OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE AKUSTİK YALITIM GELİŞTİRMEYE YÖNELİK YENİLİKÇİ NONWOVEN KUMAŞ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Transkript

1 . ULUSAL AKUSTİK KONGRESİ ve SERGİSİ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, TAŞKIŞLA, İSTANBUL 9-2 Ekim 25 OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE AKUSTİK YALITIM GELİŞTİRMEYE YÖNELİK YENİLİKÇİ NONWOVEN KUMAŞ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Altan Yıldırım, Mevlüt Taşcan 2, Burcu Girginer, Umut Yerleşen, Mert Öztoksoy, Serdar Gündüz 3, Taner Öztürk 3 Farplas A.Ş. Ar-Ge Merkezi, Şekerpınar, Kocaeli, Türkiye Tel: , e-posta: a.yildirim@farplas.com 2 Zirve Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü, Gaziantep, Türkiye Tel: e-posta: mevlut.tascan@zirve.edu.tr OYAK RENAULT. ÖZET Otomotiv sektöründe akustik özellikler sürekli araştırılan konulardandır. Maliyetlerin düşürülmesi, geri dönüşümlü ve yenilenebilir malzemeler ile araçlardaki ağırlık azaltma ihtiyaçlarına yönelik hafif teknolojilerin geliştirilmesi hedefleri öne çıkmaktadır. Bu çalışmada ses yutma özellikleri artırılmış nonwoven kumaşlarla araçlardaki akustik yalıtımın iyileştirilmesi ve daha az malzeme kullanımı hedeflenmiştir. Çalışmada kumaş üretiminde kullanılan lif kesit şeklinin, kumaş kalınlığının, kumaş alansal yoğunluğunun ve kumaş içeriğinin ses yutum katsayısı ve ses geçirgenlik kaybına olan etkileri araştırılmıştır. Altıgen liflerle üretilen nonwoven kumaşların, aynı özelliklerdeki trilobal ve yuvarlak liflerden üretilen kumaşlara göre çok daha iyi ses yutum performansı sergilediği gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Otomotiv akustiği, ses yutumu, ses geçirgenlik kaybı, nonwoven, lif kesit şekli. DEVELOPMENT OF NOVEL NONWOVEN FABRIC TECHNOLOGIES FOR IMPROVED ACOUSTIC INSULATION IN AUTOMOTIVE ABSTRACT Innovative designs, materials and technologies have lead to improved acoustic properties in automotive. Cost reduction, usage of recyclable or renewable materials, and developing lower-weight technologies to decrease the weight of the vehicles are the main issues of research. In this study, improving the acoustical performance of the vehicles with nonwoven fabrics with improved acoustical performance and therefore decreasing the weight of the vehicles were aimed. In addıtion the effect of fiber cross sectional shape used to produce

2 fabrics, fabric thickness, fabric areal weight and fabric content on sound absorption and sound transmission properties are investigated. It is especially shown in this research that the acoustical performance of nonwoven fabrics made from newly developed fiber cross sectional shape fibers, namely hexagonal fibers, resulted in much higher than the nonwoven fabrics made from trilobal and round shape fibers at the same properties. Keywords: Automotive acoustics, sound absorption, sound transmission loss, nonwovens, fiber cross sectional shape.. GİRİŞ Otomotiv sektöründe akustik yalıtım en önemli konfor unsurları arasındadır. Otomobilin icadından bu yana sürekli olarak gelişen ve gelişmeye açık olan akustik yalıtım konusu, hem araç üreticileri hem de otomotiv yan sanayi teknoloji firmaları tarafından yoğun bir şekilde geliştirilen konulardandır. Yalıtımının iyileştirilmesi amacıyla geliştirilen yenilikçi tasarım, malzeme ve teknolojilerin uygulandığı çözümler yıllar içerisinde araçlardaki ses seviyesinin giderek düşmesini sağlamıştır. Artan akustik yalıtım malzemeleri kullanımı ise güncel 2

