ĠÇ ANADOLU DA ORTALAMA SICAKLIK VE YAĞIġ DEĞERLERĠNDEKĠ DÖNEMSEL DEĞĠġĠMLERĠN EKOLOJĠK DEĞERLENDĠRMESĠ. Prof. Dr. M.

Transkript

1 ĠÇ ANADOLU DA ORTALAMA SICAKLIK VE YAĞIġ DEĞERLERĠNDEKĠ DÖNEMSEL DEĞĠġĠMLERĠN EKOLOJĠK DEĞERLENDĠRMESĠ Prof. Dr. M. Doğan Kantarcı İst. Üni. Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Abd. (EM) - Bahçeköy/İstanbul Ulaşım: mdkant@istanbul.edu.tr, Sh

2

3

4

5 ĠÇ ANADOLU DA ORTALAMA SICAKLIK VE YAĞIġ DEĞERLERĠNDEKĠ DÖNEMSEL DEĞĠġĠMLERĠN EKOLOJĠK DEĞERLENDĠRMESĠ Prof. Dr. M. Doğan Kantarcı 1 ÖZET Ġç Anadolu daki 17 meteoroloji istasyonundan 14 tanesi m arasında bulunmaktadırlar. Diğer 3 meteoroloji istasyonu; Niğde (1208 m), Ġç Anadolu sınırında sayılan UlukıĢla (1451 m) ve Hadim (1500 m) yer almaktadırlar. Ġç Anadolu meteoroloji istasyonlarının ölçmeleri ancak alçak arazinin iklim değerlendirmeleri için kullanılabilir. Orman ağaçlandırmalarının yaygınlaģtığı yüksek arazideki yağıģ / sıcaklık iliģkilerinin belirlenmesi için meteoroloji istasyonlarının ölçmelerinden interpolasyonlar yapmak yeterli olamaz. Bu konuda baģka yöntemleri geliģtirmek gerekmektedir. Anahtar kelimeler: İklim değişikliği, buharlaşma, terleme, ekolojik etkiler AN ECOLOGICAL ASSESMENT OF PERIODICAL VARIATION BETWEEN AVERAGE TEMPRATURE AND PRECIPITATION FOR CENTRAL ANTOLIA REGION ABSTRACT 14 of them from 17 meteorological stations in central Anatolia are located between 875 and 1070 m. The other three meteorological stations, Niğde (1208 m), on the border of Central Anatolia, the UlukıĢla (1451 m) and Hadim (1500 m) are also located in the region. However, meteorological station measurements of central Anatolia can be used to assess the climate of the only low lands. Widespread forest plantations must put in a high precipitation area / temperature measurement of meteorological stations to determine the relationship considerably interpolation not be enough to do. Other methods are needed to improve in this regard. Key words: Climate change, evaporation, transpiration, ecological effects 1. GĠRĠġ Dünya atmosferindeki CO2 artıģına bağlı olarak geliģen ısınma süreci Türkiye yi de etkilemiģtir. Özellikle Ġç Anadolu ve Ġç Trakya (Ergene Havzası) gibi deniz etkisine kapalı bölgelerde ısınma süreci bir ısınma/kuraklaģma sürecine dönüģmüģtür. Artan sıcaklık toprak ve su yüzeylerinden buharlaģmanın, bitki yapraklarından terlemenin de (evapotranspirasyonun) artmasına sebep olmuģtur. Ġç Anadolu daki meteoroloji istasyonlarının ölçmeleri değerlendirilerek ısınma ve kuraklaģma süreci sayısallaģtırılmıģtır. KuraklaĢmanın ormanlar ve orman dıģı alanlar üzerine ekolojik etkileri arazideki değiģimler göz önüne alınarak değerlendirilmiģtir. 2. YÖNTEM Bu çalıģmada Ġç Anadolu da ölçme yapan meteoroloji istasyonlarının ortalama sıcaklık değerleri ile yağıģ miktarları dönemlere ayrılarak incelenmiģtir. Temel alınan ölçme dönemi ölçmeye baģlama yılından (1929,1930 vd.) yılına kadar yapılan ölçmelerin ortalamasıdır. Dört yanardağ patlaması ve Kuveyt petrol kuyularının -92 kıģında yakılması olayları sıcaklık değerlerinin düģmesine sebep olduğu için yılları bir dönem olarak ayırtedilmiģtir. Böylece - yılları arasında üç dönem ayırtedilmiģ ve değerlendirmeler bu dönemlere göre yapılmıģtır. 3. BULGULAR Ġç Anadolu da ölçme yapan 17 meteoroloji istasyonunun ölçmelerinin aylık ve yıllık ortalama sıcaklık değerleri ve yağıģ miktarları ile dönemsel değerlendirmesi ve bazı istasyonların buharlaģma ölçmeleri Ģekil 1-20 ve tablo 1 de verilmiģtir. 1 İst. Üni. Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Abd. (EM) - Bahçeköy/İstanbul Ulaşım: mdkant@istanbul.edu.tr,

