BAĞCILAR BELEDĐYESĐ 1

Transkript

1 BAĞCILAR BELEDĐYESĐ 1

2 1 YÖNETĐCĐ ÖZETĐ Bağcılar ilçesi Mekansal Gelişim Strateji Şeması, Bağcıların geleceğinin kurgulanması için birtakım mekansal stratejik kararlar sunmaktadır. Ortak bir vizyon çerçevesinde ortaya konulan stratejiler, hedefler ve eylemler sistematiği içinde önerilen yerel eylem planı ; Bağcıların geleceğini bütüncül bir planlama anlayışı i.inde yeniden ele alınmasına olanak verecek bir belge niteliğinde olacaktır. Bağcılar ndaki güvensiz yapı, aşırı yoğunluk ve ulaşabilirlik zorluğu deprem riskininin azaltılması birinci stratejik öncelik, ardından gelişme fırsatları dikkate alındığında gelişme ve yenileme alanlarının tasarlanması ve ekonomik faaliyetlerin çeşitliliği ve yerel halkın ekonomik gücünün artırılması için ekonomik gelişmenin iyi yönetilmesi, gelir ve eğitim yapısındaki eksiklikler de dikkate alındığında, insan kapasitesinin artırılması ve yeni iş alanlarının yaratılması yönünde yaşam kalitesinin yükseltilmesi, doğal ve yapılaşmış çevre standartlarının düşüklüğü ise kentsel standartların artırılması, ile bütün bunların gerçekleştirilmesi için yeni proje geliştirme anlayışının ortaya konulması, yerel eylem planının önemli ve öncelikli hedefleri haline gelmektedir. Mekansal Gelişme Strateji Şeması, bu alt bölgelerde ve bölgeler arası sistematiği ortaya koyacak olan bir planlama çerçevesini oluşturmak üzere; Odaklar, Bantlar ve Akslar ve yeşil omurga önermektedir. Kentsel Odaklar, Bağcılar ilçesine TEM otoyolundan ve Mahmutbey, Göztepe ve Kemalpaşa ana girişleri ile ilçeye Basın Ekspres Yolundan girişi sağlayan Mahmutbey ve Güneşli kavşaklarıdır. Ayrıca, metro, tramvay, otobüs vb gibi ulaşım modlarının kesişme noktaları ise Bağcılar ın konut alanlarının dönüşümü için önemli mahalle odakları oluşturmaktadır. Gelişme Bandları, TEM Otoyolu çevresi ile Basın Ekspres Yolu olarak ele alınmalıdır. Her iki gelişme bandı Bağcılar ın yerleşimlerinin dönüşümünü tetikleyecek potansiyeli içinde barındırmaktadır. o Basın Ekspres Yolu o TEM Otoyolu Stratejik Akslar ise özellikle batı ile doğuyu ile kuzey ve güneyi buluşturan mevcut aksların geliştirilmesi ile oluşturulacaktır. Doğu Batı Stratejik Aksları; o ĐSTOÇ Aksı o Mahmutbey Göztepe Aksı o Halkalı Çiftlik Aksı o Güneşli Bağcılar Aksı o Bağlar Güngören Aksı Kuzey Güney Stratejik Aksları; o Ticari Aks o Merkez Aksı o Mavi-Yeşil Aks belirlemektedir. Yeşil Omurga ise Bağcılar ilçesinin kentsel satndartlarının arttırılması yönünde Đstanbul Stratejik Plan öngörüleri dikkate alınarak özellikle yoğun konut bölgeleri içinde Ticari Aks ile Mavi Yeşil aksı diagonal kesen ve üzerinde bölge parklarının ve yaya akslarının yer aldığı önemli bir omurgadır. 2

3 BAĞCILAR DÖNÜŞÜM DĐNAMĐKLERĐ; SORUNLAR VE FIRSATLAR 2 Bağcılar, Đstanbul un Avrupa yakasında, kuzeyde, TEM otoyolu, ĐSTOÇ ve Oto Center, Esenler ile Küçükçekmece, doğuda Güngören, güneyde ise Bahçelievler ilçeleri ile çevrili, Đstanbul un en önemli ticaret, sanayi ve yerleşim merkezlerinden biri konumundadır. Bağcılar, özellikle iplik, dokuma gıda metal vb gibi küçük-büyük atölyeler, ticarethaneler, fabrikalar ve ticaret vb gibi ekonomik üretiminin yanı sıra Oto Center ve ĐSTOÇ ile ulusal gazetelerin matbaa ve yönetim merkezlerinin yarattığı potansiyel ve Anadolu nun çeşitli yerlerinden gelenlerin oluşturduğu kültürel yapısı ve Đstanbul un kentsel gelişim şeması içindeki avantajlı konumu ile farklı dinamikler ortaya koymaktadır. Bağcılar Hane Halkı Araştırması 2006 ya göre Bağcılar da yaşayanların büyük bir çoğunluğunun alt gelir grubunda yer alması ve eğitim düzeyinin yüksek olmaması ve işsizlik diğer önemli sorunu oluşturmaktadır. Deprem riskinin azaltılması ve yaşam standartlarının artırılması için Bağcılar da mekansal, toplumsal ve ekonomik gelişmeyi dikkate alan kapsamlı bir dönüşüm süreci başlatılmalıdır. Son 30 yılda üretilen sorunların çokluğu ve çözümlerinin zorluğuna karşın Bağcılar ın kendi iç dinamikleri ve Đstanbul un küresel kent potansiyeli yeni fırsatları da gündeme getirecektir. Bağcılar, gelişme potansiyeli olan en şanslı ilçelerimizin başında gelmektedir. Bağcılar ın batısında bulunan Basın Ekspres Yolu Gelişme bandındaki özel mülkiyetteki arsa ve yapıların dönüşme potansiyeli ile kuzeyde bulunan ĐSTOÇ ve Oto Sanayi ekonomik faaliyetleri bölgenin, Đstanbul un 1. derece alt merkezi olma potansiyeli dönüşümün en büyük fırsatlarını oluşturmaktadır. Fırsatların yanı sıra Bağcılar ın sorunları ve onu bekleyen tehlikeleri de bulunmaktadır. Bağcılar ı bekleyen en önemli tehdit Đstanbul da olması beklenen deprem riskidir. JICA çalışması riskin, Bağcılar için yüksek olduğunu göstermektedir. Ayrıca, Bağcılar da yapılaşmanın çok yoğun ve büyük bir bölümünde imara aykırı olması ve yeşil alan, park ve oyun alanı gibi kentsel servis alanlarının eksikliği ise yaşanabilirlik riski olmak üzere en önemli sorunları oluşturmaktadır. SORUNLAR Niteliksiz çevre Kaçak ve standartları düşük yapıların çokluğu Güvensiz yapı stoku ve yüksek yoğunluk Konut altı imalathaneler Tehlike madde içeren sanayi türleri Eğitim seviyesinin düşüklüğü FIRSATLAR Đstanbul içindeki konumu MĐA 1.derece Alt Merkez Kararı Ulaşım olanakları E6 Bağlantı Yolu, metro, tramvay) Havaalanı bağlantısı Ekonomik çeşitlilik (deri, tekstil, metal sanayi) Kullanımı değişecek büyük alanlar (Basın Ekspres Yolu Cephesi) 3

