E-WOM a Dayalı Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle En Uygun Otelin Belirlenmesi ve Bir Uygulama

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "E-WOM a Dayalı Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle En Uygun Otelin Belirlenmesi ve Bir Uygulama"

Transkript

1 Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs Syı: 33, 2015, ss Selcuk Uversty Jourl of Isttute of Socl Sceces Volume: 33, 2015, p E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm Rmz GÖRAL * ÖZET Geçmş yıllrd tüketcler belrl br ürüü stı lm krrı vermede öce o ürü hkkıd deeym ol slrı görüşlere bşvururlrdı. Ağızd ğız pzrlm olrk dldırıl bu durum, şletmeler ürüler pzrlmd göz rdı etmemeler gereke br pzrlm strtejsyd. Blgsyr tekolojler sl ortmd sıırsız blg ve yorumlrı pylşılbldğ olklrı slr sumsı le brlkte teret ğızd ğız pzrlm rcı hle gelmştr. İteret, tüketcler ç stı lm krrı öces bşvurduklrı e öeml kyklrd brs olmuştur. Sl ortm, öceler şletmeler geş ktlelere ürü ve hzmetler koly ve ucuz şeklde tıtm ve pzrlm olğı sğlrke, lerleye süreçte tüketm gerçekleştreler deeymler dğer kullıcılrl pylşm ve yorum ypm fırstı sumuştur. Stı lm krrı vermeye hzırl tüketcler ç br bölge, şletme vey ürü hkkıd ypıl olumlu/olumsuz yorumlr terchlerde etkl olmy bşlmıştır. Müşterlere yştıl mutlu tecrübeler e öeml pzrlm klı döüştüğü turzm sektörüde bloglr ve turzm steler müşterlere ked rlrıd deeymleryle lgl pylşımd bulum mkâı sğlmktdır. Etkleşm yrt bu kyklr kullıcı yorumlrı ve pulmlrıyl gelşmekte ve gtgde hem müşterler hem de turzm şletmeler ç öem rtmktdır. Müşterler ç ücretsz bşvurblecekler br pzr rştırmsı su bu pltformlr, hzmet vereler ç se ypmlrı gereke yleştrmeler ç br ger bldrm kyğı oluşturmktdır. Dğer trft düşük bütçel br pzrlm klı döüşmektedr. Turzm tüketm br deeym olrk değerledre ve hg deeym yşycğı krr verrke yşmış tecrübelerde yol çık tüketcler, turzm sektörüe hzmet ede ole terktf kyklrı gderek dh fzl kullmktdır. Müşterlere ked rlrıd dylog kurm, blg sğlm mkı su bu pltformlr, hzmet vereler ç se ypmlrı gereke yleştrmeler ç br ger bldrm sğlmktdır. Bu çlışm teret stelerde yer l elektrok müşter yrgılrıd yrrlrk e uygu otel belrlemese yöelktr. TrpAdvsor teret stesde ve uzm değerledrmelerde elde edle verler Altk Hyerrş Proses (AHP) temell TOPSIS yötemyle değerledrlerek Koy lde müşterler steklere yeterce cevp vereble ve otel müşterlere e yüksek memuyet sğlyble otel (e uygu otel) belrlemştr. Çlışm souçlrı göre Koy lde C kodlu otel e uygu otel, Fyt/Fyd krter öem dereces e yüksek müşter memuyet krter olrk tespt edlmştr. Ahtr sözcükler: e-wom, Çok Krterl Krr Verme, Altk Hyerrş Proses, TOPSIS Çlışmı Türü: Arştırm Determto Of Optmum Hotel Wth E-WOM Bsed Mult Crter Decso Mkg Techques d A Applcto ABSTRACT I the pst yers, cosumers would refer to the opos of people who hd experece bout product before they decded to purchse tht product. Ths cse, clled Word of mouth mrketg, ws mrketg strtegy whch mgemets should ot gore whle they were mrketg ther products. Alog wth the computer techologes provdg people the opportutes of shrg ulmted formto d commets vrtul evromet, teret hs bee word of mouth mrketg med. The teret hs bee oe of the most mportt sources whch cosumers cosult before purchsg decso. Whle vrtul evromet ws eblg mgemets to promote d mrket ther products d servces to the lrge msses esy d chep wy prevously, t gve chce of commetg d shrg the expereces of cosumers wth other users durg the ogog process. Postve/egtve commets bout destto, busess or product hve begu to be effectve prefereces of cosumers who get redy for mkg decso to purchse