BAHÇE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALI (135 MW) PROJESİ İÇİN ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM VE İZLEME PLANI

Transkript

1 Zorlu Plaza, Avcılar İSTANBUL / TÜRKİYE Tel: + 90 (212) Faks: +90 (212) EK - A BAHÇE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALI (135 MW) PROJESİ İÇİN ÇEVRESEL VE SOSYAL YÖNETİM VE İZLEME PLANI Dokay Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. Öveçler 4. Cadde No: 140/A Dikmen / Ankara -Türkiye Tel: +90 (312) Faks: +90 (312) Ocak 2009 ANKARA TÜRKİYE

2 2/23 İÇİNDEKİLERİN TABLOSU Sayfa 1. SORUMLU TARAFLAR PROJENİN TANIMI Proje Alanı Projenin Teknik Özellikleri YASAL ÇERÇEVE Türk Yasal Düzenlemeleri Uluslararası Kriterler YÖNETİM PLANI Aşaması Aşaması Hafifletici Önlemler İZLEME PLANI Aşaması Aşaması KURUMSAL DÜZENLEMELER Aşaması Aşaması PAY SAHİPLERİ DANI MA TOPLANTISI...20

3 3/23 TABLOLARIN LİSTESİ Sayfa Tablo 4-1 PROJENİN Çevresel Etkileri ve Etkileri Hafifletici Önlemler...11 Tablo 5-1 Aşaması için Gözlem Planı...15 Tablo 5-2 Aşaması için Gözlem Planı...16 Tablo 6-1 Aşaması için Gereklilikleri ile İlgili Görev Dağılımı (R:Sorumlu, S: süpervizör A: Asistan)...17 EKİL LİSTESİ ekil 2 1 Projenin Bulunduğu Yer... 6

4 4/23 KISALTMALAR DOKAY ÇSYİP GWh ÇOB MW STK ÇOİM PROJE SYP AYP ROTOR Elektrik Üretim A.S. DOKAY Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı Gigawatt hour (Gigawatt - saat) Çevre ve Orman Bakanlığı Megawatt Sivil Toplum Kuruluşu Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Osmaniye Bahçe Rüzgar Enerji Santralı Projesi Sosyal Yönetim Projesi Atık Yönetim Projesi

5 5/23 1. SORUMLU TARAFLAR Zorlu Enerji Grubu nun bir alt grubu olan Rotor Elektrik Üretim Ltd. (), Türkiye nin güneyinde Osmaniye İli Bahçe İlçesi nde 135 MW kapasitelik bir rüzgar enerji santralı (PROJE) kurmayı ve işletmeyi planlamaktadır. PROJE gönüllü bir karbon emisyonu azaltma projesi olarak Altın Standartlar (Gold Standards) sertifikasına başvurmaktadır. Projenin Çevresel ve Sosyal Etkiler Değerlendirilmes inin bir parçası olarak; Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı (ÇSYİP), PROJE nin inşaat ve İşletme aşamalarında meydana gelebilecek potansiyel çevresel ve sosyal etkiler ve bu etkileri en aza indirmek ya da tamamen engellemek için projeden etkilenebilecek yerel insanlarla sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve hükümet kuruluşlarının temsilcileriyle temel danışma toplantıları gibi önlemleri de içerir. Projenin her taraf için sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir: DOKAY: ÇSED Raporu referans maddelerini göz önünde bulundurma, ÇSYİP belgeleri de dâhil olmak üzere ÇSED Raporunu hazırlama sorumluluğunu üzerine alır. : Projenin bir pay sahibi olarak hem çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) hem de IFC den projenin inşaatı için gerekli izinler almak, inşaat ve işletim periyodları boyunca ÇSED ve ÇSYİP tarif edilen önlemlerin yerine getirilmesini sağlamak sorumluluğunu üzerine alır. : Projenin kurulumu sırasında meydana gelecek etkileri en aza indirmek için ÇSYİP de belirtilen gerekli önlemleri almakla ve iyi tarif edilmiş bir şikayet sistemiyle kamu şikayetlerini dinlemek ve konu ile ilgilenmek için gerekli faaliyetleri yerine getirmek sorumluluklarının üzerine alır., ya karşı sorumludur. ÇOB:, Osmaniye Çevre ve Orman İl Müdürlüğünün (ÇOİM) tasdik ettiği Proje Tanıtım Dosyasının (PTD) gereklerini yerine getirmezse, Resmi Gazete nin 17 Temmuz 2008 de yayımlanan Türk ÇED Yönetmeliği nin ilgili 18 ve 19. maddelerini uygular. IFC: Potansiyel bir ortak finansör olarak, ÇSED Raporu nda ayrıntılı olarak tarif eden Performans Standartları ile uyumlu bir süreç talep eder.