4 Bağcılar ın dinamik ve potansiyelleri harekete geçirecek olan bir yerel eylem planı nın hazırlanması ve planda belirlenen stratejik hedeflere bütün kesimlerin sahipliliği sağlanmalıdır. Bağcıların dönüşümünü için hedeflenen gelişim stratejisi, ilçe sınırları ve Đstanbul içindeki mekansal ve ekonomik konumunu iyi değerlendirilmek suretiyle doğru kullanmalıdır. Güvenli olmayan yapı stokunun yenilenmesi ve bunun sonucunda ortaya çıkacak olan yeni kentsel doku, Bağcılar da sürekli bir inşaat programını gündemde tutacaktır. Ayrıca, özellikle Basın Ekspres yolundaki yeni proje yatırımları hem inşaat sektörünü harekete geçirecek, hem de hizmet sektörünü de yerel ekonominin itici gücü haline getirecektir. Đstanbul Stratejik Planının Avrupa yakası 1.derece Alt Merkez kararı ile metro ve tramvay çalışmaları, Bağcılar ın mekansal ve ekonomik gelişmesini tetikleyecek önemli altyapı yatırım kararıdır. Sürdürebilir bir büyüme stratejisi oluşturmak için de kamu, özel sektör ve sivil örgütlerle işbirliklerine ve ortaklıklara gereksinim olacaktır. Kesimler arası işbirliği ve entegre çalışma sistemi ise çok ortaklı bir yönetim anlayışını da gündeme getirecektir. 4

5 BAĞCILAR YEREL EYLEM PLANI ĐÇĐN STRATEJĐLER 3 Bağcılar Belediyesi Kurumsal Stratejik Planı Vizyonu, sağlıklı gelişen bir Bağcılar için; Çarpık ve plansız yapılaşmanın önüne geçmiş, Temiz ve sağlıklı çevrede yaşanılan, Çağdaş kent normlarında şehircilik projelerini hayata geçirmiş, Sosyal ve kültürel faaliyetleri ile halkla bütünleşmiş, Hizmet üretiminde mükemmellik merkezi haline gelmiş, Hiç kuşkusuz sözkonusu fırsatların değerlendirilmesi için Bağcılar ın kapsamlı dönüşümünün önemli ana konularını olan; Ekolojiye dayalı kentsel gelişme, Ekonomik kalkınma, Eşitliğe dayalı bir ekonomik ve toplumsal gelişme Bağcılar vizyonunun oluşmasında önemli rol oynayacaktır. hizmette öncü bir belediye olarak koymuştur. Bağcılar vizyonunu oluşturmak, Đstanbul vizyonu çerçevesinde ortaya konulan stratejik hedeflerle çok yakından ilgili olmak durumundadır. Bu nedenle, Đstanbul Stratejik Planı vizyonu çerçevesinde; Merkezi Đş Alanı (MĐA) 1.derece alt merkez ve büyük ölçekli proje geliştirme yaklaşımı,bağcılar ın geleceğinin kurgulanmasının en temel dışsal verilerini oluşturmaktadır. Bir başka deyişle, Bağcılar ın, Đstanbul vizyonu çerçevesinde bir alt-bölgesel merkezi olma potansiyeli bulunmaktadır. Bu potansiyel hem Bağcılar ve hem de diğer ilçe sınırları içinde yaşayanlar için de iş olanakları yaratılması ve ilçeye gelecek olan turistik ziyaretçiler için de yeni fırsatlar ve hizmetler sunacaktır. 5