6 4. TARTIġMA VE SONUÇ Ġç Anadolu meteoroloji istasyonlarının ölçmelerine göre; (1) Yıllık ortalama sıcaklık değerleri Cº, yıllık toplam yağıģ miktarları mm arasındadır. (2) Ġç Anadolu; yaz aylarında ortalama sıcaklık değerleri yüksek (22-23 Cº), yağıģ miktarları çok düģük (yok sayılacak kadar), kıģ aylarında ise ortalama sıcaklık değerleri düģük (-7, -8 Cº a kadar) fakat yağıģ miktarları da az (ocak ayında 15-50/100 mm) olan kurak ve karasal bir iklim etkisi altındadır. Bölgede bu sıcaklık iliģkilerini bağlı olarak buharlaģma çok fazladır ( mm/ 5yaz ayı). YağıĢlarla toprakta depolanan su buharlaģmayı karģılayamamaktadır. (3) Sıcaklık/yağıĢ/buharlaĢma iliģkilerine bağlı olarak Ġç Anadolu da toprakta depolanabilen suyu V. ve VI ayda kullanabilen kuru tarım bitkileri (Buğdaygiller) yetiģtirilmiģtir. Nadaslı tarım yüzyıllardır süregelen bir yöntem olmuģtur. Tarım yapılmayan veya yapılamayan geniģ arazi ise otlak olarak kullanılmıģtır. (4) Tarlalarda ürün kaldırıldıktan sonra kalan seyrek anızda ve otlaklarda kapasitenin üstünde ve erken otlatmalar sonucunda koruyucu diri örtüden yoksun kalan toprağın ince bölümünün (toz ve kil) rüzgâr etkisiyle taģınması ve iri bölümünün (kum) de hareketlendirilmesi ile kara kumulları oluģmuģtur. Daha alçak arazide topraktan buharlaģan suyun bıraktığı tuz ile toprak yüzeyi tuzlanmıģtır. Alçak arazide sulu tarım yapılan alanlarda da tuzlanma/çoraklaģma yaygınlaģmağa baģlamıģtır. Ormanların tahrip edilmesi, çalılaģtırılması rüzgâr erozyonunun dağlık arazide de yaygınlaģmasına ve etkili olmasına sebep olmuģtur. (5) Karapınar da kumul alanında ve AtıĢ Poligonu alanında yapılan ağaçlandırmalar ile Devlet Üretme Çiftliklerinde rüzgâr perdeleri tesislerinin baģarıya ulaģması ilk yıllarda sulama ile mümkün olmuģtur. Kökleri derine ulaģan orman ağaçları daha sonraki yıllarda sulanmadan yaģamağa ve geliģmeğe devam etmiģlerdir. Bu örnekler; ormanın doğal yetiģme sınırının altında olan geniģ Ġç Anadolu bozkırında da ilk yıllarda sulama desteği ile orman ve rüzgâr perdeleri yetiģtirmenin mümkün olduğunu göstermiģtir. (6) Ormanın doğal sınırı meteoroloji istasyonlarının yer aldığı m kuģağının üstündedir. Orman kuģağında da sıcaklık/yağıģ/buharlaģma iliģkileri ve aģırı tahripler sonucunda bozulan orman ekosistemi dengeleri yeniden orman yetiģtirmeyi güçleģtirmektedir. Pek geniģ alan aģırı otlatmalar ve yakacak odunu sağlamak için yapılan kesimler sonucunda otlağa dönüģmüģtür. Bu alanlar eski arazi sınıflandırmalarında mer a zannedilmiģ ve kaydedilmiģtir.ormancıların yaptığı baģarılı ağaçlandırmalar ile bu alanlarda 7-8 m boya ve cm göğüs çapına ulaģmıģ ormanlar yetiģtirilebilmiģtir. (7) Ġç Anadolu meteoroloji istasyonlarının ortalama sıcaklık ve yağıģ ölçmeleri dönemsel olarak değerlendirildiğinde dikkat çekici bir sıcaklık artıģı ile karģılaģılmaktadır. YağıĢlar ise çok az artmıģ veya biraz azalmıģtır. Özellikle yaz aylarında sıcaklığın artıģı buharlaģma ihtiyacını da arttırmıģtır. KıĢ aylarındaki sıcaklık artıģları da dikkat çekicidir. Sıcaklık artıģı havanın nem oranının azalmasına ve çoraklaģma ile rüzgâr erozyonunun yaygınlaģmasına sebep olmaktadır. Sonuç olarak; Ġç Anadolu daki sıcaklık artıģları ve buna bağlı olarak havanın nem oranının azalması (buharlaģma ihtiyacı artıyor) (Ġklim değiģikliği) ile yaygınlaģan çoraklaģma ve rüzgâr erozyonu ancak rüzgâr perdeleri ve orman ağaçlandırmaları ile önlenebilir. Bu konuda yeterli miktarda örnek çalıģma yapılmıģ ve bilgi birikimi sağlanmıģtır.