6 6/23 2. PROJENİN TANIMI 2.1 Proje Alanı, PROJE yi Doğu Akdeniz Bölgesinde yer alan Osmaniye İli Bahçe İlçe Merkezi civarında gerçekleştirmeyi planlamaktadır. (Bakınız ekil 2.1) ekil 0-1 Projenin Bulunduğu yer

7 7/ Projenin Teknik Özellikleri Proje, her biri 2,5 MW nominal güce sahip olan ve toplam 135 MW kurulu kapasiteye sahip 54 rüzgar türbininden meydana gelmektedir ve yıllık 512 GWh elektrik üretmesi beklenmektedir. Rüzgar türbinlerinin çark merkezi yüksekliği 85 m ve pervane çapı 100 m'dir. Elektrik Santrali ulusal şebeke 154 kva kapasiteli Bahçe Trafo merkezi üzerinden 7 km lik güç iletişim hattıyla bağlanacaktır. İletim hat güzergahı boyunca 25 kafesli direk kullanılacaktır. Bir türbin için elektrik üretim figürü belirli modelleme araçları vasıtasıyla hesaplanmıştır. Toplam brüt ve net üretim sırasıyla, 524 GWh/yıl ve 512 GWh/yıl olacaktır.

8 8/23 3. YASAL ÇERÇEVE ÇSYİP'nin hazırlanması sırasında ve projenin inşaat ve işletme sürecindeki faaliyetlerini analiz ederken Türk yasal düzenlemeleri ve uluslararası standartlar göz önünde bulundurulmuştur. 3.1 Türk Yasal Düzenlemeleri Aşağıda belirtilen yasalar ve düzenlemeler projenin kapsamı dâhilindeki işletim ve inşaat aşamaları sırasında meydana gelebilecek çevresel etkileri azaltmaya yönelik yasal gereklilikleri içerir sayılı Çevre Kanunuı; Türk ÇED Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete) Çevre Denetimi Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete.); Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Hafriyat Toprağı, ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); 6831 sayılı Orman Kanunu ve 5192 sayılı Orman Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tarım Arazilerinin Korunması ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu;

9 9/23 Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); 2863 sayılı (5226 sayılı Kanun ile değişik) Kültürel ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu; 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili yönetmelikleri; İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik ( tarihli ve sayılı Resmi Gazete); 3.2 Uluslararası Kriterler PROJE uluslararası kredi veren IFC gibi kuruluşlar tarafından verilen kredi ile de finanse edilebileceği için kredi kuruluşlarının gereklilikleri düşünülerek, bu ÇSYİP'nin hazırlanmasında IFC 1 'nin performans standartları (PS) da göz önüne alınmıştır. ÇSED Raporu nda Bölüm 1 de de detaylı olarak tarif edildiği gibi IFC'nin aşağıdaki PS leri PROJE için uygulanabilir durumdadır. PS1: Sosyal ve Çevresel Değerlendirme ve Yönetim Sistemi PS2: Emek ve Çalışma Koşulları PS3: Kirliliğin Önlenmesi ve Azaltılması PS4: Toplum Sağlığı ve Güvenliği ve Korunması PS5: Kamulaştırma ve Yeniden Yerleşim PS6: Biyolojik Çeşitliliğin Korunması ve Sürdürülebilir Doğal Kaynak Yönetimi IFC'nin 30 Nisan 2007 tarihli ve Rüzgar Enerjisi için Çevre, Sağlık ve Güvenlik Yönergeleri ve Elektrik Güç İletim ve Dağıtımı için Çevre Sağlık ve Güvenlik Yönergeleri mevcut ÇSED hazırlanırken temeli teknik referans olarak kullanılmışlardır. 1 Özel olarak IFC tarafından 2007 yılında yayımlanan PS1 Sosyal ve Çevresel Değerlendirme ve Yönetim Sistemleri IFC nin Finansörlüğüne başvuracak bütün projeler için ÇSYİP istemektedir..