6 4 BAĞCILAR VĐZYONU Bağcılar vizyonu; bu temel konular çerçevesinde, deprem riskini azaltmaya yönelik eylem öncelikli hedefi ile kısa ve Đstanbul içindeki konumu ve potansiyeli de dikkate alınarak uzun vadeli olarak ortaya konulmalıdır. Bağcılar Kentsel Gelişmesi için; Kentsel mekanın yeni tasarım ilkeleri doğrultusunda geliştirilmesi, Ticaret ve üretim fonksiyonları ile çeşitlendirilen ekonomik yapının güçlendirilmesi, Toplumsal gelişme için yeni fırsatların yaratılması, gibi temel kriterler stratejik hedeflerin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Vizyon; Bağcılar ilçesinin çeşitlenecek ve güçlenecek ekonomik yapısından herkesin eşit yararlanacağı, yaşam kalitesi ve yapı güvenliği nin sağlandığı örnek 6

7 5 HEDEFLER, STRATEJĐLER VE EYLEMLER Bağcılar ndaki güvensiz yapı, aşırı yoğunluk ve ulaşabilirlik zorluğu deprem riskininin azaltılması birinci stratejik öncelik, ardından gelişme fırsatları dikkate alındığında gelişme ve yenileme alanlarının tasarlanması ve ekonomik faaliyetlerin çeşitliliği ve yerel halkın ekonomik gücünün artırılması için ekonomik gelişmenin iyi yönetilmesi, gelir ve eğitim yapısındaki eksiklikler de dikkate alındığında, insan kapasitesinin artırılması ve yeni iş alanlarının yaratılması yönünde yaşam kalitesinin yükseltilmesi, doğal ve yapılaşmış çevre standartlarının düşüklüğü ise kentsel standartların artırılması, ile bütün bunların gerçekleştirilmesi için yeni proje geliştirme anlayışının ortaya konulması, yerel eylem planının önemli ve öncelikli hedefleri haline gelmektedir. 7

8 HEDEF 1: DEPREM RĐSKĐNĐN AZALTILMASI ĐDMP, deprem riskinin azaltılmasına yönelik çalışmaları yerel eylem planının öncelikli ve en önemli stratejik hedefi olarak ele almıştır. St :1.1.Risk Durumunun analizinin yapılması, JICA ve ĐDMP kapsamında risklerin belirlenmesine yönelik önerilen çalışmalar Bağcılar için de yapılmıştır. Çalışma kapsamında zemin açısından riskli mahalleler ve yapıların tespit edilmesi gelecek senaryolarının doğru yazılması açısından önemlidir. Ey:1.1.1.En riskli yapıları hızla tespit etmek, Ey: Mikro bölgeleme çalışmalarını yapmak, St:1.2.Acil Eylem Planı nın (ACEP) hazırlanması, Bağcılar ı kısa vadede deprem riskine dayanıklı hale getirmenin en önemli koşulu yüksek riskli binaların tasfiyesi ve yeniden yapımına ilişkin strateji ve uygulama modellerin geliştirilmesi ile halkın güvenliğinin sağlanmasına yönelik ACEP in hazırlanmasıdır. Ey:1.2.1.Yüksek risk taşıyan yapıları boşaltmak ve yıkmak, Ey:1.2.2.Yıkılan yapılarda oturanlara kalıcı-geçici öneriler sunmak, Ey:1.2.3.Tahliye koridorlarını açmak, Ey:1.2.4.Toplanma alanlarını oluşturmak, Ey:1.2.5.Geçici Yerleşim Alanlarını Hazırlamak, Ey:1.2.6.Önemli kamu binalarının güçlendirmek, Ey:1.2.7.Yanıcı-patlayıcı madde depolayan alanları taşımak, Ey:1.2.8.Acil yardım noktalarını oluşturmak, St:1.3.Halkı Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Programlarının hazırlanması, Halkın deprem riski konusunda bilgilendirilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması konusunda bilinçlendirilmesi için bir iletişim planı hazırlanması ve halkın uygulamalı çalışmalara katılmaları öncelikli strateji olarak belirlenmelidir. Ey: Depreme karşı bilgilendirme ve bilinçlendirme eğitim programını başlatmak, Ey:1.3.2.Halkla ilişkiler programı hazırlamak, (tanıtım,broşür,web sitesi vb) 8

9 HEDEF 2: GELĐŞME VE YENĐLEME ALANLARININ TASARLANMASI Deprem riskinin azaltılmasının yanısıra özellikle kapsamlı dönüşümün gereği olan, sürdürebilir yaşam alanlarının yaratılması ve yeni gelişme fırsatlarının değerlendirilmesi stratejik hedefini ise yeni gelişme alanları ve yenileme alanlarının belirlenmesi olarak ortaya konulmalıdır. St:2.1.Basın Ekspres Yolu Dönüşümü, Bağcılar ın batı kenarını oluşturan Basın Ekspres Yolu, Đstanbul ölçeğinde Merkezi Đş Alanı olma potansiyeli bulunmaktadır. Bağcılar ın batı gelişme aksını oluşturan bölge aynı zamanda giriş kapısı olma potansiyeli taşımaktadır. Bağcılar ın Đstanbul ile bağlantısını sağlayan, özel sektör arsaları ile yüksek dönüşüm potansiyeli olan bir alandır. Đstanbul ölçeğinde geliştirilecek turizm ve ticaret odaklı projelerin hem Bağcılar hem de Đstanbul için yaratacağı değer ve yaratılan değerin bir bölümünün kaynak aktarma yöntemi ile özellikle mahalle yenileme projeleri kapsamında geliştirilecek toplumsal ve ekonomik projeler için kullanılması yeni bir yaklaşım olarak benimsenmelidir. St:2.2.TEM Otoyolu Bandının Geliştirilmesi, E6 bandı üzerinde geliştirilecek olan projeler, Bağcılar ın kuzey giriş kapısı niteliğindeki kentsel odak projesi önemli bir çekim merkezi olacaktır. Özellikle ĐSTOŞ ve Oto Center önemli odak niteliğinde yatırımlardır. Ey:2.2.1.Kuzey Girişi Projesi geliştirmek, Ey:2.2.2.Mahmutbey ve Göztepe Kavşağı Kentsel Odak Projeleri Oluşturmak, Ey:2.1.1.Đstanbul Stratejik Plan 1.derece alt merkez kararını destekleyen girişimler yapmak, Ey:2.1.2.Basın Ekspres Yolu giriş kapısı Kentsel Odak program ve projesi geliştirmek, Ey:2.1.3.Kamu ve özel sektör işbirliği projeleri hazırlamak, Ey:2.1.4.Çapraz finansman projeleri geliştirmek, Ey:2.1.5.Đmar Hakları Transferi Yöntemini Uygulamak, 9