3 durumda teknoloji geliştiren firmaları farklı konularda zorlamaktadır. Maliyetlerin uygun seviyelere çekilmesi, geri dönüşümlü veya yenilenebilir malzemelerin kullanımı ve araçlardaki ağırlık azaltma ihtiyaçlarına yönelik hafif teknolojilerin geliştirilmesi hedefleri ise otomotivde akustik yalıtım konusunda yenilikçi yaklaşımlar getirilmesi ihtiyacını doğurmaktadır. Bu da, maliyet-akustik performans-ağırlık eksenlerinde optimize edilmiş çözümlere ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Bu çalışmada ses yutma özellikleri arttırılmış nonvowen kumaşlarla araçlardaki akustik yalıtımın iyileştirilmesi ve bu sayede daha az ses yalıtım malzemesi kullanılarak araçların hafifletilmesi hedeflenmiştir. Ses yalıtımı ve ses emilimi iki ayrı terimdir ve farklı amaçlarda farklı şekillerde kullanılırlar. Ses yalıtımı için sesin en az miktarının diğer madde içerisine girmesi, maksimum miktarının ise yansıması istenir. Bu şekilde istendiğinde yüzeyinde pürüz olmayan ve fazla yoğum olan örneğin metal veya fayans gibi malzemeler ses yalıtımı amacıyla kullanılmalıdır. Fakat ses yalıtıldığında ses dalgası yok olmaz. Sadece eski ortama geri döner ve bu şekilde de ortamdaki gürültüyü artırır. Bazı zamanlar da örneğin oda içerisindeki akustik iyi değilse, duvarlar düz yüzey yapıldığında ses aynen geri dönerek yankı yapar. Dolayısıyla bu durum örneğin otomotiv sektöründe istenmeyen bir durum olur. Araçlarda hareket sırasında bir çok farklı ses frekansı ile ses ve ayrıca da hareket ve motor çalışmasından kaynaklanan titreşimler mevcuttur. Dolayısıyla temel olarak arabalardan 2 ana tip istenmeyen ses mevcuttur. Bir tanesi titreşimdir ve bu titreşimi sönümlemek üzere genellikle süngerimsi köpük ve kauçuk malzemeleri kullanılmaktadır. İkinci ana tip ise farklı şekillerde ortaya çıkan seslerdir ki bu sesler şu şekilde sıralanabilir: Rüzgardan kaynaklanan sesler Yol ile teker arasındaki sürtünmeden kaynaklanan sesler Arabanın aksamlarının (motor, vites vb.) çıkarmış olduğu sesler Araba içerisinde yolculardan ve araba ses sisteminden kaynaklanan sesler Genellikle arabadan ortaya çıkan ve yolcuları rahatsız edip istenmeyen ses frekansları Hz ile 2Hz arasında değişir. Arabalar içerisinde hakim olan gürültü, 3Hz ila 3Hz arasındaki frekanslardadır ve bu frekanslardaki gürültü motor harmoniklerinin sebep olduğu, araba gövdesi rezonanslarıdır [9]. Dolayısıyla emilim yapılması gereken ses frekansları da bu arada kabul edilir. Arabalarda oluşan sesleri frekansları açısından düşük ve orta frekans sesler olarak 2 ye ayırmak mümkündür: Düşük Frekans Sesler: Arabalardan Hz ile 2Hz arasında ve infrasound da denilen sesler mevcuttur ve bu sesler havadan kaynaklanan yanma sesleri, bazı araba içerisindeki mekanik sesler ve arabanın aerodinamik yapısından kaynaklanmaktadır [2]. Ayrıca kabin içerisindeki duvarların titremesi ile de 25Hz den daha az gürültü ortaya çıkmaktadır. Araba motoru çalışma sırasında Hz civarında gürültü oluşturmaktadır. Bu tür sesler düşük frekanslı seslerin nonwoven kumaş tarafından emilimi ve yok edilmesi mümkün değildir. Çünkü bu frekanstaki seslerin dalga boyları çok büyüktür ve bu dalga boyunun malzeme içerisinde tam olarak gömülerek sönümleme sağlanması için çok kalın kumaşlar gereklidir. Orta Frekans Sesler: Yol ile araba tekerleği arasındaki sürtünmeden kaynaklanan ses frekansları 25Hz ile 2Hz arasında değişmektedir. Bu sesler orta frekanslar olarak kabul edilir ve bu seslerin nonwoven kumaş kullanılarak emilimi ve yok edilmesi mümkündür. [2] 3

