ÜNİTE 1 ÜNİTE 1 BİLGİSAYARA GİRİŞ. TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Doruk AYBERKİN İÇİNDEKİLER HEDEFLER

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÜNİTE 1 ÜNİTE 1 BİLGİSAYARA GİRİŞ. TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Doruk AYBERKİN İÇİNDEKİLER HEDEFLER"

Transkript

1 ÜNİTE 1 BİLGİSAYARA GİRİŞ İÇİNDEKİLER Bilgisayar Kavramı ve Tarihçesi İlk bilgisayarlar Bilgisayarların gelişimi Bilgisayarın Zaman Çizelgesi Türkiye'de Bilgisayarın Geçmişi Bilgisayarların yapısı ve bileşenleri Anakart Merkezi İşlem Birimi(CPU) Rasgele Erişimli Bellek(RAM) BIOS Sabit Disk Giriş ve Çıkış Birimleri Bağlantı noktaları(usb, HDMI vb.) BAYBURT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ HEDEFLER TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Doruk AYBERKİN Bilgisayarların gelişim sürecini ve tarihçesini tanımlayabilmek Bilgisayarların ana özelliklerini ve bileşenlerini açıklayabilmek Donanım birimlerini ve bağlantı noktalarını öğrenmek ÜNİTE 1

2 BİLGİSAYARA KAVRAMI VE TARİHÇESİ 1. İlk Bilgisayarlar Günümüzde geçerli olan anlamı ile bilgisayarların tarihçesi 1943 senesinde ENIAC adlı bilgisayar ile başlamıştır. ENIAC (Elektronik sayısal birleştirici ve hesaplayıcı),pennsylvania Üniversitesinde John Mauchly ve John Presper Eckert tarafından tasarlanmış ve yapılmış olan dünyanın ilk genel amaçlı sayısal bilgisayarıdır. ENIAC, o dönemde mevcut olan lambaları (vacuum tube) kullandı. ENIAC ile ilgili en büyük sorun, programlanmasının çok zor olmasıydı. ENIAC ı geliştiren ekipten John von Neumann ın 1945 senesinde daha sonra kendi adını alacak(neumann Makinası) bir tasarım ile ortaya çıktı. Neumann ın önerisi, bilgisayarın uyarınca işlem yapacağı komutların, hafızada bilgisayarın anlayabileceği bir formda, veri ile birlikte yer alması ve de cihazın bu komutları okuyarak işlemesi ilkesine dayanmaktaydı. Kayıtlı program kavramı (Aynı dönemlerde Alan Turing de benzer bir kavram geliştirmiştir.) olarak adlandırılan bu yaklaşım, kendisinden sonra gelecek tüm bilgisayarlarda (günümüzde de) çalışma ilkesini teşkil etmiştir. Bu yaklaşıma uyan ilk bilgisayar ise yine Neumann ve ekibi tarafından Princeton Üniversitesinde yapılmış olan IAS dir (Üniversitedeki Gelişmiş Çalışmalar Enstitüsünün adını IAS olarak almıştır). Şekil de IAS bilgisayarının ana bileşenleri gösterilmektedir: Ana hafıza, hem veri hem de program komutlarını saklamaktadır, Aritmetik ve mantık birimi (ALU) sayısal veri üzerinde işlem yapma yeteneği taşımaktadır, Kontrol birimi, hafızadaki komutları yorumlayarak yapılacak işlemi belirlemektedir, Giriş-çıkış birimi ise cihazın idare edilmesi için veri/program işlemlerinin giriş-çıkışını sağlamaktadır. Şekil IAS bilgisayarının ana bileşenleri Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 2

3 2. Bilgisayarların Gelişimi İstisnalar haricinde günümüzdeki tüm bilgisayarlar IAS bilgisayarının kullandığı yapıya uygun tasarlanmıştır. Vakum tüplerini temel alan ilk bilgisayar tasarımları, transistörün icadı ile çok daha küçük, az enerji harcayan, daha ucuz, daha az ısınan ve daha dayanıklı bu alternatife hızla döndüler. Bilgisayarın ikinci dönemi olarak adlandırılan transistörlü evrede iki önemli değişiklik daha ortaya çıktı. Bilgisayarın çalışmasını sağlayan komutları dolayısı ile programları daha rahat ve hızlı geliştirmeyi mümkün kılan üst düzey programlama dilleri ve de bilgisayarın çalışma ortamını ve kurallarını belirleyen sistem yazılımları. Üçüncü nesilde ise transistörler yerlerini birçok transistörü üzerinde barındıran entegre devrelere bıraktılar. İkinci nesil bilgisayarlarda başlarda civarında transistör bulunmakta idi, zaman içerisinde bu yüz binlerce transistöre ulaştı ve ayrık transistörler ile cihaz üretimini çok zor bir hale soktu de entegre devrenin imali ile bilgisayarların üçüncü nesli DEC in PDP-8 i ve de IBM System/360 ı ile başladı. Bu dönemde bir entegre devrenin üzerine konulabilecek transistör sayısı inanılmaz bir sürat ile artmaya başladı. Bunun ile ilgili önemli entegre devre üreticilerinden Intel in kurucularından olan Gordon Moore un ifade ettiği Moore kuralı günümüze kadar geçerliliğini korumuştur. Bu gelişmenin birçok etkileri olmuştur: Aynı birimdeki işlem veya hafıza kapasitesinin maliyeti sürekli olarak azalmıştır, Bileşenlerin küçülmesi hafıza ve mantık elemanlarının daha yakın yerleştirilmesini mümkün kıldığı için elektriksel yollar kısalmış ve bu da işlem hızını arttırmıştır, Küçülen bilgisayarı farklı ortamlarda ve bağlamlarda kullanmak mümkün hale gelmiştir, Enerji ve soğutma ihtiyaçları azalmıştır, Entegre devre üzerindeki bağlantılar lehimlenmiş ayrık bileşenlere göre çok daha güvenilir sonuçlar sunmuştur. Bir diğer çok önemli gelişme, entegre devreler üzerindeki bileşen sayısının artması ile bir Merkezi İşlem Biriminin (CPU) tüm işlevlerini tek bir yonga üzerinde sunabilecek noktaya ulaşılmasıdır. Intel 1971 yılında 4004 adlı yongası ile bir CPU nun tüm bileşenlerini tek bir entegre devre üzerinde sunmuş ve ilk mikroişlemci ortaya çıkmıştır. Moore Kuralı: Entegre devreler üzerindeki transistör sayısının her iki senede bir iki kat artacağını öngören ve zamanın (şu ana kadar) haklı çıkarttığı öngörü. Gordon Moore bu öngörüyü 1965 yılında yaptığında en az on sene daha geçerli olacağını belirtmişti. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 3

4 Günümüzde ise mikroişlemci dünyasında çok çekirdekli işlemciler yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu sayede Moore kuralının devamı boyut, güç, ısı, sürat gibi kısıtlara rağmen devam ettirilmektedir. Bunun ile birlikte giderek yaygınlaşan mobil platformların (cep telefonları, tablet bilgisayarlar gibi) gerektirdiği enerji konusunda avantajlı mobil işlemci mimarileri (ARM ve diğerleri) de yaygın olarak kullanılmaktadır Bilgisayarın Zaman Çizelgesi 1943 İlk elektronik bilgisayar ENIAC yapıldı Harvard Mark 1 bilgisayarı üretildi Transistör icat edildi Fortran programlama dili geliştirildi Cobol programlama dili geliştirildi. Ticaret alanı ve özellikle iş yerlerinin yönetimiyle ilgili konularda hazırlanmıştır Basic programlama dili John George Kemeny tarafından ABD'de geliştirildi İnternetin atası Arpanet kuruldu Texas Instruments ilk cep hesap makinesini yaptı Douglas Engelbart fareyi icat etti C programlama dili AT&T Bell laboratuvarlarında, Ken Thompson ve Dennis Ritchie tarafından UNIX İşletim Sistemi'ni geliştirebilmek amacıyla B dilinden türetilmiş yapısal bir programlama dilidir Pascal programlama dili bilgisayar bilimcisi Niklaus Wirth Pascal'ı yapısal programlamayı derleyiciler için daha kolay işlenir hale getirebilmek amacıyla geliştirmiştir İlk video oyunu Odyssey üretildi İlk mikrobilgisayar üretildi İlk süper bilgisayar Cray 1 üretildi C++ programlama dili Bell Laboratuvarlarından Bjarne Stroustrup tarafından geliştiriliştir CD-ROM piyasaya sürüldü Perl dili Larry Wall tarafından geliştirilmiştir. Metin işleme ve görüntü tanıma konusunda çok güçlüdür Python programlama dili, Guido van Rossum tarafından geliştirildi. Nesne yönelimli, yorumlanabilen, birimsel (modüler) ve etkileşimli bir programlama dilidir Intel, Pentium işlemciyi tanıttı. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 4

