TC ÇUKUROVA ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ ĠġLETME ANABĠLĠM DALI
|
|
- Ebru Ince
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TC ÇUKUROVA ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ ĠġLETME ANABĠLĠM DALI KADINLARIN CAM TAVANI AġMA STRATEJĠLERĠ: BÜYÜK ÖLÇEKLĠ TÜRK ĠġLETMELERĠNDE BĠR ĠNCELEME AyĢe Esmeray YOĞUN ERÇEN DOKTORA TEZĠ ADANA / 2008
2 TC ÇUKUROVA ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ ĠġLETME ANABĠLM DALI KADINLARIN CAM TAVANI AġMA STRATEJĠLERĠ: BÜYÜK ÖLÇEKLĠ TÜRK ĠġLETMELERĠNDE BĠR ĠNCELEME AyĢe Esmeray YOĞUN ERÇEN DANIġMAN: Doç. Dr. Ünal AY DOKTORA TEZĠ ADANA / 2008
3 i ÖZET KADINLARIN CAM TAVANI AġMA STRATEJĠLERĠ: BÜYÜK ÖLÇEKLĠ TÜRK ĠġLETMELERĠNDE BĠR ĠNCELEME AyĢe Esmeray YOĞUN ERÇEN Doktora Tezi, ĠĢletme Anabilim Dalı DanıĢman: Doç. Dr. Ünal AY Ocak 2008, 142 sayfa Nüfusun yarısını oluģturan kadın emeğinin hak ettiği yere ulaģmamıģ olması makro düzeyde kalkınmanın önündeki ciddi engellerden birisidir. Kadınların hak ettikleri pozisyonlara ulaģmalarını engelleyen her türlü uygulama genel olarak cam tavan olarak adlandırılmaktadır. Kadın emeğinin önündeki cam tavan engeli henüz hiçbir ülkede tam olarak aģılamamıģtır. Bu çalıģmanın amacı kadınların cam tavanı aģarak yönetim kademelerine ulaģmak için kullandığı en etkin stratejileri belirlemektir. ÇalıĢan kadınlar cam tavanı aģmak için eğitim almak, sosyal iliģki geliģtirmek, kariyer geliģtirme programlarına katılmak, mentordan yardım almak ve yüksek performans göstermek stratejilerini kullanmaktadır. ÇalıĢmanın iģyerinde cam tavanla mücadele eden kadınlara yol göstereceği düģünülmektedir. ÇalıĢma evrenini Financial Times Europe 500 e giren 11 Türk iģletmesinde çalıģan ve en az bir defa terfi etmiģ kadınlar oluģturmaktadır. Bu kadınlardan 196 sına anket yöntemi ile ulaģılmıģ ve elde edilen veriler SPSS programında analiz edilmiģtir. ÇalıĢmanın temel bulgusuna göre Türkiye de kadınların en sık kullandığı kariyer ilerletme stratejisi yüksek performans göstermektir. Anahtar Kelimeler: Cam tavan, kariyer ilerletme stratejileri, genel eğitim ve mesleki eğitim, sosyal iliģkiler geliģtirmek, kariyer geliģtirme programlarına katılmak, mentordan yardım almak ve yüksek performans sergilemek.
4 ii ABSTRACT GLASS CEILING STRATEGIES OF WOMEN: AN AMPRICAL INVESTIGATION ON LARGE-SIZE TURKISH COMPANIES AyĢe Esmeray YOĞUN ERÇEN Ph. D. Dissertation, Department of Business Administration Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Ünal AY January 2008, 142 pages One of the major obstacles of economic development is that women are not getting their fair share in economic opportunities. Several obstacles that prevent women from reaching desired occupational positions are known as glass ceiling. Glass ceiling despite efforts, has not been eliminated in any society completely yet. The purpose of this study is to investigate the most efficient strategy used by women to break the glass ceiling. Among the strategies included in this study are such as level of education and training, networking, career tracking, mentoring and demonstration higher performance. Women working in 11 Turkish companies that are listed in the FT 500 in 2005 constituted the population of the study. Data was obtained from those women who were promoted at least once in their career development efforts. Some 196 of those women provided usable information through a survey concerning women s career strategies. SPSS program was used to process and analyze obtained data. The findings revealed that the most efficient strategy used by women was to demonstrate higher performance in order to promote their career. Key Words: Glass ceiling, strategies for breaking glass ceiling, education and training, networking, career tracking, mentoring and demonstrating higher performance.
5 iii ÖNSÖZ ayrımcılığın hiçbir türünün olmadığı bir dünya dileğiyle Kadına yönelik ayrımcılığın bir biçimi olan cam tavan üzerine hazırlanmıģ bu tez çalıģması herhangi bir Ģekilde ayrımcılığa uğramıģ ama yılmamıģ tüm kadınların yollarını açma ve eģitsizlikle mücadelelerine destek olma isteği ve bilinci ile sürdürülmüģtür. Elbette her tez çalıģmasında olduğu gibi bu tez çalıģması da birçok kiģinin yoğun emeğinin bir araya gelmesi sonucu oluģmuģtur. Tezin her aģamasında eleģtirileri ile çalıģmanın ilerlemesini sağlayan, tavsiyeleri ve engin bilgisi ile yolumu aydınlatan değerli hocam, danıģmanım Doç Dr. Ünal AY a teģekkür ederim. Yönetim ve organizasyon alanında doktora çalıģması yapmayı henüz üniversite sıralarında hedeflememde büyük rolleri olan rahmetli hocam Prof. Dr. Vahdet AYDIN ile lisans eğitimimden baģlayarak bilimsel ilerlememin her aģamasına büyük emeği geçen değerli hocam Doç. Dr. Özlem ÖZKANLI ya saygı ile bir kez daha teģekkür ederim. Ayrıca savunma jürisine katılarak bana destek olan hocalarım Prof. Dr. Hüseyin ÖZGEN e, Yrd. Doç.Dr. Mehmet TURAN a, Doç. Dr. Azmi YALÇIN a ve istatistiksel analizlerde sundukları görüģ ve destekleri için Yrd. Doç. Dr. Ebru ÖZGÜR GÜLER ile eģi Hüseyin GÜLER e teģekkür ediyorum. Yüksek lisans eğitimimden itibaren çalıģmalarımda bana güvenen ve olumlu bakıģı ile yanımda olan hocam Doç Dr. Canan MADRAN a ayrıca teģekkür ederim. Yoğunluğuma gösterdiği anlayıģ ve varlığından ötürü yol arkadaģım Mustafa ERÇEN e, sevgili annem ġefika YOĞUN a, tüm hayatım boyunca kayıtsız ve Ģartsız yanımda olan, Dr. Nilay YOĞUN a, Lider Yoğun a, Hasib YOĞUN a, yeğenim Lider Efe ye ve tüm YOĞUN ailesine teģekkür ederim. Her yorulduğumda dostlukları ile bana destek olan, çalıģma istekliliğimi arttıran değerli dostlarım Av. Behçet ÜNSALAN, Oya Eylem KANDEMĠR, Boran Eser
6 iv KAVAZ, Sammy CARE ile Samih Azmi&Gül EZER ile Koray ÖZMEġE ye samimiyetlerinden ötürü teģekkür ederim. Ayrıca tezin basımı ve çoğaltılmasında katkısını esirgemeyen Mehmet ERCAN a teģekkür ederim Özellikle verilerin toplanması aģamasında desteğini esirgemeyen Seyhan Kaymakamı Sayın Ahmet NEVRUZ ve Adana Vali Yardımcısı Sayın Erdem KIYAK ile değerli eģi Füsun KIYAK a samimi ilgilerinden ötürü teģekkür ederim. Son olarak, bana öğrenme ve araģtırma aģkını aģılayan Ģair, öğretmen, aydın, doğa-sever ama her Ģeyden önce ve en çok iyi bir insan olarak bana ve kardeģlerime örnek olan rahmetli babam Mehmet YOĞUN u bir kez daha özlem, sevgi ve saygı ile anarım. AyĢe Esmeray YOĞUN ERÇEN Ocak 2008, Adana
7 v ĠÇĠNDEKĠLER Sayfa ÖZET... i ABSTRACT... ii ÖNSÖZ... iii TABLOLAR LĠSTESĠ... viii ġekġller LĠSTESĠ... x EKLER LĠSTESĠ... xi BĠRĠNCĠ BÖLÜM GĠRĠġ 1.1. ÇalıĢmanın Önemi ÇalıĢmanın Amacı ÇalıĢmanın Kapsamı ve Kısıtları ÇalıĢmanın Yöntemi ÇalıĢmanın Planı ÇalıĢmanın Varsayımları... 4 ĠKĠNCĠ BÖLÜM KONUYLA ĠLGĠLĠ ÇALIġMALAR 2.1. Cinsiyet Ayrımcılığı Cinsiyet Ayrımcılığının Kökeni Cinsiyet Ayrımcılığının Kuramsal Açıdan Değerlendirilmesi Feminist Kuram Cam Tavan Ücret Dağılımında Adaletsizlik Cam Tavanı Kırmaya Yönelik Kariyer Stratejileri Üniversite ve Mesleki Eğitim Edinme Stratejisi Mentordan Yardım Alma Stratejisi Sosyal ĠliĢki GeliĢtirme Stratejisi Kariyer GeliĢtirme Programlarına Katılma Stratejisi... 40
8 vi Yüksek Performans Gösterme Stratejisi Türkiye de Durum: Kadının Sosyal Hayatta Yeri ve Cinsiyet Ayrımcılığı Cinsiyet Ayrımcılığına ĠliĢkin Yasal Düzenlemeler BirleĢmiĢ Milletlerin Ayrımcılığı Önlemeye Yönelik Düzenlemeleri BM Kadın Konferansları Avrupa Birliğinin Ayrımcılığa Yönelik Yasal Düzenleme ve Direktifleri Türkiye de Kadın ve Erkek EĢitliğine ĠliĢkin Yasalar Türkiye de Kadının Sosyal Statüsü Cinsiyet Ayrımcılığı Konusunda Türkiye de YapılmıĢ ÇalıĢmalar Kariyer Kariyer Kuramları Kariyer Evreleri Kariyer Yönetimi Kariyer Ġlerletme ve Kadın Evliliğin ve Ailenin Kadının Kariyeri Üzerindeki Etkisi ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ARAġTIRMANIN YÖNTEMĠ 3.1. AraĢtırmanın Amacı AraĢtırma Soruları ve Hipotezleri AraĢtırma Ölçeği AraĢtırma Evreni ve Örneklem Verilerin Analizi AraĢtırmanın Kısıtları DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ARAġTIRMA BULGULARI ve DEĞERLENDĠRMELER 4.1. Örneklem Grubuna ĠliĢkin Tanımlayıcı Bilgiler Kariyer Ġlerletme Stratejisinin Terfi Sayısı ile ĠliĢkisi Kadınların Kariyer Ġlerletme Stratejilerinin Demografik Özelliklerle ĠliĢkisi... 88
