Mitral Kapak Sarkması (Prolapsus'u) Nedir?
|
|
- Aydin Sezer
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2
3 Mitral Kapak Sarkması (Prolapsus'u) Nedir? Bornova - İZMİR
4 EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ Mitral Kapak Sarkması (Prolapsus'u) Nedir? Prof. Dr. İnan SOYDAN Koroner Arter Baypas Ameliyatınız Prof. Dr. İnan SOYDAN Prof. Dr. Tanzer ÇALKAVUR Kalp Kapağı Ameliyatınız Prof. Dr. İnan SOYDAN Prof. Dr. Tahir YAĞDI Nisan 2012, Birinci baskı ISBN: Bu kitabın tüm yayın hakları Ege Üniversitesi ne aittir. Kitabın tamamı ya da hiçbir bölümü yazarının önceden yazılı izni olmadan elektronik, optik, mekanik ya da diğer yollarla kaydedilemez, basılamaz, çoğaltılamaz. Ancak kaynak olarak gösterilebilir. Proje Üst Yöneticileri Ege Üniversitesi Rektörü: Prof. Dr. Candeğer Yılmaz EÜ Tıp Fakültesi Dekanı: Prof. Dr. Kamil Kumanlıoğlu Yayın Yönetmenleri: Prof. Dr. Ayşenur Oktay, Prof. Dr. Tahir Yağdı Yayın Alt Kurulu Başkanı: Prof. Dr. Ufuk Çağırıcı Sağlık Kitapları Serisi Çalışma Grubu: Prof. Dr. Elvan Erhan, Prof. Dr. Mehtap Çınar, Prof. Dr. Alpaslan Çakan Koordinasyon: EÜ Tıp Fakültesi Yayın Bürosu Kapak İllüstrasyonu: Merve Evren Sayfa Tasarım: Hülya Sezgin Fotoğraf: BİTAM Basım Yeri: Ege Üniversitesi Basımevi Bornova, İZMİR Tel: e-posta : bsmmd@mail.ege.edu.tr
5 Değerli Okuyucumuz; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2011 yılının sonu itibariyle 472 öğretim üyesi, 582 araştırma görevlisi, 1970 tıp öğrencisi ile yaklaşık 2000 yataklı hastanede eğitim, öğretim ve araştırma yapmakta ve sağlık hizmeti vermektedir. Bu dönemde yaklaşık ayaktan ve yatan hasta, 2300 doğum acil servis hizmeti vermesi onu ülkemizin en büyük sağlık kurumlarından birisi yapmaktadır. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi nin en önemli vizyon ve misyonunu toplumsal sorumluluk bilinci oluşturmaktadır. Bu bilinçle çalışan Ege Tıp topluma nitelikli ve kaliteli sağlık hizmeti vermekte; Toplum Sağlığı Hizmeti ni diğer tüm görevlerinin üzerinde tutmaktadır. Ege Tıp Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Türkiye de bir ilk olarak ve 10 yıldır Sağlık Halk Kongresi düzenleyerek toplum sağlığı için hizmet anlayışını gerçek bir bilgilendirme, uygulama ve deneyim paylaşımı şeklinde sürdürmektedir. Bilimsel araştırmalarla elde edilen bilgilerin kalıcılığı ve yaşama geçirilmesi; bunların başvuru kaynağı belgelere dönüştürülmesi ile sağlanır. Ege Tıp Halk Kitapları Sağlık Serisi bu anlayışımızın bir ürünüdür. Bu seride yayınlanan kitaplarımızın önemi ve farkındalık yaratacak temel özelliği; ülkemizin önceliğinde olan güncel sağlık konuları yanında; güncelliğini yitirmiş olsalar bile, ciddi bir sağlık sorunu olduğunu düşündüğümüz konuları da ele almış olmalarındadır. Ege Tıp Halk Kitapları Sağlık Serisi yazarlarının tümü Ege Tıp Fakültesi nde görev yapan ve konusunda III
6 uzman öğretim üyeleridir. Serideki kitapların konu seçimleri ve içeriklerinin hazırlanmasında birden çok bilim insanının görüşlerinin yansıtılması sağlanmıştır. Seride yayınlanan kitaplardaki grafik ve fotoğraflar çoğunlukla kurumumuzun ürünüdür. Serimizin dil editörü her kitabı sadelik ve anlaşılabilirlik yönünden incelemektedir. Neden böyle bir seriye gereksinim duyulmuştur? Sağlık konularında dolaşımda olan, kolay ulaşılan ve günlük yaşamda kullanılan bilgilerin çoğunun gerçek bilimsel bilgi olup olmadığı kaygısı, bilim insanları olarak bizleri daha da sorumlu davranmaya ve güven sarsılmasına neden olan özensizliklerden uzak durmaya sevk etmektedir. Birçok konuda doğru ve güvenilir bilginin üretimi ve yayılması üniversitelerin öncelikli görevleri arasındadır. Bu anlayıştan hareketle, Ege Tıp Halk Kitapları Sağlık Serisi yazarı olan her öğretim üyemiz, sadece uzmanı olduğu konuda kitap yazmıştır. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi bu kitaplara adını, deneyimini ve saygınlığını koymuştur. Her bir yayın özenle gözden geçirilmiştir. Ülkemiz için özgün sayılabilecek böylesine kapsamlı bir seride, yine de gözden kaçırdığımız hata ve eksiklikler olabilir. Bunlar için, her zaman olduğu gibi, okuyucumuzun engin hoşgörüsüne sığınıyoruz. Katkıda bulunanlara minnet duygularımızı sunuyoruz. Saygılarımızla... Prof. Dr. Kamil Kumanlıoğlu Prof. Dr. Candeğer YILMAZ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Ege Üniversitesi Dekanı Rektörü IV
7 Prof. Dr. İnan SOYDAN Tıp eğitimini, yıllarında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi nde görmüş, 1977 yılında doçent, 1988 yılında ise profesör olmuştur. Kliniksel Vektörkardiyografi, Klinikte Aritmiler ve Tedavileri, Klinikte Elektrokardiyografi gibi kitapları, birçok bilimsel kitapta yazdığı bölümler ve 150 nin üzerinde bilimsel makalesi vardır. Özellikle "Hipertansiyon" ve "Kan Yağları" alanında çalışan Prof. Dr. İnan Soydan; Türk Kardiyoloji Derneği nin Lipid Çalışma Grubu 1990 lı yıllarda ilk kurulduğunda, önce başkan yardımcısı daha sonra başkan olarak görev yapmıştır ile 2008 yılları arasında Dahili Bilimler Bölüm Başkanı olarak çalışan Prof. Dr. Soydan, halen EÜ Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı olup, yılları arasında Tıp Fakültemizi Ege Üniversitesi senatosunda temsil etmiştir. Prof. Dr. Tanzer ÇALKAVUR 1965 yılında Erzurum da doğmuştur yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirmiş ve aynı yıl Tıpta Uzmanlık Sınavını kazanarak Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp-Damar Cerrahisi Anabilim Dalında ihtisasa başlamıştır yılında Kalp-Damar cerrahisi uzmanı olarak ihtisasını tamamlamış, 2000 yılında Yardımcı Doçent; 2003 yılında Doçent; 2010 yılında Kalp Damar Cerrahisinde Profesör kadrosuna atanmıştır yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fakülte Yönetim Kuruluna Doçent temsilcisi, 2008 haziran ayında da Ulusal Damar V