5 1995 Java programlama dili üretildi PHP dili Rasmus Lerdorf tarafından yaratıldı Ruby programlama dili, Yukihiro Matsumoto tarafından geliştirilmiştir. Nesneye yönelik bir programlama dilidir Java programlama dili, Sun Microsystems mühendislerinden James Gosling tarafından geliştirilmiştir. Nesneye yönelik, zeminden bağımsız, yüksek verimli, çok işlevli, yüksek seviye bir programlama dilidir Javascript betik dili, Brendan Eich tarafından geliştirilen ve sadece istemci taraflı (client-side) yorumlanan bir betik dilidir Türkiye de Bilgisayarın Geçmişi Türkiye'ye ilk bilgisayar 1960 yılında yol yapımında gereken hesaplamaları daha hızlı yapabilmek için Karayolları Genel Müdürlüğü'ne gelmiştir. IBM-650 Veri İşleme Makinesi (Data Processing Machine) adlı bilgisayar 12 yıl kullanılmıştır ve elektrikle çalışan ve elektronik veri işleme kapasitesine sahip 167 m² bir alana sığan ve ağırlığı 30 tonluk ilk bilgisayar ENIAC'tan tam 15 yıl sonra edinilmiştir. İkinci bilgisayar ise akademik amaçlı kullanmak için İstanbul Teknik Üniversitesi'nin Taşkışla binasına geldi. Bu bilgisayar IBM 1620 idi. İ.T.Ü'den sonra ise Orta Doğu Teknik Üniversitesi bilgisayara sahip oldu. Türkiye'deki dördüncü bilgisayar ise Devlet Planlama Teşkilatı'na geldi. Şekil 2-2: Metni Biçimlendirme (Yazı Tipi Grubu) Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 5

6 2.3. Bilgisayarların Yapısı ve Bileşenleri Önceki bölümde aktarıldığı çerçevede Neumann tarafından oluşturulan mimari, günümüz bilgisayarlarının da yapısal esasını teşkil etmektedir. Şekil de bir bilgisayarın kavramsal yapısı ve buradaki işlevsel bölümlenme aktarılmaktadır. Şekil 1.2-1: Kavramsal Bilgisayar Mimarisi Kavramsal olarak belirlenmiş ve ayrımlanmış bu yapı da her bilgisayarda yer alan ve de verinin saklanması, işlenmesi, aktarılması işlevlerini, bunların genel olarak kontrolünü üstlenen birimler mevcuttur. Bu birimlerin üstlendiği görevlerin bir bilgisayar mimarisinde paylaşılacağı yapılar ise Şekil te mevcuttur. Şekil 1.2-2: Bilgisayar Ana Mimarisi ve Bileşenleri Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 6

7 Bu mimari yapılanma altında en kritik birim ana işlemci / CPU dur. CPU nun görevi, bünyesindeki kontrol birimi vasıtası ile CPU nun ve de bilgisayarın işlemlerini yönetmek, aritmetik/mantık birimi vasıtası ile bilgisayarın veri işleme görevlerini icra etmek, yazmaçlar vasıtası ile CPU nun dahili hafıza işlemlerini yapmaktır (ki günümüzde artık CPU ların da çok ciddi ilave hafıza birimleri mevcuttur). Bunun ile birlikte bilgisayarın ana hafıza birimi ve de dış dünya ile veri alışverişini sağlayan giriş/çıkış birimleri mevcuttur CPU(C) Ana kartların temel görevi, üzerinde olan birimler ile genişletme yuvalarına takılacak birimler arasında veri akışını sağlamaktır. Ana kart, sinir sistemi gibi birimlerin çalışmasını düzenlemek ve kontrol etmekle görevlidir. Ana kart üzerindeki tüm birimlerin yonga seti(chipset) adı verilen entegre devrelere bağlıdır. Yonga seti ana kartın beyni olarak tanımlanır. Bu entegreler, tüm sistemin uyumlu çalışmasını sağlar. Ana kart bileşenleri, veri taşıyıcı yol (BUS) adı verilen iletken hatlarla veya doğrudan yonga setine bağlıdır. Yonga setlerine veri aktarılırken, veri üzerinde düzenleme yapılacaksa veya veri bir sıra şeklinde alınacaksa ara yüz kontrol birimleri kullanılır. Ana kart üzerindeki iki temel yonga seti, farklı birimlerin çalışmasını kontrol eder. Ana kartlar ayrıca güç kaynağından gelen gerilimi sisteme dağıtma işlemini de gerçekleştirir. Şekil : Ana kart Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 7

8 Ana kartların çoğu asgari şu bileşenleri içerir: Bir veya daha fazla mikroişlemcinin (CPU) takılabileceği soket (veya slotlar) Sistemin belleklerinin takılabileceği slotlar (genellikle DRAM yongaları içeren DIMM modülleri formunda) CPU'nun sistem yolu (FSB) ile bellek ve çevresel veri yolları arasındaki iletişimi yöneten yonga seti Sistemin firmware veya BIOS'unu içeren kalıcı bellek yongaları (modern anakartlarda genellikle Flash ROM'dur) Çeşitli bileşenleri eş frekanslı hale getirmek için saat sinyali üreten saat üreteci Yonga setinin desteklediği veri yolları sayesinde sistemle iletişim kuran genişleme kartlarının takılabileceği slotlar Güç kaynağından aldıkları elektik enerjisini CPU, yonga seti, ana bellek ve genişleme kartlarına dağıtan güç konektör ve devreleri Bunlara ek olarak, neredeyse tüm ana kartlar, klavye ve farenin takılabileceği PS/2 konektörleri gibi yaygın giriş aygıtlarını destekleyen mantık ve konektör içerirler Merkezi İşlem Birimi(CPU) İşlemci- CPU (Central Processing Unit-Merkezi İşlem Birimi-MİB), bilgisayarın beyni olarak tanımlanır. Bu tanımlama, işlemcinin önemini belirtmek için söylenir. Bugün piyasada çeşitli işlemciler bulunmaktadır. Aslında işlemciler, sadece bilgisayarlarda bulunan bir donanım değildir. Bilgisayarların yanında tüm elektronik sistemlerde bulunur. Örneğin otomatik çamaşır makinesi, otomatik bulaşık makinesi; fabrikalardaki otomatik cihazlar, televizyon ve telefon gibi cihazlarda işlemci vardır. Şekil : İlk İşlemci 1971 yılında, yüzlerce transistörü silikon chip üzerine yerleştirip ilk tek yongalı işlemci üretildi. Bu işlemcinin saat hızı 740 khz, veri yolu 4 bit, komutları 8 bit uzunluğundadır. Transistör sayısı 2300, pin sayısı 16, program hafızası 4KB, adreslenebilir hafızası 640 Byte tır. İlk işlemci donanım dünyasında yeni bir devrin başlangıcı oldu. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 8

9 İşlemci, bilgisayarın birimlerinin çalışmasını ve bu birimler arasındaki veri (data) akışını kontrol eden, veri işleme (verileri değerlendirip yeni veriler üretme) görevlerini yerine getiren donanım birimidir. İşlemci yerine mikroişlemci, CPU (Central Processing Unit ), MİB (Merkezi İşlem Birimi), μp (mikro Processor) isimleri de sıklıkla kullanılır. İşlemci = Mikroişlemci = MİB = CPU = μp İşlemciler aslında transistör adını verdiğimiz yarı iletken elemanların birleştirilmesi ile oluşturulmuş devrelerdir. Başlarda 2000 transistör birleştirilerek yapılan işlemciler, teknolojinin gelişmesi ise 1 Milyar ve daha fazla transistör birleştirilerek yapılabilir bir seviyeye gelmiştir. Elektrik sinyalleri bu devreler üzerinde hareket eder. Bilgisayarın yaptığı tüm işlemler; elektrik sinyalleri vasıtasıyla gerçekleşir. Devrede elektrik sinyalinin olması 1, elektrik sinyalinin olmaması 0 ile ifade edilir. İşlemci işlemleri ikilik sayı sistemini kullanarak yani 0 ve 1 sayılarını kullanarak yapar. Komut, işlem, veri, vb. kavramların ikili sayı sistemi ile ifadesine Makine dili (makine kodu) denir. Mesela A harfi ikilik sistemde ile ifade edilebildiği gibi mavi gibi bir renk de ikilik tabandaki sayı gruplarıyla ifade edilir. Aynı şekilde bir ses veya görüntü kaydı da yine buna benzer ikilik sayı grupları ile ifade edilirler. Her 0 veya 1 in bilgisayarda kapladıkları alana bit adı verilir. Üreticiler, farklı işlemci mimarilerine göre işlemci üretirler. İşlemci mimarisi; işlemcinin işlemleri gerçekleştirme yöntemini, teknolojisini ve tasarımını ifade eder. Ortak mimariye sahip olan işlemciler aynı komutları tanımakta ve aynı yazılımları çalıştırabilmektedirler. İşlemci mimarisinin tarihi yapısına bakıldığında John von Neumann tarafından 1945 yılında yazılan rapordaki işlemci mimarisi hâlen geçerliliğini korumaktadır. Şekil : İşlemci yapısı ve işlemcinin çevre birimleriyle ilişkisi Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 9