7 ŞEKİL 1. KONYA DA (1028 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 12,1 11,4 11,7 11,5 11,6 11,0 10,7 11,7 12,4 12,6 11,7 12,3 11,1 11,2 11,8 12,1 12,4 11,3 10,6 10,6 10,7 11,5 9,2 10,6 12,1 10,9 11,7 10,4 12,2 12,3 10,9 13,2 10,9 11,6 11,5 11,4 11, KONYA'DA AYLIK SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ KONYA'DA ORTALAMA SISAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 11,7 Cº ,5 Cº y = 015x x R² = 472 KONYA'DA AYLIK SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,1 Cº DÖNEMLER YIILIK ,1 1,5 5,1 11,0 15,8 19,7 23,1 23,0 17,9 12,4 6,7 2,0 11,5-0,3 2,2 6,7 11,3 15,8 20,1 23,6 22,3 18,4 12,4 6,0 1,6 11,7-0,6 0,4 4,9 11,3 15,2 19,9 22,9 22,6 18,5 12,1 5,2 0,8 11,1-0,0 1,4 5,3 10,6 15,5 20,4 24,0 23,6 18,8 12,7 5,8 1,4 11,6-11,6 Cº EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. ŞEKİL 2. HADİM DE (1500 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 10,2 9,7 9,1 9,6 9,6 9,1 9,0 9,6 10,1 10,5 9,7 10,0 8,6 8,8 9,5 9,9 10,2 9,2 9,2 9,5 9,3 9,5 7,4 9,0 10,9 9,9 10,2 9,1 10,8 11,1 9,3 11,3 10,3 10,1 10,2 10,1 10,2 10,6 10, HADİM'DE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,8 Cº 9,7 Cº ORTR.9,2 Cº y = 021x x R² = HADİM'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ HADİM'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ DÖNEMLER ,2 0,2 3,6 8,4 12,9 17,5 20,7 20,5 16,1 10,4 6,3 1,8 9,8 - -1,1 0,1 3,8 8,4 13,2 17,4 21,0 20,0 16,6 11,4 5,2 0,3 9,7-1,7-1,9 2,4 8,8 12,7 17,2 20,0 20,2 16,8 10,7 4,5 0,4 9,2 - -0,3-0,1 3,6 8,4 14,1 18,3 21,9 21,8 17,3 11,6 5,8 1,4 10,3-10,3 Cº EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞ (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. ŞEKİL 3. ÇUMRA DA (1013 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ORTALAMA 9,7 10,8 10,9 10,6 10,5 11,3 11,7 12,0 11,1 11,7 10,4 10,5 11,0 11,0 12,0 10,7 11,2 10,6 10,6 10,9 9,0 10,4 12,3 11,3 12,0 10,8 12,4 12,7 11,0 13,3 11,1 11,3 11,5 12,0 11,8 11,9 11, ÇUMRA'DA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,1 Cº 11,0 Cº 10,7 Cº ÇUMRA'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ DÖNEMLER AYL AR ,2 0,9 5,3 10,3 15,5 19,2 22,0 21,5 16,4 11,3 6,7 3,7 11,1-0,6 1,7 6,2 10,7 15,3 19,5 22,5 21,4 17,5 12,5 5,6 1,1 11,0-0,9-0,3 4,7 11,5 15,1 19,4 21,8 21,5 17,4 11,5 5,4 1,1 10,7-0,0 1,6 6,6 11,6 16,7 20,7 23,6 22,7 18,1 11,8 6,1 2,0 11,8-11,8 Cº y = 006x x R² = 0. ÇUMRA'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI ŞEKİL 4. KARAMAN DA (1025 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 12,3 11,7 10,5 11,4 11,6 10,9 10,8 11,4 12,4 12,7 11,7 12,5 11,0 11,0 11,7 11,9 12,4 11,7 11,8 11,7 11,2 11,5 9,4 10,9 12,8 11,9 12,7 11,4 13,1 12,9 11,2 13,3 11,4 12,0 12,1 12,0 12,2 12,3 12, KARAMAN'DA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,8 Cº 11,7 Cº 11,4 Cº YANARDAĞ VE KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINININ ETKĠSĠ y = 006x x R² = 969 KARAMAN'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ KARAMAN'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ DÖNEMLER ,3 2,4 6,1 11,0 14,8 19,8 22,8 22,3 17,3 12,1 7,8 4,2 11,8 0,1 2,6 6,7 11,1 15,6 19,8 23,3 21,9 18,2 12,7 6,5 1,6 11,7-0,7-0,1 5,0 11,9 15,7 20,2 23,0 22,7 18,5 12,3 6,2 1,6 11,4-0,6 1,6 6,2 11,3 16,9 21,0 24,3 23,9 19,1 13,1 6,5 2,2 12,2-12,2 Cº EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI.

