GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ
|
|
- Emin Nabi
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu Sonuç Raporu Proje No: 2010/85 PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolör) SİSTEMLERİNİN KURULMASI Proje Yöneticisi Yrd. Doç. Dr. Levent GÖKREM Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü Araştırmacı Yrd. Doç. Dr. Mehmet AKAR Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü Kasım/2011
2 I ÖZET *PLC Sistemlerinin Kurulması Otomasyon endüstrisinde üretimin her aşamasında PLC cihazları kullanılmaktadır. Kelime anlamı ile Programable Logic Control şeklinde İngilizce kelimelerin baş harflerinden türetilmiş bir ifade şekli olan PLC cihazları, kumanda tekniğinde gerekli olan tüm cihazları ( zamanlayıcılar, sayıcılar, hafıza birimleri, v.b.) bünyesinde bulundurabilen, gerek programlama konsolları ve gerekse bilgisayar üzerinden program yapılabilen ve sayısal sistem esasına göre çalışan cihazlardır. Kurulan sistem ile hem temel hem de ileri düzeyde PLC deneyleri yapılabilmektedir. Ayrıca sisteme eklenen MPS ( Modular Production System) ile küçük bir otomasyon sistemi kurulmuştur. Bu otomasyon sistemi ile sistem kullanıcılarının yeni projeler üretebilecekleri altyapı oluşturulmuştur. Anahtar Kelimeler Programlanabilir Lojik Kontrol, Modüler Üretim Sistemi *Bu alt yapı projesi (Proje No: 2010/85) Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bilimsel Araştırma Komisyonu Başkanlığınca desteklenmiştir.
3 II ABSTRACT The Establishment of PLC Systems PLC devices are used in every stage of production in automation industry. The meaning of the PLC word is the first letters of "Programmable Logic Controller". PLC devices is required all of the devices (timers, counters, memory units, etc.) that used in control technique. PLC devices can be programed via a computer program or program colsole and running on the basis of the logic system principal. With the established system, both basic and advanced PLC experiments will have been done. Also with added MPS (Modular Production System), a small automation system was established. The infrastructure was generated that the system users can produce new projects with this automation system. Keywords Programmable Logic Control, Modular Production System
4 III ÖNSÖZ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bilimsel Araştırma Komisyonunca desteklenen bu çalışma (proje no: 2010/85) bir alt yapı projesi olup, sağlanan destek ile Üniversitemiz Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Mekatronik Mühendisliği Bölümünde Endüstriyel Otomasyon ve Robotik laboratuarına donanımlı bir PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolor) sistemi kurulmuştur. Oluşturulan sistemi Mekatronik Mühendisliği lisans öğrencileri Programlanabilir Denetleyiciler ve Mekatronik Sistem Tasarımı derslerinde, yüksek lisans öğrencileri ise Mekatronikte Otomasyon Sistemleri ve Uygulamaları derslerinde kullanacaktır. Ayrıca öğrenciler geliştirecekleri projelerde mevcut makine teçhizatı kullanarak yeni araştırmalar yapabileceklerdir. Bölümümüze kalıcı ve işlevsel bir laboratuarın oluşması için destek veren GOÜ-BAP komisyon başkanı ve üyelerine, işlemlerin yürütülmesinde desteklerini gördüğüm BAP personeline teşekkürlerimi bildirmek istiyorum. Yrd. Doç. Dr. Levent GÖKREM Kasım, 2011
5 IV İÇİNDEKİLER ÖZET... I ABSTRACT... II ÖNSÖZ... III İÇİNDEKİLER... IV ŞEKİLLER LİSTESİ... V GİRİŞ... 1 MATERYAL VE METOD... 3 PLC nin Yapısı ve Fonksiyonu... 5 PLC nin Yapısı... 6 Program ve Komut Kavramları... 9 Giriş-Çıkış Ünitesi: SONUÇLAR KAYNAKÇA... 15
6 V ŞEKİLLER LİSTESİ Şekiller Sayfa Şekil 1.PLC deney düzeneği... 3 Şekil 2. MPS sistemi... 4 Şekil 3.PLC nin Yapısı... 6 Şekil 4.Aritmetik Lojik Ünite... 8 Şekil 5. Giriş Ünitesi Şekil 6. Sinyal Aktarma Devresi... 12
7 1 GİRİŞ Günümüzde, en iyi, en hızlı ve en verimli üretimi sağlamanın temel çözümü olan endüstriyel otomasyon, bütün dünyada, büyük bir hızla gelişmekte ve yaygınlaşmaktadır. Endüstriyel otomasyon sistemleri, kumanda, kontrol ve veri iletişimi gibi geniş bir alanı kapsar (Kurtulan, 2001). Bilgisayar kontrollü elektromekanik sistemlerin büyük bir kısmı, teknoloji lideri ülkelerde tasarlanmakta ve ülkemize ürün veya teknoloji olarak ithal edilmektedir. Bu durum, özellikle küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarının, uluslararası pazardaki rakipleri ile rekabet edebilmelerini gerektirdiğinden özel bir önem taşımaktadır. Bu kuruluşlar için otomasyon hayati önem taşıyan pahalı bir işlemdir. Bunun sebebi ise ödenen paranın büyük bir kısmının sistemin satın alındığı ülkeden yapılan teknoloji transferi için yapılmasıdır ki, bu genellikle % 60 ile % 80 ler civarındadır. Bu durum açıkça göstermektedir ki, özellikle bilgisayar kontrollü elektromekanik sistemler konusunda uygulama becerisine sahip, bu eğitimi verebilen teknik elemanlara, bu tür teknolojik sistemlerin geliştirilmesi ve üretilmesi için acil ihtiyaç bulunmaktadır (Savaşır, 1999; Anonim, 2008). Uluslararası düzeyde bu konuya ne kadar önem verildiği net bir şekilde görülmektedir. Türkiye deki benzeri çalışmaların birkaç üniversite dışında yapılmadığı da göz önüne alınırsa, ülkemiz için durumun ciddi olduğu anlaşılmaktadır. Ülkemizde bu konudaki çalışmalara hız verilmesi, kapsamlarının genişletilmesi, özellikle yetişmiş eleman ihtiyacını karşılamaya yönelik düzenlemelerin yapılması zorunludur. Ülkemizde de otomasyon alanında eğitim verilen mühendislik, teknik eğitim ve meslek yüksek okulu programları giderek yaygınlaşmaktadır (Gören ve Başer, 2008; Erden, 2003). Endüstriyel otomasyon sistemleri tasarım açısından üç bölüm altında incelenebilir: Endüstriyel kontrol sistemleri, geri beslemeli kontrol sistemleri ve veri iletişim sistemleri.
8 2 Endüstriyel kontrol sistemleri, en küçük üretim birimlerinin çalışma koşullarını düzenleyen lojik temelli sistemlerdir. Geri beslemeli kontrol sistemleri, çeşitli üretim süreçlerinin her türlü bozucu etkiye karşı, sürecin istenen değerlerde çalışmasını sağlayan sistemlerdir. Veri iletişim sistemleri ise birimler arasında bilginin güvenilir ve hızlı akışını sağlayan donanım ve yazılım sistemleri olup bu amaçla günümüzde yaygın olarak SCADA yazılımları kullanılmaktadır. Programlanabilir Lojik Kontrolör (PLC), günümüz endüstriyel otomasyon sistemlerinin her üç bölümünde de önemli işlevler yüklenen en önemli elemanıdır (Kurtulan, 2001). Üniversitemizde bu sistemlerin eğitimi verilerek üniversitemiz döner sermayesine katkı yapılması da düşünülmektedir. Yine bu sistemlerle üniversitemiz mühendislik fakültesinde eğitim alacak Mekatronik mühendisliği bölümü öğrencilerinin robotik sistem ve tasarımında laboratuar derslerinde önemli bir teçhizat olarak kullanılacaktır. TUBİTAK ve benzeri ulusal ve uluslararası kuruluşlar projelere destek vereceklerinde, projeyi veren kurumun altyapı imkânlarının mevcut olmasını istemektedir. Bu bakımdan yapılacak altyapı projesi ileride hedeflenen projelere altyapı oluşturacaktır.