9 vii 4.4. En Etkin Kariyer Ġlerletme Stratejisi ile Demografik Özelliklerin ĠliĢkisi Kariyer Ġlerletme Stratejisi Bakımından Finans Kurumları ile Diğer Kurumlar Arasındaki Farklılık Terfi Sayısı Bakımından Finans Kurumları (Bankalar) ile Diğer Kurumlar Arasındaki Farklılık Kariyer Ġlerletmede Etkisi Olan Diğer Stratejiler BEġĠNCĠ BÖLÜM SONUÇ 5.1. Gelecek ÇalıĢmalara Yönelik Öneriler AraĢtırmanın Uygulamaya Yönelik Sonuçları ve Tavsiyeler KAYNAKÇA EKLER ÖZGEÇMĠġ
10 viii TABLOLAR LĠSTESĠ Sayfa Tablo 2.1. Ülkelere Göre Cinsiyet Ayrımcılığı Sıralaması Tablo 2.2. PlanlanmıĢ ve PlanlanmamıĢ Mentor ĠliĢkisinin KarĢılaĢtırılması Tablo 2.3. Cinsiyetlere Göre Mentor-Çırak ĠliĢkisi KarĢılaĢtırması Tablo 2.4. Cinsiyetlere Göre Okuma-Yazma ve Eğitim Durumları (6 yaģ ve 6 yaģ üstünde olan nüfus için) Tablo 2.5. ĠĢgücüne Katılım Oranları Tablo 2.6. Kadının Kentte ve Kırsalda Sektörel Olarak Dağılımı Tablo Yılı Ülkelere Göre Kadın Akademisyen Oranları Tablo 2.8. EĢlerin Kariyer Desteği Tablo 4.1. AraĢtırma Örnekleminin Eğitim Durumu Tablo 4.2. AraĢtırma Örnekleminin Unvan Durumu Tablo 4.3. AraĢtırma Örnekleminin YaĢ Durumu Tablo 4.4. AraĢtırma Örnekleminin ĠĢteki Deneyim Durumu Tablo 4.5. AraĢtırma Örnekleminin Genel Deneyim Durumu Tablo 4.6. Örneklemin Demografik DeğiĢkenlerine ĠliĢkin Bazı Ġstatistiksel Değerler 83 Tablo 4.7. Terfi Sayısı ve Kariyer Ġlerletme Stratejilerine ĠliĢkin Merkezi Eğilim Değerleri Tablo 4.8. AraĢtırma DeğiĢkenlerine ĠliĢkin Korelasyon Katsayıları Tablo 4.9. Terfi Sayısı ve Kariyer Ġlerletme Stratejilerine ĠliĢkin Regresyon Analizi Tablosu Tablo Bağımsız DeğiĢkenler ve Terfi Sayısı ĠliĢkisine Yönelik ETA Katsayıları Tablo Terfi Sayısı ve Demografik Özelliklere ĠliĢkin Regresyon Analizi Sonuçları Tablo En Etkin Kariyer Ġlerletme Stratejisi ile Demografik DeğiĢkenler Arasındaki ĠliĢkiye Ait Regresyon Analizi Sonuçları Tablo Kurumlara Gore Kariyer Ġlerletme Stratejilerine Ait Bazı Ġstatistiksel Değerler Tablo Kurumlara Göre Kariyer Ġlerletme Stratejisi Bakımından Anova Sonuçları Tablo Kurum Türüne Göre Terfi Sayısına Ait Bazı Ġstatistiksel Değerler... 96
11 ix Tablo Kurumlara Göre Terfi Sayısındaki FarklılaĢma Bakımından Anova Tablosu... 96
12 x ġekġller LĠSTESĠ Sayfa ġekil 2.1. Kadın ve Erkek ĠĢgücü ġekil 2.2. Cam Tavan Engelleri ġekil 3.1. AraĢtırmanın AĢamaları... 68
13 xi EKLER LĠSTESĠ Sayfa EK 1. ANKET EK 2. ARAġTIRMA ÖRNEKLEMĠNE ĠLĠġKĠN AÇIKLAYICI BĠLGĠLER EK 3. KADINLARA KARġI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESĠ SÖZLEġMESĠ
14 1 BĠRĠNCĠ BÖLÜM GĠRĠġ 1.1. ÇalıĢmanın Önemi Kadınların toplumsal hayata ne kadar katılabildiği, kadın ve erkeğin eģit haklara sahip olup olmadığı, ekonomik hayata katılıp katılmadığı bir geliģmiģlik sorunudur. Bu sorunun çözümünün temelinde insan hakları hukuku ve daha birçok hukuksal düzenleme yatmaktadır. Ülkemizde de ilk defa beģinci beģ yıllık iktisadi kalkınma programı ve daha sonra birçok ulusal ve uluslarası anlaģma ile kadınların toplumun her alanında eģit hale getirilmesi ve muamele görmesi, ayrımcılığın ortadan kaldırılması hedeflenmiģtir. Kadınların iģgücünün yarısını oluģturmasına rağmen yönetim kademelerinde adil biçimde temsil edilmemesi ayrımcılıktır. Bu eģitsizliğin Ģirketlerin yazılı kuralları arasında değil de uygulamada var olması ise ilgili yazına cam tavan glass ceiling olarak girmiģtir. ÇalıĢmanın asıl önemi yönetici düzeyindeki kadınların yönetici pozisyonuna ulaģmak için kullandıkları stratejileri tespit etmesidir. Bu stratejilerin belirlenmesi, çalıģan ve herhangi bir Ģekilde haksızlıkla yönetici olması engellenen kadınların karģılaģtıkları haksızlıkla mücadele etme yollarını sağlayacaktır. Kadınların cam tavanı aģarak yönetim kademelerine ulaģma stratejileri kariyer hayatını profesyonel olarak yönetmek isteyen ancak cam tavanla karģı karģıya kalan kadın çalıģanlar için pratik geçerliliği yüksek nitelikte bir bilgi/tavsiye niteliğindedir. Bugüne kadar yapılan uygulamalı çalıģmalarda, spesifik bir kurum (bankacılık, akademi) için cam tavan gerçeği ortaya çıkarılmıģ ancak cam tavanla mücadele etme stratejileri özellikle akademik niteliği olan bir çalıģmada henüz yer almamıģtır. ÇalıĢmanın ilgili yazındaki bu boģluğa dikkat çekmede ve bu boģluğu doldurmada önemli bir yeri olacağına inanılmaktadır.
15 ÇalıĢmanın Amacı Kadınlar yüzyıllar boyunca ataerkil aile yapısı içinde cinsiyete dayalı rolleri ile ücretsiz aile iģçisi olarak çalıģmıģtır. Az geliģmiģ toplumlarda sadece doğurganlıkları ve cinsiyete iliģkin rolleri ile yer edinen kadınların toplumdaki yeri giderek artmıģ ve ön plana çıkmıģtır. Zamanla ataerkil aile rollerinin ve doğurganlığının dıģına çıkan kadın, tarihsel bilinçlenme sürecine girmiģ ve nihayet geliģmiģ modern toplumlarda, erkekle eģit ya da eģite yakın muamele görür olmuģtur. Bu geliģimin altında bir yandan insan hakları, demokrasi ve eģitlik açısından oluģan geliģmeler öte yandan ailedeki rolü ile sınırlanmak istemeyen kadınların verdiği eģitlik mücadeleleri yatmaktadır. Böylece kadınlar toplumsal hayatta geçmiģe göre çok hızlı geliģen ve değiģen bir konum kazanmıģtır. Bu çalıģmada bugün neredeyse dünya iģgücünün yarısını oluģturan kadınların yönetim kademelerinde ne kadar yer alabildikleri ve bu kademelere ulaģmak için hangi stratejileri kullandıkları belirlenmeye çalıģılacaktır. Türk yönetim yazınında kadınların cam tavanı aģarak, yönetim kademelerine ulaģmada ne gibi stratejileri kullandıklarını derinlemesine ele alan bir çalıģma bulunmadığı gibi, konunun Türkiye de henüz çok yeni olduğu belirlenmiģtir. AraĢtırmanın temel hedefi kadınların hangi kariyer stratejilerini kullanarak cam tavanı aģtıklarını ve böylece yönetim kademelerine ulaģtıklarını ortaya çıkarmaktır ÇalıĢmanın Kapsamı ve Kısıtları AraĢtırmanın temel kısıtı cevaplayıcının konuya iliģkin algılamasını sadece Likert ölçeği ile sınırlı olarak sormasıdır. Anket yöntemi bir çok avantajının yanında dezavantaja da sahiptir. Bu kısıtlardan birisi de sosyal içerikli konularda derinlemesine bir veri sağlayamaması, cevaplayanı Ģıklarla sınırlandırmasıdır. Bir baģka kısıt ise zaman ve maliyet kısıtlarından dolayı örneklem tespitinin sistematik olarak sağlanamamasıdır. Ancak bu hemen her sosyal bilimler çalıģması için geçerli bir kısıttır ve sonuçların güvenirliği açısından ciddi bir sorun yaratmadığı varsayılmıģtır. Ayrıca örneklemin orta yönetim kademesinin üstünde cevaplayıcıları içermemesi de araģtırmanın önemli bir kısıtıdır. Katılımcıların mesai saatlerinde
16 3 anketleri cevaplamıģ olması da araģtırmanın kısıtları arasında kabul edilebilir. Ayrıca katılımcılara rahatlık nedeni ile mesai saatlerinde ulaģılmıģ olması da çalıģmanın kısıtları arasında sayılabilir ÇalıĢmanın Yöntemi Kadınların yönetim kademelerine ulaģma stratejilerini belirlemeye yönelik bu çalıģma kuramsal ve uygulama olmak üzere iki temel bölümden oluģmaktadır. ÇalıĢmanın yazın inceleme kısmı, cam tavan, kadın çalıģmaları, kariyer stratejileri üzerine daha önceden yayımlanmıģ olan yurtdıģı ve yurtiçi makale, kitap ve akademik eserler ile bazı istatistikler, ulusal ve uluslararası yasal düzenleme ve anlaģmalardan oluģmaktadır. Bu konuda Çukurova Üniversitesi elektronik kütüphanesi vasıtası ile ulaģılmıģ birçok yasal veri tabanı ve diğer internet kaynaklarından faydalanılmıģtır. ÇalıĢmanın ikinci kısmını oluģturan uygulama kısmında kadınların kariyer stratejilerini belirlemeye yönelik olarak A study of The Glass Ceiling and Strategies for Women s Career Advancement adlı doktora tezi için geliģtirilen ölçek, Ç.Ü. de bazı akademisyenlere danıģılarak çeviri-tekrar çeviri yöntemi ile dilimize çevrilerek kullanılmıģtır. AraĢtırma amacına göre toplanan veriler SPSS 14.0 (Statistical Programing for Social Science) programına girilerek elde edilen bilgilerin sonucunda değerlendirmeler yapılmıģtır. Bu değerlendirmelere çalıģmanın sonuç kısmında yer verilmiģtir ÇalıĢmanın Planı Kadınların yönetim kademelerine ulaģmak için kullandıkları stratejileri belirlemeye yönelik olan bu çalıģma toplam beģ bölümden oluģmaktadır. ÇalıĢmanın uygulama kısmı Financial Times Europe 500 e giren 11 büyük ölçekli Türk iģletmesi üzerinde yapılmıģtır. ÇalıĢmanın birinci bölümünde çalıģmanın amacı, planı, yöntemi, önemi, kısıtları ve varsayımları açıklanmıģtır. ÇalıĢmanın ikinci bölümünde; yurtdıģında ve yurtiçinde
