EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİM YÖNTEMİNİN OTİSTİK BİR ÇOCUĞA İNGİLİZCE KELİME ÖĞRETİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ: HEDEFLENMEYEN BİLGİ ÖĞRETİMİ
|
|
- Chagatai Farhi
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Akademik Araş t ı rmalar Dergisi 2013, Sayı 58, Sayfalar EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİM YÖNTEMİNİN OTİSTİK BİR ÇOCUĞA İNGİLİZCE KELİME ÖĞRETİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ: HEDEFLENMEYEN BİLGİ ÖĞRETİMİ Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Özet Bu araştırmada, eşzamanlı ipucuyla öğretimin otizmli bir çocuğa İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını öğretmede etkili olup olmadığı incelenmiştir. Bununla birlikte araştırmada deneğin, öğretim bittikten bir, iki ve dört hafta sonra da öğrendiği beceriyi sürdürüp sürdüremediği, farklı araç ve kişiye genelleyip genelleyemediği ve sunulan hedeflenmeyen bilgiyi öğrenip öğrenemediği de değerlendirilmiştir. Araştırma, otizm tanısı almış 11 yaşındaki bir erkek denekle yürütülmüştür. Araştırma, haftada iki gün ve günde bir öğretim oturumu ve oturumların tümü bire-bir öğretim düzenlemesi Bu araştırma, Temmuz 2009 da Porto, Portekiz de 1st International Congress on Family, School and Society adlı kongredeve Ekim 2010 da Gaziantep te 20. Ulusal Özel Eğitim Kongresi nde sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Öğr. Gör. Dr., Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü İngilizce Öğretmenliği Anabilim Dalı, [e-posta: iyalcin@uludag.edu.tr] Tel: Dr., Uludağ University, Faculty of Education, Department of Foreign Languages, English Language Teaching Major, [ iyalcin@uludag.edu.tr] GSM: Yard. Doç. Dr., Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü, [e-posta: nakmanoglu@anadolu.edu.tr] Tel: Assist. Prof. Dr., Anadolu University Research Instituteforthe Handicapped, [ nakmanoglu@ anadolu.edu.tr] GSM: Akademik Araştırmalar Dergisi
2 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi şeklinde gerçekleşmiştir. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden yoklama evreli davranışlar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, eşzamanlı ipucuyla öğretimin otizmli bir çocuğa İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretiminde etkili olduğunu, öğretim sona erdikten bir, iki ve dört hafta sonra da bu davranışları sürdürdüğünü ve farklı araç ve kişiye de genelleyebildiğini göstermektedir. Ayrıca, deneğin kendisine sunulan hedeflenmeyen bilgiyi de %100 düzeyinde öğrendiği görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Otizm, İngilizce Kelime Öğretimi, Eşzamanlı İpucuyla Öğretim, Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi Effects Of Simultaneous Prompting Procedure In Teaching English Words To A Child With Autism: Instructive Feedback Abstract This study investigates whether the simultaneous prompting procedure was effective in teaching Turkish equivalents of English words to a child with autism. It also evaluated whether the subject could maintain the learnt skill one, two and four weeks after the end of the instruction, whether he could generalize the skill to a different material and a different person, and whether he had learned the instructive feedback provided. The study was conducted with an 11 year old male subject diagnosed with autism. The study was realized twice on separate days each week, one instruction session a day, and all sessions were realized in one-to-one teaching. A multiple probe design across sets of behaviors was employed in the study. The findings indicated that the simultaneous prompting procedure was effective in teaching Turkish equivalents of English words to a child with autism, that he could maintain these behaviors one, two and four weeks after the end of the instruction, and that he could generalize these behaviors to a different material and a different person. Besides, the subject was observed to have learned at 100% level the instructive feedb Keywords: Autism, vocabulary teaching, simultaneous prompting, instructive feedback 118 Journal of Academic Studies
3 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim GİRİŞ Araştırmalar, genel eğitim sınıflarında gelişimsel yetersizlik ve otistik özellikler gösteren bireylerin kaynaştırılmasının çok sayıda olumlu sosyal ve akademik yararlarının olduğunu göstermektedir. 123 Bununla birlikte alanyazın incelendiğinde başarılı bir kaynaştırmanın, kaynaştırma sürecinin dikkatli bir biçimde planlanması, geliştirilmesi ve gelişimsel yetersizlik gösteren bireylerin gereksinim duydukları gelişim alanlarında özel eğitim desteği almaya devam etmesine bağlı olduğu görülmektedir Bu nedenle araştırmacılar kaynaştırma sınıflarındaki özel gereksinimli öğrencilerde kullanılabilecek öğretim yaklaşımlarını değerlendirmelidirler. Ayrıca, bu yaklaşımlar öğrencinin yararına ve uygulamada öğretmenlerin kolaylıkla kullanabileceği şekilde olmalıdırlar. Eşzamanlı ipucuyla öğretim de genel eğitim ve özel eğitim sınıflarında gelişimsel yetersizlik gösteren öğrencileri desteklemek için kullanılabilecek öğretim yöntemlerinden biridir. 89 Eşzamanlı ipucuyla öğretim, farklı yetersizlik grubundaki bireylere tek basamaklı ve zincirleme becerilerin öğretiminde kullanılan etkili ve verimli bir öğretim yöntemidir. Eşzamanlı ipucuyla öğretim, hedef uyaranın hemen ardından kontrol edici ipucu sunulması ve bireyin bu kontrol edici ipucunu model almasıyla oluşan bir süreçtir. Eşzamanlı ipucuyla öğretimde her denemede kontrol edici ipucunun sunulması nedeniyle bireye bağımsız tepkide bulunma fırsatı tanınmamaktadır. Bu nedenle uyaran kontrolü transferinin 1 PamHunt ve Lori Goetz. (1997). Research on inclusive educational programs, practices, and outcomes for students with severe disabilities. Journal Behavior Education, 31(1): SandraPierce-Jordan ve Karin Lifter. (2005). Interaction of social and play behaviors in preschoolers with and without pervasive developmental disorder. Topics in Early Childhood Special Education, 25(1): HerbertRoeyers. (1996). The influence of nonhandicapped peers on the social interactions of children with a pervasive developmental disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 26(3): Sema BatuveGönülKırcaali-İftar. (2005). Kaynaştıma. KökYayıncılık, Ankara, s BülbinSucuoğluveTehvideKargın. (2010). İlköğretimdeKaynaştırmaUygulamaları. KökYayıncılık, Ankara, s TravisThomson. (2007). Making Sense of Autism. Paul Brookes Publishing, Baltimore, s SheilaWagner. (1999). Inclusive Programming for Elementary Students with Autism. Future Horizons, Arlington, ss Joshua K. Harrower ve Glen Dunlap. (2001). Including children with autism in general education classrooms. A review of effective strategies. Behavior Modification, 25(5): Mark Woleryvd.(1992). Teaching Students with Moderate to Severe Disabilities. New York: Longman Publishing,ss Akademik Araştırmalar Dergisi
4 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi gerçekleşip gerçekleşmediğinin değerlendirilmesi amacıyla, öğretim oturumlarından hemen önce günlük yoklama oturumları düzenlenmektedir Alanyazın incelendiğinde, sayıları gösterme, 14 rakam, saat ve kelime okuma, 15 renkleri tanıma, 16 bağımsız yaşam becerileri (örn., tişört katlama, pantolon asma ve iç çamaşırı katlama) ve boş zaman etkinlikleri (örn., ipod, CD ve DVD çalar kullanma), 17 komşu ülkeleri, haritada nehirleri ve şehirleri gösterme, matematik sembollerini okuma, 18 kilit kullanma, 19 eyaletlerin başkentlerini söyleme, 20 ulaşım araçlarının isimlerini söyleme, 21 kelime tanıma 22 (örn., market raflarındaki yiyecek isimleri), toplumsal işaretleri 10 Paul A. AlbertoveAnne C. Troutman. (2009). Applied Behavior Analysis for Teachers.8.Baskı,Pearson, New Jersey, ss Brain Reichowve Mark Wolery. (2009). Comparison of everyday and every-fourth-day probe sessions with the simultaneous prompting procedure. Topics in Early Childhood Special Education, 29(2): ElifTekin-İftarveGönülKıracaali-İftar. (2006). ÖzelEğitimdeYanlışsızÖğretimYöntemleri. 3.Baskı, Nobel YayınDağıtım, Ankara, ss Woleryvd.,(1992)a.g.m., ss Nurgül Akmanoğlu ve Sema Batu. (2004). Teaching pointing to numerals to individuals with autism using simultaneous prompting. Education and Training in Developmental Disabilities, 39(4): BinyaminBirkan. (2005). Using simultaneous prompting for teaching various discrete tasks to students with mental retardation. Education and Training in Developmental Disabilities, 40(1): Halde D. ÇiftçiveFulya Z.Temel. (2010). A comparison of individual and small group ınstruction with simultaneous prompting for teaching the concept of color to children with a mental disability. Social Behavior and Personality, 38(4): Chad A. Dollar vd. (2012). Using simultaneous prompting to teach independent living and leisure skills to adults with severe intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 33(1): Oğuz Gürselvd. (2006). Effectiveness of simultaneous prompting in small group: The opportunity of acquiring non-target skills through observational learning and instructive feedback. Education and Training in Developmental Disabilities, 41(3): Kathleen S. Fetkovd. (1999). Using simultaneous prompting to teach a chained vocational task to young adults with severe intellectual disabilities. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 34(1): Kenneth D. Head vd. (2011). A comparison of simultaneous prompting and constant time delay procedures in teaching state capitals. Journal Behavior Education, 20(3): ReichowveWolery, a.g.m., ss Dana K.Singleton vd. (1999). A comparison of antecedent propt and test and simultaneous prompting procedures in teaching grocery words to adolescents with mental retardation. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 34(2): Journal of Academic Studies