The sector, whch hppy expereces kept lve to the customers, turs to the most mportt mrketg chel. Blogs d toursm stes gve the customers the opportuty of dlogug mog them d provdg formto. These sources whch crete tercto mprove wth the user revews d scorgs. The mportce of t s cresg more d more for both toursm busesses d customers. These pltforms preset mrketg reserch whch s free for customers. Also for the servce provders, these pltforms crete resource of feedbck for the mprovemets they eed to do. O the other hd, t turs to low budget mrketg chel for smll sze fcltes. * Yrd. Doç. Dr., Selçuk Üverstes

2 E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm Cosumers, evlutg toursm cosumpto s experece d strtg from pst expereces whe they decde whch experece to lve, cresgly use ole terctve resources whch serves to the toursm sector. These pltforms provde the customers the opportuty of dlogug mog them d provdg formto whle they provde feedbck for the mprovemets for the servce provders to they eed to do. Ths reserch s med t determg the most sutble hotel tkg dvtge of the electroc cosumer revews webstes. The dt s obted from TrpAdvsor webste d expert revews. Ths dt s evluted wth the TOPSIS method whch s bsed o Alytcl Herrch Process (AHP). The, the hotel whch c dequtely respod to customer s requests d provde the hghest stsfcto to the hotel customers (the most sutble hotel) s determed Koy provce. Accordg to the study results, the hotel ecoded s C s the most sutble hotel d Prce/Proft crtero hs the hghest mportce of customer stsfcto crter Koy provce. Keywords: E-WOM, Mult-Crter Decso Mkg, Alytc Herrchy Process, TOPSIS The Type of Reserch: Reserch 1.Grş Güümüzde tekolojk gelşmelere bğlı olrk lışılgelmş tüketc dvrışlrıd öeml değşmler meyd gelmektedr. E öeml değşmlerde brs slrı stı lm htycı duyduklrı ürülerle lgl blglere ulşm yötemlerde meyd gele değşmlerdr. Iteret tekolojler yygılşmsı ve etkleşmes blgye ulşımı kolylştırmktdır. Brçok tüketc teret kullrk stı lmyı düşüdüğü ürü hkkıd öcede blg edmekte, stek ve htyçlrı hkkıd çeştl gerbldrmlerde bulumkt ve ürüü stı ldıkt sor ürü kullımıyl lgl deeymler pylşmy devm etmektedr (Cvelek, 2013;267). Ypıl brçok rştırmd, potsyel tüketcler krr verme şmsıd dğer tüketcler yptıklrı yorumlrd etkledkler ve bu yorumlrı her br brer refers kyğı olrk gördükler sptmıştır(blm vd.,2013;388). Öreğ 2012 yılıd TrpAdvsor trfıd ypıl ve 1700 de fzl ktılımcı le gerçekleşe br rştırmy göre ktılımcılrı %64 ü ttl pllrıd teret stelerdek yorumlr göre hreket etmektedr(cvelek,2013;273). E-şlemlere yöelk hzırl rporlr göre, her yıl yüz mlyolrı bul potsyel otel müşters, yorum syflrıı kedlere rehber olrk görmektedr. Tüketc e-yorumlrı le lgl çlışmlr tüketc yorumlrıı otel seçmde ve krr şmsıd öeml br etke olduğuu vurgulmktdır (Blm vd., 2013; ). Otel hzmetler soyut ve dh öcede deeemez özellğe shp olmsı, bu bğlı olrk tüketc rsk lgısıı yüksek olmsı ve kşsel olrk letşme geçlecek y d rsk lgısıı zltck blg sğly oktlrı yetersz olmsı, tüketcler e-blg kyğı olrk yorumlr yöeltmektedr. Potsyel tüketc, e- yorumlrı brer uzm görüşü şeklde lgılmktdır. Çıkrım ve değerledrme ypblme dı e-yorumlr öeml brer referstır. Bu lmd blg kyğı olrk e-yorum, tüketcler trfıd reklm ve dğer pzrlm rçlrıdk blglerde dh fzl k edc görümektedr. Tüketc yorumlrıı yyıldığı steler bu mçl blg kyğı olrk tüketcler yöledrmektedr. Öreğ, turzm ve seyhtle lgl uluslrrsı br pltform ol TrpAdvsor, bğımsız br şeklde tüketclere tess seçmde kullblecekler blgler vermekte, yrıc sektörde şletmeler bzıd sırlmlr sumktdır. Bu ve bezer uluslrrsı pltformlr t yorum syflrıd