9 3 MATERYAL VE METOD Proje kapsamında alınan cihazlar Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü Endüstriyel Otomasyon ve Robotik laboratuarına yerleştirilmiştir. Kurulumu gerçekleştirilen deney düzeneği Şekil 1' ve 2' de görülmektedir. Şekil 1.PLC deney düzeneği PLC sistemi iki adet S7-300 ve 1 adet MPS sistemi olmak üzere 3 kısımdan oluşmaktadır. Oluşturulan sistemle PLC ile ilgili tüm deneyler yapılabilmekte, hem simülasyon hem de gerçek zamanlı uygulamalar gerçekleştirilebilmektedir.
10 4 Şekil 2. MPS sistemi Otomasyon Endüstrisinde üretimin her aşamasında PLC cihazları kullanılmaktadır. Herhangi bir üretimde teknik ve ekonomik şartlar çok önemlidir. İşte bu şartları en iyi şekilde gerçekleştirebilmek için üretimde otomasyona geçiş şarttır. Otomasyon sadece mekanik değildir. Otomasyon içersinde her türlü bilgi akışı mevcuttur. O halde otomasyon tamamen bilgi faktörüne bağlı bir olaydır. Otomasyonda dış ortamdan kontrol birimine değişik bilgiler girilmelidir. Örneğin; bir delme matkabının otomatik kontrolünde, parçanın ne kadar delineceği, ilerleme hızı, dönme yönü ve devir sayısı gibi değerlere ait bilgiler kontrol sistemine girilmelidir. Kontrol sistemi yazılım ve donanımdan oluşturulmuş bir birimdir. Dış ortamdan kontrol birimine giren bilgiler, bu birimde işlenerek gerekli emirler çıkış birimine iletilir. Sistem bilgilerinin direkt olarak insan tarafından verildiği sistemler konvansiyonel sistemlerdir. Eğer bilgiler bir program yolu ile verilmiş ise bu durumda oluşturulan sisteme otomasyon sistemi denir.
11 5 Genelde herhangi bir sistemi daha önceden belirlenmiş bir duruma getirme işlemine kontrol denir. Duruma getirme veya durumu değiştirme, insan müdahalesi olmadan bir program tarafından yapılırsa yapılan işleme otomatik kontrol denir. Buna göre otomasyon, insan müdahalesi olmadan herhangi bir hareketin oluşmasına ve bu hareketin istenildiği gibi gerçekleşmesine verilen isimdir. Otomasyonun Faydaları: Hazırlık zamanı çok düşük olduğundan işlem hızı yüksek ve maliyet düşüktür. Daha yüksek ve özellikle sabit bir kalite elde edilir. Çok az ve daha basit tutturma gereçlerine ihtiyaç duyulması. Çok karmaşık parçaların yüksek doğruluk düzeylerinde işlenebilmesi. PLC nin Yapısı ve Fonksiyonu Kelime anlamı ile Programable Logic Control şeklinde İngilizce kelimelerin baş harflerinde türetilmiş bir ifade şekli olan PLC cihazları, kumanda tekniğinde gerekli olan tüm cihazları ( zamanlayıcılar, sayıcılar, hafıza birimleri, v.b.) bünyesinde bulundurabilen, gerek programlama konsolları ve gerekse bilgisayar üzerinden program yapılabilen ve sayısal sistem esasına göre çalışan cihazlardır. Otomasyon problemlerini PLC ile gerçekleştirilmesinde yazılan programların güvenilir. Olmasının yanında, ilk aşamada kurulum ile ilgili bir takım bilgilere ve gerekli teçhizata sahip olunmalıdır. Bu teçhizatları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Bilgisayar: PLC Yazılım Programları genellikle bilgisayarlar aracılığıyla gerçekleştirilir. Bilgisayar, yazılım ile PLC arasındaki ilişkileri düzenler. Yazılım: Her marka ve türdeki PLC cihazlarının çalıştırılabilmesi için bir yazılım programına ihtiyaç vardır. Programlamalar yazılımın izin verdiği sınırlarda gerçekleştirilir. Yazılım programları disket ya da CD içersinde saklanabilir.
12 6 PG: Almanca Programier Geraet (Programlama Cihazı). PLC programlamaya uygun yapısı olan çoğu bilgisayar formunda özel cihazlardır. Bilgisayarın bulunmadığı ortamlarda, programlar bu cihazlar ile gerçekleştirilir. PC/PPI Kablosu: Üzerinde RS 232 / RS 485 çeviricisi olan ve bilgisayarın COM portuyla PLC arasındaki iletişimi sağlayan kablodur. PLC nin Yapısı PLC 5 temel bölümden oluşur. 1)- Sinyal girişi 2)- Uyum devresi 3)- Merkezi işlem birimi (CPU) 4)- Çıkışlar 5)- Enerji kaynağı (besleme ünitesi) 1)- Sinyal Girişi Her türlü sinyal elemanı anahtar endüktif kapasitif optik sensörler 2)- Uyum 24V olan giriş sinyali, bilgi işlem bölümü için +5V indirgenir. 3)- Merkezi İşlem Birimi Mantık işlemleri, kilitlemeler, zaman operasyonları bellek fonksiyonları Gibi işlemler yürütülür. 4)- Çıkış Sisteme direkt etki eden son kumanda elemanları bu bölümle kumanda edilir. (kontaktör, valf gibi) 5)- Enerji Kaynağı: (Dahili Besleme) Şekil 3.PLC nin Yapısı
13 7 PLC nin İç Yapısı: PLC nin içyapısını çok kısa maddeler halinde anlatmak ve anlamak mümkün değildir. Çünkü bu iş için iyi derecede donanım ve mikroişlemci bilgisine ihtiyaç duyulur. Ancak bu tip cihazlarda kullanıcıyı ilgilendiren, cihazın programlamaya ait yönüdür. Besleme Kaynağı: PLC içersindeki elektronik devrelerin çalışması için gerekli olan gerilimi istenilen seviyede temin eder. Şebeke gerilimi 110/220VAC veya 24VDC olan tipleri mevcuttur. CPU: Merkezi işlem birimidir. Programı çalıştırır, bütün mantık işlemlerini ve hesaplamaları yapar. Hafıza, giriş/çıkış ve çevre birimleri ile haberleşir. Çok çeşitli programlama komutları sayesinde işlemleri yüksek hızda yapar. Bilgi ve Program Hafızası:3 tip hafıza vardır. Random Access Memory (RAM) : Hem yazılıp hem de okunabilen bellektir. Program icrası sırasında programın bir kopyası ve erişilen veriler RAM da bulunur. Enerji kesildiğinde mevcut bilgi silinir. Bunun için RAM bellek alanı bir pil ile desteklenerek enerji kesilmesinde bilginin kaybolması önlenir. Bilgiler kullanıcı tarafından istenildiğinde değiştirilebilir. EPROM: Enerji kesildiğinde bilgi silinmez, fakat yazmak/silmek için özel cihaz gereklidir. PLC cihazında sıkça kullanılan bir bellek tipidir. Komutlar önce EPROM belleğinde saklanır ve buradan (CPU) merkezi işlem birimine gönderilir. EEPROM: RAM ve EPROM un bütün avantajlarını sağlar. Yani enerji kesilmesi durumunda bilgiler kaybolmaz. Yazma ve silme işlemlerinde özel araç gerekmez. Veri tablosu; giriş çıkış durumları, zamanlayıcı ve sayıcı değerleri gibi bilgileri depolar.
