Uyanı s! Go cmenler. Umduklarını Bulabiliyorlar mı?

Transkript

1 Uyanı s! ŞUBAT 2013 Go cmenler Umduklarını Bulabiliyorlar mı?

2 Uyanı s! BU SAYIDA s DAHA FAZLASI IC IN GENCLER KAPAK KONUSU GO CMENLER Umduklarını Bulabiliyorlar mı? 6-9. SAYFALAR r GENCLER SORUYOR: MESAJLAŞMAKLA ILG IL I NELERIB ILMELIY IM? Mesajlaşma yontemi, akıllıca kullandıgında arkadaşlarınla iletişimini surd urmenin cok guzel bir yolu olabilir. Dikkatsizce kullandıgında ise, arkadaşlıklarını bitirebilir ve adını lekeleyebilir. Kime, neyi, ne zaman mesaj atabileceginle ilgili onerileri okuyabilirsin. (KUTSAL KITABIN O GRETT IKLER I/GEN CLER başlıgı altına bakın) 3 DUNYAYA BAKIŞ 4 A ILELER I C IN YARDIM Tartışmaya Nasıl Son Verebilirsiniz? 10 SOYLEŞ I Bir Robot Tasarımcısı Yaratıcıya Nasıl Inandı gını Anlatıyor 12 GECM IŞTEN PORTRELER Platon 14 KUTSAL KITABIN GOR UŞ U Yoksullar 16 TASARIM UR UN UM U? Kaya Kelerinin Kuyrugu COCUKLAR r Kutsal Kitaba dayanan bu resimli hikayeyi ˆ okuyun. Cocu gunuzun Kutsal Kitapta adı gecen kişiler ve ahlaksal ilkelerle ilgili bilgisini artırmak icin etkinlik sayfalarını kullanın. (KUTSAL KITABIN O GRETT IKLER I/ COCUKLAR başlıgı altına bakın) Vol. 24, No. 2 / Monthly / TURKISH Her Sayının Ortalma Tirajı: 98 Dilde Adet Bu yayın parayla satılmaz. Gon ull uba gıslarla desteklenen, dunya capındaki Kutsal Kitap egitim programının bir kısmıdır. Aksi belirtilmedikce, ayet alıntıları Kutsal Kitap Yeni Dunya Çevirisi ndendir. Awake! (ISSN X) Druck und Verlag: Wachtturm Bibel und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e. V., Selters/Taunus. Verantwortliche Redaktion: Ramon Templeton, Selters/Taunus. Bu yayının Turk cesinin hazırlanmasından Yehova nın Sahitlerini Destekleme Dernegi sorumludur Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Her hakkı saklıdır. Printed in Germany. Dahafazlabilgialmakyadahi cbir ucret odemeden Kutsal Kitabı incelemek ister misiniz? sitesini ziyaret edebilir ya da aşagıdaki adrese yazabilirsiniz. YEHOVA NIN SAH ITLERI: PK 23 Ferikoy Istanbul-T URK IYE. Tel Adreslerin tam listesi icin su siteye bakın:

3 D UNYAYA BAKIŞ AMERIKA BIRLEŞ IK DEVLETLERI Dogal Kaynakları Koruma Konseyi ne gore dunya capındaki yiyeceklerin neredeyse yuzde 40 ı israf ediliyor. Ornegin, ekilen mahsulun yuzde 7 sinin toplanmadıgı, restoranlarda ve kafeteryalarda masaya gelen yemeklerin yuzde 17 sinin tabakta bırakıldıgı ve ailelerin satın aldıkları gıda ur unlerinin yuzde 25 inin cope atıldıgı tahmin ediliyor. ISRAIL Haaretz.com un raporuna gore, dogum oncesi taramalarda tespit edilebilecek sakatlıklarla dogan kişiler artık tıp otoritelerine yanlışteşhis koydukları icin dava aca- mayacak. Bununla birlikte anne babalar, engelli bir cocu gu yetiştirmek icin yapacakları ekstra harcamalar ve cocu gun yaşamı boyunca karşılayacakları ihtiyacları icin tazminat davası acabilecek. YUNANISTAN Yunanistan Saglık Bakanlıgı tarafından acıklanan bir istatistige gore, ulkede yaşanan intihar vakalarının 2011 yılının ilk 5 ayı icinde, bir onceki yılın aynı donemi- ne gore yuzde 40 arttıgı saptandı. Bu artış2011 yılındaki ekonomik krizin başladıgı doneme denk geliyor. AVUSTRALYA Avustralya da 10 ciftten 8 i evliliklerinden once birlikte yaşıyor. Bukalemun: Frank Glaw/Zoologische Staatssammlung M unchen/ Reuters/Newscom MADAGASKAR Dunyanınenk uc uk bukalemunu gecenlerde Madagaskar da bulundu. Boyu yaklaşık 29 milimetre olan bu minik kahverengi kertenkelelerin bazıları insan tırnagından ku c ukt ur. Bu tur, yaşam alanları tehdit altında oldugu icin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