üst sırlrd olmk, br tbr kyğı olmkl brlkte yı zmd tüketcler terchler yöledrmektedrler. Bu çlışmı mcı, AHP temell TOPSIS yötemyle otel müşterler trfıd ypılmış elektrok ortmdk pulmlrd yrrlrk müşterler steklere yeterce cevp vereble ve otel müşterlere e yüksek memuyet sğlyble otel, y e uygu otel belrlemesdr. Bu kpsmd, Koy lde flyet göstere ve TrpAdvsor stesde e fzl ktılımcı syısı ulş dokuz otel değerledrmeye lımıştır. Çlışm kpsmıd ele lı oteller, TrpAdvsor stes belrlemş olduğu müşter memuyete yöelk krterler bkımıd değerledrlmştr. Çlışm grş bölümü dhl beş bölümde oluşmktdır. Grş kısmıd sor kc bölümde e-wom (elektrok tüketc yorumlrı) ve otel şletmeleryle ol lşks lgl yzı kpsmıd değerledrlmştr. Üçücü bölümde verler değerledrldğ AHP ve TOPSIS tekkler ve uygulm bsmklrı ele lımıştır. Dördücü bölümde se yötem, lz ve bulgulr yer verlmştr. So bölümde se ulşıl souçlr ele lımıştır. Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

3 Rmz GÖRAL 2. e-wom (Elektrok Tüketc Yorumlrı) ve Otel İşletmeler Geçmşte tüketcler belrl br mrk, ürü y d şletme hkkıdk düşüceler öğremek ç etrfıdk dğer kşler görüşlere bşvururlr ve bu durum pzrlm ltertürüde ğızd ğız letşm (Duyurum, Word of Mouth) olrk blrd. Blgsyr ve teret tekolojler gelşme prlel olrk kşsel yorum ve görüşler sl ortmd pylşılmy bşlmıştır(pollch,2006;1). Tüketcler, teret üzerde brbrler tımksızı, pylştıklrı yorumlr üzerde yptıklrı bu letşm e-wom (elektrok duyurum) olrk dldırılmktdır(blm vd., 2013;390). Bu bğlmd e-wom; br ürü y d şletme hkkıd mevcut, potsyel y d öcek müşterler trfıd ypıl ve teret rcılığıyl brçok s ulştırılble her türlü olumlu, olumsuz yorumlrdır. E-tüketc yorumlrı olrk d dldırıl bu yorumlr, mevcut yd öcek tüketclerde bşklrı ktrıl ürü performsı, hzmet kltes, ürü zlemler, güvelrlk, vb. hkkıdk yorumlrı kpsmktdır (Arryo d Pdey, 2010;1230). Tüketcler geel olrk; lgıl rsk zltm, blg elde etme sürec kısltm, ürüü sıl kullılcğıı öğreme, pzrd hg ürüler ye olduğuu öğreme, stı lm sorsı yşck olumsuzluklrı zltm ve sl br topluluğ t olm gb edelerle e-wom yöelmektedr (Avcılr,2005;343). e-wom, tüketc dvrışı üzerde kşsel stış yd reklm gb geleeksel pzrlm rçlrıd dh geş br etkye shp olup, dh güvelr ve objektf lgılmktdır (Pursue, 2010;25). Hu (2011), özellkle güve çısıd dğer tüketcler yorumlrıı potsyel br tüketc ç br refers olduğuu, elektrok yorumlrı d bu yöüyle so döemlerde etkl br kyk hle geldğ vurgulmktdır. Ypıl rştırmlrd, güümüz tüketcler stı lm şlemde öce müşter yorumlrı ve oylmlrıı celedğ orty koulmuştur (%70). Ayrıc tüketcler ye büyük çoğuluğuu (%71) doğru ürüü lm kousud tüketc yorumlrıı kedlere güve verdğ belrtmşlerdr. Amerklı tüketclere yöelk br rştırmd, e-yorumlrd elde edle blgler so derece değerl y d değerl olrk lgıldığı orty çıkmıştır (%82). Ye yı rştırmd çoğu tüketc (%63), stesde tüketc yorumu y d oylmsı bulu şletmeler terch etmekte, blg kyğı olrk tüketc yorumlrı (%57) güvemektedr(blm vd.,2013;391). Bu verler e-wom u brçok pzrlm rcı göre dh etkl dh ucuz ve koly br sstem olduğuu orty koymktdır. İşletmeler bu etk blcyle, kedler vey ürülere lşk olumlu ve olumsuz görüşler pylşıldığı yorum steler öemsemeye bşlmışlrdır. Güümüzde tüketcler blç düzey rtmsı, küreselleşe düyd blg pylşımıı kolylşmsı ve sl ortmd brçok yorumu celeeblmes, turzm destsyolrıı vey şletmeler tüketcler trfıd ucuz, hızlı ve koly değerledrleblmese olk sğlmktdır. Hzmet yoğu telğe shp bu sektörde, tüketc ttm zor sğlmsı ve buu rskl br durum olrk lgılmsı, e-wom bğlı krr verme eylem yygılştırmktdır. E-WOM le lgl çlışmlr göstermektedr k turzm sektörü çde koklm şletmeleryle lgl tüketc yorumlrı çok ktf şeklde