10 St:2.3.Konut Yerleşim Bölgesinin Yenilemesini tetikleyecek akslar ve örnek proje alanlarını geliştirmek St:2.4.Yerleşim Bölgesi için farklı kullanım politikaları geliştirmek Çok yoğun olan konut yerleşim bölgesinin yenilenmesinin yeni mekansal kriterler çerçevesinde yeniden sağlanması gerekmektedir. Yeni mekansal sistemin belirleyicileri ise yeni ulaşım sisteminin omurgasını oluşturacak olan stratejik akslardır. Bu hedefi gerçekleştirmek üzere aşağıda belirlenen eylemler ve örnek projeler geliştirilmelidir. Ey:2.3.1.Doğu Batı Akslarını Yeniden Ele Almak o ĐSTOÇ Aksı o Mahmutbey Göztepe Aksı o Halkalı Çiftlik Aksı o Güneşli Bağcılar Aksı o Bağlar Güngören Aksı Ey:2.3.2 Kuzey Güney Akslarını Değerlendirmek o Ticari Aks o Merkez Aksı o Mavi-Yeşil Aks Ey:2.3.3.Konut transfer alanlarını belirlemek, Ey:2.3.4.Geçici yerleşim alanlarını belirlemek, Ey:2.3.5.Örnek Dönüşüm Projeleri gerçekleştirmek o Göztepe Yanyol o Kemalpaşa Yanyol o Mahmutbey Köyiçi o Evren mahmutbey o Kirazlı Metro Aktarma o Fevziçakmak Bağcılar da yerleşim- üretim ilişkisinin yeniden ele alınması daha güvenli ve yaşanabilir yeni kentsel dokuların oluşturulması için birtakım yeni düzenlemeler zorunlu hale gelmektedir. Bağcılar da faaliyet gösteren sektörlerin önemi ve zorunluluğu dikkate alınarak oluşturulacak stratejilerin aşağıda belirtilen eylemlerin geliştirilmesi önemlidir. Ey:2.4.1.Konut-imalat birlikte kullanım fonksiyonlarını ayırmak için mekansal alternatifler geliştirmek, Ey:2.4.1.Kalıcı bir yaşam çevresinin oluşması için kentsel tasarım ilkeleri geliştirmek ve tanıtım rehberi hazırlamak, 10

11 HEDEF 3: EKONOMĐK GELĐŞMENĐN ĐYĐ YÖNETĐLMESĐ Bağcılar ın en büyük potansiyeli iplik, dokuma gıda metal faaliyetlerinin çeşitliliği ve zenginliğidir. Dönüşümün ortaya çıkaracağı inşaat, hizmet ve turizm sektörlerinin potansiyeli iyi bir yönetim sorununu ön plana çıkaracaktır. St:3.1.Mevcut ekonomik faaliyetlerin yeniden değerlendirilmesi, Bağcılar daki hem mevcut olan endüstrilere ilişkin son derece önemli güçlükler, hem de yeni ekonomik girişimlere ilişkin büyük fırsatlar bulunmaktadır. Güçlüklerin üstesinden gelebilmek için Đlçe nin ekonomik kalkınma potansiyelini iyi değerlendirmek gerekmektedir. St:3.3.Kent ölçeğindeki plan ve yatırım kararlarını iyi değerlendirmek Đstanbul üst ölçekli planlama kararları Bağcılar n geleceği açısından önem kazanmaktadır. Üst ölçekli özellikle Merkezi iş Alanı plan kararı ve önemli ulaşım altyapı yatırım potansiyellerin iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Ey:3.3.1.MĐA nı plan ve programını oluşturmak, Ey:3.3.2.Metro istasyonları potansiyelini değerlendirecek yeni fonksiyonları geliştirmek, Ey:3.1.1.Sektörel Kümelenme çalışması yapmak, Ey:3.1.2.Ekonomik dönüşüm ve gelişim senaryolarını geliştirmek, Ey: Mevcut sektörlerin gelişimi için teşvik konularını araştırmak, St.3.2.Yeni ekonomik faaliyet alanlarının yaratılması, Bağcılar da bulunan ekonomik faaliyetlerin yanısıra özellikle dönüşüm sürecinde gelişecek olan inşaat sektörü ve projelerin hayata geçmesi ile ortaya çıkacak olan turizm, ulaşım ve hizmet sektörlerinin sağlayacağı katma değerlerden yararlanılacak eylemler ve projeler geliştirilmelidir. Yerel işgücünün eğitim ve beceri düzeylerinin arttırılması ekonominin gelişimi için önem taşımaktadır. Bu nedenle de, hem yetişkinlere temel becerileri kazandıracak meslek içi eğitimin verilmesi hem de tüm çocukların okula devamının sağlanmasına yüksek öncelik verilmelidir. Ey:3.2.1.Turizm sektörünü geliştirecek programlar üretmek, Ey: Đnşaat firmalarının kurumsallaşması sağlamak ve işbirliklerini geliştiren çalışmalar yapmak, Ey:3.2.3.Hizmet sektörünün gelişme potansiyelini dikkate alarak eğitim programları geliştirmek, 11