10 10/23 4. YÖNETİM PLANI 4.1 Aşaması ÇSED Raporu nun bir parçası olan ve aşamasına dâhil olan izleme faaliyetleri ile birlikte etki değerlendirmesi ve hafifletici önlemleri de içeren bu ÇSYİP, projenin çevresel gerekliliklerinin farkında olmaları açısından Yüklenicisine de sunulacaktır. Bu hafifletici önlemlerin inşaat aşamasında göz önünde bulundurulması açısından önemlidir. Yüklenicinin temel sorumlulukları aşağıdaki gibidir: personelini çevresel bilinç artacak şekilde eğitmeli ve Projenin çevresel performansına katkıda bulunmak için bir kişiyi HSE den sorumlu olarak atamak; ÇSYİP'nin 3. bölümünde belirtilen Türk Çevre Yasal Düzenlemesinin gereklerini yerine getirmek ve gerekli hafifletici önlemleri almak; faaliyetlerini yerine getirmek için Türk Yasal Düzenlemelerine uygun olarak edinmesi gereken lisansları almak ve bir mühendisi ÇSYİP'nin uygulanmasıyla yetkili bir HSE yetkilisi olarak atar ve aylık bazda olabilecek uyumluluk denetimlerini yerine getirir. 4.2 Aşaması Rüzgar Santrali inde ÇSED ve ÇSYİP'nin gerekliliklerini yerine getirmek sorunlu olacaktır. Aşağıdakiler tarafından yerine getirilmesi gereken sorumluluklardır: PROJE'nin HSE yöneticisi olarak bir mühendisi atamak ve ÇSED ve dolayısıyla ÇSYİP dokümanlarındaki maddelerin yerine getirilmesini sağlama ve iç denetlemelerle takip etmek; ve Bakım personelini çevresel bilinç artacak şekilde eğitmek ve böylece PROJE nin çevresel performansına katkıda bulunmasını sağlamak; Türk Yasal Düzenlemelerinin gereklerini yerine getirmek ve gerekli hafifletici önlemleri almak; Mevcut yasal çerçeveye ek olarak işletim sırasında karar verilen ya da yürürlüğe girecek olan ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelerin gereklerini yerine getirmek. 4.3 Hafifletici Önlemler Su, Hava ve toprağa karışabilecek maddeler yoluyla projenin inşaat ve işletme aşamaları sırasında meydana gelebilecek çevresel etkiler ve önerilen hafifletici önlemler Tablo 4.1 de ortaya konmuştur.

11 11/23 Tablo 4-1 Projenin Çevresel etkileri ve Önerilen Hafifletici Önlemler. Aşama Konu Hafifletici Önlem ve Toprak Tedariki Kazı Toprağı Malzemesi Bitki Yetişen Yüzey Toprağı Gürültü ve Titreşim (Kazı ve çukur açma işleri) Toz Su Kalitesi Atıkları Yerel katı atık Toprak tedariki Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve / veya irket ya da üçüncü bir taraf tarafından PS 5 ile uyumlu olmak üzere yapıla projeyle ilgili gerçekleştirilen ya da geçmişte gerçekleştirilmiş olan (tesislerle alakalı olarak ya da rüzgar santrali iletim hatları dâhil olmak üzere) toprak tedariki için bütün borç verenlere bir özet gönderilir; Bu toprak tedariki özeti tedarik sürecinin tamamen gönüllü alıcı satıcı bazlı, satın alınan / kiralanan arazi için ödenen bedelin piyasa bazlı ve bu durumdan etkilenecek insanlara danışılmış olduğunu açıkça göstermelidir. Kazılarak çıkarılan malzemenin bir kısmı daha sonra inşaat sırasında kullanılmak üzere inşaat alanında depolanır. Geri kalan kısımlar ise gerekli izinler alındıktan sonra tarafından belirlenecek olan depolama arazilerine gönderilecektir. Gerekli lisansa sahip kamyonlar tarafından taşınacaktırlar. Üzerinde bitki yetişebilen yüzey toprağı kazı çalışmasından önce soyularak daha sonra çevre düzenlemesinde kullanılmak üzere inşaat alanında diğer kazı malzemelerinden ayrı olarak depolanacaktır. Yerel halk geçici olarak rahatsızlık yaratabilecek gürültü gibi şeylere dair bilgilendirilecektir; Ağır makinelerin düzenli bakımı. işleri Çevresel Gürültünün Değerlendirmesi ve Yönetilmesi ile ilgili mevzuatta belirtildiği gibi gündüz vakitleri içinde gerçekleştirilecektir (07:00-19:00). Çalışma alanı sıcak, kuru ve rüzgarlı hava koşullarında sulanacaktır; malzeme hiç çevrilmeden yüklenmeli ve boşaltılmalıdır Asfalt olmayan yollarda 30 km / sa hız limiti uygulanmalıdır. Kazılarak çıkarılmış malzeme taşıyan kamyonların kasalarının üstü örtülecektir. Kazılarak çıkarılan toprağın dik yamaçlara depolanması önlenecek ve böylece yüzey sularının yapısıyla karışarak bulanıklık ya da benzeri istenmeyen sonuçlara neden olması önlenecektir. Ayrıca kumun taşınmasını engellemek için kum çitleri de kurulacaktır. 'nin gerekli izinleri aldıktan sonra belirlediği depolama arazilerine, gerekli lisansa sahip kanyonlar tarafından taşınacaklardır. sahasının kurulduğu alanda oluşurlar. gerekli izinleri aldıktan sonra, atıklar yatırımcının personeli tarafından toplanır ve katı atık yok etme tesislerine gönderilir. Hafifletmenin maliyeti İlgili harçlar ve vergiler dâhil olmak üzere Piyasa değerlerini baz alarak işlerine işlerine Hiç bir bedel ödenmeyecektir işlerine işlerine işlerine işlerine Kurumsal Sorumluluk* irket / Borçlu

