BİRİNCİ BöIüm ÖLÜM VE YARALANMAYA SEBEBİYET VERİLMESİNDE SORUMLULUK ÇEŞİTLERİ

Transkript

1 İçindekiler T e ş e k k ü r B askı Önsöz (Sema A k s o y ) B askı Önsöz (A hm et M, K ılıç o ğ lu ) B askı Önsöz (M e tin F e y iz o ğ lu )...13 BİRİNCİ BöIüm ÖLÜM VE YARALANMAYA SEBEBİYET VERİLMESİNDE SORUMLULUK ÇEŞİTLERİ i. AKTİ SORUM LULUK HALLERİ...28 A. H izm et A kd in den Doğan S o ru m lu lu k Özel Hizmet Akdinde İşveren Sorumluluğu Kamu Hizmetinde Çalışanlara Karşı Devletin Sorumluluğu İÇTİHATLAR B. Taşım a S özleşm elerinden Doğan S o ru m lu lu k Kara Taşıma Sözleşmeleri...57 a. Karayolunda Yolcu Taşıma Sözleşmelerinden Doğan Sorumluluk...57 İÇTİHATLAR b. Demiryolunda Taşıma Sözleşmeleri...66 İÇTİHATLAR Deniz Taşıma Sözleşmeleri Hava Taşıma Sözleşmeleri...83 C. Tıbbı M üdahaleden Doğan S o ru m lu lu k Bağımsız Çalışan Bir Hekimin Tıbbi Müdahalesinden Doğan Hukuki Sorumluluk a. Sözleşme ilişkisi İÇTİHATLAR b. Sözleşme İlişkisinden Doğan Sorumluluk Kamu Hastanelerinde Yapılan Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki Sorumluluk İÇTİHATLAR D. S ig o rta S özleşm esinden Doğan S o ru m lu lu k Can Sigortaları Kazaya Karşı S igorta Hastalık Sigortası Sorumluluk Sigortası a. Genel Sorumluluk Sigortası aa. Özel Sorumluluk Sigortası ab. Ticari işletme ve Mesleki Faaliyete Dair Sorumluluk Sigortalan b. Motorlu Kara Taşıt Araçları Sorumluluk Sigortası ba. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) İÇTİHATLAR...148

2 İkİNCi BöIüm BEDEN TAMLIĞININ İHLALİ HALİNDE ZARAR VE TAZMİNAT HESABI I. BEDEN T A M LIĞ IN IN İH L A L İ A. Beden Tam lığınm İh la li K avram ı B. Beden T am lığınm K orunm ası C. Beden Tam lığınm İh la li Halinde D oğacak Z a ra rla r II. BEDEN TAM LIĞ I İHLALİNDEN DOĞAN ZARARIN H ESABI A. K a p s a m M asraflar Geçici İş Görmezlikten Doğan Zarar (Kazanç Kaybı) a. İş Görmezlik Kavramı b. İyileşme-Şifa Bulma Halleri c. Zarar Sürekli iş Göremezlikten Doğan Zarar a. Kavram b. Muhtemel Ömür Süresi c. Faal Ömür Süresi ca. Muhtemel Yaşama Süresinin Kabul Edilmesi cb. Belirli Bir Yaşla Sınırlanma cc. Farklı Süreler Kabul Edilmesi d. Çalışma Gücünden Kayıp Oranı da. Klavuz Maluliyet Baremi db. SSK Maluliyet Baremleri dba. Tek Arızalarda dbb. Birden Çok Arızalarda dbc. Geçmişteki Sakatlıklar dc. Emekli Sandığı Baremi dd. Adi Tıp Uygulama Baremleri İÇTİHATLAR e. Kazanç Kaybı Asabi Şok Geçirmekten Doğan Zararların Durum u Müstakbel Gelir Kaybı Efor Kaybı Hakimin İnceleme Yetkisini Saklı Tutması İÇTİHATLAR B. B eden Tam lığınm İh la li H alinde Doğan Zarardan Y apılabilecek İn d irim le r SSK'ya Tabi Olanların Durumu a. İş göremezlik Gelirleri ve Hesabı İÇTİHATLAR b. İşgöremezlik Ödeneği...399