12 HEDEF 4: YAŞAM KALĐTESĐNĐN YÜKSELTĐLMESĐ Kapsamlı dönüşümün en önemli boyutlarından bir diğer olan toplumsal kalkınma için temel ilkesi insana yapılan yatırımdır. Bağcılar da yaşam kalitesinin artırılması için insan kapasitesinin artırılmasına yönelik program ve projelere ağırlık verilmesini gündeme getirmektedir. St:4.1.Yeni Đş Fırsatları Sağlanması Đşsizlerin yeni iş olanaklarına ve düşük gelir gruplarının ise daha yüksek gelirli işlere kavuşmalarını sağlayacak ortamların yaratılması ve dönüşüm süreci içinde gelişecek yeni sektörlerin yaratacağı yeni iş olanaklarından Bağcılıların yararlanabilmeleri için bir eğitim programı hazırlanmalıdır. Ey:4.1.1.Dönüşüm sürecinin gereksinimi olan yeni iş kolları için eğitim programları başlatmak, Ey:4.1.2.Turizm ve sanayi iş kolları için uygulamalı sertifika programları başlatmak, Ey:4.1.3.Đş geliştirme odaklı eğitim programları geliştirmek, St:4.3.Toplumsal ve Bireysel Kapasitenin Artırılması Bağcılar da yoksulluk ve okuma yazma bilmeyen oranının aşağılara çekilmesi ve zaman içinde ortadan kaldırılması için yerel halkın kapasitesinin artırılması ile yakından ilgilidir. Kapasite artırılması ve proje üretiminde halkın etkili olması ve karar süreçlerine katılabilecekleri ortamların yaratılması büyük önem taşımaktadır. Ey:4.3.1.Mahalle Toplum Merkezleri kurmak, Ey:4.3.2.Đş odaklı eğitim programları başlatmak, Ey:4.3.3.Fonlardan yararlanmak üzere proje geliştirme programları başlatmak, St:4.4.Yeni Yaşam alanlarının yaratılması Güvenli olmayan yapı stoku ve niteliksiz çevrenin iyileştirilmesi ve yenilenmesi için yeni yaşam alanlarının yaratılması gerekmektedir. Yeni yaşam alanlarının temel kriterlerinin o alanda yaşayanlarla birlikte geliştirilmesi sürdürebilirlik açısından önemlidir. Ey:4.4.1.Yerleşim alanlarını yeniden tasarlayacak ilke kararlarını saptamak, Ey:4.4.2.Konut işyeri ilişki sistemini yeniden ele almak, St:4.2.Kamu kaynaklarına ulaşım Bağcılar da yaşayan tüm kesimlerin kamu kaynaklarına ulaşabilirliklerinin sağlanması ve başta eğitim ve sağlık olmak üzere kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanabilecekleri ortamların sağlanmalı ve çok düşük olan eğitim seviyesi artırılmalıdır. Ey Halkın tüm kamu hizmetlerinden eşit yararlanma imkanlarını geliştirmek, Ey:4.2.2.Eğitim seviyesini artırmak, 12

13 HEDEF 5 : KENTSEL STANDARTLARIN ARTTIRILMASI Bağcılar da yoğun yapılaşma ve donatı alanlarının eksikliği en büyük sorunlardan biridir. Sorunun çözümü için kentsel arsanın yeniden kullanımı konusunda yenilikçi birtakım araç ve yöntemlerin geliştirilmesi gerekmektedir. Daha fazla yeşil, daha fazla okul ve sağlık alanı yaratılması ve ulaşımın rahat sağlanması için Kentsel standartların yeterince artırılması zorunludur. Ayrıca, Bağcılar ın tarihsel ve kültürel kimliğinin yeniden öne çıkarılması için somut ve somut olmayan mirasımızın korunması ve iyileştirilmesine yönelik çalışmaların başlatılmalıdır. St.5.2.Sosyal altyapı standartlarının artırılması, Yaşam standartlarının artırılmasının en temel koşullarından biri de sağlık, eğitim, kültür vb gibi sosyal altyapı standartlarının artırılmasıdır. Mahalle Yenileme Programları kapsamında geliştirilecek projelerin öncelikleri sosyal altyapı projelerine verilmelidir Ey:5.2.1.Sağlık ve eğitim standartlarını artırmak, Ey:5.2.2.Kültürel ve toplumsal etkinlikleri artırmak, St:5.1.Yeşil alan standartlarının artırılması, St:5.3.Ulaşım sisteminin Đyileştirilmesi, Bağcılar da çok düşük olan yeşil alan miktarının artırılması, tahliye koridorları ve toplanma merkezlerinin oluşturulması ve çağdaş kent yaşamının gereği olan park, yeşil alan gibi mekanların yaratılması için yeni bir yeşil alan sistematiğinin kurulması zorunlu hale gelmiştir. Ey:5.1.1.Yeşil Alan sistematiğini yeniden oluşturmak, Ey:5.1.2.Kent parkları yaratmak, Bağcılar ın Đstanbul içindeki stratejik konumu tüm ulaşım modlarının bölgede yer almasını sağlamaktadır. Önemli olan bu ulaşım modları arasındaki entegrasyonu doğru sağlamak ve bunun sağlayacağı potansiyellerden yararlanacak projeler geliştirmektir. Ey:5.3.1.Toplu taşımacılığı iyileştirecek uygulamaları başlatmak, Ey:5.3.2.Trafik sistemini yeniden gözden geçirmek, 13

