değişime açik olun 1 SMMM YETERLİLİK MALİYET / ORTAK ÜRÜNLER

Transkript

1 1. X işletmesi Temmuz 2012 döneminde üreticiden TL ye satın aldığı kg sütün kremasını çekmek için TL gider yapmış ve sonuçta kg kremasız (az yağlı) süt ile 400 kg krema elde etmiştir. Kremasız süt için TL değerinde ek işlem yapılarak, satış değeri 10 TL/kg. olan kg peynir elde edilmiştir. Aynı şekilde kremalı süt içinde 500 TL ek gidere katlanılarak, satış değeri 15 TL/kg olan 200 kg tereyağı elde edilmiştir. 1 İstenen: Hesaplamaları da göstererek işletmenin Temmuz ayına ilişkin, a. Mamuller için yapılan toplam gider tutarını ve toplam ortak gider tutarını hesaplayınız. b. Peynir ve Tereyağına ilişkin birim maliyetleri Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemine göre hesaplayınız.. CEVAP(1) 1 H. Kamil BÜYÜKMİRZA; Maliyet ve Yönetim Muhasebesi s. 305 değişime açik olun 1

2 2. Bir işletme X ve Y adlı ortak ürün niteliğinde iki mamul üretmektedir. Bu iki mamul belli bir noktaya kadar aynı üretim hattında birlikte üretilmektedir. Ayrılma noktasından sonra ise mamullerin tamamlanması için ek işlemler yapılmaktadır. İşletme 2012 Temmuz ayında adet X mamulü ve adet Y mamulü üretmiştir. X mamulünün satış fiyatı 110 TL/adet, Y mamulünün satış fiyatı ise 145 TL/adettir. İşletme ayrılma noktasından sonra; X mamulü için TL ve Y mamulü için de TL ek gider yapmıştır. Fiziksel miktarlara göre dağıtım yöntemi kullanılarak tespit edilen birim maliyetler (ek giderler dahil); X mamulü için 80 TL/adet ve Y mamulü için ise 85 TL/adettir. 2 İstenen: Hesaplamaları da göstererek işletmenin Temmuz ayına ilişkin, a. Mamuller için yapılan toplam gider tutarını ve toplam ortak gider tutarını hesaplayınız. b. X ve Y mamullerinin birim maliyetlerini Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemine göre hesaplayınız. CEVAP(2) değişime açik olun 2

3 2 SMMM Yeterlilik Sınavı; 15 Temmuz 2012 değişime açik olun 3

4 3. BALIKSAŞ A.Ş. hamsi balığını pişirme, presleme ve öğütme işlemlerinden geçirerek, balık unu ve balık yağı elde etmektedir. Pişirme ve presleme işlemleri sonucu, üretime alınan hamsi miktarının %16 sı kadar balık püresi, %4 ü kadar da balık yağı ortaya çıkmakta; kalan %80 ise kısmen buharlaşmakta yada atık su olarak denize dökülmektedir. Preslemeden çıkan yağ tanklara doldurulmakta ve yağ rafinerilerine 2,00 TL/kg fiyatla satılmaktadır. Balık püresi ise öğütme işlemine tabi tutularak un haline dönüştürüldükten sonra çuvallara doldurulmakta ve 1,50 TL/kg fiyatla yem fabrikalarına satılmaktadır. Tüm satışlar fabrika teslimidir. (Yağda teslimat tanklardan ara hortumu yardımıyla alım için gelmiş tankere boşaltılarak yapılmaktadır.) Hamsilerin bozulma özelliğinden dolayı, üretim her gün gelen hamsi miktarına göre ve bir sonraki güne yarı mamul kalmayacak şekilde yürütülmektedir. Şirketin Ocak ayı üretimi ton balık unu ve 400 ton balık yağıdır. Aynı aya ilişkin üretim giderleri ise aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir; 3 Pişirme Presleme Öğütleme Ambalaj Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri Toplam Maliyet İstenen: Hesaplamaları da göstererek işletmenin Temmuz ayına ilişkin, a. Fiziksel miktarlara göre dağıtım yöntemi kullanılarak birim maliyetleri hesaplayınız. b. Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemini kullanarak birim maliyetleri hesaplayınız. CEVAP(3) değişime açik olun 4

5 3 H. Kamil BÜYÜKMİRZA; Maliyet ve Yönetim Muhasebesi s. 316 değişime açik olun 5

6 4. KUZEYSAN A.Ş. de aynı hammadde, aynı işlemlerden geçirilerek, aynı anda A, B ve C mamulleri elde edilmektedir. Bu üç mamulün toplam satış değeri içerisinde %10 dan fazla yer tutan değerdeki mamul veya mamuller ana ya da birleşik mamul, %10 dan düşük değerdeki mamul veya mamuller ise yan mamul kabul edilmektedir. Birleşik mamul maliyetlendirmesinde Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemi, yan mamul maliyetlendirilmesinde ise Net Satış Değerinin Ana Mamul Üretim Maliyetinden İndirilmesi yöntemi uygulanmaktadır. Aralık ayında TL tutarında birleşik gider yapılmış olan bu işletmede maliyet saptama için gerekli diğer bilgiler şöyledir; 4 Üretim Miktarı Birim Satış Fiyatı Tamamlayıcı Ek Giderler A 100 kg 500 TL/kg TL B 50 kg 200 TL/kg C 200 kg 400 TL/kg TL İstenen: Hesaplamaları da göstererek işletmenin Temmuz ayına ilişkin, c. Fiziksel miktarlara göre dağıtım yöntemi kullanılarak birim maliyetleri hesaplayınız. d. Net Satış Değerleri Oranında Dağıtım yöntemini kullanarak birim maliyetleri hesaplayınız. CEVAP(4) değişime açik olun 6

7 4 H. Kamil BÜYÜKMİRZA; Maliyet ve Yönetim Muhasebesi s. 317 değişime açik olun 7

8 5. Yel Değirmencilik işletmesi üreticilerden %8 KDV dahil toplamda TL ye peşin olarak satın aldığı 40 ton buğdayı öğütüp 27 ton ekmeklik beyaz un, 9 ton kepekli un ve 4 ton yem sanayinde kullanılan kepek elde etmiştir. İlk öğütme aşamasında katlanılan toplam maliyet TL dir. Ayrıca beyaz unun paketlenmesi için 900 TL, kepekli unun harmanlanması ve paketlenmesi için TL lik ek maliyet yapılmıştır. Ekmeklik beyaz un ile kepekli un ana mamul olup, yem fabrikalarına satılacak olan kepek yan üründür. 4 ton kepeğin tahmini toplam satış fiyatı 800 TL dir. %8 KDV hariç beyaz unun ton başına satış fiyatı 900 TL, kepekli unun ton başına satış fiyatı ise TL dir. Yan ürünlere maliyet hesaplamayan işletme, bunların satışından sağladığı hasılatı ana mamullerin maliyetinden indirmektedir. İstenen: a. Ortak maliyetlerin dağıtımında Satış Değeri (Hasılatı) Yöntemini kullanarak ana ürünlerin toplam ve ton başına üretim maliyetinin hesaplayınız. b. Dönem içinde toplamda 22 ton ekmeklik beyaz un ve 6 ton ekmeklik kepekli un peşin olarak satan Yel işletmesinin her ürüne ilişkin karlılık oranını ayrı ayrı hesaplayınız. Sürekli (aralıksız) envanter yöntemine göre satışlara ilişkin muhasebe kayıtlarını yapınız. CEVAP(5) değişime açik olun 8

9 5 SMMM Yeterlilik Sınavı; Haziran 2014 değişime açik olun 9