İnsidans ve Prevalans. İnkonEnans Alakalı DermaEt ( İAD ) INCONTINENCE ASSOCIATED DERMATITIS 27/04/16 TERMİNOLOJİ. İnkonEnans Alakalı DermaEt ( İAD )

Transkript

1 İnkonEnans Alakalı DermaEt ( İAD ) INCONTINENCE ASSOCIATED DERMATITIS İNKONTİNANS DERMATİTİ İAD Türk Yoğun Bakım Hemşireleri Derneği İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ABD Uzm. Hem. Ebru KIRANER 18. Ulusal Yoğun Bakım Kongresi 6-10 Nisan 2016 İdrar ya da dışkı temasına bağlı, deri hasarı olarak tanımlanan inkonenans dermaee 2007 yılında Küresel İAD Uzman Paneli tarasndan İnkonEnans Alakalı DermaEt olarak adlandırılmışvr. TERMİNOLOJİ INCONTINENCE ASSOCIATED DERMATITIS İdrar ya da dışkı temasına bağlı bir deri hasarı söz konusudur Nem (ıslaklık) ile ilişkili ( Moisture associated skin damage MASD) olarak adlandırılan geniş bir deri hastalıkları grubuna dahildir Önemli ölçüde rahatsızlığa, zor, zaman alıcı ve pahalı bir bakım ile birlikte tedaviye de neden olabilir Perineal dermaet Perineal döküntü Bez pişiği Alt bezi dermaee İritan dermaet İnkonEnans Alakalı DermaEt ( İAD ) İnsidans ve Prevalans İAD için kodlama bulunmamaktadır Pek çok ülkede İAD den etkilenen kesin hasta sayısı bilinmemektedir. Prevalas oranı % 5,6 - % 50 Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası Hastalık Sınıflandırması ICD- 10 da bebek bezi dermaee için bir kodlama bulunmakta, İnsidans oranı % 3,4 - % 25 1

2 İAD Riskinin Belirlenmesi İnkonEnanas İAD ye Nasıl Neden Olur? İnkonInans Ipi ( üriner, fekal, üriner fekal ) Ağrı İlaçlar Stratum Korneum, korneositlerin tabakasından oluşur. Stratum Korneum= Derinin Ana Bariyeri Sık inkoninans epizotları ( özellikle fekal) Kapayıcı, Rkayıcı toplama ürünlerinin kullanımı Sağlıksız deri durumu ( yaşlanma, diabet, steroid, yetersiz bakım ) Ateş Bilişsel farkındalıkta azalma HarekeTe azalma Malnutrisyon KriIk hastalık Üst tabaka döküldükçe, ana bariyeri korumak için alra yeni bir korneosit tabakası gelişir. Bu tabakada Korneositlerin içinde doğal nemlendirici faktör Korneositlerin arasında lipit tabakaları Desmozom olarak bilinen protein bağlanvları Bulunmaktadır. İAD- Üriner İnkonEnans- Fekal İnkonEnans İLİŞKİSİ ü İnkonEnans ile birlikte korneositlerin içine su çekilir. Bu aşırı hidrasyon stratum korneumun yapısını bozar. İritan maddeler daha kolaylıkla giriş yapar TEWL; Transepidermal su kaybı artar Derideki bakteriler üreyi daha alkali olan amonyağa dönüştürür ve; Deri daha alkali hale gelir İAD Açısından: Yataga bağımlı/ hareket kısıtlılığı olan hastalarda fekal inkonenans varlığında risk 37,5 kat daha fazladır... Basınç ülseri gelişme riski de fekal inkonenansı olan yeeşkin hastalarda 22 kat daha fazladır Feçes, lipit sindirici ve protein sindirici enzimler içerir. Bu enzimler staratum korneuma zarar verir, amonyak üreemini arurır. JoAnn Maklebust, MSN, RN, CS, NP and Morris A. Magnan, MSN, RN, Defloor et al 2005, Beekcman et al İAD Gelişmesine Katkıda Bulunan Diğer Faktörler İdrar ve feçes ile avlan bazı ilaçlar ( steroidler, kemoterapöek ajanlar ), AnEbiyoEk kullanımı* İdrar ve feçese uzun süre maruz kalma PlasEk arkalıklı koruma malzemeleri ( aşırı hidrasyonu şiddetlendirir) Kalın bir tabaka oluşturan deri koruyucu ürünler Su ve sabunla derinin sık sık temizlenmesi Agresif temizleme tekniği ( banyo lifi, sert bir havlu ile kurulama gibi ) İAD ve Basınç Ülseri Arasında Bir ilişki Var Mı? Bir kez İAD oluştuğunda Basınç Ülseri gelişme riski de artar Basınç ülseri gelişimi ayrıca; İAD Şiddet skorunun artması ile de ilişkilidir Farklı eeyolojilere sahiperler ancak bir arada bulunabilirler Mikroklima ve Sürtünme her ikisinde de etkilidir *Shiu SR, Hsu MY, Chang SC,et al. Prevalence and prediceng factors of inconenence associated dermaees among intensive care paeents. J Nurs Healthcare Res 2013; 9(3):