8 ĠSTASYON KAPATILMIġ ŞEKİL 5. KARAPINAR DA (1004 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ORTALAMA 11,7 10,8 9,6 10,4 10,9 10,3 10,4 11,1 11,5 12,0 10,9 11,6 9,9 10,3 10,6 10,9 11,4 10,7 10,9 10,6 10,5 10,7 8,6 10,1 12,0 11,0 11,8 10,5 12,1 12,2 10,7 12,9 10,8 11,5 11,4 11,4 11,5 11,4 11,2 KARAPINAR'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ DÖNEMLER KARAPINAR'DA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,2 Cº 10,9 Cº 10,4 Cº YANARDAĞ PATLAMALARI VE KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINININ ETKĠSĠ ,4 1,6 5,8 10,4 15,2 19,7 22,7 21,9 17,0 11,1 6,3 3,0 11,2-0,8 1,7 5,9 10,5 15,1 19,5 22,9 21,5 17,3 11,6 5,4 0,7 10,9-1,5-1,0 4,1 11,1 14,9 19,4 22,3 21,9 17,3 11,1 5,0 0,7 10,4 - -0,2 0,9 5,6 10,6 16,3 20,5 23,7 23,1 18,0 11,9 5,7 1,5 11,5-11,5 Cº y = 011x x R² = KARAPINAR'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI ŞEKİL 6. KONYA EREĞLİ SİNDE (1044 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 11,5 10,9 9,6 10,8 10,8 10,2 10,1 10,9 11,7 12,2 11,6 12,0 10,7 10,8 11,3 11,4 11,8 11,3 11,2 11,5 11,2 11,3 9,1 10,8 12,7 11,9 12,8 11,3 12,8 13,1 11,5 13,7 11,8 12,3 12,5 12,7 11, EREĞLİ'DE (KONYA) ORTALAMA SICAKLIKLARIN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,1 Cº 11,0 Cº EREĞLİ'DE (KONYA) AYLIK SICAKLIKLARIN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ y = 006x x R² = / EREĞLĠ'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ 11,0 Cº DÖNEMLER 1944/50-1,1 2,1 6,4 11,5 15,3 19,0 21,2 20,4 15,7 10,2 6,6 3,3 11, ,6 2,0 6,5 11,1 15,2 19,2 22,5 21,0 17,0 11,7 5,7 1,0 11, ,1-0,2 4,9 12,0 15,5 19,9 22,8 22,2 17,9 11,9 5,7 0,9 11,0-1,0 2,4 6,5 11,8 17,0 21,1 24,5 23,6 19,0 13,1 6,8 2,3 12,4-12,4 Cº EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. ġekġl 7 AKSARAY DA (980 m) AYLIK VE SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ 12,3 11,6 10,4 11,1 11,3 11,0 10,6 11,7 12,1 12,7 11,5 12,4 11,1 10,9 11,6 11,5 12,3 11,5 11,6 11,7 11,6 11,9 10,1 11,3 13,2 12,3 13,2 11,6 13,2 13,3 11,6 13,9 11,6 12,5 12,2 12,6 12,4 12,8 12, AKSARAY'DA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,8 Cº 11,6 Cº 11,4 Cº y = 008x x R² = AKSARAY'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ AKSARAY'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ DÖNEMLER ,8 2,4 6,8 11,1 15,6 19,4 22,7 21,9 17,5 12,2 7,7 4,0 11,8-0,2 2,5 6,8 11,1 15,5 19,7 23,1 21,8 17,7 12,5 6,5 1,6 11,6-0,5 1,4 5,4 11,9 15,7 19,9 23,0 22,8 18,3 12,4 6,2 1,6 11,4 - -2,3 2,1 6,7 11,6 17,1 21,2 24,6 24,3 19,1 13,6 7,3 2,6 12,6-12,6 Cº EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. ŞEKİL 8. ŞEREFLİKOÇHİSAR DA AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİNİ DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ġereflġ KOÇHĠSAR 13,3 12,8 11,8 12,0 12,2 11,5 11,2 12,4 12,9 13,5 12,3 13,1 11,9 11,8 12, ,6 13,0 11,7 12,2 11,6 11,6 11,9 10,9 11,7 13, ŞEREFLİKOÇHİSAR'DA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ SICAKLIK 12.9 Cº y = -002x x R² = 372 ĠSTASYON KAPATILMIġ ŞEREFLİKOÇHİSAR'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ġereflġkoçhġsar'da AYLIK ORTALAMA SICAKLIKLARIN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ ,0 2,7 6,9 12,1 16,8 20,9 23,9 23,9 19,5 13,1 8,6 4,2 12,9-81 0,0 2,6 7,0 11,6 16,5 21,0 24,4 23,2 19,6 13,9 7,2 2,0 12, ,3 0,7 5,9 12,1 15,9 20,4 23,5 23,6 19,6 13,4 6,7 1,9 12,0 4,1 2,7 6,7 14,8 17,6 20,9 24,8 24,1 23,2 16,6 5,9 0,9 13,5