4 A ILELER I C IN YARDIM EVLIL IK Tartışmaya Nasıl Son Verebilirsiniz? ZORLUK Eşinizle meseleleri sakin bir şekilde konuşamıyor musunuz? Kendinizi, her adımın patlamayla sonuc- lanabilecegi bir mayın tarlasında yur uyormuş gibi mi hissediyorsunuz? Eger oyleyse emin olun bu durum degişebilir. Ancak ilk once eşinizle neden bu kadar cok tartıştıgınızı bulmanız gerek. NEDEN BOYLE OLUYOR? Yanlıs anlamalar. Jale isimli bir kadın şunu itiraf ediyor: Bazen kocamla konuşurken agzımdan istemedigim sozler cıkıyor. Ya da ona bir şeyi soyledi gimden adım gibi eminken, aslında bunu gercekte soylememişoldu gumu fark ediyorum. Gercekten de boyle oluyor! Fikir ayrılıkları. Eşinizlenekadaruyumlug orun urseniz gor un un, mutlaka bazı konulardaki duş unceleriniz farklı olacaktır. C unk u birbirine tıpatıp benzeyen iki insan yoktur ve bu gercek, evlilige renk de katabilir stres de. Bircok cift icin bu farklılıgın sonucu stresli bir evliliktir. Iyi orneklerin olmaması. Pınar şoyle diyor: Annemle babam surekli tartışır ve birbirlerine karşı saygısızca ifadeler kullanırlardı. Evlenince ben de eşimle, annemin babamla konuştugu gibi konuşmaya başladım. Nasıl saygı gosterece gimi ogrenmemiştim. Altında yatan nedenler. Genelde, hararetli bir tartışma sırasında konuşulanların, tartışmaya neden olan esas konuyla ilgisi yoktur. Ornegin bir kişi eşine Her zaman gec kalıyorsun diyorsa aslında Daha dakik olmalısın degil, Beni umursamıyorsun demek istiyor olabilir. Neden ne olursa olsun sık sık tartışmak saglı gınızı ve evliliginizi olumsuz yonde etkileyebilir, hatta bu durum boşanmaya kadar gidebilir. Oyleyse tartışmalara nasıl son verebilirsiniz? Isimler de giştirilmiştir. r Ailelere yardımcı olabilecek başka makaleler icin adresine bakabilirsiniz.

5 SIZ NE YAPABIL IRS IN IZ? Tartışmayı engellemenin bir yolu, altında yatan asıl nedeni bulmaktır. Sakin bir anda eşinizlebirlikteaşagıdaki onerileri uygulamaya calışın. 1. Ayrı ayrı ka ˆ gıtlara, son zamanlarda aranızda gecen bir tartışmanın konusunu yazın. Ornegin bir koca, But un gun un u arkadaşlarıyla gecirdi ve nerede oldugunu soy- lemek icin beni aramadı diye yazarken, karısı da Arka- daşlarımla vakit gecirdi gim icin sinirlendi diye yazabilir. 2. Onyargısız şekilde şu sorular uzerinde konuşun: Gercekten de bu kadar ciddi bir mesele miydi? Gormez- den gelinebilir miydi? Bazı durumlarda barışı korumak icin, farklı fikirleriniz olabilecegini kabul etmek ve meselenin ust un usevgiyle ortmek yeterli olabilir. Kutsal Kitaptaki ilke: Ozdeyişler 17:9. Eşinizle aranızdaki meselenin onemsiz olduguna karar verirseniz birbirinizden oz ur dileyin ve konuyu kapatın. Kutsal Kitaptaki ilke: Koloseliler 3:13, 14. Ancak biriniz ya da her ikiniz de sorunun ciddi oldugu- nu duş un uyorsanız şunları yapabilirsiniz: 3. Tartışma sırasında neler hissettiginizi yazın, eşinizden de yazmasını isteyin. Ornegin bir koca Arkadaşlarını bana tercih ettigini duş un uyorum diye yazmış olabilir. Karısı ise duygularını Bana, babasından izin almak zorunda olan bir cocuk gibi davrandıgını duş un uyorum diye ifade edebilir. 4. Eşinizle ka ˆ gıtları degiştirin ve yazdıklarınızı okuyun. Tartışma sırasında eşinizin asıl kaygısı neymiş? Asıl problemi ortadan kaldırmak icin, her birinizin oncekinden farklı olarak neler yapabilecegini tartışmaya girmeden konuşun. Kutsal Kitaptaki ilke: Ozdeyişler 29: Bu onerilerden neler o grendi ginizi birbirinize anlatın. Ogrendiklerinizi ileride tartışma cıkmasını onlemek ya da sorunları c ozmek uzere nasıl kullanabilirsiniz? TEMEL AYETLER Sucu kapatan sevgi kazanmak ister ( Ozdeyişler 17:9). Birbirinize katlanmaya ve birbirinizi gon ulden bagışlamaya devam edin (Koloseliler 3:13). Akılsız kişi ofkesini ortaya doker, hikmetli kişi ise sakinligini sonuna kadar korur ( Ozdeyişler 29:11). EŞIN IZLE TARTIŞTIYSANIZ... Altında yatan nedenleri bulun: Tartışma sırasında her biriniz digerinden aslında ne bekliyordu? Soruna yol acan asıl nedenleri saptayın. Olayı basa sarın : Ikiniz de tartışmak yerine asıl meseleyi ele almak icin farklı olarak neler yapabilirdiniz? Eger onemsiz bir durum soz konusuysa birbirinizden oz ur dileyin ve konuyu kapatın Uyanış! Şubat

6 KAPAK KONUSU Go cmenler Umduklarını Bulabiliyorlar mı? DAHA IY IB IR YAŞAM ARAYIŞI GEORGE kendini cok caresiz hissediyordu. Evine yiyecek got uremiyordu. Aynı zamanda komşuları hastalıklarla boguşuyordu, hatta bazıları aclıktan olmek uzereydi. Bununla birlikte yaşadıgı yerin birkacy uz kilometre guneyinde koşulların cok daha iyi oldugu bir ulke vardı. Yurtdışına gidip bir iş bulurum ve daha sonra ailemi de yanıma alırım diye duş und u. Nijerya da yaşayanpatricia dabaşka bir ulkede yeni bir hayata başlamanın hayalini kuruyordu. Işsizdi ve yaşadıgı yerdeki imkan- lar kısıtlıydı. Erkek arkadaşıyla birlikte Ceza- ˆ yir uzerinden Ispanya ya gitmeye karar verdiler. Fakat Sahra C ol u nde yolculuk yapmanın ne kadar zor oldugundan habersizlerdi. Patricia şoyle dedi: Hamileydim ve cocu guma daha iyi bir yaşam vermeye kararlıydım. Rachel da Avrupa ya gitmek ve orada yeni bir başlangıc yapmak istiyordu. Filipinler deki işini kaybetmişti ve akrabaları hizmetci olarak başka bir ulkede kolaylıkla iş bulabilecegini soyl uyordu. Borcparaylau cak bileti aldı, ardından eşi ve kızıyla vedalaşarak onlara, Kısa zaman sonra buluşacagız diye soz verdi. Tıpkı George, Patricia ve Rachel gibi son yıllarda 200 milyondan fazla insanın başka bir ulkeye taşındıgı tahmin ediliyor. Bazıları savaşlardan, dogalafetlerdenyadazul umden kacsa da co gu ekonomik nedenlerden dolayı yaşadıgı yeri terk ediyor. Peki go cmenler gittikleri yerlerde ne gibi problemlerle kar- şılaşıyor? Acaba duş und ukleri gibi daha iyi bir yaşama sahip olabiliyorlar mı? Anne babalar daha iyi gelir saglamak icin evden ayrıldıgında cocuklar bundan nasıl etkileniyor? Sonraki makalelerde bu soruların cevaplarını bulacagız.

7 YOLCULU GUN VE YEN IB IR YAŞAMIN ZORLUKLARI Başka bir ulkeye gitmeyi duş unen kişilerin co gunlukla ilk karşılaştıgı zorluk yolculuktur. Ilk makalede adı gecen George, cok az bir yiyecekle yuzlerce kilometre yolculuk yaptı. Yaşadıklarını şoyle dile getiriyor: Yolculuk kabus ˆ gibiydi. Bununla birlikte bircok go cmen gitmek istedikleri yere hiculaşamıyor bile. Patricia Ispanya ya gitmek istiyordu. Sahra C ol u n u ust ua cık bir kamyonda yolculuk ederek gecti. Şunları anlatıyor: Nijerya dancezayir egitmekbirhaftamızı aldı. Kamyonun icinde 25 kişi, tıkış tıkıştık. Yolda bir sur ucesetg orduk. Ayrıca c olde olmeyi beklercesine amacsızca dolaşan insanlarla karşılaştık. Belli ki bazı kamyon şoforleri hicacımadanbukişileri yolda bırakmışlardı. George ve Patricia nın aksine, Rachel ucakla Avrupa ya gitti ve orada hizmetci olarak calıştı. Fakat iki yaşındaki kızını bu kadar cok ozleyece gi hic aklına gelmemişti. Rachel, Ne zaman cocu guyla ilgilenen bir anne gorsem icim kan aglardı diyor. George gittigi ulkeye alışmakta zorlandı. Ailesine, ancak oraya gittikten aylar sonraparag onderebildi. Yalnızlık ve caresizlik duyguları yuz unden gecelerce ag- ladım diyor. Patricia, Cezayir de gecirdi gi birkacayın ardından Fas sınırına ulaştı. Şoyle soyl u- yor: Kızımı orada dogurdum. Go cmen kadınları kacırarak onları fuhşa zorlayan tacirlerden saklanmam gerekti. Sonunda ihtiyacım olan parayı buldum ve riskli bir deniz yolculugunu goze alarak Ispanya ya dogru yola cıktım. Teknenin durumu cok kot uyd u ve kapasitesinden fazla yolcu taşıyordu. Tekneye dolan suyu ayakkabılarımızla boşaltmak zorunda kaldık. Tekne Ispanya da karaya oturdugunda kıyıya yu- ruyecek halim kalmamıştı. Elbette başka bir ulkede yaşamayı du- şunen kişiler yolculugun olası risklerinden daha fazlasını hesaba katmalıdır. Gidilen ulkenin dilini ve kult ur un u o grenmek sorun olabilir, ayrıca vatandaşlık hakkı ya da oturma izni almak da masraflı ve yasal acıdan zor olabilir. Oturma izni alamayanlar co gunlukla iyi bir iş yadaevbul- makta zorlanıyor, ayrıca egitim veya saglık hizmetleriyle ilgili sıkıntılar yaşıyor. Bu kişilerin ehliyet alması ya da banka hesabı actırması da kolay olmuyor. Sonucolarak yasal status u olmayan bu insanlar ne yazık ki ucuz işciler olarak gor ul up som ur u- lebiliyor. Duş un ulmesi gereken başka bir etken de paradır. Paraya gercekten guvenebilir miyiz? Kutsal Kitapta şu saglam o g ut yer alır: Servet edinmek icin didinip durma. Bunu aklından cıkar. Var olmayan şeye hic goz diktin mi? C unk uerge c kartal gibi kanatlanıp havaya ucar ( Ozdeyişler 23: 4, 5). Şunu unutmayın: Insanın en cok ihtiyacduydu gu şeyleri, yani sevgiyi, duygusal acıdan guvende olabilecegi bir ortamı ve aile birligini para asla satın alamaz. ESKIB IR GO CMEN EkonomistJ.K.Galbraith, G ocetmekyoksul- luktan kacmanın en eski yontemidir diye yazdı. Eski Israil ulusunun atası Yakup da yaşadıgı yerden başka bir yere go c etmişti. Yaklaşık 70 kişilik geniş ailesiyle birlikte, Kenan diyarındaki kıtlık yuz unden Mısır a taşındılar ve cok uzun bir sure orada yaşadılar (Başlangıc 42:1-5; 45:9-11; 46: 26, 27). Yakup Mısır da old uvesoyu,kenandiyarına tekrar donene kadar yaklaşık 200 yıl orada yaşadı. Uyanış! Şubat