müşterler trfıd kullılmktdır. Kwo vd. (2011), 200 ktılımcıyl yptıklrı çlışmd olumlu yorumlr le koklm sektörüdek tüketc stı lm dvrışı rsıd br lşk vr olduğuu, dolyısıyl d olumlu sl tüketc yorumlrıı oluşturulmsı ç otel yöetm tüketcler cesretledrmes gerektğ vurgulmıştır. Sprks ve Browg (2011) çlışmlrıd, br otel ç tüketc seçm ve güve lgısıı etkleye dört usuru olduğuu vurgulmktdırlr. Bulr; yorumu mcı, geel değer (olumlu yd olumsuz), çerçeves ve yzılı metyle brlkte tüketc ktılımlı syısl br dereceledrme suulup suulmdığıdır. Arştırmı soucud; tüketcler olumsuz blg çere yorumlrd etkledğ, ck olumlu yorumlrı d güvelr buluduğu sptmıştır. Xe vd. (2011) yptıklrı rştırmd, sl tüketc yorumlrıı otel rezervsyo terchlerde, krr verme sürece etks celemştr. 274 lss öğrecs ktıldığı rştırmd, sl yorumlrı güvelr olrk lgıldığı, ck çelşkl sl yorumlrı bulumsı durumud, tüketcler otel seçmler değştrdkler orty çıkmıştır. Vermeule ve Seegers (2009) tüketc terchde sl otel yorumlrıı etks belrlemeye yöelk br model oluşturmuşlrdır. Arştırm, olumlu yorumlr kdr olumsuz yorumlrı d rştırıl otel ç tüketc frkıdlığıı rttırdığıı orty koymuştur. Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

4 E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm Ye vd. (2009) rştırmlrıd sl tüketc yorumlrıı oteller od stışlrı üzerdek etks belrlemeye çlışmışlrdır. Verler Ç dek e büyük seyht cetes teret stesde elde edlmştr. Souçlr, sl tüketc yorumlrı le otel ş performsı rsıd lmlı br lşk buluduğuu orty koymuştur. Ypıl bu çlışmlr koklm lıd e-yorumlrı öem çıkç orty koymktdır. E- yorumlrı tüketcler çısıd öem rttıkç, otel şletmeler lgs, değerledrmeler ve strtejler de bu yöde değşmektedr. Otel şletmeler kedlere ypıl yorumlr dışıd, sektördek dğer rkp şletme yorumlrıı dkkte lrk, pzrdk gelşmeler tespt ve rekbetç strtejler gelştrlmesde öeml blg kyğı oluşturulblecektr (Zhg vd., 2010; ). 3. Altk Hyerrş Proses (AHP) ve TOPSIS Yötem Krr verme şlem güde güe dh d zorlş br süreç hle gelmştr. Krrlr sezgsel yoll vey tecrübelerde yrrlrk verleblmektedr. Ack güümüz ş hytıdk yoğu rekbet ortmıd y d brçok ltertf buluduğu durumlrd krrlrı syısl krr verme tekkler le destekleerek e uygu krrlrı verlmes öeml hle gelmştr (Tmor, 2011;1). Br krr lm sürecde brde fzl telk ve celk çere krter söz kousu olduğud, bu tp krr verme durumlrı çok krterl krr verme olrk dldırılır. Bu süreç mtemtk, yöetm, eformtk pskolojs, sosyl blmler ve ekoom gb brde çok dspl br ry geldğ ypılrı fde etmektedr (Tur, 2014;15). Çok krterl krr verme ypılrı, ölçüleble ve ölçülemeye strtejk ve opersyoel fktörler yı d değerledrme mkı sğly, krr verme sürece çok syıd kşy dhl edeble ltk yötemlerdr. Krr verme sürecde bu yötemler kullılmsı breylere ve kurumlr ltertfler değerledrmede yrdım etmektedr(tmor 2011). Çok krterl krr verme tekkler olrk AHP Alytc Herrchy Proses), TOPSIS (Techque for Order Preferece by Smlrty to Idel Soluto), ELECTRE (Elmto d Choce Trsltg Relty), MAUT (Multttrbute Utlty Theory) vb. kullılblmektedr. AHP, 1970 l yıllrd Sty trfıd, krmşık çok krterl krr verme problemler çözümü ç gelştrlmştr. İs doğsıd vr ol kl krşılştırmlr le seçeekler ve krterler brbre göre e kdr öeml, terch edleblr vey bskı olduğuu değerledrr (Özgörmüş vd.2005). AHP, hem objektf, hem de sübjektf değerledrme krterler dkkte lble ve yygı olrk kullıl çok krterl krr verme tekğdr (Öze ve Orçlı). Tüm krterler le lgl görecel öem dereceler belrlemesde krr verc görüşlere htyç duy br tekktr. Krr vercler krterler ve lt krterler Sty 1-9 ölçeğ kullılrk (Tblo 1) hzırlmış ketler doldurrk krşılştırırlr. Tüm krterler değerledrlerek krr ltertfler öcelk