8 Cerrahisi Derneğinin yönetim kuruluna seçilmiş ve halen derneğin Başkan Yardımcısı olarak görev yapmaktadır. Evli ve 2 çocuk babasıdır. Prof. Dr. Tahir YAĞDI 1966 yılında Aydın ın Koçarlı ilçesinde doğmuştur yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun olarak tıp doktoru ünvanını almıştır. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp-Damar Cerrahisi kliniğinde Kasım 1991-Şubat 1998 tarihleri arasında ihtisas yapmış Kalp ve Damar cerrahi ünvanı almıştır. Aynı yıl Üniversitemizde başlatılan Kalp Transplantasyonu programında aktif rol almış, Kasım 2000 yılında aynı klinikte Yardımcı Doçent ünvanı almıştır. Ekim 2002 ile Nisan 2003 tarihleri arasında İngiltere'deki Cambridge University- Papworth Hospital de Kalp ve Akciğer Transplantasyonu ile ECMO konusunda araştırma ve öğretim faaliyetlerinde bulunmuştur.nisan 2004 yılında doçent ünvanı almıştır. Erişkin Kalp Cerrahisi, Aort Cerrahisi, Periferik Vasküler Cerrahi yanında Kalp ve Akciğer Transplantasyonu ile Mekanik Dolaşım Desteği alanında çalışmalarda bulunmaktadır yılında Üniversitemizde Yapay Kalp Destek Cihazları Uygulaması programının başlatılmasında ve uygulamasında aktif olarak yer almış, Mart 2011 tarihinde Profesör ünvanı almıştır. Kasım 2011 tarihinden itibaren Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcılığı görevini yürütmektedir. İngilizce bilmektedir. Evli ve üç çocuk babasıdır. VI
9 İÇİNDEKİLER Mitral Kapak Sarkması (Prolapsus'u) Nedir? Giriş 1 1. Kalbimiz ve Kalp Kapaklarımız Nasıl Çalışır? Mitral Kapağımız Nasıl Çalışır? Mitral Kapak Sarkması Prolapsus u Nedir? Mitral Kapak Sarkmasının Nedeni Nedir? Mitral Kapak Sarkması Nasıl Tanınır? Mitral Kapak Sarkması Ciddi Bir Durum Mudur? Mitral Kapak Sarkması Nasıl Tedavi Edilir?...8 Koroner Arter Baypas Ameliyatınız Giriş Niçin Bana Koroner Arter Baypas Ameliyatı Yapılacak? Koroner Arter Hastalığı Nedir? Koroner Arter Hastalığının Etkileri Nelerdir? Koroner Arterlerdeki Tıkanıklıkları Gidermek İçin Ne Yapılabilir? Koroner Arter Baypas Ameliyatı Nedir? Ameliyata Hazırlık Hastaneye Ne Zaman Yatırılacağım? Ameliyatımdan Önce Beni Kimler Ziyaret Edecek?... 22
10 9. Ameliyattan Önce Ne Yapılacak? Ameliyat Ne Kadar Sürecek? Ameliyatım Sırasında Ailem İçin Ne Gibi Düzenlemeler Yapılabilir? Ameliyatınızdan Sonra Eve Dönüş Geleceğin Planlanması Kalp Kapağı Ameliyatınız Giriş Kalp Kapaklarını En Sık Etkileyen Hastalıklar Kalp Kapağı Sorunlarının Düzeltilmesi Kalp Kapağı Onarımı Ameliyatları Kalp Kapağının Yapay Bir Kapakla Değiştirildiği Ameliyatlar (Kapak Replasmanı Ameliyatları) Kalp Kapağı Ameliyatına Hazırlık Ameliyatınızdan Önce Ameliyatınızdan Sonra Hastanedeki Geri Kalan Günleriniz Eve Dönüş Yapay Kalp Kapağınızla Yaşamak İlaçlarınız... 76
11 Bu kitabın hazırlanmasında Amerikan Kalp Derneği'nin ilgili kılavuzu temel alınmıştır.
12
13 GİRİŞ Mitral Kapak Sarkması (Prolapsus'u) Nedir?. Mitral kapak sarkması en sık rastlanan kalp hastalığı olup genel popülasyonun ortalama %2 ila 4'ünde görülür. Kadınlarda erkeklere göre iki kat fazla saptanır. Buna karşılık, ciddi mitral yetersizliğine yol açan şekli 50 yaşın üzerindeki erkeklerde -genç kadınlara göre- daha sık görülür. Mitral kapak sarkması tanısı almış hastaların günlük meslek uygulamamızda karşılaştığımız büyük bir bölümü yanlış veya abartılı biçimde böyle değerlendirilmiş hastalardır. Ekokardiyografi alanında deneyimli bir hekimin yapacağı sağlıklı bir değerlendirme ile hem gerçek mitral kapak sarkması olan hastalar doğru biçimde saptamak hem de hafif hastalarla ciddi olanları ayırmak olanaklıdır. Muayenede mitral kapak sarkmasından kuşkulanılan hastaların hem kendilerinin hem de birinci dereceden yakınlarının ekokardiyografik yöntemle incelenmeleri gerekir. Hiç bir hastalık belirtisi taşımayan, ritim bozukluğu olmayan mitral yetersizliği kanıtı bulunmayan hastalarda (ki psikolojik sorunları olabilir) hastalığın gidişatı mükemmeldir, 3-5 yılda bir kontrol edilerek normal yaşamlarını sürdürebilirler. Ciddi mitral yetersizliği olanların ise yaklaşık 12 ayda bir kontrol edilmeleri gerekir. 1
14 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 2
15 Mitral Kapak Sarkması (Prolapsus'u) Nedir?. 1. KALBIMIZ VE KALP KAPAKLARIMIZ NASIL ÇALIŞIR? Kalbimiz dört boşluklu bir pompadır. Bu boşluklardan ikisi (kulakçıklar ya da atriyumlar ) kanın kalbe doluşuyla, diğer ikisi (karıncıklar ya da ventriküller ) ise kanın kalpten pompalanmasıyla ilgilidirler (Şekil-1). Kalbe kirli kanı getiren Vena Kava 5. Sağ pulmoner arter 4. Pulmoner Kapak 1. Sağ Kulakçık 2. Triküspid Kapağı 3. Sağ Karıncık 10. Aort 5. Sol pulmoner arter 6. Sol Kulakçık 7. Mitrak Kapak 9. Aort Kapağı 8. Sol Karıncık Şekil-1. Damarlarınız aracılığıyla bedeninizin her yanını dolaşan kan, önce kalbinizin sağ kulakçığına (sağ atriyum a) ulaşır (1). Daha sonra, triküspid kapağı adı verilen bir kapak (2) aracılığıyla kalbinizin sağ karıncığına (sağ ventrikül üne) (3) geçer. Buradan, kan pulmoner kapak (4) içinden sol ve sağ pulmoner atardamarlarınıza ( arter lerinize) (5) ve dolayısıyla akciğerlerinize pompalanır. Akciğerlerinize gelen kan karbondioksidini bırakıp oksijen alarak temizlenmiş olur. 3
16 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 Böylece, akciğerlerinizde oksijenlenmiş olan kanınız tekrar kalbinize dönerek, bu kez, kalbinizin sol kulakçığına gelir (6). Daha sonra mitral kapaktan (7) geçerek sol karıncığı (8) doldurur. En sonunda, sol karıncıktan, aort kapağının (9) içinden geçerek fışkırtılan kan, aort (10) adı verilen büyük atardamar aracılığıyla tüm bedeninize pompalanır. 2. MITRAL KAPAĞIMIZ NASIL ÇALIŞIR? Mitral kapak iki yaprakçıktan oluşur. Biçimleri bakımından bir paraşüte benzetilebilecek bu yaprakçıklar, iplik şeklindeki oluşumlar ( korda lar) aracılığıyla, kapağı destekleyen kaslara bağlıdırlar. Bu ipler yaprakçıkların düzgün bir biçimde kapanmasını sağlarlar. Kalbinizin sol kulakçığı ile sol karıncığı arasında yer alan mitral kapağınız açılıp kapanarak, kanınızın yalnızca sol kulakçıktan sol karıncığa yani ileriye doğru gitmesine izin verir, geriye kaçmasını ise engeller. Mitral kapağınız gerektiği biçimde kapanmazsa, kalbinizin sol karıncığı, içindeki kanı aort damarınıza fışkırtmak üzere kasıldığında, kanın en azından bir bölümü, geldiği yere (yani sol kulakçığa) geri kaçar. Mitral kapağınızın uygun biçimde kapanmasıyla bu durum önlenmiş ve sol karıncığınız içindeki kanın tamamının aorta atılması sağlanmış olur. 4
17 Mitral Kapak Sarkması (Prolapsus'u) Nedir?. 3. MITRAL KAPAK SARKMASI PROLAPSUS U NEDIR? Mitral kapak sarkmasında, mitral kapağı oluşturan yaprakçıklardan biri veya her ikisinin çok büyük veya kendilerini tutan iplerin çok uzun olması söz konusudur. Sonuçta, kalp pompaladığında (yani sol karıncık kasıldığında) mitral kapağı oluşturan yaprakçıklar düzgün biçimde kapanamaz ve biri veya her ikisi birlikte, normale göre daha fazla biçimde sol kulakçığa doğru sarkar (veya bel verir) ve kapak tam olarak kapanamaz. Bu durum, bazen az miktarda kanın mitral kapaktan geriye kaçmasına neden olur. Eğer mitral kapağınızda sarkma ( prolapsus ) varsa, bunun yalnızca sizin başınıza gelen bir olay olduğunu sanmayın. Araştırmalar, toplumun en az %1-2 sinde mitral kapak sarkmasının bulunduğunu ortaya koymuştur. Sarkmış mitral kapak; bir yaprakçık uygun şekilde kapanmıyor Normal biçimde kapanmış mitral kapak; her iki yaprakçık kapalı 5