17 4 cam tavan, kadınların kariyer stratejileri, cam tavanla baģetme stratejileri, kadınların ekonomik hayat içerisindeki yeri ve önemi konularında yapılmıģ bilimsel çalıģmalara sistematik bir tartıģma içerisinde yer verilmiģtir. ÇalıĢmanın üçüncü bölümünde araģtırmanın yöntemi sunulmuģtur. Bu bölümde araģtırmanın amacı, araģtırma soruları, kısıtları, araģtırma yöntemi, verilerin toplanması, örneklem ve evrene iliģkin kararlara yer verilmiģtir. Ayrıca yine üçüncü bölümde araģtırma soruları, kısıtları ve varsayımları ele alınmıģtır. ÇalıĢmanın dördüncü bölümünde kadınların yönetim kademelerine ulaģmak için kullandıkları stratejileri belirleyen araģtırma bulguları ele alınmıģ ve bulgular ikinci bölümdeki kuramsal çerçevede açıklanmaya çalıģılmıģtır. ÇalıĢmanın beģinci bölümünde ise araģtırma bulguları konu ile ilgili yazından elde edilen temel bilgiler ıģığında değerlendirilmiģ sonuç ve önerilere yer verilmiģtir ÇalıĢmanın Varsayımları Amerika da bir doktora çalıģması için geliģtirilen bu anketin cevaplayıcıya sunduğu stratejilerin Türkiye için de geçerli ve yeterli olduğu kabul edilmiģtir. AraĢtırmanın temel varsayımlarından bir diğeri de ankete katılanların anket formundaki sorulara doğru ve tarafsız olarak cevap verdikleridir. AraĢtırmanın temel varsayımı Türk sosyo-kültürel değerlerini destekleyecek nitelikte kariyer stratejilerinin daha çok kullanıldığı yönündedir. Türk kültürel değerleri arasında özellikle çalıģkanlık ve eğitime verilen önemden bahsedilebilir. ÇalıĢmanın ölçeğinde yer alan bu iki stratejinin diğer stratejilere göre daha sık kullanılacağı beklenmektedir. Ancak çalıģmada bu iki stratejinin yanında sosyal iliģkiler geliģtirme, mentordan yardım alma, kariyer geliģtirme programlarına katılma gibi alternatif stratejiler de incelenmektedir.
18 5 ĠKĠNCĠ BÖLÜM KONUYLA ĠLGĠLĠ ÇALIġMALAR Dünyadaki toplam iģgücünün yarısı kadınlardan oluģmaktadır. Toplam gıdanın yarısından fazlasını kadınlar üretmektedir. Kadınların, iģgücüne eģit katılımına rağmen, dünya gelirinden aldıkları pay %10 dur. Ayrıca, dünyadaki tüm malvarlığının sadece %1 inin kadınlara ait olduğu belirlenmiģtir (Ulusal Eylem Planı, 1998). Cinsiyet ayrımcılığının temellerini Harlan ve Weis (1981) ve Talley in (1988) çalıģmaları oluģturmaktadır. Bu çalıģmaların sonucunda, kadınların iģ yerlerinde erkekler kadar hızlı ve erkeklerle eģit Ģartlarda ilerlemedikleri belirlenmiģtir (Schultz, 1998). Konrad ve Cannings (1994) ise, kadının kariyer hayatında ayrımcılığa uğramasının nedenlerini araģtırmıģtır. Türkiye de, kadın iģgücü ve istihdamı üzerine yapılan çalıģmalar, 1975 yılından sonra baģlamıģ ve feminist kuramdan etkilenmiģtir. Cinsiyet ayrımcılığı çalıģmalarının çoğu, kadınların iģgücünde yeterince yer almadığını, istihdamda kadının yeri ve sektörel yoğunlaģmasıyla ilgilidir. GeliĢmekte olan ülkeler için geçerli bu durum Türkiye için de geçerlidir. Cinsiyet ayrımcılığı çalıģmaları, özellikle yurtdıģındaki çalıģmalarda çok daha geniģ boyutlarda yapılmıģtır. Henüz Türk yönetim yazınınında kadınların cam tavanı aģma stratejileri üzerine hiçbir çalıģma yapılmamıģtır. GeliĢmekte olan ülkelerde ücretli kadın çalıģan oranı, geliģmiģ ülkelere göre erkeklerden daha azdır (Toksöz ve Kardam; 2004) Cinsiyet Ayrımcılığı Uluslararası ÇalıĢma Örgütü (ILO), 1992 yılında yayınladığı raporda kadınlar için en iyi mesleğin ev kadınlığı olduğu bakıģ açısıyla, kadınların ev iģleri ve çocuk bakımı gibi sorumlulukları üstlendiğini belirtmiģtir. Raporda, bu geleneksel sorumluluklar nedeniyle kadınların, erkeklerle eģit iģ performansı sergileyememesinin evrensel bir eģitsizlik yarattığı da vurgulanmıģtır.
19 6 Kadının kariyer ilerletmesi ve kadın-erkek eģitliğinin sağlanması bir insan hakları sorunu olup aynı zamanda sosyal adaletin de temel Ģartlarındandır. Gerek hukuksal gerekse evrensel bağlamda, nüfusun yarısını oluģturan kadına yer vermeden kalkınmayı gerçekleģtirmek mümkün değildir. Cinsiyet ayrımcılığının akademik yazında çok farklı tanımları yer almaktadır. Genel olarak iģyerinde cinsiyet ayrımcılığı biçmi olan cam tavan, kadınların örgüt içinde hak ettikleri bir üst pozisyona ulaģmalarına engel olan görünmeyen yapay engellerin tamamı olarak tanımlanmaktadır (Knutson ve Schmidgall, 1999; Farrel ve Hersch, 2005). Knutson ve Schmidgall (1999), konaklama sektöründe cam tavanın ortaya çıkıģ biçimlerini saptamayı amaçlamıģtırlar. Knutson ve Schmidgall ın (1999), kadınların cam tavanı kırmak için hangi stratejileri kullandıklarını araģtırdıkları çalıģmada, örgütlerde kadın çalıģanların geliģiminde etkili olabilecek noktalar arasında Ģirket politikası, Ģirket kültürü, olumsuz önyargılar ve kadınların geliģimini destekleyici uygulamalara yer verilmiģtir. ABD de son yirmi yılda, iģyerinde cinsiyet ayrımcılığına yönelik oldukça önemli geliģmeler ve iyileģmeler sağlanmıģtır. Bu geliģmeler sayesinde 1998 de büyük iģletmelerin orta ve üst kademe yöneticilerinin %11,2 sini kadınların oluģturduğu saptanmıģtır. Ülkemizde de özellikle son yirmi yılda kadın ayrımcılığını önlemeye yönelik önemli adımlar atılmıģ ve iģ dünyasında kadın istihdamının artması sağlanmıģtır. Amerika da kadınların üst yönetimdeki yerinin 2004 de, %5 civarında olduğu tespit edilmiģtir. Burada sözü geçen üst yönetim kadroları Ģirketlerin ülke baģkanlarını, genel müdürlerini ve CEO benzeri üst yönetim pozisyonlarını içermektedir te Fortune 500 Ģirketleri içinde kadınların üst yönetimdeki oranı %8 civarındadır (Zane, 2002; Capelli ve Hamori, 2005). Ülkemizde ise, kadınların üst yönetimdeki oranı Amerika nın çok gerisindedir. Lockwood (2004), bir iģyerinde cinsiyet ayrımcılığı olup olmadığının nasıl anlaģılabileceğini incelemiģtir. Bu çalıģmaya göre ayrımcılığın tespiti için gereken kanıtlar görünmeyen, örtülü veya açık olabilir. Cam tavanın varlığının en belirgin göstergesi kadınla erkek arasındaki ücret farklılıklarıdır. Aynı iģ yerinde aynı
20 7 pozisyonlarda çalıģan bir kadın ve erkeğin maaģlarının veya kazançlarının farklı olması cinsiyet ayrımcılığının ya da cam tavanın en açık halidir. Örneğin 2002 de Amerika da yapılan bir araģtırmada, erkek CEO ların ortalama gelirlerinin, kadınların ortalama gelirinden %50 daha fazla olduğu saptanmıģtır (Lockwood, 2004). Kadınların ve erkeklerin aynı iģi yapmalarına rağmen farklı kazançlar elde etmeleri o iģyerinde cinsiyet ayrımcılığı olduğunu açıkça ortaya çıkarmaktadır. Aynı çalıģmada ortaya konan bir baģka iģaret ise, erkek egemen iģletme kültürünün kadının ilerlemesini engellemesidir. Yani Ģirket kültürü, Ģirket politika ve uygulamaları erkeklerin gücü elde tutmalarını desteklemekte ve kadınların gücü ele geçirmelerine engel olmaktadır. Konrad ve Cannings (1994), kadınların kariyer ilerletmelerinde ayrımcılıkla karģılaģmalarının farklı sebeplerine değinmektedirler. Cinsiyet ayrımcılığının nedenleri arasında, cinsiyet-rol uygunluğu, cinsiyete iliģkin önyargılar, örgütsel ve bireysel bakıģ açıları sayılmıģtır. Konrad ve Cannings in (1994) ilk hipotezi, ev iģgücüne katılım ile iģyerindeki beklentiler arasında olumsuz bir iliģki olup olmadığını sınamaktadır. Ġnsana yatırım (human capital) kuramı, kadının evde daha çok zaman geçirdikçe mesleki eğitim ve iģini geliģtirmeye yönelik beceriler kazanacağı programlara katılmasının zorlaģacağını ileri sürmektedir (Lockwood, 2004). Yani kadınların iģ yaģamı ile ev sorumlulukları arasında tercih yapması ve tercihi yönünde, enerjisini ya evine ya da iģine yönelik kullanması gerekmektedir. Bu aslında, kadının kariyer ilerletmesi ile oldukça yakından ilgili bir husustur. Çünkü insana yatırım (human capital) kuramında eğitim (mesleki eğitimler) insanların iģ yerinde ilerlemesi için temel koģuldur. Kimberley (2003) de çalıģmasında, benzer nitelikte bulgulara ulaģmıģtır. ÇalıĢmada, iģletmelerin kadın çalıģanın kariyer ilerletmesine yönelik eğitim ve yatırımları erkeklere oranla daha az yaptığını, bunun sebebinin ise kadınların iģten ayrılma oranlarının erkeklerden daha fazla olması olarak belirtilmiģtir. Ailevi sorumluluklar ve eve iliģkin roller gibi nedenlerle kadınlara daha az yatırım yapılması nedeniyle kadınların, erkeklere göre daha zor kariyer ilerletmeleri birçok çalıģmada belirtilmiģtir (Becker,1993; Metz ve Tharenon, 2001; Jackson, 2001; Davies ve Netzley, 1998; Kimberley, 2003; Toksöz ve Kardam, 2004).