14 Belirlenen tüm stratejik hedeflere ulaşmanın, stratejileri gerçekleştirmenin ve eylemleri başarabilmenin en önemli ve olmazsa olmaz koşulu ise yeni bir yönetim ve proje geliştirme anlayışının ortaya konulmasına bağlıdır. HEDEF 6 : YENĐ PROJE GELĐŞTĐRME ANLAYIŞININ ORTAYA KONULMASI Yeni bir kurumsal yapı oluşturma, yeni yasal çerçeve çizilmesi ve yeni finasman modellerinin üretilmesi için önemli stratejilere gereksinim vardır. St.6.1.Đşbirliği Ortamlarını Yaratmak, Bağcılar Belediyesi ve Đstanbul Büyükşehir Belediyesi arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi, ulusal, metropolitan, ilçe ve mahalle ölçeklerindeki yenileme girişimlerinin sağlanması, kamu-özel ve sivil toplum arasındaki işbirliği ortamları yaratılması kapsamlı dönüşümün önemli konularını oluşturmaktadır. Ey: Ulusal, metropol, ilçe ve mahalle ölçeğinde ilişkiler sistemi geliştirmek, Ey:6.1.2.Kamu ve özel sektör işbirliği yöntemleri ve projelerini geliştirmek, Ey:6.1.3.Sivil örgütlerin ve yerel halkın projeye katılım modellerini oluşturmak, St:6.2.Kurumsal Yapıyı Oluşturmak, Yeni bir kurumsal yapının oluşturulması ve yerel halkın projeyi sahiplenmesi ve içinde yer alması için yeni örgütlenmelere ile proje ortaklıklarının oluşturulmasına gereksinim bulunmaktadır. Ey:6.2.1.Proje Geliştirme Ortaklıkları oluşturmak, Ey:6.2.2.Mahalle Geliştirme Ortaklıkları kurmak, Ey:6.2.3.Yerel Ortaklıklar geliştirmek, Ey: Yerel proje liderleri yetiştirmek, St:6.3.Proje Finans Modellerini Geliştirmek, Kamu kaynakların kıt olması ve Bağcılar ın gelişme potansiyeli yeni birtakım proje finans yaklaşımlarının uygulanması için önemli ortamlar sağlamaktadır. Deprem riskini fırsata dönüştürecek, uluslararası ve ulusal fonlardan yararlanılabilecek yeni yöntem ve işbirlikleri geliştirilmelidir. Ayrıca, Bağcılar ın kendi iç dinamiklerinin yaratacağı proje kaynaklarının bir bölümünün kaynağı olmayan projelere aktarılacağı yöntemlerin de ele alınması projelerin başarı şansını artıracaktır. Ey:6.3.1.Proje Finansman Yöntemlerini Geliştirmek, Ey: Kaynak Aktarma Projeleri geliştirmek Ey:6.3.3.Uluslararası fonlar için proje geliştirmek, Ey:6.3.4.Bireysel borçlanma program ve seçenekleri geliştirmek, St:6.4.Uzlaşma için ilke ve yöntemlerin Ortaya Konulması Kentsel Dönüşüm projeleri doğası gereği uzlaşma gerektirir.uzlaşmaya dayalı bir kentsel ve toplumsal gelişme projesi için uzlaşmanın temel ilkeleri ve araçları geliştirilmelidir. Özellikle mekansal dönüşümün sağlanması için birtakım yöntemler geliştirilmelidir Ey:6.4.1.Hak sahipliliği çalışmalarını yapmak, Ey:6.4.2.Gayrimenkul Ekpertiz değerlerini belirlemek, Ey:6.4.3.Uzlaşma için alternatifler üretmek, Ey:6.4.4.Mülkiyetin toplulaştırılması yada Đmar haklarının transferi yöntemlerini geliştirmek, 14

15 BAĞCILAR ĐLÇESĐ, MEKANSAL GELĐŞĐM STRATEJĐ ŞEMASI 6 BAĞCILAR MEKANSAL GELĐŞĐM STRATEJĐ ŞEMASI Bağcılar Stratejik Planı için Stratejiler kapsamında; ortaya konulan stratejik hedefler ve planlamaya baz olacak dönüşüm senaryoları çerçevesinde bir sentez senaryonun temel ilkelerini de oluşturacak olan Bağcılar Mekansal Gelişim Stratejisi çalışması yapılmıştır. Bağcılar Mekansal Gelişim Stratejisi belirlenirken, Bağcılar ın karşı karşıya olduğu en büyük ve öncelikli sorun olan deprem riskine ve yaşam kalitesinin artırılmasına çözüm aranmalıdır. Bu öncelikli sorunun çözümüne paralel olarak niteliksiz yapı stoku ve çevre, kentsel donatı alanlarının yetersizliği, eğitimin eksikliği, yetersiz yaşam koşulları ve işsizlik vb gibi temel sorunların da iyileştirilmesine yönelik çalışmaların da yapılması gerekmektedir. Kısaca, geliştirilecek stratejiler ve senaryoların da temel ortak noktası ise Bağcılar için daha güvenli ve yaşanabilir bir ortamın yaratılmasıdır. Bütün bunları başarmak için izlenecek temel stratejinin, ticaret, sanayi, turizm ve konut gelişimi ve ulaşımı ile Bağcılar da yaşayanların taleplerini içerecek bir şekilde çok boyutlu olmak zorundadır. Bağcılar da yaşanan sorunlar, yalnızca deprem riski nedeni ile konut yerleşiminin yoğun bulunduğu mahallelerde olmadığı ve konut bölgeleri dışındaki alanlarda dönüşüm için büyük potansiyeller bulunması nedeniyle 3 adet bölgede gelişim stratejileri sunmaktadır. Gelişme bölgeleri; o Basın Ekspres Yolu (batı) o E6 Gelişme Bandı (kuzey) o Konut Yerleşim Bölgesi (orta) olarak belirlenmiştir. Belirlenen 5 adet gelişme bölgesi ile bölge içi ve bölgeler arası ilişki sistemini de sağlayacak olan vizyon ve öncü projeler ile yatırım alanları da genel planlama çerçevesinin önemli konularını içermektedir. Mekansal Gelişme Strateji Şeması, bu alt bölgelerde ve bölgeler arası sistematiği ortaya koyacak olan bir planlama çerçevesini oluşturmak üzere; Odaklar, Bantlar, Akslar ve yeşil omurga önermektedir. 15