18 Koroner Arter Baypas Ameliyatınız
19 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 12
20 GİRİŞ Koroner Arter Baypas Ameliyatınız Koroner damarlarınızın hastalandığı ve bu nedenle koroner baypas ameliyatı geçirmeniz gerektiği mi söylendi? Elbette sevinilecek bir durum değil, ama ruhsal bir çöküntü yaşamanıza da gerek yok! Öncelikle, bu hastalık neden başkasını değil de beni buldu? diye düşünmeyin, çünkü çok sık rastlanan bir hastalığa sahipsiniz. Amerika Birleşik Devletleri nde beyaz ırktan kişilerin %6.6 sında koroner arter hastalığı olduğu saptanmıştır. Bu ülkede, 2005 yılında, 16 milyon kişinin koroner hastası olduğu belirlenmiştir. Koroner baypas ameliyatına gelince, kalbin kendisini kesip-biçmeye(!) gerek kalmadan, yalnızca dış yüzündeki koroner damarlara uygulanan cerrahi bir girişim olup, bir kalp cerrahının yaptığı diğer birçok operasyonun yanında görece basit bir ameliyattır. Dünyanın her yanında yaygın olarak uygulanmakta olan bu ameliyat, yalnızca 2005 yılında, Amerika Birleşik Devletleri nde 469 bin kez yapılmıştır. Koroner baypas ameliyatları, Ege Üniversitesi Tıp Fakültemizin Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı nda 1988 yılından bu yana yılda ortalama 700 hasta sayısı ile büyük bir başarı ile yapılmaktadır. (unutmayınız ki, günümüzde, kalp akciğer transplantasyonu adı verilen tek bir ameliyatla, bir hastanın hem akciğeri hem de kalbi değiştirilebilmektedir.) 13
21 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 14
22 Koroner Arter Baypas Ameliyatınız 1. NİÇİN BANA KORONER ARTER BAYPAS AMELİYATI YAPILACAK? Kalp kasınızı kanla besleyen (dolayısıyla kalp kasınıza oksijen ve besleyici maddelerin taşınmasını sağlayan) atardamarlara koroner arter adı verilir. Eğer koroner arter hastalığınız varsa, bu, kalp kasınıza kan taşıyan bir ya da daha çok sayıdaki atardamarınızın tümüyle veya büyük ölçüde tıkandığı anlamına gelir. Doktorunuz, kalp kasınıza yönelik kan akımını iyileştirmek için, size, koroner arter baypas ameliyatı önerebilir. Böyle bir ameliyatla, tıkanan damarın, tıkalı bölgesinin altındaki bir bölümüne daha bol miktarda kan akımının sağlanmasıyla, koroner arter hastalığınıza bağlı göğüs ağrınız (angina pektoris) geçtiği gibi, halsizliğiniz ve ilaç gereksinmeniz azalabilir, fiziksel aktivite yeteneğiniz artabilir ve kendinizi sağlıklı zamanınızdaki gibi iyi hissetmeye başlarsınız. Bu ameliyat yaşam beklentinizi de yıllarca uzatabilir. *Lütfen, kitabın sonundaki notu okuyunuz. 2. KORONER ARTER HASTALIĞI NEDİR? Koroner arterler kalp kasınıza kan taşıyan büyük damarlardır. Oksijenlenmiş temiz kan taşıdıkları için atardamar (arter) grubuna girerler [Kirli kan taşıyan damarlara ise toplardamar (ven) adını veriyoruz]. Koroner arter hastalığı (ya da kısaca, koroner hastalığı), bu atardamarların, plak adı verilen yağ birikimlerinin yol açtığı çıkıntılar nedeniyle daralmasıdır. Bu birikintiler damarın iç duvarında oluşur ve damar boşluğuna doğru büyüyerek kan akımını kısıtlayabilir. Damarın içindeki bu plağın yırtılması da mümkündür, böyle bir durumda, plağın tepesindeki yırtıktan, patlayan bir yanardağdan 15
23 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 püsküren lavlar gibi çıkan kan pıhtılaşarak, koroner arterin tam olarak tıkanmasına ve buna bağlı olarak kalp krizine neden olabilir (Şekil-1). Şekil KORONER ARTER HASTALIĞININ ETKİLERİ NELERDİR? Koroner arterler plak nedeniyle daralınca kalp kasına ulaşan kan miktarı azalır. Egzersiz ve ruhsal zorlanma (stres) sırasında kalbin kan gereksinimi artar. Kalp, ihtiyacı olan kanı sağlayamadığı zaman, halsizlik, göğüste gerginlik hissi veya angina pektoris adı verilen ezici tipte özel bir göğüs ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler dinlenmekle geçebilirse de, burada tanımladığımız göğüs ağrısı ciddi bir sağlık sorununun varlığını gösterir ve bir doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir. 16
24 Koroner Arter Baypas Ameliyatınız Koroner arter hastalığı ameliyat veya diğer yöntemlerle tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanabilir. Koroner arterden geçen kan akımı birdenbire durursa (ki bunun nedeni, çoğu kez, yırtılan bir plağın üzerinde oluşan kan pıhtısıdır), kalp kasının bir bölümü kalıcı bir biçimde hasara uğrayabilir. Bu bir kalp krizidir (Şekil-2). Kalp krizine sıklıkla şiddetli ve kısa zamanda geçmeyen bir göğüs ağrısı eşlik eder, bazı hastalarda ise bu ağrının yatışıp tekrar ortaya çıktığı (yani gidip geldiği) görülür (Bu konuda daha ayrıntılı bilgi edinmeniz için Göğüs Ağrısı ve Kalp Krizi başlıklı kitabımızı okumanızı öneririz). Tıkanan Yer Hasara Uğrayan Kalp Kası Şekil-2. 17
25 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ KORONER ARTERLERDEKİ TIKANIKLIKLARI GİDERMEK İÇİN NE YAPILABİLİR? Koroner arterleri tıkayan plaklar genellikle bu damarların yalnızca iç yüzünde oluşur. Damarın, daralan veya tam olarak tıkanan bölgesinin aşağısındaki bölümü sıklıkla açıktır. Hastalık yalnızca bir veya iki arteri tuttuğunda, bu arterin genişletilmesi veya gerilmesiyle, bazen darlık veya tıkanıklık ortadan kalkar. Deriyi delip, damar içinden geçirilen özel bir aygıtla (Balon kateter koroner arterin yeniden biçimlendirilmesi veya onarılması anlamına gelen Percutaneous transluminal coronary angioplasty=ptca) adı verilen girişimle yapılan budur. Bu girişim sırasında, ucunda sönük bir balon bulunan bir kateter koroner arterin daralmış olan bölümüne yerleştirilir. Daha sonra balon şişirilerek daralan bölge genişletilir ve darlık açılır (Bu konuda ayrıntılı bilgi edinmek isteyenlere Kalp Hastalığında Cinsel Yaşam/Şeker Hastalığı/İnme Teşhis ve Ameliyatsız Tedavi başlıklı kitabımızı okumalarını öneririz) (Şekil-3). Şekil-3. Üstte, koroner arterin daralan bölgesine yerleştirilen balon kateter, altta ise, balonun şişirilmesiyle açılan darlık görülmektedir. 18