21 8 ĠĢ ve yaģam dengesi, kadının iģ yerinde cam tavanla karģılaģmasının bir baģka nedenidir. Kadınların iģ ve yaģam dengesinin sağlanmaması durumunda, iģ yerinde erkekle eģit Ģartlar yakalaması oldukça zorlaģmaktadır. ĠĢ ve yaģam dengesinin bozuk olması bir kadının iģ yaģamında bir erkekte olduğundan daha fazla olumsuzluğa yol açmaktadır. Örneğin, Türkiye de kadınların %47 si çalıģmak istemelerine rağmen, ailesi tarafından ya da sosyal çevreleri tarafından engellendiklerini belirtmiģtir. Bu engelin temelinde kadına biçilmiģ geleneksel roller ve toplumsal cinsiyet yatmaktadır (Özar, 2000). Jackson (2001) çalıģmasında, iģ ortamının kadınlar için bazen zorlayıcı ve hatta itici olabileceğini vurgulamıģtır. Aslında çoğu kadın, erkek egemen iģyerlerinde alt kademelerde, bu sorunla mücadele etmektedir (Davies ve Netzley, 1998). ĠĢyerlerinde erkek egemenliğinin olması, kadının iģ hayatını zorlaģtırmaktadır. Bu nedenlerden dolayı ayrımcılıkla karģılaģan kadınlar, iģyerinde etkinliğini arttırmak ve kariyer ilerletmek için faklı stratejilere baģvurmaktadır. Kadınların erkeklerle eģit Ģartlarda olmalarını sağlamaya yönelik ayrımcılık karģıtı yasal düzenlemeler ve eģit ücret anlaģmaları yapılmasına rağmen, kadınlara karģı önyargı ve olumsuz bakıģ hala devam etmektedir (Wirth, 2001). Sonuç olarak birçok kadın yönetici adayına, doğum yapma ve evlenme durumlarından dolayı olumsuz bakılmakta hatta hak ettikleri kazanç ve pozisyonlar engellenmektedir (Wirth, 2001). ĠĢletmeler incelendiğinde, yasal düzenlemelere rağmen önyargı ve olumsuz bakıģ açısının ayrımcılığı beslemeye devam ettiği görülmektedir. Örneğin, 2001 de Amerika da yapılan bir inceleme, yaģları arasında kadınların gelirlerinin, erkeklerin gelirinin sadece % 52 si olduğunu ortaya koymuģtur (Wirth, 2001). Bu duruma neden olan etmenler, cinsiyete iliģkin önyargılar, kadınların ve erkeklerin eģit olmayan eğitim olanakları, kadınlara iģ yerinde daha az mesleki eğitim olanağının tanınmasıdır. Ayrımcılığı önlemeye yönelik kanun ve yaptırımların zayıf olması, kadının iģ ve ev ikilemini erkeğe göre daha fazla yaģaması, çalıģan kadına yönelik önyargılı tutum ve davranıģlar ve iģyerinde kadının çocuk bakım sorumluluğunu hafifletecek yeterli olanakların bulunmaması (kreģ) da bu sebepler arasında görülmektedir (Wirth, 2001).
22 9 Yukarda da sözü edilen ev ve iģ ikilemi, kadının erkek egemen iģ yerinde aģması gereken önemli sorunlardan birisidir. Kadının ailesine karģı sorumluluğu, çocukluğundan itibaren önemli bir yere sahiptir. Ancak çalıģan kadının bu sorumluluğu tam olarak yerine getirebilmesinde kreģ, esnek zaman ayarlaması gibi kolaylaģtırıcı uygulamalar gerekmektedir. Yapılan araģtırmalar, kadının geleneksel rollerinin (ev iģleri, çocuk bakımı, yaģlı ebeveynlerin bakımı), iģinden ayrılmasının ya da uzun vadeli kariyer hedeflerinden vazgeçmesi gibi olumsuz sonuçları olduğunu göstermektedir (Kimberley, 2003; TUSĠAD, 1991). Kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı, kadının yönetim kademelerinden uzaklaģmasına yol açmaktadır. Kadın, geleneksel olarak evde çocuk büyütmek ve ev iģleri ile ilgilenmek rolüne uygun bulunmakta, iģyerinde yöneticilik rolü kadına yakıģtırılmamaktadır. Cinsiyete iliģkin bu önyargılar, kadınların aynı zamanda yeterli eğitim olanaklarına kavuģamaması sorununu da beraberinde getirmektedir (Levinson, 1994). Erkekler, kadınlara kıyasla daha katılımcı, daha otokratik ve emir verme eğilimindedir (Bardwick, 1976). Bardwick (1976) araģtırmasında kadınların daha yumuģak, erkeklerin ise, daha saldırgan olduklarını ve saldırganlığın iģyerinde daha kabul gören bir nitelik olduğunu belirtmiģtir. Erkeğin yönetim pozisyonlarına daha uygun olduğuna iliģkin bu önyargı, cinsiyet ayrımcılığının temelini oluģturmaktadır. Cinsiyet ayrımcılığı kadını yönetim kademelerinden uzaklaģtırmakta, hatta bazen onun iģinden ayrılmasına bile neden olmaktadır. Öyle ki, araģtırmalar, kadınların birçoğunun doğumdan sonra iģine geri dönmekte zorlandığını, dönse bile baģlangıçtaki kariyer temposunu tutturamadığını göstermektedir (Schwartz, 1989). Bu açıdan bakıldığında, kadının kurum için maliyeti yükselmekte ve bu önyargı ile kadına yatırım yapılmamaktadır. Kadın çalıģanlar doğumdan sonra da, doğumdan önceki performansı sağlayabilirse, iģyeri tarafından kadının eğitimi ve geliģimi için doğumdan önce yapılan yatırımlar boģa gitmemiģ olacaktır. Doğurganlık kültürel değil fiziksel bir gerçektir. Bu nedenle bunun bir önyargıya temel oluģturması kadına yönelik bir ayrımcılık olarak kabul edilmektedir.