3 İAD mi, Basınç Ülseri mi? PARAMETRE İAD BASINÇ ÜLSERİ Öykü Üriner ve / veya Fekal İnkonEnans Basınç / Makaslama Semptomlar Yeri Şekli/ Kenarları Görünüm/ Derinliği Enfeksiyon Yanma, ağrı, kaşınv ve karıncalanma Perine, perigenital bölge; kalçalar, gluteal kıvrım,üst uyluğun medial ve posterior yönleri ve bel Etkilenen bölge, belirsiz kenarlarla dağınık, leke tarzında olabilir Ağrı Genellikle kemik çıkınvsı üzerinde ya da bir Vbbi araç gerecin yeri ile ilişkili Belirgin kenarlar veya sınırlar li sağlam deri ( solan veya Solmayan eritemli doku, tam deri solmayan) yüzeysel, kısmi kalınlıkta veya tam doku kaybı olabilir deri kaybı Ölü doku içerebilir Sekonder yüzeysel deri enfeksiyonu ( candida) bulunabilir Sekonder yumuşak doku enfeksiyonu bulunabilir Renk Kırmızı / parlak kırmızı Kırmızı, mor, sarı, siyah olabilir Nekroz NekroEk alan olmaz NekroEk alanlar bulunabilir İAD mi, Basınç Ülseri mi? DİYARE ŞEKLİNDE SIK FEKAL İNKONTİNANAS İAD Reproduced with permission from Catherine Milne, ConnecEcut Clinical Nursing Associates Maklebust J, Magnan MA. Risk factors associated with having a pressure ulcer: a secondary data analysis. Adv Wound Care. 1994;7:25, 27-28, İAD de Değerlendirme İAD de Değerlendirme Üriner ve / veya fekal inkoninansı olan tüm hastalar İAD belirileri açısından her gün en az bir kez değerlendirilmelidir İAD açısından çoklu risk faktörü olan ve diyaresi olan bireyler daha sık değerlendirilmelidir Perine, perigenital bölgeler, kalçalar, gluteal kıvrım, uyluklar, bel, alt karın ve deri kıvrımları ü Maserasyon ü ü Lezyon ü Erozyon veya denudasyon ü Deri enfeksiyonu Değerlendirme ve Önleme Araçları İAD Değerlendirme ve Girişim Aracı ( IAD- IT) Perineal Assessment Tool Nix Evaluated IAD based on: type of irritant, duraeon of contact, condieon of perineal skin, and total number of contribueng factors Perineal DermaIIs Grading Scale Brown Designed to assess the scope of IAD severity and measures changes as a result of nursing interveneons IAD Skin CondiIon Assessment Lutz/Kennedy Generates a cumulaeve score based on area of skin affected, degree of redness and depth of erosion IAD Interven*on Tool (IAD- IT) Junkin Uses descripeons of skin condieons to determine IAD severity Includes interveneons based on skin descripeons 3

4 İAD ŞiddeE Sınıflandırma Aracı İAD ŞiddeE Sınıflandırma KLİNİK TABLO İAD ŞİDDETİ BELİRTİLER Yüksek riskli Hasta Kızarıklık yok Deri intakt Kızarık ( hafif) ancak deri sağlam İAD beliresi yok / - ödem Gluteal yarıkta Deride bozulma var Şiddetli Kızarık Deride bozulma var ( orta şiddetli) / - ödem / - veziküller, büller, deri erozyonu / - deri denudasyonu / - deri enfeksiyonu Değerlendirme ve Klinik gözlem için bir e- öğrenme aracı gelişerilmiş. İAD yi basınç ülserlerinden ayırt etmek için kullanılmışvr. Fekal İnkonEnansı olan erkek hasta İAD Fungal Enfeksiyon Çinko içeren ürün ile İAD YöneEminde «TEMİZLEME» İAD YöneEminde «KORUMA» Deri temizleyiciler; Sıvı, sprey şeklinde, köpük şeklinde, mendil şeklinde olabilir Durulama gerekermeyen ürünler daha avantajlıdır Deri Temizleyiciler standart su ve sabuna göre daha etkili Bu ürünlerin içinde surfaktanlar bulunur İçeriğinde İYONİK OLMAYAN SURFAKTAN İhEva eden ürünler tercih edilmeli Deri koruyucular Krem, merhem, pasta, losyon ve film şeklinde olabilir Ürünün kullanım talimatları doğrultusunda; İdrar ve / veya feçes ile temas eden tüm deriye uygulanır 4

5 İAD YöneEminde «ONARMA» İNKONTİNANSI YÖNETME Onarma, topikal leave on ( deri üzerinde kalan) ürün kullanılarak gerçekleşerilir Lipofilik malzeme ve yağlardan oluşanlar Humektanlar ( stratum korneumun içine su çeker) Fekal inkoninans için Fekal yöneem sistemi (FMS) ya da fekal torbalar kullanılabilir İAD ŞiddeI Risk var Kızarıklık yok Deri intakt ArV Deri Enfeksiyonu GİRİŞİMLER Bakım mendili = (Temizleyicikoruyucu nemlendirici) Bakım mendili Bariyer film Bakım mendili Bariyer film FMS / Fekal torba gibi Üreme sonucuna göre; AnEfungal, topikal anebiyoek İAD ÖNLEME PROTOKOLÜ Toplam Bakım MaliyeIni nasıl etkiliyor Bakım ortamımızdaki prevalans / insidans Yapılandırılmış bir «Deri Bakım Rejimi» NEDEN Önlemeliyiz Önleyemezsek Ne oluyor İAD Önleme Protokolü UygulamaDeğerlendirme 5