3 bb. ihtiyari Mali Sorumluluk Sigortası cc. Koltuk Sigortası (Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası) dd. Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası İÇTİHATLAR...'84 II. AKİT DIŞI SORUMLULUK HALLERİ A. Kusur S o ru m lu lu ğ u Haksız Fiil Kavramı Haksız Fiil Unsurları a. Kusur b. Unsurları aa. Kusur Yeteneği ab. Ruhsal Bağ aba. Kast (Amaçlama) abb. ihmal ac. Kusuru Ortadan Kaldıran Nedenlerin Bulunmaması c. Hukuka Aykırılık d. Zarar e. illiyet (Nedensellik) Bağı B. Kusursuz S orum luluk H a lle ri Başkasının Eyleminden Dolayı Sorumluluk Halleri a. İstihdam Edenin Sorumluluğu İÇTİHATLAR b. Ev Başkanın Sorumluluğu ba. Ev Başkanının Sorumluluğunun Şartları baa. Ev Başkanı (Aile Reisi)'nin Egemenliği Altında Bir Kişinin Bir Zarar Vermiş Olması Gerekir baaa. Aile Başkanı-Gözetim Altında Bulunan Arasında Aile Başkanı Bağı Olmalı baab. Eylem Hukuka Aykırı Bulunmalıdır baac. Bir Zarar Meydana Gelmelidir baad. Nedensellik Bağı Bulunmalıdır bab. Ev Başkanının Kurtuluş Kanıtı Getirememesi Gerekir bac. Sorumluluğun Hüküm ve Sonuçlan İÇTİHATLAR c. Hayvan Tutucusunun Sorumluluğu Bina ve Yapı Eseri Maliklerinin Sorumluluğu Temyiz Gücünden Yoksun Olanların Sorumluluğu Devletin Kusursuz Sorumluluğu İÇTİHATLAR C. Tüzel K işilerin Organlarının Haksız Eylem lerinden S o ru m lu lu ğ u D. Sebep S orum luluğu Araç Sahibinin Sorumluluğu İÇTİHATLAR Gelişim Kusuru Sorumluluğu Fedakarlığın Denkleştirilmesi İlkesi...287

4 3. Muhtelif Rücu Davaları a. Sosyal Sigortalar Kanununa Göre Rücu Davaları b. Bağ-Kur Kanununa göre Rücu Davaları c. Özel Sigortaların Rücu Davaları d. Devletin Rücu Davaları e. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereği rücu (5510 sayılı yasa) İÇTİHATLAR E. Tazminat Hesabında Esas Alınacak Başlama A n ı işlemiş Tazminat İşleyecek Tazminat Tahakkuk Etmiş Tazminat İÇTİHATLAR Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu Gereğince Bağlanan Gelirlerin Peşin Değerlerinin Hesaplanmasına Ait Tarife F. Yaralanma Nedeniyle Örnek Bilirkişi Raporları G. Yargı Kararları Üçüncü BöIüm ÖLÜM HALİNDE DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARININ VE TAZMİNATIN HESABI I. DESTEK VE DESTEKTEN YOKSUNLUK KAVRAMLARI A..Destek Kavram ı Tanımı Yasal Dayanaklar a. Haksız Fiiller b. Sözleşme Hükümlerine Aykırı Hareketler Türleri a. Fiili Destek b. Farazi (Varsayımlı) Destek B. Destekten Yoksunluk Şartları Bakım G ü c ii ihtiyaç C. Destekten Yoksun Kalanlar Eş Çocuklar Ana-Baba Kardeşler Nişanlılar Üçüncü Kişiler...594