10 İşlemcilerin görevleri genel olarak şunlardır: İşlemciler, bilgisayarda yönetici konumunda çalışır. İnsan beyninin tüm vücut organlarını sinir sistemi vasıtasıyla yönetmesi gibi işlemcilerde kontrol sinyalleriyle sisteme bağlı tüm birimlerin çalışmasını düzenler ve bu birimleri yönetir. İşlemci kendine gönderilen makine komutlarını işler ve sonuçlarını çevre birimlerine ya da belleklere gönderir. Gönderilen komutlara göre işlemci 3 temel işlemi gerçekleştir. Mikro işlemci kendi içindeki ALU (Arithmetic Logic Unit-Aritmetik Mantık Birimi) birimini kullanarak matematiksel ve mantıksal işlemleri yapar. İşlemci bellek bölgesindeki verilerin yerlerinin değiştirilmesini sağlar. Kendine gönderilen komutlara göre hareket eder ve yeni görevleri başlatır. İşlemciler, klavyeden girilen tuşun ifade ettiği karakteri değiştirmeden ekranda gösterdiği gibi, aldığı verileri değerlendirip yeni veriler de üretebilir. Örneğin, hesap makinesinin işlemcisi, girilen rakamlar üzerinde istenilen işlemi uygulayarak yeni sonucu ekranda gösterir Rasgele Erişimli Bellek(RAM) Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Kullandığımız elektronik cihazlar üzerinde bellekler yer almaktadır. Başta bilgisayarlar olmak üzere cep telefonları, el bilgisayarları, hesap makineleri, oyun konsolları, araba radyoları, video cihazları ve televizyonlarda da bellekler kullanılmaktadır. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi, komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri geçici olarak tutan depolama birimleridir. İşlemciler her türlü bilgiyi ve komutu bellek üzerinden alır. Bilgisayarın açılışından kapanışına kadar sağlıklı bir şekilde çalışmak zorunda olan en önemli bilgisayar bileşenlerinden biri bellektir. Teknik olarak bellek, herhangi bir şekilde elektriksel verinin depolanması işlemidir. Günümüzde hızlı ve geçici depolama anlamında kullanılmaktadır. Görevi, işlemcinin verileri işlemesi sırasında gerekli olan verileri geçici veya kalıcı olarak saklamaktır. Hafıza büyüklük ölçülerini tekrar hatırlayacak olursak: 1 Bayt (B) = 8 Bit 1 Kilobayt (KB) = 1024 Bayt 1 Megabayt (MB) = 1024 KB 1 Gigabayt (GB) = 1024 MB 1 Terabayt (TB) = 1024 GB Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 10

11 Şekil : Bellek Hiyerarşisi Günlük kullanımda RAM, hafıza ve bellek kelimeleri çoğunlukla aynı kavramı ifade etmektedir. Hangi kavramı kullandığınız çok önemli olmayabilir ancak doğru sınıflandırmayı bilmeniz önemlidir. Bilgisayarın ana hafızası olan RAM ın, sadece bir hafıza türü olduğu unutulmamalıdır. RAM ın yanı sıra bilgisayar bünyesinde daha birçok hafıza birimi vardır. CMOS, ROM, EPROM, flash gibi kavramların hepsi birer hafıza türüdür. Bellek Veri Saklama Açılımı RAM Geçici Random Access Memory ROM Çeşitleri Kalıcı Read Only Memory PROM Kalıcı Programmable ROM EPROM Kalıcı Erasable Programmable ROM EEPROM Kalıcı Electronically Erasable Flash Kalıcı Programmable ROM Şekil : Bellek Çeşitleri Bilgisayarlardaki bellek çeşitleri, çalışma biçimlerine göre RAM bellek ve ROM bellek olmak üzere iki kategori altında incelenir. Flash bellekler bazı durumlarda ROM belleklerden ayrı olarak tutulmaktadır. RAM, işlemci tarafından işletim sisteminin, çalışan uygulama programlarının ve kullanılan verinin hızlı bir biçimde erişebildiği yerdir. Bilgisayarlardaki CD-ROM, disket sürücü veya sabit disk gibi depolama birimlerinden daha hızlıdır. Bilgisayar çalıştığı sürece RAM faaliyetini devam ettirir; bilgisayar kapandığı zaman, RAM'da bulunan veriler silinir. RAM'a Random Access yani rastgele erişimli denir. RAM lar birbirinden tamamen bağımsız hücrelerden oluşur. Bu hücrelerin her birinin kendine ait sayısal bir adresi vardır. Her Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 11

12 hücrenin çift yönlü bir çıkışı vardır. Bu çıkış veri yolunda (Data Bus) mikroişlemciye bağlıdır. Bu adresleme yöntemiyle RAM daki herhangi bir bellek hücresine istenildiği anda, diğerlerinden tamamen bağımsız olarak erişilebilir. İşte rastgele erişimli bellek adı da buradan gelmektedir. RAM da istenen kayda ya da hücreye anında erişilebilir BIOS BIOS terimi; Basic Input / Output System (Temel Giriş / Çıkış Sistemi) kelimelerinin baş harflerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. BIOS, bilgisayar ilk açıldığı anda çalışmaya başlayan küçük bir yazılımdır. BIOS yazılımı, anakart üzerinde sabit olarak bulunan ROM (Read Only Memory - Sadece Okunabilir Bellek) adını verdiğimiz bir chip (yonga) içindedir BIOS yazılımı, sistemin ayrılmaz bir parçasıdır. Sistemin kapatılması ya da formatlanması durumunda BIOS silinmez. Bunun nedeni de, BIOS un diskte değil, anakart üzerine monte edilmiş, salt okunabilir bir bellek olan ROM yongasında kayıtlı olmasıdır. Bilgisayarı ilk açtığımızda çalıştırılan ilk program BIOS tur. İlk olarak bilgisayarın donanımını tarar ve test eder. Bu işlem Power On Self Test ( İlk açılış ta kendini sınama) veya POST olarak adlandırılır. Bu test sırasında BIOS, herhangi bir sorunla karşılaştığı zaman bunu kullanıcıya yazılı veya sesli hata mesajı olarak bildirir. Daha sonra BIOS, işletim sistemini yükler. POST; güç kaynağının normal işlevlerini, anakartı, işlemciyi, giriş/çıkış denetleyicilerini, belleği, klavyeyi ve video bileş enlerini kontrol eden birçok test çalıştırır. Bilgisayar POST aşamasını tamamlarsa kısa tek bir bip ya da iki kısa bip sesi çıkarır (BIOS üreticisine bağlı olarak ses sayısı değişebilir.). POST, problem tespit ederse, ön yükleme sürecini yarıda keser ve görüntüsel olarak ekrana yazılı ya da duyulabilir bir seri bip sesi ile hata mesajı verir. BIOS ta yapılabilecek ayarları şöyle sınıflandırabiliriz: 1. Anakart tarafından desteklenen özellikleri kapatmak/açmak ve bu özelliklerin değerlerini değiştirmek/gözlemlemek: BIOS, bilgisayarın donanı mı hakkında tüm bilgiye sahip olur ve bu donanımların birbirleri ile haberleşmeleri işlemini üstlenir. Örneğin ses kart ı, modem gibi parçaları üzerinde barındıran bir anakart aldığınızda, ana kartınızın üzerine takılı olan aygıtların listesini işletim sisteminize BIOS verir. Anakart üzerinden desteklenen bir donanımı BIOS yazılımı içerisinde iptal ettiğimizde ise işletim sisteminiz bu aygıtı artık görmeyecektir. Örneğin, on - board olarak ses kartı taşıyan ana kartın BIOS una girerek ses özelliğini iptal ettiğimizde işletim sistemi artık bu ses kartını algılayamayacaktır. BOOT (Başlatma): Bilgisayarın, açıldığında bir dizi sıradan kontrolleri yapıp bilgisayarın açılabilmesi için gerekli olan sistem dosyalarını yükleyerek işletim sistemini devreye sokma işlemidir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 12