14 8 ROM (İşletim Sistemi) :İşletim sistemi kullanıcı programının çalıştırılma şeklini, girişlerin ve çıkışların yönetimini belirleyen sistem programlarını içerir. İşletim sistemi sabit olup değiştirilmez. Çevre Birimleri (Seri Port) : Programlama konsolu Grafik programlama konsolu Kişisel bilgisayar ara yüzü Printer ara yüzü Eprom programlayıcı Zamanlayıcılar, Sayıcılar: CPU kendi bünyesinde, kontrol programının kullanılabileceği zamanlayıcılara ve sayıcılara sahiptir. Kontrol programı zamanlayıcı ve sayıcıları belli değerlere set ya da reset edebilir. Zaman ve sayıcının ulaştığı değerler, RAM hafızada kendileri için ayrılmış alanlarda saklanırlar. Aritmetik Birim (ALU) : Aritmetik birim iki adet akümülatörden oluşmuştur. Akümülatör byte (bayt) ve kelime (word) bazında işlem yapabilir. Tüm matematiksel işlemler çarpma, bölme, toplama, çıkarma büyük/küçük şeklindeki karşılaştırma işlemlerin (comparator) Aritmetik Mantık Ünitesinde (Arithmetic Logic Unit) yapılır. Akü 2 Akü Yüksek Bayt Düşük Bayt Yüksek Bayt Düşük Bayt Şekil 4.Aritmetik Lojik Ünite
15 9 Program ve Komut Kavramları Program; Bir hizmeti gerçekleştirmek için belirli kurallar çerçevesinde yazılmış akılcı emirler topluluğudur. Komut; PLC programının en küçük birimidir. PLC ile programlama tekniğinde, kontrol programı bir dizi bağlantı komutlarından meydana gelir. Bu komutların toplamı programı oluşturur. Buna göre bir komut iki bölümden oluşur. 1)- İşlemci 2)- Operand 1)- İşlemci: Yapılacak olan bağlantının türünü belirler. Bu bağlantılar seri bağlama komutu, paralel bağlama komutu, yükleme komutu ve değilleme komutu v.b. şekillerde olabilirler. 2)- Operand: İşlemcinin ne ile bağlantı kuracağını belirler. Örneğin bir seri bağlama komutu yazıldığında seri bağlantının ne ile olacağı adreslere belirlenir. Örneğin çıkışlar, zamanlayıcılar, sayıcılar, durum tespit işaretçileri adres alanları içindedir. Komut = İşlemci + Operand İşareti + Adresi Örnek: LD I 0.1 A I 0.2 = Q 0.0
16 10 Program İşlenmesi: PLC de emirler program belleğinde bulundukları sıraya göre sırayla işlenirler. Programın sona ermesi program sonuna yazılan programı sonlandır komutu ile sağlanır. Programda tüm emirler, yukarıdan aşağıya doğru ve soldan sağa doğru işlenir. Program taraması END komutunu gördüğünde tekrar ilk komutun bulunduğu birinci satıra döner. Bu şekilde aynı işlemler tekrarlanır. Yani sürekli bir çevrim söz konusudur. Bir programdaki bütün emirlerin bir kez işlenmesi için geçen zamana çevrim süresi adı verilir. Bu süre programın içerdiği emirlerin sayısına ve türlerine bağlıdır. Dikkat edilmesi gereken husus, bu sürenin mümkün olduğunca kısa tutulmasıdır. LD I0.0 A I0.1 = Q0.0 END İşlem Görüntüleri Birimi (Process Images) :Dış ortamdan gelen enformasyonlar hemen merkezi işlem biriminde işlenmezler. Giriş veya çıkış sinyalleri önce CPU da bulunan işlem görüntüleri alanında ( process images) saklanır. Saklanan bu bilgiler bir tarama zamanı sonra işleme alınır. İlk Çevrimde; Girişler okunur. Program işletilir. Programın bir kopyası işlem görüntüleri alanına (PI) kaydedilir. İkinci Çevrimde; Girişler okunur. Program işletilir. Programın bir kopyası işlem görüntüleri alanına (PI) kaydedilirken bir önceki bilgi çıkışlara aktarılır.
17 11 Giriş-Çıkış Ünitesi: 1)- Giriş Rölesi: PLC sinyal girişinde bizim anladığımız manada bir bobin ve ona bağlı kontaklar şeklinde bir giriş rölesi bulunmaz. O halde giriş rölesi olarak adlandırdığımız bu röle, tamamen elektronik yapıdaki lojik kapı fonksiyonundan başka bir şey değildir. Giriş röleleri normalde kapalı ve normalde açık kontaklara sahiptir. Her giriş rölesinin belli bir adresi vardır. Bu adresler her PLC cihazına göre değişebilir. Adreslemede standart bir norm yoktur. PLC cihazları kendine ait besleme kaynakları ile beraber satılır. Bu kaynaklar dış devreye genellikle +24VDC verirler. Dış devreden PLC ye uygulanan +24VDC gerilimler cihaz üzerindeki LED lerden anlaşılır. Dijital Giriş: Sadece iki konumu (0 yada 1) olan giriş bilgilerine denir. CPU tarafından okunan ve kontrol edilen işlemin durumuyla ilgili bilgi veren veridir. PLC de dijital girişler 8 bit lik bir bayt alanını kullanırlar. Her PLC cihazında girişler için ayrılmış bayt alanları bulunur. Örneğin S7-200 PLC için 0-7 arasında toplam 8 adet dijital giriş bayt alanı ayrılmıştır. O halde bu PLC için toplam 8x8 = 64 dijital giriş kapasitesi bulunur (Her bayt içinde 8 bit bulunduğu hatırlanmalıdır). PLC de girişler oktal (sekizli) sisteme göre tasarlanmışlardır. 0.7, 10.17, , 30.37, olarak numaralandırılmıştır. Giriş rölelerinde 8, 18,19, 28.. gibi numaralandırma kullanılmaz. Örnek: I 1.3 I : Giriş 1 : Bayt Adresi 3 : Bit Adresi Uyum Devresi: PLC otomasyonunda yazılan program kadar önemli bir husus giriş işaret bilgilerinin kusursuz olmalarıdır. Otomasyon biriminin her hangi bir bölgesinde PLC ye
18 12 ulaşan +24V giriş sinyalleri, giriş bölümünde opto-kuplör denilen optik bağlaçlar ile yalıtılarak +5V a çevrilir. Çünkü CPU daki işlemcinin çalışma gerilimi +5V tur. + + Giriş Çıkış Giriş Çıkış Şekil 5. Giriş Ünitesi - - Bir ışık gönderici ve ışık alıcıdan oluşan ortak devreye optik aktarıcı denir. Işık gönderici olarak bir kızıl ötesi (IR) sahada çalışan veya görülebilir ışık veren LED ler, ışık algılama için ise foto diyot, foto transistor kullanılmaktadır. Işık algılayıcı, ışık göndericinin gönderdiği ışığı alır ve böylece giriş ile çıkış arasında optik bir aktarma gerçekleşmiş olur. Giriş akımındaki değişiklikler gönderilen ışık şiddetinin değişmesine, algılanan ışığın değişmesine ve böylece çıkış akımının değişmesine neden olur. Opto-kuplör düzeneği ile sistemlerin birbirleri ile hiçbir iletken bağlantısı olmaksızın, optik olarak (10Mhz e kadar hızlılıkla) sinyal aktarılması sayesinde hassas ve pahalı olan sistem, güç ünitesinde olabilecek arıza ve tehlikelerden korunmuş olur. Aşağıda PLC sisteminden (24V), TTL devresine (5V) 4N25 optik aktarıcı ile sinyal aktarma örnek devresi görülmektedir. +24V +5V 1k Schmith trigger 3k3 47k 4N25 Şekil 6. Sinyal Aktarma Devresi 0.5V - Dış ortamdan PLC giriş ünitesine sinyal uygulanmamışsa IR diyotu ışık vermez. Bu durumda foto transistör ışık alamadığından yalıtkandır. T1 transistörü ise 47K lık direnç