4 Nonwoven kumaşlar, 25Hz ve üzeri bütün ses frekanslarında emilim yapabilmekte ve ses emiliminde etkili olabilmektedirler. Tekstil malzemelerinde ses emilimi ve yutumu aynı zamanda o malzemenin akış direniş özellikleri ile de ilgilidir. Akış direnişi, malzeme üzerine uygulanan basınçlı havaya karşı malzeme içerisinden malzemenin diğer tarafına geçmesine karşı direnişidir. Çok ve büyük gözenekli kumaşları akış direnişi az iken az gözenekliliğe sahip bir malzemenin ise akış direnişi fazladır. Dolayısıyla optimum ses emilimi ve yutumu için optimum özelliklerde malzemeler seçilmeli ve dizayn edilmelidir. Tekstil malzemelerinin akış direniş özelliği aşağıdaki parametrelere bağlıdır: - Lifin hacimsel yoğunluğu - Lif çapı - Lifin elastik modülüsü [3]. Lifler ve lifler arasındaki gözenekler ses dalgalarına karşı bir direnç oluştururlar. Ses dalgalarının şiddetleri, dalgalar malzeme içerisinden geçerken liflerin ve gözeneklerin oluşturdukları sürtünme nedeniyle kayba uğrarlar [4]. Gözenekli malzemeler viskoz veya titreşimli emilim sağlarlar. Yüksek frekanslı ses dalgalarına karşı gözenekli malzemeler viskoz olarak emilim sağlarken, düşük frekanslı malzemeler için ise malzemenin elastiklik özellikleri ön plana çıkmaktadır [2]. Ses dalgaları farklı bir ortamla karşılaştığında bir kısmı karşılaştığı ortama girerler ve girdiği ortamın özelliklerine göre bir miktar şiddet kaybı oluşur. Bu kayba iletim kaybı adı verilebilir (transmission loss) [5]. Nonwoven kumaş olarak uzun yıllardır ses ve ısı yalıtımında cam elyafı kullanılmaktadır. Bu cam elyafın kalınlığına göre de ses yalıtımı değerlendirilmektedir. Cam elyaf kalınlığı, özellikle düşük frekanslarda sesin emilimi için etkilidir. Yüksek frekanslar için ise malzeme içerisindeki gözenekliliğin küçük olması ile ilgilidir [3]. Gözenekli malzemelerin ses yalıtımı ile ilgili nümerik ve deneysel çalışmalara literatürde rastlamak mümkündür [6-8]. Shoshani ve Yakubov [9] gözenekli malzemelerin ses yalıtım hesapları için akışkanlar mekaniği kullanarak nümerik bir metot geliştirmiştir. Geliştirilen metot ise deneysel olarak akrilik, pamuk ve polyester nonwoven kumaşlar kullanılmış ve nümerik metodun çalıştığını kanıtlamışlardır. Sonuç olarak da eğer nonwoven kumaş, ses dalgalarının hareketi yönünde küçük gözenekli halden çok daha büyük gözenekli hale göre üretilmeli ve maksimum gözeneklilik, malzemenin ortasında olmalıdır. Buradan da anlaşıldığı üzere, nonwoven kumaş tek şekil gözeneklilikle üretilmemeli, istenilen ses emilimi ve yutumu için farklı gözeneklilikte üretilmelidir. Ballagh [9] yoğunluk, çap gibi lif özelliklerinin akustik özelliklere etkisini araştırmıştır. Bu amaçla farklı malzeme yoğunlukları, lif çapları ve malzeme kalınlıklarının akustik özelliklere etkisini araştırmıştır. Empedans tüpü kullanarak 5Hz ile 2Hz arasındaki ses frekanslarının emilimi araştırılmıştır. Normal ses emilin katsayıları ölçülmüş ve yünden 4