23 10 Schwartz (1989) çalıģmasında, geçmiģ yüzyıllarda kadının, biyolojik olarak doğurganlığının geleneksel cinsiyet rollerinin temellerini oluģturduğunu, kadına bu nedenle evde olmak rolünün uygun düģtüğünü belirtmektedir. Aslında teknolojinin geliģimi ile beraber, yemek ve temizlik yapma gibi konularda kadının iģ yükü hafiflemiģ fakat doğum ve emzirme gibi biyolojik nedenlere dayanan rolü hala devam etmektedir. Geleneksel rollerin geçirdiği bu evrim, cinsiyete iliģkin önyargılara fazla yansımamıģtır. Schwartz ın (1989) çalıģmasında, buna örnek olarak Pfizer Ġlaç ġirketi CEO su Edmunt la yapılan bir röportajda Edmunt un sorduğu Ģu soru gösterilebilir: Neden bir kadın evde full-time anne olmak yerine finans müdürü olmak ister, doğrusu anlamıyorum?. Edmunt un sorusunun özünde kadının geleneksel olarak karģı karģıya kaldığı cinsiyete iliģkin rol ve beklentiler yatmaktadır. Bir erkek kariyer ilerletmesi sağladığında, tebrik edilirken, kariyer ilerletmesi yaģayan bir kadın ise, evdeki sorumluluklarını nasıl yürütüleceği sorusu ile karģı karģıya kalmaktadır. Birçok yasal düzenleme ve geliģmeye rağmen, cinsiyete iliģkin önyargılar kadınlar için hala içinden çıkılmaz sonuçlar doğurmaktadır. Aslında, iģyerindeki cinsiyet ayrımcılığının temelinde, sosyal anlamda yaratılmıģ daha geniģ bir ayrımcılık türü yatmaktadır. Kadın aslında aynı ayrımcı toplumsal zihniyet nedeni ile eğitim olanaklarından erkekler kadar yararlanamamaktadır ve dolayısıyla yönetim kademelerine ulaģamamaktadır. Yani, bir alanda yapılan ayrımcılık, dolaylı olarak baģka bir alandaki ayrımcılığı yeniden yaratmaktadır. Kadın için, erkek egemen bir toplumda, erkek egemen yasal düzenlemelerle yine erkek egemen iģyerlerindeki cinsiyet ayrımcılığını önlemek hiç de kolay olmamaktadır. Kadının yüzyüze kaldığı bir baģka önemli sorun da budur. Klenke (1996) çalıģmasında, mevcut baskın cinsiyetin kabul gören değerleri belirlediğini, bu nedenle de erkek egemen iģyerlerinde iģletme kültürünün daha çok hiyerarģi, saldırganlık, bağımsızlık ve yukardan aģağı iletiģim gibi erkeksi değerler etrafında Ģekillendiğini vurgulamaktadır. Türkiye de olduğu gibi ABD de de örgüt kültürü, erkekler tarafından Ģekillendirilmektedir. Erkek egemen iģ ortamının, kadının karģılaģtığı önemli bir engel olduğu, baģka araģtırmalarda da belirtilmiģtir. Lyness ve Thompson (2000) çalıģmalarında, kadınların kariyer ilerletmede erkeklere göre daha çok sorun
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Ahmet ÖZKAN tarafından hazırlanan Ġlkokul ve Ortaokul Yöneticilerinin
DetaylıTEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Feyzi ÖZMEN tarafından hazırlanan Aday Öğretmenlerin Öz Yeterlilikleri
DetaylıT.C. BĠNGÖL ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ Strateji GeliĢtirme Dairesi BaĢkanlığı. ÇALIġANLARIN MEMNUNĠYETĠNĠ ÖLÇÜM ANKET FORMU (KAPSAM ĠÇĠ ÇALIġANLAR ĠÇĠN)
ÇALIġANLARIN MEMNUNĠYETĠNĠ ÖLÇÜM ANKET FORMU (KAPSAM ĠÇĠ ÇALIġANLAR ĠÇĠN) Düzenleme Tarihi: Bingöl Üniversitesi(BÜ) Ġç Kontrol Sistemi Kurulması çalıģmaları kapsamında, Ġç Kontrol Sistemi Proje Ekibimiz
DetaylıTOPLUMSAL CĠNSĠYETLE ĠLGĠLĠ KURAMLAR. İlknur M. Gönenç
TOPLUMSAL CĠNSĠYETLE ĠLGĠLĠ KURAMLAR İlknur M. Gönenç Erkek diģi sorulmaz, muhabbetin dilinde, Hak kın yarattığı her Ģey yerli yerinde. Bizim nazarımızda, kadın erkek farkı yok, Noksanlıkla eksiklik, senin
DetaylıKadınların Eğitim Düzeyi Arttıkça, İşgücüne Katılım İmkanları da Artmaktadır
Kadınların Eğitim Düzeyi Arttıkça, İşgücüne Katılım İmkanları da Artmaktadır Nimet ÇUBUKÇU Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Toprak İşveren: Ülkemizde, kadının çalıģma yaģamındaki sorununu değerlendirir
DetaylıTEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE. Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi
TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi ÇOCUK ÇEVRE ĠLIġKISI Ġnsanı saran her Ģey olarak tanımlanan çevre insanı etkilerken, insanda çevreyi etkilemektedir.
DetaylıTEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve
III TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Canan ULUDAĞ tarafından hazırlanan Bağımsız Anaokullarında
DetaylıKüme Yönetimi URGE Proje Yönetimi. Kümelenme Bilgi Merkezi Deneyimleri
Küme Yönetimi URGE Proje Yönetimi Kümelenme Bilgi Merkezi Deneyimleri Temel Ġlkeler Mevcut durumun değiģmesi kolay değildir, ZAMAN ve ÇABA gerektirir. DeğiĢimden ziyade DÖNÜġÜM, EVRĠM sürecidir. BaĢarı
DetaylıÇALIŞMA EKONOMİSİ KISA ÖZET
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETĠN ĠLK ÜNĠTESĠ SĠZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERĠLMĠġTĠR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNĠTELERĠ ĠÇĠNDEKĠLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBĠLĠRSĠNĠZ. ÇALIŞMA EKONOMİSİ KISA ÖZET WWW.KOLAYAOF.COM
DetaylıSAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ. MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY
SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY GİRİŞ ÇalıĢmak yaģamın bir parçasıdır. YaĢamak nasıl bir insan hakkı
DetaylıSINIFTA ÖĞRETĠM LĠDERLĠĞĠ
SINIFTA ÖĞRETĠM LĠDERLĠĞĠ Doç. Dr. Yücel GELĠġLĠ G.Ü.MEF. EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ BÖLÜMÜ Öğretimde Liderlik 1 Liderlik kavramı Liderlik kavramı yöneticiyle eģ tutulan kavram olmakla beraber aralarında ciddi fark
DetaylıHĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU
HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU 2012 ĠÇĠNDEKĠLER ÜST YÖNETĠCĠ SUNUġU I- GENEL BĠLGĠLER A- Misyon ve Vizyon.. B- Yetki, Görev ve Sorumluluklar... C- Ġdareye
DetaylıBĠRĠNCĠ BASAMAK SAĞLIK ÇALIġANLARINDA YAġAM DOYUMU, Ġġ DOYUMU VE TÜKENMĠġLĠK DURUMU
GOÜ Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Tokat Halk Sağlığı Müdürlüğü BĠRĠNCĠ BASAMAK SAĞLIK ÇALIġANLARINDA YAġAM DOYUMU, Ġġ DOYUMU VE TÜKENMĠġLĠK DURUMU Yalçın Önder¹, Rıza Çıtıl¹, Mücahit Eğri¹,
DetaylıGeliĢimsel Rehberlikte 5 Ana Müdahale. Prof. Dr. Serap NAZLI
GeliĢimsel Rehberlikte 5 Ana Müdahale Prof. Dr. Serap NAZLI Okul psikolojik danışmanları okullarda hangi PDR etkinliklerini uygular? PDR etkinliklerinin genel amacı nedir? Doğrudan-Dolaylı Müdahaleler
DetaylıT.C ADALET BAKANLIĞI Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü
T.C ADALET BAKANLIĞI Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Ceza Ġnfaz Kurumlarında Madde Bağımlılığı Tedavi Hizmetleri Serap GÖRÜCÜ Psikolog YetiĢkin ĠyileĢtirme Bürosu Madde bağımlılığını kontrol altında
DetaylıİÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM
İÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM 1. YETENEK KAVRAMI...3 1.1. Yeteneğin Tanımı...3 1.2. Yetenek Kavramının Tarihsel Gelişimi...7 1.3. Yetenek Kavramının İş Yaşamına Girmesi...8 1.3.1. Küreselleşme Olgusu...8
DetaylıÖZEL SPOR MERKEZLERİNDEKİ İŞLETME SORUNLARININ İNCELENMESİ (Ankara İli Örneği) Doç. Dr. Hakan SUNAY Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi
ÖZEL SPOR MERKEZLERİNDEKİ İŞLETME SORUNLARININ İNCELENMESİ (Ankara İli Örneği) Doç. Dr. Hakan SUNAY Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi GİRİŞ-AMAÇ Günümüzde teknolojik gelişmeler, bilim alanındaki
DetaylıKALĠTE BĠLGĠLENDĠRME TOPLANTISI SONUÇ BĠLDĠRGESĠ. 18 Temmuz Harran Üniversitesi. Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi
KALĠTE BĠLGĠLENDĠRME TOPLANTISI SONUÇ BĠLDĠRGESĠ 18 Temmuz 2018 Harran Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Konferans Salonu Osmanbey YerleĢkesi, ġanlıurfa Harran Üniversitesi Kalite Koordinatörlüğü
DetaylıDoç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL
Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL 11.07.2011 Adıyaman Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği A.B.D GĠRĠġ Fen bilimleri derslerinde anlamlı
DetaylıNĠHAĠ RAPOR, EYLÜL 2011
9. GENEL SONUÇLAR... 1 9.1. GĠRĠġ... 1 9.2. DEĞERLENDĠRME... 1 9.2.1. Ġlin Genel Ġçeriği... 1 9.2.2. Proje Bölgesinin Kapasiteleri... 1 9.2.3. Köylülerin ve Üreticilerin Kapasiteleri... 2 9.2.4. Kurumsal
DetaylıKIRSAL ALANDA. KADIN GĠRĠġĠMCĠLĠĞĠNĠN ARKA YÜZÜ
KIRSAL ALANDA KADIN GĠRĠġĠMCĠLĠĞĠNĠN ARKA YÜZÜ Prof.Dr. Bülent GÜLÇUBUK (Ankara Üniversitesi AKÇAM) Atılım Üniversitesi, 3.Kasım.2010 NEDEN KIRSAL ALAN? NEDEN KIRSALDA KADIN GĠRĠġĠMCĠLĠĞĠ? Kırsalda kadın;
Detaylı894 2 nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications April, 2011 Antalya-Turkey
894 OKUL MÜDÜRLERĠNĠN YETERLĠKLERĠNĠN EĞĠTĠM ÖĞRETĠM SÜRECĠNE ETKĠSĠ Yrd. Doç. Dr. Sevinç PEKER, Yıldız Teknik Üniversitesi, sevpek@gmail.com Öğr.Gör. Gülenaz SELÇUK, Celal Bayar Üniversitesi, gselcuk@hotmail.com
DetaylıÖrnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri
Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Ġstanbul Arel Üniversitesi 4. Pazarlama AraĢtırmaları Eğitim Semineri 26-29 Ekim 2010 Örnekleme Süreci Anakütleyi Tanımlamak Örnek Çerçevesini
Detaylıwww.binnuryesilyaprak.com
Türkiye de PDR Eğitimi ve İstihdamında Yeni Eğilimler Prof. Dr. Binnur YEŞİLYAPRAK Türk PDR-DER Başkanı 16 Kasım 2007 Adana Türkiye de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Başlangıcından günümüze
DetaylıNEDEN KADIN SAĞLIĞI ve SORUNLARI?? KADIN SAĞLIĞI VE SORUNLARI: TÜRKĠYE DE KADINLARIN DURUMUNA GENEL BAKIġ. Tıp Bilimi;
KADIN SAĞLIĞI VE SORUNLARI: TÜRKĠYE DE KADINLARIN DURUMUNA GENEL BAKIġ Tıp Bilimi; Hastalığın ortadan kaldırılması Hastaların tedavi edilmesi Doç.Dr.Züleyha ALPER Aile Hekimliği ABD Hastalığa yüklenen
DetaylıT.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU
YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU Adı Soyadı : Doç. Dr. Mustafa GÜLER, Dilem KOÇAK DURAK, Fatih ÇATAL, Zeynep GÜRLER YILDIZLI, Özgür Özden YALÇIN ÇalıĢtığı Birim :
DetaylıKONAKLAMA ĠġLETMELERĠNDE KADIN MUHASEBECĠLERĠN CAM TAVAN ALGISINA YÖNELĠK BĠR ARAġTIRMA: ANTALYA ĠLĠ ÖRNEĞĠ
Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 2016 Cilt: 5 Sayı: 2 Manas Journal of Social Studies 2016 Vol.: 5 No: 2 KONAKLAMA ĠġLETMELERĠNDE KADIN MUHASEBECĠLERĠN CAM TAVAN ALGISINA YÖNELĠK BĠR ARAġTIRMA: ANTALYA
DetaylıBĠR DEVLET HASTANESĠNDE ÇALIġANLARIN HASTA VE ÇALIġAN GÜVENLĠĞĠ ALGILARININ ĠNCELENMESĠ. Dilek OLUT
BĠR DEVLET HASTANESĠNDE ÇALIġANLARIN HASTA VE ÇALIġAN GÜVENLĠĞĠ ALGILARININ ĠNCELENMESĠ Dilek OLUT Tıp biliminin ilk ve temel prensiplerinden biri Önce Zarar Verme ilkesidir. Bu doğrultuda kurgulanan sağlık
DetaylıMadde 1 - Bu Yönetmelik, iģyerlerinde sağlık ve güvenlik Ģartlarının iyileģtirilmesi için alınacak önlemleri belirler.
Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ YÖNETMELĠĞĠ Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ YÖNETMELĠĞĠ Resmi Gazete Tarihi: 09/12/2003 Resmi Gazete Sayısı: 25311 ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak
DetaylıOKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3. Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi
OKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3 Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi KGRP de 5 Ana Müdahale Doğrudan müdahaleler: 1. Psikolojik danıģma 2. Sınıf rehberliği Dolaylı müdahaleler: 3. Konsültasyon
DetaylıProf Dr Hülya Kayıhan
Engelli bireylerin istihdamını arttırabilmek ve iģgücü pazarına ulaģabilmelerini kolaylaģtırmak için; çalıģma kapasitesini, motivasyonu, üretkenliği, iģ arama becerilerini sosyal becerilerini arttırmak.
DetaylıMUSTAFA KEMAL ÜNĠVERSĠTESĠ BĠLGĠSAYAR BĠLĠMLERĠ UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ
MUSTAFA KEMAL ÜNĠVERSĠTESĠ BĠLGĠSAYAR BĠLĠMLERĠ UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Mustafa Kemal Üniversitesi
DetaylıULUSAL Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç ve kapsam
ULUSAL Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Ulusal ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Konseyinin kuruluģ amacını,
DetaylıĠLE MESLEKĠ ĠLGĠLERĠ ARASINDAKĠ
M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl: 1995, Sayı: 7 Sayfa: 239-250 GĠRĠġ LĠSE SON SINIF ÖĞRENCĠLERĠNĠN KĠġĠLĠK ÖZELLĠKLERĠ ĠLE MESLEKĠ ĠLGĠLERĠ ARASINDAKĠ ĠLĠġKĠLER: PĠLOT BĠR ÇALIġMA
DetaylıIV.ULUSLARARASI POLİMERİK KOMPOZİTLER SEMPOZYUMU SERGİ VE PROJE PAZARI SONUÇ BİLDİRGESİ 7-9 MAYIS 2015
IV.ULUSLARARASI POLİMERİK KOMPOZİTLER SEMPOZYUMU SERGİ VE PROJE PAZARI SONUÇ BİLDİRGESİ 7-9 MAYIS 2015 TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Ege Bölge ġubesi Koordinatörlüğünde IV. Uluslararası PolimerikKompozitler
DetaylıANKARA ÇOCUK DOSTU ġehġr PROJESĠ UYGULAMA, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR
Amaç ANKARA ÇOCUK DOSTU ġehġr PROJESĠ UYGULAMA, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR Madde 1- Ankara Çocuk Dostu ġehir Projesinin amacı Ankara yı; Çocuk Hakları SözleĢmesini
DetaylıKĠMYA ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLĠK DÜZEYLERĠ. Sinem GÜNEġ, Nusret KAVAK, Havva YAMAK
KĠMYA ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLĠK DÜZEYLERĠ Sinem GÜNEġ, Nusret KAVAK, Havva YAMAK Problem durumu Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak öğretmenlerdir. Öğretmenden, eğiticiden mahrum bir millet
Detaylı6098 SAYILI BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA. ADAM ÇALIġTIRANIN SORUMLULUĞU. Av. Mustafa Özgür KIRDAR ERYĠĞĠT HUKUK BÜROSU / ANKARA
6098 SAYILI BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA ADAM ÇALIġTIRANIN SORUMLULUĞU Av. Mustafa Özgür KIRDAR ERYĠĞĠT HUKUK BÜROSU / ANKARA 14.09.2017 1-Genel Olarak Borçlar Kanunu nda kusursuz sorumluluk halleri, kusursuz
DetaylıProje Adı: Türkiye Akademisinde Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Yansımaları. Araştırma Şirketi Araştırma Veren Veri Toplama Firması
Proje Adı: Türkiye Akademisinde Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Yansımaları Araştırma Şirketi Araştırma Veren Veri Toplama Firması Araştırmanın Künyesi Kullanılan yöntem(ler) Kalitatif Kantitatif Diğer (açıklayınız)
DetaylıDOĞAL GAZ SEKTÖRÜNDE PERSONEL BELGELENDĠRMESĠ
Türk Akreditasyon Kurumu Personel Akreditasyon Başkanlığı Akreditasyon Uzmanı 1 Ülkemizde ve dünyada tüm bireylerin iģgücüne katılması ve iģgücü piyasalarında istihdam edilebilmeleri için; bilgiye dayalı
DetaylıLisansüstü düzeyinde vizyon, analitik düģünce ve etik değerlere sahip bilim insanları yetiģtirmektir.
Genel Bilgi Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı doktora programının açılması teklifi 2016 2017 Eğitim-Öğretim yılında kabul edilmiģtir. Bu doktora
DetaylıĠLKÖĞRETĠM 6. VE 7. SINIF SOSYAL BĠLGĠLER PROGRAMINDAKĠ COĞRAFYA KONULARININ GENEL AMAÇLARININ
Teachers And Students Views Over The Primary Scholl s 6 th And 7 th Grades Level Of Achieving Of The General Targets Of Geography Subjects In Social Knowledge Courses ĠLKÖĞRETĠM 6. VE 7. SINIF SOSYAL BĠLGĠLER
DetaylıRevizyon No. Revizyon Tarihi. Yayın Tarihi. Sayfa No 1/1 MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ BELİRLEME KLAVUZU
. MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ BELİRLEME KLAVUZU Doküman No EK-1.a Revizyon No. Revizyon Tarihi. Yayın Tarihi. Sayfa No 1/1 Okullarda/Kurumlarda Çalışan Temsilcisi belirleme iş ve İşlemleri İş Sağlığı
DetaylıMADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; çalıģanlara verilecek iģ sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin usul ve esaslarını düzenlemektir.
ÇALIġANLARIN Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ EĞĠTĠMLERĠNĠN USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELĠK BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; çalıģanlara verilecek iģ
DetaylıToplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyet Ayrımcılığı. Ġlknur M. Gönenç
Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyet Ayrımcılığı Ġlknur M. Gönenç BİR PRENSES HAYAL EDELİM. SİZCE HANGİ MESLEK? KALIP YARGILAR Kalıpyargılar bir gruba iliģkin bilgi, inanç ve beklentilerimizi
DetaylıÖzgörkey Otomotiv Yetkili Satıcı ve Yetkili Servisi
Özgörkey Otomotiv Yetkili Satıcı ve Yetkili Servisi Grup ÇekoL : Ebru Tokgöz Gizem Şimşek Özge Bozdemir Emel Sema Tarihçe Temelleri 1951 yılında, Gruba ismini veren Erdoğan Özgörkey tarafından atılan
DetaylıĠstanbul daki ĠnĢaat Mühendisliği Öğrencilerinin Motivasyonlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirmesi
. İnşaat Yönetimi Kongresi, -- Kasım, Bursa daki ĠnĢaat Mühendisliği Öğrencilerinin Motivasyonlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirmesi Özet Gülgün Mıstıkoğlu Motivasyon özde insanların baģarılı olmalarına,
DetaylıMANİSA DA KAMU KURUMLARINDA ÇALIŞAN ÖZEL GÜVENLİK PERSONELİ NİN MESLEKİ MEMNUNİYET DURUMU 1
Celal Bayar Üniversitesi CBÜ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Yıl : 2013 Cilt :11 Sayı :1 MANİSA DA KAMU KURUMLARINDA ÇALIŞAN ÖZEL GÜVENLİK PERSONELİ NİN MESLEKİ MEMNUNİYET DURUMU 1 Yrd. Doç. Dr. Vedat BAL Celal
DetaylıT.C. GAZĠOSMANPAġA ÜNĠVERSĠTESĠ
T.C. GAZĠOSMANPAġA ÜNĠVERSĠTESĠ Bilimsel AraĢtırma Projeleri Komisyonu Sonuç Raporu Proje No: 2010/82 Projenin BaĢlığı Eğitim Örgütlerinde Kadınların Yönetsel Pozisyona Yükselmelerinde Yönetici ve Öğretmenlerin
DetaylıTEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ
TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ FELSEFESİ,TEMEL İLKELERİ,VİZYONU MEHMET NURİ KAYNAR TÜRKIYE NIN GELECEK VIZYONU TÜRKĠYE NĠN GELECEK VĠZYONU GELECEĞIN MIMARLARı ÖĞRETMENLER Öğretmen, bugünle gelecek arasında
DetaylıT.C. Sağlıklı Kentler Birliği. 2008 Faaliyet Raporu
T.C. Sağlıklı Kentler Birliği 2008 Faaliyet Raporu SAĞLIKLI KENTLER BİRLİĞİ FAALİYETLERİ MECLĠS TOPLANTILARI EĞĠTĠM ÇALIġMALARI KONFERANSLAR DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ AVRUPA SAĞLIKLI ġehġrler ULUSAL AĞLARI ÇALIġMALARI
Detaylı2010 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ
MADEN TETKĠK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sondaj Dairesi Başkanlığı 21 Yılı Ocak-Haziran Dönemi Faaliyet Raporu 21 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ 1 ÜST YÖNETĠM SUNUMU SONDAJ DAĠRESĠ BAġKANLIĞI 21 YILI 1. 6 AYLIK
DetaylıUYGULAMALI BĠLĠMLER YÜKSEKOKULU
UYGULAMALI BĠLĠMLER YÜKSEKOKULU MĠSYON Kuruluş Yılı : 2016 MĠSYON Nahcivan, Ġran ve Ermenistan a komģu, geliģime müsait bir yerleģim yeri olan Iğdır, Uygulamalı bilimler Yüksekokulu nun beklentilerine
DetaylıYaşam Boyu Öğrenim de MTÖ Öğretmen Sendikalarının Rolü. ETUI-ETUCE Semineri Vilnius Litvanya Mart 2011
Yaşam Boyu Öğrenim de MTÖ Öğretmen Sendikalarının Rolü ETUI-ETUCE Semineri Vilnius Litvanya 29-31 Mart 2011 Sendikamızı temsilen yönetim kurulu üyelerimiz Fikret Civisilli ve Deniz Özalp ETUCE konferansına
DetaylıÖrgütler bu karmaģada artık daha esnek bir hiyerarģiye sahiptir.