5 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim 2013 okuma, 23 seslerin öğretimi, 24 fotokopi çekme, 25 becerilerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkili bir biçimde kullanıldığı görülmektedir. Hedeflenmeyen bilgi öğretimi, öğrencilere yeni davranışlar öğretmek için öğretim sürecinde uyarlama yapılmasıdır. Hedeflenmeyen bilgi öğretimine öğretimsel geri bildirim de denir. Bu sürecin kullanımı sırasında öğretmen, öğretim denemelerinde hedeflenen bilgiye ek olarak doğrudan öğretimi hedeflenmeyen ek bir bilgi ekler. Öğretim süresince öğretmen hedef uyaranı verir, öğrencinin tepki vermesi için yanıt aralığını bekler ve öğrencinin doğru tepkisine uygun tepki verdikten sonra hedeflenmeyen bilgiyi sunar. Öğrencinin bu hedeflenmeyen bilgi için tepki vermesi beklenmez ve doğru tepkileri pekiştirilmez. Hedeflenmeyen bilgi öğretimi, çok farklı özür gruplarında ve ağırlık düzeylerinde yer alan okul öncesi çocuklara ve ergenlere hem zincirleme hem de tek basamaklı becerilerin öğretiminde etkili olarak kullanılmaktadır Werts vd. 29 (1995), hedef davranışla ilişkisine bağlı olarak üç tür hedeflenmeyen bilgi öğretimi tanımlamışlardır:(a) Paralel hedeflenmeyen bilgi öğretimi; hedef uyaranın gerektirdiği tepkinin aynısının verilmesidir. Örneğin, eşit bölümler ve yüzdeleri (%25-yüzde yirmi beş), rakamlar ve kelimeleri, paralar ve kelimeleri. (b) Genişletilmiş hedeflenmeyen bilgi öğretimi; hedef uyarandan farklı bir tepkiyi gerekli kılan ve hedef uyaranı genişleten bir ek bilginin sunumudur. Örneğin, ilk yardım araçlarının isimleri ve işlevleri, giyecek isimleri ve hangi mevsim giyildikleri. (c) Yeni hedeflenmeyen bilgi öğretimi; hedef davranıştan farklı tepkiler gerektiren, farklı bir öğretim 23 Elif Tekin-İftar. (2003). Effectiveness of peer delivered simultaneous prompting on teaching community signs to students with developmental disabilities. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 38(1): Rebecca E.Waugh vd. (2009). Using simultaneous prompting to teach sounds and blending skills to students with moderate intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 30(6): Şerife Yücesoy- Özkan ve Oğuz Gürsel. (2006).Zihinsel yetersizliği olanö ğrencilere fotokopiçekmebecerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Öze leğitim Dergisi, 7(2), Kathy A. Parrot vd. (2000). Simultaneous prompting and instructive feedback when teaching chained tasks. Journal ofbehavioral Education, 10(1): Margaret G.Wertsvd. (2011). Acquisition of Instructive Feedback: Relation to Target Stimulus. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 46(1): Margaret G.Wertsvd. (1995). Instructive feedback: Review of parameters and effects. Journal of Behavior Education, 5(1): Wertsvd., (1995) a.g.m. s Akademik Araştırmalar Dergisi
6 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi programı alanındandırlar ve hedef davranışla kavramsal olarak ilgili değildirler. Örneğin, farklı renklerdeki şekillerin isimleri ve renkleri. Alanyazın incelendiğinde öğretim süresince eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak hedeflenmeyen bilgi öğretiminin sunulduğu yalnızca dokuz araştırma bulunmuştur. Yürütülen bu araştırmalarda, kelime tanıma, 30 harita üzerinde Türkiye nin komşularını, illerini ve nehirlerini gösterme, 31 el yıkama, 32 meyve suyu hazırlama, 33 toplumsal işaretleri tanıma, 34 ilk yardım araçlarını tanıma, 35 ürün uyarı etiketlerini okuma, 36 yiyecek ve içecek sembollerini tanıma, 37 becerilerinin öğretildiği görülmektedir. Yukarıda da ifade edildiği gibi alanyazında eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak hedeflenmeyen bilgi öğretiminin sunulduğu yalnızca dokuz, Türkiye de ise yalnızca üç araştırma vardır. Dolayısıyla bu araştırma, eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak hedeflenmeyen bilgi öğretiminin sunulduğu araştırmaların etkililiğine yönelik bulguların genellenebilirligĭni arttırmak ve bu araştırmaları yinelemek amacıyla yürütülmüştür. Tüm bunların yanında alanyazında, otizmi olan bireylere eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak yabancı dil öğretimi üzerine yürütülmüş bir çalışmaya rastlanmamıştır. Ancak, kaynaştırma ortamlarında öğrenim gören otizmli çocuklara farklı bir dilin öğretimi üzerine çalışmalara da gereksinim bulunmaktadır. 30 Ann K.Griffenvd. (1998). The acquisition of instructive feedback: A comparison of continuous versus intermittent presentation schedules. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 33(1): Gürselvd.,a.g.m. ss Parrott vd.,a.g.m. ss John. W. Schusterve Ann. K.Griffen. (1993). Teaching a chained task with a simultaneous prompting procedure. Journal of Behavioral Education, 3(3), ss Kimberly C. Singleton, vd. (1995). Simultaneous prompting in a small group instructional arrangement. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 30(3): ElifTekin-İftarvd. (2003). The effects of simultaneous prompting on teaching expressively identifying the objects: An instructive feedback study. Journal of Disability Development and Education, 50(2): Yücesoy-ÖzkanveGürsel, (2011). Comparison of simultaneous prompting with continuous probe sessions and intermittent probe sessions. EğitimAraştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 45(3), MarkWoleryvd. (1993). Effects of simultaneous prompting and instructive feedback. Early Education and Development, 4(1): Journal of Academic Studies
7 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim 2013 Bu araştırmanın amacı, eşzamanlı ipucuyla öğretimin otizmli bir çocuğa İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretiminde etkili olup olmadığını değerlendirmektir. Bu amaçla araştırmada şu sorulara yanıt aranmıştır: Eşzamanlı ipucuyla öğretim; (a) otizmli bir çocuğun İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını öğrenmesinde etkili midir? (b) deneğin öğretim sona erdikten bir, iki ve dört hafta sonra İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını söyleme becerisini sürdürmesinde etkili midir? (c) İngilizce kelimelerin Türkçe anlamları öğretildiğinde edindiği bu beceriyi farklı bir kişi ve araca genellemesinde etkili midir? (d) deneğin, öğretim sürecinde doğru tepkilerden sonra sunulan hedeflenmeyen bilgiyi (İngilizce sözcüğün okunuşu) kazanmasında etkili midir? (e) doğru tepkilerden sonra sunulan hedeflenmeyen bilgi kazanımı gerçekleştiğinde bu beceriyi farklı kişi ve araca genellemesinde etkili midir? 2. YÖNTEM 2.1.Denek Deneğin araştırmaya katılabilmesi için çeşitli önkoşul beceriler belirlenmiştir. Bu önkoşul becerilerin neler oldukları ve nasıl sınandıkları aşağıda açıklanmaktadır: (a) Kelime okuyabilme: Denekten önüne koyulan 2-3 heceli Türkçe kelimeleri okuması istenmiştir. (b) Kelimeleri ayırt etme: Denekten önüne koyulan 2-3 heceli iki tane Türkçe kelimeden (örn., kalem ve kitap kelimelerinin arasından, Kitabı göster yönergesi verilerek)söylenen kelimeyi göstermesi istenmiştir. (c) Sözel becerileri taklit etme: Deneğe, taklit etmesi için çeşitli yönergeler verilerek (örn., Kitap de. ) taklit etme becerisi sınanmıştır. (d)10 dk. süresince beceri üzerinde kalma: Deneğe, 100 kelimelik bir hikaye, yap-boz gibi etkinlikler sunularak bu etkinlikleri yerine getirmesi için yönerge verilmiştir (örn., Yap-bozu yap. ). Deneğin bir etkinlik üzerinde 5 dk. süre ile çalışıp çalışmadığı gözlenmiştir. Faruk, 11 yaşında bir erkek çocuktur. Faruk a otizm tanısı 3 yaşındayken devlet hastanesinde konulmuştur. Eskişehir Rehberlik Araştırma Merkezi nde (RAM) uygulanan LeitterZekaTesti nde Faruk un zeka bölümü 49 olarak belirlenmiştir. Faruk araştırma sırasında Milli Eğitim Bakanlığı na bağlı bir ilköğretim okulunda 3. sınıf kaynaştırma öğrencisidir. Ayrıca, haftada iki gün birer saat bireysel özel eğitim destek hizmeti almaya devam etmektedir. Faruk, büyük ve küçük kas becerilerinde akranlarının sahip oldukları becerileri sergileyebilmektedir. Sosyal beceriler ve iletişim becerilerinde önemli ölçüde 123 Akademik Araştırmalar Dergisi
8 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi geriliği vardır. Faruk, 3-4 kelime içeren cümleleri taklit edebilmektedir. Gereksinim duyduğunda 1-2 kelimeli cümlelerle iletişimi başlatmakta, üç ya da dört kelimeli sorulara (örn., Okuldaki arkadaşlarının adlarını söyler misin?, En sevdiğin yemek ne?, Bu kim? ) basit cümlelerle yanıt verebilmekte; üzerinde çalışılmakta olan etkinliğe 15 dk.süreyle dikkatini yöneltebilmekte; okuma-yazma bilmektedir. Ayrıca Faruk un eşzamanlı tepki ipucuyla öğretim yöntemiyle sistematik öğretim alma geçmişi vardır Uygulamacı ve Gözlemci Araştırma, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İngilizce Öğretmenliği doktora programına devam eden ve Yabancı Diller Eğitimi Bölümü İngilizce Öğretmenliği Programı nda araştırma görevlisi olarak görev yapan birinci yazar tarafından yürütülmüştür. Uygulamacının daha önce eşzamanlı ipucuyla öğretimle sistematik öğretim sunma deneyimi yoktur. Ancak, çalışmaya başlamadan önce (Özel Eğitim Anabilim Dalı nda doktora programını tamamlamış, otizmli bireylerle çalışma ve eşzamanlı ipucuyla öğretimle sistematik öğretim sunma deneyimi olan) ikinci yazar tarafından uygulamacı eşzamanlı ipucuyla öğretim konusunda bilgilendirilmiştir.daha sonra daaynı denekle hedef davranışların arasında yer almayan 4 kelimeli İngilizce bir set oluşturulmuş ve uygulamacı tarafından,eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak hedeflenmeyen bilgi öğretiminin sunulduğu bir pilot çalışma yapılmıştır. Araştırmanın güvenirlik (gözlemciler arası ve uygulama güvenirliği) verilerini toplamak için eşzamanlı ipucuyla öğretim konusunda bilgi sahibi ve yüksek lisans programını İngiltere de tamamlamış bir öğretim üyesi gözlemci olarak görev almıştır. Gözlemci araştırmanın bağımlı ve bağımsız değişkeni, toplu yoklama, günlük yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumlarının nasıl düzenleneceği, veri toplama formlarının nasıl kullanılacağı konusunda bilgilendirilmiştir Ortam Araştırmanın tüm oturumları, öğrencinin haftada iki kez özel eğitim destek hizmeti aldığı evin çalışma odasında (3m. x 4m.) yürütülmüştür. Bu odada bir çalışma masası, iki sandalye, bir kütüphane ve bir tek kişilik yatak vardır. Odanın zemininde halı bulunmaktadır. Denek ve uygulamacı çalışma masasında karşılıklı oturmuşlardır. Oturumlar sırasında odada uygulamacı, öğrenci ve araştırmanın video ve yazılı kayıtlarını tutan ikinci araştırmacı bulunmuştur. 124 Journal of Academic Studies