9 ŞEKİL 9. CİHANBEYLİ DE (969 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ CİHANBEYLİ'DE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 11,6-10, ,9 Cº 10,0 11,1 Cº 10,5 10,4 10,4 9,9 10,7 11,2 11,8 10,8 11,5 10,1 10,8 Cº 10,6 Cº 10,0 y = 022x 2-698x ,6 R² = ,8 11,4 10,7 10,8 10,9 10,8 CİHANBEYLİ'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 2 10,8 2 9, ,5 2 12, ,1 1 12,0 10,7-12,3 12,3 10,8 13,2 11,4 12,2 11,9-12,2 11, CĠHANBEYLĠ'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ ,4 1,2 2,3 10,2 15,0 19,3 22,4 22,0 17,4 11,0 6,3 2,7 11,1-1,2 1,3 5,6 10,1 14,7 19,4 23,0 21,6 17,4 11,8 5,5 0,7 10,8-1,5-0,7 4,4 10,7 14,8 19,5 22,5 22,4 18,0 11,6 4,9 0,6 10,6-0,3 1,5 5,4 10,8 16,4 20,7 24,4 23,5 18,7 12,7 6,0 1,5 11,9 EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI ŞEKİL 10. KULU DA (1000 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 11,0 10,3 9,3 9,6 9,5 9,5 9,1 9,7 10,2 10,8 9,9 10,8 9,2 9,2 9,8 9,8 10,4 9,6 9,9 10,1 9,9 9,9 8,9 9,5 11,5 10,3 10,9 9,6 11,3 11,3 9,8 12,0 9,9 10,7 10,5 10,4 10, KULU'DA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,8 Cº 10,0 Cº y = 016x x R² = KULU'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ KULU'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 9,7 Cº DÖNEMLER ,4 2,0 5,8 9,2 14,8 19,3 21,6 21,6 17,0 10,1 5,5 1,8 10,8-2,3 0,4 4,7 9,2 13,9 18,5 22,2 21,1 16,7 11,0 4,5-0,2 10,0-2,6-1,5 3,4 9,8 13,9 18,4 21,5 21,5 17,1 10,9 4,0-0,3 9,7 - -0,7 0,3 4,2 9,7 15,1 19,3 23,1 22,5 17,5 11,5 5,0 0,8 10,7-10,7 Cº EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. ŞEKİL 11. YUNAK TA (1000 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 11,0 10,2 10,7 10,6 10,4 9,9 11,1 11,1 11,8 10,8 11,5 10,4 10,1 10,7 10,4 11,3 10,5 10,8 11,0 10,8 10,4 9,3 10,5 11,9 10,8 11,1 10,1 11,9 12,0 10,7 12,5 11,2 11,1 11,3 11,2 11, YUNAK'TA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 10,8 Cº ,7 Cº 10,5 Cº - 11,3 Cº y = 009x x R² = YUNAK'TA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) YUNAK TA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERĠNĠN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) ,0 2,8 5,2 8,8 13,7 18,2 20,3 21,3 16,8 10,4 6,8 2,4 10,7 PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI -1,0 1,3 5,5 9,6 14,4 18,8 21,9 21,0 17,6 13,0 6,5 1,2 10,8 KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA -0,7-0,3 4,4 10,2 14,1 18,3 21,2 21,6 18,2 12,3 5,9 1,2 10,5 TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. - 0,6 1,3 4,7 10,0 15,5 19,3 22,8 22,1 18,1 12,6 6,7 2,0 11,3 ŞEKİL 12. ILGIN DA (1030 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 11,6 11,0 9,5 10,6 10,7 10,3 10,1 11,1 11,2 11,7 11,0 11,6 10,3 10,1 10,6 10,8 11,4 10,5 10,9 10,6 10,7 10,7 9,0 10,1 11,8 10,0 11,0 10,1 12,1 12,2 10,5 12,7 10,5 10,8 11,0 11,2 11, ILGIN'DA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,4 Cº 10,9 Cº 10,5 Cº ILGIN'DA AYLIK SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ - 11,1 Cº y = 01x x R² = ILGIN'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) DÖNEMLER NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI ,6 4,0 6,7 10,2 15,0 19,4 21,2 21,4 16,9 10,8 6,7 3,0 11,4 UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) -0,2 2,2 6,0 10,4 14,5 18,7 22,0 20,8 16,8 11,8 6,3 1,3 10,9 OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN -0,9-0,1 4,6 10,8 14,4 18,7 21,6 21,3 17,1 11,3 5,6 1,2 10,5 ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. - 0,3 1,4 5,0 10,3 15,5 19,5 22,9 22,0 17,3 11,6 5,8 2,1 11,1