sırsı elde edlmektedr(öder ve Öder, 2014;21-22). Tblo 1. Sty AHP İkl Krşılştırm Ölçeğ Öem değerler Değer Tımlrı 1 Her k fktörü eşt öeme shp olmsı durumu 3 1. Fktörü 2. Fktörde dh öeml olmsı durumu 5 1. Fktörü 2. Fktörde kuvvetle dh öeml olmsı durumu 7 1. Fktörü 2. Fktöre zr yüksek derecede öeml olmsı 9 1. Fktörü 2. Fktöre zr çok yüksek derecede öeml olmsı 2,4,6,8 İk fktör rsıdk terchte yukrıdk çıklmlrd bulu dereceler r değerlerdr. Kyk: (Sty,2008;86) AHP, thm, kyk thss etme, öem dereceler görecel olrk değşe krterler rsıd sırlm ypm, ürü, tedrkç, orgzsyo türü terch, kıyslm, klte yöetm gb uygulmlrd sıklıkl kullılmktdır (Tmor,2011;67-71). AHP le problem çözümüde, öcelkle mç (problem) belrlemekte, dh sor mçt yol çıkılrk AHP çözüm şmlrı uygulmktdır. AHP le çözüm şmlrı şu şeklde şlemektedr (Tmor 2011;18, Öder ve Öder 2014;23-24); 1. Adım: Krr verme problem tımlır ve mç belrler. 2. Adım: Amcı gerçekleştrmek ç gerekl krr krterler belrler. 3. Adım: Muhtemel krr ltertfler belrler. Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

5 Rmz GÖRAL 4. Adım: Krr problem hyerrşk ypısı oluşturulur. AMAÇ Krter 1 Krter 2 Krter 3 Krter Altertf A Altertf B Altertf Şekl 1. AHP Hyrrşk Ypısı 5. Adım: Hyerrş her sevyes ç krterler kl krşılştırılmsı ve özvektörlerde yrrlrk krterler öem dereceler belrler. Bu şmd krterler rsı krşılştırm mtrs, x boyutlu br kre mtrstr. Bu mtrs köşege üzerdek mtrs bleşeler 1 değer lır. Krşılştırm mtrs şğıd gösterlmştr: A = Krterler krşılştırılmsı, brbrlere göre shp olduklrı öem değerlere göre brebr ve krşılıklı ypılır. Krterler brebr krşılıklı krşılştırılmsıd Tblo 1 dek AHP krşılştırm ölçeğ kullılır. Krşılştırm mtrs, krterler brbrlere göre öem sevyeler belrl br mtık çersde gösterr. Ack bu krterler bütü çersdek ğırlıklrıı, dğer br deyşle yüzde öem dğılımlrıı belrlemek ç, krşılştırm mtrs oluştur sütu vektörlerde yrrlılır ve det ve bleşel B sütu vektörü oluşturulur. Aşğıd bu vektör gösterlmştr: B = b 11 b b 1 B sütu vektörler hesplmsıd b j = = 1 j j formülüde yrrlılır. Yukrıd ltıl dımlr dğer değerledrme krterler çde tekrrldığıd krter syısı kdr B sütu vektörü elde edlecektr. det B sütu vektörü, br mtrs formtıd br ry getrldğde se şğıd gösterle C mtrs oluşturulcktır: Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

6 E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm c 11 c 12 c 1 c 21 c 22 c 2.. C =.... c 1 c 2 c C mtrsde yrrlrk, krterler brbrlere göre öem değerler göstere yüzde öem dğılımlrı elde edleblr. Buu ç (1) formülüde gösterldğ gb C mtrs oluştur stır bleşeler rtmetk ortlmsı lıır ve Öcelk Vektörü olrk dldırıl W sütu vektörü elde edlr. W vektörü şğıd gösterlmştr. w W j= c j = 1 (1) w 1 w 2. =.. w 6. Adım: Br öcek dımd elde edle krşılştırm mtrsler tutrlılıklrı rştırılır. AHP, elde edle Tutrlılık Orı (CR) le, bulu öcelk vektörüü ve dolyısıyl krterler rsıd ypıl brebr krşılştırmlrı tutrlılığıı test edleblmes mkıı sğlmktdır. AHP, CR hesplmsıı özüü, krter syısı le Temel Değer dı verle (λ) br ktsyıı krşılştırılmsı dydırmktdır. λ ı hesplmsı ç öcelkle A krşılştırm mtrs le W öcelk vektörüü mtrs çrpımıd D sütu vektörü elde edlr.. D = w1 2 w 2.. x.... w Bulu D sütu vektörü le W sütu vektörüü krşılıklı elemlrıı bölümüde her br değerledrme krtere lşk değer (E) elde edlr. Bu değerler rtmetk ortlmsı (2) se krşılştırmy lşk temel değer (λ) verr. λ hespldıkt sor Tutrlılık Gösterges (CI), (3) formülüde yrrlrk hesplblr. So şmd se CI, Rdom Gösterge (RI) olrk dldırıl ve Tblo 2 de gösterle stdrt düzeltme değere bölüerek (4) CR elde edlr. E = λ = 1 (2) λ CI = 1 (3) CI CR = (4) RI Hespl CR değer 0.10 d küçük olmsı krr verc yptığı krşılştırmlrı tutrlı olduğuu gösterr. CR değer 0.10 d büyük olmsı y AHP dek br hesplm htsıı y d krr verc krşılştırmlrıdk tutrsızlığıı gösterr. Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

