Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... İşsizlik oranı Mart ayında %10.8 olarak açıklandı...

Transkript

1 Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu VakıfBank 2 27 Haziran 211 Bu Haftaki Yazımız... Cari işlemler açığında yavaşlama işaretleri gelmesine karşın yüksek seyir devam ediyor... Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Merkez Bankası nın alışılmışın dışında politika uygulamalarının hedeflenen göstergeler üzerindeki etkileri giderek daha fazla dikkatle izlenmektedir. Özellikle cari işlemler açığının yıllık bazda 63.4 milyar dolara ulaşması risk algılamalarını canlı tutarken, cari açığın artışının yavaşlatılması bağlamında Merkez Bankası nın kredi hacmindeki artış için amaçladığı seviyelere, artış hızında bir yavaşlama görülse de, henüz ulaşılamamış olması bu konu üzerindeki tartışmaların devam etmesine neden olmaktadır. Bunun yanında cari işlemler açığı için önemi büyük olan döviz kurundaki gelişmeler de bu haftaki raporumuzda yer bulmaktadır. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... İşsizlik oranı Mart ayında %1.8 olarak açıklandı yılının Mart döneminde işsizlik oranı %1.8 olarak açıklanmıştır. Geçen senenin aynı döneminde %13.7 olan işsizlik oranı böylece geçen yıla göre 2.9 puan gerilemiştir. Mart ayında mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı da aylık bazda %1 seviyesinden gerileyerek %9.9 seviyesinde gerçekleşmiştir. Merkezi yönetim bütçe dengesi Mayıs ayında 2.8 milyar TL fazla verdi yılının Mayıs ayında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre %18.2 oranında artarak 27.1 milyar TL, bütçe giderleri ise %14.3 oranında artarak 24.3 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bu sonuçlara göre 211 yılı Mayıs ayında bütçe dengesi 2.8 milyar TL fazla vermiştir. Faiz dışı fazla ise bir önceki yılın aynı ayına göre %19.3 oranında artarak milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Tüketici güven endeksi Mayıs ayında azalarak 92.8 seviyesine geriledi... TÜİK ve TCMB tarafından hazırlanan Tüketim Eğilim anketinin sonucuna göre, 211 yılının Mayıs ayında Tüketici Güven Endeksi bir önceki aya göre %.6 oranında azalarak seviyesinden 92.8 seviyesine gerilemiştir. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti Borç Stoku (Mayıs) 487. mlyr TL II. Beklenti Anketi PPK Toplantısı ve Faiz Kararı Kapasite Kullanım Oranı (Haziran) Reel Kesim Güven Endeksi (Haz.) ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

2 Cari işlemler açığında yavaşlama işaretleri gelmesine karşın yüksek seyir devam ediyor... 2 Merkez Bankası nın alışılmışın dışında politika uygulamalarının hedeflenen göstergeler üzerindeki etkileri giderek daha fazla dikkatle izlenmektedir. Özellikle cari işlemler açığının yıllık bazda 63.4 milyar dolara ulaşması risk algılamalarını canlı tutarken, cari açığın artışının yavaşlatılması bağlamında Merkez Bankası nın kredi hacmindeki artış için amaçladığı seviyelere, artış hızında bir yavaşlama görülse de, henüz ulaşılamamış olması bu konu üzerindeki tartışmaların devam etmesine neden olmaktadır. Bunun yanında cari işlemler açığı için önemi büyük olan döviz kurundaki gelişmeler de bu haftaki raporumuzda yer bulmaktadır. Grafik Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Cari Açık (12 aylık kümülatif toplam, milyar dolar) Enerji Hariç Cari Açık(12 aylık kümülatif toplam, milyar dolar) Kaynak: TCMB, TÜİK Cari İşlemler Açığı (milyar $) Nisan ayında cari işlemler açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %77 artarak 7.68 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Ocak Nisan dönemi itibariyle değerlendirildiğinde, 211 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %113.8 lik artış gösteren cari açık 29.6 milyar dolara ulaşmıştır. Son on iki aylık kümülatif toplamda ise cari işlemler açığı 211 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre %16.6 oranında artarak güçlü seyrini devam ettirmiş ve 63.4 milyar dolara ulaşmıştır. Son on iki aylık toplamda cari işlemler açığının artmaya devam etmesine karşın yıllık bazda artış hızının yavaşlamasının sürmesi önemli bir gelişme olarak dikkat çekmektedir. Enerji hariç cari işlemler açığı ise Nisan ayında son 12 aylık kümülatif toplamda 39 milyar dolara yükselmiş, yıllık artış hızı ise %169 dan %18 e sert şekilde gerilemiştir. Bu durumda petrol ithalatına dayanan bir ülke olan Türkiye de petrol fiyatlarında yaşanan artışların cari işlemler açığı üzerindeki gecikmeli olumsuz etkilerinin Nisan ayında da yaşanmaya devam ettiği söylenebilir. Artan petrol fiyatları halihazırda son on iki aylık toplamda 63.4 milyar dolar olan cari işlemler açığı üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir. Grafik Kaynak: TCMB Kısa Vadeli Sermaye Akımları (12 aylık kümülatif toplam, milyon dolar) Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Cari işlemler açığındaki artış hızına ek olarak, cari açığın finansman kalitesi de Merkez Bankası nın (TCMB) politikaları açısından önemli bir belirleyici konumundadır. Gelişmiş ülkelerin (GÜ) genişletici para politikalarının küresel likiditeyi artırması gelişmekte olan ülkelere kısa vadeli sermaye akımlarının sert bir şekilde artmasına yol açmış ve Türkiye de bu durumdan etkilenmiştir. Ödemeler Dengesi verilerinden kısa vadeli sermaye girişleri incelendiğinde, 29 yılı Ekim ayından beri düzenli olarak artmakta olan akımların, bu yılın başından beri azalmakta olduğu dikkat çekmektedir. Bu durum üzerinde Türkiye de diğer gelişmekte olan ülkelere (GOÜ) kıyasla daha düşük olan reel faiz oranlarının, Türkiye yi daha az cazip hale getirmesi, etkili olmaktadır.