26 Koroner Arter Baypas Ameliyatınız Ancak, darlıklar daha karmaşık olduğunda ve çok sayıda koroner arterde görüldüğünde, doktor, genellikle koroner arter baypas ameliyatını önerecektir. Bu ameliyat, kanın, damarın tıkalı bölgesinden öteye gitmesini sağlamak için yeni yollar sağlayacaktır. 5. KORONER ARTER BAYPAS AMELİYATI NEDİR? Bu ameliyat ile, bedeninizin başka yerlerinden alınan atar veya toplardamarlar (arter veya venler) kalbinizden aldığı temiz kanı tüm bedeninize taşıyan aort damarınız ile, kalbinizin dış yüzünde bulunan, hastalanmış koroner arterinizin arasına (daralmış veya tıkanmış bölgesinin altına kan getirecek biçimde) yerleştirilir. Bedeninizin başka yerinden alınıp kalbinize takılan bu damar parçasına damar grefti veya kısaca greft adı verilir. Böylece, daha önce, koroner arterinizin daralmış veya tıkanmış olan bölgesinden aşağıya yeterince akamayan kan, artık, bu greftin içinden akıp, koroner arterinizin sağlam olan alt bölümüne ulaşmak ve o damarınızın kanlandırması gereken kalp kasınızı beslemek şansını bulur (Şekil-4). Ameliyatta kullanılan atar ve toplardamarların yerlerinden çıkarılmaları, alındıkları yerdeki kan akımı üzerinde anlamlı bir etki yaratmaz. Bedeniniz, o bölgelerde, alınan damarların yokluğunu telafi edecek ayarlamaları kendiliğinden yapacak ve buna ilişkin bir sorun çıkmayacaktır. Greft olarak, genellikle, göğüs kafesinin içinde, göğüs kemiği (halk arasında iman tahtası adı verilen kemik, tıbbi adı sternum ) boyunca uzanan atardamarlar (iç göğüs arteri= internal thoracic artery ) kullanılır. Eğer bir toplardamar kullanılacaksa, en sık olarak, bacağın iç 19
27 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 yüzünde, derinin hemen altında yer alan ve safen ven adı verilen damar çıkarılır (Şekil-5). Bazen bacak veya kolların arkasından alınan venler, bazen de karın boşluğundan alınan bazı arterler kullanılabilir. Nadiren başka bir kişi (verici) den alınan bir ven e veya yapay bir kan damarına gerek duyulabilir. Bu yola, yalnızca, hastanın kendi atar veya toplardamarları kullanılamadığında başvurulur. Koroner arter baypas ameliyatları bir kalp akciğer makinesi kullanılarak yapılır. Bu makine, ameliyat sırasında kalp atışlarının durdurulması olanağını sağlar. Böylece, duran bir kalpte, arter ve ven greftleri, koroner arterlere dikkatle ve tam olarak bağlanabilir. Şekil-4. Bir ucu aort damarının köküne, diğer ucu ise, hasta koroner arterin darlık bölgesinin altına bağlanmış olan baypas greft i görülmektedir. Böylece, daralan koroner arterden geçemeyen kan, takılan greft sayesinde, aort damarından gelip, hasta da marın darlık bölgesinin altındaki normal yanına geçerek o böl gedeki kalp kasına ulaşmış olur. 20
28 Kalp Kapağı Ameliyatınız
29
30 GİRİŞ Kalp Kapağı Ameliyatınız Hastalanan kalp kapaklarının yeniden eski, normal görevini yapacak hale getirilmesini sağlayan kalp ameliyatları (operasyon) günümüzde oldukça sık yapılmaktadır. (Amerika Birleşik Devletlerinde yalnızca 2005 yılında kalp kapağı ameliyatı yapılmıştır. Türkiyede ise yılda yaklaşık hastaya kalp kapak ameliyatı yapılmaktadır.) Bu operasyonlar kalp kapağı hastalarının sağlığını ve iş gücünü iyileştirmektedir. Eğer böyle bir ameliyata alınacaksanız, bu konuya ilişkin soru ve endişelerinizi danışıp tartışmak için en uygun kişi operasyonu yapacak olan cerrahınızdır. Gerek ameliyatınızın gerekse ameliyat sonrası iyileşme döneminizin ayrıntılarını size en iyi o anlatabilir. Bu kitaptaki bilgiler, resim ve şekillerin de yardımıyla, hem konuyu daha iyi anlamanıza hem de doktorlarınızla (kalp cerrahınız, kardiyoloğunuz ve aile doktorunuz gibi) daha iyi tartışabilmenize yardımcı olacaktır. 45
31 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 46
32 Kalp Kapağı Ameliyatınız 1. KALP KAPAKLARINI EN SIK ETKİLEYEN HASTALIKLAR Dört tane kalp kapağı vardır. Bu kapakların görevi, kalbiniz kasılıp gevşedikçe, kanın ileriye doğru akmasını, buna karşılık geriye kaçmamasını sağlamaktır. Bazen, kalp kapakları olması gerektiği gibi çalışmaz. Bu sorun çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Örneğin, kalp kapağı doğuştan arızalı olabilir ve kalp kapağının hemen onarılması gerekebilir. Doğum sırasında var olan küçük bir bozukluk o sırada fark edilmeyebilir, fakat zaman içinde yavaş yavaş ilerleyebilir ve kalpteki kan akımını bozabilir. Sonuçta, başlangıçta önemsiz sayılabilecek, böyle bir hastanın kalp kapağı hastalığı da, yaşamının sonraki evrelerinde kötüleşebilecektir. Romatizmal ateş (diğer adıyla akut eklem romatizması) veya mikroorganizmaların (çeşitli mikroplar) neden olduğu infeksiyonlar (örneğin infeksiyöz endokardit=kalbin iç yüzünü döşeyen endokart tabakasının mikroplar tarafından iltihaplanması) bir kalp kapağını etkileyebilir ve onun eskarlaşmasına (yani, aynı, bir yaranın iyileşirken arkasında bir iz bırakması gibi, iyileşirken biçimsel ve dolayısıyla işlevsel bozukluğa uğramasına) ve hatta bütünüyle tahrip olmasına neden olabilir. Kalp kapakları yaşlanmakla da zayıflayabilir (yani, zorlanmaya karşı direncini yitirebilir) veya sertleşebilir. Bunun nedeni, çok narin yapıdaki kalp kapağının yıllar boyunca çok aşırı sayıda eğilip bükülerek hareket etmek zorunda olmasıdır. Buradaki şekilde dört kalp kapağı (pulmoner, aort, mitral ve triküspit kapakları) görülmektedir. Hastalık sonucunda kalp kapağı kalınlaşıp sertleşince kapak uygun şekilde açılamaz. Buna bağlı olarak, kan akımına 47
33 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 izin vermez ya da güçlük çıkarır. Bu engelleme durumuna kapağın darlığı (stenozu) adı verilir. Bir kalp kapağı zayıfladığı veya gerildiğinde uygun biçimde kapanamayabilir. Böyle bir durum oluşursa, kan, kapağın deliğinden geriye kaçar. Bu duruma kapağın yetersizliği (veya kaçağı) adı verilir. Kalp kapağınızdaki herhangi bir sorun kalbinizin yükünü büyük çapta arttırır. Bu, kalbinizin, bu durumu aşırı çalışarak telafi edebilmesi için büyümesine neden olabilir. Eğer kalp çok büyürse, kalp kası kalıcı biçimde hasara uğradığı için, kalp yetersizliği ortaya çıkar (Şekil-1). Şekil-1. Kalp boşlukları ve kalp kapakları 2. KALP KAPAĞI SORUNLARININ DÜZELTİLMESİ Kalp kapağı hasta olan bazı kişiler, düzenli bir biçimde tıbbi kontrollarını yaptırdıkları ve kendilerine yapılan önerileri uyguladıkları sürece, normal yaşantılarını sürdürebilir. Ancak, kalp kapağınızda daha ağır bir hasar varsa ameliyat olmanız gerekebilir. 48
