1, Ceyhun Bozkurt 2, Başak Adaklı 1, Zeynep Karakaş 3, Yıldız Yıldırmak 4, Tiraje Celkan 5, Tunç Fışgın 6.

Selime Aydoğdu 1, Ceyhun Bozkurt 2, Başak Adaklı 1, Zeynep Karakaş 3, Yıldız Yıldırmak 4, Tiraje Celkan 5, Tunç Fışgın 6. Selime Aydoğdu 1, Ceyhun Bozkurt 2, Başak Adaklı 1, Zeynep Karakaş 3, Yıldız Yıldırmak 4, Tiraje Celkan 5, Tunç Fışgın 6. 1 Bahçelievler Medical Park Hastanesi Çocuk Kemik İliği Nakil Ünitesi 2 İstinye

Detaylı

Biyolojik Biyomekanik İmplant Başarısızlığı İmplant Başarısızlığı Krestal Kemik Kaybı Protez Komplikasyonları Mekanik Süreçler

Biyolojik Biyomekanik İmplant Başarısızlığı İmplant Başarısızlığı Krestal Kemik Kaybı Protez Komplikasyonları Mekanik Süreçler F. Emir Biyolojik İmplant Başarısızlığı Cerrahi başarısızlık İyileşme Krestal Kemik Kaybı Periosteal Refleksiyon(kaldırma) Otoimmün (bakteriyel etki) Biyolojik mikro aralık Protez Komplikasyonları Vida

Detaylı

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ Kan, kalp, dolaşım ve solunum sistemine ait normal yapı ve fonksiyonların öğrenilmesi 1. Kanın bileşenlerini, fiziksel ve fonksiyonel özelliklerini sayar, plazmanın

Detaylı