7 Rmz GÖRAL Tblo 2. Rssl İdeks (RI) Değerler N RI 0 0 0,58 0,90 1,12 1,24 1,32 1,41 1,45 1,49 1,51 1,48 1,56 1,57 1,59 Kyk: (Sty ve Özdemr,2003; 241) 7. Adım: Altertf ve krterlere t öem dereceler (ğırlıklr) belrler. E yüksek ğırlığ shp ol ltertf e y ltertf, e yüksek ğırlığ shp ol krter e öeml krter olrk belrler. AHP gb çok krterl krr verme sürecde kullıl tekklerde br dğer se TOPSIS dr. TOPSIS, 1981 yılıd Hwg ve Yoo trfıd gelştrlmştr. TOPSIS yötem syılrl fde edleble ltertfler sıry koymd e etk ve koly kullılble yötemlerde brdr (Öze ve Orçlı). TOPSIS tekğ, lşılmsıı koly olmsı ve souçlrıı yorumlmsıd zorlılmmsı edeyle heme heme brçok ld fydlılmktdır. TOPSIS yötem le krr verlrke seçle br ltertf del çözüme ykı olmsı ve del olmy çözüme de uzk olmsı bekler(özdemr, 2014; ). TOPSIS yötemdek sırlmy t şlem ve şmlr şğıd belrtlmştr(perç ve Gök, 2013;95-100, Özdemr,2014; ); 1. Adım: Krr mtrs oluşturulmsıdır. Krr mtrs stırlrıd sırlmk stee krr ltertfler, sütulrıd se krr vermede kullılck krterler yer lmktdır. Krr mtrs mx boyutlu br A mtrs olcktır ve şğıdk gb gösterlr. A j mtrsde m krr ltertf syısı, değer se değerledrlecek krter syısıı verr Aj =.... m 1 m2 m 2. Adım: Normlze mtrs elde edlmesdr. Krr mtrs oluşturuldukt sor her br A j değere (5) formülü uygulrk ormlzsyo şlem gerçekleştrlr. Dh sor ormlze mtrs (R j )şğıdk şeklde elde edlr: r11 r12 r1 r21 r22 r2 j rj = (5).. m Rj = 2 kj.. k = 1.. rm1 rm 2 rm 3. Adım: Ağırlıkldırılmış ormlze mtrs elde edlmesdr. Normlze edlmş mtrse t her br değer w gb br değerle ğırlıkldırılır. Ağırlıkldırm şlemde dkkt edlmes gereke husus w değerler toplmıı 1 e eşt olmsıdır. R mtrs her br sütuudk elemlr lgl w değer le çrpılrk V mtrs oluşturulur. V mtrs şğıd gösterlmştr: V j w1r w1r. =.. w1r m1 w r 2 12 w r 2 22 w r 2 m2 wr1 w r2... wrm Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

8 E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm 4. Adım: İdel ve egtf del özüm değerler elde edlmesdr. İdel çözüm set oluşturulblmes ç V mtrsdek sütu değerler e büyükler (lgl değerledrme fktörü mmzsyo yölü se e küçüğü) seçlr. İdel çözüm set bulumsı şğıdk formülde gösterlmştr. * ' * * A = (mxvj j J ),(m vj j J Bu formülüde hesplck set A = { v v,, v * } * 1, 2 şeklde gösterleblr. Negtf del çözüm set se, V mtrsdek sütu değerler e küçükler (lgl değerledrme fktörü mksmzsyo yölü se e büyüğü) seçlerek oluşturulur. Negtf del çözüm set bulumsı şğıdk formülde gösterlmştr. ' A = (mvj j J),(mxvj j J 1, 2 şeklde gösterleblr. 5. Adım: İdel ve egtf del oktlr ol uzklık değerler elde edlmesdr. TOPSIS yötemde her br krr oktsı lşk değerledrme krter değer İdel ve Negtf İdel çözüm setde spmlrıı bulublmes ç Eucld Uzklık Yklşımıd yrrlılmktdır. Bu formülüde hesplck set A = { v v,, v } * Burd elde edle krr oktlrı lşk spm değerler se İdel Ayırım ( S ) ve Negtf İdel Ayırım * ( S ) Ölçüsü olrk dldırılmktdır. İdel yırım ( S ) ölçüsüü hesplmsı (6) formülüde, egtf del yırım ( S ) ölçüsüü hesplmsı se (7) formülüde gösterlmştr. S * = j= 1 * 2 2 ( vj v j ) (6) S = ( vj v j ) (7) 6. Adım: del çözüme görel ykılığı hesplmsıdır. * Her br krr ltertf del çözüme görel ykılığıı ( C ) hesplmsıd del ve egtf del yırım ölçülerde yrrlılır. Burd kullıl ölçüt, egtf del yırım ölçüsüü toplm yırım ölçüsü çdek pyıdır. İdel çözüme görel ykılık değer hesplmsı (8) formülde gösterlmştr. * S C = * S (8) + S Burd * C değer 0 C * 1 