5 yapılmış nonwoven kumaşlar denenmiştir. Sonuç olarak lif kalınlığı azaldıkça akustik emilimin arttığı rapor edilmiştir. 2. KULLANILAN MALZEME VE METOTLAR Ses yutum ölçümleri için öncelikle altıgen lif kesit şeklinde lifler Zirve Üniversitesi Lif Üretim Merkezi nde eriyikten lif çekim metodu kullanılarak % polipropilen polimerinden üretilmiş ve üretilen liflerle birlikte diğer lif çeşitleri tedarik edilerek nonwoven kumaş üretimi Clemson Üniversitesi laboratuvarlarında üretilmiştir. Üretilen numuneler, farklı lif özelliklerinde (lif doğrusal yoğunluğu ve lif şekli) ve nonwoven kumaş özellikleri (kalınlık ve alansal yoğunluk) kullanılarak üretilmiş ve bu numunelerin malzeme bazında ses yutum katsayıları ve ses geçirgenlik kayıpları empedans tüpü kullanılarak ölçülmüştür. Bütün ölçümler, ASTM C384-4(2) standardı kullanılarak yapılmıştır. Üretilen numunelerin ses geçirgenlik kaybı ve ses yutum katsayıları 4Hz ile 5Hz arasında ölçülmüştür. Nonwoven kumaşların üretimine öncelikle 5cm uzunluğundaki liflerin karıştırılması ile başlanmıştır. Her kumaş numunesi %8 matris lif (farklı özelliklerde lifler) ve %2 düşük erime noktasına sahip bağlayıcı lifler kullanılarak üretilmiştir. Karıştırılan lifler daha sonra lifler taraklama yöntemi kullanılarak rastgele şekilde karıştırılarak tül haline getirilmiş ve tüller istenilen ağırlığa kadar cross-lapping yöntemi ile getirilerek iğnelenmiştir. Daha sonra da iğnelenmiş nonwoven kumaşları istenilen son alansal yoğunluklarda bir araya getirilerek sıcak pres ile 8 derecede istenilen kalınlıklarda bastırılmıştır. Üretilen nonwoven kumaşların lif özellikleri Tablo de görülebilir. Kumaş özellikleri olarak farklı alansal yoğunluklarda (6g/m 2, 8g/m 2 ve 2g/m 2 ), farklı kalınlıklarda (cm ve 2cm) ve bazı numunelere de 2g/m 2 ve 8g/m 2 olacak şekilde meltblown kumaşı eklenmiştir. TABLO. Üretilen nonwoven kumaşlar için kullanılan lifler ve özellikleri Numune Numaras ı Lif Çeşidi Lif Çeşidi Miktarı (%) Lif Çeşidi 2 S 6den yuvarlak 8 S2 6den trilobal 8 S3 5den altıgen 4 6den yuvarlak 4 S4 5den altıgen 4 6den trilobal 4 S5 4den sekizgen 8 S6 5den altıgen 4 4den sekizgen 4 S7 5den altıgen 8 Lif Çeşidi 2 Miktarı (%) Bağlayıcı Çeşidi yuvarlak 2 yuvarlak 2 yuvarlak 2 yuvarlak 2 yuvarlak 2 yuvarlak 2 yuvarlak 2 Bağlayıcı Miktarı (%) 3. ÖLÇÜMLER Ses yutum katsayıları ve ses geçirgenlik kaybı sonuçları farklı lif ve kumaş özelliklerinde incelenmiştir. Bu noktada farklı lif şeklinin (yuvarlak, trilobal ve altıgen), farklı kumaş 5

6 Ses Geçirgenlik Kaybı kalınlıklarının (cm ve 2cm) ve farklı kumaş alansal yoğunluklarının (6g/m 2, 8g/m 2 ve 2g/m 2 ), farklı meltblown kumaş eklemelerinin (2g/m 2 ve 8g/m 2 ) ses yutum ve ses geçirgenlik özelliklerine etkileri araştırılmıştır. 3. Lif kesit şekli sonuçları Şekil de de görüldüğü üzere altıgen lifin ses geçirgenlik kaybı, yuvarlak ve trilobale göre daha fazladır. Bunun anlamı, altıgen liften üretilen nonwoven kumaş, daha az ses geçirmektedir. Bu da beklenen bir sonuçtur çünkü altıgen lifin yüzey alanı, yuvarlağa göre 3.45 kat, trilobal life göre ise 2 kat daha fazladır. Dolayısıyla ses daha fazla yüzeyle karşılaştığı için altıgen lifle üretilen kumaştan ses daha az geçer Yuvarlak Trilobal Altıgen Şekil. Farklı lif şekilleri ile üretilen nonwoven kumaşların alınan ses geçirgenlik kaybı sonuçları Şekil 2 de ise trilobal ve altıgen liflerden üretilen aynı ağırlıkta nonwoven kumaşların farklı frekanslardaki ses yutum katsayıları görülmektedir. Görüldüğü gibi altıgen lif yine daha iyi sonuçlar ortaya çıkarmıştır. 6