12 12/23 Aşama Konu Hafifletici Önlem Tehlikeli atık (asbest, boya artığı, florasan lamba, su / sıcaklık izolasyon malzemesi, atık yağ ve piller gibi ) Yerel Atık su Kamu Sağlığı ve Güvenliği Ekoloji Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Görsel Etkiler Gürültü Yüzey ve yer altı suları ve toprak kalitesi Habitat değişimi Tehlikeli Atıklar Tehlikeli Atıkların denetimi Mevzuatı, Atık Yağ ile ilgili Mevzuat, Kullanılmış Pil ve Aküler ile ilgili Mevzuat Gözetilerek değerlendirilecektir (yani, bu atıkların uygun bir yer altı deposunda yok edilmeleri ya da Çevre ve Orman Bakanlığından toplama ve yok etme ile ilgili sertifika almış şirketler tarafından toplanacaktır). sahasının kurulduğu alanda oluşurlar. İşçilerin bulunduğu alanlar için portatif tuvaletler kurulabilir. Atık su lağım çukurlarında toplanacak ve bu çukurlar da kanalizasyon aracı ile boşaltılacak (eğer gerekli olursa, çünkü kamp alanı zaten Bahçe nin kanalizasyon sistemine bağlı). alanına malzeme taşıyan kamyon sürücüleri 30 km / s hız sınırına uymalıdırlar. Kamyon çalışanlarını uyarmak için yol üzerinde tabelalar olacaktır. Kazı alanlarında hemen güvenlik iskeleleri kurularak insanların düşmeleri engellenecek ve ayrıca bariyerler de kullanılacaktır. Kazılmış alanlar kamu sağlığı için kapatılmalıdır ya da kapatmak mümkün olmazsa uyarı işaretleriyle çevrelenmelidir. Boru sonları hayvanların girmelerini engellemek için kapatılmalıdırlar. Göç mevsimlerinden birinde bir kuş taraması yapılacaktır (Mart ve Mayıs 2009 ya da Ağustos ve Ekim 2009 arasında 15 günlük bir tarama). Su bir drenaj sistemi ile emilecek ya da pompalarla çukurlarda birikmesi önlenecektir ve çamurlu sular emilecek içindeki toprak çöktükten sonra tekrar boşaltılacaktır. Derin kazı alanlarında toprak çökmesini engellemek için bariyerler kullanılacaktır. İlgili Türk Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı ile uyumluluk sağlanacaktır (örneğin, personel için koruyucu malzemenin kullanılması ve kazı tekniklerinde Mevzuatın 24. Maddesinde detaylı olarak aktarılan tekniklere uyulmasının yanı sıra ilgili yerel otoriteyi inşaat işleri başlamadan önce çalışan sayısı, alınan tedbirler v.s. hakkında bilgilendirmek). Yardımcı yapı ve yollar en küçük şekilde tutulacak, örneğin çitlemeyi önleyerek. Projenin güç kabloları toprak altından geçecek ve işlemeyen türbinler kaldırılacak. Dik yamaçlar düzeltilecek, erozyon önlemleri alınacak ve temizlenen arazide yalnızca yerli türler yeniden yetiştirilecek. ** Her türbinin donanım kutusu izole edilecek.** Rüzgar türbinleri yağ emici ve toplayıcı sistemlerle donatılacaktır. Genel olarak rüzgar enerjisi projelerinin habitat değişimine önemli bir etkisi yoktur. Hafifletmenin maliyeti işlerine işlerine işlerine işlerine dâhil değildir (iki uzmanın 15 gün arazi ve bir hafta raporlama masrafları). işlerine İşletme masraflarına İşletme masraflarına İşletme masraflarına N / A Kurumsal Sorumluluk* /OPERATÖR N / A

13 13/23 Aşama Konu Hafifletici Önlem Tehlikeli atık (asbest, boya artığı, florasan lamba, su / sıcaklık izolasyon malzemesi, atık yağ ve piller gibi ) Katı Atıklar Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Tehlikeli Atıklar Tehlikeli Atıkların denetimi Mevzuatı, Atık Yağ ile ilgili Mevzuat, Kullanılmış Pil ve Aküler ile ilgili Mevzuat Gözetilerek değerlendirilecektir (yani, bu atıkların uygun bir yer altı deposunda yok edilmeleri ya da Çevre ve Orman Bakanlığından toplama ve yok etme ile ilgili sertifika almış şirketler tarafından toplanacaktır). periyodunda Katı atıklar bakımlardan ve bozulmaların onarılmasından sonra oluşurlar. Gerekli izinler alındıktan sonra tarafından belirlenecek olan depolama arazilerine gönderilecektir. Gerekli lisansa sahip kamyonlar tarafından taşınacaktırlar İlgili Türk Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı ile uyumluluk sağlanacaktır (faaliyetlerin başlamasından önce su tedarik ve kanalizasyon sisteminin sağlanması sırasında oluşacak kazalara karşı tarafından hazırlanacak ve 'nin onaylayacağı bir acil durum faaliyet planı ve kişisel koruyucu ekipmanın kullanımı da dâhil olmak üzere). * 'nin sorumlulukları ihale dokümanlarında belirtilecektir. ** IFC, 2007 Hafifletmenin maliyeti İşletme masraflarına İşletme masraflarına İşletme masraflarına Kurumsal Sorumluluk*