19 13 üzerinden pozitif beyz polarması alacağından iletkendir. Bu durumda schmith trigger çıkışı sıfırdır. PLC giriş ünitesine +24V luk giriş sinyali uygulandığında, IR diyotunun ışık vermesini sağlar. Bu durumda foto transistör ışık alarak iletken olur. Bu durum T1 transistörünü yalıtkan yapar. Böylece schmith trigger çıkışı pozitif olur. Bu şekilde +24V luk PLC giriş sinyalleri +5V luk sinyallere dönüştürülmüş olur. Ayrıca PLC ler aşağıdaki gibi farklı giriş ve çıkış gerilimlerine sahip olabilir. Giriş Arabirimi Çıkış Arabirimi 24 Vac/dc Vac 48 Vac/dc 120 Vac 120 Vac/dc 230 Vac 230 Vac/dc 120 Vdc 5 Vdc (TTL seviyesi) 230 Vdc 5 Vdc (TTL seviyesi) 2)- Çıkış Rölesi: Bobinin bağlı olduğu hatta enerji geldiği zaman çıkış rölesi çeker ve n adresi 1 olur. İş elemanları olarak değerlendirebileceğimiz pnömatik silindir, motor, valf, aydınlatma gereci vb. elemanlarla PLC arasındaki bağlantıyı çıkış rölesi sağlar. Çıkış röleleri giriş rölesinde olduğu gibi normalde açık ve normalde kapalı kontaklara sahiptir. PLC cihazları röle çıkışlı oldukları gibi transistor çıkışlı da olabilirler. Transistor lü çıkışlar dış devreye 500mA lik akım verebilirler. PLC çıkışlarının röle veya transistorlu olması kullanıcının tercihine ve otomasyon sisteminin türüne bağlıdır. PLC de dijital çıkışlar 8 bit lik bir bayt alanını kullanırlar. Her PLC cihazında dijital çıkışlar için ayrılmış bayt alanları bulunur. Örneğin S7-200 PLC için 0-7 arasında toplam 8 adet dijital çıkış bayt alanı ayrılmıştır. O halde bu PLC için toplam; 8x8 =64 dijital çıkış kapasitesi bulunur.
20 14 SONUÇLAR Gerçekleştirilen bu altyapı çalışması ile Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Mekatronik Mühendisliği Bölümüne PLC Sistemleri kurulmuştur. Otomasyon sistemlerinin her aşamasında kullanılan PLC sistemleri ile bölümümüz öğrencileri yapacakları uygulamalar sayesinde gerekli teorik ve pratik alt yapıyı almış olarak iş dünyasına atılacaklardır. Ayrıca İlimiz Organize Sanayi bölgesindeki küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarında PLC cihazları yeni yeni kullanılmaya başlanmıştır. İlimiz sanayicileri bu sistemlerde oluşan herhangi bir bakım ve onarım, yeni sistemlerin geliştirilmesi için prototip oluşturulması gibi konularda büyük illerdeki sistem tasarımcılarına başvurmak zorunda kalmaktadır. Bu sistemlerin üniversitemize kurulması ile sanayicilerimiz PLC ile ilgili konularda sanayileşmiş illerden yardıma ihtiyaç duymadan üniversitemiz mühendislik fakültesinden faydalanacaklardır.
21 15 KAYNAKÇA Kurtulan, S., PLC ile Endüstriyel Otomasyon, Birsen yayınevi, İstanbul. Anonim, TMMOB Makine Mühendisliği Odası İzmir Şubesi Mekatronik Uzmanlık Komisyonu Raporu. Erden, A., Mekatronik üzerine bir söyleşi, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası, EMO Dergisi, sayı:419. Savaşır, R., Türkiye ile AB ülkelerinde küçük ve orta boyutlu işletmeler açısından İstihdam politikaları, Ankara, Kamu-iş yayını. Gören, A., Başer Ö., İdeal Mekatronik Mühendisliği Eğitimi ve Hidrolik- Pnömatik, 5. Ulusal Hidrolik Pnömatik Kongresi,
İşletim Sistemleri (Operating Systems)
İşletim Sistemleri (Operating Systems) 1 İşletim Sistemleri (Operating Systems) Genel bilgiler Ders kitabı: Tanenbaum & Bo, Modern Operating Systems:4th ed., Prentice-Hall, Inc. 2013 Operating System Concepts,
Detaylı1969 yılında, klasik (Elektrik) kumandanın. Elektronik karşılığı olan ilk PLC yapıldı yılında ise dört yıllık bir çalımanın ürünü
1. PLC`nin Tarihcesi 1960 yılında yüksek verimlilik, güvenilirlik ve yeni devreler gibi üstünlükleri ile birlikte bilgisayarlar kullanılmaya başlandı. Buda beraberinde endüstriyel üretimde otomasyonu ortaya
DetaylıFatih Üniversitesi. İstanbul. Haziran 2010. Bu eğitim dokümanlarının hazırlanmasında SIEMENS ve TEKO eğitim dokümanlarından faydalanılmıştır.
Fatih Üniversitesi SIMATIC S7-200 TEMEL KUMANDA UYGULAMALARI 1 İstanbul Haziran 2010 Bu eğitim dokümanlarının hazırlanmasında SIEMENS ve TEKO eğitim dokümanlarından faydalanılmıştır. İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ...
DetaylıGAZĠOSMANPAġA ÜNĠVERSĠTESĠ
GAZĠOSMANPAġA ÜNĠVERSĠTESĠ Bilimsel AraĢtırma Projeleri Komisyonu Sonuç Raporu Proje No: 2011/52 TEMEL ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK DEVRE SĠSTEMLERĠNĠN KURULMASI Proje Yöneticisi Yrd. Doç. Dr. Levent GÖKREM Mühendislik
DetaylıCUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ DERS NOTLARI BELLEKLER
BELLEKLER Genel olarak bellekler, elektronik bilgi depolama üniteleridir. Bilgisayarlarda kullanılan bellekler, işlemcinin istediği bilgi ve komutları maksimum hızda işlemciye ulaştıran ve üzerindeki bilgileri
DetaylıBil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi
Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,
DetaylıDERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik
DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ İçerik Mikroişlemci Sistem Mimarisi Mikroişlemcinin yürüttüğü işlemler Mikroişlemci Yol (Bus) Yapısı Mikroişlemci İç Veri İşlemleri Çevresel Cihazlarca Yürütülen İşlemler
DetaylıKONTROL SİSTEMLERİNE GİRİŞ. Hazırlayan Dr.Birol Arifoğlu
KONTROL SİSTEMLERİNE GİRİŞ Hazırlayan Dr.Birol Arifoğlu Temel Kavramlar ve Tanımlar Açık Çevrim Kontrol Sistemleri Kapalı Çevrim (Geri Beslemeli) Kontrol Sistemleri İleri Beslemeli Kontrol Sistemleri Otomatik
Detaylı3 Fazlı Motorların Güçlerinin PLC ile Kontrolü. Doç. Dr. Ramazan BAYINDIR
3 Fazlı Motorların Güçlerinin PLC ile Kontrolü Doç. Dr. Ramazan BAYINDIR Endüstride çok yaygın olarak kullanılan asenkron motorların sürekli izlenmesi ve arızalarının en aza indirilmesi büyük önem kazanmıştır.