8 Anne babaların birbirlerine ya da cocuklarına duydukları sevgiden cok paraya onem vermesi gercekten uz uc ud ur (2. Timoteos 3:1-3). Bunun yanı sıra insan, Yaratıcısını tanıma ve O na ibadet etme ihtiyacıyla yaratılmıştır (Matta 5:3). Bu nedenle sorumluluk sahibi anne babalar, Tanrı nın kendilerine verdigi gorevi yerine getirmek, yani cocuklarına Tanrı, amacı ve ilkeleri hakkında bil- gi vermek uzere ellerinden geleni yaparlar (Efesoslular 6:4). KEŞKE FARKLI B IR KARAR VERSELERD I Onceden Filipinler de yaşayan Airen şunları anlattı: Annem Avrupa ya gitmek icin evden ayrıldıgında dokuz yaşındaydım ve iki ku c uk kız kardeşim vardı. Daha iyi yiyeceklere ve egitime, ayrıca daha guzel bir eve sahip olacagımıza dair bize soz vermişti. Evden ayrıldıgı gun uhˆ ala ˆ hatırlıyorum. Bana sarılıp kız kardeşlerim Rhea ve Shullamite ye iyi bakmamı soylemişti. Uzun sure agla- mıştım. Dort yıl sonra babam da annemin yanına gitmek icin evden ayrıldı. Babam bizimleyken nereye gitse peşinden giderdim. Kardeşlerime ve bana Hoşca kalın dediginde, ona sarıldık ve otobuse binene kadar onu bırakmadık. Bir kez daha uzun bir sure, caresizce hıckıra hıckıra agladım. Bu u ckardeşinenk uc u g u olan Shullamite ise şunları hatırlıyor: Airen dokuz yaşındayken, annem gibi olmuştu. Bir sorunum oldugunda ona giderdim. Kıyafetlerimi yıkamak, yatagımı toplamak gibi işleri ondan o grendim. Anne babamız bize telefon actı gında duygularımı onlara anlatmaya calışırdım fakat kendimi acık ca ifade edemezdim. Onların da beni her zaman anladıgı- nı duş unm uyorum. Insanlar anne babamı ozleyip ozlemedi gimi sordugunda ozledi gimi soylerdim, fakat dogruyu soylemek gerekirse annemi tam olarak hatırlamıyordum bile. Evden ayrıldıgında dort yaşındaydım ve onsuz yaşamaya alışmıştım. Airen şoyle soyl uyor: 16 yaşındayken kız kardeşlerim ve ben sonunda anne babamızın yanına gitmek uzere yola cıktık. O kadar heyecanlıydım ki! Fakat yanlarına vardıgımızda artık eskisi kadar yakın olmadıgımızı fark ettim. Rhea şunları ekliyor: Sorunlarımı hep icime attım. Cekingen biriydim ve insanlara sevgi gostermekte zorlanıyordum. Filipinler de, uc cocugu olan dayım ve yengemle birlikte yaşıyorduk. Her ne kadar bize bakan kişiler akrabalarımız olsa da, hicbir zaman gercek anne babamızın yerini tutamazlardı. Airen sozlerini şoyle tamamlıyor: Ailemizin fakir olması bizi uzmuyordu, ayrıca hica c kalmamıştık. Fakat, anne babamız evden ayrıldıgın- da kardeşlerim ve ben cok acı cektik. Yaklaşık beş yıldır ailece tekrar bir aradayız, ancak birbirimizden ayrı kaldıgımız yıllar uzerimizde derin izler bıraktı. Anne babamız elbette bizi seviyor, fakat keşke farklı bir karar verselerdi.

9 PARADAN DAHA ONEML I: AILE B IRLI G I Go cmenlerin hikayeleri ˆ birbirinden farklı olsa da, onceki makalelerde adı gecen George, Rachel ve Patricia nın orneklerinde gord u g um uz gibi hepsinin oyk us un un ortak bir yon u var. Anne baba ya da eşlerden biri evden ayrıldıgında tum aile acı ceker ve tekrar bir araya gelmeleri yıllar sure- bilir. Ornegin, George ve ailesi dort yıldan uzun bir sure ayrı kaldılar. Rachel kızından ayrı gecirdi gi yaklaşık beş yılın ardından onu yanına almak icin sonunda Filipinler e dond u. Kucagında bebegiyle birlikte Ispanya ya varan Patricia da şoyle diyor: Ondan başka kimsem yok. Bu nedenle kızıma cok iyi bakmaya calışıyorum. Bircok go cmen yalnızlık duygularına, ekonomik sorunlara ve uzun sure ailelerinden ayrı yaşamalarına ragmen gittikleri ulkelerde kalmaya calışıyor. Başka bir ulkeye go cetmek cok fazla zaman, enerji ve paraya mal olabiliyor. Bu nedenle go cmenler başarısız olduklarında cok azı bunu ka- bul ediyor ve cevreden gelebilecek tepkiler yuz unden tekrar eve donmeye cesaret edemiyor. Bu konuda cesur davranan go cmenlerden biri de bir zamanlar Filipinler de yaşa- yan Allan dı. O, Ispanya da iyi bir iş buldufa- kat 18 ay sonra evine geri dond u. Şoyle soyl uyor: Eşimi ve kızımı o kadar ozlemiştim ki! Bir daha calışmak icin yurt dışına git- tigimde mutlaka ailemi de yanıma almaya karar verdim ve bunu yaptım. Gercekten de aile paradan cok daha onemliymiş. Patricia nın da fark ettigi gibi paradan onemli başka bir şey daha var. O, Ispanya ya giderken yanına bir Incil almıştı. Şunları soyl uyor: Bu kitabın bana ugurlu gelecegi- ni duş un uyordum. Bir gun Yehova nın Şa- hidi bir kadınla tanıştım. Onceleri Şahitlerle konuşmak pek ilgimi cekmiyordu. Bu fırsatla inanclarının yanlışoldu gunu ortaya cıkarmak amacıyla ona bir sur usorusordum. Fakat tam tersine inanclarını savu- nabildi ve sorularıma Kutsal Kitaptan cevaplar verdi. Patricia kalıcı mutlulugun ve gelecege dair bir umide sahip olmanın yaşanan yere ya da paraya degil, Tanrı ve O nun insanlıkla ilgili amacı hakkında edinilen bilgiye baglı oldugunu anlamıştı (Yuhanna 17:3). Ogrendi gi şeylerden biri de gercek Tanrı nın isminin Yehova olduguydu (Mezmur 83:18). Ayrıca Tanrı nın yakında, Isa Mesih yonetimindeki Krallıgı aracılıgıyla yoksullugu ortadan kaldıracagını da Kutsal Kitaptan o grendi (Daniel 7:13, 14). Mezmur 72: 12, 14 te Isa ya atfen şoyle okuyoruz: Yardım icin feryat eden yoksulu, yardımcısı olmayan mazlumu sıkıntıdan cıkarır. Canlarını baskıdan, zorbalıktan o kurtarır. Siz de Kutsal Kitabı incelemek uzere vakit ayırmaya ne dersiniz? Tanrı nın hikmetini yansıtan bu kitap, onceliklerinizi dogru şekilde belirlemenize, dogru kararlar vermenize ve şimdi karşılaştıgınız zorluklara sevincle ve umitle tahammul etmenize yardım edebilir ( Ozdeyişler 2:6-9, 20, 21). Uyanış! Şubat

10 S OYLEŞ I MASSIMO TISTARELLI Bir Robot Tasarımcısı Yaratıcıya Nasıl Inandı gını Anlatıyor Profesor Massimo Tistarelli, Italya daki Sassari Universitesinde bilim adamı olarak calışıyor. Massimo, aynı zamanda uluslararası capta yayımlanan u c bilim dergisinin yardımcı editorl u g un u yapıyor ve bugune kadar yuzden fazla bilimsel makalenin hazırlanmasına katkıda bulundu. Araştırdıgı konular arasında, insanların başkalarının yuzlerini nasıl tanıdıkları ve bir topu yakalamak gibi basit gor unen hareketleri nasıl yaptıkları var. Bu araştırmalara dayanarak, insanlardaki gorme sistemlerini taklit eden robotlar tasarlıyor. Uyanış! dergisimassimo yainancıve bir bilim adamı olarak yaptıgı calışmalarla ilgili bazı sorular sordu. Daha once hangi dine mensuptunuz? Annem ve babam Katolikti fakat kiliseye pek gitmezlerdi. Bense gencken ateizme olumlu bakıyordum. Bana yaşamın evrimle var oldugu o gretilmişti ve bunu kabul etmiştim. Bir Yaratıcının varlıgına inanmasam da, biz insanlardan ust un bir guc un olması gerektigini duş un uyordum. Bu guc ubulmaki cin Tao- culuk, Hinduizm ve Budizmi araştırdım, ancak bu dinlerin ogretileri beni tatmin etmedi. Bilime nasıl ilgi duymaya başladınız? Cocuklugumdan beri makinelere karşı buy uk bir ilgim vardı, hatta elektrikli oyuncaklarımı sok up tekrar monte ederdim. Telekomunikasyon muhendisi olan babamı soru yagmuruna tutarak, radyo ve telefonların nasıl calıştı gını ogrenmek isterdim. Bir bilim adamı olarak nasıl bir egitim aldınız? Cenova Universitesinde elektrik muhendisli gi okudum ve sonra robot tasarımı uzerine doktora araştırması yaptım. Uzmanlık alanım insandaki gorme sistemi ve robot tasarımlarında bu sistemin taklit edilmesiydi. Gorme sistemimiz neden bu kadar ilginizi cekti? Olagan ust ukarmaşık bir yapıya sahip gorme sistemimiz gozleri- mizden cok daha fazlasını kap- sar, yani gor unt uleri yorumla-