14 14/23 5. İZLEME PLANI Çevresel İzleme çalışmalarının birbirinden ayrı yapılması önerilmektedir; çünkü PROJE nin inşaat ve işletim süreleri sırasında değişik faaliyetler değişik çevresel etkilere neden olabilmektedir. İzleme çalışmalarından elde edilebilecek veriler, Bölüm 3'te bahsi geçen ulusal yasal düzenleme maddeleriyle karşılaştırılacaktır. PROJE nin İzleme Planı Tablo 5 1 ve 5 2 de sırasıyla inşaat ve işletim aşamaları olarak sunulmuştur. 5.1 Aşaması Her türlü çevresel parametreyi sürekli olarak izlemek hem mümkün değildir hem de gerekli değildir. Çevresel İzleme mevcut çevresel koşulların özelliklerine uygun olarak yapılır ve inşaat sırasındaki kabul edilemez değişiklikleri belirler. Bu bağlamda, izleme planı proje faaliyetleri, çevre kaynakları üzerinde hiç bir kalıcı olumsuz etki bırakmazlar ifadesini gerçekleştirebilmek için dizayn. periyodu sırasında hava ve su kalitesi; atık yönetimi uygulamaları ve gürültü seviyesi takip edilecek ve sonuçlar yasal limit değerleri ile karşılaştırılacaktır. aşağıdaki programı izleyerek izleme anlaşmaları hakkında rapor hazırlar ve ya sunar: Haftalık Gelişim Raporu (o hafta içinde gerçekleşen çevresel sorunları ve alınan tedbirleri içerir.) ÇSED de ortaya konan maddelere göre Projenin çevre performansını değerlendirecek olan Aylık Çevresel İzleme Raporları. 5.2 Aşaması PROJE nin işletim aşamasında inşaat aşamasından daha az çevresel etki beklenmektedir. Bu nedenle yalnızca gürültüye (Gökmustafalı Köyü içinde L eq ) ölçümleri ve ekolojiye (yani kuş araştırmaları) yoğunlaşan çeyrek çevresel denetimler, bir çevre danışması tarafından gerçekleştirilecektir. Ek olarak, işletim aşamalarından önce sosyal araştırmalar yapılıp yerel halkın gereçlerini belirlemek ve sosyal sorumluluk projeleri geliştirmek de ayrıca tavsiye edilir. ÇSED çalışmaları sırasında yapılan ve Bölüm 3.8 de ortaya konan hızlı bir sosyal araştırmanın verileri bir başlangıç noktası olabilir. Ayrıca, projenin işletim aşaması süresince, sosyal sorumluluk projelerinin gelişimini izlemek için düzenli sosyal izlemeler geçekleştirilmeli ve Osmaniye Bahçe Rüzgar Santrali Projesi nin işlemleriyle ilgili her şikayet kaydedilmeli ve çözülmelidir.

15 15/23 Tablo 5-1 Aşamasının İzleme Planı Aşama Hangi Parametre İzlenecek? Kazılmış malzeme yok etme metodu Bitki yetişen yüzey toprağının koşulları (depolama yüksekliği en fazla 1.5 m ve üzeri kaplanacaktır) Gürültü ve Titreşim (kazı ve çukur açma çalışmaları) Toz Su Kalitesi atıkları yok etme metodu Yerel katı atık yok etme metodu Yerel atık su yok etme metodu Tehlikeli atık yok etme metodu Kamu Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri Parametre nerede izlencek? Kazı ve depolama arazileri Kazı ve depolama arazileri Gökmustafalı Köyündeki en yakın ev (örn. En yakın evin arka bahçesi) Gökmustafalı Köyündeki en yakın ev (örn. En yakın evin arka bahçesi) Yüzey suyu yapıları Kazı ve depolama arazileri ve depolama arazileri Lağım çukuru ve depolama arazileri ve Kazı sahası ve depolama arazileri Parametre nasıl izlenecek / izleme ekipmanının tipi? Araziyi izleme ve depolama arazisinin 'nin onayladığı arazi ve yöntemin de onaylanan yöntem olup olmadığını belgelemek. Parametre ne zaman takip edilecek Ölçümün frekansı ya da sürekli? personeli tarafından her gün Saha gözlemi personeli tarafından her gün Bir Ayarlanmış ses seviyesi ölçerle gürültü ölçümü Bir PM10 aletiyle saha gözlemi ve ölçüm Bulanıklık, ph, kimyasal oksijen ihtiyacı, yağ, gres yağı ve yasaklanmış katı ölçümleri Aylık olarak ve özellikle gürültü seviyesinin yükseldiği çalışmalar sırasında (ölçümler halktan gelecek şikayetlerin sıklığına göre daha sık yapılacaktır) aletlerinin kurulumundan sonra aylık olarak ve özellikle toz oluşumunu arttıracak faaliyetler sırasında (ölçümler halktan gelecek şikayetlerin sıklığına göre daha sık yapılacaktır) Kazı periyodunda aylık olarak Saha gözlemi personeli tarafından her gün Saha gözlemi Lağım çukurlarındaki atık su seviyesi ölçümü (eğer gerekli olursa, çünkü kamp alanı zaten Bahçe nin kanalizasyon sistemine bağlı). Saha gözlemi Yerel katı atıkların takip edilmesi 'nin, için hazırlayacağı WMP de tanımlanacaktır. personeli tarafından her gün Tehlikeli atıkların takip edilmesi nin, için hazırlayacağı WMP de tanımlanacaktır. Saha gözlemi personeli tarafından her gün İzleme Maliyeti Sorumluluk Hiç bir bedel ödenmeyecektir Hiç bir bedel ödenmeyecektir işlerine dâhil işlerine dâhil işlerine dâhil işlerine dâhil işlerine dâhil Hiç bir bedel ödenmeyecektir işlerine dâhil işlerine dâhil Çevresel Yönetim ve İzlem Planı (Tercüme Doküman)