16 Kentsel Odaklar, Bağcılar ilçesine TEM otoyolundan ve Mahmutbey, Göztepe ve Kemalpaşa ana girişleri ile ilçeye Basın Ekspres Yolundan girişi sağlayan Mahmutbey ve Güneşli kavşaklarıdır. Ayrıca, metro, tramvay, otobüs vb gibi ulaşım modlarının kesişme noktaları ise Bağcılar ın konut alanlarının dönüşümü için önemli mahalle odakları oluşturmaktadır. Gelişme Bandları, TEM Otoyolu çevresi ile Basın Ekspres Yolu olarak ele alınmalıdır. Her iki gelişme bandı Bağcılar ın yerleşimlerinin dönüşümünü tetikleyecek potansiyeli içinde barındırmaktadır. o Basın Ekspres Yolu o TEM Otoyolu 16

17 Stratejik Akslar ise özellikle batı ile doğuyu ile kuzey ve güneyi buluşturan mevcut aksların geliştirilmesi ile oluşturulacaktır. Doğu Batı Stratejik Aksları; o ĐSTOÇ Aksı o Mahmutbey Göztepe Aksı o Halkalı Çiftlik Aksı o Güneşli Bağcılar Aksı o Bağlar Güngören Aksı Kuzey Güney Stratejik Aksları; o Ticari Aks o Merkez Aksı o Mavi-Yeşil Aks belirlemektedir. Yeşil Omurga ise Bağcılar ilçesinin kentsel satndartlarının arttırılması yönünde Đstanbul Stratejik Plan öngörüleri dikkate alınarak özellikle yoğun konut bölgeleri içinde Ticari Aks ile Mavi Yeşil aksı diagonal kesen ve üzerinde bölge parkalrının ve yaya akslarının yer aldığı önemli bir omurgadır. Bağcılar Gelişim Strateji Şeması, Bağcılar ın dönüşümünde önemli gelişim potansiyelleri yaratacak olan Odaklar, Bantlar ve Akslar sistematiği içinde; o Dönüşecek Bölgeler (Basın Ekspres Yolu-Ticari Aks) o Mahalle Yenileme Bölgeleri (Orta Konut Yerleşim Alanı) o Yoğunlaşma Odakları (Kuzey bandı-batı Aks-Odaklar) 17

18 A-Dönüşecek bölgeler, Đstanbul Stratejik Planı öngörüsü kapsamında 1. derece alt merkez kararı ile Basın Ekspres Yolu Bağcılar da sanayinin dönüşümü ve sanayi ile yerleşim alanlarının entegrasyonu kentsel dönüşümün en önemli boyutunu oluşturmaktadır. Bu çerçevede, Đstanbul un alt merkez (merkezi iş alanı) olma potansiyelini taşıyan sanayi bölgenin dönüşümü için Đstanbul ölçeğinde geliştirilecek stratejilere gereksinim olacaktır. Ayrıca, özellikle konut alanları içinde risk yaratan alanlar ile kentsel risk taşıyan üretim alanlarının da dönüşüm kapsamı içinde değerlendirilmesi gerekmektedir. B-Mahalle Yenileme Bölgeleri, Bağcılar ın orta bölgesindeki yoğun konut yerleşimleri içindeki çok riskli yapılar ile daha iyi sağlık ve eğitim hizmetleri ile yol, yeşil alan, vb gibi yetersiz bulunan kentsel servis alanlarının artırılması için mahalle ölçeğinde büyük yenileme operasyonlarına gereksinim vardır. Ayrıca, deprem riski dikkate alınarak tahliye koridorlarının ve acil ulaşım imkanlarının sağlanması için de birtakım alanların tasfiyesi dönüşüm kapsamı içinde değerlendirilmektedir. C-Yoğunlaşma Odakları ise Bağcılar n gelişmesini tetikleyecek ve yapılacak yeni yatırımlar sayesinde yeni iş imkanları ile çapraz proje finansmanı yaratacak alanlardır. Bağcılar Gelişim Strateji Şemasında iki adet yoğunlaşma odağı tespit edilmiştir. Bunlardan birincisi Bağcılar nun kuzey giriş kapısını oluşturacak olan bugünkü ĐSTOÇ ve Oto Merkez ve yakın çevresi ikincisi ise Bağcılar ın Đstanbul ve uluslar arası dünya ile entegrasyonunu sağlayacak olan Batı Aksıdır. Bağcılar Gelişim stratejilerinin uygulanmasına yönelik olarak; o Acil Eylem Planı (ACEP), o Mahalle Yenileme Eylem Planı (MAYEP), o Bağcılar Gelişim Eylem Planı (BAGEP), olmak üzere 3 ana eylem planı çerçevesinde kısa, orta ve uzun vadeli öncü ve vizyon projeleri önerilmiştir. 18