5 ba. Sürekli İş göremezlik Ödeneği baa. Tam İş göremezlik bab. Kısmi İş Göremezlik bb. Geçici iş göremezlik Ödeneği bba. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortası bbb. Hastalık Sigortası bbc. Analık Sigortası bc. Geçici İş göremezlik Ödeneğinin Miktarı ve Hesaplanması bd. Geçici İş Göremezlik Ödeneğinin Verilmemesi, Geri Alınması veya Azaltılması be. işverenin Sorumluluğu bf. işverenin SGK'ya Karşı Sorumluluğu bg Sayılı Yasaya Göre İşverenin SGK'ya Karşı Sorumluluğu bh. Üçüncü Kişilerin ve Mali Mesuliyet Sigortalarının SGK'ya Karşı Sorumluluğu d. Sigortalının Bağışlanmaz Kusuru e. Yaşlılık, Malullük, Ölüm Sigortasından Yapılan Yardımlar Emekli Sandığına Tabi Olanların Durumu a. AYİM Prensip Kararları b. AYİM 2. Dairesinin Örnek Kararları Meslek Değiştirme Sayılı Kanun Açısından Bağ-Kur Kanununa Göre Yapılan Ödemeler İÇTİHATLAR Nakdi Tazminat Kanunu (2330 s. Kan.) İÇTİHATLAR Yeni Türk Borçlar Kanunu 55. Maddenin Düzenlemesi III. TAZM İNAT H E S A B I A. Hesaplamada D ikkate A lınacak H u suslar Faile Bağlı Sebepler a. Kusurun Rolü b. İktisadi Durumun Rolü Mağdura Bağlı Sebepler a. Zarara Razı Olma b. Müterafık Kusur Fiile Bağlı Sebepler B. Tazminatın Ödeme Ş e k ille ri Aynen Tazmin Nakden (Para ile) Tazmin a. irat Şeklinde b. Sermaye Şeklinde C. Hakim in İncelem e Y etkisi Saklı T u tm a sı D. Rücu D a v a la rı Müteselsil Sorumluluk- Dış iliş k i İç İliş k i...480

6 Ölüm H a li...;, n E. Zarar Miktarının Hesabındaı» Bulundurulmas> Tekrar Evlenme İhtimalinin Goz a. Dul Kadının Tekrar Evlenme b. Tekrar Evlenmeye Tesir Eden F c. Dul Erkeğin TekrarEvlenmeS' Zararcjan indirme d. Tekrar Evlenme İhtimaline Go^ Dulun Çalışıp Kazanma Yeteneği Yapılmayan Masrafların Zararda Dikkate Al a. Yetiştirme Masrafları b. Bakım Masrafları Mirasın Durumunun Dikkate Alınmas... a. Ölenden Davacılara Geçen Miras b. Üçüncü. Kişilerden. Davacılara Geçen - n M iras Sigorta Tazminatının Zarardaki Rolü a. Özel (Can) Sigortalan Yönünden.,... b. Mali Mesuliyet Sigortası Yönünden c. 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Tazminatı... d. BAĞ-KUR Aylıkları Açısından Zarardan İndirim i Emekli Sandığı Dul, Yetim ve Şehit Maaşlarının 7. Özel Kanunlarla Düzenlenmiş Tazminat»e Aylıklann İndirimi E k e r im s e k idare Mahkemesi 2. Dairesince Belirlenen Esaslar İndirim Sebeplerinde Öncelik Sırası...7Û Rücu Davaları / I 0 İÇTİHATLAR..... III DESTEKTEN YOKSUN KALMADA TAZMİNAT A. Tazminatın Ş artları Zararın Varlığı ^ 2 İhtiyaç ve Bakım Gücü Tazminat Miktarının Hesaplanmasında Zarara Nispetle Dikkate Alınacak Hususla a. Hal ve Mevkiin İcapları... b. Kusurun Rolü... ba. Kusura Dayanan Sorumluluk Açısından...^ bb. Kusursuz Sorumluluk Açısından... İÇTİHATLAR q bc. Zarar Görenin (Ölenin) Müterafık Kusuru... bd. Destekten Yoksun Kalanların Olayda Müterafık Kusuru İÇTİHATLAR...76Q c. Zarara Razı Olma d. Zararın Doğmasına, Büyümesine veya Zarar Verenin Durumunun Ağırlaşmasına ^ Sebep Olma... ^

7 7. imam Nikahlı Eş Tüzel Kişilerin Durumu D. D estekten Yoksun Kalma Tazm inatının M ira sçıla rın a İn tik a li II. ZARAR VE ZARARIN N İTELİĞ İ A. D estekten Y oksunluk Z a ra rı Zararın Kapsamı Zararın Hesabında Dikkat Edilecek Hususlar a. Ölene Ait Gelirin Tespiti b. Gayrisafi Gelirin Tespiti ba. Fiili Desteğin Geliri İÇTİHATLAR bb. Farazi Desteğin Geliri c. Ölenin Gelirinin Belirli Zamanlarda Artması ca. Gelirin Netleştirilmesi cb. Pasif (Emekli) Devre Geliri Hesabı cc. Yardım Miktarı İÇTİHATLAR cd. Paylaştırma eda. Eş ve Çocukların Payları cdb. Paylaştırmaya Dahil Diğer Kişiler cdc. İsviçre ve Türkiye'de Uygulama AYİM Tazminat Hesaplarında Göz Önünde Bulundurulması Gereken Hususlar B. Zararın N ite liğ i İÇTİHATLAR Zararın Hesabı a. Zararın Suresi aa. Tanım ab. Başlangıç Tarihi ac. Sonu aca. Yargıtay ın Bu Konudaki Tutumu acb Sayılı Kanun Açısından acc Sayılı Kanun Açısından acd Sayılı Kanun Açısından C. İnsan Ömrü ve Yaşama T a b lo la rı Yaşama Tablolarından İstenilen Özellikler PMF Yaşama Tablosu Stauffer/Schaetzle (Gelecekte Yaşama Tablosu) İsviçre Kadın-Erkek Tablosu PF. Yaşama Tablosu Türkiye'de Ortalama Ömür ve Faal Hayat D. Bakım İhtiyacının Sonunu B elirleyen Ö z e llik le r Çocukların İhtiyaç Çağından Çıkmaları Tekrar Evlenme