9 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim Araç-Gereçler Bu araştırmada otizmli bir çocuğa İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretimi için 10x5 cm. ebadında beyaz kâğıdın üzerine siyah renkte küçük harflerle basılmış kelime kartları kullanılmıştır. Genelleme oturumunda ise cümle kartları kullanılmıştır. Genelleme oturumunda kullanılan cümle kartlarında yazılı olan cümleler 4. sınıf ders kitabında yer alan ve içinde öğretim sürecinde öğretimi yapılan İngilizce kelimelerin bulunduğu cümlelerdir. Araştırmada verileri kaydetmek için dijital bir video kamera ve süre kaydını tutmak için süre-ölçer kullanılmıştır. Yazılı kayıt tutmak amacıyla da, toplu yoklama, günlük yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumları veri toplama formları kullanılmıştır Araştırma Modeli İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkili olup olmadığını belirlemek amacıyla, tek denekli araştırma modellerinden yoklama evreli davranışlar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Deneysel kontrol, birinci davranışın performansındaki değişikliğin yalnızca bağımsız değişken uygulandığında gerçekleşmesi ve bağımsız değişkenin uygulanmadığı diğer davranışlarda önemli bir değişikliğin olmaması ve bu etkinin art-zamanlı olarak bağımsız değişkenin uygulanması ile diğer davranışlarda da yinelenmesi yoluyla kurulmaktadır. 38 Bu araştırmada deneysel kontrol, birinci davranışın performansındaki değişikliğin yalnızca bağımsız değişken uygulandığında artması ve bağımsız değişken uygulanmadığı davranışlarda önemli bir değişikliğin olmaması ile sağlanmıştır. Ayrıca, benzer etki art-zamanlı olarak bağımsız değişkenin uygulanmasıyla ve diğer öğretim setlerinde gerçekleşmesi ile ortaya konmuştur Bağımlı ve Bağımsız Değişken Bu araştırmanın bağımlı değişkeni, öğrencinin sunulan İngilizce kelimenin Türkçe karşılığını söylemesi olarak tanımlanmıştır. Kelimelerin seçimi için günlük hayattan ve 4. sınıf İngilizce ders kitabından isim türünde 70 kelime toplanmıştır. Birinci araştırmacı ve Yabancı Diller Eğitimi Bölümü İngilizce Öğretmenliği Programı nda sesletim dersi veren uzman bir öğretim 38 ElifTekin-İftar. (2012). Çokluyoklamamodelleri.EğitimveDavranışBilimlerindeTek- DenekliAraştırmalar, Tekin-İftar, E. (Ed.), TürkPsikologlarDerneği,Ankara, ss Akademik Araştırmalar Dergisi
10 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi elemanı bu kelimeleri öğrenme yükü 39 açısından dengeleyerek kelime setleri oluşturmak için eleme yapmışlardır. Nation a göre yabancı dildeki bir kelimenin öğrenme yükü, o kelimeyi öğrenmek ve hatırlamak için gereken çaba miktarıdır. Bu şekilde hedef davranış olarak dört İngilizce kelime seti oluşturulmuştur. Toplam 16 kelimeden oluşan setler şu ölçütlere göre yapılandırılmıştır: (1) Tüm kelimeler tek hecelidir. (2) Hiçbir kelime Türkçe konuşanların kelime sonunda üretmede zorluk çektikleri kabul edilen /b/, /d/ ya da /g/ sesbirimleriyle bitmemektedir. (3) Bir öğretim setindeki tüm kelimelerin ilk harfi ve sesbirimi birbirinden farklıdır ve kelimeler mümkün oldukça farklı anlamsal/semantik alanlardandırlar. (4) Hiçbir sette man ve map gibi tek ayrımlı bir kelime çifti yoktur. (5) Bir öğretim setinde ikiden fazla Türkçe karşılık (çeviri) aynı harfle başlamamaktadır. (6) Bir sette bal ve balık gibi benzer sese sahip çeviriler yoktur. (7) Setlerin öğretim sırası yansız atama yoluyla belirlenmiştir. Bu çalışmada kullanılan öğretim setleri ve hedeflenmeyen bilgi uyaranları Tablo 1 de gösterilmektedir. Tablodaki kelime telaffuzları İngiliz İngilizcesi ve Uluslar arasısesletim Alfabesi (IPA) kurallarına göre yazılmış ve kullanılmıştır. Bu araştırmanın bağımsız değişkeni, eşzamanlı ipucuyla öğretimdir. Tablo 1. Öğretim Setleri, Hedeflenmeyen Bilgi Kelimeleri ve Genelleme Cümleleri Öğretim setleri İngilizce kelimeler Türkçe karşılıkları Hedeflenmeyen bilgiler Genelleme kelimeleri 1 toy oyuncak Bu /tɔı/ diye okunur. My lion is in the toy box. farm çiftlik Bu /fɑ:m/ diye okunur. This farm is very big. book kitap Bu /bʊk/ diye okunur. Open your book. chair sandalye Bu /tʃeə/ diye okunur. It s under the chair. 2 meat et Bu /mi:t/ diye okunur. Eat some meat. Star yıldız Bu /stɑ:/ diye okunur. Look at that star. home ev Bu /həʊm/ diye okunur. Let s play computer games at home. chalk tebeşir Bu /tʃɔ:k/ diye okunur. This is a piece of chalk. 3 door kapı Bu /dɔ:/ diye okunur. Point to the door. man adam Bu /mæn/ diye okunur. This man is my uncle. 39 I. S. Paul Nation. (1990). Teaching and Learning Vocabulary.Newbury House, New York, s Journal of Academic Studies
11 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim 2013 cat kedi Bu /kæt/ diye okunur. Where is the cat? fire yangın Bu /faıə/ diye okunur. There is no fire. 4 pen kalem Bu /pen/ diye okunur. It s a pen. foot ayak Bu /fʊt/ diye okunur. Hold your foot. cheese peynir Bu /tʃi:z/ diye okunur. There is some cheese. lamp lamba Bu /læmp/ diye okunur. The lamp is on the table Uygulama Süreci Araştırmanın uygulama süreci, toplu yoklama, hedeflenmeyen bilgi yoklama, günlük yoklama, öğretim, genelleme ve izleme oturumlarından oluşmuştur. Uygulama sürecine, başlama düzeyi verisi elde edebilmek amacıyla, tüm davranışlarda yoklama verisi toplanarak başlanmıştır. Daha sonra ilk davranış setinde öğretime başlanmıştır. Her gün öğretim oturumundan önce günlük ve hedeflenmeyen bilgi öğretimi yoklama oturumları düzenlenmiştir. Denek hedef davranışların tümünde ölçütü karşıladıktan sonra izleme verisi toplanmıştır. Öğretim öncesi ve sonrasında genelleme oturumları gerçekleştirilmiştir. Oturumların tümü bire-bir öğretim düzenlemesi şeklinde gerçekleşmiştir. Ayrıca bütün oturumlar ev ortamında haftada iki gün 18:00-18:30 saatleri arasında gerçekleştirilmiştir. Denemelerin sunuş sırası deneğin tahmin edemeyeceği gelişigüzel bir biçimde gerçekleştirilmiştir. Böylece, uygulama sürecinde karşılaşılabilecek olası sıralama etkisi kontrol altına alınmaya çalışılmıştır Toplu Yoklama Oturumları Tüm öğretim setlerinde eşzamanlı olarak en az üç oturum üst üste kararlı veri elde edilinceye kadar yoklama verisi toplanmıştır. Yoklama oturumlarında kararlı veri elde edildikten sonra ilk davranışta eşzamanlı ipucuyla öğretime başlanmıştır. İlk öğretim setinde öğretim tamamlandıktan sonra tüm öğretim setlerinde ikinci yoklama oturumu düzenlenmiştir. İkinci yoklama oturumunda kararlı veri elde edildikten sonra ikinci öğretim setinde eşzamanlı ipucuyla öğretime başlanmıştır. İkinci öğretim setinde öğretim tamamlandıktan sonra tüm öğretim setlerinde üçüncü yoklama oturumu düzenlenmiştir. Üçüncü yoklama oturumunda kararlı veri elde edildikten sonra üçüncü öğretim setinde eşzamanlı ipucuyla öğretime başlanmıştır. Üçüncü öğretim setinde öğretim tamamlandıktan sonra tüm öğretim setlerinde dördüncü yoklama oturumu düzenlenmiştir. Dördüncü yoklama oturumunda kararlı veri elde edildikten sonra dördüncü öğretim setinde eşzamanlı ipucuyla öğretime başlanmıştır. 127 Akademik Araştırmalar Dergisi
12 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi Dördüncü öğretim setinde öğretim tamamlandıktan sonra tüm öğretim setlerini kapsayacak biçimde son yoklama oturumu düzenlenmiştir. Deneğin dört öğretim setindeki toplam 16 İngilizce kelimeye ilişkin performansını belirleyebilmek için toplam beş toplu yoklama evresi ve her toplu yoklama evresinde toplam üç oturum düzenlenmiştir. Ayrıca her oturumda her bir kelime için iki deneme yapılmıştır. Toplu yoklama oturumlarında şu süreç izlenmiştir: Deneğin dikkatini çalışmaya yöneltmek için yönerge (örn., Faruk, hazır mısın? Çalışalım mı? ) sunulmuştur. Denek çalışmaya hazır olduğunu belirttiğinde uygulamacı deneği sözel olarak pekiştirmiştir. Çalışmanın tanıtımı (örn., Şimdi sana İngilizce kelimelerin anlamlarını soracağım. Anlamını biliyorsan söyle. Bilmiyorsan bekle. )yapıldıktan sonra beceri yönergesi(örn., Faruk, bu kelime ne demek? ) sunulmuştur. Deneğin tepkide bulunması için 4 sn. (yanıt aralığı) beklenmiştir. Deneğin doğru yanıtı sözel olarak pekiştirilmiş yanlış yanıtı ise görmezden gelinerek bir sonraki beceri yönergesi 4 sn. (denemeler arası süre) beklendikten sonra sunulmuştur. Setteki tüm kelimelerin değerlendirilmesi bittikten sonradeneğin çalışmaya katılımı pekiştirilmiştir Öğretimsel Geribildirim Yoklama Oturumları Bu oturumlar, araştırmada öğretimi yapılan davranış setindeki hedeflenmeyen bilgiye ilişkin deneğin performans düzeyini belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Hedeflenmeyen bilgi öğretimi yoklama oturumları, toplu yoklamaların ardından ve toplu yoklama oturumlarına benzer şekilde yürütülmüştür. Ayrıca her oturumda her bir kelime için iki deneme, toplamda sekiz deneme yapılmıştır. Hedeflenmeyen bilgi öğretimi yoklama oturumlarının toplu yoklama oturumlarından tek farkı verilen beceri yönergesinin farklı olmasıdır (örn., Faruk, bu kelimeyi İngilizce olarak nasıl okuruz? ) Günlük Yoklama Oturumları Eşzamanlı ipucuyla öğretimde her denemede kontrol edici ipucu sunulduğu için öğrenciye bağımsız olarak tepki verme olanağı tanınmamaktadır. 40 Bu nedenle günlük yoklama oturumları, uygulama sürecinde öğretim uygulamasıyla öğretimi yapılan beceriye ilişkin, deneğin performans düzeyini belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Günlük yoklama oturumları da toplu yoklama oturumlarına benzer biçimde gerçekleştirilmiştir. Günlük yoklama oturumlarının toplu yoklama oturumlarından farkı, toplu yoklama oturumlarında denekten bütün davranış setlerindeki davranışlara 40 Tekin-İftarveKıracaali-İftar, a.g.m., ss Journal of Academic Studies
13 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim 2013 ilişkin veri toplanırken, günlük yoklama oturumlarında yalnızca öğretim çalışması yapılan davranış setindeki hedef davranışlara ilişkin veri toplanmış olmasıdır. Her bir öğretim oturumundan önce davranış setindeki her bir hedef davranışa ilişkin ikişer defa olmak üzere toplam sekiz deneme gerçekleştirilmiştir. Günlük yoklama oturumlarında beklenen denek tepkileri yoklama oturumlarında beklenen denek tepkilerinin aynısı olmuştur. Kelimelere ait beceri yönergeleri deneğe tahmin edemeyeceği bir sırayla sunulmuştur. Günlük yoklama oturumları, denek hedef davranışa ilişkin ard arda üç oturum %100 düzeyinde doğru tepki gösterinceye kadar devam etmiştir. Günlük yoklama oturumlarında deneğin göstermiş olduğu bütün doğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesi ile sözel olarak (örn., Aferin, Çok güzel, Harikasın vb.) pekiştirilmiş, yanlış tepkiler ise görmezden gelinerek bir sonraki denemeye geçilmiştir. Çalışma sonunda deneğin çalışmaya katılım davranışı sürekli pekiştirme tarifesi ile nesnel olarak (örn.,yiyecek ya da küçük kırtasiye gereçleri) ve sözel olarak (örn., Aferin, Teşekkür ederim vb.) pekiştirilmiştir Öğretim Oturumları Öğretim oturumlarında deneğe beceri yönergesi ve kontrol edici ipucu eşzamanlı olarak (0 sn.) sunulmuştur; yani uygulamacı beceri yönergesinin hemen ardından kontrol edici ipucunu sunmuştur. Her bir öğretim oturumunda davranış setindeki her bir hedef davranışa ilişkin üçer defa olmak üzere toplam 12 deneme gerçekleştirilmiştir. Öğretim oturumlarında yanıt aralığı 4 sn. ve denemeler arası süre 3 sn. olarak belirlenmiştir. Öğretimde kontrol edici ipucu olarak sözel ipucu kullanılmıştır. Öğretim oturumlarında deneğin doğru tepkisi, beceri yönergesi ve kontrol edici ipucu sunulduktan sonra deneğe sunulan İngilizce kelimenin Türkçe karşılığını söylemesi olarak tanımlanmıştır. Öğretim oturumları, denek günlük yoklama oturumlarında üç oturum ard arda %100 düzeyinde performans sergileyip ölçütü karşılamasına kadar sürdürülmüştür. Öğretim oturumları şu süreç izlenerek gerçekleştirilmiştir. Uygulamacı ön-ayırdedici uyaranı sunmuştur (örn., Faruk, çalışmaya hazır mısın?, Tamam mı, başlayalım mı? ). Denek, hazır olduğunu belirttiğinde pekiştirilmiştir (örn., Harika, başlayabiliriz ). Uygulamanın tanıtımı yapılmıştır (örn., Şimdi seninle buradaki kelimeleri öğreneceğiz. Önce ben söyleyeceğim sen dinle, sana sorunca da sen söyle ). Beceri yönergesi sunulmuştur (örn., Faruk, bu ne demek? ). Beceri yönergesinin hemen ardından (0 sn.) kontrol edici ipucu sunulmuş (örn., Kedi. Şimdi sen söyle. ) 129 Akademik Araştırmalar Dergisi