DetaylıBÖLÜM 1. ASENKRON MOTORLAR
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...iv GİRİŞ...v BÖLÜM 1. ASENKRON MOTORLAR 1. ASENKRON MOTORLAR... 1 1.1. Üç Fazlı Asenkron Motorlar... 1 1.1.1. Üç fazlı asenkron motorda üretilen tork... 2 1.1.2. Üç fazlı asenkron motorlara
DetaylıDONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta.
1. Hafta DONANIM KURULUMU Öğr. Gör. Murat YAZICI www.muratyazici.com Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojisi Programı Dersin İçeriği BELLEKLER Belleğin Görevi Bellek
DetaylıOTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR
OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR KONTROL SİSTEMLERİ GİRİŞ Son yıllarda kontrol sistemleri, insanlığın ve uygarlığın gelişme ve ilerlemesinde çok önemli rol oynayan bir bilim dalı
DetaylıBilgisayarların Gelişimi
Bilgisayarların Gelişimi Joseph Jacquard (1810) Bilgisayar tabanlı halı dokuma makinesi Delikli Kart (Punch Card) Algoritma ve Programlama 6 Bilgisayar Sistemi 1. Donanım fiziksel aygıtlardır. 2. Yazılım
DetaylıÜnite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net
Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu Bilgisayar Nedir? Belirli bir sonuç üretmek amacıyla; mantıksal kıyaslamalardan sonuç çıkarabilen, büyük miktarlarda bilgiyi depolayabilen ve gerektiğinde bu bilgileri
DetaylıDoğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ
Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 1 - BİLGİSAYAR VE ÇEVRE ÜNİTELERİ Bilgisayar, kendine önceden yüklenmiş program gereğince
DetaylıMikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 6.Hafta
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 6.Hafta Doç.Dr. Ahmet Turan ÖZCERİT Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Yrd.Doç.Dr.
DetaylıPROGRAMLANABİLİR LOJİK DENETLEYİCİ İLE DENEYSEL ENDÜSTRİYEL SİSTEMİN KONTROLÜ
PROGRAMLANABİLİR LOJİK DENETLEYİCİ İLE DENEYSEL ENDÜSTRİYEL SİSTEMİN KONTROLÜ Öğr.Gör. Mehmet TAŞTAN Celal Bayar Üniversitesi Kırkağaç M.Y.O 45700-Kırkağaç/Manisa Tel:0-236-5881828 mehmettastan@hotmail.com
DetaylıİŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür.
İŞLEMCİLER (CPU) Mikroişlemci Nedir? Mikroişlemci, hafıza ve giriş/çıkış birimlerini bulunduran yapının geneline mikrobilgisayar; CPU' yu bulunduran entegre devre çipine ise mikroişlemci denir. İşlemciler
DetaylıDonanımlar Hafta 1 Donanım
Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,
Detaylıİşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri
İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem
DetaylıDONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri
DONANIM 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM SİSTEM BİRİMİ ÇEVREBİRİMLERİ Ana Kart (Mainboard) Monitör İşlemci
DetaylıPLC (Programlanabilir Lojik. Denetleyici)
PLC (Programlanabilir Lojik Denetleyici) İÇERİK Giriş PLC nedir? PLC lerin Uygulama Alanları PLC lerin Yapısı PLC lerin Avantajları PLC Çeşitleri SİEMENS PLC JAPON PLCLER KARŞILAŞTIRMA Giriş PLC
DetaylıBir bölgede başka bir bölgeye karşılıklı olarak, veri veya haberin gönderilmesini sağlayan.sistemlerdir.
1.1.3. Scada Yazılımından Beklenenler Hızlı ve kolay uygulama tasarımı Dinamik grafik çizim araçları Çizim kütüphaneleri Alarm yönetimi Tarih bilgilerinin toplanması Rapor üretimi 1.1.4. Scada Sistemleri
DetaylıMEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme
PROGRAMIN ADI DERSIN KODU VE ADI DERSIN ISLENECEGI DÖNEM HAFTALIK DERS SAATİ DERSİN SÜRESİ ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK MİK.İŞLEMCİLER/MİK.DENETLEYİCİLER-1 2. Yıl, III. Yarıyıl (Güz) 4 (Teori: 3, Uygulama: 1,
DetaylıPORTLAR Bilgisayar: VERİ:
PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan
DetaylıBÖLÜM 5 S_BĐT. Komut listesi (STL) Network 1 LD I0.0 S Q0.0, 1
BÖLÜM 5 ET VE EET ÖLELEĐ : PLC teknolojisinde sürekli çalışmayı sağlamak için mühürleme (kilitleme) pek kullanılmaz. ürekli çalışma başka bir yöntemle çözülür. Bu da ET ve EET tekniğidir. Çıkışın girişe
DetaylıENTEK TEKNOLOJİ EĞİTİMLERİ
ENTEK TEKNOLOJİ EĞİTİMLERİ HIDR HİDROLİK TEKNOLOJİSİ EĞİTİMİ o Hidrolik devre elemanlarını tanımak ve çalışma prensiplerini öğrenmek o Uluslararası standartlara göre hidrolik devre şeması çizebilmek ve
Detaylı1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8.