34 Kalp Kapağı Ameliyatınız Bazı olgularda, hasta kapağın onarılmasıyla darlık ya da yetersizliğin yok edilmesi mümkün olabilir. Bazılarında ise, kapak o kadar kötü hasarlanmıştır ki onarılmasının olanağı yoktur ve kapağın yeni bir kapakla değiştirilmesi gerekir. 3. KALP KAPAĞI ONARIMI AMELİYATLARI Kapağın daralmasının nedeni, sıklıkla, kapağın hareketli yaprakçıklarının eskarlaşması (yani geçirdikleri yangısal ve dejeneratif süreç sonucunda deforme olması) veya komşuluk nedeniyle birbirlerine değen kenarlarının yapışarak birleşmesidir. Kapağın uygun biçimde açılamaması sonucunda ortaya çıkan darlık (engelleme) özel bir cerrahi bıçakla kesilerek giderilebilir. Böylece, kapağın birbirine yapışıp birleşmiş olan parçaları, ayrılarak kapak daha serbest biçimde hareket etme olanağını bulur. Kapak yetersizliği'nin (veya kaçağı) nedeni ise, sıklıkla, kapağın, yukarıda sözü edilen yaprakçıklarının veya kapağı tutan destek mekanizmalarının uzaması ve kan basıncına karşı direncinin zayıflaması(bir çeşit yumuşaması) sonucunda ortaya çıkar. Kapağı kapalı tutmak için normal olarak birbirlerine değmesi gereken kenarları, kanın basıncına direnemeyerek kayar ve deliğin açılmasına, dolayısıyla kanın geriye doğru kaçmasına neden olur. Geriye kaçan kanın miktarı arttıkça tüm kapak genişleyebilir. Böyle bir kapağın düzgün bir biçimde iş görebilmesi için de, yine, hasta kapak dokularının onarılması gerekir. Kapak onarımı ameliyatlarının bir avantajı, hastalanmış olan kapağın tümüyle yerinden çıkarılıp yapay bir 49
35 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 kapakla değiştirilmesi yerine, hasta kapağın yerinde bırakılıp, yalnızca şekil ve dolayısıyla işlev bozukluğunun düzeltilmesidir. 4. KALP KAPAĞININ YAPAY BİR KAPAKLA DEĞİŞTİRİLDİĞİ AMELİYATLAR (KAPAK REPLASMANI AMELİYATLARI) Bazen, kalp kapakları o kadar ciddi biçimde şekil bozukluğuna uğrar veya yırtılır ki, onarılmaları olanaklı değildir. Böyle durumlarda, hasara uğramış olan eski kapağın çıkarılıp yeni bir yapay kapakla değiştirilmesi gerekir. Değiştirilecek olan hasta kapak yerinden çıkarılırken, kalbe tutunduğu alan, çepeçevre yerinde bırakılır ve aynı yere yeni (yapay) kapak sıkı ve sağlam biçimde dikilir. Yapay kapakların değişik tipleri olmakla birlikte başlıca iki gruba ayrılırlar; 1. Doku (biyolojik) kapaklar: Kapağın hareketli parçalarına yönelik kimyasal bir işlemden geçirilmiş hayvan kapaklarıdır. Hayvanlardan elde edilmiş bu kapaklar özel bir kumaşla kaplı metal veya plastik bir çerçeveye takılır (monte edilir). Böylece, hastanın kalbine yerleştirilmeleri daha kolaylaşır Doku kapakların başka bir tipinde ise başka bir insandan elde edilen aort kapağı kullanılır. Böyle bir kapak, yerinden çıkarıldıktan sonra dikkatle dondurularak korunur. Bu kapaklar herhangi bir çerçeveye takılmaksızın doğrudan doğruya hastanın aortuna yerleştirilir. Son yıllarda hayvanlardan elde edilen kapakların da çerçevesiz tipleri geliştirilmiştir. 50
36 Kalp Kapağı Ameliyatınız Doku kapaklarının en büyük avantajı, yerine konuldukları doğal kalp kapaklarına çok benzemeleridir. Biyolojik materyal oldukları için kan hücreleri kapak dokusu üzerinde birikip pıhtı oluşturmazlar. Bu nedenle mekanik kalp kapaklarının pıhtı yapmaması için kullanılması zorunlu olan kan sulandırıcı ilaçların ömür boyu kullanılmasına ihtiyaç duymazlar. Buna karşılık, bunların doğal kapaklar kadar dayanıklı olmamaları ise dezavantajlarıdır. Korunmaları için yapılan işlemler bu kapaklarda kireçlenmeye veya dejenerasyona neden olabilir. 2. Mekanik (protez) kapaklar: Dayanıklı metaller, karbon, seramik ve plastikten yapılan yapay aygıtlardır. Hastanın kalp dokularına bağlamak için, fabrikasyon olarak üretilmiş dakron veya teflon bir halkaya takılırlar. Resim-1. Çeşitli kalp kapak protezleri. 51
37 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 Mekanik kapakların dayanıklılıkları büyük bir avantaj sağlar. Bununla birlikte, bu kapakların yapımında kullanılan maddeler bedenin alışkın olduğu doğal maddeler olmadığı için, kan pıhtılarının oluşmasına neden olabilir. Bundan kaçınmak için, kanın pıhtılaşma yeteneğini azaltmak amacıyla; özel ilaçlar (kanı incelten ilaçlar, pıhtılaşmayı önleyen ilaçlar, antikoagülanlar) kullanılır (Kitabın son sayfalarında bu ilaçlara ilişkin daha ayrıntılı bilgiler verilmiştir). Mekanik kapak taşıyan hastaların çoğu, tüm yaşamları boyunca, her gün bu ilaçları almak ve bu tedavinin gerektirdiği test ve kontrolleri yaptırmak durumundadır. Metal yapıda oldukları için, çalışırken, özellikle sessiz ortamlarda, hastanın yanındaki kişiler tarafından bile duyulabilen bir ses çıkarırlar. Bu ses metal kapakçıkların her kalp atımında birbirlerine çarpması sonucu ortaya çıkar. Bu durum bazı hastalarda huzursuzluğa neden olabilir. Bir kalp kapağını değiştirirken, en iyi seçeneğin hangisi olduğuna karar verme aşamasında, hesaba katılması gereken birçok etmen (faktör) vardır. Sizin için en iyi kapağın hangisi olduğuna karar vermek için, cerrahınız, kendi deneyim ve bilgisini kullanacaktır. Bunu yaparken, cerrahınızın hesaba katacağı etmenler arasında yaşınız, kapak hastalığınızın şiddeti, kapağın büyüklüğü, kanı inceltici ilaçları (antikoagülanlar) kullanmaya karşı isteğiniz ve yatkınlığınız (koşullarınızın böyle bir tedaviyi yaşam boyu uygulamaya elverişli olup olmadığı) sayılabilir. Hastanın yaşı ve cinsiyeti kapak seçimi konusunda özel bir öneme sahiptir. Bebeklik veya çocukluk döneminde, henüz vücut gelişimini tamamlamış hastalarda, hasta ile birlikte büyüme özelliğine sahip olan biyolojik kapaklar tercih edilir. İleri yaştaki; hastalarda, kan sulandırıcı ilacın kanama oluşturma riski de hesaba katılarak, biyolojik 52
38 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 Not: 80
39 Not: 81
40 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 16 Not: 82
41 Yayımlanmış Kitaplarımız Hipertansiyon Osteoporoz (Kemik Erimesi) Düşmeler ve Önlenmesi Obezite Meme Kanseri Cerrahisine Bağlı Lenfödem
42 Yayımlanmış Kitaplarımız Kan Yağları ve Kalbimiz Her Yaş İçin Spor ve Sağlık Diyabetik Ayak Sağlıklı Beslenme Varis
43 Yayımlanmış Kitaplarımız Göğüs Ağrısı, Kalp Krizi, Aspirin Kullanımı Herediter Anjioödem Kanın Pıhtılaşmasını Önleyen İlaçlar ve Kalbiniz, Atriyal Fibrilasyonlu Yaşam Kalp Yetersizliği ile Yaşamak, Kalp Pili İle Yaşamak, Kalp İlaçlarını Nasıl Kullanalım Kalp Hastalığında Cinsel Yaşam/Şeker Hastalığı/ İnme Teşhis ve Ameliyatsız Tedavi
44 Yayımlanmış Kitaplarımız Mitral Kapak Sarkması Nedir? Koroner Arter Baypas Ameliyatınız, Kalp Kapağı Ameliyatınız Guatr ve Tiroid Hastalıkları
45 Yayıma Hazırlanan Kitaplarımız Damar Sertliği ve Risk Faktörleri Diyabetim ve Ben Çocuklarda Yanık ve Korunma Yolları
46
47
48
BALIK YAĞI MI BALIK MI?
BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda
DetaylıYÖNETMELİK. c) Merkez (Hastane): Selçuk Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezini (Selçuklu Tıp Fakültesi Hastanesini),
31 Mart 2012 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28250 Selçuk Üniversitesinden: YÖNETMELİK SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
DetaylıHASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ KORONER YOĞUN BAKIM BİRİMİNDE UYGULANMASI OLASI TEDAVİ VE GİRİŞİMLER İÇİN HASTANIN BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM (RIZA) BELGESİ
HASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ KORONER YOĞUN BAKIM BİRİMİNDE UYGULANMASI OLASI TEDAVİ VE GİRİŞİMLER İÇİN HASTANIN BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM (RIZA) BELGESİ HASTANIN Adı Soyadı:..... Protokol Numarası:..... Doğum
DetaylıHEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ
HEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ Doç. Dr. Ülkü TATAR BAYKAL İÜ Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı ve Yönetici Hemşireler Derneği Yönetim Kurulu
Detaylıİş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?
İş Sağlığı İş sağlığı denilince, üretimi ve işyerini içine alan bir kavram düşünülmelidir. İşyerinde sağlıklı bir çalışma ortamı yoksa işçilerin sağlığından söz edilemez. İş Sağlığı nedir? Bütün çalışanların
DetaylıD- BU AMELİYATIN RİSKLERİ Bu ameliyatın taşıdığı bazı riskler/ komplikasyonlar vardır. Ameliyattaki riskler:
Mikro TESE Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi, Mikroskopik TESE ameliyatı genel, veya bolgesel anestezi altında yapılabilir. Skrotum (torba) orta hattan 4 cm lik bir kesi yapılırak testislere ulaşılır ve testisler
DetaylıNIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI
Portal Adres NIJERYA DAN GELEN YOLCUDA EBOLAYA RASTLANMADI : www.cayyolu.com.tr İçeriği : Gündem : http://www.cayyolu.com.tr/haber/nijerya-dan-gelen-yolcuda-ebolaya-rastlanmadi/96318 1/3 SAGLIK IÇIN EGZERSIZ
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıSİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.
SAYI: 2013/03 KONU: ADİ ORTAKLIK, İŞ ORTAKLIĞI, KONSORSİYUM ANKARA,01.02.2013 SİRKÜLER Gelişen ve büyüyen ekonomilerde şirketler arasındaki ilişkiler de çok boyutlu hale gelmektedir. Bir işin yapılması
DetaylıSİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç
SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama
DetaylıYÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (Değişik:RG-14/2/2014-28913) (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yükseköğrenim
DetaylıKİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ
Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2012) 287-291 287 KİTAP İNCELEMESİ Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri Editörler Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice
Detaylı2- Hastalara muayenehaneye ilk defa mı? Sürekli mi? geldikleri sorulduğunda %30 u ilk defa %70 i sürekli geldiklerini bildirmişlerdir (Şekil 2).
RAPOR Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararını açıklamasından sonra Sağlık Bakanlığı Tam Gün Yasası nı tekrar gündeme aldı. Önce torba yasaya konan daha sonra bazı değişiklikler için torba yasadan ayrılan
DetaylıİNGİLTERE DE ÜNİVERSİTE PLANLAMA VE BÜTÇELEME ÖRGÜTÜ
İNGİLTERE DE ÜNİVERSİTE PLANLAMA VE BÜTÇELEME ÖRGÜTÜ University Grants Committee (UGC) Çeviren : Doç. Dr. M. ÂDEM UGC, üniversitenin parasal gereksinmeleri konusunda Hükümete danışman olarak Temmuz 1919'da
Detaylı4- Solunum Sisteminin Çalışması : Solunum sistemi soluk (nefes) alıp verme olayları sayesinde çalışır.
SOLUNUM SİSTEMİ Canlılar yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duyulan bu enerji besinlerden karşılanır. Hücre içerisinde besinlerden enerjinin üretilebilmesi için,
DetaylıGiresun Üniversitesi Akademik Değerlendirme Ve Kalite Geliştirme Uygulama Yönergesi
Giresun Üniversitesi Akademik Değerlendirme Ve Kalite Geliştirme Uygulama Yönergesi Amaç Madde 1- Bu Yönergenin amacı; Giresun Üniversitesi'nin akademik değerlendirme ve kalite geliştirme ile stratejik
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıEĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları. Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA
EĞİTİM BİLİMİNE GİRİŞ 1. Ders- Eğitimin Temel Kavramları Yrd. Doç. Dr. Melike YİĞİT KOYUNKAYA Dersin Amacı Bu dersin amacı, öğrencilerin; Öğretmenlik mesleği ile tanışmalarını, Öğretmenliğin özellikleri
DetaylıREFORM EYLEM GRUBU BİRİNCİ TOPLANTISI BASIN BİLDİRİSİ ANKARA, 8 KASIM 2014
REFORM EYLEM GRUBU BİRİNCİ TOPLANTISI BASIN BİLDİRİSİ ANKARA, 8 KASIM 2014 Reform Eylem Grubu nun (REG) ilk toplantısı, Adalet Bakanı Sayın Bekir Bozdağ, Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Sayın Volkan
DetaylıTopoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.
Yazıyı PDF Yapan : Seyhan Tekelioğlu seyhan@hotmail.com http://www.seyhan.biz Topolojiler Her bilgisayar ağı verinin sistemler arasında gelip gitmesini sağlayacak bir yola ihtiyaç duyar. Aradaki bu yol
Detaylı3- Kayan Filament Teorisi
3- Kayan Filament Teorisi Madde 1. Giriş Bir kas hücresi kasıldığı zaman, ince filamentler kalınların üzerinden kayar ve sarkomer kısalır. Madde 2. Amaçlar İnce ve kalın filamentlerin moleküler yapı ve
DetaylıKAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL DERGİLER YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Senato: 2 Mart 2016 2016/06-6 KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL DERGİLER YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam MADDE 1- Bu Yönergenin amacı, Kahramanmaraş
DetaylıRomatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit
www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı
Detaylıİngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2
İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET DOI= 10.17556/jef.54455 Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 Genişletilmiş Özet Giriş Son yıllarda
DetaylıKAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır.
KAVRAMLAR Büyüme ve Gelişme Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır. Büyüme Büyüme, bedende gerçekleşen ve boy uzamasında olduğu gibi sayısal (nicel) değişikliklerle ifade edilebilecek yapısal
DetaylıİZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM
İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Esaslar Amaç Madde 1- (1)Bu
DetaylıI. EIPA Lüksemburg ile İşbirliği Kapsamında 2010 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler
I. EIPA Lüksemburg ile İşbirliği Kapsamında 2010 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler 1. AB Hukuku ve Tercüman ve Çevirmenler için Metotlar Eğitimi (Ankara, 8-9 Haziran 2010) EIPA tarafından çeşitli kamu
DetaylıTİROGLOSSAL DUKTUS KİSTİ EKSTİRPASYONU AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU
TİROGLOSSAL DUKTUS KİSTİ EKSTİRPASYONU AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi, Bu yazılı form,
DetaylıT.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FAKÜLTE YÖNETİM KURULU TOPLANTI TUTANAĞI
T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ FAKÜLTE YÖNETİM KURULU TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Sayısı: 2014/134 Toplantı Tarihi: 25.02.2014 Salı Toplantı Saati: 16.00 Toplantı Yeri: Dekanlık Toplantı
DetaylıHALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI İş Sağlığı Programı
HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI İş Sağlığı Programı Programa Kabul Koşulları: Yüksek Lisans: Sağlık alanında lisans düzeyinde bir Yükseköğretim kurumundan mezun olmak, Psikoloji, Sosyoloji, İşletme,İktisat
DetaylıELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSİ
TANIM İletişim sistemlerinin ve her türlü elektronik aletin tasarımı, üretim teknolojisi, çalışma ilkeleri, yapımı ve işletilmesi ile ilgili alanlarda çalışan kişidir. A- GÖREVLER Elektronik ve haberleşme
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR
ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım
DetaylıHayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi)
Hayata Dokunan Bir El: YEDAM (Yeşilay Danışma Merkezi) Bağımlılıkta rehabilitasyon süreci dediğimizde bağımlı bireylerin psikolojik ve sosyal destek ile hayata yeniden kazandırılması kast edilmektedir.
DetaylıDiyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet
Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları
DetaylıÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi
KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,
DetaylıÇocuklarda Yanık ve Korunma Yolları
Çocuklarda Yanık ve Korunma Yolları Editör Doç. Dr. Ahmet ÇELİK Prof. Dr. Geylani ÖZOK Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 20 Çocuklarda Yanık ve Korunma Yolları
DetaylıÖncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum.