10 BUHARLAŞMA mm/m² BUHARLAŞMA mm/m² ŞEKİL 13. AKŞEHİR DE (1070 m) AYLIKVE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 12,6 11,7 10,8 11,8 11,6 11,5 12,2 12,6 11,8 12,3 11,1 11,2 11,6 11,8 12,4 11,5 11,8 11,7 11,6 11,4 10,0 11,3 13,0 11,8 12,1 11,2 12,9 13,1 11,7 13,7 11,7 11,9 12,4 12,5 12, AKŞEHİR'DE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,0 Cº 11,9 Cº 11,4 Cº - 12,3 Cº y = 015x 2-845x R² = AKŞEHİR'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ AKŞEHİR'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI ,2 2,3 5,6 11,2 16,0 19,7 22,4 22,7 18,4 12,8 8,7 3,8 12,0 UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) 0,8 3,1 7,0 11,2 15,4 19,7 22,9 21,7 18,1 13,3 6,8 2,5 11,9 PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI 0,1 1,0 5,7 11,6 15,3 19,5 22,2 22,4 18,6 12,5 6,5 2,1 11,4 KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA - 1,6 2,8 6,2 11,2 16,5 20,2 23,7 23,1 18,9 13,3 7,2 3,2 12,3 TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. ŞEKİL 14. POLATLI DA (875 m) AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ POLATLI 11,9 11,5 10,5 10,9 10,9 11,0 10,3 11,5 11,5 12,2 11,1 12,0 10,6 10,5 11,0 10,9 12,0 11,3 11,3 11,6 11,0 10,8 10,0 10,8 12,5 11,6 12,0 10,6 12,4 12,3 11,3 13,3 11,5 12,2 12,0 11,9 11, POLATLI'DA ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,9 Cº 11,3 Cº y = 015x x R² = POLATLI'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ POLATLI'DA AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 11,0 Cº ,9 1,7 5,9 10,8 15,5 19,6 22,5 22,8 18,5 12,6 8,1 3,5 11,9-0,9 1,9 6,0 10,5 15,0 19,6 23,1 22,0 17,8 12,7 6,4 1,3 11,3-1,1 0,1 4,8 10,8 14,9 19,3 22,6 22,6 18,5 12,3 5,8 1,2 11,0-0,8 1,6 5,4 10,8 16,2 20,4 24,2 23,4 18,8 12,9 6,6 2,3 11,9-11,9 Cº EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. ŞEKİL 15. NİĞDE DE (1208 m) AYLIK VE SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 11,3 10,5 9,8 10,4 10,6 10,1 9,9 10,7 11,3 11,9 11,0 11,5 10,0 10,1 10,8 10,9 11,2 10,5 10,4 11,1 10,5 10,8 8,6 10,4 12,1 11,2 12,1 10,6 12,1 12,4 10,7 12,9 11,0 11,5 11,7 11,8 11,8 11,9 11, NİĞDE'DE AYLIK VE ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 10,7 Cº ,4 Cº 10,5 Cº y = 011x x R² = NİĞDE'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ - 11,7 Cº NİĞDE'DE AYLIK ORTALAMA SICAKLIK DEĞERLERİNİN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ EL CHĠCON YANARDAĞI (MEKSĠKA) NEVADO DELRUĠZ YANARDAĞI DÖNEMLER UNZEN YANARDAĞI (GÜNEY JAPONYA) -0,8 0,7 4,2 9,8 14,2 18,1 21,7 21,5 16,8 11,2 5,8 1,4 10,4 PĠNATUBO YANARDAĞI (FĠLĠPĠNLER) -0,9 1,4 5,5 10,1 14,5 18,7 22,3 21,4 17,4 11,9 5,7 0,8 10,7 OCAK-ġUBAT I. KÖRFEZ SAVAġI KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINIINDAN -1,5-0,7 4,1 11,0 14,6 18,9 22,0 21,9 17,7 11,5 5,4 0,7 10,5 ÇIKAN GAZ BULUTLARININ RÜZGÂRLA - 0,0 1,1 5,8 10,8 16,0 20,2 23,6 23,3 18,4 12,7 6,4 1,6 11,7 TÜRKĠYE ÜZERĠNE TAġINMASI. ġekġl 16. NĠĞDE DE AÇIK SU YÜZEYĠNDEN AYLIK, VE ORTALAMA BUHARLAġMA MĠKTARLARININ DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ NİĞDE TOPLAMI 1147,8 1059,3 1079,9 1014,8 984,9 967,8 1038,2 985,0 947,0 1016,9 953,5 1038, ,1 995,4 906, , , , , , , , , , , , , ,1 1129,7 1191,1 NİĞDE'DE NDA ORTALAMA BUHARLAŞMANIN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,5 mm YAZAYI 1041,8 mm 984,7 mm ,3 mm y = x x + 3E+06 R² = NİĞDE'DE AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARININ DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ NİĞDE'DE AYLIK, VE ORTALAMA BUHARLAŞMA (mm/m²) 5 YAZ DÖNEMLER AYI TOPL. TOPL. mm ,8 42,3 78,0 123,7 154,4 187,1 258,3 256,6 185,4 119,9 66,6 42,5 1041,8 1547,6-79,2 166,1 210,0 269,8 253,4 176,2 109,4 32,6 1075,5 53,9 148,0 185,8 241,1 230,4 179,5 101,9 24,9 984,7-54,2 164,9 211,0 262,7 247,0 173,7 101,7 22,5 1059,3