İşlemci: İşlemci,kullanıcıdan bilgi almak, komutları işlemek ve sonuçları kullanıcıya sunmak gibi pek çok karmaşık işlemi yerine getirir. Ayrıca donanımların çalışmasını kontrol eder. İşlemci tüm sistemin
DetaylıMEKATRONİĞİN TEMELLERİ
MEKATRONİĞİN TEMELLERİ Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Mekatronik Programı Yrd. Doç. Dr. İlker ÜNAL Vize %30 Dersin Koşulları Final %60 Ödev %10 Dersin Konuları Mekatronik Sistemler Birimler ve Ölçme
DetaylıBÖLÜM 2 8051 Mikrodenetleyicisine Giriş
C ile 8051 Mikrodenetleyici Uygulamaları BÖLÜM 2 8051 Mikrodenetleyicisine Giriş Amaçlar 8051 mikrodenetleyicisinin tarihi gelişimini açıklamak 8051 mikrodenetleyicisinin mimari yapısını kavramak 8051
Detaylı5.63. YÜK KONTROLLÜ ASANSÖR ROBOT TASARIMI
5.63. YÜK KONTROLLÜ ASANSÖR ROBOT TASARIMI Prof. Dr. Asaf VAROL Fırat Üniversitesi T.E.F. Elk. ve Bilg. Eğt Böl. asaf_varol@yahoo.com Arş. Gör. Ferhat BAĞÇACI Fırat Üniversitesi T.E.F. Elk. ve Bilg. Eğt
DetaylıOTOMASYON SİSTEMLERİ. Hazırlayan Yrd.Doç.Dr.Birol Arifoğlu
OTOMASYON SİSTEMLERİ Hazırlayan Yrd.Doç.Dr.Birol Arifoğlu Temel Kavramlar ve Tanımlar Açık Çevrim Kontrol Sistemleri Kapalı Çevrim (Geri Beslemeli) Kontrol Sistemleri İleri Beslemeli Kontrol Sistemleri
DetaylıTEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR
www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:304-44 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 005 () 55-60 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Problemlerin Farklı Endüstriyel Otomasyon Yöntemleri ile Çözümlenerek
DetaylıBilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI
Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI Bilgisayarın Mimarı Yapısı ve Çalışma Mantığı Bilgisayarı yapısal olarak; bilgilerin girilmesi, girilen bilgilerin belirtilen durumlara
DetaylıOTOMASYON PROJELERİ VE UYGULAMALARI
OTOMASYON PROJELERİ VE UYGULAMALARI Otomasyon Nedir? Otomasyon u kısaca, bir işin insan ile makine arasında paylaşılması şeklinde tanımlayabiliriz. Bir otomasyon sisteminde toplam işin paylaşım yüzdesi
DetaylıBilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU
Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Nedir? Bilgisayar; Kullanıcıdan aldığı bilgilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilen, Yaptığı işlemleri saklayabilen, Sakladığı
DetaylıSensörler. Yrd.Doç.Dr. İlker ÜNAL
Sensörler Yrd.Doç.Dr. İlker ÜNAL Optokuplör Optokuplör kelime anlamı olarak optik kuplaj anlamına gelir. Kuplaj bir sistem içindeki iki katın birbirinden ayrılması ama aralarındaki sinyal iletişiminin
DetaylıSahada Programlanabilir Kapı Dizileri (FPGA) Sayısal CMOS Tümdevre Tasarımı Y. Fırat Kula
Sahada Programlanabilir Kapı Dizileri (FPGA) Sayısal CMOS Tümdevre Tasarımı Y. Fırat Kula Programlanabilir Lojik Basit Programlanabilir Lojik Cihazlar (Simple Programmable Logic Device - SPLD) ** PAL (Programmable
Detaylı27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK
Mikroişlemci HAFTA 1 HAFIZA BİRİMLERİ Program Kodları ve verinin saklandığı bölüm Kalıcı Hafıza ROM PROM EPROM EEPROM FLASH UÇUCU SRAM DRAM DRRAM... ALU Saklayıcılar Kod Çözücüler... GİRİŞ/ÇIKIŞ G/Ç I/O
DetaylıTemel Bilgisayar Kullanımı ve Internet. Ünite 2: Bilgisayar Organizasyonu. Giriş
Temel Bilgisayar Kullanımı ve Internet Ünite 2: Bilgisayar rganizasyonu 2/22 Giriş Bu ünitede sidi (CD), rem (RAM), sürücü, seri bağlantı gibi bilgisayarın fiziksel parçalarına ilişkin kavramların ne anlama
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : Programlanabilir Mantık Denetleyicileri Ders No : 0690260030 Teorik : 3 Pratik : 1 Kredi : 3.5 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders
DetaylıEĞĐTĐM AMAÇLI PLC KONTROLLU BĐR ASANSÖR MODELĐ TASARIMI. Özgür Cemal Özerdem * Nedim Perihanoğlu ÖZET
EĞĐTĐM AMAÇLI PLC KONTROLLU BĐR ASANSÖR MODELĐ TASARIMI Özgür Cemal Özerdem * Nedim Perihanoğlu oozerdem@neu.edu.tr perihanoglu@gmail.com * Yakın Doğu Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü
DetaylıBilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir.
Bilgisayar (Computer) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir. Bilgisayar ve Donanım Ana Donanım Birimleri Anakart (Motherboard,
DetaylıOTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR
OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ TEMEL KAVRAMLAR VE TANIMLAR KONTROL SİSTEMLERİ GİRİŞ Son yıllarda kontrol sistemleri, insanlığın ve uygarlığın gelişme ve ilerlemesinde çok önemli rol oynayan bir bilim dalı
DetaylıBİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 2. HAFTA BİLGİSAYAR SİSTEMİ, BİLGİSAYARI OLUŞTURAN BİRİMLER VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ ANAKART, İŞLEMCİ VE BELLEKLER SABİT DİSKLER, EKRAN KARTLARI MONİTÖRLER VE DİĞER DONANIM BİRİMLERİ
DetaylıDERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK. PIC 16F84 bacak bağlantıları PIC 16F84 bellek yapısı Program belleği RAM bellek Değişken kullanımı Komutlar
DERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK PIC 16F84 bacak bağlantıları PIC 16F84 bellek yapısı Program belleği RAM bellek Değişken kullanımı Komutlar Ders 5, Slayt 2 1 BACAK BAĞLANTILARI Ders 5, Slayt 3 PIC
DetaylıTemel Bilgi Teknolojileri -1
Temel Bilgi Teknolojileri -1 Dr. Öğr. Üyesi Aslı Eyecioğlu Özmutlu aozmutlu@bartin.edu.tr 1 Konu Başlıkları Donanım Bileşenleri Harici Donanım Dahili Donanım 2 Donanım Bileşenleri Bilgisayarın fiziksel
DetaylıBM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar) Bus
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ EĞİTİM SETİ
YENİLENEBİLİR ENERJİ EĞİTİM SETİ Yenilenebilir enerji sistemleri eğitim seti temel olarak rüzgar türbini ve güneş panelleri ile elektrik üretimini uygulamalı eğitime taşımak amacıyla tasarlanmış, kapalı
DetaylıDonanım İÇERİK. Bölüm 1:FATEK FBs PLC Serisine Genel Bakış. Bölüm 2:Sistem Mimarisi
Donanım İÇERİK Bölüm 1:FATEK FBs PLC Serisine Genel Bakış 1.1 Ana Ünitenin Görünümü... H1-1 1.2 Genişleme Modülünün Görünümü... H1-2 1.3 Haberleşme Modülünün Görünümü... H1-4 1.4 FBS-PLC Modellerinin Listesi...
DetaylıBilişim Teknolojileri
Bilişim Teknolojileri Arş.Görev.Semih ÇALIŞKAN 1.Hafta İÇİNDEKİLER Bilgisayar nedir? Donanım nedir? Yazılım nedir? Giriş nedir? İşlem nedir? Bellek nedir? Çıkış nedir? BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar, kullanıcıdan
DetaylıOptik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı
1 Donanım Bileşenleri ve Çalışma Prensipleri Anakart (Mainboard) İşlemci (Cpu) Ekran Kartı Bellekler Ram Rom Ses Kartı Ağ Kartı TV Kartı Sabit Diskler HDD HHD SSD Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY
DetaylıL3 Otomasyon Laboratuvarı
L3 Laboratuvarı Otomasyon laboratuvarı olarak kullanılmaktadır. Bu laboratuvarda ders alan öğrencilerimiz; Elektrik makinelerinin yapısı, bakımı, kontrolü ve endüstriyel uygulama alanlarını öğrenir. Enerji
DetaylıUYGULAMA 1 24V START CPU V LO. Verilen PLC bağlantısına göre; START butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını aktif yapan PLC programını yazınız.
