MADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI

Transkript

1 TC. TEKĠRDAĞ VALĠLĠĞĠ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü MADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI 12 OCAK 2011 MALKARA/TEKĠRDAĞ

2 SU KĠRLĠLĠĞĠ: Yeryüzündeki sular, güneşin sağladığı enerji ile sürekli bir döngü içinde bulunur. Ġnsanlar, ihtiyaçları için, suyu bu döngüden alır ve kullandıktan sonra tekrar aynı döngüye iade ederler. Bu süreç sırasında suya karışan maddeler, suyun fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini değiştirerek su kirliliği olarak adlandırılan durum ortaya çıkar. Su kirlenmesi, su kaynağının fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojik özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde olur.

3 SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ Amaç; yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için, su kirlenmesinin önlenmesini sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde gerçekleştirmek üzere gerekli olan hukuki ve teknik esasları belirlemektir. 3

4 Doğrudan Deşarj Ġçin Çevre Ġzin Belgesi Alınması, vb hususlarını kapsamaktadır. SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ Su Ortamlarının (deniz, göl, yüzeysel sular,yer altı suları) Kalite Sınıflandırması ve Kullanım Amaçlarını, Su Kalitesine Ġlişkin Planlama Esasları ve Yasakları, Atıksuların Boşaltım Ġlkelerini, Sektörler Ġçin Deşarj Standartlarını, Alıcı Ortamlara Yapılacak Deşarjlarla Ġlgili Çevre Ġzinleri, Atıksu Altyapı Tesislerine Deşarj Ġçin, Bağlantı Ġzin Belgesi Alınması,

5 Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 26. maddesinde Alıcı Ortama Doğrudan Boşaltım Esasları kapsamında; Atıksuların nitelik ve niceliklerinin kontrolü, kirliliğin azaltılması ve arıtılması, verilen atıksu deşarj standartlarına uyulup uyulmadığı hususunun uygun aralıklarla ve düzenli bir biçimde gözlenmesi ve belgelenmesi kirletenin sorumluluk ve yükümlülüğündedir. Kent dışında kalan ve doğrudan alıcı ortama deşarj yapan atıksu kaynakları için münferit veya ortak arıtma tesisleri yapılarak bunların atıksularının arıtılması gereklidir.

6 Cevher hazırlama tesislerinde, su ihtiyacı gittikçe problem olmaktadır. Bu problemi yaratan nedenleri 1- nüfus artışına bağlı olarak suyun belediyelerce kısıtlı verilmesi, 2-bölgenin coğrafi ve iklim durumu, 3-su kaynaklarının tipi, sayısı ve verimliliği, 4-mevsimler diye dört ana grupta sıralayabiliriz. Cevher Hazırlama tesisleri genellikle ihtiyaç duydukları suyu, civar kaynaklardan (daha çok dere ve yeraltı su kaynaklarından ) kendileri temin ederler. Ancak bu su kaynakları her zaman istenen suyu temin edecek durumda olamazlar. Mesela yaz mevsiminde dereler kuruyabilir veya kış mevsiminde don sebebiyle herhangi bir kaynaktan su almak mümkün olmayabilir.

7 Her mevsim yeterince su temin etmek ve mevcut pompaj tesislerini daha az çalıştırıp maliyeti düşürmek maksadıyla, cevher hazırlama tesislerinde kullanılan atık suyun elden geldiğince geri kazanılması herkesin üzerinde hassasiyetle durması gereken bir husus olmaktadır. Bunun içindir ki, cevher hazırlama flokülasyon tekniğine her geçen gün biraz daha önem verilmekte ve bu tekniğin geliştirilmesi gayesiyle araştırmalar yapılmaktadır

8 Fiziksel Yöntemlerle ZenginleĢtirme (Lavvarlar) Fiziksel yöntemlerle zenginleştirme, yıkama tesislerinde (lavvar), düşük mineral madde ihtiva eden kömür parçacıklarının, yüksek mineral madde ihtiva eden parçacıklardan, yoğunluk farkına dayanarak ayrılması işlemidir. Kömür zenginleştirme tesislerinin, kömür madenciliğinin hizmetine girmesinden bu yana 170 yılı aşan bir süre geçmiştir. 1830'da çalışan ilk kömür zenginleştirme tesisinde pistonlu jigler kullanılmıştır. 1860'larda sabit ağır ortam sistemleri, 1890'larda havalı Baumjig ve sarsıntılı masa, 1915'lerden itibaren flotasyon, 1927'lerde pnömatik jig ve masalar, 1935'ten itibaren ağır ortam tamburları, 1960'lı yıllardan sonra ağır ortam siklonları ve 1970'den sonra da büyük kapasiteli havalı jigler, 1980 sonrasında Reichert konileri kömür zenginleştirme tesislerinde jigler, iri boyutlarda kullanılan ağır ortam sistemleri (tambur ve ayırıcı makinalar olarak kullanılmıştır. Bu değişik teknikler içinde, havalı tekne) ve ince boyutlarda kullanılan flotasyon sistemleri geniş ölçüde uygulama alanı bulmuştur.