7 Ses Yutum Katsayısı,9,8,7,6,5,4 Trilobal Altıgen,3,2, Şekil 2. Farklı lif kesit şekilleriyle üretilen nonwoven kumaşların ses yutum katsayısı sonuçları 3.2 Kumaş alansal yoğunluk etkisi Genel olarak alansal yoğunluk veya kumaş ağırlığı arttıkça birim hacimdeki lif sayısı da artacağından dolayı nonwoven kumaşa çarpan ses dalgaları daha fazla lifle iletişime geçer ve daha fazla enerji kaybeder. Bu bağlamda da Şekil 3 de de görüldüğü gibi yüksek alansal yoğunluğa sahip nonwoven kumaşlardaki ses geçirgenlik kaybı daha fazla olur. Şekil 4 de ise ses yutum katsayısı, daha ağır kumaşlarda daha fazla olarak ölçülmüştür. Bu durumda iki sonuç çıkarmak mümkündür. Birincisi, yüksek alansal yoğunluğa sahip nonwoven kumaşlarda gözenek büyüklükleri az olduğundan daha fazla ses dalgası yansıyacaktır. İkincisi ise kumaş içerisinde giren ses dalgaları daha fazla lifle irtibata geçerek enerjisini kaybeder. 7

8 Ses Yutum Katsayısı Ses Geçirgenlik Kaybı g 8g 2g Şekil 3. Farklı alansal yoğunluklarla üretilen nonwoven kumaşların alınan ses geçirgenlik kaybı sonuçları,9,8,7,6,5,4,3 6g 8g 2g,2, Şekil 4. Farklı kumaş alansal yoğunluklarla üretilen nonwoven kumaşların ses yutum katsayısı sonuçları 8

9 Ses Geçirgenlik Kaybı 3.3 Kumaş kalınlık etkisi İki farklı kumaş kalınlıklarında (cm ve 2cm) ve aynı alansal yoğunluğa sahip kumaşlar karşılaştırılmıştır. Sonuçta da hacimsel yoğunluğu daha az olan 2cm kalınlıktaki nonwoven kumaşların ses yutum performansı çok daha az olacaktır (Şekil 5) cm 2cm Şekil 5. Farklı alansal yoğunluklarla üretilen nonwoven kumaşların alınan ses geçirgenlik kaybı sonuçları 3.4 Farklı meltblown kumaş eklenmesinin etkisi Üretilen nonwoven kumaşların içerisine 2g/m 2 ve 6g/m 2 lik meltblown kumaş eklenmiş ve ses yutum performansları ölçülmüştür. Meltblown kumaşların en önemli özelliği, çok ince liflerden üretilmiş olmalarıdır. 8g/m 2 lik bir nonwoven kumaşa sadece 6g/m 2 lik meltblown kumaş eklenmesiyle ağırlığı sadece 86g/m 2 ye ulaşmasına karşın hem ses yutum katsayısı (Şekil 6) hem de ses geçirgenlik kaybı (Şekil 7) performansları çok net bir şekilde artmıştır. Bu da yine göstermektedir ki ses yutum performansının en önemli etkeni malzemenin toplan erişilebilir yüzey alanıdır. Özellikle ses geçirgenlik kaybı performansı, 6g/m 2 meltblown kumaş eklenmiş nonwoven kumaşlarda %5 civarında artmıştır. 9

10 Ses Geçirgenlik Kaybı Ses Yutum Katsayısı,9,8,7,6,5,4,3 Eklemesiz 2g/m2 eklenmiş,2, Şekil 6. Farklı kumaş alansal yoğunluklarla üretilen nonwoven kumaşların ses yutum katsayısı sonuçları Eklenmemiş 2g/m2 Eklenmiş 6g/m2 Eklenmiş Şekil 7. Farklı alansal yoğunluklarla üretilen nonwoven kumaşların alınan ses geçirgenlik kaybı sonuçları