11 BUHARLAŞMA mm/m² BUHARLAŞMA mm/m² 2010 BUHARLAŞMA (mm/m²) BUHARLAŞMA mm/m² BUHARLAŞMA mm/m² 2010 BUHARLAŞMA mm/m² BUHARLAŞMA (mm/m²) ŞEKİL 17. KONYA DA AÇIK SU YÜZEYİNDEN AYLIK, NDA VE ORTALAMA BUHARLAŞMA (mm/m²) KONYA 5 YAZ AYI TOPLAMI 744,3 683,3 817,7 855,6 794,9 873,6 821,6 911,6 878,2 974,3 1078,8 975,4 1013,8 1509,0 1587,8 1365,7 1446,7 1185,9 1356,2 1476,8 1183,3 1238,9 1003,8 1125,4 1205,2 1342,1 1469,5 1107,3 1253,5 1160,7 1226,6 1270, KONYA'DA NDA AÇIK SU YÜZEYİNDEN ORTALAMA BUHARLAŞMA (mm/m²) TOPL. 806,1 mm - TOPL. 798,7 mm TOPL. 1190,3 mm KONYA'DA AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARI (mm/m²) y = -1,425x ,x - 6E+06 R² = 0,635 KONYA'DA AYLIK VE ORTALAMA BUHARLAŞMALARIN (mm/m²) DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ 5 YAZ DÖNEMLER AYI TOPL. TOPL. mm ,4 32,0 66,1 103,2 117,5 146,3 201,8 202,5 138,0 81,9 39,5 22,9 806,1 1186,7-91,4 121,0 169,6 203,7 186,0 118,3 70,6 21,8 798,7 113,0 172,8 232,8 293,4 285,1 206,1 117,9 12,9 1190,3-84,7 173,4 234,0 299,9 266,0 187,3 112,0 13,9 1160,5 - TOPL. 1160,5 mm ŞEKİL 18. KARAMAN DA AÇIK SU YÜZEYİNDEN AYLIK, VE ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARININ (mm/m²) DÖNEMSEL DEĞİŞİMĠ KARAMAN TOPLAMI 781,4 799,9 826,5 936,2 851,4 882,8 857,3 824,6 944,4 1060,4 966,0 994,4 1051,3 937,9 1090,2 978,7 1022,4 776,6 901,8 929,8 889,2 988,3 867,8 956,7 1111,9 1184,1 1194,0 1146,5 1153,0 1152,5 1126,1 1190,0 1175,6 1300, KARAMAN'DA NDA AÇIK SU YÜZEYİNDEN ORTALAMA BUHARLAŞMA - 847,9 mm 962,4 mm y = x x R² = KARAMAN'DA AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMALARIN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ ,8mm - KARAMAN'DA AYLIK VE ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARI (mm/m²) 5 YAZ DÖNEMLER AYI TOPL. TOPL. mm - 64,2 125,8 150,5 196,3 214,1 175,5 111,6 63,1 29,6 847,9 104,4 146,8 193,7 243,1 215,7 163,2 90,4 21,5 962,4-113,5 173,1 216,1 290,7 244,6 181,3 110,4 1105,8 ŞEKİL 19. AKSARAY DA AÇIK SU YÜZEYİNDEN AYLIK, VE ORTALAMA BUHARLAŞMA AKSARAY TOPLAMI 1113,1 1029,8 1120,8 1137,0 1105,3 1127,3 1088,2 1019,4 1039,5 1157,2 1086,4 1104,0 1196,6 1071,6 1210,8 1077,5 1125,2 1000,1 825,9 947,9 1102,6 1218,9 1443,2 1305,9 1291,1 1333,6 1346,7 1082,8 1308,9 1060,5 1118,0 1208,5 1192,3 1206, AKSARAY'DA NDA AÇIK SU YÜZEYİNDEN ORTALAMA BUHARLAŞMA ,1 mm 1076,2 mm ,1 mm y = x x R² = AKSARAY'DA AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMALARIN DÖNEMSEL DEĞİŞİMİ - - AYLIK VE NDAKİ ORTALAMA BUHARLAŞMA (mm/m²) AYI TOPL ,2 161,9 220,5 282,2 259,8 178,6 98,3 31,9 1103,1 112,4 159,2 212,4 272,4 254,2 178,0 83,5 18,1 1076,2-97,3 178,9 237,7 294,8 293,2 206,5 125,5 52,7 1211,1 5 YAZ ŞEKİL 20. KONYA, KARAMAN, AKSARAY VE NİĞDE DE AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARI mm/m² KONYA, KARAMAN, AKSARAYVE NİĞDE'DE AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMA MİKTARLARININ KARŞILAŞTIRILMASI KONYA KONYA - KARAMAN - AKSARAY - NİĞDE NİĞDE - AYLIK ORTALAMA BUHARLAŞMA (mm/m²) 5 YAZ İSTASYON DÖNEMLER AYI TOPL. TOPL. mm KONYA ,4 32,0 66,1 103,2 117,5 146,3 201,8 202,5 138,0 81,9 39,5 22,9 806,1 1186,7 KONYA - 84,7 173,4 234,0 299,9 266,0 187,3 112,0 13,9 1160,5 KARAMAN - 113,5 173,1 216,1 290,7 248,7 184,1 119,4 1112,7 AKSARAY - 97,3 178,9 237,7 294,8 293,2 206,5 125,5 52,7 1211,1 NİĞDE ,8 42,3 78,0 123,7 154,4 187,1 258,3 256,6 185,4 119,9 66,6 42,5 1041,8 1547,6 NİĞDE - 54,2 164,9 211,0 262,7 247,0 173,7 101,7 22,5 1059,3 Meteorloji Gnl.Md lüğü ölçmelerinden derlenip, değerlendirilmiģtitr.