Gümrük Ve Ticaret Bakanı Sn. Nurettin CANİKLİ nin Kredi Kefalet Kooperatifleri Ortaklarının Borçlarının Yapılandırılması Basın Toplantısı 24 Eylül 2014 Saat:11.00 - ANKARA Kredi Kefalet Kooperatiflerinin
DetaylıKADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR
KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tarımda Kadınların Finansmana Erişimi Esra ÇADIR Sektörlere Göre Dağılım 60 %52 50 %39 %46 Tarım 40 Sanayi 30 % 14 %19 %21 İnşaat 20 %8 10 % 1 Hizmetler 0 KADIN ERKEK 2
DetaylıŞeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?
Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı Hayatınız boyunca öngöremediğiniz ve hayat kalitenizi düşürecek pek çok sorun yaşayabilirsiniz. Şeker hastalığı(kısa olarak Diyabet diyebiliriz) ve obezite
DetaylıYÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ
22 Mayıs 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28300 Kafkas Üniversitesinden: YÖNETMELİK KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ARICILIĞI GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve
DetaylıYAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ
YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ Savaş AYBERK, Bilge ALYÜZ*, Şenay ÇETİN Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli *İletişim kurulacak yazar bilge.alyuz@kou.edu.tr, Tel: 262
DetaylıİSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ. ÇİFT ANADAL ve YANDAL PROGRAMI YÖNERGESİ
İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ ÇİFT ANADAL ve YANDAL PROGRAMI YÖNERGESİ Amaç MADDE 1 - (1) Bu Yönergenin amacı, anadal lisans programlarını üstün başarıyla yürüten öğrencilerin, aynı zamanda ikinci
DetaylıHEPATİT C SIK SORULAN SORULAR
HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri
DetaylıVeri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün
Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
DetaylıPATOLOJİ DERNEKLERİ FEDERASYONU ETİK YÖNERGE TASLAĞI. GEREKÇE: TTB UDEK kararı gereğince, Federasyon Yönetim
PATOLOJİ DERNEKLERİ FEDERASYONU ETİK YÖNERGE TASLAĞI GEREKÇE: TTB UDEK kararı gereğince, Federasyon Yönetim Kurulunun önerileri doğrultusunda bu çalışma yapılmıştır. GENEL KONULAR: Madde 1.Tanım: 1.1.
DetaylıMUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ
MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Muş Alparslan Üniversitesi Uzaktan
DetaylıELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU
ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu
DetaylıT.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
AKILCI İLAÇ KULLANIMI PROJE YARIŞMASI BAŞVURU FORMU BAŞVURU SAHİBİNİN ADI SOYADI * BAŞVURU SAHİBİNİN MESLEĞİ BAŞVURU SAHİBİNİN YAŞI BAŞVURU SAHİBİNİN MEDENİ : DURUMU BAŞVURU SAHİBİNİN EĞİTİM DURUMU BAŞVURU
DetaylıAĞIZ İÇİNDEN KİTLE ÇIKARILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU
AĞIZ İÇİNDEN KİTLE ÇIKARILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi, Bu yazılı form, size
DetaylıLABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi
LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi Bir etkinliğin sonucunda elde edilen çıktıyı nicel ve/veya nitel olarak belirleyen bir kavramdır.
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıYönetici tarafından yazıldı Perşembe, 05 Kasım 2009 04:07 - Son Güncelleme Perşembe, 05 Kasım 2009 04:29
Dünyanın Derdi Depresyon Dünyada 120 milyon kişi depresyonda. 185 ülkenin verilerine göre 2020 yılında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada depresyon olacak. İSTANBUL - Türkiye psikiyatri Derneği'nin
DetaylıÜniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi
Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi özcan DEMİREL 1750 Üniversiteler Yasası nın 2. maddesinde üniversiteler, fakülte, bölüm, kürsü ve benzeri kuruluşlarla hizmet birimlerinden oluşan özerkliğe ve kamu
DetaylıBAĞDAT CADDESİ LEVENT ACARKENT www.dentram.com
BAĞDAT CADDESİ LEVENT ACARKENT www.dentram.com Yüzünüzü güldüren uzmanlık ve teknoloji DENTRAM Dentram Diş Tedavi Kliniği, 1994 yılında Bağdat Caddesi nde, Ortodonti Uzmanı Dr. Aylin Sezen Yalçın ve Çene
DetaylıBaşbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü 07.03.2012 06:18
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/03/201203... 1 of 5 6 Mart 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28225 Atatürk Üniversitesinden: YÖNETMELİK ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ASTROFİZİK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
DetaylıOtizm lilerin eğitim hakkı var mıdır? Nedir ve nasıl olmalıdır?
Nisan, 01.04.2013 OTĠZM, EĞĠTĠM HAKKI VE UYGULAMALARI Nisan ayı otizm farkındalık ayı olarak belirlenmiştir. Gün, ay ve yıl olarak belli amaçlara hasredilen tema lar, toplumda dikkat çekmek, konunun önemini
DetaylıSÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com
SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını
DetaylıİLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-4
İLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-4 1) İlkyardımla ilgili yazılanlardan doğru olan hangisidir? a) İlkyardım esnasında ilaç kullanılır. b) İlkyardım eldeki mevcut araç gereçlerle yapılır. c)
DetaylıYÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
24 Mart 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29663 YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin
Detaylı2.000 SOSYOLOG İLE YAPILAN ANKET SONUÇLARINA DAİR DEĞERLENDİRMEMİZ. Anayasa nın 49. Maddesi :
2.000 SOSYOLOG İLE YAPILAN ANKET SONUÇLARINA DAİR DEĞERLENDİRMEMİZ Anayasa nın 49. Maddesi : A. Çalışma Hakkı ve Ödevi Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir. Devlet, çalışanların hayat seviyesini yükseltmek,
DetaylıMAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının
MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki
DetaylıHAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir.
YGS / LYS SÖZLÜĞÜ OBP (ORTA ÖĞRETİM BAŞARI PUANI): Öğrencinin diploma notunun diğer öğrencilerin diploma notlarına oranıdır. En az 100 en çok 500 puan arasında değişen bu değer, öğrencinin başarısı okulun
DetaylıÇANKAYA BELEDİYE BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIM İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞ, GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
ÇANKAYA BELEDİYE BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIM İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞ, GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve kapsam MADDE 1- (1) Bu yönetmeliğin
Detaylı2. Kapsam: Bu prosedür erişkin ve çocuk hastanın yoğun bakım ünitesine kabul edilmesinden taburcu edilmesine kadar yürütülen işlemleri kapsar.
1 / 5 1. Amaç: Bu prosedür, UÜ-SK da yaşam desteğine gerek duyan ve komadaki erişkin ve çocuk hastalara sunulacak yoğun bakım hizmetlerinin eşit, standart ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
DetaylıTDS 220 İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ
TDS 220 İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Yrd.Doç.Dr. Soner METE Ders Hakkında Çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehdit eden etmenleri, bu etmenlerin önlenmesine ilişkin yürütülen politikalar, işverenlerin
DetaylıYASAR KEMAL'IN DOKTORUNDAN FLAS AÇIKLAMA
YASAR KEMAL'IN DOKTORUNDAN FLAS AÇIKLAMA Portal : www.bursahakimiyet.com.tr İçeriği : Gündem Tarih : 02.02.2015 Adres : http://www.bursahakimiyet.com.tr/haber/haber/yasar-kemalin-doktorundan-flas-aciklama-2-74066.html
DetaylıSERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL
SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya
DetaylıMADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 14 ve 49 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU EĞİTİM, ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı Ağrı İbrahim Çeçen
DetaylıYEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler
YEDİNCİ KISIM Kurullar, Komisyonlar ve Ekipler Kurul, komisyon ve ekiplerin oluşturulması MADDE 107- (1) Okullarda, eğitim, öğretim ve yönetim etkinliklerinin verimliliğinin sağlanması, okul ve çevre işbirliğinin
DetaylıSayın Bakanım, Sayın Rektörlerimiz ve Değerli Katılımcılar,
Sayın Bakanım, Sayın Rektörlerimiz ve Değerli Katılımcılar, Orman ve Su İşleri Bakanımız Sn. Veysel Eroğlu nun katılımları ile gerçekleştiriyor olacağımız toplantımıza katılımlarınız için teşekkür ediyor,
DetaylıBİLGİ BELGE MERKEZİ VE YAYIN HİZMETLERİ
BİLGİ BELGE MERKEZİ VE YAYIN HİZMETLERİ Elektrik Mühendisleri Odası(EMO) Bilgi ve Belge Merkezi, sahip olduğu elektrik mühendisliği ve Oda ilgili her türlü bilgi, belge ve kaynakla kapsamlı bir araştırma
DetaylıBUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM)
BUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM) Buğday rüşeymi buğday başağının alt kısmında bulunan embriyodur. Buğdayın 1 tonundan sadece 1 kilogram rüşeym elde edilebilmektedir. Rüşeym özel yöntemlerle elde edilmediği
DetaylıTasarım ve Planlama Eğitimi Neden Diğer Bilim Alanlarındaki Eğitime Benzemiyor?