11 4. SONUÇ Bu projede nonwoven kumaşların ses yalıtım özelliklerinin lif teknolojileri ile geliştirilebildiği gösterilmiştir. Projenin devamında ses yutma özelliği yüksek kumaşlar araçlarda kullanılarak akustik yalıtım özelliklerindeki iyileşmeler ölçülecektir. Ayrıca kumaşların otomotivde kullanımına özel komponent geliştirme çalışmaları da devam etmektedir. TEŞEKKÜR Bu proje Tübitak TEYDEB tarafından desteklenmekte olup Farplas A.Ş., Oyak Renault ve Zirve Üniversitesi ortaklığında gerçekleştirilmektedir. REFERANSLAR [] Tannenbaum B. and Stillman M., Understanding Sound, McGraw-Hill Book Company, 973. [2] Ford R.D., Introduction to Acoustics, Elseiver Publishing, New York, 97. [3] Textiles Used as Acoustical Materials, Pranab Saha, (997). [4] Conrad J. and Hemond Jr., Engineering Acoustics & Control, Prentice Hall Inc., New Jersey, 983. [5] Reynolds D.D., Engineering principles of Acoustics, Noise and Vibration Control, Allyn and Bacon Inc., 98. [6] Narang P.P., Material Parameter Selection in Polyester Fiber Insulation for Sound Transmission and Absorption, Applied Acoustics. 45, (995). [7] Ballagh K.O., Acoustical Properties of Wool, Applied Acoustics. 48, 2 (996). [8] Determination of sound power levels of noise sources using sound intensity, Acoustics, ISO Standard [9] Shoshani Y. and Yakubov Y., Numerical Assessment of Maximal Absorption Coefficients for Nonwoven Fiberwebs, Applied Acoustics. 59, (2). [] Voronina N., Improved empirical Model of Sound Propagation Through a Fibrous Material, Applied Acoustics. 48, 2 32 (996). [] Braccesi C. and Bracciali A., Least Squares Estimation of Main Properties of Sound Absorbing Materials through Acoustical Measurements, Applied Acoustics, 54, 59 7 (998). [2] M. Tascan, E.A. Vaughn, K.A. Stevens, P.J.B. Brown, "Effects of total surface area and fabric density on the acoustical behavior of traditional thermal-bonded highloft nonwoven fabrics", The Journal of the Textile Institute, "2", pp., Eylül- 2. [3] M. Tascan, E.A. Vaughn, "Effects of Fiber Specific Surface and Fabric Density on The Acoustical Behavior of Needlepunched Nonwoven Fabrics", Textile Research Journal, "78", pp., Nisan-28. [4] M. Tascan, K.L. Gaffney, "Effect of Glass Beads on Sound Insulation Properties of Nonwoven Fabrics", Journal of Engineered Fibers and Fabrics, "7", -5 pp., Mart- 22. [5] M. Tascan, E.A. Vaughn, "Effects of Fiber Denier, Fiber Cross-Sectional Shape and Fabric Density on Acoustical Behavior of Vertically Lapped Nonwoven Fabrics",

12 Journal of Engineered Fibers and Fabrics, "3", pp., Haziran-28. [6] A. Demir, M. Tascan, T. Gumus, 47th Dornbirn Man-made Fibres Congress konferansı dahilinde, "47th Dornbirn Man-made Fibres Congress Proceedings", bildiri kitapçığındaki "The Nanofibre Applications For Automotives: Drastic Decrease in Weight via Better Noise Insulation", 7-9 pp., Dornbirn, Avusturya, Eylül, 2. [7] E.A. Vaughn, M. Tascan, R. Boston, Beltwide Cotton Conferences konferansı dahilinde, "Proceedings of Beltwide Cotton Conferences", bildiri kitapçığındaki "Acoustical Insulation Properties of Nonwoven Fabrics", pp., Nashville, ABD, Ocak, 23. [8] Tascan M., Acoustical Properties of Fiber Network Structures, Doktora Tezi, Clemson Üniversitesi, Mayıs 25. [9] Jha S. K., Characteristics and sources of noise and vibration and their control in motor cars, Journal of Sound and Vibration, V47, Issue 4, , 976. [2] Jung S. S. ve diğerleri, Spectrum of Infrasound and Low-frequency Noise in Passenger Cars, Journal of the Korean Physical Society, Vol. 55, No. 6, pp , 29. [2] Hamet J. F. ve Klein P., Road Texture and Tire Noise, The 29th International Congress and Exhibition on Noise Control Engineering, Nice France, August 2. 2