13 2. Ana kartın üzerine takılı olan donanımları n çakışmaması ve düzgün çalışması için gereken parametreleri ve adresleri tayin etmek: BIOS, anakart üzerine takılı olan donanımların çalışma adreslerini işletim sistemine bildirerek onların doğru düzgün çalışmasına olanak tanır. Normal şartlarda BIOS, aygıtların çalışma adreslerinin belirlenmesini işletim sistemine yaptırır. Fakat kalabalık ek donanıma sahip bir sistemde, bazı donanımları n çalışma adresleri, işletim sistemi tarafından aynı atandığında, çakışma dediğimiz olay ortaya çıkar. Çoğu zaman, aynı çalışma adresine sahip donanımlar kendi aralarında bu yeri paylaş arak sorun çıkartmazken, bazı durumlarda aynı çalışma adresine ait donanımlar bu adresi paylaşmak istemezler. Böyle bir durumda iki donanım da çalışmaz. Ama BIOS a girip, aygıtların kullanması gerektiği çalışma adreslerini (IRQ, DMA vs.) kendimiz belirlediğimizde her iki donanım da çalışmasına devam eder. 3. Ana kartın, sistem açılışında (BOOT) ilk olarak kullanacağı aygıtı (CD ROM, Floppy, Hard disk) BIOS belirler: BIOS, ilk açılış işlemlerini tamamladıktan sonra bilgisayarın bir işletim sistemi ile açılması için işlem sırasını içerisinde işletim sistemi bulunduran bir aygıta bırakması gerekir. Burada bilgisayar, Disket sürücü, CD ROM veya hard disk gibi disk ortamlarından herhangi birisi ile açılmak istenebilir. Burada bilgisayarın hangi aygıtta bulunan işletim sistemi ile açılacağı önceliğini, yine BIOS içerisinde yapılmış olan açılış (BOOT) ayarları belirler Sabit Disk Sabit disk sürücüleri; dizüstü bilgisayarlarda, masaüstü bilgisayarlarda, süper bilgisayarlarda, sunucularda ve el kameralarında verilerin sürekli olarak saklanmasını sağlayan donanım elamanıdır. İşletim sistemleri ve sürekli çalışması gereken yazılımlar sabit disk üzerinde tutulur. Şekil : 3,5 İnçlik sabit diskin yapısı Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 13

14 Sabit Disklerin temel görevi, içerisine yazılan bilgiyi tutmak ve istenildiği zaman bu bilgileri geri vermektir. Sabit diskler aslında basit birer mıknatıstır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte sabit diskler, hibrid sabit disk ve bütünleşmiş flaş bellekten oluşan Solid State Drive ye dönüşmüştür. Sabit diskler, dönen disklerden oluşan cihazlardır. Bu disklerin yüzeyleri manyetik özelliğe sahiptir. Bu diskler üzerinde bilgisayar verisi olan 1 ve 0 lar meydana gelir. Her diskin yüzeyi, manyetik alan etkisine sahip, manyetik bir bantla kaplanmıştır. Disk plakaları manyetik olmayan alüminyum ya da cam gibi malzemelerden yapılmaktadır. Disklerin yüzeyine çok yakın okuma/ yazma kafaları vardır. Her kafanın üzerinde Mapnetorezistif (MR) bir algılayıcı bulunmaktadır. Yazma/okuma kafası, diskin yüzeyinden geçtikçe MR algılayıcısında direnç değişimi meydana gelir. Analog direnç değişimi değerlendirilip sayısal verilere çevrilir. Sabit diskin içinde, disklerin bağlı olduğu bir iğne vardır. Diskler arasında ortak bir kola bağlı bulunan yazma/okuma kafası bulunur. Taşıyıcı kol, kafaların yay şeklinde hareket etmesini sağlayarak tüm yüzeyin okunmasını sağlar. Böylece her bir kafa karşılık geldiği diskin tüm yüzeyini tarayabilir. Teknolojinin gelişmesiyle yeni sabit diskler HDD (Hard Disc Driver) dışında, SSD (Solid State Driver) ve HHD (Hybrid Hard Driver) olarak piyasada kullanlımaya başlandı. HDD sabit diskler mekanik yapıya sahip oldukları için bant genişliği sınırlanmaktadır. Çünkü dönüş hızları ve eksensel hareket kabiliyetleri, elektronik yapılara göre oldukça düşüktür. Fakat veri kurtarma kabiliyeti en iyi sabit disk modelleridir. Şekil : SSD (Solid State Driver) sabit disk SDD sabit diskler verileri SDRAM ve flash hafıza yapılarında tutan sürücülerdir. Mekanik parçaları olmadığı için performansı daha iyi, sessiz çalışmakta ve güç gereksinimi daha düşüktür. Dezavantajı veri kurtarma olanaklarının az olmasıdır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 14

15 HHD sabit diskler, SSD ve HDD karışımı melez bir yapıya sahiptirler. HHD sabit diskler, flash hafıza içeren yüksek boyutta tampon belleğe sahip sabit disklerdir. Mekanik sisteme göre daha hızlı olan flash yapı kullanılarak disk erişimlerindeki bekleme süreleri azaltılmaktadır. Sabit disklerin bilgisayarlara iletişimi için çeşitli ara birimler vardır. Sabit diskin bilgisayara bağlanabilmesi için hem sabit diskin hem de ana kartın o arabirimi desteklemesi gerekmektedir. Bu arabirim türleri: ST506 - Günümüzde artık kullanılmayan bu denetleyici okuma ve yazma hızı bakımından oldukça yavaş kalmaktadır. En fazla 16 kafa sayısını destekleye bilmekteydi. IDE yılında Western Digital firması tarafından geliştirilen, sabit disk ve ana kart arasındaki iletişimi ayarlayan standart. En yaygın kullanılan modeldir. S-ATA (SATA veya Serial ATA) yılında değişik bilgisayar firmaların işbirliği ile kararlaştırılan yeni ve daha hızlı standart. Ultra ATA'ya seçenek olarak çıkmıştır itibari ile yeni bilgisayarlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. SCSI 'da yürürlüğe geçen, özellikle sunucu bilgisayarlarda kullanılan, çok hızlı ama çok pahalı olan SCSI sabit disklerin bağlanma standardı. USB veya Firewire - Taşınabilir disklerin veya başka dış birimlerim bilgisayarlara bağlanmalarında kullanılan ara birimdir. Dosya sistemi(file system), disk üzerindeki dosyaların organize edilmesi, saklanma biçimidir. İşletim sistemi, sabit diski belli bir düzene göre kullanır ve bu düzene dosya sistemi denir. Aşağıda en çok kullanılan dosya sistemleri yazılmıştır. FAT16: Windows95 in de kullandığı, eski bir dosya sistemidir. Dosyaları adreslemek için 16 bit kullanması sebebiyle en fazla 2 GB'lık sabit disk bölümlerini desteklemektedir. Sabit diskin yapısı Sabit diskin yapısı FAT32: FAT16 dan daha gelişmiş bir dosya sistemidir. Adresleme için 32 bit kullanması sayesinde sabit disk bölümlerini 2 TB'a kadar desteklemektedir. FAT32 dosya sistemi 4 GB'tan büyük dosyaları saklayamamaktadır. NTFS: Microsoft tarafından geliştirilen dosya sistemidir. FAT dosya sistemleri, Linux'un temel mantığı olan dosya izin sistemini desteklememektedir. NTFS ise, her ne kadar dosya izinlerini desteklese de, bu konuda Linux'tan farklı bir yöntem kullanmaktadır. ext2: Çok yetenekli bir Linux dosya sistemidir. Dosya izinlerini desteklemektedir. İleriye dönük, kolay geliştirilebilen bir dosya sistemi olarak tasarlanmıştır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 15

16 ext3: Ext2 nin bütün özelliklerine sahip bir dosya sistemidir. Ext2'nin özelliklerine ek olarak, ext3'e günlükleme özelliği eklenmiştir. Bu özellik, herhangi bir sistem çökmesi durumunda geri kurtarma olayının çok daha kolay yapılmasını sağlar Giriş ve Çıkış Birimleri Bilgisayara bilgi girmek ve de işlenen bilgilere ait sonuçları yansıtmak için kullanılan birimlere Giriş/Çıkış birimleri denir. Üç başlık altında toplanabilir. Giriş Birimleri Klavye, Fare, Işıklı Kalem, Barkod okuyucu, Tarayıcı (Scanner), Optik Okuyucu, Mikrofon, Bilgisayara sadece bilgi girilmesinde kullanılan birimlerdir. Çıkış Birimleri Ekran, Yazıcı, Plotter (çizici),hoparlör Bu birimler sadece bilgisayarda işlenen verilere göre sonuç almak için kullanılırlar. Giriş/Çıkış Birimleri Disk ve disket, Optik Disk ya da CD-ROM lar, Manyeto Optik diskler Bu birimlerin üzerinde bilgi kaydedilebilen hem de bu kaydedilen bilgilerin okunduğu birimlerdir Bağlantı Noktaları Bağlantı noktası bir aygıtın bağlandığı veya sistem ile iletişim kurduğu veri gönderip alabilen noktadır (bazen jak olarak adlandırılır). Konektör ise bir kablonun ucundaki, porta giren parçadır. Seri port, aynı anda tek bir veri iletimi gerçekleştiren, genellikle fare, klavye veya modem gibi hızlı veri iletimine ihtiyaç duyulmayan aygıtları bağlar. Paralel port, aynı anda birden fazla veriyi iletir ve örneğin bir yazıcıyı sistem birimine bağlar. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 16