9 Günümüzde modern kömür zenginleştirme tesislerinde, 150-0,5 mm boyut aralığında kömürler büyük kapasiteli havalı jiglerde ve ağır ortam yıkayıcılarında, 0,5 mm altı kömürler ise flotasyon ve spiral sistemlerinde zenginleştirilmektedir. Otomasyon uygulamasıyla günümüz zenginleştirme tesislerinde işçi sayısı minimuma indirilmiş, tesis performansları maksimuma çıkarılmıştır.

10 Son yirmibeş yıl içinde, Batı Avrupa'da ve özellikle Almanya'da, düşük kapasiteli çok sayıdaki eski kömür zenginleştirme tesisinin yerine, büyük cihazlar içeren, otomatik kontrol sistemleriyle teçhiz edilmiş yıkama tesisleri inşa edilmiştir. Kömür hazırlama, kırma, iri kömürün temizlenmesi, ince kömürün temizlenmesi, şlamın temizlenmesi ve mikslerin kırılarak temizlenmesi olmak üzere beş seviyede yapılmaktadır. Özellikle son yıllarda iri kömür yıkama sistemlerinde 900 t/h kapasiteli jig, tekne ve tambur tipte gelişmiş ayırıcılar kullanılmaya başlamıştır. Ayrıca,100 mm boyutlu kömürü temizleyebilen ve 100 ton/h kapasiteli ağır ortam siklonları geliştirilmiş olup, endüstride de kullanılmaktadır.

11

12

13

14

15 Kömür zenginleştirme işlemi sonucunda atık su oluşur.

16

17

18

19

20

21 Kömür hazırlama, işleme tesislerinde; işletmede çalışan personelden kaynaklı evsel ve kömür zenginleştirme işlemi sonucu endüstriyel nitelikli atıksu oluşmaktadır.

22 TABLO 9: KÖMÜR HAZIRLAMA, ĠġLEME VE ENERJĠ ÜRETME TESĠSLERĠ ATIK SULARININ ALICI ORTAMA DEġARJ STANDARTLARI Tablo 9.1: Sektör: Kömür Hazırlama, ĠĢleme ve Enerji Üretme Tesisleri (TaĢkömürü ve Linyit Kömürü Hazırlama) PARAMETRE KĠMYASAL OKSĠJEN ĠHTĠYACI (KOĠ) ASKIDA KATI MADDE (AKM) BĠRĠM KOMPOZĠT NUMUNE 2 SAATLĠK KOMPOZĠT NUMUNE 24 SAATLĠK (mg/l) (mg/l) YAĞ VE GRES (mg/l) TOPLAM SĠYANÜR (CN ) (mg/l) SICAKLIK (C) ph

23 SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ Madde 32 (DeğiĢik:R.G.-13/2/ ) Evsel nitelikli atıksu kaynaklarından doğrudan ve/veya kentsel arıtma tesislerinden arıtılmış olarak çıkan suların alıcı ortama deşarjında istenen standart değerler bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Tablo 21 de verilmiştir. Evsel nitelikli atıksular kirlilik yüklerine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır. a) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak kg/gün arasında (Eşdeğer nüfus arasında). b) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak kg/gün (Eşdeğer nüfus arasında). c) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak kg/gün (Eşdeğer nüfus arasında). d) Kirlilik yükü ham BOİ5 olarak 6000 kg/gün den büyük (Eşdeğer nüfus veya daha fazla).

24 Nüfusu 84 kişinin altında olan otel, motel, tatil köyü, tatil sitesi ve yazlık siteler ve sanayi tesislerinin evsel atık suları 19/3/1971 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak olan sızdırmaz nitelikteki fosseptikte toplanır ve vidanjör vasıtası ile atıksu altyapı tesislerine verilir. Evsel Atık sularını sızdırmaz nitelikteki fosseptikte toplayan ve vidanjör vasıtası ile atıksu altyapı tesislerine veren atıksu kaynakları, Atıksu Yönetimleriyle yaptıkları protokolü ve vidanjörle atıksu bertarafı sonucunda aldıkları belgeleri beş yıl süreyle saklamak ve denetimler sırasında görevlilere beyan etmek zorundadırlar.

25 TABLO 21: EVSEL NĠTELĠKLĠ ATIK SULARIN ALICI ORTAMA DEġARJ STANDARTLARI (DeğiĢik:R.G.-13/2/ ) Tablo 21.1: Sektör: Evsel Nitelikli Atıksular* (Sınıf 1: Kirlilik Yükü Ham BOĠ Olarak Kg/Gün Arasında, Nüfus = ) PARAMETRE BĠRĠM KOMPOZĠT NUMUNE 2 SAATLĠK KOMPOZĠT NUMUNE 24 SAATLĠK BĠYOKĠMYASAL OKSĠJEN ĠHTĠYACI (BOĠ 5 ) KĠMYASAL OKSĠJEN ĠHTĠYACI (KOĠ) (mg/l) (mg/l) ASKIDA KATI MADDE (AKM) (mg/l) ph

26 TEŞEKKÜRLER