8 B. Zam anaşım ı S ü re le ri Taşıma Sözleşmelerine Göre Zamanaşımı a. Kara Taşıma Sözleşmelerinde b. Deniz Taşımalarında Zamanaşımı c. Hava Taşımalarında Zamanaşımı d. DDY Taşımalarında Zamanaşımı e. Karayolları Trafik Kanununda Zamanaşımı Ceza Zamanaşımı İş Hukuku Zamanaşımı İÇTİHATLAR III. CEZA D AV ALAR IN IN, TAZM İN A T DAVALARINA ETKİSİ İÇ TİH ATLA R IV. BİRDEN ÇOK KİM SENİN AYNI ZARARDAN SORUMLULUĞU İÇ TİH ATLA R V. T A Z M İN A T HESABINDA T A Z M İN A T BORÇLUSUNCA YAPILAN ÖDEMELERİN VE İB R A N IN R O LÜ Beşİncİ BöLüm TABLOLAR VE CETVELLER > Sosyal Sigortalar Kurumu Sağlık İşleri Tüzüğü'ne Ekli Sakatlanma'ya İlişkin C e tve lle r ^ Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Y önetm elik > Ölüm Halinde Destekten Yoksunluk Hesabı Ve Sakatlanma Halinde Maddi Tazminat Hesabı Örnek Bilirkişi Raporları Sakatlık İndiriminden Yararlanacak Hizmet Erbabının Sakatlık Derecelerinin Tesbit Şekli ile Uygulanması Hakkında Y önetm elik ^ ^ Nakdi Tazminat Verilmesi ve Aylık Bağlanması Hakkında Yönetm elik İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü < Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı Yönetmeliği r- Trafik Kazaları Nedeniyle İlgililere Sunulan Sağlık Hizmet Bedellerinin Tahsiline ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Y önetm elik B ib liy o g ra fy a K a vra m la r D iz in i

9 e. Hatır için Taşımada Durum f. Tazminatın İşletilmesinden Doğacak Menfaatler Karşılığı indirm e İÇTİHATLAR B. Tazminat Borçlusu C. Tazminatın Hesaplanmasında Esas Alınacak Başlama A n ı İşlemiş Tazminat a. Ana Para b. Faizi işleyecek Tazminat D. Tazminatın Ödeme Şekli İrat Tahsisi a. Teminat Peşin Ödeme a. Sigorta Sistemi (İratların Satın Alma Tarifeleri) b. Peşin Ödeme Değeri Konusunda Yapılan Hatalar İÇTİHATLAR c. Faiz İÇTİHATLAR DöndÜNCÜ B ö I üm B E D E N T A M L İG İN İN İH L A L İ VE D E S T E K T E N Y O K S U N K A L M A T A Z M İN A T I D A V A L A R IN D A U S U L I. BEDEN TAMLIĞININ İHLALİ VE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI DAVALARINDA USUL A. Yetkili Mahkeme B. Görevli Mahkeme Hukuk Mahkemelerinde Ticaret Mahkemelerinde Ceza Mahkemelerinde Danıştay ve AYİM'de İş Mahkemelerinde İÇTİHATLAR II. TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI A. Başlangıcı Beden Tamlığının İhlali Halinde Zamanaşımı Başlangıcı İÇTİHATLAR Ölüm Halinde Zamanaşımının Başlangıcı İÇTİHATLAR İdari Yargı Yönünden Zamanaşımı