3 3 Grafik TP Krediler Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 El7 Eyl.7 YP Krediler (TL Bazında y y, %) Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 Toplam Krediler May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Grafik 4: Ticari Krediler (Milyar TL) Bireysel Krediler (Milyar TL, Sağ Eksen) Kaynak: BDDK Kaynak: BDDK Bankacılık sektörününn en önemli plasman kalemi olma özelliğini koruyan krediler ekonomidee yaşanan toparlanmaya bağlı olarak 29 yılının ikinci yarısından itibaren artmayaa başlamış ve 21 yılında hızlı bir büyüme trendi sergilemiştir. Yıllık bazda toplam krediler %36 oranında artarak 211 yılının Nisan ayında 73 milyar TL ye ulaşırken, hem TP hem de toplam kredilerin yüksek seviyelerini koruduğu görülmektedir. Ancak YP kredilerin, TP ve toplam kredilere kıyasla dahaa sert bir biçimde yükseldiği dikkat çekmektedir. Özellikle TL zorunlu karşılık oranlarının kapsamının çeşitlendirilmesi ve artırılması ile TL kredilerde daha sınırlı bir artış yaşanırken, YP zorunluu karşılık oranlarında Nisan ayına kadar değişikliğe gidilmemesi ile YP kredilerdee 29 yılı Aralık ayından itibaren yaşanan artış devam etmiştir. Diğer yandan kredi türlerinin artış hızı incelendiğinde yıllık bazda kredi türlerindee yaşanan artışın devam ettiği görülmektedir. Yıllık artış hızı tüketici kredilerinde %41.6, bireysel kredilerde %36.4 ve ticari kredilerde %3.7 ile yüksek seviyelerini korumaktadır. Son dönemde artan sermaye girişleri iç ve dış talebin büyüme hızlarındaki ayrışmayı belirginleştirmekte, bu durum hızlı kredi genişlemesi ve uyarılan ithalat talebi kanalıyla cari dengede bozulmaya yol açmaktadır. Krediler ve cari açıktaki hızlı artış, finansal istikrara dair kaygıları gündeme getirmektedir. Ancak bu durum karşısında TCMB nin finansal risklerin azaltılmasına katkıda bulunmak adına zorunlu karşılık oranlarını artırma kararının, kredilerr üzerinde sınırlı da olsa etki gösterdiği görülmektedir. Grafik USD/TRY TCMB 28 Kasım Kasım tarihler arasında 12 baz puan 1. indiirme gitmiştir Ocak 7 Mayıs 7 Ağustos 7 Kasım 7 Şubat 8 Mayıs 8 Ağustos 8 Kasım 8 Şubat 9 Mayıs 9 Ağustos 9 Kasım 9 Şubat 1 Mayıs 1 Ağustos 1 Kasım 1 Şubat 11 Mayıs 11 Kaynak: Reuters TCMB nin politika araçlarında kur da önemli bir belirleyici unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. 28 yılında yaşanan global krizle beraber faiz indirimlerine başlayan TCMB, indirimlere 29 Kasım ayına kadar devam etmiş ve bu süreçte 12 baz puan faiz indirerek en yüksek miktarda faiz indirimine giden merkez bankası olmuştur. 21 yılında başlayan global ekonomik toparlanmayla beraber pek çok ülke faiz artırımlarına başlarken, Türkiye nin yüksek cari açık ve diğer ülkelere oranla daha yüksek bir reel faiz seviyesinde olması nedeniyle faiz artırımı sürecine başlamadığı görülmektedir.