Tasarım ve Planlama Eğitimi Neden Diğer Bilim Alanlarındaki Eğitime Benzemiyor? Doç.Dr. Nilgün GÖRER TAMER (Şehir Plancısı) Her fakülte içerdiği bölümlerin bilim alanına bağlı olarak farklılaşan öznel
DetaylıBİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ
BİREYSEL SES EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN DERSTEKİ KULLANIMINA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE BEKLENTİLERİ Dr. Ayhan HELVACI Giriş Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda yapılan eğitim birçok disiplinlerden
DetaylıSizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler
Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.
DetaylıİSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ KURULUŞ, ÖRGÜTLEME ve İŞLEYİŞ YÖNETMELİĞİ
İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ KURULUŞ, ÖRGÜTLEME ve İŞLEYİŞ YÖNETMELİĞİ KURULUŞ: Madde 1 İstanbul Kültür Üniversitesi, Anayasa, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu ile Vakıf Yüksek Öğretim Kurumları Yönetmeliği
DetaylıŞeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri
ÖNEMLİ! İlaçlarınızı düzenli kullanmanız çok önemlidir. Kilonuza dikkat ediniz. Ani bir kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) durumuna karşı yanınızda her zaman birkaç adet şeker bulundurunuz. Mutlaka egzersiz
DetaylıFirmadaki Mevcut Öğrenme Faaliyetleri 2.2. Aşama
DE/11/LLP-LDV/TOI 147 420 Firmadaki Mevcut Öğrenme Faaliyetleri 2.2. Aşama 1. Adınız: 2. İşletmenin Adı: 3. Tarih: Evet Hayır Bilmiyorum 1. Mevcut işinizde mesleki eğitim fırsatlarına erişebiliyor musunuz?
DetaylıM i m e d 2 0 1 0 ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları
M i m e d 2 0 1 0 ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları S1: Erasmus kapsamında yapılan projelerle yarışamaya katılınabilir mi? C1: Erasmus kapsamında gidilen yurtdışı üniversitelerdeki
DetaylıMEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK İŞBİRLİĞİ PROJE DANIŞMANLIK EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ
MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK İŞBİRLİĞİ PROJE DANIŞMANLIK EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı,
DetaylıYÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DÖNER SERMAYE GELİRLERİNDEN YAPILACAK EK ÖDEME DAĞITIM USUL VE ESASLARI
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ DÖNER SERMAYE GELİRLERİNDEN YAPILACAK EK ÖDEME DAĞITIM USUL VE ESASLARI E-Posta: bilgi@yyuedutr Web: wwwyyuedutr BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
DetaylıKORONER!ARTER!BYPASS!AMELİYATI!OLAN!HASTALARI!BİLGİLENDİRME!FORMU!
KORONERARTERBYPASSAMELİYATIOLANHASTALARIBİLGİLENDİRMEFORMU " Öncelikle büyük bir kalp ameliyatı geçirmiş bulunuyorsunuz. Bu yüzden büyük geçmiş olsun dileklerimiziiletmekisteriz. " Bilindiği gibi koroner
DetaylıELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.
SAYFA NO 1/5 İNFRARENAL ABDOMİNAL İÇİN AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU Hasta Adı Dosya No Tarih / Saat..... ÖNERİLEN TEDAVİ Doktorum... ve ekibi bende... hastalığı olduğunu ve aorto(bi)femoral/aorto(bi)iliak
DetaylıDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ PEDİATRİK RESÜSİTASYON HİZMETLERİ YÖNERGESİ
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ PEDİATRİK RESÜSİTASYON HİZMETLERİ YÖNERGESİ (Sağlık Bakanlığının 29.04.2009 tarihli Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması ve Korunmasına
DetaylıYÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama Sistemi)
YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama Sistemi) YÖKAKADEMİK (Yükseköğretim Akademik Arama), Türk yükseköğretiminde görev yapan akademisyenlere ait kişisel akademik bilgilerin ve bilimsel / akademik
Detaylı1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler
1.Temel Kavramlar Abaküs Nedir... 7 Abaküsün Tarihçesi... 9 Abaküsün Faydaları... 12 Abaküsü Tanıyalım... 13 Abaküste Rakamların Gösterili i... 18 Abaküste Parmak Hareketlerinin Gösterili i... 19 2. lemler
DetaylıTürkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı olarak şahsım ve kuruluşum adına hepinizi saygılarımla selamlıyorum.
Sayın Başkanlar, Sayın KĐK üyeleri, Sayın Katılımcılar, Sayın Basın Mensupları, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı olarak şahsım ve kuruluşum adına hepinizi saygılarımla selamlıyorum.
DetaylıMUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ
MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ MART 2016 MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ BİRİNCİ
DetaylıEn İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu
En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu Bu kılavuz, GBT En İyi Uygulamaları ve Kullanım Kılavuzu na bir tamamlayıcı kılavuz oluşturmak için tasarlanmıştır. Green Break Patlamasız Güvenlik Güç Kartuşlarının
DetaylıMilli Gelir Büyümesinin Perde Arkası
2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde
DetaylıMeriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Beşinci İzmir İktisat Kongresi
Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Beşinci İzmir İktisat Kongresi Finansal Sektörün Sürdürülebilir Büyümedeki Rolü ve Türkiye nin Bölgesel Merkez Olma Potansiyeli 1 Kasım
DetaylıSERMAYE ġġrketlerġnde KAR DAĞITIMI VE ÖNEMĠ
SERMAYE ġġrketlerġnde KAR DAĞITIMI VE ÖNEMĠ Belirli amaçları gerçekleştirmek üzere gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve belirlenen hedefe ulaşmak için, ortak ya da yöneticilerin dikkat ve özen
Detaylı25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir.
Sıkça Sorulan Sorular Başvuru Başvuru ne zaman bitiyor? 25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir. Bursluluğun
DetaylıELEKTRİK MÜHENDİSİ TANIM
TANIM Elektrik enerjisinin, en ekonomik yollarla üretilmesini ve dağıtımını; elektrik donanımlarının, parça ve sistemlerinin yapımını planlayan ve sistemi kurup çalışmasını sağlayan kişidir. A- GÖREVLER
DetaylıTasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet
Tasarım Raporu Grup İsmi Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK Kısa Özet Tasarım raporumuzda öncelikle amacımızı belirledik. Otomasyonumuzun ana taslağını nasıl oluşturduğumuzu ve bu süreçte neler yaptığımıza karar
DetaylıYaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri
Yaşam Dönemleri ve Gelişim Görevleri Havighurst'un çeşitli yaşam dönemleri için belirlediği gelişim görevleri Gelişim psikolojisi, bireylerin yaşam boyunca geçirdiği bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal
DetaylıTÜRKİYE SERMAYE PİYASALARINDA MERKEZİ KARŞI TARAF UYGULAMASI 13 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARINDA MERKEZİ KARŞI TARAF UYGULAMASI 13 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın BDDK Başkanım, İktisadi Araştırmalar Vakfı, Borsamız
DetaylıOrdu Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Staj Yönergesi Aralık 2007 T.C. ORDU ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEKOKULU STAJ YÖNERGESİ
T.C. ORDU ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEKOKULU STAJ YÖNERGESİ AMAÇ Madde 1- Bu yönergenin amacı; Ordu Üniversitesi Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin eğitim-öğretim döneminde kazanmış oldukları bilgi, beceri
Detaylı