rlığıd değer lır ve C * = 1 lgl krr ltertf del çözüme, * = 0 C lgl krr ltertf egtf del çözüme mutlk ykılığıı gösterr. Frklı llrd AHP ve TOPSIS tekkler brbrde bğımsız ve brlkte olrk kullıldığı brçok çlışm bulumktdır. Bulrd bzılrı le lgl şğıd kıs blgler bulumktdır. Yüksel ve Akı (2006) şletmelerde strtej belrlemek mcıyl, AHP yötem le SWOT lz brlkte kullmışlrdır. Çlışm Akr d flyet göstere br tekstl şletmesde ypılmış, şletme zlemes gereke öcelkl strtej yurt dışı tedrkçlerle ortklık ypmk olcğı soucu bulumuştur. Doğ ve Gec (2013), Kpdoky Bölgesde flyet göstere beş yıldızlı oteller ele ldıklrı çlışmlrıd, seyht cete yöetcler bkış çısıyl, bu oteller rsıd e uygu olı AHP tekğ kullrk belrlemşlerdr. Adıgüzel vd., Atly ı Belek bölgesde flyet göstere 5 yıldız stdrdı shp 6 koklm şletmesde br terch edlmes problem üzerde AHP tekğ kullmışlrdır. Yükçü ve Atğ (2010), frklı fsl performs ölçütlere göre şletme performsıı değerledrmeye çlışmışlrdır. Çlışmd performs ölçütü olrk dört ltertf kullılmıştır. TOPSIS yötem le performs ölçütler tek br değere drgemş ve şletme frklı llerdek oteller performsı krşılştırılmıştır. j= 1 Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

9 Rmz GÖRAL Yurdkul ve İç (2003), Türkye de otomotv syde flyet göstere ve BIST d şlem görmekte ol beş büyük ölçekl otomotv frmsıı blçolrı kullılrk hespl fsl orlrı kull, frmlrı dereceledrlmese yöelk br örek çlışmyı TOPSIS yötem le ypmışlrdır. Öze ve Orçlı se çlışmlrıd e-ktp okuyucu seçmyle lgl br krr sürec oluşturmuş ve oluşturul krr sürecde AHP ve TOPSIS yötemler brlkte kullılmıştır. Krtlı vd. (2014), sezoud Süper Lg de gol krllığıd 15 ve dh fzl gol t 6 futbolcuu performslrıı değerledrlmesde AHP yötem le krterler ğırlıklrı belrlemştr. Elde edle krter ğırlıklrı öcelkle TOPSIS yötemde dh sor VIKOR yötemde kullılrk futbolculrı performslrı değerledrlerek sırlm ypılmıştır. Perç ve Gök (2013) yptıklrı çlışmd şletmeler ç ERP yzılımı seçm üzere br krr problem ele lmışlr ve uygu ltertf seçmde Altk Ağ Proses ve TOPSIS tekkler brlkte kullmışlrdır. 4. Yötem AHP temel presplerde br yrıştırmdır. Ayrıştırm; problem hyerrşk olrk ypıldırmyı fde etmektedr(sty, 1986;841). Amç, krterler ve ltertfler hyerrşk ypıldırmı üç temel sevyesdr. Dh kompleks problemler krterlere t lt krterler de kpsyblr. Krr hyerrşs oluştururke sevyeler syısı problem krmşıklığı ve krr verc problem çözerke htyç duyduğu yrıtıy me derecese bğlıdır (Zhed,1986;98). Buul brlkte her sevyede krşılştırılck krter ve ltertf syısı dokuzu geçmemeldr (Sty ve Özdemr, 2003; 233). Bu bğlmd çlışmd Koy lde bulu ve TrpAdvsor teret stesde e fzl yorum lmış lk dokuz otel hyerrşk ypıı ltertf olrk değerledrmeye lımıştır. Krter olrk TrpAdvsor teret stesde ypıl pulmlrd kullıl ltı krter çlışmd ye kullılmıştır. Bu krterler ğırlıklrıı belrlemek üzere Beyşehr Turzm Fkültesde görev yp öğretm elemlrıı Sty 1-9 ölçeğe göre hzırlmış ket formu yoluyl değerledrmeler lımıştır. Dh sor her br krr verc kşsel yrgılrı, geometrk ortlm yoluyl grup ortk krrı döüştürülerek Super Decso progrmıd ğırlıklrı hesplmıştır. Krterler ğırlıklrı TOPSIS tekğde ğırlıkldırm ölçütler olrk kullılmıştır. TrpAdvsor teret stesdek müşter pulmlrı se ltertfler lmış olduklrı değerler olrk hesplmlr dh edlmştr. TOPSIS hesplmlrıd Mcrosoft Offce Excel 2003 progrmı kullılmıştır. Çlışmı lz kısmıd şğıdk sırlm tkp edlmştr: 1. Krr problem tımlmsı, hedef, krterler ve ltertfler çık br şeklde belrleerek hyerrşk model oluşturulmsı, 2. Hyerrş her sevyes ç krterler kl krşılştırılmsı ypılrk krterler öem dereceler (ğırlıklrıı) belrlemes, 3. TOPSIS krr mtrs oluşturulmsı, 4. Normlze mtrs ve ğırlıkldırılmış ormlze mtrs elde edlmes, 5. İdel ve egtf del çözüm değerler elde edlmes, 6. İdel ve del olmy oktlr ol uzklık değerler elde edlmes, 7. İdel çözüme görel ykılığı hesplmsı. Çlışmı lze lşk kısmı bu sırlmy uygu olrk şğıd detyldırılmıştır. 