17 Şekil 1.4-1: Belli Başlı Bilgisayar Portları Bu şemada ise port şekilleri ve isimlendirilmelerini görüyoruz. Bunları ezbere bilmek birçok açıdan kolaylık sağlar. USB portu aracılığıyla, tek bir konektör ile maksimum 127 farklı aygıt bağlanabilir. Diğer port tipleri: FireWire portu, hızlı veri iletimi gerektiren çoklu aygıt tiplerini bağlayabilir. MIDI, esata, SCSI, IrDA ve Bluetooth özel amaçlı portlardır. MIDI portu, sistem birimini bir müzik enstrümanına bağlar. esata portu bir harici SATA hard diskini bilgisayara bağlar. ASCSI portu, sistem birimini disk sürücüleri gibi SCSI çevrebirimlerine bağlar. IrDA portu ve Bluetooth teknolojisi, kablosuz aygıtların kızılötesi ışın dalgaları veya radyo dalgalarıyla bilgisayara sinyal göndermesine izin verir. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 17

18 Özet Bilgisayar donanım ve yazılım ikilisinden oluşan veri işlemek üzere konumlandırılmış makinelerdir.işlemci,ram,sabit disk,anakart gibi donanım parçalarından oluşur.donanımlar anakart üzerinde konumlandırılarak bir kasa içerisinde muhafaza edilir.anakart üzerinde barındırdığı port ve veri yolları vasıtası ile işlemci ve diğer donanımlar arasındaki bağlantıyı sağlar.aynı zamanda anakart üzerinde bulunan küçük bir işletim sistemi olan BIOS ile bilgisayara bağlı olan donanımlar kontrol edilir.işlemci veriyollarından gelen verileri işleyerek ilgili birime gönderir, bu bilgiler anlık olarak bellek üzerinde depolanır.depolama işlemi kalıcı olarak yapılmak istenirse veri sabit disklere taşınır. Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 18

19 DEĞERLENDİRME SORULARI 1) Aşağıdaki bellek türlerinden hangisinin üzerindeki bilgiler bilgisayar kapatıldığında silinir? a) RAM b) ROM c) PROM d) EPROM e) Hepsi 2) Hangisi bilgisayarın özelliklerinden birisi değildir? a) Bilgileri büyük bir hızla istenilen şekilde işler. b) Doğru programlandığında asla yanlış yapmaz. c) Bilgileri yorumlar, geliştirir ve yenilerini üretir. d) Programlanan hiçbir şeyi unutmaz. e) Hiçbiri 3) Bilgisayar donanımını oluşturan birimler nelerdir? a) Klavye + Mouse + Monitör b) Giriş Birimi + Merkezi İşlem Birimi + Çıkış Birimi c) Disket + Hard disk + Cd-Rom d) Ram, Rom e) Hepsi ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI 4) RAM nedir? a) Yalnızca okunabilir belek. b) Bilgilerin taşınması için gereken bellek. c) Üzerine herhangi bir bilgi yazılmayan birim d) Program çalıştırılması için kullanılan geçici bellek. e) Hepsi Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 19

20 5) 2MB kaç KB eder? a) 1024 b) 2000 c) 2048 d) 512 e) ) Aşağıdakilerden hangisi giriş birimidir? a) Tarayıcı b) Yazıcı c) Fare d) Monitör e) Hiçbiri 7) Aşağıdakilerden hangisi çıkış birimi değildir? a) İşlemci b) Yazıcı c) Harddisk d) Monitör e) CD-RW 8) Bilgisayarlarda sayı sistemlerinden hangisi kullanılır? a) 256'lı sayı sistemi b) 16'lı sayı sistemi c) 10'lu sayı sistemi d) 2'li sayı sistemi e) 8'li sayı sistemi ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI 9) Bilgisayarın her türlü elektronik aksamına ne denir? a) Hardware(Donanım) b) Software(Yazılım) c) CPU(İşlemci) d) İnputUnit(Giriş Çıkış) e) İşletim Sistemi Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 20

21 10) Bilgisayarda işlemlerin yapıldığı birim aşağıdakilerden hangisidir? a) Ram b) Anakart c) HDD d) Rom e) CPU CEVAPLAR A C B B C C C D A E Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 21

22 KAYNAKLAR Çukurova Üniversitesi Ders Notları 4. Açıköğretim Fakültesi Ders Notları Bayburt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi 22

CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER

CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri

Detaylı

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir.

Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne donanım denir. Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir. Bilgisayar ve Donanım Ana Donanım Birimleri Anakart (Motherboard,

Detaylı

Donanımlar Hafta 1 Donanım

Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,

Detaylı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı 1 Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri Anakart (Mainboard) İşlemci (Cpu) Ekran Kartı Bellekler Ram Rom Ses Kartı Ağ Kartı TV Kartı Sabit Diskler HDD HHD SSD Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY

Detaylı

Temel Bilgi Teknolojileri -1

Temel Bilgi Teknolojileri -1 Temel Bilgi Teknolojileri -1 Dr. Öğr. Üyesi Aslı Eyecioğlu Özmutlu aozmutlu@bartin.edu.tr 1 Konu Başlıkları Donanım Bileşenleri Harici Donanım Dahili Donanım 2 Donanım Bileşenleri Bilgisayarın fiziksel

Detaylı

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,

Detaylı

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz. Temel Kavramlar-2 Byte = 8 Bit in bir araya gelmesiyle oluşan bellektir. Bilgisayarın tanıdığı harf rakam ve özel karakterlerden her biri 1 byte lık yer kaplar. Yani her bir harfin 1 veya 0 dan oluşan

Detaylı

DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DONANIM 07-08 Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ Donanım nedir? Donanım bilgisayarı oluşturan her türlü fiziksel parçaya verilen verilen addır. Donanım bir merkezi işlem biriminden (Central Processing

Detaylı

Bilişim Teknolojileri

Bilişim Teknolojileri Bilişim Teknolojileri Arş.Görev.Semih ÇALIŞKAN 1.Hafta İÇİNDEKİLER Bilgisayar nedir? Donanım nedir? Yazılım nedir? Giriş nedir? İşlem nedir? Bellek nedir? Çıkış nedir? BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 2. HAFTA BİLGİSAYAR SİSTEMİ, BİLGİSAYARI OLUŞTURAN BİRİMLER VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ ANAKART, İŞLEMCİ VE BELLEKLER SABİT DİSKLER, EKRAN KARTLARI MONİTÖRLER VE DİĞER DONANIM BİRİMLERİ

Detaylı

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayarın Mimarı Yapısı ve Çalışma Mantığı Bilgisayarı yapısal olarak; bilgilerin girilmesi, girilen bilgilerin belirtilen durumlara

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu Bilgisayar Nedir? Belirli bir sonuç üretmek amacıyla; mantıksal kıyaslamalardan sonuç çıkarabilen, büyük miktarlarda bilgiyi depolayabilen ve gerektiğinde bu bilgileri

Detaylı

Temel Bilgisayar Bilgisi

Temel Bilgisayar Bilgisi Temel Bilgisayar Bilgisi BİL131 - Bilişim Teknolojileri ve Programlama Hakan Ezgi Kızılöz Bilgisayarların Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen

Detaylı

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi Kullanıcı Ham Veri İşlenmiş Veri Kullanıcı Giriş İşleme Çıkış Yazılı Çizili Saklama Server PC Laptop PDA (Personal Digital Assitance) Netbook Tablet PC BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM Scanner (Tarayıcı)

Detaylı

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Nedir? Bilgisayar; Kullanıcıdan aldığı bilgilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilen, Yaptığı işlemleri saklayabilen, Sakladığı

Detaylı

PORTLAR Bilgisayar: VERİ:

PORTLAR Bilgisayar: VERİ: PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan

Detaylı

SORULAR (37-66) Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur?

SORULAR (37-66) Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur? SORULAR (37-66) SORU -37 Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur? A) ISA B) AGP C) PCI D) PCI-e SORU -38 Aşağıdakilerden hangisi yavaş olması sebebiyle günümüz anakartlarında

Detaylı

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU 1 2 KURS MODÜLLERİ 1. BİLGİSAYAR KULLANIMI 3 1. Bilişim (Bilgi ve İletişim) Kavramı Bilişim, bilgi ve iletişim kelimelerinin bir arada kullanılmasıyla meydana gelmiştir. Bilişim, bilginin teknolojik araçlar

Detaylı

DONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi

DONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi DONANIM VE YAZILIM Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Bilgisayar Kendisine verdiğimiz bilgileri istediğimizde saklayabilen, istediğimizde geri verebilen cihaza denir. Donanım, Yazılım Bilgisayar Donanım

Detaylı

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU Bilgisayar Donanımı Temel Birimler ve Çevre Birimler Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU İçerik Bilgisayarın birimleri; Giriş Çıkış Depolama İşlem Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri

Detaylı

Bilgi ve iletişim teknolojileri

Bilgi ve iletişim teknolojileri Bilgi ve iletişim teknolojileri 1 Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim ihtiyacı 30\2 Bilişim

Detaylı

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince

Detaylı

BİLGİSAYAR DONANIMI. Donanım Nedir? Donanım Aygıtları. Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad.