UYGULAMA 1 24V 0V START I1.5 I1.4 I1.3 I1.2 I1,1 I1.0 I0.7 I0.6 I0.5 I0.4 I0.3 I0.2 I0.1 I0.0 CPU-224 Q1.1 Q1.0 Q0.7 Q0.6 Q0.5 Q0.4 Q0.3 Q0.2 Q0.1 Q0.0 0V 24V LO Verilen PLC bağlantısına göre; START butonuna
Detaylı5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Konu Başlıkları Bellekler İç Bellekler ROM Bellek RAM Bellek Dış Bellekler Sabit Disk Sürücüleri
DetaylıDüşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?
Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler
DetaylıAA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
04.12.2011 AA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören İçerik AA Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları na Yol Verme Uygulama Soruları 25.11.2011 2 http://people.deu.edu.tr/aytac.goren
DetaylıElectronic Letters on Science & Engineering 5(1) (2009) Available online at www.e-lse.org
Electronic Letters on Science & Engineering 5(1) (2009) Available online at www.e-lse.org Traffic Signaling with Sensor and Manual Control Sıtkı AKKAYA Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik
DetaylıTemel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.
Temel Kavramlar-2 Byte = 8 Bit in bir araya gelmesiyle oluşan bellektir. Bilgisayarın tanıdığı harf rakam ve özel karakterlerden her biri 1 byte lık yer kaplar. Yani her bir harfin 1 veya 0 dan oluşan
DetaylıBilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN
Bilgisayar Mühendisliğine Giriş Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN Mikroişlemci Nedir? Bir bilgisayarın en önemli parçası Mikroişlemcisidir. Hiçbir bilgisayar mikroişlemci olmadan çalışamaz. Bu nedenle Mikroişlemci
DetaylıSIEMENS LOGO KULLANIMI VE UYGULAMALAR
SIEMENS LOGO KULLANIMI VE UYGULAMALAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 SIEMENS S7 200 UYGULAMALARI UYGULAMA _1 3 Fazlı Asenkron motorun iki yönde
DetaylıBilgisayar Mimarisi Nedir?
BİLGİSAYAR MİMARİSİ Bilgisayar Mimarisi Nedir? Bilgisayar mimarisi, diğer mimariler gibi, bir yapı kullanıcısının ihtiyaçlarını belirleme ve bu ihtiyaçları ekonomik ve teknolojik kısıtlamalar dahilinde
DetaylıEEM 419-Mikroişlemciler Güz 2017
EEM 419-Mikroişlemciler Güz 2017 Katalog Bilgisi : EEM 419 Mikroişlemciler (3+2) 4 Bir mikroişlemci kullanarak mikrobilgisayar tasarımı. Giriş/Çıkış ve direk hafıza erişimi. Paralel ve seri iletişim ve
DetaylıMerkezi İşlem Birimi (CPU)
Merkezi İşlem Birimi (CPU) Giriş Birimleri İşlem Birimi Çıkış Birimleri Bellek Birimleri Merkezi İşlem Birimi (CPU) Bilgisayarınızın beynidir. Bilgisayarlardaki bütün aritmetik, matematik ve mantık hesaplamalarının
DetaylıPROSES KONTROL DENEY FÖYÜ
T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNA TEORİSİ, SİSTEM DİNAMİĞİ VE KONTROL ANA BİLİM DALI LABORATUARI PROSES KONTROL DENEY FÖYÜ 2016 GÜZ 1 PROSES KONTROL SİSTEMİ
DetaylıEmbedded(Gömülü)Sistem Nedir?
Embedded(Gömülü)Sistem Nedir? Embedded Computing System de amaç; elektronik cihaza bir işlevi sürekli tekrar ettirmektir. Sistem içindeki program buna göre hazırlanmıştır. PC lerde (Desktop veya Laptop)
DetaylıTEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR
www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (3) 65-70 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Problemlerin Farklı Endüstriyel Otomasyon Yöntemleri ile Çözümlenerek
Detaylı(Random-Access Memory)
BELLEK (Memory) Ardışıl devreler bellek elemanının varlığı üzerine kuruludur Bir flip-flop sadece bir bitlik bir bilgi tutabilir Bir saklayıcı (register) bir sözcük (word) tutabilir (genellikle 32-64 bit)
DetaylıVeri toplama ve kontrolör sistemleri elektrik, elektronik, mekanik ve bilgisayar tabanlı tüm askeri,tıp,araştırma ve endüstriyel üretim sistemlerinin
Veri toplama ve kontrolör sistemleri elektrik, elektronik, mekanik ve bilgisayar tabanlı tüm askeri,tıp,araştırma ve endüstriyel üretim sistemlerinin ve hizmet sektörünün amaçlanan ve planlanan biçimde
DetaylıDENEY 3 HAVALI KONUM KONTROL SİSTEMİ DENEY FÖYÜ
DENEY 3 HAVALI KONUM KONTROL SİSTEMİ DENEY FÖYÜ 1. Deneyin Amacı Bu deneyde, bir fiziksel sistem verildiğinde, bu sistemi kontrol etmek için temelde hangi adımların izlenmesi gerektiğinin kavranması amaçlanmaktadır.
DetaylıBM-311 Bilgisayar Mimarisi
1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar)
DetaylıENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru
ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru 1 Konular 1. Bilgisayar Nedir? 2. Bilgisayarın Tarihçesi 3. Günümüz Bilgi Teknolojisi 4. Bilgisayarların Sınıflandırılması
DetaylıBM-311 Bilgisayar Mimarisi
1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Mikro işlemler Fetch cycle Indirect cycle Interrupt cycle Execute cycle Instruction
DetaylıMikrobilgisayarlar. Mikroişlemciler ve. Mikrobilgisayarlar
1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar (1946) Transistörün bulunuşu (1947) İlk transistörlü
DetaylıBilişim Teknolojilerine Giriş
Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan teknolojilerin bütününe bilişim teknolojileri denir. Bilişim Teknolojisi Girilen verileri saklayan, işleyen,
DetaylıC-Serisi PLC İleri Seviye Eğitim
C-Serisi PLC İleri Seviye Eğitim 1 PLC ye Giriş 2 PLC ye Giriş 3 PLC ye Giriş CJ1 I/O Modülleri - 8/16/32/64pts Max I/O - 160,640 Max Program Kapasitesi - 20K Steps Komut sayısı - 400 4 PLC Ladder Diyagram
DetaylıCNC (COMPUTER NUMERİCAL CONTROL)
CNC (COMPUTER NUMERİCAL CONTROL) Bilgisayarlı Sayısal Kontrol(CNC- Computer Numerical Control), takım tezgahlarının sayısal komutlarla bilgisayar yardımıyla kontrol edilmesidir. CNC Tezgahlarda, NC tezgahlardan
DetaylıBilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. MİB Yapısı. Kütükler. Kütükler
Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. oç. r. Şule ündüz Öğüdücü Bilgisayar verilen verileri, belirlenen bir programa göre işleyen, istenildiğinde saklayabilen, gerektiği zaman geriye verebilen
DetaylıENC50-8 MAGNET- KONTROL SİSTEMİ TEKNİK PLAN