12 TABLO 1. ĠÇ ANADOLU DA AYLIK VE YAĞIġLARIN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ KONYA İst.Nu.: YÜKSELTİ: 1028 m TOPL. mm HADİM İst nu : YÜKSELTİ 1500 m ÇUMRA İst.Nu.: YÜKSELTİ: 1013 m KARAMAN İst. Nu.: Yükselti : 1025 m KARAPINAR İst.Nu.: YÜKSELTİ: 1004 m EREĞLİ (KONYA) İst.Nu.: YÜKSELTİ: 1044 m AKSARAY İst. Nu.: YÜKSELTİ: 980 m ŞEREFLİ KOÇHİSAR (975 m) CİHANBEYLİ İst. Nu.: YÜKSELTİ: 969 m

13 TABLO 1 ĠN DEVAMI ĠÇ ANADOLU DA AYLIK VE YAĞIġLARIN DÖNEMSEL DEĞĠġĠMĠ KULU İst. Nu.: YÜKSELTİ 1000 m YAĞIŞ YUNAK İst. Nu YÜKELTİ 1000 m ILGIN İst.nu YÜKSELTİ 1030 m AKŞEHİR İst.nu YÜKSELTİ 1070 m POLATLI İst: nu YÜKSELTİ 875 m NİĞDE İst. Nu YÜKSELTİ 1208 m ULUKIŞLA İst. Nu YÜKSELTİ 1451 m ALTINOVA TARIM İŞLETMELERİ MÜDÜRLÜĞÜ (DEVLET ÜRETME ÇİFTLİĞİ)

14 KAYNAKLAR Devlet Meteoroloji İşleri Gnl.Md lüğü, Ortalama ve ekstrem kıymetler meteoroloji bülteni T.B.nu.448 BaĢbakanlık Basımevi Ankara Devlet Meteoroloji İşleri Gnl.Md lüğü, Ortalama ve ekstrem kıymetler meteoroloji verileri (CD) Kantarcı, M.D. /1, Türkiye nin yetişme ortamı bölgesel sınıflandırması ve bu birimlerdeki orman varlığı ile devamlılığının önemi. Ġst.Üni. yay.nu.4558, Orman Fakültesi yay.nu.484,isbn nu (XXXII+321) Ġstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi Müdürlüğü-Ġstanbul Kantarcı,M.D. /2, Orman Ekosistemleri Bilgisi Ġst.Üni.yay.nu.4594, Orman Fakültesi yay.nu. 488,ISBN nu (XXXVI+379),Ġstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi Md. lüğü-ġstanbul Kantarcı,M.D., Effects of Climate Change and Aridity on Ergene River Basin Water Productivity Internationale Conference on Climate Change and the Middle East,Present and Future Ġstanbul Technical University Department of Meteorological Engineering Turkey Edit.: Y.Ünal, C.Kâhya, D. Demirhan Barı PROCEEDINGS ( ) Kantarcı,M.D., İklim değişikliği sürecinde Çatalca ve Kocaeli yarımadalarındaki sıcaklık artışının İzmit İşletmesi ormanlarında çam kese böceği zararları ile ilişkisi üzerine araştırmalar (Researches on the relation of the Harms of the Thaumotopea pityocampa in the Forests of İzmit enterprise and the Increase of the Temperature in Çatalca and Kocaeli Peninsula in the Climate Change Process) Türkiye Ġklim DeğiĢikliği Kongresi-TĠKDEK-, ĠTÜ Maslak-Ġst. (CD olarak yayınlanmıģtır.)