BİLGİSAYAR DONANIMI. Donanım Nedir? Donanım Aygıtları. Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad. Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümüne verilen ad. BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Aygıtları Giriş aygıtları, İşlemci, Depolama aygıtları, Çıktı aygıtları, Çevresel aygıtlar

Detaylı

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM SİSTEM BİRİMİ ÇEVREBİRİMLERİ Ana Kart (Mainboard) Monitör İşlemci

Detaylı

ÜNİTE:1. Bilgisayara Giriş ÜNİTE:2. İşletim Sistemleri ÜNİTE:3. Ofis Yazılımları-Sözcük İşlemciler ve Belge Sistemleri ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Bilgisayara Giriş ÜNİTE:2. İşletim Sistemleri ÜNİTE:3. Ofis Yazılımları-Sözcük İşlemciler ve Belge Sistemleri ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Bilgisayara Giriş ÜNİTE:2 İşletim Sistemleri ÜNİTE:3 Ofis Yazılımları-Sözcük İşlemciler ve Belge Sistemleri ÜNİTE:4 Ofis Yazılımları-Sözcük İşlemciler ve Belge Sistemleri ÜNİTE:5 1 Ofis Yazılımları-Sözcük

Detaylı

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü BİLGİSAYAR DONANIMI Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü Donanım Nedir? Giriş aygıtları İşlemci Depolama aygıtları Çıkış aygıtları Çevresel aygıtlar Giriş Aygıtları

Detaylı

KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ

KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi KONU 1 BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince çeşitli bilgileri

Detaylı

İşletim Sistemleri (Operating Systems)

İşletim Sistemleri (Operating Systems) İşletim Sistemleri (Operating Systems) 1 İşletim Sistemleri (Operating Systems) Genel bilgiler Ders kitabı: Tanenbaum & Bo, Modern Operating Systems:4th ed., Prentice-Hall, Inc. 2013 Operating System Concepts,

Detaylı

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları Bellekler İç Bellekler ROM Bellek RAM Bellek Dış Bellekler Sabit Disk Sürücüleri

Detaylı

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri ANAKART Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri İletişim Birimleri Bellek Birimleri Depolama Birimleri Anakart Motherboard, Sistem kartı Mainboard gibi isimleri de vardır. Anakart Bilgisayarın en

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ HAFTA: 4 AMAÇLAR: Bilgisayar Donanım Parçaları BİLGİSAYAR KASASI İçine yerleştirilecek olan bilgisayar bileşenlerini dışarıdan gelebilecek fiziksel darbelere karşı korur, elektriksel olarak yalıtır, sahip

Detaylı

Bölüm 4. Sistem Bileşenleri. Bilgisayarı. Discovering. Keşfediyorum 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak

Bölüm 4. Sistem Bileşenleri. Bilgisayarı. Discovering. Keşfediyorum 2010. Computers 2010. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Sistem Bileşenleri Bilgisayarı Discovering Keşfediyorum 2010 Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Sistem Sistem, bilgisayarda veri işlemek amacıyla kullanılan elektronik bileşenleri

Detaylı

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem

Detaylı

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru 1 Konular 1. Bilgisayar Nedir? 2. Bilgisayarın Tarihçesi 3. Günümüz Bilgi Teknolojisi 4. Bilgisayarların Sınıflandırılması

Detaylı

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ I

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ I DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ I KISA ÖZET

Detaylı

Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz.

Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz. Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz. 1. Aşağıdakilerden hangisi ana kart üzerinde yer almaz? A) Bellek B) İşlemci C) Genişleme yuvaları D) Güç kaynağı 2. Aşağıdakilerden

Detaylı

.. YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA GİDERME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ

.. YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA GİDERME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ .... YILI BİLGİSAYAR KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA KURS PLANI KURS MERKEZİNİN ADI ALAN ADI KURSUN ADI. TOPLAM SÜRE BAŞLAMA TARİHİ BİTİŞ TARİHİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 352 SAAT.. /.. /... /.. /. BİLGİSAYAR

Detaylı

TEMEL BĐLGĐ TEKNOLOJĐLERĐ KULLANIMI BÜLENT TURAN

TEMEL BĐLGĐ TEKNOLOJĐLERĐ KULLANIMI BÜLENT TURAN 1 Bilgi Teknolojileri nedir? 2 TEMEL BĐLGĐ TEKNOLOJĐLERĐ KULLANIMI BÜLENT TURAN Bilgi ve iletişim teknolojileri bilginin meydana getirilmesi, yönetilmesi, saklanması, yayılması için kullanılan çeşitli

Detaylı

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta.

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta. 1. Hafta DONANIM KURULUMU Öğr. Gör. Murat YAZICI www.muratyazici.com Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojisi Programı Dersin İçeriği BELLEKLER Belleğin Görevi Bellek

Detaylı

.. YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA GİDERME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ

.. YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA GİDERME KURS PLANI MODÜL SÜRESİ .... YILI BİLGİSAYAR SİSTEM KURULUM BAKIM ONARIM VE ARIZA KURS PLANI KURS MERKEZİNİN ADI ALAN ADI KURSUN ADI. TOPLAM SÜRE BAŞLAMA TARİHİ BİTİŞ TARİHİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 352 SAAT.. /.. /... /.. /. BİLGİSAYAR

Detaylı

Bilgisayarların Gelişimi

Bilgisayarların Gelişimi Bilgisayarların Gelişimi Joseph Jacquard (1810) Bilgisayar tabanlı halı dokuma makinesi Delikli Kart (Punch Card) Algoritma ve Programlama 6 Bilgisayar Sistemi 1. Donanım fiziksel aygıtlardır. 2. Yazılım

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi Nedir?

Bilgisayar Mimarisi Nedir? BİLGİSAYAR MİMARİSİ Bilgisayar Mimarisi Nedir? Bilgisayar mimarisi, diğer mimariler gibi, bir yapı kullanıcısının ihtiyaçlarını belirleme ve bu ihtiyaçları ekonomik ve teknolojik kısıtlamalar dahilinde

Detaylı

AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ.

AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ. AYVALIK ATATÜRK ANADOLU LİSESİ BİT. DERSİ ÇALIŞMA SORULARI YANLIŞLIK VE YAZIM HATALARI NEDENİYLE TEREDDÜTE DÜŞDÜĞÜNÜZ SORULARI SORUNUZ. 1. Günümüz bilgisayarlarında yaygın olarak kullanılan RAM bellek

Detaylı

BİLGİSAYAR DONANIMI KONU: ANAKART RAM-ROM ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: SINIFI:1/B

BİLGİSAYAR DONANIMI KONU: ANAKART RAM-ROM ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: SINIFI:1/B KONU: ANAKART RAM-ROM BİLGİSAYAR DONANIMI ADI: KÜBRA SOYADI: ŞAHİN NO: 155511106 SINIFI:1/B ADI: SELMA SOYADI: ÇELİK NO: 165511070 SINIFI:1/B ÖĞRETMEN: YILMAZ EROĞLU İÇİNDEKİLER ANAKARTIN TARİHÇESİ...3

Detaylı

ANAKART (MOTHERBOARD)

ANAKART (MOTHERBOARD) ANAKART (MOTHERBOARD) ANAKART (MOTHERBOARD) Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakartın Yapısı ve Çalışması Anakart

Detaylı

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8.

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8. İşlemci: İşlemci,kullanıcıdan bilgi almak, komutları işlemek ve sonuçları kullanıcıya sunmak gibi pek çok karmaşık işlemi yerine getirir. Ayrıca donanımların çalışmasını kontrol eder. İşlemci tüm sistemin

Detaylı

1. Hafıza Depolama Araçları. 2. Hafıza Çeşitleri. 3. Hafıza Ölçümü. 4. Bilgisayar Performansı

1. Hafıza Depolama Araçları. 2. Hafıza Çeşitleri. 3. Hafıza Ölçümü. 4. Bilgisayar Performansı DEPOLAMA 1. Hafıza Depolama Araçları 2. Hafıza Çeşitleri 3. Hafıza Ölçümü 4. Bilgisayar Performansı HAFIZA DEPOLAMA ARAÇLARI HARDDİSK ZİPDİSK SSD BELLEK KARTLARI(SD,CF,MMC,MS) FLASH DİSK CD DVD ROM DİSKET

Detaylı

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri ANAKARTLAR Anakartlar, bilgisayarların temel donanım elemanıdır. Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakartın Bileşenleri 1-Yonga

Detaylı

ANAKARTLAR. Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir.

ANAKARTLAR. Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi ANAKARTLAR Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan

Detaylı

BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ

BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ BİLGİSAYAR VE PROGRAMLAMAYA GİRİŞ 1 BİLGİSAYAR NEDİR? Giriş birimleri ile dış dünyadan aldıkları veriler üzerinde aritmetiksel ve mantıksal işlemler yaparak işleyen ve bu işlenmiş bilgileri çıkış birimleri

Detaylı

BELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır.

BELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. BELLEKLER 1- RAM (Random Access Memory) Nedir? Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. Kısaca: RAM bilgisayar için

Detaylı

Bilişim Teknolojilerine Giriş

Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan teknolojilerin bütününe bilişim teknolojileri denir. Bilişim Teknolojisi Girilen verileri saklayan, işleyen,

Detaylı

SİSTEM BAKIM VE ONARIM DERSİ 1.DÖNEM 1.SINAV ÇALIŞMA NOTU

SİSTEM BAKIM VE ONARIM DERSİ 1.DÖNEM 1.SINAV ÇALIŞMA NOTU No Soru Cevap 1 Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların Anakart iletişimini sağlayan elektronik devreye ne ad verilir? 2 Üzerinde, mikro işlemci yuvası, bellek, genişleme

Detaylı

Öğr.Gör. Mehmet Can HANAYLI

Öğr.Gör. Mehmet Can HANAYLI 1 DERS İZLENCESİ 2 SİSTEM MİMARİLERİNE GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat edilmesi gereken alanlar Bilgisayarların sınıflandırılması

Detaylı

TEKRAR DERSİ (Ders 1,2,3,4,5)

TEKRAR DERSİ (Ders 1,2,3,4,5) Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi TEKRAR DERSİ (Ders 1,2,3,4,5) Bilgisayarlar 4 temel unsurdan oluşmaktadır. 1) Giriş birimleri 2) Depolama

Detaylı

Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI. Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY

Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI. Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY Bellekler Ünite 4 Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY 1 Ünite 4 BELLEKLER Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY İçindekiler 4.1. BELLEĞIN YAPISI VE ÇALIŞMASI... 3 4.2.

Detaylı

Bilgisayara Giriş Konular

Bilgisayara Giriş Konular Bilgisayara Giriş Konular Bilgisayara Giriş Bilgisayarın Tanımı Bilgisayarların Tarihçesi İlk Bilgisayarlar Kişisel Bilgisayarlar ve Sonrası Bilgisayarların Yapısı ve Bileşenleri Bilişim Sistemleri ve

Detaylı

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI Enformatik Bölümü - Bilgisayarın tanımı ve tarihçesi Bilgisayar, belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. İlk bilgisayar 1950 yılında yapılmıştır.

Detaylı

C++ Dersi: Nesne Tabanlı Programlama

C++ Dersi: Nesne Tabanlı Programlama C++ Dersi: Nesne Tabanlı Programlama Bölüm 1: Giriş İçerik Bilgisayar Sistemleri Donanım Yazılım Programlama Program Geliştirme Nesne-tabanlı Programlama C++ Programlama Dili 2 Bilgisayar Sistemleri Kısaca,

Detaylı

DEPOLAMA ÜNİTELERİ HARD DİSK SÜRÜCÜ FLOPPY DİSK DRİVE SOLİD STATE DRİVE 1. TAŞINAMAZ DEPOLAMA ÜNİTELERİ 22.12.2015

DEPOLAMA ÜNİTELERİ HARD DİSK SÜRÜCÜ FLOPPY DİSK DRİVE SOLİD STATE DRİVE 1. TAŞINAMAZ DEPOLAMA ÜNİTELERİ 22.12.2015 DEPOLAMA ÜNİTELERİ HARD DİSK SÜRÜCÜ FLOPPY DİSK DRİVE SOLİD STATE DRİVE Veri depolama üniteleri bilgisayar üzerinde yapılan işlemciden elde edilen bilgilerin belirli durumlarla tekrar kullanımı için saklanan

Detaylı

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN Bilgisayar Mühendisliğine Giriş Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN Mikroişlemci Nedir? Bir bilgisayarın en önemli parçası Mikroişlemcisidir. Hiçbir bilgisayar mikroişlemci olmadan çalışamaz. Bu nedenle Mikroişlemci

Detaylı

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir.

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler çağırılma kaynaklarına göre 3 kısma ayrılırlar: Yazılım kesmeleri Donanım

Detaylı

T E M E L K AV R A M L A R. Öğr.Gör. Günay TEMÜR / Teknoloji F. / Bilgisayar Müh.

T E M E L K AV R A M L A R. Öğr.Gör. Günay TEMÜR / Teknoloji F. / Bilgisayar Müh. B İ L G İ S AY A R M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ N E G İ R İ Ş T E M E L K AV R A M L A R BAŞLAYALIM BİLGİSAYAR (COMPUTER) NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle aritmetiksel ve mantıksal işlemler

Detaylı

1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat

1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat 1 DERS İZLENCESİ 2 BİLGİSAYARA GİRİŞ Bilgisayar nedir? Bilgisayarın tarihçesi Bilgisayarın kullanıldığı alanlar Bilgisayarın kullanılmasında dikkat edilmesi gereken alanlar Bilgisayarların sınıflandırılması

Detaylı

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür.

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür. İŞLEMCİLER (CPU) Mikroişlemci Nedir? Mikroişlemci, hafıza ve giriş/çıkış birimlerini bulunduran yapının geneline mikrobilgisayar; CPU' yu bulunduran entegre devre çipine ise mikroişlemci denir. İşlemciler

Detaylı

BİLGİSAYARA GİRİŞ. Transistor: Elektronik devrelerde güçlendirici veya anahtar olarak kullanılan, yarı iletken temelli devre elemanıdır.

BİLGİSAYARA GİRİŞ. Transistor: Elektronik devrelerde güçlendirici veya anahtar olarak kullanılan, yarı iletken temelli devre elemanıdır. ÜNİTE-1 Bilgisayarların Tarihçesi BİLGİSAYARA GİRİŞ Günümüzde geçerli olan anlamı ile bilgisayarların tarihçesi 1943 senesinde ENIAC adlı bilgisayar ile başlamıştır. ENIAC (Elektronik Sayısal Birleştirici

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM Bilgisayar : Kullanıcıdan aldığı bilgiyi işleyip, tekrar kullanıcaya sunan teknolojik alete denir.üç çeşit bilgisayar vardır.bunlar ; Masaüstü,Dizüstü,Tablet. Bilgisayarın Özellikleri : 1. Hızlıdır. 2.Hatasızdır.

Detaylı

Bilgisayara Giriş. Bilgisayarlar ilk geliştirilmeye başlandıklarından bugüne kadar geçen süre içerisinde oldukça değişmişlerdir.

Bilgisayara Giriş. Bilgisayarlar ilk geliştirilmeye başlandıklarından bugüne kadar geçen süre içerisinde oldukça değişmişlerdir. Bilgisayara Giriş Bilgisayarlar ilk geliştirilmeye başlandıklarından bugüne kadar geçen süre içerisinde oldukça değişmişlerdir. Bilgisayarın Gelişimi Bilgisayarlar daha hızlı hesap yapmak için geliştirilen

Detaylı

Sistem Bileşenleri. Discovering. Computers 2010. Bilgisayarı. Keşfediyorum. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak

Sistem Bileşenleri. Discovering. Computers 2010. Bilgisayarı. Keşfediyorum. Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Sistem Bileşenleri Bilgisayarı Discovering Keşfediyorum Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Hedefler Masaüstü bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar ve mobil aygıt gibi sistemler

Detaylı

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır.

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır. 1(13) - Aşağıdaki yazıcı türlerinden hangisinde fotoğrafik resim kalitesinde çıktı elde edilebilinir? A) İğne Uçlu C) Lazer B) Nokta Vuruşlu D) Mürekkep Püskürtmeli 2(11) - Monitörlerle ilgili olarak verilen

Detaylı

BİLGİSAYAR ORGANİZASYONU

BİLGİSAYAR ORGANİZASYONU BİLGİSAYAR ORGANİZASYONU Donanım Bilgisayarın fiziksel bölümü Monitor, klavye, fare Entegreler, kartlar Kablolar Yazılım: Bilgisayarın mantıksal bölümü Programlar: Bilgisayarın gerçekleştireceği komutlar

Detaylı

BİLGİSAYARIN DONANIM BİRİMLERİ VE GÖREVLERİ

BİLGİSAYARIN DONANIM BİRİMLERİ VE GÖREVLERİ BİLGİSAYARIN DONANIM BİRİMLERİ VE GÖREVLERİ Merkezi İşlem Birimi (CPU: Central Processing Unit):Ana İşlem Ünitesi, Merkezi İşlemci ya da kısaca işlemci denir. Bilgisayarın program komutlarını bellekten

Detaylı

CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem

CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem Donanım CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem yaparlar. Güncel hızları GHz seviyeleri ile ifade

Detaylı

ANA KART NEDİR? ANA KART (MAIN BOARD) ANA KARTIN GÖREVİ 07.10.2013

ANA KART NEDİR? ANA KART (MAIN BOARD) ANA KARTIN GÖREVİ 07.10.2013 ANA KART NEDİR? www.sukrukaya.org Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların birbiriyle iletişimine zemin hazırlayan elektronik parçadır. Bilgisayara takılan parçaların hangi

Detaylı

BİLGİSAYAR. Yazılım ve Donanım olmak üzere iki kısımdan oluşur. BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM

BİLGİSAYAR. Yazılım ve Donanım olmak üzere iki kısımdan oluşur. BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM DONANIM NEDİR? BİLGİSAYAR Yazılım ve Donanım olmak üzere iki kısımdan oluşur. BİLGİSAYAR DONANIM YAZILIM DONANIM Donanım somut bir kavramdır. Bu nedenle donanımı, elle tutulur, gözle görülür tüm parçaları

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Merkezi İşlem Birimi (CPU) Merkezi İşlem Birimi (CPU) Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri Bellek Birimleri Merkezi İşlem Birimi (CPU) Bilgisayarınızın beynidir. Bilgisayarlardaki bütün aritmetik, matematik ve mantık hesaplamalarının

Detaylı

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır!