ENC50-8 MAGNET- KONTROL SİSTEMİ TEKNİK PLAN ENC serisi magnet kontrol sistemleri yoğun proseslerde elektromagnetleri çalıştırmak için geliştirilmiştir. Ana kontrol/güç devrelerinde kontaktör kullanılmayan
DetaylıBİLGİSAYAR KULLANMA KURSU
1 2 KURS MODÜLLERİ 1. BİLGİSAYAR KULLANIMI 3 1. Bilişim (Bilgi ve İletişim) Kavramı Bilişim, bilgi ve iletişim kelimelerinin bir arada kullanılmasıyla meydana gelmiştir. Bilişim, bilginin teknolojik araçlar
DetaylıElektrik akımı ve etkileri Elektrik alanı ve etkileri Manyetik alan ve etkileri
Elektrik akımı ve etkileri Elektrik alanı ve etkileri Manyetik alan ve etkileri 1 Elektrotekniğin Pozitif Tarafları Elektrik enerjisi olmadan modern endüstri düşünülemez! Hidrolik ve pnömatik mekanizmaların
DetaylıT.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ
T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 6. HAFTA BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBINATIONAL LOGIC) Aritmetik İşlem Devreleri
DetaylıMantık fonksiyonlarından devre çizimi 6 Çizilmiş bir devrenin mantık fonksiyonunun bulunması
DERSİN ADI BÖLÜM PROGRAM DÖNEMİ DERSİN DİLİ DERS KATEGORİSİ ÖN ŞARTLAR SÜRE VE DAĞILIMI KREDİ DERSİN AMACI ÖĞRENME ÇIKTILARI VE YETERLİKLER DERSİN İÇERİĞİ VE DAĞILIMI (MODÜLLER VE HAFTALARA GÖRE DAĞILIMI)
DetaylıTRAMVAY OTOMATİK MAKAS KONTROL SİSTEMİ
TRAMVAY OTOMATİK MAKAS KONTROL SİSTEMİ PROJENİN AMACI: Tramvay hattındaki makasların makinist tarafından araç üzerinden otomatik olarak kontrol edilmesi. SİSTEMİN GENEL YAPISI Tramvay Otomatik Makas Kontrol
DetaylıOP-AMP UYGULAMA ÖRNEKLERİ
OP-AMP UYGULAMA ÖRNEKLERİ TOPLAR OP-AMP ÖRNEĞİ GERİLİM İZLEYİCİ Eşdeğer devresinden görüldüğü gibi Vo = Vi 'dir. Emiter izleyici devreye çok benzer. Bu devrenin giriş empedansı yüksek, çıkış empedansı
DetaylıPLC (Programlanabilir Kontrol Cihazı) TABANLI SİSTEMLERİN İNTERNET ÜZERİNDEN İZLENMESİ
PLC (Programlanabilir Kontrol Cihazı) TABANLI SİSTEMLERİN İNTERNET ÜZERİNDEN İZLENMESİ Derya Birant, Alp Kut Dokuz Eylül Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü İÇERİK Giriş PLC nedir? PLC lerin Uygulama
Detaylı(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 2) DENEYSEL KARIŞTIRMA İSTASYONUNUN PID İLE DEBİ KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör.
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 (Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 2) DENEYSEL KARIŞTIRMA İSTASYONUNUN PID İLE DEBİ KONTROLÜ
DetaylıBİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM
Bilgisayar : Kullanıcıdan aldığı bilgiyi işleyip, tekrar kullanıcaya sunan teknolojik alete denir.üç çeşit bilgisayar vardır.bunlar ; Masaüstü,Dizüstü,Tablet. Bilgisayarın Özellikleri : 1. Hızlıdır. 2.Hatasızdır.
DetaylıSANAEM RFQ (SPP) HIZLANDIRICISI GÜÇ KAYNAKLARI VE ÖLÇME KUTUSU KONTROL SİSTEMİ. Aydın ÖZBEY İstanbul Üniversitesi
SANAEM RFQ (SPP) HIZLANDIRICISI GÜÇ KAYNAKLARI VE ÖLÇME KUTUSU KONTROL SİSTEMİ Aydın ÖZBEY İstanbul Üniversitesi Proton hızlandırıcısı kontrol sistemi Neler üzerinde duracağız? Kontrol edilecek parametreler
DetaylıVon Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1
Von Neumann Mimarisi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar
DetaylıBELLEKLER. Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır.
BELLEKLER 1- RAM (Random Access Memory) Nedir? Kelime anlamı olarak RAM Random Access Memory yani Rastgele Erişilebilir Bellek cümlesinin kısaltılması ile oluşmuş bir tanımdır. Kısaca: RAM bilgisayar için
DetaylıDENEY 12 SCR ile İki yönlü DC Motor Kontrolü
DENEY 12 SCR ile İki yönlü DC Motor Kontrolü DENEYİN AMACI 1. Elektromanyetik rölelerin çalışmasını ve yapısını öğrenmek 2. SCR kesime görüme yöntemlerini öğrenmek 3. Bir dc motorun dönme yönünü kontrol
DetaylıHaftalık Ders Saati Okul Eğitimi Süresi
DERSİN ADI BÖLÜM PROGRAM DÖNEMİ DERSİN DİLİ DERS KATEGORİSİ ÖN ŞARTLAR SÜRE VE DAĞILIMI KREDİ DERSİN AMACI ÖĞRENME ÇIKTILARI VE YETERLİKLER DERSİN İÇERİĞİ VE DAĞILIMI (MODÜLLER VE HAFTALARA GÖRE DAĞILIMI)
DetaylıDONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi
DONANIM VE YAZILIM Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Bilgisayar Kendisine verdiğimiz bilgileri istediğimizde saklayabilen, istediğimizde geri verebilen cihaza denir. Donanım, Yazılım Bilgisayar Donanım
DetaylıElektronik Kontrol Paneli
Elektronik Kontrol Paneli L-ION-EF21 Mikrokontrolör esaslı dijital teknoloji Gelişmiş kullanıcı arabirimi 2x16 Dijital LCD gösterge Kullanışlı Türkçe menü yapısı Parametre ayarları ile çok çeşitli sistemlere
DetaylıWiFi RS232 Converter Sayfa 1 / 12. WiFi RS232 Converter. Teknik Döküman
WiFi RS232 Converter Sayfa 1 / 12 WiFi RS232 Converter Teknik Döküman WiFi RS232 Converter Sayfa 2 / 12 1. ÖZELLĐKLER 60.20mm x 40.0mm devre boyutları (5-15)VDC giriş gerilimi Giriş ve çalışma gerilimini
Detaylı4-Deney seti modüler yapıya sahiptir ve kabin içerisine tek bir board halinde monte edilmiştir.
MDS 8051 8051 AİLESİ DENEY SETİ 8051 Ailesi Deney Seti ile piyasada yaygın olarak bulunan 8051 ailesi mikro denetleyicileri çok kolay ve hızlı bir şekilde PC nizin USB veya Seri portundan gönderdiğiniz
DetaylıBasit Işık Kontrolü. 1. Bit, Byte, Word, Double Word kavramları:
Basit Işık Kontrolü TUNCELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK - ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ OTOMASYON LABORATUVARI DENEY NO:1 1. Bit, Byte, Word, Double Word kavramları: PLC lerde veriler
Detaylıİzolasyon Yalıtım Direnç Ölçer Marka/Model METREL/ 3201
İzolasyon Yalıtım Direnç Ölçer Marka/Model METREL/ 3201 250V-5kV arası 25V luk adımlarla ayarlanabilir test gerilimi 5mA güçlü kısa devre akımı 10 T Ohm a kadar direnç ölçebilme Doğruluk-İzolasyon: 5 %
DetaylıHacettepe Robot Topluluğu
Hacettepe Robot Topluluğu PIC Assembly Dersleri 1. Ders: PIC Programlamaya Giriş HUNRobotX - PIC Assembly Dersleri 1. Ders: PIC Programlamaya Giriş Yazan: Kutluhan Akman, Düzenleyen: Canol Gökel - 4 Haziran
Detaylı