4 Grafik USD/TRY USD/HUF USD/PLN Aralık 7 Mart 8 Temmuz 8 Ekim 8 Ocak 9 Nisan 9 Temmuz 9 Ekim 9 Ocak 1 Nisan 1 Temmuz 1 Ekim 1 Ocak 11 Nisan 11 Kaynak: Reuters 4 Türkiye gibi yüksek cari açığa sahip Polonya ve Macaristan gibi ülkelerin para birimlerinin dolar karşısındaki değeri incelendiğinde, TCMB nin aldığı önlemler nedeniyle TL nin diğer GOÜ para birimlerinden ayrışarak daha düşük bir performans sergilediği dikkat çekmektedir. TL nin değer kaybetmesine karşın ithalatta ve dolayısıyla cari açıktaki artışın devam etmesi, alınan parasal önlemlerin cari işlemler açığının artış hızını yavaşlatmada yeterli olmadığına, daha çok verimlilik artışıyla yapısal bir takım önlemlerin alınması gerektiğine işaret etmektedir. TCMB nin aldığı önlemlerin iç talep kanalı ile cari işlemler açığı üzerindeki beklenen etkiyi gösterememesi faiz politikası üzerinde belirleyici olacaktır. Grafik 7 Cari İşlemler Açığı Kredi Hacmi TCMB tarafından uygulanan alışılmışın dışındaki politika tercihlerinde temel belirleyicilerden olan 2 kredi hacmindeki artış ile cari işlemler açığı 1 4 arasındaki ilişki TCMB nin önümüzdeki dönemde 1 3 izleyeceği yol üzerinde de belirleyici olacaktır. Kredi 2 1 hacmindeki artışın bir miktar hız kesmesine karşın devam ediyor olması, cari işlemlere yönelik risk 1 algılamalarını canlı tutarken, zorunlu karşılıklardaki artışların krediler üzerindeki etkisinin önümüzdeki Kredi Hacmi (yıllık % Değ.) dönemde daha da netleşmesi ve kredi artış hızının bir miktar daha yavaşlaması ekonominin bir miktar Yıllık Cari İşlemler Açığı (yıllık % değ. sağ eksen) Kaynak: TCMB soğuyarak ithal mal talebini kısarak cari işlemler açığındaki genişlemeyi yavaşlatması mümkün görünmektedir. Ancak bu noktada, kredi genişlemesinin boyutlarının TCMB nin dile getirdiği %2 seviyelerine çekilmesi için ek önlemlere ihtiyaç duyulup duyulmayacağı önem kazanacaktır Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Oca.1 Haz.1 Kas.1 Grafik 8 Ara. Nis.6 Ağu.6 Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Kaynak: Vakıfbank Kredi Hacmi ve Cari İşlemler Açığı Değişimleri Arasındaki Korelasyon arasındaki yüksek doğrusal ilişki (korelasyon) istatistiki olarak görülmektedir. TCMB tarafından 21 yılı sonunda yayımlanan sunum ve politika metinlerinde kredi hacmi ile cari işlemler açığı arasında güçlü ilişki olduğu ortaya konulmuş ve bu durum politika seçimlerinde temel alınmıştır. Yurtiçi kredi hacmi iç talebin canlı seyrini korumasına neden olurken, ithal mallara olan talep de buna paralel olarak yükselmiştir. Dış ticaret dengesindeki bozulma da cari işlemler açığındaki hızlı artış sürecine kaynaklık etmiştir. Her ne kadar kredi türlerinin cari işlemler açığı üzerindeki etkisi ayrıştırılmamış olsa da toplam kredi hacminin yıllık büyüme hızı ile cari işlemler açığının genişlemesi Sonuç olarak, son dönemde TL de bir miktar değer kaybı görülürken, kredi hacminin artış hızında da hafif bir yavaşlama dikkat çekmektedir. Ancak cari işlemler açığının yüksek seviyesini sürdürmesi, bu konudaki risk algılamalarını canlı tutarken, Merkez Bankası tarafından alınan önlemlerin gecikmeli etkilerinin tam olarak kendini göstermesi için bir süre daha beklenilmesi yararlı görülmektedir. Merkez Bankası nın son aylarda izlediği bekle gör politikasının sonunda ortaya çıkacak tablo yeni politika açılımları için belirleyici olacaktır.