16 16/23 Aşama Hangi Parametre İzlenecek? Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri (lütfen Çalışma Sağlığı ve Güvenliği anlaşması Bölüm 3 e bakınız (Resmi Gazete tarih ve sayı 15004)) Parametre nerede izlencek? sahası Ekoloji sahası Parametre nasıl izlenecek / izleme ekipmanının tipi? Çalışma Sağlığı ve Güvenliği anlaşmasının (Resmi Gazete tarih ve sayı 15004) Sağlık, Güvenlik ve çevre (HSE) denetimleri ile kontrol edilmesi. Kuş taraması (yarasalar da dâhil olmak üzere) Parametre ne zaman takip edilecek Ölçümün frekansı ya da sürekli? personeli tarafından her gün Göç mevsimlerinden birinde bir kuş taraması yapılacaktır (Mart ve Mayıs 2009 ya da Ağustos ve Ekim 2009 arasında 15 günlük bir tarama). İzleme Maliyeti Sorumluluk işlerine dâhil işlerine dâhil değildir (iki uzmanın 15 gün arazi ve bir hafta raporlama masrafları). / Aşama Tablo 1-2 Aşaması İzleme Planı. Hangi Parametre İzlenecek? Gürültü Parametre nerede izlenecek? Gökmustafalı Köyündeki en yakın ev Parametre nasıl izlenecek / izleme ekipmanının tipi? Bir Ayarlanmış ses seviyesi ölçerle gürültü ölçümü Parametre ne zaman izlenecek Ölçümün frekansı ya da sürekli? Aylık olarak İzleme Maliyeti Sorumluluk İşletme masraflarına dâhil Katı atık tok etme metotları ve bakım sahası Kuşlar ve yarasalar sahası Türlerin ölümü, zarar görmesi ya da rahatsız olması Yüzey ve yer altı suları ve toprak kalitesi Çalışma Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri sahası Yüzey su yapılar ve yer altı su kaynakları ve toprak sahası Saha gözlemi ve iç denetimler ÇSED in EK Bölüm B kısmındaki ornitolojik raporda da açıklandığı gibi bir ornitolojist tarafından yapılacak kuş taraması Bütün iskeleti, kalan bir kısmını ya da tüyleri içeren Ölü kuş (örn. yarasa) araştırması Gres yağı ölçümü (yakın bir yüzey suyuna dökülme yoluyla ya da kaplanmamış toprağa dökülme yoluyla bir bulaşma meydana gelip gelmediğini incelemek) Sağlık, Güvenlik ve çevre (HSE) denetimleri ile kontrol edilmesi ile Çalışma Sağlığı ve Güvenliği uygunluğun sağlanması Oluşan katı atıkların günlük kaydı ve aylık değerlendirmesi. WMP kapsamı dâhilinde sistemin yıllık denetimleri aşamasının ilk yılında her hangi bir göç sezonunda 15 günlük bir süre için (Ek olarak inşaat aşamasında kuşlar / yarasalar üzerinde bir etki olup olmadığını takip etmek için bir kere yapılacaktır) personeli tarafından her gün Aylık olarak personeli tarafından her gün İşletme masraflarına dâhil İşletme masraflarına dâhil Hiç bir bedel ödenmeyecektir İşletme masraflarına dâhil İşletme masraflarına dâhil Çevresel Yönetim ve İzlem Planı (Tercüme Doküman)