11 mamızı da icerir. Ornegin bir topu yakalarken neler oldugu- nu duş unelim. Topu yakalamak icin koştugumuz sırada goz un mercegi, topun gor unt us un uretinaya odaklıyor. Boylece gor un- tu hem topun hem de goz um u- zun hareketine baglı olarak retinanın uzerinden hareket ediyor. Elbette normalde goz u- muz utoptanayırmayız.budurumda ise topun arka planın- daki gor unt u hareketederken topun gor unt us u retinada sabit kalıyor. Gorme sistemimiz aynı anda, topun hızını ve izledigi yolu da hesaplar. Goz um uz topun hareketini arka planla baglantılı olarak tahmin etmeye calışırken ve gor unt uhen uz retina- dayken bu hesaplamaların başlaması cok ilginctir. Sonra, optik sinirler retinada oluşan sinyalleri beyne iletir, beyin de bu bilgiyi analiz edip topu yakalamak uzere bizi yonlendirir. Tum bu sure cola ganust u derecede karmaşıktır. Peki bir Yaratıcının varlıgına sizi ikna eden ne oldu? 1990 yılında Trinity Universitesinde araştırmalar yapmak icin Dublin de ( Irlanda) birkac ay kaldım. Eşim Barbara yla eve don uş yolculu gu sırasında cocuklarımızın gelecegi hakkında konuştuk. Ayrıca Yehova nın Şahidi olan ablamı da ziyaret etmeye karar verdik. Ablam bana, Şahitlerin yayımladıgı Yaşam Nasıl Oluştu? Evrimle mi, Yaratılışla mı? başlıklı kitabı verdi. Robotlarla ilgili calışmalarımda kimin tasarımlarını ornek alıyordum? Bu yayının titizlikle yapılan araştırmalar sonucu hazırlandıgını gor unce cok etkilendim. O anda evrim kuramını aslında hicsor- gulamadan kabul ettigimi fark ettim. Ornegin, o gune kadar fosil kayıtlarının evrimi destekledigini zannediyordum. Fakat oyle degilmiş. Gercekten de, evrimi inceledikce bu kuramın gerceklere dayanmadıgını daha da cok fark etmeye başladım. Sonrarobotlarlailgilicalışmala- rımı duş und um. Kendi kendi- me, Kimin tasarımlarını ornek alıyorum? diye sordum. Bir topu bizim gibi yakalayabilen bir robotu asla tasarlayamazdım. Robotlar bir topu yakalamak uzere programlanabilir, fakat sadece tam kontrollukoşullar altında bunu yapabilirler. Programlanmamış koşullarda bunu yapamazlar. Bizim o grenme yetenegimiz bu makinelerden kat kat ust un ve bu basit makineleri bile yapan birileri var. Bu gercek, bizi tasarlayan bir Yaratıcının varlıgına ikna olmamı saglayan onlarca nedenden sadece biri. Neden Yehova nın Şahidi oldunuz? Barbara ve ben, Şahitlerin kapsamlı inceleme yontemlerinden cok hoşlandık. Beni ozellikle yayınlar icin yapılan araştırmalar etkiledi. Boyle saglam araştırmalar, benim gibi ayrıntılara onem veren insanlara her zaman cok cekici gelir. Ornegin, Kutsal Kitabın gelecege dair soyledikleri cok ilgimi cekiyordu. Bunları inceleyince Kutsal Kitabın kaynagının gercekten Tanrı olduguna ikna oldum yılında Barbara ve ben vaftiz edilerek Yehova nın Şahidi olduk. Bilimsel calışmalarınızın inancınız uzerinde olumsuz bir etkisi oldu mu? Hayır, tam tersine inancımı gu c- lendirdi. Ornegin insanların yuz- lerini nasıl tanıdıgımızı bir du- şun un. Bir bebek dogduktan sonra birkac saat icinde bunu yapabiliyor. Biz de kalabalık bir insangrubununi cinde bile tanıdıgımız birini anında fark edebiliriz. Hatta onun neler hissettigi- ni de anlayabiliriz. Ancak yaptıgımız bu şeyin, inanılmaz bir hızda gercekleşen ve muazzam miktarda bilgi akışından oluşan bir sure coldu gunu hic fark etmiyoruz. Evet, gorme sistemimizin Yehova Tanrımızdan degerli bir hediye olduguna kesinlikle ikna oldum. Kutsal Kitap da dahil Yaratıcımızın bize verdigi hediyeleri duş und uk ce O na şukre- diyorum ve başkalarıyla O nun hakkında konuşuyorum. Adalet duygum bana, yarattıgı şeylerden dolayı onuru Yehova ya vermek gerektigini soyl uyor. Uyanış! Şubat

12 GECM I ŞTEN PORTRELER PLATON PLATON Eflatun olarak da bilinen Yunanlı Platon (MO y ), pagan bir filozoftu. Atina da soylu bir ailenin cocu gu olarak dunyaya geldi. Od onemde yaşayan her varlıklı ailenin cocu gu gibi Platon da cok iyi bir egitim aldı. Unlu filozof Sokrates ten, ayrıca filozof ve matematikci olan Pisagor un o gretilerine baglı kişilerden cok etkilendi. KISA BILG ILER ( Platon, Batı kult ur undeki en etkili duş un urlerden biri olarak gor ul ur. ( Gencken siyasete ilgi duyuyordu, ancak sonradan bu konuda buy uk bir hayal kırıklıgına ugradı. ( Daha sonra ahlak, adalet, bilgi, ozdenetim, dindarlık, ruh ve cesaret konuları uzerine yazılar yazdı. ( Platon unentanınmış ogrencisi daha sonra egitmen, filozof ve bilim adamı olan Aristoteles ti. PLATON, Akdeniz havzasında yolculuk etti ve Sicilya Adasında bir Yunan şehri olan Sirakusa da siyasete atıldı. Daha sonra Atina ya donerek Akademia yı kurdu. Bircokları tarafından Avrupa nın ilk universitesi sayılan Akademia, matematik ve felsefe uzerine yapılan araştırmaların merkezi haline geldi. SIZ IN I C IN NEDEN ONEML I? Platon un o gretileri, inanclarının tum un un Kutsal Kitaba dayandıgını duş unen Hıristiyan Alemine ˆ mensup kişiler de dahil milyonlarca insanın inanclarını ciddi şekilde etkiledi. Platon un en başta gelen o gretisi, insanın bedeni oldukten sonra yaşamaya devam eden ol ums uz bir ruhu ya da canı oldugudur. Platon, olumden sonra yaşam kavramına buy uk ilgi duyuyordu.birkitabag ore Ruhun ol ums uzl u g uplaton un en sevdigi konular arasındaydı..... O, insanın bedeni oldukten sonra ruhunun yaşamaya devam ettigine ve kişinin yeryuz undeki yaşamına gore ruhun od ullendirildigine ya da cezalandırıldıgına kesin olarak inanıyor- du (Body and Soul in Ancient Philosophy). Ruhun ol ums uzl u g u inancını Platon populer hale getirdiyse de bu inancı benimseyen ilk kişi o degildi. Bu kavram Mısır ve Babil dinleri de dahil, diger putperest dinlerin bir kısmıydı.