19 Önerilen stratejiler ve geliştirilen projeler, Bağcılar ın geleceğinin kurgulanmasında ve yeniden yapılanmasında önemli roller üstlenecektir. ACEP nı en yüksek önceliği taşımakta ve olası depremin riskini en aza indirmeyi hedefleyen riskli binaların tasfiyesi, tahliye koridorlarının açılması ve toplanma alanlarının yaratılması için kısa vadeli önlemleri ve kriterleri ortaya koymaktadır. MAYEP nı ise güvenlik yapı ve yeterli kentsel standartların sağlandığı yeni yaşam alanlarının yaratılmasına yönelik hedefleri ve projeleri ortaya koymaktadır. Kapsamlı dönüşümün temel ilkeleri olan yerel ekonomin canlandırılması ve toplumsal kalkınmanın yaratılması mahalle yenilemenin en temel stratejilerini oluşturmaktadır. Bütün bunların gerçekleşmesi ve Bağcılar ın sürdürebilir gelişme ilkesi çerçevesinde topyekün geliştirilmesi için Kentsel Gelişim Eylem Stratejilerinin doğru belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle, Bağcılar bünyesinde barındırdığı mekansal, toplumsal ve ekonomik sorunların yanısıra taşıdığı potansiyelleri fırsata dönüştürecek kentsel kapasiteye sahip en şanslı ilçelerden biridir. Bu nedenle potansiyelleri fırsata dönüştürecek olan gelişme stratejilerinin ve vizyon projelerinin doğru kurgulanması için hazırlanacak olan BAGEP in, Bağcılar nun ve Bağcılıların geleceği açısından büyük önemi bulunmaktadır. Hiç kuşkusuz, ortaya konulan plan ve projelerin gerçekleştirilmesi için, o YARATICI PROJE GELĐŞTĐRME YAKLAŞIMINA, (ĐŞBĐRLĐĞĐ,) o YENĐ BĐR MEKANSAL DÜZENLEMEYE, (KENTSEL TASARIM) gereksinim olacaktır. Bu gereksinmelere yanıt arayan bir Yerel Eylem Planı ortaya konulmalıdır. Eylem Planının uygulanabilirliği, planın politikacılar ve yerel halk tarafından sahiplenilmesi oranında başarılı olacaktır. 19

20 BELEDĐYE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJE ALANLARI 7 Bağcılar Belediyesi tarafından Meclis kararı ile belirlenen altı adet Kentsel Dönüşüm Proje Alanı Mekansal Gelişim Strateji Şeması çerçevesinde irdelenmiştir. Sözkonusu alanlardan iki tanesi şemada TEM Gelişme Bandı, bir adedi Mavi Yeşil Aks üzerinde, bir adedi ise Güneşli Bağcılar aksı üzerinde bir diğeri Halkalı Çiftlik aksı ve bir adedi de Mahmutbey köyiçi dir. Ekte föylerde detaylı bilgileri verilen kentsel dönüşüm alanları incelendiğinde TEM yanyolu üzerinde bulunan Göztepe ve Kemalpaşa proje alanları dönüşüm için önemli fırsatlar sunmaktadır. Kentsel Dönüşüm Alanları Öncelik Öneri Sıralaması Göztepe Yan yol 1 Kemalpaşa ile birlikte ele alınmalı Kemalpaşa 1 Göztepe ile birlikte ele alınmalı Fevzi Çakmak 4 Mavi Yeşil Aks içinde değerlendirilmeli Kirazlı Metro 2 Proje alanı genişletilmeli Evren Mahmutbey 3 Halkalı Çiftlik aksı ile birlikte ele alınmalı Mahmutbey Köyiçi 5 Mahmutbey Göztepe aksı ile değerlendirilmeli KENTSEL DÖNÜŞÜM ALANI ĐLANI PLAN ÇALIŞMALARI (1/ /1 000 HAKSAHĐPLĐLĐĞĐ TESPĐT ÇALIŞMALARI ĐŞ PROGRAMI PROTOKOLÜN ĐMZALANMASI Belediye-TOKĐ Kentsel Dönüşüm alanları içinde birinci öncelikli olarak Göztepe ve Kemalpaşa birlikte ardından ise Fevzi Çakmak ele alınmalıdır. Her iki proje alanı ayrı ayrı projelendirilmeli ve uygulamaya eş zamanlı başlanmalıdır. Kentsel Dönüşüm Proje alanları için öneri iş programı aşağıda sunulmuştur. Her iki proje alanında geliştirilecek olan Fikir Projesi ile Hak Sahipliliği çalışması proje geliştirmenin iki önemli aşamasını oluşturmaktadır. HAK SAHĐPLĐLĐĞĐ ESAS TEŞKĐL EDECEK BELGELERĐN TOPLANMASI Elektrik Faturası Su Faturası Ecrimisil, Emlak vergisi v.b. HAK SAHĐPLĐLĐĞĐ TESPĐT FORMLARININ HAZIRLANMASI Bina Tespit Formları Ağaç Tespit Formları Fotoğraf Çekim Formları ARAZĐ GRUPLARININ OLUŞTURULMASI ve ARAZĐ TESPĐTLERĐ U Z L A Ş M A SÖZLEŞMELERĐN ĐMZALANMASI Haksahipleri-Belediye KIYMET TAKDĐR KOMĐSYON RAPORLARININ HAZIRLANMASI 20

21 21

22 22