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır! Donanım Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır! Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan

Detaylı

BİLGİSAYARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR BİLGİSAYARLARIN İÇ DONANIMI, ANA BİRİMLERİ VE ÇEVRE BİRİMLERİ

BİLGİSAYARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR BİLGİSAYARLARIN İÇ DONANIMI, ANA BİRİMLERİ VE ÇEVRE BİRİMLERİ BİLGİSAYARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR BİLGİSAYARLARIN İÇ DONANIMI, ANA BİRİMLERİ VE ÇEVRE BİRİMLERİ BİLGİSAYAR NEDİR? Verileri işleyen,veriler üzerinde aritmetiksel ve mantıksal işlemler yapabilen,elde ettiği

Detaylı

DONANIM & YAZILIM Modül 2

DONANIM & YAZILIM Modül 2 Modül 2 MODÜL 2 DONANIM & YAZILIM Donanım Yazılım Nedir? Temel Donanım Bileşenleri İşletim Sistemleri (Win,Pardus,MAC) Laptop Projeksiyon Bağlantıları Projeksiyon Açma Kapama İşletim Sistemi ile Görüntü

Detaylı

BELLEKLER. Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi

BELLEKLER. Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Elektrik ve Elektronik Teknolojisi BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. İşlemciler her türlü bilgiyi

Detaylı

BİT İN TEMEL KAVRAMLARI. 1-BİT ÜRÜNLERİ 2-BİT ÇEŞİTLERİ 3-DONANIM ve YAZILIM TEKNOLOJİLERİ

BİT İN TEMEL KAVRAMLARI. 1-BİT ÜRÜNLERİ 2-BİT ÇEŞİTLERİ 3-DONANIM ve YAZILIM TEKNOLOJİLERİ BİT İN TEMEL KAVRAMLARI 1-BİT ÜRÜNLERİ 2-BİT ÇEŞİTLERİ 3-DONANIM ve YAZILIM TEKNOLOJİLERİ 1 BİLGİSAYAR NEDİR? Giriş birimleri aracılığıyla girilen bilgileri işleme (aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma)

Detaylı

Örnek Sınav Soruları

Örnek Sınav Soruları Örnek Sınav Soruları 1. Aşağıdakilerden hangisi bilgisayar birimlerinden birisi değildir? B) Ekran C) Mouse D) Daktilo 2. Aşağıdakilerden hangisi bilgisayarın hızını etkilemez? A) İşlemci B) Sabit Disk

Detaylı

ANA KARTLAR ANA KARTLAR VE KASALAR

ANA KARTLAR ANA KARTLAR VE KASALAR ANA KARTLAR VE KASALAR ANA KARTLAR 2 ANA KART (MAIN BOARD) 3 ANA KART NEDİR? Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların birbiriyle iletişimine zemin hazırlayan elektronik parçadır.

Detaylı

ANAKART. Bilgisayarın çalışması için gerekli tüm bileşenleri taşıyan ve bu bileşenlerin iletişimini sağlayan temel donanım öğesidir.

ANAKART. Bilgisayarın çalışması için gerekli tüm bileşenleri taşıyan ve bu bileşenlerin iletişimini sağlayan temel donanım öğesidir. ANAKART Anakart Nedir? Anakart ın Tarihçesi Anakart ı Oluşturan Temel Bileşenler Anakart Çeşitleri Anakart Fiyat Aralığı Anakart Nedir? Bilgisayarın çalışması için gerekli tüm bileşenleri taşıyan ve bu

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI. 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar

BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI. 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI 1-Bilgisayar, donanım ve yazılım kavramları 2-Bilgisayar çeşitleri 3-Bilgisayarlar arsındaki farklılıklar Yılmaz DEMİR BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENİ Ünitelerimiz

Detaylı

KADİRLİ ŞEHİT ÖĞRETMEN ORHAN GÖK ANADOLU LİSESİ BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI Boşluklara uygun olan kelimeleri yazınız.

KADİRLİ ŞEHİT ÖĞRETMEN ORHAN GÖK ANADOLU LİSESİ BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÇALIŞMA SORULARI Boşluklara uygun olan kelimeleri yazınız. Boşluklara uygun olan kelimeleri yazınız. İfadelerin yanına Doğru için D / Yanlış için Y yazınız. 1)Bilgisayarı oluşturan parçaların her birine...denir? 2)Bilgisayarda yapılan işlemlerin depolanıp kaydedildiği,

Detaylı

Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Ders Notları. K. Selçuk GÜLİTER / Bilişim Teknolojileri Öğretmeni BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ TEMEL KAVRAMLAR-1

Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Ders Notları. K. Selçuk GÜLİTER / Bilişim Teknolojileri Öğretmeni BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ TEMEL KAVRAMLAR-1 Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Ders Notları K. Selçuk GÜLİTER / Bilişim Teknolojileri Öğretmeni BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ TEMEL KAVRAMLAR-1 BT Temel Kavramları Bilişim teknolojilerinden bahsederken akla

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Bilgi Teknolojisi Temel Kavramları

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Bilgi Teknolojisi Temel Kavramları TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI Bilgi Teknolojisi Temel Kavramları Bilgisayar Nedir? Bilgisayar, aritmetiksel işlemler yapabilen, mantıksal kıyaslamalardan sonuçlar çıkarabilen, yüksek kapasitede veri

Detaylı

Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır?

Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır? Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır? Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim

Detaylı

BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ

BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Öğr. Gör. Özge Öztimur Karadağ 1 Bilgisayarın Tanımı 2 Bilgisayarın Tanımı Bilgisayar belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. 2 Bilgisayarın Temel

Detaylı

Bilgisayar Donanım 2010 BİLGİSAYAR

Bilgisayar Donanım 2010 BİLGİSAYAR BİLGİSAYAR CPU, bellek ve diğer sistem bileşenlerinin bir baskı devre (pcb) üzerine yerleştirildiği platforma Anakart adı verilmektedir. Anakart üzerinde CPU, bellek, genişleme yuvaları, BIOS, çipsetler,

Detaylı

Bilgisayara Giriş 13.11.2012. Bilgisayarlar Dünyası. Bilgisayar nedir? Bilgisayar nedir? Bir Bilgisayarın Bileşenleri. Bir Bilgisayarın Bileşenleri

Bilgisayara Giriş 13.11.2012. Bilgisayarlar Dünyası. Bilgisayar nedir? Bilgisayar nedir? Bir Bilgisayarın Bileşenleri. Bir Bilgisayarın Bileşenleri Bilgisayarlar Dünyası Bilgisayarlar her yerde Bilgisayara Giriş BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ DERS NOTU -1 2 Bilgisayar nedir? Bilgisayar nedir? Bilgisayar, elektronik bir cihazdır ve kendi belleğinde

Detaylı

MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ. Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU

MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ. Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU MİKROİŞLEMCİLER HAFIZA BİRİMLERİ Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU Öğrenme Hedefleri Bu konuyu çalıştıktan sonra: Mikroişlemcili sistemlerde kullanılan bellek türlerini bilecek,

Detaylı

Donanım İÇERİK. Bilgisayarın Birimleri BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI 8.10.2015

Donanım İÇERİK. Bilgisayarın Birimleri BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI 8.10.2015 İÇERİK 2 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI Donanım ÖĞR. GÖR. HASAN ALİ AKYÜREK Bilgisayarın birimleri Giriş Çıkış Depolama İşlem Donanım bileşenleri ve çalışma prensipleri Bilgisayarın Birimleri 3 4

Detaylı

MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU

MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU ANKARA MAMAK MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ Ankara, 2013 Hazırlayan: Mustafa KATLANÇ BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ 1 Bilgisayar Donanım Birimleri Bilgisayar sistemleri, donanım birimlerinin

Detaylı

Bilgisayarların Çeşitleri:

Bilgisayarların Çeşitleri: Bilgisayar nedir?: Tasarlandığı günden bugüne kadar değişik tanımları yapılabilen bilgisayar (computer) aygıtının genel tanımı şu şekilde yapılmaktadır: Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle aritmetik

Detaylı