Durumsallık YaklaĢımı (KoĢulbağımlılık Kuramı) Durumsallık (KoĢulbağımlılık) Kuramının DoğuĢu KoĢul bağımlılık bir Ģeyin diğerine bağımlı olmasıdır. Eğer örgütün etkili olması isteniyorsa, örgütün yapısı
DetaylıGÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR
GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ BAġARILI YÖNETĠMDE ĠLETĠġĠM Hastane İletişim Platformu Hastane ĠletiĢim Platformu Nedir? Bu
DetaylıYÖNETMELİK. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinden: MEHMET AKĠF ERSOY ÜNĠVERSĠTESĠ KADIN SORUNLARI UYGULAMA VE. ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ
3 Temmuz 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28342 YÖNETMELİK Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinden: MEHMET AKĠF ERSOY ÜNĠVERSĠTESĠ KADIN SORUNLARI UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç,
DetaylıBÖLÜM 1 Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Türkiye de Bütçeleme Süreci
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Türkiye de Bütçeleme Süreci Doç. Dr. Serpil Ağcakaya Süleyman Demirel Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü Giriş...1 1. Toplumsal Cinsiyete Duyarlı
DetaylıÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİ ÖĞRETMENİ
TANIM ÇalıĢtığı eğitim kurumunda; öğrencilere eğitim ve öğretim teknikleri ile ilgili eğitim veren kiģidir. A- GÖREVLER Öğretmenlik meslek bilgisi dersleri ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranıģların,
DetaylıANNE BESLENME BĠLGĠSĠ ve ALIġKANLIKLARI. Doç.Dr.Pemra C.ÜNALAN Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD
ANNE BESLENME BĠLGĠSĠ ve ALIġKANLIKLARI Doç.Dr.Pemra C.ÜNALAN Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD Fetal Hayattan Çocukluğa Ġlk 1000 gün boyunca anne beslenmesi özellikle 2 evrede bebek
DetaylıKamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları
Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin
Detaylı2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU
2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU Kamuda stratejik yönetim anlayıģının temelini oluģturan kaynakların etkili ve verimli bir Ģekilde kullanılması ilkesi çerçevesinde,
Detaylı1 OCAK- 30 HAZĠRAN 2009 DÖNEMĠNE AĠT KONSOLĠDE OLMAYAN FAALĠYET RAPORU
TURKISH BANK A.ġ. 1 OCAK- 30 HAZĠRAN 2009 DÖNEMĠNE AĠT KONSOLĠDE OLMAYAN FAALĠYET RAPORU A-BANKAMIZDAKĠ GELĠġMELER 1-ÖZET FĠNANSAL BĠLGĠLER Bankamızın 2008 yıl sonunda 823.201 bin TL. olan aktif büyüklüğü
DetaylıTÜRKĠYE DE OKUL ÖNCESĠ EĞĠTĠMĠN GELĠġMESĠ PROF.DR. AYLA OKTAY MALTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ. 11.Mart 2011 Uluslar arası Okul Öncesi Eğitim Kongresi ĠSTANBUL
TÜRKĠYE DE OKUL ÖNCESĠ EĞĠTĠMĠN GELĠġMESĠ PROF.DR. AYLA OKTAY MALTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ 11.Mart 2011 Uluslar arası Okul Öncesi Eğitim Kongresi ĠSTANBUL TÜRKİYEDE ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ İKİ ANA BAŞLIKTA İNCELELENEBİLİR
DetaylıKUPA TEKNĠK BĠLĠMLER MESLEK YÜKSEKOKULUNUN
KUPA TEKNĠK BĠLĠMLER MESLEK YÜKSEKOKULUNUN 6.Spor ġenlikleri kapsamında gerçekleģtirilen Futbol Turnuvası Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulunun zaferi ile sona erdi. Yapılan maçlar sonucunda Ünye ĠĠBF
DetaylıTOPLANTI RAPORU II ATATÜRK ÜNĠVERSĠTESĠ NDE BOLOGNA SÜRECĠ VE PROGRAM YETERLĠLĠKLERĠ VE DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI EĞĠTĠM TOPLANTISI
TOPLANTI RAPORU II ATATÜRK ÜNĠVERSĠTESĠ NDE BOLOGNA SÜRECĠ VE PROGRAM YETERLĠLĠKLERĠ VE DERS ÖĞRENME ÇIKTILARI EĞĠTĠM TOPLANTISI Uzm. Sertaç HOPOĞLU, BEK Üyesi Tarih: 02 Nisan 2010; Saat: 15.00 17.00;
DetaylıT.C. FIRAT ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ EĞĠTĠM PROGRAMLARI VE ÖĞRETĠM ANABĠLĠM DALI YÜKSEK LİSANS TEZ ÖNERİSİ
T.C. FIRAT ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ EĞĠTĠM PROGRAMLARI VE ÖĞRETĠM ANABĠLĠM DALI YÜKSEK LİSANS TEZ ÖNERİSİ ÖĞRENCĠNĠN ADI SOYADI: Seda AKTI DANIġMAN ADI SOYADI: Yrd. Doç. Dr. Aysun GÜROL GENEL
DetaylıS. NO İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR
1 2 DR.FEVZİ-MÜRÜVET UĞUROĞLU ORTAOKULU 2016-2017 / 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILLARI EĞİTİM ORTAMLARINDA UYUŞTURUCU KULLANIMI VE BAĞIMLILIK İLE MÜCADELE EYLEM PLANI Eğitim ortamında ortamlarında uyuģturucu
DetaylıT.C. MERSİN ÜNİVERSİTESİ KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ ÖZDEĞERLENDİRME RAPORU
T.C. MERSİN ÜNİVERSİTESİ KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ ÖZDEĞERLENDİRME RAPORU 2010 Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ĠÇĠNDEKĠLER Tablolar dizini 3 Kadın Sorunlarını
DetaylıEĞĠTĠM VE BĠLĠM. Ġġ GÖRENLERĠ SENDĠKASI
EĞĠTĠM VE BĠLĠM Ġġ GÖRENLERĠ SENDĠKASI ÖĞRETMENLERĠN EKONOMĠK DURUMLARINA ĠLĠġKĠN ÖĞRETMEN GÖRÜġLERĠ ARAġTIRMASI Kasım, 2015 EĞĠTĠM Ġġ (Eğitim ve Bilim ĠĢgörenleri Sendikası) ÖĞRETMENLERĠN EKONOMĠK DURUMLARINA
DetaylıKadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar
Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar Lütfi ĠNCĠROĞLU Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdür Yardımcısı GiriĢ Nüfusunun yarısı kadın olan ülkemizde, kadınların işgücü piyasasına
DetaylıÖĞRETMEN ADAYLARININ KĠġĠSEL GELĠġĠME YÖNELĠK ALGILARI VE KĠġĠSEL GELĠġĠM ÇABALARI 1
ÖĞRETMEN ADAYLARININ KĠġĠSEL GELĠġĠME YÖNELĠK ALGILARI VE KĠġĠSEL GELĠġĠM ÇABALARI 1 PERCEPTIONS OF PERSONAL DEVELOPMENT OF TEACHER CANDIDATES AND PERSONAL DEVELOPMENT EFFORTS Arş. Gör. Adil ÇORUK ÖZET
DetaylıREKABET KURULU (İHALE İTİRAZ MAKAMI) KARAR FORMU
REKABET KURULU (İHALE İTİRAZ MAKAMI) KARAR FORMU Toplantı Tarihi : 19-09-2018 Karar Sayısı : 147/2018 Dosya No : 10-55/2018 Katılan ler : Selim ALTINCIK (BaĢkan) Doç. Dr. Figen YEġĠLADA (BaĢkan Yrd.) Kubilay
DetaylıTEB PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. 01 / 01 / 2010-30 / 06 / 2010 DÖNEMİNE AİT YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU
TEB PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. 01 / 01 / 2010-30 / 06 / 2010 DÖNEMİNE AİT YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU 1 OCAK 2010 30 HAZĠRAN 2010 DÖNEMĠNE AĠT FAALĠYET RAPORU 1. Rapor Dönemi, Ortaklığın unvanı, yönetim
DetaylıĠSHAKOL. Ġġ BAġVURU FORMU. Boya Sanayi A.ġ. En Son ÇekilmiĢ Fotoğrafınız. No:.. ÖNEMLĠ NOTLAR
Ġġ BAġVURU FORMU ĠSHAKOL Boya Sanayi A.ġ. No:.. En Son ÇekilmiĢ Fotoğrafınız ÖNEMLĠ NOTLAR 1. BaĢvuru formunu kendi el yazınızla ve bütün soruları dikkatli ve eksiksiz olarak doldurup, imzalayınız. ĠĢ
Detaylıİnsan Kaynakları Yönetiminin Değişen Yüzü
İnsan Kaynakları Yönetiminin Değişen Yüzü İnsan Kaynakları Yönetiminin Değişen Yüzü 21. yüzyılda Ģirketlerin kurumsallaģmasında, insan kaynakları yönetiminin Ģirketlerde etkin bir Ģekilde iģlemesi, giderek
DetaylıMUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ TTK, TMS/ TFRS ve KOBĠ TFRS ĠLE ĠLGĠLĠ GENEL GÖRÜġLERĠ: ERZĠNCAN ÖRNEĞĠ
MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ TTK, TMS/ TFRS ve KOBĠ TFRS ĠLE ĠLGĠLĠ GENEL GÖRÜġLERĠ: ERZĠNCAN ÖRNEĞĠ OPINIONS OF ACCOUNTANTS ABOUT TURKISH TRADE LAW, TURKISH ACCOUNTING STANDARDS-TURKISH FINANCIAL REPORTING
DetaylıYıl: 4, Sayı: 11, Haziran 2017, s
Yıl: 4, Sayı: 11, Haziran 2017, s. 302-331 Deniz BERBEROĞLU 1 Zekavet KABASAKAL 2 GELĠġĠMSEL YETERSĠZLĠĞĠ OLAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERĠNĠN YAġAM DOYUM VE BAġA ÇIKMA STRATEJĠLERĠNĠN ĠNCELENMESĠ Özet Bu araģtırmanın
DetaylıÖlçme ve Değerlendirme Semineri
Ölçme ve Değerlendirme Semineri 1 Açık Uçlu Soru Yazma ve Değerlendirmede Teknikleri Öğrencilerin yazılı sorulara verdikleri ilginç yanıtlar (Türkmen, http://www.istikbal gazetesi.com.) (Kaynak: Pegem
Detaylı2012 YILI SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU
2012 YILI SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU ĠÇĠNDEKĠLER ÜST YÖNETĠCĠ SUNUġU I- GENEL BĠLGĠLER A- Misyon ve Vizyon.. B- Yetki, Görev ve Sorumluluklar... C- Ġdareye ĠliĢkin Bilgiler.... 1- Fiziksel
Detaylı2012 İŞ YERİNDE KADIN ARAŞTIRMASI RAPORU. Mart, 2012
2012 İŞ YERİNDE KADIN ARAŞTIRMASI RAPORU Mart, 2012 ARAŞTIRMA HAKKINDA 2012 Şubat ayında PERYÖN web sayfasında yer alan İş Yerinde Kadın Araştırması, Dernek üyeleri ve iletişim veri tabanında bulunan yaklaşık
DetaylıT.C. ÖDEMĠġ BELEDĠYESĠ PERFORMANS DEĞERLENDĠRME KRĠTERLERĠ UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELĠK
T.C. ÖDEMĠġ BELEDĠYESĠ PERFORMANS DEĞERLENDĠRME KRĠTERLERĠ UYGULAMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELĠK BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; ÖdemiĢ
DetaylıSOSYAL BİLGİLER DERSİ ( SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖMER MURAT PAMUK REHBER ÖĞRETMEN REHBER ÖĞRETMEN
SOSYAL BİLGİLER DERSİ (4.5.6.7 SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI 1 DERS AKIŞI 1.ÜNİTE: SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMININ GENEL YAPISI, ARADİSİPLİN, TEMATİK YAKLAŞIM 2. ÜNİTE: ÖĞRENME ALANLARI 3. ÜNİTE: BECERİLER
DetaylıÇANAKKALE ONSEKĠZ MART ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM FAKÜLTESĠ ÖĞRENCĠLERĠNĠN ÖĞRETMENLĠK MESLEĞĠNE ĠLĠġKĠN TUTUMLARI DÖNEM PROJESĠ.
1 T.C. ÇANAKKALE ONSEKĠZ MART ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ANABĠLĠM DALI EĞĠTĠM YÖNETĠMĠ, TEFTĠġĠ, PLANLAMASI VE EKONOMĠSĠ BĠLĠM DALI ÇANAKKALE ONSEKĠZ MART ÜNĠVERSĠTESĠ EĞĠTĠM
DetaylıUluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler
Uluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ Yüksek Öğretim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Fakültesi 2 Giriş Dünyadaki hızlı
DetaylıT.C. TOPRAK MAHSULLERĠ OFĠSĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURUM ĠDARÎ KURULU TOPLANTI TUTANAĞI NĠSAN 2013
T.C. TOPRAK MAHSULLERĠ OFĠSĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURUM ĠDARÎ KURULU TOPLANTI TUTANAĞI NĠSAN 2013 TOPLANTI TARĠHĠ : 17.04.2013 TOPLANTI SAATĠ : 10:00 TOPLANTI YERĠ : TMO Genel Müdürlüğü Toprak Mahsulleri Ofisi
DetaylıTEB PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. 01 / 01 / 2010-30 / 09 / 2010 DÖNEMİNE AİT YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU
TEB PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. 01 / 01 / 2010-30 / 09 / 2010 DÖNEMİNE AİT YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU 1 OCAK 2010 30 EYLÜL 2010 DÖNEMĠNE AĠT FAALĠYET RAPORU 1. Rapor Dönemi, Ortaklığın unvanı, yönetim ve
DetaylıT.C. KARTAL BELEDİYE BAŞKANLIĞI İSTANBUL
KARARIN ÖZÜ : Sivil Savunma Uzmanlığı nın Görev ve ÇalıĢma Yönetmeliği. TEKLİF : Sivil Savunma Uzmanlığı nın 31.03.2010 tarih, 2010/1043 sayılı teklifi. BAġKANLIK MAKAMI NA; Ġlgi: 18.03.2010 tarih ve 129
DetaylıİÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ KONTROL VE RİSK YÖNETİMİ ÇALIŞTAY RAPORU
İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ KONTROL VE RİSK YÖNETİMİ ÇALIŞTAY RAPORU DENETİM GÖZETİM SORUMLUSU Ġdris YEKELER (1078) İÇ DENETÇİLER YaĢar ÖKTEM (1056) Sedat ERGENÇ (1028)
DetaylıCerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Eğitim Programı için gerekli ek rapor
1/9 Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Eğitim Programı için gerekli ek rapor İçindekiler C2. ULUSAL TIP EĞĠTĠMĠ STANDARTLARINA ĠLĠġKĠN AÇIKLAMALAR... 2 1. AMAÇ VE HEDEFLER... 2 1.3. Eğitim programı amaç
DetaylıÜCRET SİSTEMLERİ VE VERİMLİLİK YURTİÇİ KARGO
ÜCRET SİSTEMLERİ VE VERİMLİLİK YURTİÇİ KARGO ALĠ ARIMAN:2008463007 OSMAN KARAKILIÇ:2008463066 MELĠK CANER SEVAL: 2008463092 MEHMET TEVFĠK TUNCER:2008463098 ŞİRKET TANITIMI 1982 yılında Türkiye'nin ilk
Detaylıġġrket TANITIMI VĠZYON 10 yıl içinde 10 önemli ülkede markalaģarak gerçek bir dünya markası olmak.
ġġrket TANITIMI VĠZYON 10 yıl içinde 10 önemli ülkede markalaģarak gerçek bir dünya markası olmak. MĠSYON Jean e meydan okumaktalar.günlük giyimin en Ģık ve rahat tasarımlarını 365 gün en uygun fiyatlarla
DetaylıĠngiltere'de Eğitim Sistemi
Ġngiltere'de Eğitim Sistemi Ġngiltere, dil okulları, yüksek eğitim programlarının kalitesi, eğitim sistemi, sunduğu birçok programlar ve sürekli denetlenen üst kalitedeki okulları ile yoğun talep gören
DetaylıHEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ
HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ *Derya BaĢaran ** Özlem ġahin Altun *Diaverum Özel Merzifon Diyaliz Merkezi **Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Psikiyatri HemĢireliği AD GİRİŞ
DetaylıOKULÖNCESĠNDE TEMATĠK YAKLAġIM ve ETKĠN ÖĞRENME. Prof. Dr. Nilüfer DARICA Hasan Kalyoncu Üniversitesi
OKULÖNCESĠNDE TEMATĠK YAKLAġIM ve ETKĠN ÖĞRENME Prof. Dr. Nilüfer DARICA Hasan Kalyoncu Üniversitesi Uzun yıllar öğretimde en kabul edilir görüģ, bilginin hiç bozulmadan öğretenin zihninden öğrenenin zihnine
DetaylıEĞĠTĠM SEN DERS KĠTAPLARINDA TOPLUMSAL CĠNSĠYET AYRIMCILIĞI
EĞĠTĠM SEN DERS KĠTAPLARINDA TOPLUMSAL CĠNSĠYET AYRIMCILIĞI MERKEZ KADIN SEKRETERLĠĞĠ HAYAT BĠLGĠSĠ DERS KĠTAPLARINDA TOPLUMSAL CĠNSĠYET ARAġTIRMASI 8 Ekim 09 Ankara HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL
Detaylı2014 YILI KĠLĠS 7 ARALIK ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU
2014 YILI KĠLĠS 7 ARALIK ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU İÇİNDEKİLER SUNUġ... 4 I- GENEL BĠLGĠLER... 5 A. Misyon ve Vizyon... 5 B. Yetki, Görev ve Sorumluluklar... 6 Müdürün Görevleri...
DetaylıTÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ SĠĠRT ÜNĠVERSĠTESĠ BEDEN EĞĠTĠMĠ VE SPOR YÜKSEKOKULU. BEDEN EĞĠTĠMĠ VE SPOR ÖĞRETMENLĠĞĠ BÖLÜMÜ ARAġTIRMA PROJESĠ DERSĠ
TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ SĠĠRT ÜNĠVERSĠTESĠ BEDEN EĞĠTĠMĠ VE SPOR YÜKSEKOKULU BEDEN EĞĠTĠMĠ VE SPOR ÖĞRETMENLĠĞĠ BÖLÜMÜ ARAġTIRMA PROJESĠ DERSĠ ARAġTIRMA PROJESĠ VE POSTER HAZIRLAMA KILAVUZU DERS SORUMLUSU
DetaylıHAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ. Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi
HAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı ÇölleĢme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü
Detaylı