5 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y y) Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör Payları IV. I. II. III. IV. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi Süb GSYİH Sektörel Büyüme Hızları (%) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

6 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%)* 29 IV. Çey 21 I. Çey 21 II. Çey 21 III. Çey 21 IV. Çey Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat *21 Q3 itibariyle Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) 3. Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. 6

7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Nisan Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda 11.8 Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.) Giyim Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 7

8 Kapasite Kullanım Oranı Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Verilen İnşaat Ruhsatları 19,9. 17,9. 1,9. 13,9. 11,9. 9,9. 7,9.,9. 3,9. 1,9.. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III 21 I 21 III 211 I Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi Haziran Eylül Aralık Mart 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Mart 11 Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 8

9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler, Vakıfbank.2.8 ÜFE Alt Sektörler (yıllık % değ.) Yıllık Aylık Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Gıda Enerji Tüfe Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Ocak 4 Haziran 4 Kasım 4 Nisan Eylül Mart 6 Ağustos 6 Ocak 7 Haziran 7 Kasım 7 Nisan 8 Eylül 8 Şubat 9 Temmuz 9 Aralık 9 Mayıs 1 Ekim 1 UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg 9

10 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu Oca. Tem. Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Kaynak: İTO İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 21M4 21M7 21M1 211M1 211M4 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 1

11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 21M1 21M 21M9 211M1 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 11

12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 12

13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 12 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) İhracat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Tem.1 Ara.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 13

14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Ara.3 Mar.4 Haz.4 Eyl.4 Ara.4 Mar. Haz. Eyl. Ara. Mar.6 Haz.6 Eyl.6 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler Oca.2 May.2 Eyl.2 Oca.3 May.3 Eyl.3 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May Oca.4 Nis.4 Ağu.4 Kas.4 Mar. Tem. Eki. Şub.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Mar.8 Tem.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eyl.9 Oca.1 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Mar.11 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketici Güven Endeksi CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Krediler (Yıllık % Değişim) Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK 14

15 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Ara.1 Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) Oca. Ağu. Mar.6 Eki.6 May.7 Ara.7 Tem.8 Şub.9 Eyl.9 Nis.1 Kas.1 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar $ sol eksen) Kamu Sektörü (milyar $) Özel Sektör (milyar $) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Ocak 24 Nisan 4 Temmuz 4 Ekim 4 Ocak Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Mart 11 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen) 16 Kaynak: TCMB

17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika Türkiye Beklentiler 211 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 211) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) (21, 4Ç) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %) (21, 4Ç).1 Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) (Nisan 211) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Mayıs 211) İşsizlik Oranı (%) (Mart 211) En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Fiyat Gelişmeleri Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz TÜFE (Yıllık % Değişim) (Mayıs 211) 7.1 ÜFE (Yıllık % Değişim) (Mayıs 211) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 17,1 133,88 134,868 ( ) M2 494,24 87,81 628,29 ( ) M3 2,674 61,88 662,662 ( ) Emisyon 34,289 44,368 49,287 ( ) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7, ,8 ( ) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) ( ) TRILIBOR O/N ( ) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 13,991 48, (Nisan 211) 64, İthalat 14,928 18,3 2,9 (Nisan 211) İhracat 12, ,976 11,9 (Nisan 211) Dış Ticaret Açığı 38,786 71,9 9, (Nisan 211) 89, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 21,6 24,28 27,133 (Mayıs 211) Bütçe Giderleri 267,27 293,628 24,298 (Mayıs 211) Bütçe Dengesi 2,21 39,6 2,83 (Mayıs 211) Faiz Dışı Denge 986 8,697 6,9 (Mayıs 211) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) (Nisan 211) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) (Nisan 211) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) (21 IV. Çeyrek) 18

19 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Serkan Özcan Baş Ekonomist Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr Seda Meyveci Doğanay Ekonomist sedameyveci.doganay@vakifbank.com.tr Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar