Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download ""

Transkript

1 BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl:2 sayý:18 Temmuz-Aðustos-Eylül 2008 Ahmet ERTÜRK, Sayfa 3 te GLOBAL KRÝZÝN RÝSK YÖNETÝMÝ PERSPEKTÝFÝNDEN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ MEVDUAT SIGORTACILIÐI AÇISINDAN BASEL-II DÜZENLEMELERÝ Sayfa 6 da RAF TEMÝZLÝÐÝ PROJESÝ AHMET MUTLU ile RÖPORTAJ Sayfa 8 de ABD DE YAÞANAN BANKACILIK KRÝZÝ Sayfa 21 de

2 TEMEL PARAMETRELER SÝGORTA VE RÝSK ÝZLEME DAÝRE BAÞKANLIÐI GENEL EKONOMÝK VERÝLER FÝYATLAR GENEL DÜZEYÝNDEKÝ GELÝÞMELER (%) (Mayýs) Aylýk 12 aylýk ortalama* Önceki yýlýn ayný ayýna göre ÜFE 2,12 7,20 16,53 TÜFE 1,49 8,47 10,74 Kaynak: TÜÝK (Veriler bir sonraki ayýn ilk haftasý açýklanmaktadýr.) (*Cari ay dahil 12 ay ortalamasýnýn, bir önceki 12 aya oraný) DÖVÝZ KURU GELÝÞMELERÝ* Mayýs 2008 Aralýk 2007 Mayýs 2007 USD 1,2150 1,1689 1,3118 EURO 1,8860 1,7144 1,7641 GBP 2,3800 2,3099 2,599 Kaynak: REUTERS *Serbest Piyasa FAÝZ ORANLARI (%) Gecelik 15,75 15,75 17,50 Mevduat Faizleri* 16,16 ** 16,86 17,77 TRLIBOR (O/N) 15,79 15,77 17,36 Kaynak: TCMB / TBB *Sektör Ortalamasý/1 aylýk ** BORSA ENDEKSÝ Mayýs 2008 Aralýk 2007 Mayýs 2007 ÝMKB Sýnai Mali Kaynak: ÝMKB YATIRIM ARAÇLARININ GETÝRÝLERÝ Son Deðer 1 ay öncesine 1 yýl öncesine ( ) göre (%) göre (%) ÝMKB ,0-15,1 Dolar 1,2150-5,1-7,4 Altýn(YTL/gr) 34,80-3,7 24,2 Altýn (Usd/Ons) 888,25 2,4 34,7 DÝBS Endeksi (3 aylýk)* 946,17 1,4 17,0 DÝBS Endeksi (12 aylýk)* 965,92 1,3 16,1 Kaynak: ÝMKB,Reuters *ÝMKB DIBS performans endeksi GSMH ve GSYÝH (BÝRÝKÝMLÝ) 2007 (4.çeyrek) 2006 (4.çeyrek) GSYÝH (milyar YTL) GSYÝH ( milyar USD) GSYIH (Büyüme)* %4,5 %6,9 Kaynak: TÜÝK *Büyüme oranlarý sabit fiyatlarla ve çeyrek dönemlere aittir. Avrupa Hesaplamalar Sistemi ne (ESA95) göre hazýrlanan yeni seri ÝÞGÜCÜ VERÝLERÝ(%) Mart 2008 Aralýk 2007 Mart 2007 Ýstihdam Oraný* 41,7 41,2 42,1 Ýþsizlik Oraný 10,7 10,6 10,4 Kaynak: TÜÝK *Ýstihdam/15 ve daha yukarý yaþtaki nüfus Mayýs 2008 Mayýs 2007 Aralýk 2007 Ýmalat Sanayi Kapasite %82,4 %83,3 %81,1 Kullaným Oraný ÖDEMELER DENGESÝ ÖZET (BÝRÝKÝMLÝ) (milyon USD) Nisan 2008 Nisan 2007 Aralýk 2007 Cari Ýþlemler Hesabý Dýþ Ticaret Dengesi Toplam Ýhracat Toplam Ýthalat Ýhracat/Ýthalat %73,7 %73,4 %70,4 Kaynak: TCMB (Veriler bir sonraki ayýn 2 inci haftasý açýklanmaktadýr.) MERKEZÝ YÖNETÝM BORÇ VERÝLERÝ (milyar USD) Nisan 2008 Nisan 2007 Aralýk 2007 Ýç Borç Stoku Dýþ Borç Stoku Toplam Kaynak: Hazine Müsteþarlýðý KONSOLÝDE BÜTÇE (BÝRÝKÝMLÝ) (milyar YTL) Mayýs 2008 Mayýs 2007 Aralýk 2007 Gelirler Harcamalar Bütçe Dengesi Faiz Dýþý Denge Kaynak: Maliye Bakanlýðý BANKACILIK SEKTÖRÜ VERÝLERÝ ÞUBE ve PERSONEL SAYILARI (Nisan 2008) Mevduat Katýlým Kalkýnma ve Toplam Bank. Bank. Yatýrým Bank. Banka sayýsý Yurtiçi Þube Yurtdýþý Þube Yurtiçi Personel Yurtdýþý Personel BÝLANÇO BÜYÜKLÜKLERÝ (Nisan 2008) Mevduat Katýlým Kalkýnma ve Toplam milyon YTL Bank. Bank. Yatýrým Bank. Toplam Aktifler Toplam Krediler Konut Kredileri Kredi Kartlarý Takipteki Alacaklar Menkul Kýymet Mevduat/Kat.Fon. Özkaynak Toplam Bilanço Dýþý Ýþlemler -Gayrinakdi Kredi ve Yükümlülükler -Taahhütler YPNGP* MEVDUAT VE KATILIM FONU milyar YTL Nisan 2008 Nisan 2007 Hesap Adedi (milyon) MEVDUAT HESABI Dth oraný KATILIM FONU Dth oraný TOPLAM Dth oraný 378,33 %35,2 17,09 %46,9 395,42 %35,7 311,67 %38,1 11,97 %54,7 323,65 %38,8 94,9 1,7 96,6 milyar YTL Mart Mart Mudi Adedi* (milyon) Sigorta kapsamýndaki mevduat Dth oraný Sigorta kapsamýndaki katýlým fonu Dth oraný TOPLAM Dth oraný 109,95 %28,9 6,35 %31,2 116,30 %29,1 96,11 %33,6 4,92 %40,3 101,03 %33, *Mudiler her bir bankada ayrý ayrý sayýlmýþtýr. BANKACILIK SEKTÖRÜ SERMAYE YETERLÝLÝK ORANI (%) % Nisan 2008 Aralýk 2007 Nisan 2007 Mevduat Bankalarý Katýlým Bankalarý Kalk. ve Yat.Ban. Bankacýlýk Sektörü 15,66 11,96 61,88 16,98 17,37 16,13 64,74 18,94 19,75 16,33 80,90 21,57 SÝGORTA PRÝM TAHSÝLATLARI Milyon YTL Mart Mart 2007 Mevduat Bankalarý Katýlým Bankalarý TOPLAM TMSF - Büyükdere Cad. No:143 Esentepe Ýstanbul Tel: (212) Faks: (212) Bilgi ve Önerileriniz için: Sigorta ve Risk Ýzleme Dairesi srid@tmsf.org.tr Tel: (212) Kurum içinde baþvuru kaynaðý olarak kullanýlmak üzere derlenmiþ bilgilerden oluþur. Resmi baðlayýcýlýðý yoktur. Kaynak: BDDK Kaynak: BDDK *Yabancý Para Net Genel Pozisyonumilyon USD Kaynak: BDDK NOTLAR Bankacýlýk sektörü aktif büyüklüðü Nisan 2008 tarihi itibariyle 629,9 milyar YTL seviyesindedir. Toplam aktiflerin %51,6 sýný krediler, %28,3 ünü menkul deðerler cüzdaný oluþturmaktadýr. Toplam mevduat / katýlým fonu büyüklüðü 395,4 milyar YTL seviyesindedir. Mevduat / katýlým fonunun %35,7 si YP, %64,3 si TP mevduat / katýlým fonlarýndan oluþmaktadýr.

3 ÝÇÝNDEKÝLER BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF Ahmet ERTÜRK, Sayfa 3 te GLOBAL KRÝZÝN RÝSK YÖNETÝMÝ PERSPEKTÝFÝNDEN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ yýl:2 sayý:18 Temmuz-Aðustos-Eylül EDÝTÖR DEN Dr. Yusuf Adýgüzel 3. GLOBAL KRÝZÝN RÝSK YÖNETÝMÝ PERSPEKTÝFÝNDEN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ Ahmet Ertürk 6. MEVDUAT SIGORTACILIÐI AÇISINDAN BASEL-II DÜZENLEMELERÝ Dr. Rýdvan Çabukel 8. AHMET MUTLU ile RÖPORTAJ: RAF TEMÝZLÝÐÝ PROJESÝ 11. MEVDUAT SÝGORTACILIÐI ve BANKA KAYNAKLARININ KORUNMASINDAKÝ ROLÜ Bülent Girgin, Ýsmail Acar, Çaðrý Seyfi 16. AVRUPA BÝRLÝÐÝNDE MEVDUAT SÝGORTASI: MEVCUT DURUM ve GELECEKTEN BEKLENTÝLER Fatih Deniz MEVDUAT SIGORTACILIÐI AÇISINDAN BASEL-II DÜZENLEMELERÝ Sayfa 6 da RAF TEMÝZLÝÐÝ PROJESÝ AHMET MUTLU ile RÖPORTAJ Sayfa 8 de ABD DE YAÞANAN BANKACILIK KRÝZÝ Sayfa 21 de 21. ABD DE YAÞANAN BANKACILIK KRÝZÝ Biyçe Kuþhan, Yusuf Serdar Aðzýtemiz, Eyüp Sabri Küçük 23. MEVDUAT SÝGORTA SÝSTEMLERÝNDE RÝSK ANALÝZÝ Anýl Ertanoðlu 27. AVRUPA BÝRLÝÐÝNDE REFORM ANLAÞMASI: LÝZBON ANLAÞMASI Ahmet Yücel Vural 30. ÝÞ TE AHLÂK NEREDEDÝR? Bayram Babacan 32. ETKÝLÝ MEVDUAT SÝGORTA SÝSTEMÝ ÝÇÝN ASLÝ PRENSÝPLER, IADI Ahmet Yücel Vural, Fatih Deniz 37.YARATICI DÜÞÜNME ve BEYÝN FIRTINASI Dr. Bekir Gövdere 40. SOSYAL GÜVENLÝK REFORMU NELER ÖNGÖRÜYOR? Erdal Aydýn 44. FON ÞÝRKETLERÝNDE GÖREV YAPAN DENETÇÝLER VE DENETÝM SÜRECÝ Ercan Doðan 46. DÜNYADAN HABERLER Fatih Deniz 47.GÜZEL ATLAR ÜLKESÝ: KAPADOKYA Ahmet Yýlmaz BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TMSF TMSF Adýna Sahibi : H. Bayram Babacan Yayýn Yönetmeni : Dr. Yusuf Adýgüzel Sorumlu Yazýiþleri Müdürü : Kamil Oðuz Danýþma Kurulu : Doç. Dr. Cüneyt KOYUNCU - Dumlupýnar Üniversitesi, Doç. Dr. Fuat ERDAL - Adnan Menderes Üniversitesi, Prof. Dr. Halil Seyidoðlu - Doðuþ Üniversitesi, Doç.Dr. Muhsin Kar - Kahramanmaraþ Sütçü Ýmam Üniversitesi, Doç. Dr. Rahmi Deniz Özbay - Marmara Üniversitesi, Doç. Dr. Rasim Yýlmaz - Dumlupýnar Üniversitesi, Prof. Dr. Recep Tarý - Kocaeli Üniversitesi, Prof. Dr. Rýdvan Karluk - Anadolu Üniversitesi, Prof. Dr. Sabri Orman - Ýstanbul Ticaret Üniversitesi, Doç. Dr. Selahattin BEKMEZ - Muðla Üniversitesi, Doç. Dr. Yusuf Bayraktutan - Kocaeli Üniversitesi, Prof. Dr. Zekai Özdemir - Ýstanbul Üniversitesi, Dr. A. Kadir Tuna - Ýstanbul Üniversitesi, Dr. Bekir GÖVDERE Süleyman Demirel Üniversitesi Yayýn Kurulu : Fethi Çalýk, H. Bayram Babacan, Ahmet Yýlmaz, Rýdvan Çabukel, Ali Göçer, Abdullah Canbek, Ýsmail Güneþ, Nizamülmülk Güneþ Yayýn Türü : Yerel Süreli Yayýn Periodu : 3 Aylýk - Temmuz-Aðustos-Eylül 2008 Görsel Tasarým : 1111 Adam Yapým &Tanýtým Adres : Büyükdere C. No: Esentepe/ istanbul E-posta : koguz@tmsf.org.tr Tel : , 23 99, Faks : Baský : FSF Printing House Baský Tel : TMSF Çatý Basýn ve Halkla iliþkiler Müdürlüðü tarafýndan hazýrlanmaktadýr. Telif haklarý TMSF'ye aittir. Yazýlarýn sorumluluðu yazarlarýna aittir.

4 EDÝTÖR DEN Merhaba Dr. Yusuf Adýgüzel Yayýn Yönetmeni TMSF Basýn ve Halkla Ýliþkiler Müdürü Çatý Dergisi nin 18. sayýsý ile karþýnýzdayýz. TMSF olarak üstlendiðimiz iþleri zamanýnda ve eksiksiz olarak yerine getirmek gibi bir hassasiyetimiz var. Dergimiz yayýmlanmaya baþladýðýnda, bir iki sayý gider, kapanýr diye konuþanlar az deðildi. Bugün 3. yýlý geride býraktýk. Her geçen gün özellikle mevduat sigortacýlýðý konularýnda daha zengin araþtýrma yazýlarýný ve makaleleri sizlerle paylaþmaya çalýþýyoruz. Bu konularda ülkemizde henüz yeterli bir birikim olmadýðý için, TMSF nin öncülüðünde yayýmlanan bu makaleler özellikle bankacýlýk ve finans konularýnda çalýþanlara ve eðitim alanlara önemli bir referans oluyor. Bu sayýmýzda yine çok önemli konularý sizlerle paylaþacaðýz. Ýlk olarak Baþkanýmýz Sayýn Ahmet Ertürk ün Finansal Risk Yönetimi Konferansýnda yapmýþ olduðu Global Krizin Risk Yönetimi Perspektifinden Deðerlendirilmesi konulu konuþma metnini bulacaksýnýz. Daha önceki sayýlarýmýzda gündeme getirdiðimiz monografik bir çalýþma özelliði taþýyan raf temizliði projesi artýk ete kemiðe büründü ve önümüzdeki günlerde basýlmýþ olarak ilgililere sunulacak hale geldi. Bu konuyla ilgili olarak, en baþýndan beri projenin içinde yeralan, aylardýr neredeyse hergün mesai sonrasýnda saatlerce çalýþarak bu monografilerin ortaya çýkmasýnda büyük emeði geçen, Denetlemeler Dairesi Baþkaný Sayýn Ahmet Mutlu ile bir ropörtajýmýz yer alýyor. Bu ropörtaj ile iç ve dýþ kamuoyunda sýkça tartýþýlan raf temizliði projesini daha yakýndan tanýma fýrsatý bulacaðýz. Baþkan Yardýmcýmýz Sayýn Dr. Rýdvan Çabukel in Mevduat Sigortacýlýðý Açýsýndan Basel-II Düzenlemeleri baþlýklý yazýsýndan sonra da yine mevduat sigortacýlýðý ile ilgili sýrasýyla, Mevduat Sigortacýlýðý ve Banka Kaynaklarýnýn Korunmasýndaki Rolü, AB de Mevduat Sigortasý: Mevcut Durum ve Gelecekten Beklentiler, Mevduat Sigorta Sistemlerinde Risk Analizi, Etkili Mevduat Sigorta Sistemi Ýçin Asli Prensipler yazýlarýný bulacaksýnýz. Geçtiðimiz aylarda yürürlüðe giren Sosyal Güvenlik Reformu nýn neler öngörüyordüðü Sayýn Erdal Aydýn tarafýndan iþlenirken, Sayýn Bayram Babacan, 30 yýllýk insan kaynaklarý deneyimini Ýþ te Ahlak Nerededir yazýsýyla bizlerle paylaþýyor. Dergimiz ile ilgili görüþ, düþünce, önerilerinizi bekliyoruz. Yayýmlanmasýný istediðiniz yazýlarýnýz, araþtýrmalarýnýz ve makalelerinizi bizlerle paylaþýrsanýz, kurullarýmýzýn uygun bulduklarý gelecek sayýlarýmýzda okurlarýmýzla buluþturabiliriz. Ýlginize teþekkür ediyor, gelecek sayýda buluþmak ümidiyle diyorum. 2

5 SEMPOZYUM GLOBAL KRÝZÝN RÝSK YÖNETÝMÝ PERSPEKTÝFÝNDEN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ * Bugün küresel finansal sistemin karþý karþýya bulunduðu en büyük tehdit, ne olaðanüstü büyük finansal kayýplar, ne yol açtýðý derin belirsizliktir; tersine, en büyük tehdit, finansal sistemin bu küresel yaygýnlýðý ve karmaþýklýðýyla artýk yönetilemez hale gelmiþ olmasý riskidir. Deðerli Misafirler, Uluslararasý finansal sistemin son bir yýlda yaþadýðý þiddetli sarsýntý, finansal sistemin istikrarýnýn en önemli unsurlarýndan biri olan risk yönetimi alanýnda da artýk sýnýra gelindiðini ve mevcut risk yönetim anlayýþý ve tekniklerinin bu yeni finansal mimarinin risklerini ölçmekte ve kontrol etmekte yetersiz kaldýðýný göstermiþtir. Finansal sistem, aþýrý likidite, dizginlenemez riþk iþtahý ve geleneksel tekniklerle nüfuz edilmesi güç olan yeni finansal kurum ve enstrümanlar karþýsýnda risk yönetimi alanýnda da benzer bir agressiflik ve innovasyon özelliði göstermesi gerekirken bunu gösteremediði veya önemsemediði için bugünkü derin sarsýntýyý yaþamak zorunda kaldý. Bugün küresel finansal sistemin karþý karþýya bulunduðu en büyük tehdit, ne olaðanüstü büyük finansal kayýplar, ne yol açtýðý derin belirsizliktir; tersine, en büyük tehdit, finansal sistemin bu küresel yaygýnlýðý ve karmaþýklýðýyla artýk yönetilemez hale gelmiþ olmasý riskidir. Bunu gördükleri içindir ki uluslararasý sistemin bütün temel oyuncularý, bu tehdidi oluþturan kör noktalarýn neler olduðunu anlamaya ve istikrarý ve yönetilebilirliði yeniden kazanmak için neler yapýlmasý gerektiðini tartýþmaya baþladýlar. Biz de burada bu tartýþmaya bir yerinden katýlmak istiyoruz. Bilindiði gibi, finansal sistemde, denetleyiciler ve oyuncular olmak üzere iki taraflý bir yapý bulunmaktadýr. Bankalar, yatýrýmcýlar ve müþteriler bu yapýda oyuncular tarafýnda yer alýrken; düzenleyici otoriteler, baðýmsýz denetim kuruluþlarý ve baðýmsýz derecelendirme kuruluþlarý finansal sistemin denetleyicileri arasýnda yer almaktadýr. Kusursuz (well functioning) bir finansal sistem, oyuncular ile denetleyiciler arasýndaki kontrol iliþkisinin etkin olmasý halinde mümkün olabilir. Oyuncularýn ve denetleyicilerin kendilerinden beklenen rolleri yeterli biçimde oynamamalarý, uzun vadede mutlaka bir aksaklýða veya krize neden olacaktýr. En son yaþanan mortgage krizinde de oyuncularýn finansal risk yönetiminde beklenen rasyonelliðe sahip bulunmadýðýný ve denetleyiciler ile oyuncular arasýndaki kontrol iliþkisinin yeterli olmadýðýný görmekteyiz. 80 li yýllarda ABD de meydana gelen Savings and Loan Association (S&L) krizi ve 90 lý yýllarýn sonunda Türkiye de görülen bankacýlýk krizleri, bankalarda risk yönetimi konusundaki yetersizlikler ile denetim tarafýndaki zaafiyetlerden kaynaklanmýþtýr. Kaldý ki, o yýllarda finansal yapý ve ürünler bugüne göre oldukça basit ve anlaþýlabilir bir seviyedeydi. Bugün finansal literatürde sýklýkla kullanýlan ARM, CDS, CDO gibi kavramlarýn hiç biri yoktu. Benzer bir þekilde, bundan birkaç sene önce yaþanan Enron krizi finansal piyasalarda mali tablolarýn güvenilirliðini ve piyasa güvenini yok etmiþtir. Bunun sonucunda, güçlü ve itibarlý bir baðýmsýz denetim kuruluþu, denetim ve itibar risklerini iyi yönetememesi nedeniyle batmýþtýr. Bu olaydan sonra Sarbanes-Oxley yasasýnda kendini bulan kurumsal yönetim (corporate governance) düzenlemeleriyle piyasada yeniden güven yaratýlmaya çalýþýlmýþtýr. Denetleyiciler Finansal sistemin denetleyicileri açýsýndan baktýðýmýzda, baðýmsýz denetim kuruluþlarý, bu krizde doðrudan sorumlu olmamalarýna karþýn krizin çözümlenmesinde önemli bir rol oynayabilirler. Bu rol, yapýlandýrýlmýþ finansal ürünlerin (structured products) fiyatlamasýnda kullanýlan deðerleme (valuation) modellerine dayanýlarak belirlenen fiyatlarýn bilançoda doðru bir þekilde gösterilmesi ve deðer düþüklüklerinin özkaynaklara olduðu gibi yansýtýlmasýdýr. Finansal raporlama standartlarý (IAS39), finansal araçlarýn banka bilançolarýna mark to market veya mark-to-model gibi gerçeðe uygun deðerleme esaslarý kullanýlarak Ahmet ERTÜRK TMSF Baþkaný * 15 Mayýs 2008 tarihinde gerçekleþtirilen Finansal Risk Yönetimi konulu konferansta yapýlan sunumdan alýnmýþtýr. 3

6 SEMPOZYUM Diðer taraftan, kredi derecelendirme kuruluþlarýnýn krediye iliþkin bir görüþ olarak ortaya koyduklarý bu derecelere; bankalarýn, yatýrýmcýlarýn ve düzenleyici otoritelerin gereðinden fazla anlam yüklemesi krizin derinleþmesinde önemli rol oynamýþtýr. yansýtýlmasýný öngörmektedir. Finansal enstrümanlarýn doðru bir þekilde deðerlenmesi ve bankanýn durumunun doðru bir þekilde yansýtýlmasý, yatýrýmcýlara ve kreditörlere önemli ve doðru bilgiler saðlayacak ve piyasa disiplininin iþlemesine imkan verecektir. Bilindiði üzere, bugün yaþadýðýmýz krizi tetikleyen olgu, sub-prime mortgage kredilerinin geri dönmesine iliþkin olumsuz tahminler ve beklentilerdir. Sorunun temelinde ise, bankalar ile yatýrýmcýlar arasýndaki iliþkinin (originate to distribute model) bozulmasýnýn yaný sýra ileri seviyede istatistik kullanan derecelendirme kuruluþlarý tarafýndan menkul kýymetleþtirme iþlemleriyle ilgili doðru bir derecelendirme yapýlmamasý bulunmaktadýr. Aslýnda, bankacýlar ve özellikle yatýrým bankacýlarý risk yönetim tekniklerini kullanmak suretiyle sub-prime mortgage larý menkul kýymetleþtirmiþ ve risk aktarým tekniklerini (credit risk mitigation) kullanarak piyasa mekanizmasýyla riski yatýrýmcýlara aktarmýþlardýr. Nihayetinde, istatistiðin risk yönetiminde doðru kullanýlmamasý nedeniyle bankacýlýkta kötü kredi olarak tanýmlanabilecek sub-prime krediler, global finansal istikrar için bir tehdit haline gelmiþtir. Diðer taraftan, kredi derecelendirme kuruluþlarýnýn krediye iliþkin bir görüþ olarak ortaya koyduklarý bu derecelere; bankalarýn, yatýrýmcýlarýn ve düzenleyici otoritelerin gereðinden fazla anlam yüklemesi krizin derinleþmesinde önemli rol oynamýþtýr. Ayrýca, uluslararasý alanda herhangi bir düzenlemeye tabi olmayan derecelendirme kuruluþlarýnýn en önemli riski itibar riskidir. Gelirlerini hizmet verdikleri þirketlerden elde eden bu kuruluþlar açýsýndan bir menfaat çatýþmasý söz konusudur. Nitekim, benzer bir menfaat çatýþmasýnýn söz konusu olduðu baðýmsýz denetim þirketlerinde Enron krizi sonrasýnda Sarbanes-Oxley düzenlemeleri ile danýþmanlýk ve denetim hizmetlerinin ayrýlmasý öngörülmüþtür. En son krizin esas sorumlularýndan biri olarak derecelendirme kuruluþlarý görülmekte ise de, merkez bankalarý, denetim otoriteleri, mevduat sigortacýlarý ve hazine yönetimlerinden oluþan finansal güvenlik aðýndaki eksiklikleri ve boþluklarý da unutmamak gerekir. Bu eksiklikleri gidermek adýna dünyanýn en güçlü merkez bankalarý ve denetim otoritelerinin bulunduðu Ýngiltere ve ABD de önemli raporlar hazýrlanmakta ve kamuoyu ile paylaþýlmaktadýr. Bu eksiklikleri gidermek için; finansal güvenlik aðý üyeleri arasýnda koordinasyon ve iþbirliðini artýrmak, merkez bankalarýnýn görev ve sorumluluklarýný yeninden ele almak, mevduat sigortacýlýðýný geliþtirmek, banka çözümleme mekanizmalarýný etkinleþtirmek ve bireylerin finansal bilgi düzeyini artýrmak gibi yeni hedefler konulmuþtur. Ayrýca, en son krizde finansal güvenlik aðý üyeleri, ekonomik geliþmeleri tahmin ederken emtia fiyatlarýndaki artýþýn olasý etkilerini öngörememiþler ve oyuncularýn kredilendirme süreçlerinde aþýrý iyimser davranmalarýný engelleyememiþlerdir. Bu geliþmeler sonucunda bankalarýn risklerini transfer etmek suretiyle piyasaya aktardýðý menkul kýymetler yatýrýmcýlar tarafýndan satýn alýnmýþtýr. Oyuncular Oyuncular açýsýndan baktýðýmýzda, gevþek kredilendirmeler ve sub-prime mortgage lar tüketicilerin konut sahibi olmalarýna yönelik teþvik olarak görülebilir. Ancak bunun maliyetine sub-prime krediyi alan tüketicinin veya kamunun katlanmasý gerekmektedir, ki her iki durum da toplumsal düzende sorunlara neden olmaktadýr. Birincisi; bu kredi mekanizmalarýyla ödeyemeyecekleri yüklerin altýna giren tüketicilerin ellerindeki cüzi parayý ve evlerini kaybetmelerinin yaratabileceði toplumsal sorunlardýr. Maliyete kamunun katlanmasý ise, bu tüketicilerin verdikleri finansal kararlarýn sonuçlarýna katlanmamalarý nedeniyle ahlaki riziko (moral hazard) sorununu gündeme getirmektedir. Tüketicilerin yüksek düzeyde finans bilgilerinin olmamasý nedeniyle özellikle sermaye piyasasý düzenlemelerinde korunmalarýna iliþkin hükümler bulunmaktadýr. Ancak tüketiciler bankacýlýk yasalarý veya diðer düzenlemeler ile koruma altýna alýnmamýþtýr. Ýktisattaki rasyonel bireysel kararlar varsayýmýnýn basit faiz hesaplamasýný bilmeyen ve sub-prime mortgage a iliþkin riskleri yeterince deðerlendiremeyen tüketiciler için geçerli olmadýðý açýktýr. Bu nedenle, küçük yatýrýmcýlarýn finansal bilgi seviyelerinin geliþtirilmesine yönelik görüþler uluslararasý alanda oluþmaktadýr. Oyunculardan biri de yatýrýmcýlar olup bireysel ve kurumsal olarak iki grupta ele alýnabilir. Bireysel yatýrýmcýlar sermaye piyasalarý kapsamýnda korunmaktadýrlar. Ancak emeklilik fonlarý ve özel fonlarýn da dahil olduðu kurumsal yatýrýmcýlar yeterli seviyede kurumsallaþamamanýn yarattýðý yönetim zaafiyeti içerisindedirler. Bu krizden kendilerine düþen zarara katlanmýþlardýr. 4

7 SEMPOZYUM Uluslararasý finansal sistemin önemli oyuncularý olan büyük bankalarýn öncelikle piyasa, kredi ve son olarak da operasyonel risk yönetimi modellerini daha da geliþtirmek zorunda olduklarýný bu kriz öðretmiþtir. Aslýnda bu alanda geçmiþte baþlayan bazý çalýþmalarý gözardý edemeyiz. Nitekim bu kapsamda, Basel II düzenlemeleri oluþturulmuþtur. Daha ötesine giderek bankalar, kurumsal yönetim faaliyetlerine paralel olarak yapýlarýný güçlendirmiþ ve kurumsal risk yönetimi uygulamalarýný etkinleþtirmiþlerdir. Ancak Basel II nin denetim otoritesine ve bankalara yükümlülükler getiren ikinci yapýsal bloðuna uyum konusunda zaafiyetler görülmektedir. Piyasa, kredi ve operasyonel riskin yönetiminde kullanýlan modeller istatistik ve çeþitli varsayýmlar içermektedir. Bu istatistik ve varsayýmlar gerek banka risk yönetiminde yer alanlar gerekse finansal güvenlik aðý üyelerince iyi anlaþýlmalýdýr. Sonuç Konuþmamýn sonunda, bankalarýn kurumsal riski yönetmedeki, finansal güvenlik aðý üyelerinin ise finansal istikrarý saðlamadaki güçlüklerinden bahsetmek istiyorum. Bugün, geliþmiþ piyasalarda bulunan yapýlandýrýlmýþ finansal ürünlerin Türkiye gibi geliþmekte olan ülkelerde bulunmamasý krizin etkisini azaltmýþtýr. Ancak bu enstrümanlarýn yaygýnlaþmasý ve uluslararasý bankalarýn daha fazla ülkede faaliyet göstermesi kurumsal riskin yönetilmesi ve finansal istikrarýn saðlanmasýný daha da zorlaþtýracaktýr. Finansal alanda uluslararasý düzenlemelerin bulunmamasý ve denetim alt yapýsýnýn güçlü olmamasý, bir sonraki kriz için risk oluþturmaktadýr. Her ne kadar uluslararasý düzeyde Basel II ve Sermaye Yükümlülüðü Direktifi (Capital Requirement Directive) gibi düzenlemeler standartlaþmada öncülük yapsa da iflas hukukunda farklýlýklar ve finansal kriz yönetiminde yetersizlikler bulunmaktadýr. Finansal güvenlik aðý üyeleri arasýnda ulusal ve uluslararasý alanda iþbirliði ve koordinasyonun saðlanmasý bir zorunluluktur. Global bir finansal krizde Birleþmiþ Milletler, IMF ve Dünya Bankasý gibi kuruluþlarýn finansal istikrarýn saðlanmasýnda rol almalarý, bu kurumlarda ülkelerin temsili ve kurumsal yönetimi konusu ayrý bir tartýþma konusu olarak gündemdedir. Bu sempozyumun finansal risk yönetiminin öneminin daha da iyi kavranmasýna katkýda bulunacaðýna inanýyor, beni dinlediðiniz için teþekkürlerimi sunuyorum. Finansal güvenlik aðý üyeleri arasýnda ulusal ve uluslararasý alanda iþbirliði ve koordinasyonun saðlanmasý bir zorunluluktur. 5

8 MAKALE MEVDUAT SIGORTACILIÐI AÇISINDAN BASEL-II DÜZENLEMELERÝ * TMSF nin mevduat sigorta kurumu olarak sigortalama, yatýrým ve çözümleme olmak üzere üç temel faaliyeti bulunmaktadýr. Bu faaliyetler farklý boyutlarda kredi riski, operasyonel risk ve piyasa riskini barýndýrmaktadýr. Dr. Rýdvan ÇABUKEL TMSF Baþkan Yrd. *Ýktisadi Araþtýrmalar Vakfý tarafýndan 25 Nisan 2008 tarihinde gerçekleþtirilen Basel II Çerçevesinde Finans Kesiminde Risk Algýsý ve Risklerin Yönetimi konulu konferansta Fon Baþkan Yardýmcýsý Dr. Rýdvan ÇABUKEL tarafýndan yapýlan sunum ve konuþma esas alýnmak suretiyle hazýrlanmýþtýr. Konuþmacý olarak beni davet ettikleri için Ýktisadi Araþtýrmalar Vakfý yöneticilerine teþekkür ediyorum. Basel II düzenlemeleri yönünde geçtiðimiz beþ yýl içerisinde ciddi bir yol kat ettiðimizi düþünüyorum. En azýndan artýk kavramlarý konuþabiliyoruz. Örneðin piyasa riski denildiði zaman piyasa riskinin ne olduðunu biliyoruz ve tartýþabiliyoruz. Ýkibinli yýllarýn baþýnda devlet iç borçlanma senetleri için sermaye yükümlülüðü doðmasý dahi algýlanamýyordu. Bununla birlikte bankacýlýk sektöründe saðlanacak ilerlemenin denetim otoritesi, bankalar, müþteriler ve reel sektör olmak üzere çok taraflý olmasý gerekiyor. Bilindiði üzere Basel II de birinci yapýsal blok, bankalarýn sermaye yeterliliðini daha doðru bir þekilde ölçülmesine yönelik bir düzenlemedir. Ýkinci yapýsal blokla bankalarýn sermaye yeterliliði oranlarýný her bir bankada farklý belirleme imkaný da dahil olmak üzere denetim otoritesine ilave yetkiler verilmektedir. Son olarak üçüncü yapýsal blok ise piyasa disiplini saðlamaya yönelik düzenlemeler getirmektedir. Her üç yapýsal bloðun etkinliði, bankanýn faaliyet izninin kaldýrýlmasýna olan uzaklýðýný (distance-to-default) daha doðru ölçmeye ve mevduat sigortacýsýnýn en büyük risklerinden biri olan düzenleyicinin ertelemesini (regulatory forbarence) önlemeye imkan vermektedir. Mevduat Sigortacýlýðýnda Riskler TMSF nin mevduat sigorta kurumu olarak sigortalama, yatýrým ve çözümleme olmak üzere üç temel faaliyeti bulunmaktadýr. Bu faaliyetler farklý boyutlarda kredi riski, operasyonel risk ve piyasa riskini barýndýrmaktadýr. Basel II, TMSF için yüksek bir risk alaný olan sigortalama faaliyetindeki kredi riskini etkileyecektir. Sigortalama faaliyetindeki kredi riskinin tespiti için sektörün yapýsýnýn incelenmesi gerekmektedir. Mevduat bankalarýnýn Þubat 2008 dönemindeki bilançosuna baktýðýmýz zaman yaklaþýk 575 milyar YTL lik bir aktif toplamý vardýr. Bunun 291 milyar YTL lik kýsmý kredilerden oluþmaktadýr. Hazine Tablo1: Mevduat Sigortacýlýðýnda Riskler bonosu/tahviller 180 milyar YTL, Diðer Aktifler ise 104 Milyar YTL tutarýndadýr. Pasif yapýsýna baktýðýmýzda ise 365 milyar YTL lik mevduat büyüklüðü bulunmaktadýr. Bunun içerisinde sigortalý olan kýsým 111 milyar YTL olup TMSF olarak sorumlu olduðumuz tutar bu miktar ile sýnýrlýdýr. Kredi riski anlamýnda TMSF nin taahhüt ettiði ve herhangi bir banka iflas ettiði zaman ödeyeceði kýsým burasýdýr. Mevduat sigorta kurumlarýnýn ödeme taahhütlerini yerine getirebilmeleri için üye kuruluþlardan fon toplamalarý gerekmektedir. Sigorta prim tahsilatý olarak tanýmlanan bu uygulamayý TMSF, kuruluþ tarihi olan 1983 ten beri yapmaktadýr. Diðer taraftan, TMSF nin taahhüt ettiði ve üzerinden prim topladýðý tutar 111 milyar YTL olmakla birlikte BDDK tarafýndan bir bankanýn faaliyet izninin kaldýrýlmasý veya temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetiminin TMSF ye devredilmesi seçenekleri, sonuçlarý bakýmýndan farklýlýk arz etmektedir. Bankanýn devir edilmesi durumunda TMSF nin sigorta kapsamý deðiþmekte, pasifteki mevduatýn tamamý ve diðer borçlarla birlikte tüm yükümlülükleri kapsayan bir sorumluluk tutarý ortaya çýkmaktadýr. Böyle bir durumda TMSF, mevduat, diðer borçlar ve bilanço dýþý iþlemlerin toplamý olan 776 milyar YTL lik bir 6

9 MAKALE sorumluluðun altýna girmektedir. Bu durum en basit anlamda kredi riski mantýðýyla fiyatlama veya metodoloji geliþtirme konusunda belirsizlik yaratmakta ve kredi riskinin boyutlarýný deðiþtirmektedir. Tablo2: Bankacýlýk Sektörü Özet Bilançosu: (Milyar YTL, Þubat 2008) Mevduat ve Katýlým Bankalarý Toplamý Kredi 291 Mevduat 365 Hazine Bonosu/Tahvil 180 Sigortalý Mevduat 111 Diðer 104 Diðer 142 Özkaynak 68 ToplamAktif 575 Toplam Pasif 575 Bilanço dýþý 269 (gayri nakdi & taahhütler) Kaynak: BDDK Aylýk Bülten Nisan 2008 Mevduat Sigortacýlýðýnda Kredi Riski: TMSF, maruz kaldýðý kredi riski nedeniyle bir fon rezervi bulundurmaktadýr. Söz konusu rezerv, beklenen ve beklenmeyen kayýplarý karþýlayacak düzeyde olmalýdýr. Bu anlamda, her bir banka için beklenen kayýp (EL) aþaðýdaki þekilde hesaplanabilir. EL= EAD*PD*LGD (1) Mevduat Sigorta Rezervi= EL+UL (2) Diðer taraftan, TMSF nin beklenmeyen kayýplar (UL) nedeniyle de sermaye bulundurma yükümlülüðü vardýr. Bu iki kalemi topladýðýmýz zaman mevduat sigorta rezervine ulaþýyoruz. TMSF, Mayýs 2008 itibariyle mevduat sigorta rezervinde yaklaþýk 4.2 milyar YTL lik bir fon bulundurmaktadýr. Sadece sektörden toplanan sigorta primleriyle bu tutar yýllýk yaklaþýk 500 milyon YTL artmaktadýr. Herhangi bir üye bankanýn temerrüde düþmesi durumunda TMSF nin uðrayacaðý kaybýn hesaplanmasý öncelikle temerrüde düþme olasýlýðý bulunan bankanýn aktiflerinin tahsil kabiliyetini, dolayýsýyla piyasa deðerlerini tahmin edebilmeyi gerektirir. Herhangi bir þekilde bir banka TMSF ye devredildiðinde, TMSF sigortaya tabi mevduatý ödemekte ve mevduat sahibinin yerine geçerek iflas masasýndan öncelikli alacaklý konumuna geçmektedir. TMSF nin iflas masasýndan alamadýðý kýsým bankanýn çözümlenmesi ile karþýlanamayan kayýp olan LGD dir. TMSF nin bankanýn aktiflerinin çözümleyip oradan bir gelir elde etmesi gerekiyor. Bu yolla ödenen sigortalý mevduatýn bir kýsmý geri alýnabilmektedir. TMSF olarak þu anda aktif satýþlarý yoluyla geri kazaným faaliyetleri yürütmekteyiz. Basel II ile bankanýn temerrüt olasýlýðý olarak tanýmlanan PD nin tahmini daha doðru ve saðlýklý hale gelirken LGD nin de daha düþük seviyelerde olmasý mümkün hale gelmektedir. Çünkü back to back ve fiktif kredilendirme süreçlerinin doðru bir þekilde deðerlendirilmesi TMSF nin geri kazanýmýný artýracaktýr. Türkiye Deneyimi 26 bankadan 20 si devir suretiyle 5 i ise tasfiye süreciyle TMSF ye devredilmiþtir. Bugüne kadar tarihi maliyetlerle 28 milyar dolarlýk bir kaynak aktarýmý olmuþtur. Aralýk 2007 itibariyle bunun 15.7 milyar dolarý tahsil edilmiþ ve yaklaþýk 7 milyar dolarlýk bir tahsilat beklentimiz bulunmaktadýr. 20 bankanýn devir yoluyla TMSF ye geçmesi sigortaya tabi mevduat tutarýný (EAD) artýrmýþtýr. Tabi ki geçmiþte bilançolarýn uluslararasý muhasebe standartlarýna uygun olmamasý ve gerçeði yansýtmamasý nedeniyle temerrüt olasýlýklarý (PD) doðru bir þekilde ölçülememiþtir. Kanada modeli esas alýnarak geliþtirdiðimiz risk esaslý sigorta tarifesi bankanýn faaliyetleri nedeniyle mevduat sigortacýsýnýn maruz kaldýðý riski bankalar arasýnda paylaþtýrmaya yarayan bir araçtýr. Risk esaslý sigorta tarifesi PD yanýnda, LGD yi ölçmeye yarayan unsurlar içermektedir. TMSF olarak amacýmýz temerrüt olasýlýklarýnýn (PD) doðru tahmin edilmesi ve düþürülmesidir. Bu da Basel-II nin her üç yapýsal bloðunun birlikte uygulanmasý halinde gerçekleþebilecek bir durumdur. Sermaye yükümlülüðünde görülen düþüþler bankalarýn sermaye yeterlilik rasyolarýný yukarý çekmektedir. Bankalarýn lehine gibi görülen bu durum aslýnda bankalarý temerrüde yaklaþtýrmaktadýr. Northern Rock krizinde yaþanan durum budur ve bu olay dünyanýn en iyi denetim otoritelerinden birisinin bulunduðu bir ülkede yaþanmýþtýr. Sonuç Basel II, kredilendirme süreçlerindeki iyileþtirmeler nedeniyle LGD yi tahmin ve azaltma anlamýnda katký saðlayacaktýr. Ancak bu her üç yapýsal bloðun da bir bütün halinde uygulanmasý ile mümkün olacaktýr. Basel II, kredilendirme süreçlerindeki iyileþtirmeler nedeniyle LGD yi tahmin ve azaltma anlamýnda katký saðlayacaktýr. Ancak bu her üç yapýsal bloðun da bir bütün halinde uygulanmasý ile mümkün olacaktýr. 7

10 RÖPORTAJ AHMET MUTLU ile RÖPORTAJ: RAF TEMÝZLÝÐÝ PROJESÝ Çözümleme süreçleri; ana faaliyetler, kritik faaliyetler ve alt adýmlar olarak belirlendi ve bunlara iliþkin dokümanlarýn kýsaca barkodlama diyebileceðim numaralama sistemi ile elektronik ortama atýlmasý benimsendi. Fona devredilen bir banka adeta bir fabrikadaki üretim bandý gibi fon da çözümleme yani üretim bandýna giriyor. Ahmet MUTLU Denetim Daire Baþkaný Çatý dergisi olarak bu sayýmýzda, Kurumumuzda yürütülen projelerin en kapsamlý olaný Raf Temizliði Projesi yöneticisi Sn. Ahmet MUTLU ile yaptýðýmýz sohbeti yayýnlýyoruz. Çatý: Kýsaca projeden ve projenin ortaya çýkýþýndan bahseder misiniz? Mutlu: Raf temizliði projesi, bu isimle olmasada çoktandýr gündemimizde idi Aðustos ayýnda Varlýk Yönetim Daire Baþkanlýðýna baþladýðýmdan kýsa bir süre sonra o zamanki Fon Bþk.Yrd. Sn. Ferruh Tunç ile, Fon a devredilen bankalarla ilgili yapýlan/yapýlacak iþlerin envanterini çýkarma ve bu bankalarla ilgili bundan sonraki sürece iliþkin bir yol haritasý belirleme fikri üzerine hep konuþtuk. Bu konuþmalar üzerine dar kapsamlý da olsa Fon bankalarý ile ilgili temel bilgileri belli bir sistematiðe baðlý olarak derleyip OPA ya koyduk. Yaklaþýk 2.5 yýldan beri bu bilgiler OPA da var. Bunlar kýsaca, Fon bankalarýnýn statüsü ve sorunlarý ile ilgili temel bilgilerin yer aldýðý Power point sunumlar, Banka Çözümleme Kronolojileri, Denetim Raporlarý ve bu bankalarýn Fon a Maliyeti ile ilgili Rakamlarla Çözümleme baþlýðý (linki) altýnda yer almaktadýr. Bu çalýþmalar bir baþlangýç çalýþmasý niteliðindedir. Zamanla Fon bankalarý ile ilgili çözümleme süreçlerinin etkin yönetilmesi ve raporlanmasý için bu çalýþmalarýn çok baþlangýç seviyede kaldýðýný gördük ve daha kapsamlý bir çalýþma nasýl yapýlýrýn arayýþýna girdik. Aslýnda yapýlacak çalýþma sonucunun ne olmasý gerektiðini az çok biliyorduk ama nasýlý bizi biraz ürkütüyordu. Bu çok kapsamlý ve yorucu çalýþmaya bir türlü baþlayamýyorduk. Bunda bir çok faktör var en önemlisi günlük iþlerin zamanýmýzýn büyük bir bölümünü almasý ve sonuçta stratejik konulara odaklanamamamýz, Ancak Ferruh Bey her toplantýda bu konuyu bir þekilde açmaya baþlamýþtý ve artýk zamaný da gelmiþti ve biz çalýþmalara baþladýk. Sayýca çok ve uzun toplantýlar yapýldý. Fon bankalarýnýn çözümleme süreçlerinin elektronik ortamda nasýl takip edilebileceðinin tasarýmý üzerine çok uzun müzakaereler ve çalýþmalar yapýldý. Bu çalýþmalardan bahsetmenin bu röportajýn hacmine sýðmayacaðýný biliyorum. Sonuçta çözümleme süreçleri; ana faaliyetler, kritik faaliyetler ve alt adýmlar olarak belirlendi ve bunlara iliþkin dokümanlarýn kýsaca barkodlama diyebileceðim numaralama sistemi ile elektronik ortama atýlmasý benimsendi. Yani her bir dokümanýn bir numarasý olacaktý. Bu numara o evraðýn hangi banka, hangi ana faaliyet, hangi kritik faaliyet, hangi alt adým ve hangi doküman grubuna ait olduðunu belirtecekti. Bu esaslar dahilinde sisteme atýlan evraðýn çaðrýlmasý da ayný yöntemle olacaðý için dokümana ulaþmada ciddi bir kolaylýk ve zaman tasarrufu saðlanacaktý. Ayrýca sisteme atýlacak dökumanlarý hangi kaynaklardan temin edebileceðimiz üzerine de çalýþma yaptýk. Proje çalýþmalarý bu sistem dahilinde belirlenen döküman gruplarýnýn yine belirlenen kaynaklardan temin edilip sisteme mutabýk kalýnan yöntemle atýlmasý ile baþladý. Çatý: Bu projenin çok ciddi ve kapsamlý bir çalýþma gerektirdiðini söylediniz. Bunu açarmýsýnýz? Mutlu: Tabiiki. Fona devredilen bir banka adeta bir fabrikadaki üretim bandý gibi fon da çözümleme üretim bandýna giriyor. Önce Varlýk Yönetimi Daresine geliyor bu dairede rehabilitasyon, satýþ gibi belli bazý süreçlerden geçiyor. Satýþý mümkün olmayan bankalarýn aktif (ve pasifleri) ya Fona ( Tahsilat, Ýþtirak ve Gayrimenkul Dairesi) ya da Fon bankalarýna devrediliyor veya banka topluca bir baþka Fon bankasýna devrediliyor. Yani özetle bir bankanýn çözümleme süreçlerine Fonun neredeyse tüm daireleri dahil oluyor. Bu süreçlerin ortaya 8

11 RÖPORTAJ çýkarýlmasý dediðimiz anda Fonun bu dairelerinin tüm iþlemlerine ulaþmamýz gerekiyor. Bu gerçekten çok kapsamlý ve oldukça yorucu ve iddialý bir iþ. Burada bir anekdot nakletmek istiyorum. Sanýrým ne demek istediðim daha net anlaþýlýr. Raf Temizliði Projesi çalýþma gruplarýný oluþturduktan sonra ilk toplantýlardan biriydi yanlýþ hatýrlamýyorsam. Asma katta toplanmýþtýk O zamanki proje yöneticisi Ferruh Bey proje kapsamýnda yapýlmasý gerekenleri anlattýktan sonra; Bu çok iddialý bir proje, baþarabilirsek bu büyük bir baþarý olacak, ancak bu projenin fiyasko olma ihtimali de var. Bana göre ikisi de eþit ihtimal tarzýnda vurucu bir cümlesi olmuþtu. Biz kendi adýmýza mesajý çok net almýþtýk. Çok iddialý bir iþe baþladýðýmýzýn farkýndaydýk. Çok zorlu ve engebelerle dolu bir yola koyulmuþtuk. Nitekim geliþmeler bunu gösterdi. Þunu demek istiyorum. Projeye birlikte baþladýðýmýz kiþilerden bazýlarý daha ilk durakta trenden indi. Ara duraklardan binenlerden bazýlarý bir kaç durak bazýlarý fazla, ama çoðu treni terketti. Ýlk duraktan itibaren tren yolculuðuna devam edenler bir elin parmaðý sayýsý kadar. Bunu þikayet için söylemiyorum tutulan yolun zorluk ve engebelerini göstermek amacým. Burada katkýda bulunan herkese de teþekkür ediyorum. Çatý: Bu Zorluklardan bahseder misiniz? Mutlu: Proje grubu; çözümleme süreçlerine aktif olarak dahil olan 7 daireden seçilen uzmanlardan oluþan çalýþma gruplarýndan oluþmuþtu. Bir de yöneticilerden oluþan Yönlendirme Komitesi vardý. Temel sorun, proje grubunda çalýþan personelin günlük iþlerinin oldukça yoðun olmasý nedeniyle projeye yeterli zaman ayýramamasý ve odaklanamamasý idi. Burda itiaaf etmek istiyorum. Bu projenin yönetiminde baþlangýçtaki temel hatamýz bence çalýþma grublarýný tam zamanlý oluþturmamamýz olmuþtur. Bu durum çalýþmalara ciddi manada sekte vurdu. Çünkü proje çalýþmalarý ciddi bir konsantrasyonu gerektiriyordu. Günlük iþlerden arta kalan zamanda o da eðer moral motivasyon uygunsa çalýþmalar yapýlabiliyordu. Bu durumda Dairenin iþleri öncelendiði için çalýþmalarda aksamalar yaþanýyor, ortaya çýkan ürün de istenilen kývamda olamýyordu.p rojeye yeni katýlan kiþilere projeyi anlatmak ve onlarý ikna etmek çok zamanýmýzý alýyordu.toplantýlarda çok fazla kiþi olabiliyordu ama aktif katký saðlayanlar sýnýrlý idi. Bunlar þu anda aklýma gelen genel problemler... David A. Schmaltz Körler ve Fil kitabýnýn bir yerinde; Her projenin baþlangýcýnda bir duvar vardýr. Çok dikkatli davranýn etrafýnýzý iyice gözden geçirin, yoksa onu farkedemezsiniz. Gördükten sonra onu ortadan kaldýrmak isteyebilirsiniz.bu duvar projenize yararlý olabilir,ama ilk baþta anlamlý bir ilerlemenin önünde bir engel oluþturuyormuþ gibi görünür. Þeklinde bir uyarý yapýyor. (Sayfa 40) hatta konunun baþ kýsmýnda; (körlerin) birincisi Fil e yanaþtý. Ve rastlantý sonucu yaslanýnca geniþ ve güçlü gövdesine Aman Tanrým bu fil týpký bir duvar gibi alýntýsýný koymuþ. Bu bana çok anlamlý gelmiþti. Her bir duvar aslýnda projeye ve proje çalýþanlarýna bir þey katmýþtý. Yani þunu demek istiyorum her bir sorunu,engeli avantaja ve yeni bir açýlýma çevirmeyi baþardýk Ben zorluklarý böyle deðerlendiriyorum. Zaten o anda yaþanan sýkýntýlar çabuk unutuluyor ama kazanýmlar kalýcý oluyor. Çatý: Proje þu anda ne aþamada? Mutlu: Proje þu anda aslýnda bitme aþamasýnda. Bunu daha açýk söylemek gerekirse, projenin normal süresi de bitmiþti. Bu tarihte 20 banka ile ilgili dokümanlar (toplam yaklaþýk 6500 adet doküman sayfa evrak) elektronik ortama aktarýlmýþ ve 20 adet çözümlenen banka ve 5 adet iflas bankasý ile ilgili raporlar hazýrlanmýþtýr. Ancak bu raporlarýn kamuoyu ile paylaþýlacak kývamda olmadýðýna dair oluþan yaygýn kanaat üzerine yeni bir çalýþma grubu ile bu raporlarýn yeniden gözden geçirilmesi eksikliklerinin giderilmesi, uslup birliði saðlanmasý için yeni bir çalýþma baþlatýdý. Þu an itibariyle 12 banka raporunun çalýþma grubu tarafýndan editasyonu bitirilmiþtir ve editörümüze gönderilmiþtir. Bu arada editörümüzün fonksiyonundan da bahsetmek istiyorum. Çalýþma Grubu tarafýndan nihai hale getirilen raporlar editörümüz Sn.Dr.Yaþar ERDÝNÇ e gönderiliyor. kýsaca söylemek gerekirse, editörümüz bu raporlarý kitaplaþtýrýyor. Yani çözümleme ile ilgili teknik süreçleri tablo resim ve uslup yardýmýyla daha anlaþýlýr ve akýcý hale getiriyor. Þu an itibariyle de editörümüz toplam 10 raporu da kitap haline getirmiþ bulunmaktadýr. Ýnþallah kýsa bir süre içersinde kalan banka raporlarý da editasyon sürecinden geçip kitaplaþacaktýr. Çalýþma planlarýmýzý, Ekim ayý ortasý Proje tanýtýmýný yapacak ve ürünlerimizi Çok iddialý bir iþe baþladýðýmýzýn farkýndaydýk. Çok zorlu ve engebelerle dolu bir yola koyulmuþtuk. Nitekim geliþmeler bunu gösterdi. Þunu demek istiyorum. Projeye birlikte baþladýðýmýz kiþilerden bazýlarý daha ilk durakta trenden indi. Ara duraklardan binenlerden bazýlarý bir kaç durak bazýlarý fazla, ama çoðu treni terketti. Ýlk duraktan itibaren tren yolculuðuna devam edenler bir elin parmaðý sayýsý kadar. Bunu þikayet için söylemiyorum tutulan yolun zorluk ve engebelerini göstermek amacým. Burada katkýda bulunan herkese de teþekkür ediyorum. 9

12 RÖPORTAJ Raf temizliði marka ve konsepti tasarlanacak, kitaplar bu konsepe uygun olarak dizgilenecek. Ayrýca raf temizliði web sitesi tasarýmýmýz olacak. Bu adreste banka kitaplarý ve genel raporlar (e-book) kamuoyu ile paylaþýlacak kamuoyu ile paylaþmaya hazýr olacak þekilde dizayn ettik. Çatý: Bundan sonraki çalýþmalar hakkýnda da kýsaca bilgi verirmisiniz? Mutlu: Bundan sonra yapýlacak çalýþmalarý sýralayacak olursak birincisi editörden geçen banka kitaplarýnýn dizgi baský süreci var. Bu aþamada kitaplarýn dizgisi yapýlacak ve baskýya hazýr hale getirilecek ancak daha önce belki eþ zamanlý kitap konsep tasarýmý bölümü var. Bu bölümde raf temizliði marka ve konsepti tasarlanacak, kitaplar bu konsepe uygun olarak dizgilenecek. Ayrýca raf temizliði web sitesi tasarýmýmýzolacak. Bu adreste banka kitaplarý ve genel raporlar (e-book) kamuoyu ile paylaþýlacak, Bu ortamdaki elektronik kitaplar sürekli güncellenecek. Bunlarýn dýþýnda projenin ürünlerinin tanýtýmý için yapýlmasý düþünülen etkinlikler var. Bu etkinlikleri seçilen danýþman firma bizimle koordineli bir þekilde organize edecek. Çatý: Peki son olarak projenin ürünleri neler olacak bir kez daha somutlaþtýrýrsak... bize bunlardan bahsedermisiniz? Mutlu: Aslýnda önceki soruda bu ürünlerden kýsmen bahsettim.toparlamak gerekirse bu projenin ürünlerini iki ana katagoride ele alabiliriz. Birincisi bizim yani Fon çalýþanlarýnýn kullanýmýna açýk olacak ürünler var. Bunlardan ilki Elektronik Bilgi Takip Seti bu ortamda Fon bankalarýnýn çözümleme süreçlerine iliþkin tüm dokümanlara arama moturu vasýtasýyla kolaylýkla ulaþýlabilecektir. Diðeri, kamuoyu ile paylaþýlan banka kitaplarýnýn en geniþ hali sürekli güncellenecek þekilde Fon çalýþanlarýnýn eriþimine sunulacaktýr. Kamuoyu ile paylaþacaðýmýz ürünler ise herbir Fon bankasýnýn Fona devir nedenleri ve Fon daki banka çözümlemelerinin idari, mali ve hukuki çerçevesini ve uygulama sonuçlarýný ihtiva eden kitaplar ile bu kitaplarýn e-book formatýnda sürekli güncel halde tutulacaðý web ortamý. Çatý: Teþekkür ediyoruz. Çalýþmalarýnýzda baþarýlar diliyoruz. Mutlu: Ben teþekkür ederim, bana projenin tanýtýmý için böyle bir fýrsatý verdiðiniz için minnettarým. Aslýnda söylenecek çok þey var. Ümit ederim proje bittikten sonra, baþtan sona yaþadýklarýmýzý yazma iþi ayrý bir çalýþma olur. 10

13 MAKALE MEVDUAT SÝGORTACILIÐI ve BANKA KAYNAKLARININ KORUNMASINDAKÝ ROLÜ Mevduat sigortasý uygulamasý, mevduatýn korunmasý konusunda oluþturulan kurumlarýn en geliþmiþidir ve mevduatýn riskinin belli oranda garanti edilmesinden doðan mali külfetin, bankacýlýk sistemi tarafýndan karþýlanmasý ilkesine dayanmaktadýr. I. GÝRÝÞ Bankacýlýk sektörünün saðlýklý bir þekilde iþlemesi, kuþkusuz ekonominin tümü için büyük önem arz etmektedir. Bankalarýn karþýlaþtýklarý en önemli sorunlardan birisi mevduat sahiplerinin birikimlerini ayný anda çekmek istemesidir. Bununla birlikte, yayýlma etkisiyle bankalardan birinde ortaya çýkan bir problem diðer bankalarý da etkileyecek ve tüm sistem için genel bir problem oluþabilecektir. Bu nedenle birçok ülke, banka mevduatlarýna güvence saðlamakta ve nihai borç verme ve denetim mekanizmalarý aracýlýðýyla mevduatýn korunmasýna yönelik güvenlik çemberi oluþturmaktadýr. Mevduat sigortasý, tasarruf sahipleri tarafýndan bankalara yatýrýlan mevduatýn geri ödenmesini güvence altýna almak amacýyla oluþturulan bir sigorta sistemidir. Mevduat sigortasý sistemi, tasarruf sahiplerine mevduatýnýn her halükarda geri ödeneceði hususunda bir güvence saðlayarak özellikle finansal panikler sonucunda bankacýlýk sisteminin çökmesini engellemeyi amaçlamaktadýr. Bu çalýþmamýz, bankacýlýk sektörü ve sektör kaynaklarýnýn korunmasý açýsýndan mevduat sigortacýlýðýnýn dünya örnekleri ve Türkiye uygulamasý çerçevesinde öneminin deðerlendirmesini amaçlamaktadýr. 2. Mevduat Sigortasýnýn Tanýmý ve Banka Kaynaklarýnýn Korunmasýndaki Ýþlevi Bir ülkenin mevduat sigortasý uygulamasýna yönelmesinin birçok sebebi olabilir. Bunlar, hesap sahiplerinin sigortalý mevduatlarýnýn derhal geri ödenebilmesini saðlayacak bir müþteri korumasý saðlanmasý; kamu düzeni ve finansal istikrarýn korunmasý amacýna matuf 1 Garcia, Deposit Insurance and Crisis Management, 2000, s.8. 2 Ayzýt, M., Dünyada ve Türkiye de Mevduat Sigorta Sistemi Uygulamalarý, TCMB, 2004, s.4. 3 Garcia, a.g.e, s Çalýk, A., Mevduatlarýn Korunmasý ve Mevduat Sigorta Sistemleri, 2003,s Mesutoðlu, B., Dünyada Mevduat Sigortasý Uygulamalarý ve Türkiye Ýçin Öneriler, Ankara, 1997, s.29. olarak banka iflaslarýnýn çözümlenmesi ve yayýlmasýnýn önlenmesi; tasarruflarýn arttýrýlarak ekonomik kalkýnmanýn teþvik edilmesi; küçük ve yeni kurulan bankalara, büyük çaplý bankalar ve kamu bankalarýyla rekabet edebilme imkaný verilmesi; hükümetin banka iflaslarý karþýsýnda üstleneceði maliyetlerin sýnýrlarýnýn belirlenmesi ve diðer bankalarýn, çözümleme sürecine giren bankalara katkýda bulunmasýnýn saðlanmasý olarak sýralanabilir1. Mevduat sigortasý uygulamasý, mevduatýn korunmasý konusunda oluþturulan kurumlarýn en geliþmiþidir ve mevduatýn riskinin belli oranda garanti edilmesinden doðan mali külfetin, bankacýlýk sistemi tarafýndan karþýlanmasý ilkesine dayanmaktadýr2. 3.Mevduatýn Korunmasý Amacýna Yönelik Sistemler Mevduatýn korunmasý amacýna yönelik olarak iki ana sistemden bahsedebiliriz. Bunlar, zýmni (örtülü) mevduat koruma sistemi ve açýk mevduat sigorta sistemidir3. Zýmni mevduat korumasýnda idari otoritenin, farklý durumlarda mevduatlar üzerinde bir korunmanýn saðlanýp saðlanmayacaðý; saðlanacaksa bu korunmasýnýn nasýl saðlanacaðý, kapsamý, limiti ve korumanýn maliyeti, finansmanýn nasýl saðlanacaðý konusunda karar almasý gerekmektedir4. Uzun vadede ucuz olduðu için tercih edilen ve savunulan bu sistem, normal olarak bu amaçla ayrýlmýþ herhangi bir fon bulunmadýðýndan, devlet bütçesince, Merkez Bankasýnca ya da bankalar için tahakkuk ettirilen özel kesintilerle finanse edilmektedir5. Açýk mevduat sigortasý sistemi ise, kanun ve düzenlemelerle tanýmlanmýþtýr. Bu sistemde, sigortanýn kapsamý, katýlýmcýlar, fonlama ve fiyatlandýrma Bülent GÝRGÝN Fon Denetçisi Ýsmail ACAR Fon Denetçisi Çaðrý SEYFÝ Fon Denetçisi 11

14 MAKALE Fonun bünyesinde bulundurmasý gereken varlýklar deðerlendirilirken; fondaki tutarlar nispeten düþük riskli varlýklara yatýrýlmalý; bu varlýklar, mümkün olduðunca likit olmalý; fon yatýrýmlarý piyasalarda rekabeti bozucu etkilere neden olmamalý ve fon varlýklarýnýn satýþý büyük parasal etkiler yaratmamalýdýr. gibi konular önceden belirlenmiþtir. Sigorta sistemi, kapsama dahil edilen mevduat miktarýna göre üç gruba ayrýlmaktadýr. Bunlar; I.Sýnýrlý kapsamlý sigorta sistemi, II.Tam kapsamlý sigorta sistemi, III.Yetkili otorite tarafýndan belirlenen sigorta sistemidir. Sýnýrlý kapsamlý sigortada, bankalarda bulunan tasarruf mevduatlarýnýn sigorta limiti dahilinde olan kýsmý sigorta kapsamýna alýnýrken, limiti aþan kýsmý kapsam dýþý býrakýlmaktadýr. Tam kapsamlý sigortada, bankacýlýk sektöründen tasarruflarýn çekilmesinin önlenmesi ve sektörde güven ortamýnýn oluþturulmasý için bankalardaki mevduatýn tamamý sigorta kapsamýna alýnmaktadýr. Yetkili otorite tarafýndan belirlenen sigorta sisteminde, kapsama alýnacak mevduat miktarýnýn belirlenmesi esnasýnda küçük tasarruf sahiplerinin güvence altýna alýnmasýna dikkat edilir. Bu yöntemde yetkili otorite, gerekli gördüðü hallerde kapsama giren mevduat miktarýnda deðiþiklikler yapabilir. Genel olarak bakýldýðýnda, açýk mevduat sigortasý sisteminin, zýmni korumaya göre, amaca ulaþmada daha iþlevsel olduðu görülmektedir. 4.Mevduat Sigortacýlýðýnýn Ýþleyiþi Sisteme üyelik zorunlu veya isteðe baðlý olabilmektedir. Büyük çoðunlukla, bankalar zorunlu üyeliðin olmadýðý ülkelerde bile sisteme dahil olmaktadýrlar. Bunun sebebi, mudilerin böyle bir sistemin varlýðýndan haberdar olmalarý ve iþleyiþe duyarlýlýklarýndan kaynaklanmasýdýr.6 Ahlaki tehlikenin azaltýlmasý ve dolayýsýyla mevduat sigorta fiyatýnýn düþürülmesi için sigorta kapsam ve tutarýnýn uygun þekilde belirlenmesi gerekir. Kapsamýn düþük olmasý, istikrarsýzlýðý artýrarak mevduat kaçýþýna neden olabilir. Kapsamýn yüksek olmasý durumunda ise bankalar aþýrý risk alabilecek, mudiler bir ayrým yapmadan daha riskli bankalara yönelebilecektir.7 Kapsamdan sonra mevduatýn ne kadarýnýn garanti edileceði hususunun belirlenmesi gerekir. Uygulamada genellikle, mevduat sahibi ya da mevduat hesabý baþýna sigorta limiti göze çarpmaktadýr. Banka bazýnda mevduat sahibi baþýna sigorta uygulamasý yaygýn olarak kullanýlan uygulamadýr. Sigortanýn kapsam ve tutarý ne olursa olsun iflas eden bankalarda, küçük tutarda mevduata sahip mudilerin mevduatlarýnýn, gecikmeksizin en kýsa sürede ödenmesi gereklidir. Bir bankanýn iflas etmesi durumunda mudilere geri ödemenin derhal yapýlabilmesi için mevduat sigorta kuruluþunun hazýrda bir kaynaðý olmalýdýr. Aksi halde mevduat ödemelerinde yaþanmasý muhtemel bir gecikme, sisteme olan güveni zedeleyecek ve maliyeti artmasýna neden olacaktýr. Sistemin fonlanmasý özel teþebbüs ya da kamu tarafýndan veya ikisinin ortak katýlýmýyla olabilmektedir. Primler düzenli olarak veya kayýplar oluþtuðunda tahsil edilebilir. Üye bankalar bu sistemden kendileri ve mevduat sahipleri adýna faydalandýklarý sürece maliyetini ödemekle yükümlüdürler.8 Mevduat sigortasý fonu için uygun bir büyüklük belirlemek güçtür. Çünkü iflaslarýn kapsamýný, yani ne sayýda ve ne büyüklükte olacaðýný kestirmek mümkün deðildir. Karar alýcýlar, fon mevcudunun sigortalý mevduata oranýný bir gösterge olarak kullanmaktadýrlar. Örneðin, ABD de bu oranýn % 1,25, Hollanda da ise % 2 olmasý öngörülmektedir.9 Fonun bünyesinde bulundurmasý gereken varlýklar deðerlendirilirken; fondaki tutarlar nispeten düþük riskli varlýklara yatýrýlmalý; bu varlýklar, mümkün olduðunca likit olmalý; fon yatýrýmlarý piyasalarda rekabeti bozucu etkilere neden olmamalý ve fon varlýklarýnýn satýþý büyük parasal etkiler yaratmamalýdýr. Mevduat sigorta sisteminde fiyatlama doðrudan prim sistemine yansýmaktadýr. Birçok sistemde primler toplam mevduat üzerinden alýnýrken, sadece sigorta kapsamýnda olan mevduatlar üzerinden prim alýnan sistemler de bulunmaktadýr. Bu konuda baþka bir yöntem de riske dayalý prim uygulamasýdýr.10 Kolay ve basit olmasý nedeniyle, toplam ve sigortaya tabi mevduat üzerinden prim alýnmasý uygulamasýna yoðun olarak rastlanmaktadýr. Bununla birlikte, bankanýn sisteme getirdiði yükü tam olarak yansýtmamasý ve ek bir maliyete maruz kalmadan risklerini artýrmasý nedenleriyle bu uygulamalar eleþtiri konusu olmakta, riske dayalý prim uygulamasý tavsiye edilmektedir. Riske dayalý prim uygulamasý, bankalarýn daha ihtiyatlý risk alýmýný teþvik ederek, bu eleþtirileri azaltabilir. Bu sistemin 6 Bayraktutan,Y. ve Güneþ,N., Dünyada ve Türkiye'de Mevduat Sigortacýlýðý, Active Dergisi Yr:2007 No:52, s.3 7 A.g.m., s.3 8 A.g.m., s.3 9 Mesutoðlu, a.g.e, s Bayraktutan,Y.,a.g.m., s.4 12

15 MAKALE uygulanmasý, gerekli bilgi birikimi saðlandýðýnda tercih edilmektedir. Riske dayalý sistemler önemli sorunlarý da bünyesinde barýndýrmaktadýr. Bunlardan en önemlisi, prim farklýlaþtýrmasýna esas teþkil etmek üzere, bankalarýn toplam riskinin ölçülmesi sorunudur. Bankalarýn riskini ölçmek, çok karmaþýk ve zor bir iþ olup özel ihtisas gerektirmektedir. Ölçme ve deðerlendirme sorunlarý yanýnda, risk derecesi yüksek bankalardan daha fazla prim alýnmasý, riskli bankalarýn likidite sorunlarýný arttýrabilmektedir.11 Riskin fiyatlandýrýlmasýnda genelde sermaye yeterliliði rasyolarý kullanýlmaktadýr. Bunun nedeni, mevduat/sermaye veya aktifler/öz varlýklar oraný arttýðý ölçüde bankalarýn iflas etme risklerinin de artmasýdýr. 5.Mevduat Sigortacýlýðýnýn Getirdiði Olumsuzluklar Mevduat sigortasý, bankalarýn risk alýmýný teþvik edici bir özelliði vardýr. Bunun nihai sonucu olarak ortaya çýkan olumsuzluklar ise ahlaki risk ve batmasýna izin verilmeyecek kadar büyük olma politikasý düþüncesidir. Finans dünyasýndaki asimetrik bilgi sonucunda ortaya çýkan ahlaki riski mevduat sigortacýlýðý kapsamýnda deðerlendirdiðimizde özellikle yönetim krizine giren bir bankanýn, mevduatlarýn garanti kapsamýnda olduðunu düþünerek, krizi aþmak amacýyla daha yüksek faiz teklif etmesi ve dolayýsýyla daha fazla mevduat toplamaya çalýþmasý ve bunlarý daha riskli alanlara yöneltmesi olarak tanýmlanabilmektedir. Bu sorunun en fazla kendisini hissettirdiði durum, tam sigortanýn uygulandýðý ve tüm bankalarýn eþit oranda prim ödediði mevduat sigorta sistemleridir. Mevduat sigorta sistemleriyle ilgili olarak dile getirilen bir diðer eleþtiri konusu ise, "batmasýna izin verilemeyecek kadar büyük olma (too big to fail)" yaklaþýmýdýr. Bu yaklaþýma göre büyüklükleri nedeniyle bazý bankalarýn, sistemin sarsýlacaðý endiþesiyle sistemden çýkarýlmasýna ya da iflasýna izin verilmemektedir. Bu bir anlamda, batmasýna izin verilemeyecek kadar büyük olan bu bankalarda bulunan tüm mevduatlarýn ve hatta alacaklýlarýn tamamýnýn güvence altýnda olmasý demektir.12 Böylece, büyük bankalarda istismar olasýlýðý artmakta ve bu bankalar, hem risk, hem de fiyatlama yönünden bir sorun ile karþýlaþmayacaklarý için, aþýrý riskli yatýrýmlara yönelmektedirler. Batmayacak kadar büyük olma politikasý, bankalarýn eþit þartlarda rekabet þansýný azaltmaktadýr. Ahlaki risk olgusunda bahsedilen, mevduatýn tamamýnýn sigortalandýðý ve sistemdeki tüm bankalarýn ayný oranda prim ödedikleri sigorta sistemi, batmayacak kadar büyük olma politikasýnýn etkisini de maksimum seviyeye ulaþtýrmaktadýr.13 6.Mevduat Sigortacýlýðýnýn Dünyadaki Durumuna Genel Bir Bakýþ 1929 yýlýnda yaþanan Büyük Buhran ABD de finansal bir kaos ortamýný doðurmuþtur. Bu kaos, 1929 ile 1933 arasýnda bankanýn batmasýna neden olmuþ; ülkenin bankacýlýk sistemi tamamen çökmüþtür. Kaos ve çöküþün mirasý, mevduat güvencesi sistemi olmuþtur.14 Mevduat güvencesi uygulamalarý dünya üzerinde II.Dünya Savaþý sonrasý benimsenmeye baþlanmýþ,1980 den sonra ise daha da yaygýnlaþmýþtýr. Pek çok ülke yaþadýklarý bankacýlýk krizlerine tepki olarak mevduat sigorta sistemi uygulamasýna baþlamýþtýr. Çeþitli ülkelerdeki mevduat sigorta sistemlerinin yaklaþýk üçte ikisi son yirmi yýlda tesis edilmiþtir Amerika Birleþik Devletleri Mevduat Sigorta Sistemi Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) 1933 yýlýnda kurulmuþ ve ertesi yýl faaliyete geçmiþtir. FDIC nin faaliyete geçmesini modern anlamda mevduat sigortacýlýðýnýn baþlangýcý olarak kabul edebiliriz. Ýlk uygulamada, mudi baþýna güvence miktarý 2500 dolar olarak belirlenmiþ ve Merkez Bankasý (FED) üye bankalarýnýn tümünün katýlýmýný zorunlu kýlmýþtýr li yýllara kadar FDIC, ABD bankacýlýk sistemine baþarýlý bir mevduat güvencesi saðlamýþtýr. Batan banka sayýsý azalmýþ, bankalarýn karlarý artmýþ ve fonlarý büyümüþtür. Ancak 1980 li yýllara gelindiðinde ülkede 1000 den fazla banka batmýþ ve fon ciddi bir açýk ile karþý karþýya gelmiþtir yýlýnda mevduat sahibi baþýna güvence dolara çýkarýlmýþtýr. Bu seviye halen korunmaktadýr. FDIC riske dayalý prim sistemine 1993 yýlý baþýndan itibaren geçmiþ ve bankalarýn risk durumlarýna göre prim ödemesi esasa Finans dünyasýndaki asimetrik bilgi sonucunda ortaya çýkan ahlaki riski mevduat sigortacýlýðý kapsamýnda deðerlendirdiðimizde özellikle yönetim krizine giren bir bankanýn, mevduatlarýn garanti kapsamýnda olduðunu düþünerek, krizi aþmak amacýyla daha yüksek faiz teklif etmesi ve dolayýsýyla daha fazla mevduat toplamaya çalýþmasý ve bunlarý daha riskli alanlara yöneltmesi olarak tanýmlanabilmektedir. 11 Korkmaz, H.S., Riske Dayalý Mevduat Sigorta Sistemi ve Türkiye Ýçin Bir Öneri, BDDK, Ankara, 2002, s Ayzýt, a.g.e. s Duer, E.A., Mevduat Sigorta Sisteminin Dünya ve Türkiye deki Uygulamalarý, 2001, s Bayraktutan,Y.,a.g.m., s.5 15 Kunt, A.D. ve Sobacý, Deposit Insurance Around The World: A Data Base, The World Bank,

16 MAKALE Fonun kendisine verilen görevleri yerine getirmek amacýyla yürüttüðü faaliyetlerini 2 bölümde incelemek mümkündür. baðlanmýþtýr. Bu sistemde bankalar, sermayeleri ve denetim sonuçlarýna göre, dokuz kategoriye ayrýlmýþ ve bu kategoriler için FDIC tarafýndan uygulanacak prim oranlarý belirlenmiþtir Avrupa Birliði nde Mevduat Sigortasý Avrupa Birliði, kredi kurumlarýnýn basiretli yönetimini ve etkin biçimde denetlenmesini saðlamak üzere mevduat sahiplerini korumaya yönelik kurallar içeren bir mevzuat oluþturma yoluna gitmiþlerdir. Bu çerçevede; tüm üye devletlerin kendi ülkelerinde bir ya da birden fazla garanti sisteminin kurulmasýný saðlamalarý, koruma kapsamýnýn, ne çok büyük mevduat bölümünü korumasýz býrakacak ölçüde düþük ne de kredi kurumlarýný saðlýksýz yönetilmeye teþvik edecek kadar büyük olmamasý, garantinin mevduat hesabýna deðil mevduat sahibine verilmesi, maliyetin kural olarak sistemden yararlanan kuruluþlarca karþýlanmasý öngörülmektedir tarihli Avrupa Parlamentosu ve Konsey direktifine göre, sigorta kapsamýna alýnmasý gereken mevduat tutarý en az EURO dur Ýngiltere Mevduat Sigorta Sistemi Ýngiltere de 1979 yýlýnda uygulamaya baþlanan ve günümüzde de devam eden mevduat sigorta sisteminde (British Deposit Protection Fund-BDPF) hesaplarýn, Ýngiliz Sterlini, Euro luk kýsmý güvence kapsamýndadýr. Ýngiltere de müþterek koruma olarak adlandýrýlan co-insurance, yani riskin paylaþýmý esasý vardýr. Güvence tutarýnýn % 90 ý oranýnda koruma saðlanmaktadýr. Ticari ve tasarruf mevduatý ayrýmý yapýlmadan gerekli þartlarý taþýyan tüm mevduat kapsam içindedir. Ýngiltere de fona üyelik zorunludur Kanada Mevduat Sigorta Sistemi 1967 de faaliyete geçen ve faaliyete geçtiði ilk dönemde hesaplarýn dolarlýk kýsmýný güvence altýna alan Kanada Mevduat Sigorta Kuruluþu Canada Deposit Insurance Corporation, bugün itibariyle hesaplarýn dolarýna kadar olan kýsmýný garanti kapsamý altýna almýþtýr.19 7.Türkiye de Mevduat Sigorta Sistemi Türkiye'de bugün yürürlükteki sistemin ilk uygulamasý olan Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonu 1983 yýlýnda kurulmuþtur. Bazý deðiþikliklerle günümüze kadar devam eden sistemde, mevduat kabul eden tüm bankalara tasarruf mevduatlarýný sigorta ettirme ve belli bir oranda prim ödeme zorunluluðu getirilmiþtir yýlýndaki düzenleme ile Fon un Merkez Bankasý tarafýndan idare ve temsil olunacaðý hükme baðlanmýþtýr. Ülkemizde 1994 yýlýnda yaþanan ve ekonominin tüm sektörlerini etkileyen krizden en çok mali sistem etkilenmiþtir. Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonu nun kuruluþ amacýna, bankacýlýkta güven ve istikrarý korumak, bankalarýn mali bünyelerini güçlendirmek ve gerektiðinde yeniden yapýlandýrmak amaçlarý da eklenmiþtir yýlýnda mevduata sýnýrsýz güvence getirilmiþtir yýlýnda çýkarýlan 4389 Sayýlý Bankalar Kanunu ile Fon un idare ve temsili, kurulacak olan BDDK ya verilmiþtir yýlý sonundaki kanun deðiþikliðiyle de, TMSF ayrý ve baðýmsýz bir kurul haline getirilmiþtir. Fonun kendisine verilen görevleri yerine getirmek amacýyla yürüttüðü faaliyetlerini 2 bölümde incelemek mümkündür Mevduat Sigortacýlýðý:Bu kapsamda Fon, tasarruf sahiplerinin haklarýný korumak amacýyla tasarruf mevduatýnýn sigortalanmasý ile ilgili iþlemleri yürütür.fonun bu kapsamda gerçekleþtirdiði iþlemler arasýnda bankalardan sigorta primi toplamak, sigorta kapsamýndaki mevduatý izlemek, bankacýlýk iþlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldýrýlan banka mudilerinin sigorta kapsamýndaki mevduatlarýný ödemek ve Bankacýlýk Kanununun 130. maddesinde belirtilen gelirleri (para cezalarý, hisse devir paylarý, sisteme giriþ paylarý, zamanaþýmý gelirleri, vs.) toplamak bulunmaktadýr. 2- Çözümleme Faaliyetleri: Bu kapsamda Fon kendisine devredilen veya yönetim ve denetimi kendisine intikal eden bankalara iliþkin sorunlarýn en uygun þekilde çözümlenmesi; alacaklarýn en yüksek deðerde ve en kýsa sürede tahsil edilmesi; bankalardan devralýnan veya alacaklar sebebiyle edinilen varlýklarýn en uygun þekilde elden çýkarýlmasý ve taraf olduðu davalarýn sonuçlandýrýlmasýna yönelik iþlemleri yürütmektedir. 8. Sonuç Ana fonksiyonlarý tasarruflarý toplayarak yatýrýma dönüþmesine aracýlýk etmek olan, bankalar, alým ve satýmýný gerçekleþtirdikleri malýn, yani paranýn taþýdýðý hassasiyet nedeniyle bir güven ortamý içerisinde çalýþmak zorundadýrlar. Bankacýlýk sektörünün tüm mali 16 Korkmaz, H.S., a.g.e.,s tarihinde kabul edilen 94/19/EEC sayýlý AB Konsey Direktifi 18 Bayraktutan,Y.,a.g.m., s ( ) 20 Bayraktutan,Y., a.g.m., s.8 14

17 MAKALE sektör ve ekonomi içerisinde arzettiði önem nedeniyle sektörün saðlýklý iþlemesine karþý kayýtsýz kalamayan devletler, sektörün saðlýklý bir þekilde iþleyebilmesi için ayrýntýlý düzenlemeler yapmakta ve tedbirler almaktadýrlar. Mevduat sigortasý sistemi bu tedbirler arasýnda en yeni ve en kapsamlý düzenleme alanlarýndan birisi olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Mevduat sigortasýnýn önemi, dünya ölçeðinde yaþanan bankacýlýk krizleri sonrasý gittikçe artmýþtýr li yýllarda ve özellikle ABD de, bankalarýn ve tasarruf-kredi kuruluþlarýnýn yaþadýklarý sýkýntýlar, dikkatleri yeniden mevduat sigortasýna çevirmiþ; mevduatýn sigorta edilip edilmeyeceði, eðer edilecekse bu sigortanýn ne þekilde iþleyeceði sorusu üzerinde durulmasýna yol açmýþtýr. Mevduat sigortasýnýn kamusal, özel ya da karma nitelikte uygulama çeþitleri bulunmaktadýr. Mevduat sigorta sisteminin uygulanmasýna iliþkin seçilmiþ ülke örneklerine bakýldýðýnda, her ülkenin yaþadýðý tecrübeler ýþýðýnda kendi sistemini geliþtirdiði ve çoðunlukla açýk mevduat sigorta sisteminin benimsediði görülmektedir. Dünyada olduðu gibi, Türkiye de de, mevduat sigorta sisteminin geliþimine bakýldýðýnda, ilk zamanlarda sistemdeki olumsuzluklar karþýsýnda küçük tasarruf sahiplerinin mevduatýna güvence getirme ve sistemden ani mevduat çýkýþlarýný önleme amacýyla oluþturulan sistemin zamanla kurumsal bir yapýya kavuþtuðu görülmektedir. Mevduat sigorta sisteminin uygulanmasýna iliþkin seçilmiþ ülke örneklerine bakýldýðýnda, her ülkenin yaþadýðý tecrübeler ýþýðýnda kendi sistemini geliþtirdiði ve çoðunlukla açýk mevduat sigorta sisteminin benimsediði görülmektedir. Kaynaklar - Ayzýt, M. (2004), Dünyada ve Türkiye de Mevduat Sigorta Sistemi Uygulamalarý (Yayýnlanmamýþ uzmanlýk tezi), TCMB. -Bayraktutan, Y., Güneþ, N., Dünyada ve Türkiye de Mevduat Sigortacýlýðý, Active Dergisi Yr:2007 No:52. - Çalýk, A. (2003), Mevduatlarýn Korunmasý ve Mevduat Sigorta Sistemleri (Yayýnlanmamýþ yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ýþletme Anabilim Dalý. - Duer, E. A. (2001), Mevduat Sigorta Sisteminin Dünya ve Türkiye deki Uygulamalarý (Yayýnlanmamýþ yüksek lisans tezi), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ýþletme Anabilim Dalý. - Garcia, G.(2000), Deposit Insurance and Crisis Management. IMF Working Paper,WP/00/57. - Korkmaz, H.S. (2002), Riske Dayalý Mevduat Sigorta Sistemi ve Türkiye için Bir Öneri (Yayýnlanmamýþ uzmanlýk tezi), Ankara, BDDK. - Kunt, A. D. ve Sobacý, T. (2000), Deposit Insurance Around The World: A Data Base, The World Bank, Mayýs Mesutoðlu, B. (1997), Dünyada Mevduat Sigortasý Uygulamalarý ve Türkiye Ýçin Öneriler (Yayýnlanmamýþ uzmanlýk tezi), Devlet Planlama Teþkilatý, Ankara. - ( ) 15

18 ÇEVÝRÝ AVRUPA BÝRLÝÐÝNDE MEVDUAT SÝGORTASI: MEVCUT DURUM VE GELECEKTEN BEKLENTÝLER Avrupa Komisyonu nun 94/19/EC sayýlý ve Mevduat Garanti Sistemleri konulu Direktifi kabul etmesinin üzerinden yaklaþýk 14 yýl geçti. Bu Direktif ile AB üyesi ülkelerde mevduat sigortasýnýn genel anlamda uyumlu hale gelmesi için gereken temeller atýlmýþtý. Üye ülkelerden belirli bir tarihe kadar mevduat garanti sistemlerini resmen kurmalarý istenmekteydi. Direktif asgari uyum prensibini benimsemiþ ve üyelerin kendi sistemlerini nasýl kuracaklarýný kendi tercihlerine býrakmýþtý. Bunun sonucu olarak deðiþik devletlerde deðiþik sistemler ve bir takým sorun alanlarý ortaya çýktý. Bu yazýda mevduat sigortacýlýðýnýn AB içindeki durumu, temel anlaþmazlýk konularý ve uygulamadaki farklýlýklar ele alýnmaktadýr. Çeviri: Fatih Deniz TMSF, Strateji Geliþtirme Dairesi GÝRÝÞ Son yýllarda yaþanan finansal krizler sonucunda bankalarýn iflas edip batmasýna daha da sýk þahit olmaktayýz. Bu durum mudilerin bir dereceye kadar korunmasý gerekliliðinin finansal güvenlik aðýnýn ayrýlmaz bir parçasý olduðunu gözler önüne sermektedir. Mevduat sigortasý ve bununla ilgili bazý konular bankacýlar, düzenleyiciler, politikacýlar, ekonomistler ve mevduat sigorta kurumlarýnýn yöneticileri arasýnda sýcak tartýþmalarýn yaþanmasýna sebep olmaktadýr. Mevduat sigortasý bir bankanýn batmasý durumunda mudiye kýsmi de olsa bir koruma saðlamaktadýr. 94/19/EC Direktifi tüm AB ülkelerinde genel bir uyum için gereken temelleri atmakta, her ülkenin en az bir tane mevduat sigorta kurumu kurmasýný ve banka battýðýnda kiþi baþý en az miktarýnda bir sigorta limiti koymasýný gerektirmektedir. Direktif belli baþlý temel noktalarý düzenlerken, uygulamadaki detaylarý üye ülkelerin tercihlerine býrakmaktadýr. Üye ülkeler sigorta limitinin miktarýný ya da fonlama mekanizmasýnýn nasýl olacaðýný belirlemede serbesttirler. Ayrýca, mevduatýn tanýmý ya da koinsürans gibi konular üye ülkelerde farklý þekillerde yorumlanmakta ve mevduat sigorta kurumlarýnýn iþleyiþi ülkeden ülkeye farklýlýklar göstermektedir. Hangi konularýn daha fazla uyumlaþtýrýlmasý gerektiðini ve hangilerinin üyelerce baðýmsýz bir þekilde düzenlenebileceðini tartýþmak için bir ihtiyaç olduðu aþikârdýr. Bu yazýda tüm AB bölgesi içinde mevduat sigortacýlýðýnýn, ister yorum farklýlýklarýndan isterse farklý tercihlerden kaynaklansýn, uygulamada nasýl farklýlaþtýðý ve bu farklýlaþmanýn sebep olduðu tartýþmalar ele alýnacaktýr. AVRUPA BÝRLÝÐÝNDE MEVDUAT SÝGORTASININ TARÝHÇESÝ Günümüzde Avrupa Birliði ülkelerinin tamamýnda kredi kuruluþlarýnýn üyeliðinin zorunlu olduðu bir mevduat garanti sistemi mevcuttur. AB de mevduat garanti sistemlerinin oluþturulmasý çabalarýnýn temelinde 1986 tarihli Avrupa Komisyonu Tavsiye Kararý bulunmaktadýr. Aslýnda Avrupa da bu tarihten önce de mevduat garanti sistemine sahip olan devletler vardý. Örneðin Belçika ve Almanya da 1974 yýlýnda kurulmuþ Fonlar bulunmaktaydý ama bunlara üyelik isteðe baðlýydý. Ýspanya, Fransa, Hollanda ve Ýngiltere de de 86 öncesinde mevduat garanti fonlarý mevcuttu. Ýtalya da ise 1973 yýlýnda kurulan ve üyeliði isteðe baðlý olan bir fon kooperatif bankalarýný dolaylý olarak sigortalamaktaydý. Yine Ýtalya da ticari bankalarý ve tasarruf bankalarýný isteðe baðlý olarak sigortalayan bir fonun 1987 yýlýnda kurulduðunu görmekteyiz e gelindiðinde AB üyesi 12 ülkenin tamamýnda bir mevduat garanti sisteminin bulunduðu görülmektedir. Bu 12 ülke içinde mevduat garanti fonunu kuran en son ülke Yunanistan olmuþtur Kararý mevduat garanti sistemlerinin nasýl iþlemesi gerektiðini tam olarak belirlemediði için Avrupa daki sistemler arasýnda pek az bir uyum vardý. Bankalarýn sisteme katýlýmý kimi ülkede zorunlu kiminde isteðe baðlý idi. Mevduat sigortacýlarý sigorta limitini belirlemede tamamen serbestti. Ýngiltere bankasýnýn 1991 yýlýnda ülkedeki en büyük Ýslami banka olan uluslararasý kredi ve ticaret bankasýný kapatma kararý almasý üzerine mudilerin daha resmi bir koruma altýna alýnmalarýna gerek olduðu görüldü. Söz konusu 16

19 ÇEVÝRÝ banka mudilerinin, mevduatlarýnýn ödenip ödenmeyeceðine ve ödenecekse bunun nasýl olacaðýna dair bir bilgileri yoktu. Böylece 1994 yýlýnda Avrupa Komisyonu nun kabul ettiði 94/19/EC Direktifi ile tek pazar amacýna uygun þekilde bazý uyum þartlarý getirildi. Sisteme zorunlu üyelik, minimum sigorta seviyesi ve merkez-ev sahibi devlet sorumluluklarý gibi konularda açýk hükümler getirildi. Direktif her konuda zorunluluk getirmeyen bir çerçeve belgesi olduðu için üye devletlerdeki mevduat sigortacýlarýnýn yorumuna açýk býrakýlan alanlar halen mevcuttu. Örneðin azami sigorta seviyesinin ne olacaðý ya da sistemin nasýl fonlanacaðý gibi hususlar üyelerin tercihine býrakýlmýþtý. MEVDUATLARIN KORUNMASI: Sigorta Limiti ve Koinsürans Yukarýda belirtildiði gibi sigorta limiti ülkeden ülkeye büyük farklýlýklar gösterebilmektedir. Bu bölümde sigorta limiti ve koinsürans gibi iki temel husus ele alýnarak, Avrupa daki mudilere sunulan korumanýn kapsamý ele alýnacaktýr. Sigorta Limiti (level of cover) Sigorta limiti kavramý mudilerin paralarýný yatýrdýklarý bankanýn ödeme aczine düþmesi veya iflas etmesi durumunda ilgili kanuna göre bankadaki mevduat hesaplarýndan geri alabilecekleri azami miktarý ifade etmektedir. Mevduatlarýn bu þekilde korunmasý yalnýzca tüketicilerin korunmasý deðil ayný zamanda ÝT FR UK NL DK CZ SE HU FI PT PL SK MK CY ÝE DE SÝ BG AT RO LU ES GR BE LT LV EE finansal sistemin istikrarýnýn korunmasý amacýný da taþýr. Mevduatlarýn korunmamasý, bir bankanýn batmasý halinde mudilerin bankacýlýk sistemine olan güvenini toptan yok edebilir ve sistemik bir krize yol açabilir. Böylesi bir kriz kolaylýkla ülke sýnýrlarýný aþýp uluslararasý bir kimliðe de bürünebilir. Etkin bir korunma için sigorta limitinin mevduatlarýn büyük bir oranýnýn korunabileceði bir seviyede olmasý gerekir. Bu miktarý belirlerken dikkate alýnmasý gereken baþka bir nokta da ahlâki risktir. Buna sonra deðineceðiz. 94/19 Direktifi ile getirilen asgari limit her mudiinin toplam mevduatlarýnýn lik kýsmýdýr. Asgari veya azami, tüm üyelere ortak bir miktarýn þart koþulmamýþ olmasý uygulamada farklýlýklara yol açmýþtýr. Belçika, Lüksemburg ve Ýspanya daki mudiler lik bir koruma altýndayken bu miktar Ýtalya da dir. Þekil 1 de 27 AB ülkesindeki durum özetlenmektedir. Gri kolonlar sigorta limitini gösterirken beyaz kolonlar geri ödenebilir miktarý (payout limit) göstermektedir. Bu konuya bir sonraki baþlýkta deðineceðiz. 17 ülkenin den yukarý bir sigorta limiti olduðu, en yüksek miktarýn ile Ýtalya da olduðu ve 7 ülkede tam lik bir limit bulunduðu göze çarpmaktadýr. Geçiþ aþamasýný yaþamakta olan Baltýk Cumhuriyetleri Estonya, Letonya ve Payout limit Level of cover AB ülkelerinde her ülkenin en az bir tane mevduat sigortasý kurumu olmasý ve bankanýn batmasý durumunda kiþi baþýna EURO mevduatýn ödenmesini garanti etmesi kuralý getirilmiþ, ilgili alt düzenlemelerin ülkelerin kendi bankacýlýk sistem ve yasal yapýlarý çerçevesinde düzenlenmesi yolu tercih edilmiþtir. Bu makalede mevduat sigortacýlýðýnýn AB bölgesi içinde uygulamada nasýl farklýlaþtýðý ve bu farklýlaþmanýn sebep olduðu tartýþmalar ele alýnmýþtýr Þekil 1: AB üyesi ülkelerin 2007 yýlý itibarýyla uyguladýklarý sigorta ve geri ödeme limitleri 17

20 ÇEVÝRÝ Mevduat terimi, bir hesapta býrakýlan fonlardan veya normal bankacýlýk iþlemlerinden doðan geçici durumlardan sonuçlanan ve bir kredi kurumunun, geçerli kanuni ve akdi þartlar altýnda geri ödemesi gereken herhangi bir alacak bakiyesi veya bir kredi kurumu tarafýndan düzenlenen bir belge ile kanýtlanan herhangi bir borç anlamýna gelecektir. Litvanya da bu limitin in altýnda olduðu görülmektedir Ocak itibarýyla tüm üyelerin minimum seviyeye ulaþmasý öngörülmüþtür. Avrupa Komisyonu 2005 yýlýnda yayýnladýðý bir tebliðinde tüm ülkelere tek bir üst limitin dayatýlmasýnýn bu ülkelerdeki mudiler açýsýndan ayný derecede uyumlu bir korumayý getirmeyeceðini çünkü ülkelerin deðiþik ekonomik þartlarý bulunduðunu belirtmiþtir. Bu teblið ile asgari sigorta limitinde bir deðiþikliðin de ancak uzun vadede düþünülebileceði belirtilmiþtir. Koinsürans Sigorta limitine belli bir sýnýr getirmenin yaný sýra, mudilerdeki ahlâki riski azaltmanýn bir baþka yolu koinsürans uygulamasýdýr. Bu uygulamada üye devletin mevduat sigortacýsý, bir bankanýn batmasý durumunda mudiye yapýlacak geri ödeme miktarýnýn %10 una kadar olan kýsmýyla ilgili kayýp riskini mudiye yükleyebilmektedir. Böylece mudilerin herhangi bir bankaya paralarýný yatýrýrken o bankanýn risk durumunu araþtýrmalarý ve ona göre karar vermeleri amaçlanmaktadýr. Bu uygulamayý benimseyen ülkeler yukarýda þekil 1 de görülebilir. MEVDUAT TÝPLERÝ Bir mevduat koruma sisteminin uygun bir þekilde iþleyebilmesi için korunacak mevduat tiplerinin ne olduðu konusunda hiçbir þüphenin bulunmamasý gerekir. 94/19 Direktifinin 1/1 maddesinde mevduat þöyle tanýmlanmýþtýr: Mevduat terimi, bir hesapta býrakýlan fonlardan veya normal bankacýlýk iþlemlerinden doðan geçici durumlardan sonuçlanan ve bir kredi kurumunun, geçerli kanuni ve akdi þartlar altýnda geri ödemesi gereken herhangi bir alacak bakiyesi veya bir kredi kurumu tarafýndan düzenlenen bir belge ile kanýtlanan herhangi bir borç anlamýna gelecektir. Bu tanýmýn oldukça geniþ olduðu açýktýr. Direktif hem zorunlu hem de isteðe baðlý olarak koruma dýþýnda býrakýlacak belirli mevduat kategorilerini saymaktadýr. Bunun mevduat sigortacýsýnýn bankacýlýk sektörünün saðlýðýný deðerlendirme yeteneði ile iliþkisi vardýr. Direktifin 2. maddesi korunmayacak mevduatlarý (bankalar arasý mevduatlar, öz fonlar, kara para aklama faaliyetinden kaynaklanan mevduatlar gibi) açýkça saymaktadýr. Madde 7/2 ise mevduat sigortacýlarýnýn tercihine baðlý olarak garanti kapsamý dýþýnda tutulabilecek veya daha düþük seviyede sigortalanabilecek mevduat tiplerini belirtmektedir. Bunlara örnek olarak sigorta þirketlerine, merkezi ve yerel kamu kurumlarýna, kolektif yatýrým þirketlerine ve emeklilik fonlarýna ait olan mevduatlar gösterilebilir. Direktifin ekinde (ek 1) isteðe baðlý olarak koruma dýþýnda býrakýlabilecek mevduat tipleri detaylý olarak listelenmiþtir. Listedeki 14 kalemin 11 i 3 ülke dýþýnda Avrupa daki tüm mevduat sigortacýlarý tarafýndan koruma kapsamý dýþýnda býrakýlmýþtýr. Finlandiya, Ýsveç ve Danimarka koruma kapsamýný daha geniþ tutmayý tercih eden ülkelerdir. 1 FONLAMA MEKANÝZMALARI: Ex ante / Ex post? Mevduat sigortacýsý korunacak olan mevduatlarýn tanýmlanmasý konusunu hallettikten sonra, mevduatlarýn geri ödenmesi durumunda gerekecek olan fonlarý nasýl artýracaðýna karar vermelidir. 94/19 Direktifi bu konuda detaylý kurallar koymamaktadýr. Direktif yalnýzca sistemin finansmanýnýn bizzat kredi kuruluþlarýnca üstlenilmesi gerektiðini ve mevduat sigortacýsýnýn finansman 1EK I Madde 7 (2) de deðinilen, hariç tutulan kalemlerin listesi 1. 89/646/EEC sayýlý Direktifin 1(6)maddesinde tanýmlanan mali kurumlar tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 2. Sigorta teþebbüsleri tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 3. Hükümet ve merkezi idari makamlar tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 4. Ýl, bölgesel, yerel ve belediye makamlarý tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 5. Toplu yatýrým teþebbüsleri tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 6. Emekli aylýðý ve emeklilik fonlarý tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 7. Bir kredi kurumunun kendi yönetim kurulu üyeleri, müdürleri, þahsen sorumlu hissedarlarý, kredi kurumunun sermayesinin en az %5 ine sahip olanlar, kredi kurumunun muhasebe belgelerini kanunen denetlemekten sorumlu kiþiler ve ayný gruptaki diðer þirketlerde bulunan, benzer statüdeki mevduat sahipleri tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 8. Madde 7 de atýfta bulunulan mevduat sahiplerinin adýna hareket eden üçüncü kiþiler ve yakýn akrabalar tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 9. Ayný gruptaki diðer þirketler tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 10. Sahibinin adý belirtilmemiþ mevduatlar. 11. Mevduat sahibinin, ayný kredi kurumundan, bireysel esasa göre, kredi kurumunun mali durumunun kötüleþmesine yardýmcý olmuþ olan fiyatlar ve mali imtiyazlar aldýðý mevduatlar. 12. Ayný kredi kurumu tarafýndan düzenlenen, borçluluk ifade eden menkul kýymetler ve kredi kabullerinden ve emre yazýlý senetlerden doðan borçlar. 13. Aþaðýdaki para cinslerinden farklý (baþka) para cinsi ile ifade edilen mevduatlar: - Üye Devletlerin para cinsleri - ECU. 14. Belirli türdeki þirketlerin yýllýk hesaplarýna iliþkin Sözleþmenin 54 (3) (g) maddesine dayanan, 25 Temmuz 1978 tarihli, 78/660/EEC sayýlý Dördüncü Konsey Direktifinin 11. maddesi uyarýnca, kýsaltýlmýþ bilânço düzenlemelerine izin verilemeyecek kadar büyük olan þirketler tarafýndan yatýrýlan mevduatlar. 18

BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl:2 sayý:17 Nisan-Mayýs-Haziran 2008 SOYGUNU GÖRMEK ÝÇÝN PERDENÝN ARKASINA BAKALIM Ahmet ERTÜRK, Sayfa 3 te 1. ULUSLARARASI TÝCARET HUKUKU SEMPOZYUMU

Detaylı

BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl:4 sayý:21 NÝsan-Mayýs-Haziran 2009 YENÝ MEVDUAT SÝGORTACILIÐI DÝREKTÝFÝ Fatih DENÝZ, Sayfa 4 te EKONOMÝK BALONLAR ve ETKÝLERÝ Sayfa 27 de ÝFLAS

Detaylı

BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl:2 sayý:14 Temmuz-Aðustos-Eylül 2007 DÜNYA MEVDUAT SÝGORTACILARI ÝSTANBUL DA BULUÞTU Sayfa 3 te TÜRKÝYE DE MEVDUAT SÝGORTACILIÐI VE TMSF Sayfa

Detaylı

GENEL EKONOMÝK VERÝLER MERKEZÝ YÖNETÝM BORÇ VERÝLERÝ

GENEL EKONOMÝK VERÝLER MERKEZÝ YÖNETÝM BORÇ VERÝLERÝ BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl:2 sayý:15 Ekim-Kasým-Aralýk 2007 KATILIM BANKACILIÐINDA MEVDUAT SÝGORTA SÝSTEMÝ ve TÜRKÝYE ÖRNEÐÝ Sayfa 3 te MEVDUAT SÝGORTA REZERVÝNDE ÜLKE

Detaylı

BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl:7 sayý:29 Ocak - Þubat - Mart 2012 Dünya Mevduat Sigortacýlarýný TMSF de Aðýrlamaktan Dolayý Gururluyuz Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te BANKA DEÐERLEME

Detaylı

NDEK LER I. Finansal stikrarın Makroekonomik Unsurları II. Bankacılık Sektörü ve Di er Finansal Kurulu lar

NDEK LER I. Finansal stikrarın Makroekonomik Unsurları II. Bankacılık Sektörü ve Di er Finansal Kurulu lar İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... i İÇİNDEKİLER... iii TABLO LİSTESİ... v GRAFİK LİSTESİ... vii KUTU LİSTESİ... xiv KISALTMA LİSTESİ.... xvi GENEL DEĞERLENDİRME... xvii I. Finansal İstikrarın Makroekonomik Unsurları...

Detaylı

B Ý L Ý M S E L Y A Y I N O R G A N I TMSF yýl:6 sayý:26 Nisan - Mayýs - Haziran 2011 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU GLOBAL KRÝZ SONRASINDA DÜNYA DA VE TÜRKÝYE DE Þakir Ercan GÜL MEVDUAT SÝGORTACILIÐI,

Detaylı

ASYA KATILIM BANKASI A.Ş. 2015 YILI II. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU. Raporun Ait Olduğu Dönem : 01 Ocak 2015 30 Haziran 2015

ASYA KATILIM BANKASI A.Ş. 2015 YILI II. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU. Raporun Ait Olduğu Dönem : 01 Ocak 2015 30 Haziran 2015 ASYA KATILIM BANKASI A.Ş. 2015 YILI II. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 01 Ocak 2015 30 Haziran 2015 Bankanın Ticaret Unvanı Genel Müdürlük Adresi : Asya Katılım Bankası A.Ş. : Saray

Detaylı

BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl:3 sayý:19 Ekim-Kasým-Aralýk 2008 KRÝZÝN ÇÖZÜMÜ ANLAMAKTAN GEÇÝYOR Ahmet ERTÜRK, Sayfa 3 te FÝNANSAL SÝSTEMÝN ÝSTÝKRARI ve REEL KESÝME FON AKTARIMINDAKÝ

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI TABLO LİSTESİ

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI TABLO LİSTESİ TABLO LİSTESİ Tablo I.1. Ödemeler Dengesi (Milyar ABD doları) 6 Tablo I.2. Cari İşlemler Açığını Finanse Eden Taraflar (Milyar ABD doları) 7 Tablo I.3. Seçilmiş Ekonomilerde Cari İşlemler Dengesinin GSYİH

Detaylı

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU. Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) 340 22 00 Faks: (212) 288 53 35 www.tmsf.org.

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU. Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) 340 22 00 Faks: (212) 288 53 35 www.tmsf.org. TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) 340 22 00 Faks: (212) 288 53 35 www.tmsf.org.tr Proje Ekibi Proje Lideri: Ahmet MUTLU Hazýrlayanlar: Raf Temizliði

Detaylı

BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl:5 sayý:24 Ekim - Kasým - Aralýk 2010 KRÝZLERE YAKALANMADAN GELÝÞMEYÝ SÜRDÜRMEK Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te HUKUKÝ YÖNÜYLE MEVDUAT Çaðdaþ EKÝCÝ

Detaylı

ORTAK SORUMLULUK TMSF BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI SINIR ÖTESÝ BANKALARIN ÇÖZÜMLENMESÝNDE YEREL ALACAKLILARIN KORUNMASI SANAL PARA: BÝTCOÝN

ORTAK SORUMLULUK TMSF BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI SINIR ÖTESÝ BANKALARIN ÇÖZÜMLENMESÝNDE YEREL ALACAKLILARIN KORUNMASI SANAL PARA: BÝTCOÝN BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl: 9 sayý: 36 Ocak-Þubat-Mart 2014 ORTAK SORUMLULUK Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te MEVDUAT SÝGORTASI VE PÝYASA DÝSÝPLÝNÝ ÝLÝÞKÝSÝ ÇERÇEVESÝNDE TÜRKÝYE

Detaylı

Grafik I.1 Seçilmiş Ülkelerde Piyasa Güven Göstergeleri 1 Grafik I.2 Kredi İflas Takası Endeksleri 2 Grafik I.3 Gelişmiş Ülke Borsa Endeksleri 2

Grafik I.1 Seçilmiş Ülkelerde Piyasa Güven Göstergeleri 1 Grafik I.2 Kredi İflas Takası Endeksleri 2 Grafik I.3 Gelişmiş Ülke Borsa Endeksleri 2 GRAFİK LİSTESİ Grafik I.1 Seçilmiş Ülkelerde Piyasa Güven Göstergeleri 1 Grafik I.2 Kredi İflas Takası Endeksleri 2 Grafik I.3 Gelişmiş Ülke Borsa Endeksleri 2 Grafik I.4 Seçilmiş Gelişmekte Olan Ülkeler

Detaylı

VII PARA, BANKA VE MALÝ PÝYASALAR

VII PARA, BANKA VE MALÝ PÝYASALAR VII PARA, BANKA VE MALÝ PÝYASALAR 103 104 PARA, BANKA VE MALÝ PÝYASALAR A. GENEL DURUM 2002 yýlý baþýndan itibaren dalgalý kur rejimi altýnda nominal çýpa olarak para tabanýnýn ve örtük enflasyon hedeflemesinin

Detaylı

MEVDUATA GÜVENCE LÝMÝTÝ Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te

MEVDUATA GÜVENCE LÝMÝTÝ Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te B Ý L Ý M S E L Y A Y I N O R G A N I TMSF yýl: 8 sayý: 32 Ocak-Þubat-Mart 2013 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU MEVDUATA GÜVENCE LÝMÝTÝ Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te ÇÖZÜMLEME SÜRECÝNDE KREDÝ PORTFÖY DEÐERLEME

Detaylı

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU C EKÝM 2009 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) 340 22 00 Faks: (212) 288 53 35 www.tmsf.org.tr Proje Ekibi Proje Lideri:

Detaylı

Bankacılık sektörü. 2002-2008 Mart. Mayıs 2008

Bankacılık sektörü. 2002-2008 Mart. Mayıs 2008 Bankacılık sektörü 2002-2008 Mart Mayıs 2008 Sunumun içeriği I- Finansal sektörün büyüklüğü ve kamu ile ilişkisi II- Bankacılık sistemine ilişkin bilgiler III- Büyüme IV- Bilanço yapısında değişme V-Risk

Detaylı

Bankacılık sektörü. 2011 değerlendirmesi ve 2012 yılı beklentileri

Bankacılık sektörü. 2011 değerlendirmesi ve 2012 yılı beklentileri Bankacılık sektörü 2011 değerlendirmesi ve 2012 yılı beklentileri Şubat 2012 İçerik Bankacılık sektörünü etkileyen gelişmeler ve yansımalar 2012 yılına ilişkin beklentiler Gündemdeki başlıca konular 2

Detaylı

Uluslararası gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve Bankacılık sektörü. Ocak 2013

Uluslararası gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve Bankacılık sektörü. Ocak 2013 Uluslararası gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve Bankacılık sektörü Ocak 2013 Sunum Uluslararası piyasalardaki gelişmeler Türkiye ekonomisinin temel göstergeleri Bankacılık sektöründe gelişmeler Gündemdeki

Detaylı

Her. Pazar BRUNCH. #OlmasadaOlur. Düzenli destekte bulunmak için 0850 222 1863 ü arayabilirsiniz.

Her. Pazar BRUNCH. #OlmasadaOlur. Düzenli destekte bulunmak için 0850 222 1863 ü arayabilirsiniz. Her Pazar BRUNCH #OlmasadaOlur Düzenli destekte bulunmak için 0850 222 1863 ü arayabilirsiniz. www.darussafaka.org GÖSTERGELER Alaattin AKTAŞ l ala.aktas@gmail.com PROJEKSİYON CARİ DENGE: Cari işlemler

Detaylı

MEVDUAT SÝGORTA SÝSTEMÝNÝN GÖZDEN GEÇÝRÝLMESÝ

MEVDUAT SÝGORTA SÝSTEMÝNÝN GÖZDEN GEÇÝRÝLMESÝ BÝLÝMSEL YAYIN ORGANI TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TMSF yýl: 7 sayý: 31 Ekim-Kasým-Aralýk 2012 MEVDUAT SÝGORTA SÝSTEMÝNÝN GÖZDEN GEÇÝRÝLMESÝ Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te FONUN UYGULADIÐI TAKÝP HUKUKU

Detaylı

GRAFİK LİSTESİ. Grafik I.7.

GRAFİK LİSTESİ. Grafik I.7. GRAFİK LİSTESİ Grafik I.1. VIX Endeksi 1 Grafik I.2. itraxx Europe Crossover Endeksi 1 Grafik I.3. Gelişmiş Ülke Borsa Endeksleri 2 Grafik I.4. Seçilmiş Bazı Ülkelerde Büyüme Oranları 2 Grafik I.5. Seçilmiş

Detaylı

EKONOMÝDE GELÝÞMELER

EKONOMÝDE GELÝÞMELER 03 Þubat 2011 Perþembe Kemal AKAR Ýl Baþkan Yard. Ekonomi Ýþleri EKONOMÝDE GELÝÞMELER Kiþi Baþýna Milli Gelir 10 Bin Dolarý Aþtý Teþkilatýmýzýn Deðerli Mensuplarý, Kýymetli Yol Arkadaþlarým, Ak Parti bayraðýnýn

Detaylı

TABLO LİSTESİ. Sayfa No

TABLO LİSTESİ. Sayfa No TABLO LİSTESİ Sayfa No Tablo I.2.1 Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri... 1 Tablo I.2.2 Konsolide Kamu Sektörü Faiz Dışı Fazla Hedefleri ve Gerçekleşmeleri... 2 Tablo I.2.3 Kamu Kesimi Borçlanma Gereği

Detaylı

Riskleri. Dr. Cüneyt Sezgin. 28 Mayıs 2008

Riskleri. Dr. Cüneyt Sezgin. 28 Mayıs 2008 Bankacılık k Sektörü Riskleri Dr. Cüneyt Sezgin 28 Mayıs 28 GENEL GÖRÜNÜM VE TEHDİTLER Son dönemde yaşanan subprime mortgage krizi, yapısı, derinliği ve süresi yönünden en önemli ekonomik dalgalanmalardan

Detaylı

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE EKONOMİK VE FİNANSAL SİSTEM İKİNCİ ÜNİTE PARANIN ZAMAN DEĞERİ

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE EKONOMİK VE FİNANSAL SİSTEM İKİNCİ ÜNİTE PARANIN ZAMAN DEĞERİ İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE EKONOMİK VE FİNANSAL SİSTEM 1 13 1. EKONOMİK SİSTEM 2 2. FİNANSAL SİSTEM 5 3. FİNANSAL SİSTEMİN UNSURLARI 8 4. FİNANSAL PİYASALARIN YAPISI 9 4.1. Borç ve Öz Sermaye Yapısı 9 4.2.

Detaylı

SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI SN. DOÇ. DR. TURAN EROL UN

SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI SN. DOÇ. DR. TURAN EROL UN BAŞKANI SN. DOÇ. DR. TURAN EROL UN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ NAZİLLİ İİBF İKTİSAT BÖLÜMÜ VE AVRUPA ARAŞTIRMALAR MERKEZİ TARAFINDAN DÜZENLENEN GÜNCEL EKONOMİK SORUNLAR KONGRESİ NDE YAPACAĞI Açılış Konuşmasının

Detaylı

BANKA DIŞI FİNANS KESİMİNİN GELİŞİMİ VE GELECEĞİ DR. GÜRMAN TEVFİK KURUMSAL YATIRIMCI YÖNETİCİLERİ DERNEĞİ

BANKA DIŞI FİNANS KESİMİNİN GELİŞİMİ VE GELECEĞİ DR. GÜRMAN TEVFİK KURUMSAL YATIRIMCI YÖNETİCİLERİ DERNEĞİ BANKA DIŞI FİNANS KESİMİNİN GELİŞİMİ VE GELECEĞİ DR. GÜRMAN TEVFİK KURUMSAL YATIRIMCI YÖNETİCİLERİ DERNEĞİ SERMAYE PİYASASI KURUMU KONFERANSI 8 MAYIS 2003 1 FİNANSAL SİSTEMİN İŞLEVLERİ I Malların, hizmetlerin

Detaylı

B Ý L Ý M S E L Y A Y I N TMSF yýl:6 sayý:28 Ekim - Kasým - Aralýk 2011 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU O R G A N I TMSF VE FAALÝYETLERÝNÝN GENEL OLARAK DEÐERLENDÝRÝLMESÝ Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te 5237

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI GRAFİK LİSTESİ

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI GRAFİK LİSTESİ GRAFİK LİSTESİ Grafik I.1. VIX Endeksi 1 Grafik I.2. itraxx Europe Crossover Endeksi 1 Grafik I.3. Gelişmiş Ülke Döviz Kurları 2 Grafik I.4. ABD 10 Yıllık Devlet Tahvili Getirisi 2 Grafik I.5. Gelişmiş

Detaylı

GÖSTERGELER YABANCI HAREKETİ:

GÖSTERGELER YABANCI HAREKETİ: Alaattin AKTAŞ ala.aktas@gmail.com PROJEKSİYON YABANCI HAREKETİ: Piyasa oyuncuları gelişmeleri yorumlarken üç göstergeye bakıyor; döviz, faiz ve borsa. Döviz geriler, faiz düşer ve borsa çıkarsa, genellikle

Detaylı

Küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü. 21 Ocak 2015

Küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü. 21 Ocak 2015 Küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü 21 Ocak 2015 Sunum Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın ın değerlendirmesi Küresel ekonomi Türkiye ekonomisi Bankacılık sektörü 2 Değerlendirme

Detaylı

GÖSTERGELER ENFLASYON. Özel sektörün dış borcu rekor düzeyde (Milyon $) TÜFE nin ilk çeyrek-son üç çeyrek seyri (%)

GÖSTERGELER ENFLASYON. Özel sektörün dış borcu rekor düzeyde (Milyon $) TÜFE nin ilk çeyrek-son üç çeyrek seyri (%) Alaattin AKTAŞ ala.aktas@gmail.com GÖSTERGELER PROJEKSİYON 12,50 10,50 7,50 5,00 2,50 0,00 04 05 06 07 ENFLASYON Merkez Bankası nın 18 Mart taki Para Politikası Kurulu Toplantısı ndan sonra yapılan açıklamada,

Detaylı

II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI

II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI Türk mali sektörü 27 yılının ilk altı ayında büyümesini sürdürmüştür. Bu dönemde bankacılık sektörüne yabancı yatırımcı ilgisi de devam etmiştir. Grafik II.1. Mali Sektörün

Detaylı

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU C EKÝM 2009 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) 340 22 00 Faks: (212) 288 53 35 www.tmsf.org.tr Proje Ekibi Proje Lideri:

Detaylı

BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ

BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ BİLGİ YÖNETİMİ DAİRESİ EKİM 2011 25 Görüş ve Önerileriniz İçin: E-posta: beklentianketi@bddk.org.tr Tel: (312)

Detaylı

Basel II ve III nedir Basel II ve Türk Eximbank Semineri 2013

Basel II ve III nedir Basel II ve Türk Eximbank Semineri 2013 Basel II ve III nedir Basel II ve Türk Eximbank Semineri 2013 Basel II ve Türk Eximbank Semineri 2013 İçerik 1. Basel uzlaşısı Basel ve tarihçesi Basel II kapsamı Basel III ün getirdiği yenilikler 2. Basel

Detaylı

ING EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A. TANITICI BİLGİLER

ING EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A. TANITICI BİLGİLER ING EMEKLİLİK A.Ş. A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka arz tarihi: 27 Ekim 2003 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Fonun Yatırım Amacı Portföy Yöneticileri Fon

Detaylı

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU C EKÝM 2009 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) 340 22 00 Faks: (212) 288 53 35 www.tmsf.org.tr Proje Ekibi Proje Lideri:

Detaylı

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2010 YILI 9 AYLIK FAALİYET RAPORU

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2010 YILI 9 AYLIK FAALİYET RAPORU GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2010 YILI 9 AYLIK FAALİYET RAPORU 1.- Ekonominin Genel durumu ABD ekonomisindeki büyümenin ikinci çeyrekte %1.7 olarak

Detaylı

B Ý L Ý M S E L Y A Y I N O R G A N I TMSF yýl:6 sayý:27 Temmuz - Aðustos - Eylül 2011 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU FÝNANS SEKTÖRÜNDE DÜZENLEME VE REFORM Þakir Ercan GÜL, Sayfa 3 te 6100 SAYILI HUKUK

Detaylı

Grafik I.3. ABD Enflasyon, İşsizlik ve Fed Bilanço Büyüklüğü Değişiminin Gelişimi 2

Grafik I.3. ABD Enflasyon, İşsizlik ve Fed Bilanço Büyüklüğü Değişiminin Gelişimi 2 GRAFİK LİSTESİ Grafik I.1. Seçilmiş Ülkelerde Yıllık Büyüme Oranları 1 Grafik I.2. 2012 Yılı için Yapılan Büyüme Tahminleri 1 Grafik I.3. ABD Enflasyon, İşsizlik ve Fed Bilanço Büyüklüğü Değişiminin Gelişimi

Detaylı

Abdullah Önder ÖZKUL 15.01.2012 Diyarbakır

Abdullah Önder ÖZKUL 15.01.2012 Diyarbakır TRC2 BÖLGESİ (DİYARBAKIR-ŞANLIURFA) KREDİ VE MEVDUAT POZİSYONLARI RAPORU Abdullah Önder ÖZKUL 15.1.212 İÇİNDEKİLER 1. TRC 2 BÖLGESİ (DİYARBAKIR VE ŞANLIURFA)NAKDİ KREDİ DURUMU... 2 2. TRC 2 BÖLGESİ (DİYARBAKIR

Detaylı

HAFTALIK BÜLTEN 12 EKİM 2015 16 EKİM 2015

HAFTALIK BÜLTEN 12 EKİM 2015 16 EKİM 2015 12 EKİM 2015 16 EKİM 2015 HAFTANIN ÖZETİ Küresel piyasalarda bu hafta ABD den gelen olumsuz veriler sonucu Fed faiz artırımı beklentisinin ötelenmesi ile Çin verileri etkili oldu. Fed in uzun süredir piyasada

Detaylı

ASYA KATILIM BANKASI A.Ş. 2015 YILI I. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU. Raporun Ait Olduğu Dönem : 01 Ocak 2015 31 Mart 2015

ASYA KATILIM BANKASI A.Ş. 2015 YILI I. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU. Raporun Ait Olduğu Dönem : 01 Ocak 2015 31 Mart 2015 ASYA KATILIM BANKASI A.Ş. 2015 YILI I. ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 01 Ocak 2015 31 Mart 2015 Bankanın Ticaret Unvanı Genel Müdürlük Adresi : Asya Katılım Bankası A.Ş. : Saray Mah.Dr.

Detaylı

İSLAM KALKINMA BANKASI SERMAYE PİYASASI KURULU ORTAK KONFERANSI

İSLAM KALKINMA BANKASI SERMAYE PİYASASI KURULU ORTAK KONFERANSI İSLAM KALKINMA BANKASI SERMAYE PİYASASI KURULU ORTAK KONFERANSI DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın Başbakan Yardımcım, Sayın Hazine Müsteşarım, Yurt dışından gerek

Detaylı

30/12/2005 tarihli Bilanço (YTL)

30/12/2005 tarihli Bilanço (YTL) 01/01/2005 31/12/2005 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI (EUROBOND) EMEKLİLİK YATIRIM FONU 12 AYLIK RAPORU BU RAPOR EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ KAMUYU

Detaylı

SEDEFED REKABET KONGRESİ Büyüme Dinamikleri Üzerine Bir Tartışma

SEDEFED REKABET KONGRESİ Büyüme Dinamikleri Üzerine Bir Tartışma SEDEFED REKABET KONGRESİ Büyüme Dinamikleri Üzerine Bir Tartışma Panel: Özel Sektörün Büyümeye Yaklaşımı, Şirketler Kesiminden Uygulama Örnekleri İstanbul 8 Kasım 2007 Ülkemiz son 5 yılda hızlı bir büyüme

Detaylı

TEB HOLDİNG A.Ş. 2013 YILI 2. ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU

TEB HOLDİNG A.Ş. 2013 YILI 2. ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU TEB HOLDİNG A.Ş. 2013 YILI 2. ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2013 30.06.2013 Şirketin Ticaret Unvanı : TEB Holding A.Ş. Şirketin Ticaret Sicil Numarası : 176711 Genel

Detaylı

ISLAMIC FINANCE NEWS ROADSHOW 2013-TURKEY

ISLAMIC FINANCE NEWS ROADSHOW 2013-TURKEY ISLAMIC FINANCE NEWS ROADSHOW 2013-TURKEY 3 EYLÜL 2013 DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Değerli konuklar, yurtdışından gelen değerli misafirlerimiz, finans sektörünün kıymetli

Detaylı

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU

TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU C EKÝM 2009 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) 340 22 00 Faks: (212) 288 53 35 www.tmsf.org.tr Proje Ekibi Proje Lideri:

Detaylı

İÇİNDEKİLER. B. Basel-II ye Geçişe İlişkin Yol Haritası Konu Bazında. D. Basel-II ye Geçişe İlişkin Yol Haritası Kapsamında Üretilecek Ürünler

İÇİNDEKİLER. B. Basel-II ye Geçişe İlişkin Yol Haritası Konu Bazında. D. Basel-II ye Geçişe İlişkin Yol Haritası Kapsamında Üretilecek Ürünler BASEL-II YE GEÇİŞE İLİŞKİN YOL HARİTASI (TASLAK) (30/05/2005) İÇİNDEKİLER A. ye Geçişe İlişkin Yol Haritası B. ye Geçişe İlişkin Yol Haritası Konu Bazında C. Açıklayıcı Dokümanlar 1. Yol Haritaları 2.

Detaylı

Cari açıktan fazla döviz geldi, on yılda 68 milyar Merkez Bankası rezervine eklendi (Milyon $)

Cari açıktan fazla döviz geldi, on yılda 68 milyar Merkez Bankası rezervine eklendi (Milyon $) Alaattin AKTAŞ ala.aktas@gmail.com GÖSTERGELER PROJEKSİYON CARİ AÇIK: TÜİK geçen ay 2003-2012 dönemini kapsayan son on yılın turizm gelirlerini revize etti, Merkez Bankası da turizmdeki bu revizyondan

Detaylı

Finansal Bilgiler (milyon TL)

Finansal Bilgiler (milyon TL) Finansal Bilgiler (milyon TL) 2011 2012 2013 2014 1Ç15 2Ç15 Yılbaşından bu yana Çeyreksel Aktifler 17.190 21.390 27.785 13.680 11.967 10.633-22% -11% Krediler+Finansal Kiralama 13.452 16.307 21.257 9.407

Detaylı

HAFTALIK BÜLTEN 6 EKİM 10 EKİM 2014

HAFTALIK BÜLTEN 6 EKİM 10 EKİM 2014 6 EKİM 10 EKİM 2014 HAFTANIN ÖZETİ Geçtiğimiz hafta piyasalarda küresel ekonomik büyümenin yavaşladığı endişesiyle satış havası hakimdi. Euro bölgesinde özellikle Almanya tarafından açıklanan verilerin

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI İstanbul Ekonomi ve Finans Konferansı Dr. İbrahim Turhan Başkan Yardımcısı 20 Mayıs 2011 İstanbul 1 Sunum Planı I. 2008 Krizi ve Değişen Finansal Merkez Algısı II. III.

Detaylı

Genel Görünüm. Faiz Oranları Gelişmeleri. Fiyat Gelişmeleri AĞUSTOS 2010

Genel Görünüm. Faiz Oranları Gelişmeleri. Fiyat Gelişmeleri AĞUSTOS 2010 AĞUSTOS 2010 Genel Görünüm Faiz Oranları Gelişmeleri Para Politikası Kurulu(PPK) nun 19 Ağustos 2010 tarihinde yaptığı toplantıda Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo Ters

Detaylı

Seçilmiş Haftalık Veriler* 31 Temmuz 2015

Seçilmiş Haftalık Veriler* 31 Temmuz 2015 Seçilmiş Haftalık Veriler* 31 Temmuz 215 Sermaye Piyasaları ve Makro Ekonomik Araştırmalar *BDDK ve TCMB nin 24 Temmuz 215 haftasına ait haftalık istatistiklerinden derlenmiştir. Jun-9 Nov-9 Apr-1 Sep-1

Detaylı

BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ 31 MART 2015 ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU

BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ 31 MART 2015 ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ 31 MART 2015 ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2015 31.03.2015 Bankanın Ticaret Ünvanı : Bankpozitif Kredi ve Kalkınma

Detaylı

GENEL DEĞERLENDİRME TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

GENEL DEĞERLENDİRME TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI GENEL DEĞERLENDİRME Küresel kriz sonrası özellikle gelişmiş ülkelerde iktisadi faaliyeti iyileştirmeye yönelik alınan tedbirler sonucunda küresel iktisadi koşulların bir önceki Rapor dönemine kıyasla olumlu

Detaylı

İHRACATIN FİNANSMANI METİN TABALU / TİM GENEL SEKRETER YARDIMCISI

İHRACATIN FİNANSMANI METİN TABALU / TİM GENEL SEKRETER YARDIMCISI 1 İHRACATIN FİNANSMANI METİN TABALU / TİM GENEL SEKRETER YARDIMCISI 4 EKİM 2013 2004-1 2004-4 2005-3 2006-2 2007-1 2007-4 2008-3 2009-2 2010-1 2010-4 2011-3 2012-2 2013-1 TÜRKİYE DE GSYH İTHALAT İLİŞKİSİ

Detaylı

BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ

BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ BİLGİ YÖNETİMİ DAİRESİ OCAK 2011 22 Görüş ve Önerileriniz İçin: E-posta: beklentianketi@bddk.org.tr Tel: (312)

Detaylı

TCMB O/N Faiz Oranları (% ) 70.0% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0%

TCMB O/N Faiz Oranları (% ) 70.0% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0% 0.0% GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2006 YILI İLK 6 AYLIK FAALİYET RAPORU 1.- Ekonominin Genel durumu 2002 yılında başta ABD olmak üzere gelişmiş ülkelerde başlayan

Detaylı

Grafik I.1.1 Küresel ve Gelişmiş Ülkelerde Büyüme Oranları... 5. Grafik I.1.2 İmalat Sanayi PMI Endeksleri... 6

Grafik I.1.1 Küresel ve Gelişmiş Ülkelerde Büyüme Oranları... 5. Grafik I.1.2 İmalat Sanayi PMI Endeksleri... 6 Grafikler I. Finansal İstikrarı Etkileyen Uluslararası ve Ulusal Gelişmeler I.1. Uluslararası Gelişmeler Grafik I.1.1 Küresel ve Gelişmiş Ülkelerde Büyüme Oranları... 5 Grafik I.1.2 İmalat Sanayi PMI Endeksleri...

Detaylı

Endi eli yimserlik Kamuoyu Beklentilerinde Pozitif Trend Devam Ediyor Genel Seçim Sürecine AKP Önde Giriyor, CHP Takipte de Bahar Havasý Türkiye nin LoveMarklarý Arçelik-Adidas-Nokia-LCWaikiki-Beko Türkiye

Detaylı

Genel Görünüm OCAK 2010. Faiz Oranları Gelişmeleri

Genel Görünüm OCAK 2010. Faiz Oranları Gelişmeleri OCAK 2010 Genel Görünüm Faiz Oranları Gelişmeleri Para Politikası Kurulu(PPK) nun 14 Ocak 2010 tarihinde yaptığı toplantıda Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo Ters Repo

Detaylı

TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ 1. OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISI. 8 Temmuz 2014 DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ

TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ 1. OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISI. 8 Temmuz 2014 DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ 1. OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISI 8 Temmuz 2014 DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın Başbakan Yardımcım, Çok kıymetli BDDK Başkanım,

Detaylı

01/01/2007 30/09/2007 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 9 AYLIK RAPORU

01/01/2007 30/09/2007 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 9 AYLIK RAPORU 01/01/2007 30/09/2007 DÖNEMİNE İLİŞKİN GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 9 AYLIK RAPORU BU RAPOR EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ KAMUYU AYDINLATMA AMACIYLA DÜZENLENEN

Detaylı

Haftalık Para ve Banka İstatistikleri ne İlişkin Yöntemsel Açıklama

Haftalık Para ve Banka İstatistikleri ne İlişkin Yöntemsel Açıklama Haftalık Para ve Banka İstatistikleri ne İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Parasal ve Finansal Veriler Müdürlüğü İçindekiler I- Tanım... 3 II- Amaç... 3 III- Yöntem... 3 IV- Yayımlama

Detaylı

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası 2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde

Detaylı

Editörler Yrd.Doç.Dr. İsmail Yıldırım & Öznur Koncagül BANKACILIĞA GİRİŞ

Editörler Yrd.Doç.Dr. İsmail Yıldırım & Öznur Koncagül BANKACILIĞA GİRİŞ Editörler Yrd.Doç.Dr. İsmail Yıldırım & Öznur Koncagül BANKACILIĞA GİRİŞ Yazarlar Yrd.Doç.Dr. İsmail Yıldırım Hale Akın Hilal İlgin Uyar Rabia Köseoğlu Sema Poyraz Can Semra Demir Gülbahar Serdar Erdoğan

Detaylı

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 01.01.2015 30.06.2015 DÖNEMİ ALTI AYLIK RAPORU

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 01.01.2015 30.06.2015 DÖNEMİ ALTI AYLIK RAPORU CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 01.01.2015 30.06.2015 DÖNEMİ ALTI AYLIK RAPORU Bu rapor Cigna Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek Emeklilik

Detaylı

Rakamlarla 2011'de Türkiye Ekonomisi

Rakamlarla 2011'de Türkiye Ekonomisi On5yirmi5.com Rakamlarla 2011'de Türkiye Ekonomisi Avro bölgesindeki ülkelerde derinleşmekte olan kamu borç krizine rağmen 2011, Türkiye ekonomisinin yüksek büyüme hızı yakaladığı bir yıl oldu. Yayın Tarihi

Detaylı

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2007 YILI 12 AYLIK FAALİYET RAPORU

GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2007 YILI 12 AYLIK FAALİYET RAPORU GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2007 YILI 12 AYLIK FAALİYET RAPORU 1.- Ekonominin Genel durumu ABD de başlayan ve ardından tüm gelişmiş ülke piyasalarına

Detaylı

Ulusal Finans Sempozyumu Dr. İbrahim M. Turhan Başkan Yardımcısı

Ulusal Finans Sempozyumu Dr. İbrahim M. Turhan Başkan Yardımcısı Ulusal Finans Sempozyumu Dr. İbrahim M. Turhan Başkan Yardımcısı 13 Ekim 2011 Malatya KÜRESEL KRİZ ORTAMINA NASIL GELİNDİ? Net Bugünkü Değer Yöntemi Varlık fiyatlarının indirgenmiş nakit akımları (Net

Detaylı

ING EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A. TANITICI BİLGİLER

ING EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A. TANITICI BİLGİLER ING EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU NA AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka arz tarihi: 2 Haziran 2008 31

Detaylı

EÐÝTÝMCÝ: Ayrýntýlý Bilgi Ýçin Eðitimlerin Üzerini Týklayýnýz. RiskTürk Aktif - Pasif Yönetimi 11-12 Þubat 2009 Teknopark Maslak/ÝSTANBUL RiskTürk Piyasa Riski 18-19 Þubat 2009 Teknopark Maslak/ÝSTANBUL

Detaylı

DEVLET BAKANI VE BAŞBAKAN YARDIMCISI SN. ABDULLATİF ŞENER İN BASEL-II YE GEÇİŞE İLİŞKİN KONUŞMA METNİ. Değerli Basın Mensupları ve Konuklar;

DEVLET BAKANI VE BAŞBAKAN YARDIMCISI SN. ABDULLATİF ŞENER İN BASEL-II YE GEÇİŞE İLİŞKİN KONUŞMA METNİ. Değerli Basın Mensupları ve Konuklar; DEVLET BAKANI VE BAŞBAKAN YARDIMCISI SN. ABDULLATİF ŞENER İN BASEL-II YE GEÇİŞE İLİŞKİN KONUŞMA METNİ Değerli Basın Mensupları ve Konuklar; Teknolojik gelişmeler ve liberalleşmelerin etkisiyle, mali kurumlar

Detaylı

BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ 31 MART 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU

BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ 31 MART 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ 31 MART 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2015 31.03.2015 Bankanın Ticaret Ünvanı Genel Müdürlük Adresi : Bankpozitif

Detaylı

TÜRKĐYE CUMHURĐYET MERKEZ BANKASI

TÜRKĐYE CUMHURĐYET MERKEZ BANKASI TÜRKĐYE CUMHURĐYET MERKEZ BANKASI Türkiye Ekonomisi ve Para Politikası Uygulamaları Durmuş YILMAZ Başkan 12 Ocak 2011 1 Sunum Planı I. Küresel Görünüm II. Türkiye Ekonomisi III. Para Politikası Gelişmeleri

Detaylı

PİYASA HAREKETLERİ. Faiz Oranları(%) 21 Temmuz 2011 23 Haziran 2011

PİYASA HAREKETLERİ. Faiz Oranları(%) 21 Temmuz 2011 23 Haziran 2011 TEMMUZ 2011 PİYASA HAREKETLERİ PARA PİYASASI Faiz Oranı Gelişmeleri Faiz Oranları(%) 21 Temmuz 2011 23 Haziran 2011 Borçlanma 1,50 1,50 Borç verme 9,00 9,00 Politika faizi 6,25 6,25 Fiyat Gelişmeleri Temmuz

Detaylı

Ekonomide ve Bankacılık Sektöründe Gelişmeler, Beklentiler. Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı

Ekonomide ve Bankacılık Sektöründe Gelişmeler, Beklentiler. Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı Ekonomide ve Bankacılık Sektöründe Gelişmeler, Beklentiler Hüseyin Aydın Yönetim Kurulu Başkanı 12 Mayıs 2017 2016: zorlukların ve belirsizliklerin yüksek olduğu bir yıl yaşandı Dış ve iç şoklar üst üste

Detaylı

ADABANK A.Ş. HAZİRAN - 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU

ADABANK A.Ş. HAZİRAN - 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU v ADABANK A.Ş. HAZİRAN - 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU 1. İletişim bilgileri Bankanın Yönetim Merkezinin Adresi : Büyükdere Caddesi Rumelihan No:40, Kat: 2 34394 Mecidiyeköy-İstanbul Bankanın Telefon

Detaylı

Genel Görünüm. Faiz Oranları Gelişmeleri. Fiyat Gelişmeleri EYLÜL 2010

Genel Görünüm. Faiz Oranları Gelişmeleri. Fiyat Gelişmeleri EYLÜL 2010 EYLÜL 2010 Genel Görünüm Faiz Oranları Gelişmeleri Para Politikası Kurulu(PPK) nun 16 Eylül 2010 tarihinde yaptığı toplantıda Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo Ters

Detaylı

BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ

BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ BANKPOZİTİF KREDİ VE KALKINMA BANKASI ANONİM ŞİRKETİ 31 Mart 2009 ARA DÖNEM KONSOLİDE FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2009 31.03.2009 Bankanın Ticaret Ünvanı : Bankpozitif Kredi ve Kalkınma

Detaylı

TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE GELECEĞİ

TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE GELECEĞİ TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE GELECEĞİ BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU YENİ MEVDUAT SİGORTA SİSTEMİ ÖNERİSİ BANKA BİRLEŞME VE DEVİRLERİ Dr. Mehmet GÜNAL Ankara, Haziran 2001 ÖNSÖZ Türkiye

Detaylı

5.21% -11.0% 25.2% 10.8% % Eylül 18 Ağustos 18 Eylül 18 Ekim 18 AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ ÖZET GÖSTERGELER. Piyasalar

5.21% -11.0% 25.2% 10.8% % Eylül 18 Ağustos 18 Eylül 18 Ekim 18 AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ ÖZET GÖSTERGELER. Piyasalar ÖZET GÖSTERGELER Piyasalar USD/TRY 5.50 Altın (USD) 1,225 Ekim 18 EUR/TRY 6.24 Petrol (Brent) 76.2 BİST - 100 90,201 Gösterge Faiz 24.4 Büyüme Sanayi Üretimi Enflasyon İşsizlik 5.21% -11.0% 25.2% 10.8%

Detaylı

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A

CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ Halka Arz Tarihi : 26/03/2012

Detaylı

Esentepe Mah. Ali Kaya Sok. Polat Plaza A Blok No: 1A/52 Kat 4 Şişli / İstanbul Tel: (0212) 315 10 00

Esentepe Mah. Ali Kaya Sok. Polat Plaza A Blok No: 1A/52 Kat 4 Şişli / İstanbul Tel: (0212) 315 10 00 GÜNLÜK EKONOMİ TAKVİMİ SAAT ÜLKE VERİ ÖNEM BEKLENEN ÖNCEKİ 09:00 EUR Almanya İhracatları (Aylık) (Nis) AZ -0,6% 1,9% 09:00 EUR Almanya İthalatları (Aylık) (Nis) AZ 1,2% -2,3% 09:00 EUR Almanya Ticaret

Detaylı

Şekerbank T.A.Ş. 2008 Yılı 1. Çeyrek Faaliyet Raporu

Şekerbank T.A.Ş. 2008 Yılı 1. Çeyrek Faaliyet Raporu 2008 Yılı 1. Çeyrek Faaliyet Raporu ŞEKERBANK 2008 YILI 1.ÇEYREK FAALİYET RAPORU GENEL BİLGİLER Banka nın Kuruluş Tarihi, Başlangıç Statüsü, Anılan Statüde Meydana Gelen Değişiklikleri İhtiva Eden Bankanın

Detaylı

ADABANK A.Ş. EYLÜL - 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU

ADABANK A.Ş. EYLÜL - 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU v ADABANK A.Ş. EYLÜL - 2015 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU 1. İletişim bilgileri Bankanın Yönetim Merkezinin Adresi : Büyükdere Caddesi Rumelihan No:40, Kat: 2 34394 Mecidiyeköy-İstanbul Bankanın Telefon ve

Detaylı

HAFTALIK BÜLTEN 6 TEMMUZ 2015 10 TEMMUZ 2015

HAFTALIK BÜLTEN 6 TEMMUZ 2015 10 TEMMUZ 2015 6 TEMMUZ 2015 10 TEMMUZ 2015 HAFTANIN ÖZETİ Geçtiğimiz hafta küresel piyasalar Yunanistan referandumundan çıkan hayır oyu sonrası yaşanacak gelişmeleri takip etti. Avrupa daki gelişmelere, Çin de önüne

Detaylı

Bankacılık sektörü 2010 Ocak-Eylül dönemindeki gelişmeler. Ekim 2010

Bankacılık sektörü 2010 Ocak-Eylül dönemindeki gelişmeler. Ekim 2010 Bankacılık sektörü 2010 Ocak-Eylül dönemindeki gelişmeler Ekim 2010 Bu çalışma, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yayımlanan günlük veriler baz alınarak yapılmaktadır. Çalışmanın amacı,

Detaylı

BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN GRUPLAR VE SEKTÖR BAZINDA BĐLANÇOSU TMSF DAHĐL

BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN GRUPLAR VE SEKTÖR BAZINDA BĐLANÇOSU TMSF DAHĐL Page 1 of 14 BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN GRUPLAR VE SEKTÖR BAZINDA BĐLANÇOSU (KESĐNLEŞMEMĐŞ GEÇĐCĐ VERĐLERDĐR.) ARALIK 2003 TMSF DAHĐL BANKACILIK SEKTÖRÜ (MĐLYAR TL) TP YP TOPLAM 1 Nakit Değerler 1.005.795 1.024.966

Detaylı

2015 DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 7 Ocak 2016. VİOP ta Risk Yönetimi 14.03.2016 1

2015 DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 7 Ocak 2016. VİOP ta Risk Yönetimi 14.03.2016 1 2015 DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 7 Ocak 2016 VİOP ta Risk Yönetimi 14.03.2016 1 İÇERİK İhracatçı Eğilim Araştırması Tespitler - Q4 VİOP ta işlem gören Döviz Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri Vadeli işlem

Detaylı

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN KAMU ALTYAPI YATIRIMLARININ SERMAYE PİYASALARI ARACILIĞIYLA FİNANSMANI KONULU

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN KAMU ALTYAPI YATIRIMLARININ SERMAYE PİYASALARI ARACILIĞIYLA FİNANSMANI KONULU SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN KAMU ALTYAPI YATIRIMLARININ SERMAYE PİYASALARI ARACILIĞIYLA FİNANSMANI KONULU SPK 7. ARAMA KONFERANSI NDA YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 ARALIK

Detaylı

ARAP TÜRK BANKASI A.Ş. ve Konsolidasyona Tabi Bağlı Ortaklığı

ARAP TÜRK BANKASI A.Ş. ve Konsolidasyona Tabi Bağlı Ortaklığı ARAP TÜRK BANKASI A.Ş. ve Konsolidasyona Tabi Bağlı Ortaklığı 1 OCAK 30 HAZİRAN 2014 KONSOLİDE ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 30 Haziran 2014 Bankanın Ticaret Unvanı : Arap Türk Bankası

Detaylı

http://acikogretimx.com

http://acikogretimx.com 2009 S 4421- SERMYE PiYSSı VE FiNNSL KURUMLR 1. Birikim açığı olan ekonomik birimlerle birikim fazlalığı olan ekonomik birimlerin karşılaştığı ve finansal varlıkların alınıp satıldığı piyasalara ne ad

Detaylı

TEKSTİL BANKASI A.Ş.

TEKSTİL BANKASI A.Ş. TEKSTİL BANKASI A.Ş. 2015 YILI III. DÖNEM KONSOLİDE OLMAYAN FAALİYET RAPORU Raporun Ait Olduğu Dönem : 01.01.2015-30.09.2015 Bankanın Ticaret Unvanı : Tekstil Bankası A.Ş. Genel Müdürlük Adresi : Maslak

Detaylı