14 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi ve yanıt aralığı beklenmiştir (4 sn.). Deneğin doğru tepkileri sözel olarak pekiştirilmiş (örn., Süper! Evet kedi demek. ) ve hedeflenmeyen bilgi sunulmuştur (örn., Faruk, bu İngilizce de kæt diye okunur. ). Deneğin yanlış tepkileri ise görmezden gelinmiştir. Bir sonraki denemeye geçmek için denemeler arası süre (3 sn.) beklenmiştir. Bu öğretim süreci bütün denemeler için aynı şekilde tekrar edilmiştir. Deneğin öğretim oturumlarında göstermiş olduğu doğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesiyle sözel olarak (örn., Aferin çok güzel, Harikasın ) pekiştirilmiştir. Ayrıca oturum sonunda deneğin çalışmaya katılım ve çalışmaya dikkatini yöneltme davranışları nesnepekiştireci ile (yiyecek) pekiştirilmiştir Genelleme ve Hedeflenmeyen Bilgi Genelleme Oturumları Araştırmanın genelleme ve öğretimsel geribildirim genelleme oturumları, toplu yoklama oturumlarına benzer biçimde gerçekleştirilmiştir. Genelleme çalışması araç-gereç ve kişiler arası genelleme biçiminde, hedef kelimelerin geçtiği cümlelerin yazılı olduğu renkli kâğıtlar kullanılarak yapılmıştır. Genelleme çalışması, ön-test ve son-test biçiminde gerçekleştirilmiştir. Birinci toplu yoklama evresinin hemen ardından ön-test oturumu, öğretim çalışmaları tamamlanarak yapılanson yoklama oturumundan sonra ise son-test oturumu gerçekleştirilmiştir. Bir genelleme oturumunda, deneğe davranış setlerindeki her bir davranışa ilişkin ikişer defa olmak üzere toplam 32 beceri yönergesi sunulmuştur. Deneğin yanlış tepkileri görmezden gelinmiştir. Genelleme oturumlarında deneğin gösterdiği doğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesi ile sözel olarak (örn., Aferin, Çok güzel, Harikasın vb.) pekiştirilmiştir. Ayrıca genelleme oturumu sonrasında deneğin çalışmaya katılım davranışları nesne pekiştireci ile (yiyecek) pekiştirilmiştir. Genelleme oturumlarında beklenen denek tepkisi yoklama oturumlarında beklenen denek tepkilerinin aynısıdır İzleme Oturumları İzleme oturumları, deneğin öğretim sona erdikten sonra, öğretim sırasında öğrendiklerini ne düzeyde koruduğunu belirlemek için yürütülmüştür. İzleme oturumları öğretim sona erdikten sonraki birinci, ikinci ve dördüncü haftalarda yoklama oturumlarına benzer biçimde düzenlenmiştir. İzleme oturumlarında pekiştireçler değişken oranlı pekiştirme tarifesi kullanılarak (DOP4) silikleştirilmiştir. Denek,çalışmanın sonunda da çalışmaya katılımı ve uygun davranışları için sözel olarak (örn., Benimle çok güzel çalıştın, teşekkür ederim. ) pekiştirilmiştir. İzleme oturumlarında beklenen denek tepkisi yoklama oturumlarında beklenen denek tepkilerinin aynısıdır. 130 Journal of Academic Studies
15 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim Güvenirlik Araştırmada gözlemciler arası ve uygulama güvenirliği verileri tüm oturumların en az %30 unda yansız atama sonucu belirlenen oturumlar izlenerek toplanmıştır. Araştırmada gözlemciler arası güvenirlik; görüş birliği/ [görüşbirligĭ+görüs ayrılığı] x 100 formülü kullanılarak hesaplanmıştır Araştırmanın gözlemciler arası güvenirlik (bağımlı değişken güvenirliği) verisi, toplu yoklama, hedeflenmeyen bilgi yoklaması, günlük yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumlarında %100olarak bulunmuştur. Araştırmanın uygulama güvenirliği için toplanan veriler gözlenen uygulamacı davranışı/planlanan uygulamacı davranışı x 100 formülü kullanılarak hesaplanmıştır Araştırmada a) araç gereci kontrol etme, b) önayırdedici uyaranı sunma, c) beceri yönergesi sunma, d) kontrol edici ipucunu sunma (öğretim oturumlarında), e) 4 sn. yanıt aralığını bekleme, f) davranış sonrası uygun tepkide bulunma, g) hedeflenmeyen bilgiyi sunma, h) 4 sn. denemeler arası süreyi bekleme davranışlarına ilişkin uygulama güvenirliği verisi toplanmıştır. Araştırmada tüm davranışlara ilişkin uygulama güvenirliği (bağımsız değişken güvenirliği) sonuçları, uygulamacının planlanan basamakları %100 doğrulukla uyguladığını göstermiştir. 3. BULGULAR 3.1. Etkililik Eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak otizmli bir çocuğa İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretimine ilişkin elde edilen veriler Şekil 1 de gösterilmiştir. Şekil 1 de yoklama, uygulama, izleme ve genelleme oturumlarının verileri, deneğin öğretimi yapılan İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını söyleme becerisine ilişkin verdiği doğru tepki yüzdeleri olarak yer almaktadır. Yoklama verileri, deneğin toplu yoklama oturumlarında gösterdiği tepkilerden; uygulama verileri, deneğin günlük yoklama oturumlarında gösterdiği tepkilerden; izleme oturumları, deneğin öğretim sona erdikten bir, iki ve dört hafta sonra düzenlenen izleme oturumlarında gösterdiği tepkilerden, 41 DilekErbaş. (2012). Güvenirlik. Eğitim ve Davranış Bilimlerinde Tek-Denekli Araştırmalar,Tekin-İftar E. (Ed.).TürkPsikologlarDerneği,Ankara,ss MarkWoleryvd. (1988). Effective Teaching: Principles and Procedures of Applied Behavior Analysis with Exceptional Students. Allyn and Bacon,Boston,ss Erbaş, a.g.m. ss Woleryvd.,a.g.m., ss Akademik Araştırmalar Dergisi
16 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi genelleme oturumları öğretim sona erdikten sonra gerçekleştirilen araç-gereç ve kişiler arası genelleme oturumlarından; hedeflenmeyen bilgi verileri ise, hedeflenmeyen bilgi yoklama oturumlarından elde edilen verilerden oluşmaktadır. İzleyen bölümde, deneğin eşzamanlı ipucuyla öğretim uygulamasıyla kendisine öğretilen İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını söylemesine ilişkin performans düzeyleriyle ilgili açıklamalara yer verilmektedir. Faruk tüm setlerin başlama düzeyi yoklama evrelerindeingilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını söylemeye ilişkin ortalama %0 düzeyinde doğru tepki sergilemiştir. Eşzamanlı ipucuyla öğretimin sunulduğu uygulamalar başlatıldığında uygulama evresinde Faruk a öğretilen öğretim setlerinin eğilim ve düzeylerinde ilerleme olduğu ve Faruk un toplam dört öğretim setinde yer alan İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını söylemeye ilişkin ölçütü karşılayarak %100 düzeyinde doğru tepki gösterdiği görülmektedir. Öğretim setlerinde ölçüt karşılanıncaya kadar toplam yedi öğretim ve 15 günlük yoklama oturumu düzenlenmiştir. Öğretim süresince Faruk la toplam 84 öğretim denemesi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, Faruk un dört öğretim setinde ölçütü karşılar düzeyde tepkide bulunması için toplam 18 dk. 56 sn. öğretim süresine gerek duyulmuştur. Günlük yoklama oturumları ise 25 dk. 49 sn. sürmüştür. Faruk un dört öğretim setinde de öğretim sırasında yanlış tepki sergilemediği görülmektedir. Şekil 1 de öğretim verileri yer almaktadır. 132 Journal of Academic Studies
17 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim 2013 Şekil 1. Faruk un dört öğretim setinde yoklama, uygulama, izleme ve genelleme oturumlarında öğretimi yapılan İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını söyleme yüzdeleri. (Y: Yoklama U: Uygulama) 133 Akademik Araştırmalar Dergisi
18 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi Tablo 2.Öğretim Verileri Öğretim setleri Öğretim oturumu Sayısı Öğretim deneme sayısı Öğretim hata sayısı Öğretim süresi (dk:sn) Günlük yoklamasüresi (dk:sn) :14 07: :44 07: :29 05: :29 05:09 Toplam :56 25: İzleme ve Genelleme Eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretimi sona erdikten bir, iki ve dörthafta sonra izleme oturumları düzenlenmiştir. Faruk un birinci, ikinci ve üçüncü öğretim setlerinde ortalama %100, dördüncü öğretim setinde %98.6 düzeyinde doğru tepkide bulunduğu görülmektedir. Araştırmada araç-gereçler ve kişiler arası genelleme oturumları düzenlenmiştir. Faruk un genelleme oturumlarına ilişkin performansı ön-testte %0, öğretim sonrası son-testte ise %100 dür. Eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak gerçekleştirilen öğretim oturumları sonucunda Faruk un İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarını söyleme becerisini farklı araç-gereç ve kişiye genelleyebildiği görülmektedir Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi ve Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi Genelleme Oturumları Faruk un hedeflenmeyen bilgi öğretimi yoklama oturumlarındaki verileri incelendiğinde bütün setlerdeki hedeflenmeyen bilgileri öğrendiği görülmektedir. Tablo 2 de dört öğretim setinde de yer alan hedeflenmeyen bilgi öğretimi yoklama ve genelleme oturumlarından elde edilen doğru tepki yüzdeleri yer almaktadır. Elde edilen veriler incelendiğinde Faruk un dört öğretim setinde yer alan hedeflenmeyen bilgileri (İngilizce kelimelerin okunuşunu) öğrendiği ve farklı araç-gereç ve kişiye de genellediği görülmektedir. 134 Journal of Academic Studies
19 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim 2013 Tablo 3.Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi Doğru Tepki Yüzdeleri Set Yoklama I Yoklama II Yoklama III Yoklama IV Yoklama V Genelleme 1 %75 %100 %100 %100 %100 %100 2 %12.5 %25 %100 %100 %100 %100 3 %0 %50 %50 %100 %100 %100 4 %25 %25 %25 %25 %100 % TARTIŞMA VE SONUÇ Bu araştırmanın amacı, eşzamanlı ipucuyla öğretimin otizmli bir öğrenciye İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretiminde etkili olup olmadığını, becerinin öğretim sona erdikten bir, iki ve dört hafta sonra korunup korunmadığını, farklı bir kişi ve araca genellenebilirligĭnin sağlanıp sağlanmadığını araştırmaktır. Ayrıca, araştırmada otizmli öğrenciye eşzamanlı ipucuyla öğretim sürecinde doğru tepkilerden sonra sunulan hedeflenmeyen bilgi (İngilizce kelimenin Türkçe okunuşu) kazanımının gerçekleşip gerçekleşmediği ve bu davranışın genellenipgenellenmediğide değerlendirilmiştir. İzleyen bölümde araştırma bulguları ışığı altında, çalışma tüm boyutlarıyla tartışılmış ve ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur. Araştırma bulguları eşzamanlı ipucuyla öğretimin otizmli bir öğrenciye İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretiminde etkili olduğunu gösterir niteliktedir. Elde edilen bulgular, farklı yaş ve gelişimsel yetersizlik grubundaki bireylere çeşitli becerilerin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkili olduğunu, becerinin öğretim sona erdikten sonra da korunduğunu ve genellenebildiğinigösteren araştırma bulgularıyla tutarlılık göstermektedir. 45,46,47,48,49,50,51,52,53,54,55,56 45 Akmanoğlu ve Batu, a.g.m.,ss Birkan,a.g.m., ss Çiftçi ve Temel, a.g.m.,ss Dollar vd.,a.g.m., ss Fetko vd.,a.g.m., ss Gürsel vd.,a.g.m., ss Head vd.,a.g.m., ss Akademik Araştırmalar Dergisi
20 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi Hedeflenmeyen bilgi öğretimi verileri, eşzamanlı ipucuyla öğretimin hedeflenmeyen bilgi öğretiminin edinimini kolaylaştıran etkili bir süreç olduğunu göstermektedir. Bir başka ifadeyle, araştırmaya katılan denek doğru tepkilerden sonra sunulan hedeflenmeyen bilgileri öğretim denemelerinde kazanmıştır. Etkili bir öğretim yönteminin öğretim denemelerinde kazandırılmış davranışların sayısını arttırması öğretimsel verimliliği arttıracağı için istendik bir durumdur. Bu açıdan eşzamanlı ipucuyla öğretimin hedeflenmeyen bilgi öğretimindeki etkililiği de burada açıkça görülmektedir Bu çalışmanın bulguları daha önce yürütülen çalışmalarla da tutarlılık göstermektedir. Ayrıca eşzamanlı ipucuyla öğretimin hedeflenmeyen bilgi öğretimindeki etkililiğine yönelik yapılan çalışmaların tamamı zihin özürlü öğrencilerle ve büyük bir bölümü özel eğitim okullarına devam eden öğrencilerle yürütülmüştür. Bu çalışma ise otizm tanısı almış ve normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte kaynaştırma ortamında eğitimine devam eden bir öğrenciyle yürütüldüğü için çalışmanınalanyazına katkı sağladığı düşünülebilir. Araştırmanın etkililik bulgularınınson derece olumlu olmasının yanı sıra, çalışma sırasında gözlemlenen ve önemli olduğu düşünülen birkaç nokta tartışmaya değer görülmektedir. Bunlardan birincisi; araştırmanın uygulamacısının çalışma öncesinde eşzamanlı ipucuyla öğretim deneyimi olmamasına ve alan dışından bir kişi olmasına rağmen, hem uygulama hem de gözlemciler arası güvenirlik verilerinin tüm oturumlarda yüksek olması,eşzamanlı ipucuyla öğretim yönteminin kolay uygulanabilir bir yöntem olduğunu göstermiştir. 52 ReichowveWolery, a.g.m., ss Singleton vd.,a.g.m., ss Tekin-İftar (2003),a.g.m.,ss Waugh vd.,a.g.m., ss Yücesoy-Özkan ve Gürsel, a.g.m.,ss Griffen vd.,a.g.m.,ss Gürsel vd.,a.g.m.,ss Parrott vd.,a.g.m.,ss SchusterveGriffen, a.g.m.,ss Singleton vd., (1995)a.g.m. ss Tekin-İftar (2003), a.g.m. ss Tekin-İftar vd.,a.g.m.,ss Yücesoy-Özkan ve Gürsel, a.g.m.,ss Wolery vd., (1993)a.g.m., ss Journal of Academic Studies
21 Işıl YALÇIN Nurgül AKMANOĞLU Yıl: 15, Sayı: 58 Ağustos Ekim 2013 İkincisi, çalışma sırasında uygulamacı ve denek arasında olumlu etkileşimlerolmuş olmasıdır. Çalışma süresince uygulamacı ve denek sohbet etmişler ve küçük oyunlar oynamışlardır. Otizmli bireyin daha önce çalışmadığı öğretmenle iletişim kurmaya cesaret kazandığı, öğretmenin ise otizmli bireye karşı olumlu tutum geliştirdiği ifade edilebilir. Bu durum, normal gelişim gösteren çocukların devam ettikleri okullarda çalışan öğretmenlerin otizmli ya da zihin özürlü tanısı almış kaynaştırma ortamındaki öğrencilerle olumlu etkileşim geliştirebileceklerini gösterebilir.ayrıca araştırma bulguları bu öğretmenlerin kaynaştırma öğrencilerine birçok beceriyi öğretebileceklerini de gösterebilir. Üçüncüsü, araştırma süresince tüm yoklama oturumlarında ve öğretim oturumlarında ölçüt karşılanıncaya kadar deneğin doğru tepkilerinin pekiştirilmiş olmasıdır. Öğretim oturumlarının yanı sıra yoklama oturumlarında da doğru tepkiler pekiştirilerek öğrenmenin pekiştirmeden değil, yalnızca eşzamanlı ipucuyla öğretimden kaynaklandığını doğrulamak amaçlanmıştır. Ayrıca bu durumun denek ve uygulamacı arasındaki etkileşimi olumlu yönde etkilediği ifade edilebilir. Araştırmadan elde edilen bulgular, eşzamanlı ipucuyla öğretim sürecinin otizmli bir bireye İngilizce kelimelerin Türkçe anlamlarının öğretiminde etkili olduğunu göstermiştir, ancak, araştırmanın bazı sınırlılıkları da vardır. İlki, araştırma otizm tanısı almış yalnızca tek bir denekle ve dört davranışta yürütülmüştür. Dolayısıyla, elde edilen bulguların ancak bu açılardan genellenmesi söz konusu olabilmektedir. İkincisi, araştırma ayrıştırılmış öğretim ortamında ve birebir öğretim düzenlemesi ile gerçekleştirilmiştir. Üçüncüsü, eşzamanlı ipucuyla öğretim oturumlarında uyaran kontrolünün kurulup kurulmadığını belirlemek amacıyla her öğretim oturumundan önce günlük yoklama oturumları düzenlenmektedir. Bu oturumlar için harcanan enerji ve zaman düşünüldüğünde bu durumeşzamanlı ipucuyla öğretimin bir sınırlılığı olarak değerlendirilebilir. Araştırma bulguları ve araştırma sırasındaki gözlemler dikkate alınarak, hem uygulamaya hem de ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulabilir. Uygulamaya yönelik olarak eşzamanlı ipucuyla öğretim yönteminin bu çalışmada olduğu gibi farklı uzmanlık alanlarındaki eğitmenlerce de kullanılabileceği ileri sürülebilir. İleri araştırmalara yönelik ise ilk olarak, benzer çalışmaların farklı ortamlarda (örn., kaynaştırma ortamlarında, deneklerin evlerinde) ve farklı uygulamacıların (örn., farklı uzmanlık alanlarındaki öğretmenler ve anne-babalar) katılımıyla yürütülmesi önerilebilir. İkinci olarak, farklı özellikteki deneklerle farklı tek basamaklı davranışların (yabancı dildeki farklı kelime setleri) öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiğini inceleyen araştırmalar planlanabilir. Üçüncü 137 Akademik Araştırmalar Dergisi
22 Eşzamanlı İpucuyla Öğretim Yönteminin Otistik Bir Çocuğa İngilizce Kelime Öğretimi Üzerine Etkileri: Hedeflenmeyen Bilgi Öğretimi olarak, bu çalışma farklı tepki ipucu yöntemleri ile tekrarlanabilir. Dördüncü olarak, tek basamaklı becerilerin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretim ile farklı tepki ipucu yöntemlerinin etkililik ve verimlilik açısından karşılaştırılması önerilebilir. Dördüncü olarak, bu araştırmada tüm oturumlar bire-bir öğretim düzenlemesiyle yürütülmüştür. Dolayısıyla eşzamanlı ipucuyla öğretim uygulamasının grup düzenlemesindeki etkililik ve verimlilikleri karşılaştırılabilir. KAYNAKLAR Akmanoğlu, N. ve Batu, S. (2004). Teaching pointing to numerals to individuals with autism using simultaneous prompting. Education and Training in Developmental Disabilities, 39(4), Alberto, P. A.ve Troutman, A. C. (2009). Applied Behavior Analysis for Teachers. (8. baskı). New Jersey: Pearson. Batu, S.veKırcaali-İftar, G. (2005). Kaynaştırma. Ankara: KökYayıncılık. Birkan, B. (2005). Using simultaneous prompting for teaching various discrete tasks to students with mental retardation. Education and Training in Developmental Disabilities, 40(1), Çiftçi, H. D. vetemel, Z. F. (2010). A comparison of individual and small group ınstruction with simultaneous prompting for teaching the concept of color to children with a mental disability. Social Behavior and Personality, 38(4), Dollar, C. A., Fredrick, L. D., Alberto, P. A.ve Luke, J. K. (2012). Using simultaneous prompting to teach independent living and leisure skills to adults with severe intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 33(1), Erbaş, D. (2012). Güvenirlik. YayımlandığıKitap E. Tekin-İftar (Editör),Eğitimve Davranış Bilimlerinde Tek-Denekli Araştırmalar( ). Ankara: TürkPsikologlarDerneği. Fetko, K. S., Schuster, J. W., Harley, D. A.ve Collins, B. C. (1999). Using simultaneous prompting to teach a chained vocational task to young adults with severe intellectual disabilities. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 34(1), Griffen, A. K., Schuster, J. W.ve Morse, T. E. (1998). The acquisition of instructive feedback: A comparison of continuous versus intermittent presentation schedules. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 33(1), Gürsel, O., Tekin-İftar, E.veBozkurt, F. (2006). Effectiveness of simultaneous prompting in small group: The opportunity of acquiring non-target skills through observational learning and instructive feedback. Education and Training in Developmental Disabilities, 41(3), Harrower, J. K.ve Dunlap, G. (2001). Including children with autism in general education classrooms. A review of effective strategies. Behavior Modification, 25(5), Journal of Academic Studies
III- BİLİMSEL İLGİ ALANLARI
ÖZGEÇMİŞ I- KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Nurgül Akmanoğlu Doğum yeri ve yılı : Sakarya, 07.12.1977 Yabancı dil : İngilizce Yazışma adresi : Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü 26470 Eskişehir,
DetaylıÖZGEÇMİŞ. : Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Eskişehir, 1997. Lise : Atatürk Lisesi, Van, 1993.
ÖZGEÇMİŞ I- KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Onur, Kurt Doğum yeri ve yılı : Eskişehir, 1976 Yabancı dili : İngilizce Yazışma adresi : Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü 26470 Eskişehir
DetaylıEŞ ZAMANLI İPUCU İLE ÖĞRETİM DERS PLANI
Yrd. Dç. Dr. Emre ÜNLÜ Bülent Ecevit Üniversitesi EŞ ZAMANLI İPUCU İLE ÖĞRETİM DERS PLANI Öğretilecek Beceri: Ev eşyalarının öğretimi Öğrenciler: Çalışmaya üç öğrenci katılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin
DetaylıÖZGEÇMİŞ II-ÖĞRENİM III- BİLİMSEL İLGİ ALANLARI
ÖZGEÇMİŞ I- KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Serhat Odluyurt Doğum yeri ve yılı : Kırıkkale, 1977 Yabancı dil : İngilizce Yazışma adresi : Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü 26470 ESKİŞEHİR
DetaylıEğitim ve Bilim. Cilt 39 (2014) Sayı 174 91-104
Eğitim ve Bilim Cilt 39 (2014) Sayı 174 91-104 Görsel Destek ile Öğretilen Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Annelerin Otizmli Çocuklarına Beceri Öğretmelerindeki Etkililiği * E. Sema Batu 1, Funda Bozkurt
DetaylıÖzbakım Becerilerinin Öğretiminde İpucunun Giderek Azaltılmasıyla Öğretim Yönteminin Etkililiği
Özbakım Becerilerinin Öğretiminde İpucunun Giderek Azaltılmasıyla Öğretim Yönteminin Etkililiği Yrd. Doç. Dr. Arzu Özen Öğr. Grv. Çimen Acar Özlem Tavlar Özlem Çetin Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma
DetaylıÖZGEÇMİŞ. : Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Eskişehir, 1997. Lise : Atatürk Lisesi, Van, 1993.
ÖZGEÇMİŞ I- KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Onur, Kurt Doğum yeri ve yılı : Eskişehir, 1976 Yabancı dili : İngilizce Yazışma adresi : Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü 26470 Eskişehir
DetaylıGELİŞİMSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERE PARA KULLANARAK ÜRÜN SATIN ALMA BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE BİR LİRA DAHA STRATEJİSİNİN ETKİLİLİĞİ *
ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ ISSN: 1308 9196 Yıl : 8 Sayı : 20 Ağustos 2015 Yayın Geliş Tarihi: 11.11.2014 Yayına Kabul Tarihi: 29.06.2015 DOI Numarası: http://dx.doi.org/10.14520/adyusbd.27303
DetaylıÖZGEÇMİŞ. :Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Beytepe-Çankaya-Ankara :
1. Adı Soyadı :Seray Olçay Gül İletişim Bilgileri Adres Telefon Mail 2. Doğum Tarihi :25.08.1982 3. Unvanı :Doçent 4. Öğrenim Durumu :Doktora ÖZGEÇMİŞ :Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim
DetaylıIV-BİLİMSEL İLGİ ALANLARI Uygulamalı davranış analizi, grup ve tek-denekli bilimsel araştırma yöntemleri, etkinlik temelli öğretim, aile eğitimi
ÖZGEÇMİŞ I-KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Arzu Özen Doğum yeri ve yılı : Bursa, 1968 Bildiği yabancı dil : İngilizce Yazışma adresi : Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü 26470Eskişehir.
DetaylıÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Mine SÖNMEZ KARTAL 2. Doğum Tarihi: 1984 3. Unvanı: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Okul Öncesi Öğretmenliği Anadolu Üniversitesi 2007 Lisans
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE BİLİMSEL YAYINLAR LİSTESİ. Prof. Dr. Elif TEKİN-İFTAR. Engelliler Araştırma Enstitüsü
ÖZGEÇMİŞ VE BİLİMSEL YAYINLAR LİSTESİ Prof. Dr. Elif TEKİN-İFTAR KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Elif Tekin-İftar Doğum yeri ve yılı : Erzurum, 1970 Yabancı dili Yazışma adresi : İngilizce : Anadolu Üniversitesi
DetaylıZİHİNSEL YETERSİZLİKTEN ETKİLENMİŞ ÖĞRENCİLERE BAKKALDAN EKMEK ALMA BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCU İŞLEM SÜRECİYLE ÖĞRETİMİNİN ETKİSİ
ZİHİNSEL YETERSİZLİKTEN ETKİLENMİŞ ÖĞRENCİLERE BAKKALDAN EKMEK ALMA BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCU İŞLEM SÜRECİYLE ÖĞRETİMİNİN ETKİSİ T.S.K GÜLSAV ÖZEL EĞİTİM OKULU VE REHABİLİTASYON MERKEZİ ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİ
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE BİLİMSEL YAYINLAR LİSTESİ. Yard. Doç. Dr. Şerife YÜCESOY-ÖZKAN. Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü
ÖZGEÇMİŞ VE BİLİMSEL YAYINLAR LİSTESİ Yard. Doç. Dr. Şerife YÜCESOY-ÖZKAN KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Şerife Yücesoy-Özkan Doğum yeri ve yılı : Eskişehir, 1977 Yabancı dili Yazışma adresi : İngilizce
DetaylıZİHİN ENGELLİ ÇOCUKLARA PARALARI TANIMA BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ *
AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Güz 2013, Cilt:13, Yıl:13, Sayı:2, 13:459-476 ZİHİN ENGELLİ ÇOCUKLARA PARALARI TANIMA BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ * Elçin YÜKSEL
DetaylıZihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilere Fotokopi Çekme Becerisinin Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği *
ŞERİFE YÜCESOY ÖZKAN OĞUZ GÜRSEL 29 Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2006, 7 (2) 29-45 Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilere Fotokopi Çekme Becerisinin Öğretiminde Eşzamanlı
DetaylıZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERE BİLGİSAYARDA EĞİTSEL CD İZLEME BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ *
Gökmen, C., Tekinarslan, E., Tekinarslan, İ., Ç., (2014). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere bilgisayarda eğitsel cd izleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği Abant İzzet
DetaylıŞekil 1. Ayşe nin Tam, Buçuk ve Çeyrek geçe Saatlerini Söyleme Becerilerine İlişkin Başlama, Uygulama, Yoklama ve İzleme Verileri
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi Cilt:10 Sayı:2 Yıl:10 Aralık-2010 ZİHİN ENGELLİ BİREYLERE SAAT SÖYLEME BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ * Alpaslan KARABULUT ** Ahmet
DetaylıBahar Keçeli-Kaysılı, Ph. D. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü (0312) 363-3350/7104 bkaysili@ankara.edu.
Bahar Keçeli-Kaysılı, Ph. D. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü (0312) 363-3350/7104 bkaysili@ankara.edu.tr Uzmanlık Alanları İletişim, dil gelişimi ve sosyal etkileşim
DetaylıAbant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi Cilt:10 Sayı:2 Yıl:10 Aralık-2010 ZİHİN ÖZÜRLÜ ÇOCUKLARA OTO YIKAMA BECERİSİ ÖĞRETİMİNDE HATA DÜZELTMESİ YAPILARAK GERÇEKLEŞTİRİLEN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN
DetaylıTeaching Social Communication to Children with Autism
Teaching social communication, 46 Book Review/Kitap Kritiği By Emre Ünlü 1 Teaching Social Communication to Children with Autism by Brooke Ingersoll & Anna Dvortcsak Bu kitap kritiğinde, Brooke Ingersoll
DetaylıÖZGEÇMİŞ I-KİŞİSEL BİLGİLER
1 ÖZGEÇMİŞ I-KİŞİSEL BİLGİLER Adı-Soyadı : Yasemin Ergenekon Doğum yeri ve yılı : Beypazarı, 1971 Bildiği yabancı dil : İngilizce Yazışma adresi : Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü 26470
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 5. Akademik Unvanlar Yardımcı Doçentlik Tarihi: 1992 Doçentlik Tarihi: 1995 Profesörlük Tarihi: 2001
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Gönül Kırcaali İftar Maltepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, İstanbul 2. Doğum Tarihi: 03.10.1962 3. Unvanı: Prof. Dr. 4. Öğrenim Durumu Derece Alan Üniversite
DetaylıESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI EĞİTİMDE BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMALARI TEZSİZ II. ÖĞRETİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER Özel gereksinimli
DetaylıÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Nevin GÜNER YILDIZ 2. Doğum Tarihi: 1971 3. Unvanı: Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Marmara Üniversitesi 1997 Yüksek
DetaylıDoç. Dr. Hale Dere Çiftçi
Doç. Dr. Hale Dere Çiftçi Eğitim: Ph.D., Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Gazi Üniversitesi, 2007 M.Sc., Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Gazi Üniversitesi, 2000 B.S, Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Bölümü/Çocuk Gelişimi
DetaylıZincirleme Becerilerin Kazandırılmasında İpucunun Sistematik Olarak Azaltılması İşlem Süreci İle Yapılan Beceri Öğretiminin Etkisi
GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 27, Sayı 3 (2007) 221-238 Zincirleme Becerilerin Kazandırılmasında İpucunun Sistematik Olarak Azaltılması İşlem Süreci İle Yapılan Beceri Öğretiminin Etkisi The
DetaylıGökhan TÖRET. Special Education Teacher, Schools of Special Education, Ministerium of National Education, Turkey ( )
Gökhan TÖRET Department of Special Eduation Hacettepe University Beytepe, Ankara, Turkey 06800 +90-312-297-6315 (office) Email 1: gokhantoret@hacettepe.edu.tr Email 2: gokhantoret@hotmail.com.tr EDUCATION
DetaylıAkranların Sunduğu Sabit Bekleme Süreli Öğretim Gelişimsel Geriliği Olan Öğrencilere Tanıtıcı Levhaların Öğretiminde Etkili midir?
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2002,3(2) 67-84 Akranların Sunduğu Sabit Bekleme Süreli Öğretim Gelişimsel Geriliği Olan Öğrencilere Tanıtıcı Levhaların Öğretiminde Etkili
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl Lisans Çocuk Gelişimi Konya Selçuk Üniversitesi
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Meral MELEKOĞLU 2. Doğum Tarihi: 22.05. 1979 3. Unvanı: Öğr. Gör. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Çocuk Gelişimi Konya Selçuk Üniversitesi 1997-
DetaylıHazırlayan Özlem TOPER. Yüksek Lisans Tezi Tez Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Sezgin VURAN
HAFİF DERECEDE ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERE RENKLERİ SÖYLEME BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ Özlem TOPER (Yüksek Lisans Tezi) Eskişehir, 2006 HAFİF DERECEDE ZİHİNSEL
DetaylıSağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü 1. Sınıf Güz Yarıyılı (1. Yarıyıl) Dersin Kodu Türü Türkçe Adı İngilizce Adı T U Kredi AKTS ATA101 Z
1. Sınıf Güz Yarıyılı (1. Yarıyıl) ATA101 Z Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I History of Turkish Revolution and Ataturk's Principles I 2 0 2 2 TDL101 Z Türk Dili I Turkish Language I 2 0 2 2 İNG101
DetaylıGelişimsel yetersizliği olan bir çocuğa annesi tarafından bağımsız tuvalet yapma becerisinin eşzamanlı ipucu ile kazandırılması
Cilt:8 Sayı:2 Yıl:2011 Gelişimsel yetersizliği olan bir çocuğa annesi tarafından bağımsız tuvalet yapma becerisinin eşzamanlı ipucu ile kazandırılması Nesrin Sönmez 1 Çığıl Aykut 2 Özet Bu çalışmada, bir
DetaylıYetersizliği Olan Çocuklarda Beceri Öğretiminde Kullanılan Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği: Betimsel Değerlendirme ve Meta-Analizi
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 67-84 Yetersizliği Olan Çocuklarda Beceri Öğretiminde Kullanılan Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği: Betimsel Değerlendirme ve Meta-Analizi
DetaylıÖzgül ALDEMİR. (Yüksek Lisans Tezi)
GELİŞİMSEL YETERSİZLİK GÖSTEREN ÇOCUKLARA OKUL ÖNCESİ DÖNEM AKADEMİK BECERİLERİN ÖĞRETİMİNDE KÜÇÜK GRUP ÖĞRETİM DÜZENLEMESİYLE SUNULAN SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ Özgül ALDEMİR (Yüksek Lisans
DetaylıYüksek ve Düşük Uygulama Güvenirliğiyle Sunulan Sabit Bekleme Süreli Öğretim Uygulamalarının Karşılaştırılması
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 11(1) Kış/Winter 363-381 2011 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Yüksek ve Düşük Uygulama
DetaylıTHE EFFECTS OF SIMULTANEOUS PROMPTING PRESENTED VIA COMPUTER ON THE READING SKILLS OF CHILDREN WITH INTELLECTUAL DISABILITY
ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERE OKUMA BECERİLERİNİN ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERE OKUMA BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİNDE BİLGİSAYAR ARACILIĞIYLA SUNULAN EŞ ZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ
DetaylıKAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *
Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 1, Yýl: 8, Haziran 2008 KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE
DetaylıZİHİN ÖZÜRLÜ BİR ÖĞRENCİYE SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİMLE TOPLAMA VE ÇIKARMA ÖĞRETİMİ
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES Cilt/Vol.:8- Sayı/No: 1 : 309 320 (2008) ZİHİN ÖZÜRLÜ BİR ÖĞRENCİYE SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİMLE TOPLAMA VE
DetaylıT.S.K GÜLSAV ÖZEL EĞİTİM OKULU VE REHABİLİTASYON MERKEZİ
ZİHİNSEL YETERSİZLİKTEN ETKİLENMİŞ ÖĞRENCİLERİN OKUMA HIZININ ARTTIRILMASINDA ÖNCEDEN DİNLEME+TEKRARLI OKUMA+GERİ BİLDİRİM+ÖDÜL YÖNTEMİ ÖĞRETİMİNİN ETKİSİ T.S.K GÜLSAV ÖZEL EĞİTİM OKULU VE REHABİLİTASYON
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Lisans : Hacettepe Üniversitesi, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü, 1999.
ÖZGEÇMİŞ I- KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Burcu ÜLKE-KÜRKÇÜOĞLU Doğum yeri ve yılı : Eskişehir, 1977 Bildiği yabancı dil : İngilizce Yazışma adresi : Anadolu Üniversitesi Engelliler Araştırma Enstitüsü
DetaylıESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI ÖZEL EĞİTİM TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI ÖZEL EĞİTİM TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER Özel Eğitim Tezli Yüksek Lisans Programı, toplam 27 krediden
DetaylıAhmet YIKMIŞ - Müzeyyen Eldeniz ÇETİN GİRİŞ Her birey kendi içerisinde, kendine özgü özellikleri ile bir bütündür. Kendine özgü özellikler içerisinde
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi Cilt:10 Sayı:2 Yıl:10 Aralık-2010 ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERE SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİMLE BÖLME ÖĞRETİMİ Ahmet YIKMIŞ * Müzeyyen Eldeniz ÇETİN * *
DetaylıYrd. Doç. Dr. Özge ELİÇİN
Yrd. Doç. Dr. Özge ELİÇİN Doğum Yeri : Gölcük Doğum Tarihi : 1983 Bildiği Yabancı Dil : İngilizce Tel : +90 (224 2942239) E-mail : ozgeelicin@uludag.edu.tr Yazışma Adresi: Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi
DetaylıTemplate. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklar İçin Teknoloji Temelli Müdahale Yöntemleri: Bir Betimsel Analiz Çalışması
WINTER Template Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklar İçin Teknoloji Temelli Müdahale Yöntemleri: Bir Betimsel Analiz Çalışması Doç.Dr.Serhat ODLUYURT Arş.Gör. Melih ÇATTIK Anadolu Üniversitesi Engelliler
DetaylıÖzgül ALDEMİR a Anadolu Üniversitesi. Oğuz GÜRSEL b Anadolu Üniversitesi
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice 14(2) 715-740 2014 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. www.edam.com.tr/kuyeb DOI: 10.12738/estp.2014.2.1976
Detaylı10 Mayıs 2009 tarihinde uygulanan Pep-r Gelişimsel Ölçeği Değerlendirme Sonuçları: Kronolojik Yaş : 3 yaş 9 ay
C. C. 17 Ağustos 2005 doğumlu bir erkek çocuğudur. Eylül 2008 yılında Londra da bir anaokuluna başlamıştır. Annesi, yaşıtlarıyla kıyasladığında aynı iletişim becerilerini gösteremediğini düşündüğünden
DetaylıÖZGEÇMİŞ. İDARİ GÖREVLER Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcılığı, Ocak 2018-Devam Ediyor
ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Meral Çilem ÖKCÜN AKÇAMUŞ Doğum Tarihi: 16.04.1980 İletişim Bilgileri: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü 06590 Cebeci Ankara Tel: 0312 363 33 50/3002
DetaylıÖZGEÇMİŞ KİŞİSEL BİLGİLER ÖĞRENİM
ÖZGEÇMİŞ KİŞİSEL BİLGİLER Adı, Soyadı : Gönül Kırcaali-İftar Doğum yeri ve yılı : Eskişehir, 1962 Yabancı dil : İngilizce E-posta adresi : giftar@anadolu.edu.tr ÖĞRENİM Doktora : Toronto Üniversitesi,
DetaylıOTİSTİK BİR ÖĞRENCİYE ADI SÖYLENEN ÇALGIYI GÖSTEREBİLME ÖĞRETİMİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ *
The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/jasss2373 Number: 26, p. 507-520, Summer II 2014 OTİSTİK BİR ÖĞRENCİYE ADI SÖYLENEN
DetaylıÖZGEÇMİŞ ve ESERLER LİSTESİ
ÖZGEÇMİŞ ve ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Şeyda Demir Doğum Tarihi: 4 Ağustos 1983 İletişim Bilgileri: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü 06590 Cebeci Ankara Tel:
DetaylıKIRIKKALE ÜNİVERSİTESİEĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI 2013 2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI LİSANS PROGRAMI ÖĞRETİM PLANI.
I. YARIYIL KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİEĞİTİM FAKÜLTESİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI 2013 2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI LİSANS PROGRAMI ÖĞRETİM PLANI 0801101 Temel Matematik I 2+0 General Mathematics I 6 0801102 Genel
DetaylıEŞ ZAMANLI İPUCU YÖNTEMİYLE İFADE EDİCİ DİL BECERİLERİNİN KAZANDIRILMASI T.S.K. GÜLSAV ÖZEL EĞİTİM OKULU VE REHABİLİTASYON MERKEZİ
EŞ ZAMANLI İPUCU YÖNTEMİYLE İFADE EDİCİ DİL BECERİLERİNİN KAZANDIRILMASI T.S.K. GÜLSAV ÖZEL EĞİTİM OKULU VE REHABİLİTASYON MERKEZİ ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİ : Reyhan BAYRU Hatice ABAZ Uğur ARMUTCU BİRİM
DetaylıÖZET. Anahtar Kelimeler: ozge.elicin@maltepe.edu.tr. denizde@maltepe.edu.tr **** ayikmis@hotmail.com
M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl: 2013, Sayı: 37, Sayfa: 118-136 TEMEL TOPLAMA ÖZET ** *** **** Dokunmatik matematik olarak (Touch isinde oplama deneklerin temel toplama Anahtar
DetaylıGÖRME ENGELLİLERE KARDEŞ ÖĞRETİMİYLE SUNULAN ELLE DUVAR TAKİBİ YAPARAK YÜRÜME BECERİSİNİN EŞZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİNİN ETKİLİLİĞİ *
Çotuk, H., Altunay Arslantekin, B. (2017). Görme Engellilere Kardeş Öğretimiyle Sunulan Elle Duvar Takibi Yaparak Yürüme Becerisinin Eşzamanlı İpucuyla Öğretiminin Etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi
DetaylıOtistik Özellikler Gösteren Çocuklara Alıcı Dil Becerilerinin Öğretiminde Ayrık Denemelerle Öğretimin Jestlerle ve Jestsiz Sunumunun Karşılaştırılması
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 11(3) Yaz/Summer 1421-1444 2011 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Otistik Özellikler
DetaylıZİHİNSEL ENGELLİ ÖĞRENCİLERE GALOŞ YAPMA BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE EŞ ZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİMİN ETKİLİLİĞİ
i T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI ÖZEL EĞİTİM PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ ZİHİNSEL ENGELLİ ÖĞRENCİLERE GALOŞ YAPMA BECERİSİNİN ÖĞRETİMİNDE EŞ ZAMANLI
DetaylıEmine Sevinç Tok. İzmir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü. Gürsel Aksel Bulvarı No: 14 35350 Üçkuyular İzmir
Emine Sevinç Tok İzmir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü Gürsel Aksel Bulvarı No: 14 35350 Üçkuyular İzmir sevinc.tok@izmir.edu.tr EĞİTİM 2009-devam Klinik Psikoloji Doktora Programı
DetaylıT.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANA BİLİM DALI
T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANA BİLİM DALI ZİHİNSEL YETERSİZLİKTEN ETKİLENMİŞ ÖĞRENCİLERE WORD BELGESİ ÜZERİNE YAZI YAZMA BECERİSİNİN KAZANDIRILMASINDA EŞZAMANLI İPUCU
DetaylıLCD Panelli Etkileşimli Tahtanın Özel Eğitim Uygulama Okullarında Kullanımı
LCD Panelli Etkileşimli Tahtanın Özel Eğitim Uygulama Okullarında Kullanımı Ömer ARPACIK *, Engin KURŞUN ** ve Yüksel GÖKTAŞ *** Öz Ülkemizde uygulanmaya başlayan FATİH projesi ile sınıflara etkileşimli
DetaylıTÜRKİYE DE EV ZİYARETLERİ (HOME VISITING) VE BENZERİ HİZMETLER
TÜRKİYE DE EV ZİYARETLERİ (HOME VISITING) VE BENZERİ HİZMETLER Prof. Dr. İbrahim H. DİKEN Arş. Gör. Seçil ÇELİK Arş. Gör. Gözde TOMRİS Anadolu Üniversitesi Erken Özel Eğitim Hizmetleri Erken Özel Eğitim
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Tamer KARAKOÇ. Doğum Tarihi :.0.1975. Unvanı : Dr. 4. Öğrenim Durumu : Doktora 5. Çalıştığı Kurum : Gazi Üniversitesi Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Bölümü Gazi Üniversitesi,
DetaylıDoktora Zihin Engelliler Öğretmenliği Anadolu Üniversitesi 2017
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Meral MELEKOĞLU 2. Doğum Tarihi: 1979 3. Unvanı: Yrd. Doç. Dr 4. Öğrenim Durumu: Doktora meralmelekoglu@gmail.com / meralm@ogu.edu.tr +90 (222) 239 3750 dahili#1608 Derece Alan
DetaylıAyrık Denemelerle Öğretim
Ayrık Denemelerle Öğretim Başarı, her gün toplanan küçük çabaların tekrarıdır. Robert Callier Ali Kaymak - Elmas Seyhan Tohum Türkiye Erken Tanı ve Eğitim Vakfı Oturumun Ana Hatları Ayrık Denemelerle Öğretimin
DetaylıThe Views of Special Education Teachers Working with the Students with Mental Deficiencies on The Studies Related to the Mathematics Course
Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (Mayıs 2013) 35 The Views of Special Education Teachers Working with the Students with Mental Deficiencies on The Studies Related to the Mathematics Course
DetaylıÖZGEÇMĐŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans
ÖZGEÇMĐŞ Adı Soyadı: Yeşim Özek Kaloti Doğum Tarihi: 1969 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Đngilizce DĐCLE ÜNĐVERSĐTESĐ 1988-1992 Öğretmenliği Y. Lisans TESOL University of Stirling
DetaylıSezgin VURAN a Anadolu Üniversitesi. Seray OLÇAY GÜL İlk Emek Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 12(3) Yaz/Summer 2091-2110 2012 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. www.edam.com.tr/kuyeb
DetaylıVOLEYBOL ALAN BİLGİSİ EĞİTİMİNİN ORTAOKUL BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN PEDAGOJİK ALAN BİLGİSİ VE ÖĞRENCİ ÖĞRENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ
VOLEYBOL ALAN BİLGİSİ EĞİTİMİNİN ORTAOKUL BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN PEDAGOJİK ALAN BİLGİSİ VE ÖĞRENCİ ÖĞRENMESİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ Investigation of The Effects of a Volleyball Content
DetaylıGrafik Düzenleyicilerin Otizmli Öğrencilere Fen Bilgisi Kavramlarının Öğretimindeki Etkililiği *
Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 17, Sayı 1, Nisan 2016, Sayfa 111-131 Grafik Düzenleyicilerin Otizmli Öğrencilere Fen Bilgisi Kavramlarının Öğretimindeki Etkililiği