17 17/23 6. KURUMSAL DÜZENLEMELER Bu bölüm, projenin çevresel ses gelişimini gerçekleştirmek amacıyla yapılacak izleme faaliyetlerine nasıl ve kim tarafından yapılacağı hakkında bilgi verilecektir. 6.1 Aşaması GELİ TİRİRCİ, PROJENİN sahibi olarak, PROJENİN olası çevresel etkileri en düşük seviyeye indirmek ya da yok etmekten asıl sorumlu olandır. Bu nedenle periyodu boyunca,, NİN ÇGİP ile uyumlu olmasını sağlar. Bundan dolayı, PROJENİN çevre performansını garanti altına almak için, inşaat işleri boyunca sorumluluklarının bilincinde olacaktır. 19 Haziran 2008 deki Pay sahipleri Toplantısına da davetli olan yerel halk ve STK'ları, SÇİGD nin sunum toplantısında inşaat periyodu boyunca halkla ilişkilerin yönetimi ile ilgili olarak bilgilendirecektir. Bu süreç tarafından gerçekleştirilecektir. periyodunda yerel halk STK lar ve hükümet kuruluşlarının şikayeti için bir halkla ilişkiler mekanizması oluşturulacaktır. Bu mekanizma aşağıdaki konularla ilgilenecektir.: Konuyu PROJE 2nin gelişimi ile ilgili olarak bilgilendirmek, ikayetleri kabul etmek ve kaydetmek, ikayetleri çabuk ve verimli bir şekilde değerlendirmek ve çözmek. periyodu boyunca, ÇSYİP de de belirtilen maddelere uygun olarak çevresel izleme faaliyetlerini yatırımcının gözetiminde gerçekleştirecek ve Aylık Çevresel İzleme etme raporlarıyla bu sonuçları 'ye sunulacaktır., tarafından sunulan izleme raporlarını ilgili çevresel mevzuatı göz önünde bulundurarak değerlendirecektir. Ayrıca, çevresel izleme raporlarının kopyaları tarafından ve arazi ofisinde yaptığı kontrollerde ve IFC denetiminde yetkililere göstermek üzere saklanacaktır. Yetkililer tarafından bir uyumsuzluk bulunursa bu durumu düzeltmek ve bunu ye bildirmekle yükümlüdür. SÇİGP'nin kapsamı dâhilinde, inşaat aşamasında bahsi geçen görevlerle ilgili görev dağılımı Tablo 6.1 de görülmektedir.

18 18/23 Tablo 6-1 Aşaması İçin ÇSYİP ile ilgili Görev Dağılımı (R: Sorumlu, S: süpervizör, A: asistan) Görev Maddesi Çevresel izleme (su, hava, toprak, gürültü v.s.) R 1 S Önemli Personelin Eğitimi R S 1 2 Personelin Eğitimi R S Acil Durum Faaliyet Planı R S Düzeltme Faaliyetleri R S İç Denetim R S Raporlama R S Basın ile İlişkiler A R 2 ikayetleri Değerlendirme R S Tedbirler kalifiye kurum ve kuruluşlar tarafından ulusal yasal düzenlemeler göz önünde bulundurularak gerçekleştirilir. Basın ile ilişkiler kamu yatırımları genel uyguluma kurallarının bir gereği olarak nin sorumluluğudur. Bu durum nin basınla doğrudan toplantı düzenlemesini yasaklar Eğitim Projenin çevresel takibinin sağlanmasında en önemli nokta, NİN personelinin çevre bilincini arttırmaya yönelik bir eğitim programıdır. Çevresel eğitim programı aşağıdaki başlıkları kapsayacak şekilde düzenlenecektir. Projenin çevresel gerekliliklerini anlamak ve bunların proje alanın da personel tarafından uygulanması (yani ne çeşit çevresel etkiler beklenmektedir ve ne çeşit hafifletici önlemler öneriliyor, bu önlemler nerede ve nasıl alınır); Uygunsuz durumlarda izlenilecek prosedürün anlaşılması Esasları belirtmek ve kuralları anlamak; PROJE nin çevresel boyutları ve bunlar ile ilgili olarak resmi kuruluşları bilgilendirmek; Proje alanını ziyaret adan halk ve basına nasıl davranacağını anlamak ve Beklenmeyen çevresel kazalar meydana gelmesi durumunda nasıl davranacağını anlamak., personelin çevre eğitimi ile ilgili kayıtları tutmakla yükümlüdür. İç denetimler eğitimin verimini ve yeterliliğini test etmelidir., alt yüklenicinin personelinin çevresel talimatları aldığından emin olmalıdır ve bunu alt yüklenici ile yaptığı protokolde göz önünde bulundurmalıdır Halkla İlişkiler Basınla İlişkiler Kamu yatırımlarının genel uygulama kuralarının bir gereği olarak basınla ilişkileri sağlamak nin sorumluluğudur. Bu nedenle,, nin izni