13 Ruhun ol ums uzl u g uplaton unen sevdigi konular arasındaydı (Body and Soul in Ancient Philosophy). PLATON UN O GRET ILER I NASIL YAYILDI? Platon un kurdugu Akademia dokuz yuzyıl boyunca, yani MO 387 den MS 529 a kadar faaliyet gosterdi ve bu sure icinde buy uk bir etkiye sahip oldu. Platoncu duş un uş tarzı Yunan ve Roma Imparatorluklarının etkisinde olan ulkelerde cok populer hale geldi. Hıristiyan Aleminin ˆ bircok din adamı gibi, Yahudi filozof Iskenderiyeli Philon da Platonculugu benimsedi. Sonuc olarak ruhun ol ums uzl u- gu de dahil bazı putperest felsefi kavramlar, Yahudi ve Hıristiyan o gretilerine yavaş yavaşgirmeyebaşladı. Kutsal Kitapla ilgili bir sozl uk şoyle der: Hıristiyan Aleminin tum o gretileri başta Platonculuk olmak uzere, bir ˆ dereceye kadar ca gdaş Yunan felsefesine dayanmaktadır, ancak bazı Hıristiyan duş un urler.... Hıristiyan Platoncular unvanını hak ederler (The Anchor Bible Dictionary). Aşagıdaki bilgileri karşılaştırın. Platon ne diyor? [ Ol um sırasında] her birimizin oz u olan, olums uz ruh dedigimiz şeyhesap vermek icin başka tanrıların huzuruna cıkar,.... iyiler bunu cesaretle, kot u- ler ise dehşet icinde bekler (Plato Laws, XII. Kitap). Kutsal Kitap ne diyor? Can, kişinin kendisi ya da sahip oldugu yaşamdır. Hayvanlar da birer candır. Biri oldu- gunde canın varlıgı sona erer, başka sozlerle kişinin hicbir kısmı yaşamaya devam etmez. Aşagıdaki ayetler uzerinde duş un un. ˇ Ilk insan Adem ˆ yaşayan can oldu (1. Korintoslular 15:45). ˇ Sonra Esav eşlerini, ogullarını, kızlarını, evindeki tum canları, sur us un u, diger tum hayvanlarını, Kenan diyarında edindigi tum serveti alıp kardeşi Yakup tan uzaga, başka bir diyara gitti (Başlangıc 36:6). ˇ Ol u bir cana dokunan da yedi gun kirli sayılacak (Sayılar 19:11). ˇ Gunah işleyen can olecektir (Hezekiel 18:4). Acık ca gor uld u g u gibi Kutsal Kitap, beden old ukten sonra ruhun ya da canın yaşamaya devam ettigini ogret- mez. O halde kendinize şoyle sorun: Inan clarım Kutsal Kitaba mı yoksa Platon un felsefesine mi dayanıyor? Kutsal Kitap, olulerin durumunu uykuya benzetir ve onların dirilmeyi beklediklerini ogretir (Vaiz 9:5; Yuhanna 11:11-14; Elciler 24:15). Ote yandan iddia edildigi gibi olums uz ruhlar varsa, onlar olmedi gi icin dirilmeleri de soz konusu degildir. Ol umden sonra ruhun yaşadıgı inancı Kutsal Kitapta gor ulmez (New Catholic Encyclopedia). Ruhun ol ums uzl u g u inancının net ve saglam bir duruma gelmesi sadece Kutsal Kitap sonrası do- nemde olmuştur...[bu inanc] Yahudi ve Hıristiyan inanclarının temel taşlarından biri haline gelmiştir (Encyclopaedia Judaica, italikler tarafımızdan). Ol umden sonra ruhun yaşamaya devam ettigi inancı, felsefiyadateolojikbirspekulasyondur...vekutsal Yazıların hicbir yerinde bundan bahsedilmez (The Jewish Encyclopedia). Uyanış! Şubat

14 KUTSAL K ITABIN G OR U Ş U YOKSULLAR YOKSULLAR Yaratıcımız yoksullarla ilgileniyor mu? Para sevgisinden uzak bir yaşam sur un. Çunk utanrı şoyle diyor: Seni asla yuz ust u bırakmam, seni asla terk etmem ( Ibraniler 13:5). YARATICIMIZ ILG IS IN INASILG OSTERIYOR? Yehova Tanrı nın sadık kullarından biri zor zamanlar geciriyorsa bu kişi Yehova nın ilgisini ceşitli yollarla gorebilir. Bu yollardan biri de Isa nın takipci- lerinin birbirlerine gosterdi gi sevgi dolu ilgidir. Yakup 1:27 ayeti şoyle der: Tanrımız ve Babamız acısından pak ve temiz ibadet, sıkıntı icindeki dul ve yetimlerle ilgilenmektir. Birinci yuzyıldaki Isa nın takipcileri birbirlerinin yardımına koşmaya hazırdı. Ornegin Yahudiye yi ciddi bir kıtlıgın vuracagı onceden soylendi ginde, Antakya daki Isa nın takipcileri yardımda bulunarak bunları Yahudiye de yaşayan kardeşlere gondermeyi kararlaştırdı (Elciler 11:28-30). Bunun sonucunda zor durumda olan iman kardeşlerine gerekli yardımı saglamış oldular. Kardeşlerine gon ull u olarak yardım eden bu kişiler gercek Hıristiyanlar arasındaki sevgiyi işleriyle gosterdiler (1. Yuhanna 3:18). Bazı ulkelerde devlet, yoksul kişilere yardım saglar. Ancak boyle bir duzenlemenin olmadıgı yerlerde bu kişilerle ilgilenme sorumlulugu ilk olarak akrabalara aittir (1. Timoteos 5: 3, 4, 16). r Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak icin adresine bakabilirsiniz.

15 Yoksul bir kişi durumunu duzeltmek icin neler yapabilir? YARATICIMIZ KENDI YARARIMIZA OLANI OGRET IYOR Milyonlarca insanın fark ettigi gibi Kutsal Kitapta bulunan hikmetin eşi benzeri yoktur ve bu kitaptaki og ut ve ilkeleri hayatında uygulayan herkes yarar gor ur. Kutsal Kitap şoyle der: Hikmet Yehova dan gelir; bilgi ve anlayış O nuna gzından cıkar. O, hikmetini dur ust kişiler icin saklar ( Ozdeyişler 2:6, 7). Insanlar bu hikmete sahip olmak icin caba gosterir, ayrıca Tanrı nın o g ut ve ilkelerini hayatlarında uygularlarsa yarar gor urler. Ornegin boyle kişiler uyuşturucu ya da aşırı alkol kullanımı gibi fiziksel ve parasal acıdan insana zarar veren alışkanlıklardan uzak dururlar (2. Korintoslular 7:1). Ayrıca bu kişiler dur ust, işine ozen gosteren, sorumluluk sahibi bireyler oldukları icin iş bulma olasılıkları daha yuksektir ve calıştıkları yerde onlara daha cok deger verilir. Efesoslular 4:28 de şoyle okuyoruz: Hırsızlık yapan artık hırsızlıgı bıraksın,.... dur ust ce calışsın, boylece ihtiyacı olana verebilecegi bir şeyi olsun. Kendi yararına olanı sana o greten... Tanrın Yehova Benim ( Işaya 48:17, 18). Kutsal Kitaptaki hikmetin yoksullar icin yararlı olduguna dair kanıtlar var mı? SONUCLAR ORTADA Gana da yaşayan Wilson gecici bir işte calışıyordu ve işyeriyle yaptıgı anlaşma bitmek uzereydi. Son gun un- de, mud ur un un arabasını yıkarken bagajda para buldu. Şefi ona parayı almasını soyledi. Fakat Yehova nın Şahidi olan Wilson bu parayı calmak yerine sahibine teslim etti. Bunun sonucunda da işten cıkarılmadı, aksine orada tamgun calışması teklif edildi ve daha sonra terfi etti. Avrupa da yaşayan G eraldine isimli bir kadın, patronu Yehova nın Şahitlerini sevmedigi icin işinden oldu. Ancak patronunun annesi kızına şoyle dedi: Buy uk bir hata yaptın. Guvenilir ve işini ciddiye alan biriyle calışmak istiyorsan Yehova nın Şahitlerinden daha iyisini bulamazsın. Bunun uzerine patron Yehova nın Şahitleri hakkında araştırma yaptı ve G eraldine işine geri dond u. Guney Afrika da yaşayan ve cocuklarını tek başına yetiştiren Sarah cok zor bir donemden geciyordu. Iman kardeşleri, ailesinin yiyecek ve ulaşım ihtiyaclarını karşıladıgında, gercek Hıristiyanlara ozgusevgininişlerle gosterildi gini bizzat gord u. Daha sonra cocukları şoyle dedi: Cemaatimizde bir sur u anne babamız var. Bunlar gibi daha bircok ornek sayabiliriz. Tum bu yaşananlar Ozdeyişler 1:33 teki şu sozleri akla getiriyor: Beni [Yehova yı] dinle- yen guvenlik icinde yaşayacak. Gercekten de cok dogru sozler! Hikmet kendi işleriyle haklı çıkar (Matta 11:19). Uyanış! Şubat

16 TASARIM UR UN U MU? Kaya Kelerinin Kuyrugu Ariadne Van Zandbergen IR kertenkele tur B uolankayakeleri, yatay bir yerden dik bir du- vara kolaylıkla zıplayabilir. Bununla birlikte yuzey kaygansa ayagını yere saglam basamaz, ancak yine de duvara başarıyla tutunabilir. Nasıl? Bunun sırrı kuyrugunda yatıyor. Şunu duş un un: Kaya keleri, yeri kavrayabildigi pur uzl ubiry uzeyden zıpladıgında oncelikle vucudunu sabitler ve kuyrugunu aşagıya dog- ru tutar. Bu sayede dogru bir acıyla zıplayabilir. Bununla birlikte kaygan bir yuzeydeyse ayagı kayabilir ve bu da yanlış bira cıyla zıplamasına neden olur. Fakat havadayken kuyrugunu yukarıya atarak vucudu- nun acısını duzeltir. Bu, karmaşık bir sure ctir. California Universitesinin (Berkeley) bir raporuna gore Kaya kelerinin havadayken dik durabilmesi icin kuyrugunun acısını surekli ve dogru şekilde ayarlaması gerekir. Yuzey kayganlaştıkca kuyrugunu daha cok havaya kaldıran kaya keleri, bu sayede zıpladıgı yere guvenli bir iniş yapabilir. Muhendisler, deprem ya da başka bir felaket sonrasında sagka- lanları aramak icin kullanılan robot- ları daha cevik bir hale getirmek amacıyla kaya kelerinin kuyrugunu inceliyorlar. Araştırmacı Thomas Libby şoyle dedi: Robotlar hayvanlar kadar cevik degildir. Bu nedenle bir robotun daha saglam olmasını saglayacak her şey onemlidir. Ne dersiniz? Kaya kelerinin kuyrugu evrimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı? s Bu n o dergiyi ve onceki sayılarını ucretsiz olarak indirebilirsiniz m q Anne babalar, gencler ve cocuklar icin hazırlanmış makale ve etkinlikler p Sitemizde Kutsal Kitabı yaklaşık 50 dilde okuyabilirsiniz g13 02-TK