DetaylıAbant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 2, Yýl: 8, Aralýk 2008
Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 2, Yýl: 8, Aralýk 2008 POWERPOÝNT PROGRAMINDA HAZIRLANAN OKUMA MATERYALÝNÝN 12-13 YAÞLARINDA KAYNAÞTIRMA PROGRAMINA DEVAM EDEN HAFÝF
DetaylıÖZGEÇMĠġ VE BĠLĠMSEL YAYINLAR LĠSTESĠ. Yard. Doç. Dr. Burcu Ülke KÜRKÇÜOĞLU
ÖZGEÇMĠġ VE BĠLĠMSEL YAYINLAR LĠSTESĠ Yard. Doç. Dr. Burcu Ülke KÜRKÇÜOĞLU I- KĠġĠSEL BĠLGĠLER Adı, Soyadı : Burcu ÜLKE-KÜRKÇÜOĞLU Doğum yeri ve yılı : EskiĢehir, 1977 Bildiği yabancı dil : Ġngilizce YazıĢma
DetaylıZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN İLKÖĞRETİM KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİNE YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA SUNULAN BİREYSEL DESTEK EĞİTİMİN ETKİLİLİĞİ
ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN İLKÖĞRETİM KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİNE YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA SUNULAN BİREYSEL DESTEK EĞİTİMİN ETKİLİLİĞİ Sevilay ÇULHA (Yüksek Lisans Tezi) Eskişehir, 2010
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖZEL EĞİTİM DERGİSİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖZEL EĞİTİM DERGİSİ Cilt : 15 Sayı : 3 Yıl : 2014 Ankara 2015 ANKARA ÜNİVERSİTESİ BASIMEVİ İncitaşı Sokak No: 10 06510 Beşevler/ANKARA Tel: 0 (312) 213 66
DetaylıImplementing Benchmarking in School Improvement
Implementing Benchmarking in School Improvement "Bu proje T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığınca (Türkiye Ulusal Ajansı, http://www.ua.gov.tr) yürütülen Erasmus+
DetaylıÖzel Eğitim Öğretmenliği Programlarında Yer Alan Uygulama Derslerini Yürütürken Kullanılan İki Farklı Dönüt Verme Yönteminin Karşılaştırılması *
Özel Eğitim Öğretmenliği Programlarında Yer Alan Uygulama Derslerini Yürütürken Kullanılan İki Farklı Dönüt Verme Yönteminin Karşılaştırılması * Yrd.Doç.Dr. Dilek ERBAŞ Anadolu Üniversitesi Dil ve Konuşma
DetaylıAvailable online at
Available online at www.sciencedirect.com Procedia - Social and Behavioral Sciences 55 ( 2012 ) 1079 1088 *English Instructor, Abant Izzet Baysal University, Golkoy Campus, 14100, Bolu, Turkey (karakis_o@ibu.edu.tr)
Detaylı22. Baskı İçin... TEŞEKKÜR ve BİRKAÇ SÖZ
22. Baskı İçin... TEŞEKKÜR ve BİRKAÇ SÖZ Eğitimde Rehberlik Hizmetleri kitabına gösterilen ilgi, akademik yaşamımda bana psikolojik doyumların en büyüğünü yaşattı. 2000 yılının Eylül ayında umut ve heyecanla
DetaylıESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ VE ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ORTAK ÖZEL EĞİTİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ VE ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ORTAK ÖZEL EĞİTİM YÜKSEK LİSANS PROGRAMINA İLİŞKİN BİLGİLER Özel Eğitim Tezli Yüksek Lisans Programı, toplam 30 krediden az olmamak koşulu ile en
DetaylıT.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANA BİLİM DALI ZİHİN ENGELLİLERİN EĞİTİMİ BİLİM DALI
i T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANA BİLİM DALI ZİHİN ENGELLİLERİN EĞİTİMİ BİLİM DALI ZİHİN ENGELLİ ÖĞRENCİLERE GÜNLÜK YAŞAM BECERİLERİNİN KAZANDIRILMASINDA EŞZAMANLI VE
DetaylıErken Çocuklukta Müdahale Programı (ETEÇOM) İle İlgili Bilimsel Çalışmaların Be?msel Analizi
Arş.Gör. D. Merve Tuna, Arş.Gör. Gözde Tomris, Prof.Dr. İbrahim H. Diken Erken Çocuklukta Müdahale Programı (ETEÇOM) İle İlgili Bilimsel Çalışmaların Be?msel Analizi Amaç Bu çalışmanın amacı, Erken Çocuklukta
DetaylıEPİSTEMOLOJİK İNANÇLAR ÜZERİNE BİR DERLEME
EPİSTEMOLOJİK İNANÇLAR ÜZERİNE BİR DERLEME Fatih KALECİ 1, Ersen YAZICI 2 1 Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Eğitimi 2 Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi,
DetaylıOYUN TEMELLİ BİLİŞSEL GELİŞİM PROGRAMININ 60-72 AYLIK ÇOCUKLARIN BİLİŞSEL GELİŞİMİNE ETKİSİ
T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÇOCUK GELİŞİMİ VE EV YÖNETİMİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ BİLİM DALI OYUN TEMELLİ BİLİŞSEL GELİŞİM PROGRAMININ 60-72 AYLIK ÇOCUKLARIN
DetaylıSınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi
23 AYSEL OREL ZAHİDE ZEREY GÖKHAN TÖRET Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2004, 5 () 2333 ÖZEL EĞİTİMDE FOKUS GRUP ARAŞTIRMALARI Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya
DetaylıORTA VE İLERİ DÜZEYDE ZİHİN YETERSİZLİĞİ OLAN YETİŞKİNLERE VİDEOYLA MODEL OLMA KULLANILARAK GÜNLÜK YAŞAM BECERİLERİNİN ÖĞRETİLMESİ*
ANADOLU ÜNİVERS İTES İ S OS YAL BİLİMLER DERGİS İ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES Cilt/Vol. : 10 - S ayı/no: 3 : 143 156 (2010) ORTA VE İLERİ DÜZEYDE ZİHİN YETERSİZLİĞİ OLAN YETİŞKİNLERE
DetaylıK. Ç. Tanı Süreci: ABA Programı: /Algiozelegitim
K. Ç. Tanı Süreci: Nisan 2013 doğumlu K. Ç. ın yerinde sallanması, 1,5 yaşına geldiğinde etrafı ile iletişimi kesmesi, eve gelen misafirlerle hiç etkileşime geçmemesi ailenin çocuğunda bir farklılık olduğunu
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ
1 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Dilek Erbaş Doğum Tarihi: O4 Nisan 1969 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Özel Eğitim Bölümü/ Zihin Engellilerin Eğitimi Programı
DetaylıResim-İş Becerilerinin Öğretiminde Tüm Beceri ve İleri Zincirleme Yaklaşımlarının Etkililiği
G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı 1 (2002) 117-132 Resim-İş Becerilerinin Öğretiminde Tüm Beceri ve İleri Zincirleme Yaklaşımlarının Etkililiği The Effectivenes of Total Task and Forward
DetaylıA. A. A. Tanı Süreci: Haziran 2015 doğumlu A. nın 18. Aya gelindiğinde var olan kelimeleri kullanmayı bırakmış olması ailenin ilk dikkatini çeken
A. A. A. Tanı Süreci: Haziran 2015 doğumlu A. nın 18. Aya gelindiğinde var olan kelimeleri kullanmayı bırakmış olması ailenin ilk dikkatini çeken nokta olmuştur. Aile, bir çocuk ve ergen psikiyatristine
DetaylıSAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI Arş.Gör. Duygu GÜR ERDOĞAN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi dgur@sakarya.edu.tr Arş.Gör. Demet
DetaylıGömülü öğretim, bazı açılardan geleneksel ayrık denemelerle öğretim formatına benzemektedir. Örneğin, öğretmen öğretim örneklerinin sunumunu
GÖMÜLÜ ÖĞRETİM GÖMÜLÜ ÖĞRETİM Gömülü öğretimde hedef davranışa ilişkin öğretim uygulamaları, devam etmekte olan etkinliklerin içine gömülür. Gömme işlemi gömülü öğretimin temelini oluşturmaktadır. Gömme
DetaylıOTİZM TANILI BİR ÖĞRENCİYE TEMEL EŞLEME BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİNDE AYRIK DENEMELERLE ÖĞRETİMİN ETKİSİ
OTİZM TANILI BİR ÖĞRENCİYE TEMEL EŞLEME BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİNDE AYRIK DENEMELERLE ÖĞRETİMİN ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Yeşim Güleç-Aslan Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü yesima@sakarya.edu.tr
DetaylıSerhat ODLUYURT a Anadolu Üniversitesi
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 13(1) Kış/Winter 523-540 2013 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. www.edam.com.tr/kuyeb
DetaylıÖzge ELİÇİ - Ahmet YIKMIŞ - Atilla CAVKAYTAR (s. 255-279)
SOBİAD Öz OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARA İŞLEVSEL OKUMA BECERİLERİNİN KAZANDIRILMASINDA TABLET BİLGİSAYAR ARACILIĞI İLE SUNULAN PROGRAMIN ETKİLİLİĞİ 1 Özge ELİÇİN 2 Ahmet YIKMIŞ 3 Atilla CAVKAYTAR
DetaylıTemel Eşleme Becerilerinin Öğretiminde Ayrık Denemelerle Öğretim (ADÖ) Sürecinin İncelendiği Bir Nitel Çalışma
24 SAÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sakarya University Journal of Education, 4/1 (Nisan /April 2014) ss. 24-48. Temel Eşleme Becerilerinin Öğretiminde Ayrık Denemelerle Öğretim (ADÖ) Sürecinin İncelendiği
DetaylıOtizm Spektrum Bozukluğu. Özellikleri
Otizm Spektrum Bozukluğu Özellikleri Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların büyük bir bölümünde duyusal uyaranlara karşı abnormal tepki (örn. aşırı hassasiyet ya da tepkisizlik) gözlemlenmektedir. Yaygın
DetaylıÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEK BİLGİSİ DERSLERİ ÜZERİNE BAKIŞ AÇILARI
ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEK BİLGİSİ DERSLERİ ÜZERİNE BAKIŞ AÇILARI Çiğdem ŞAHİN TAŞKIN* Güney HACIÖMEROĞLU** *Yrd. Doç. Dr., Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü **
DetaylıFEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN YENİ FEN BİLGİSİ PROGRAMINA YÖNELİK DÜŞÜNCELERİ
FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN YENİ FEN BİLGİSİ PROGRAMINA YÖNELİK DÜŞÜNCELERİ Ayşe SAVRAN 1, Jale ÇAKIROĞLU 2, Özlem ÖZKAN 2 1 Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Fen Bil. ABD, DENİZLİ
DetaylıÇığıl AYKUT a Gazi Üniversitesi
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 12(1) Kış/Winter 353-373 2012 Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. www.edam.com.tr/kuyeb
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖZEL EĞİTİME GEREKSİNİMİ OLAN ÖĞRENCİLER VE ÖZEL EĞİTİM
İÇİNDEKİLER ÜNİTE 1 ÖZEL EĞİTİME GEREKSİNİMİ OLAN ÖĞRENCİLER VE ÖZEL EĞİTİM GİRİŞ...1 ÖZEL EĞİTİMİN İLKELERİ...3 YETERSİZLİĞİN NEDENLERİ...4 Doğum Öncesinde Oluşan Nedenler... 4 Doğum Anında Oluşan Nedenler...
Detaylı