19 19/23 olmadan basınla doğrudan bir toplantı düzenlemeyecektir. Medya ile olan ilişkiler ile ilgili bir prosedür, bu yetki 'ye verildiğinde oluşturulacak ve uygulanacaktır ikayetleri Değerlendirmek şikayetleri, doğrudan 'ya aktarmak için bir prosedür hazırlayacaktır. Bu prosedür vasıtasıyla, şikayetlerin doğrudan ilgili personele iletilmesi sağlanacaktır [ nin Halkla İlişkiler Birimi (HİB) ]. İlgili grupların (yerel halk ve STK lar) şikayetlerini kabul etmek ve kaydetmek için gerekli telefon numaralarını, posta adreslerini ve e posta adreslerini sağlamak nin sorumluluğundadır. Alınan her şikayet HİB tarafından kaydedilecek ve gerekli önlemlerin alınması ve düzeltmelerin yapılması için inşaat alanındaki ilgili teknik personele iletilecektir. Söz konusu mesele çözüldüğünde ve gerekli tedbirler alındığında şikayet sahibi ilgili süreç hakkında bilgilendirilecektir. Bütün şikayetler ve ilgili bütün faaliyetler HİB tarafından kayıt altında tutulacaktır. ikayetler için ilgili bağlantı isimleri ve bilgileri aşağıda verilmiştir: Bay Sinan Ak, Genel Müdür Yardımcısı, sinan.ak@zorlu.com Tel: (212) Bay Yağmur Özdemir, Proje Finans Müdürü, yagmur.ozdemir@zorlu.com Tel: (212) Aşaması Hem projenin çevre performansını takip etmek hem de tesisin düzenli bir şekilde çalışmasını sağlamak için, tarafından işletim aşamasında, kurumsal bir yapı içerisinde bir yönetim ekibi kurulması gerekmektedir. Bu ekibin bir üyesi, tarafından işletim aşamasında çevre ile ilgili meseleleri takip etmek üzere atanacaktır. Bu bağlamda, nın en öncelikle sorumluluğu kendi yapısı içinde HSE standartlarını kurmak ve devamını sağlamaktır. Eğitimler, toplantılar, soruşturmalar, ve yönetim denetlemeleri sırasında HSE nin standartları, direktifleri, güvenlik talimatları ve tehlike analiz planlarına uygulanmasını sağlamak yönündeki çabalar tarafından gösterilir. PROJENİN işletim aşamasında halkla ilişkileri sağlamak, şikayet ve önerileri değerlendirmek amacıyla, bir halkla ilişkiler mekanizmasını oluşturacak ve bir halkla ilişkiler politikası takip edilecektir. Ek olarak, sistemin işlem sırasında verdiği hataların düzenli kayıtlarını tutmak için bir Problem Kayıt Dosyası oluşturulması gerekmektedir. personelinden bir kişi bu kayıtları tutmakla görevli olacaktır.

20 20/23 7. PAY SAHİPLERİ DANI MA TOPLANTISI Toplantı 19 Haziran 2008 de, Bahçe de Endüstri Meslek Lisesinde gerçekleştirilmiştir. (Bakınız ekil 7-1) davetiyeleri ulusal,bölgesel ve yerel düzeydeki pay sahiplerine projenin özeti eklenmiş olan doğrudan davetiye mektupları ile üç bölgesel gazete aracılığıyla ( Bahçe Gündemi ve Bahçenin Sesi 16 Haziran 2008 de ve Haber Gazete 19 Haziran 2008 de) ve etrafındaki köylerdeki poster duyuruları aracılığı ile gerçekleştirilmiştir. ekil 0-1. Pay Sahipleri Toplantısı. Toplantıya toplam 100 kişi civarında bir katılım oldu. Bunların arasında Çevre ve Orman Bakanlığından İletim ve Dağıtım irketlerinden (TEİA Adana), Osmaniye İl Milli Eğitim Müdürlüğünden katılımlar olmuştur. Yerel seviyeli katılımcılar ise belediyeler, muhtarlar, Bahçe İlçe Kaymakamı, Yerel polisler,bahçe den öğretmenler ve Bahçe Küçük Ölçekli Sanayi Bölgesinden temsilcileri içeren yetkililer katıldı. Toplantı nın PROJE ve Eco Securities'den sertifikasyon işleri için danışmanlık yapan birinin yardımıyla Altın Standart Sertifikası başvurusunun girişiyle başlandı. PROJE nin karbon emisyonu azaltımına ve özellikle etraftaki köylerde sürdürülebilir gelişmeye katkısı da özellikle vurgulandı. PROJE nin yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve iklim değişikliklerinin hafifletilmesi açısından önemi, nin temsilcileri tarafından getirilen bir sunumla vurgulandı. Toplantının sonunda, katılımcılar tarafından