4.1 AHP Yötemyle Krr Problem Tımlmsı, Hedef, Krterler ve Altertfler Belrleerek Hyerrşk Model Oluşturulmsı Uygulmı krr problem ve mcı; müşterler vermş olduğu pulr kpsmıd Koy lde e y otel seçmdr. Koy lde e y otel seçme lşk krterler olrk turzm ve seyhtle lgl uluslrrsı br pltform ol TrpAdvsor stesdek otel müşter yorumlrı krterler seçlmştr. Bu bğlmd krr problemde uyku kltes, koum, odlr, hzmet, fyt/fyd (değer) ve temzlk olmk üzere 6 krter bulumktdır. Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

10 E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm Şekl 1. TrpAdvsor Otel Müşterlere At Yorum Krterler ve Pulmsı Çlışmd, TrpAdvsor Pulmsı, berbt=1 pu, mükemmel=5 pu olrk yorumlmıştır. Bu bğlı olrk pu özet bşlığı ltıd yer l br dolu yuvrlk berbt=1 pu, k dolu yuvrlk kötü=2 pu, üç dolu yuvrlk ortlm=3 pu olrk, dört dolu yuvrlk çok y=4 pu, beş dolu yuvrlk mükemmel=5 pu olrk kbul edlmş, yrısı dolu ol yuvrlklr se ½ olrk değerledrlmştr. Altertfler olrk se TrpAdvsor stesde Koy lde e fzl otel müşters yorumu l 9 otel belrlemştr. Dolyısıyl Krr problemde 9 ltertf bulumktdır. Bu blgler ışıd Krr Problem Hyerrşk Model oluşturulmuştur. Probleme lşk model yukrıd şğıy olck şeklde oklr le brleştrlmştr (Şekl.2). Şekl 2. Krr Problem Hyerrşk Model 4.1. AHP Yötemyle Hyerrş Her Sevyes İç Krterler İkl Krşılştırılmsı Ypılrk Krterler Öem Dereceler (Ağırlıklrıı) Belrlemes Modelde tüm kümeler, düğümler oluşturuldukt sor krterler kümesde bulu düğümler (uyku kltes, koum, odlr, hzmet, fyt/fyd, temzlk) mç düğümü (e y otel seçm) dkkte lırk krşılştırılmıştır. Krşılştırmd kullıl verler, Sty 1-9 ölçeğ (Tblo-1) kullılrk Beyşehr Turzm Fkültesde görevl 5 öğretm elemıı kşsel yrgılrıı geometrk ortlmsı lımıştır (Tblo 3). Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

11 Rmz GÖRAL Tblo 3. İkl Krşılştırmlrd Uzm Görüşü Grup Krrı Krter K.V.1 K.V.2 K.V.3 K.V.4 K.V.5 Geo.Ort. Ortk Görüş Krter fyt/fyd ,90 5 hzmet fyt/fyd ,16 3 koum fyt/fyd ,14 4 odlr fyt/fyd /5 2/7 0,45 1/2 temzlk fyt/fyd 1 2/7 1/5 1/5 3 0,51 1/2 uyku kltes hzmet /7 1,32 1 koum hzmet ,67 3 odlr hzmet /5 1 0,72 1 temzlk hzmet 2/7 2/ ,49 1/2 uyku kltes koum 2/ ,85 1 odlr koum 2 2/7 0 2/7 2/7 0,35 1/3 temzlk koum 2/7 1/5 0 2/7 3 0,35 1/3 uyku kltes odlr 5 1/ /5 0,29 1/3 temzlk odlr 4 1/ ,60 1/2 uyku kltes temzlk /5 1,12 1 uyku kltes AHP yötem, breysel ve grup krrlrıd uygulblmektedr. Eğer krr tek kş değl de br grup lgl ktılımı soucu lııyor se bu durum grup krr verme le AHP dı verlmektedr (Grer ve Çevdr, ). AHP de grup krrı verlrke yygı olrk kullıl yötemlerde brs kl krşılştırm mtrslerde yer l breysel yrgılrı brleştrlmesdr. Br grubu yrgılrıı brleştrlmesde krr vercler eşt öeme shp olduğu durumlrd geometrk ortlm e uygu metottur (Form ve Pewt, 1998;169, Asm ve Bhurmoz,2006;10, Tmor 2011;38, Ömürbek ve Tuc 2013; 56-57,Öder ve Öder 2014;35-37, Çelk,2007;74). Hespl geometrk ortlm değer 1-9 rsıd se krşılştırm soucu Super Decso progrmı ket formuu sol trfı değşklk ypmd grlmştr. Geometrk ortlm odlıklı br syı se ykı olduğu tmsyı değer lımıştır. Krr verclere t hespl geometrk ortlm değer 0-1 rlığıd se 1 değer, bu değere bölüür (1/0,60 gb). Bölme soucu elde edle değer odlıklı çıkmsı hlde ykı olduğu tm syı değer dkkte lırk 1/ elde edle değer şeklde hesplır. Tblo 3 de ortk görüş sütuud yer l kesrl rkmlrlr bu şeklde belrlemştr ve Super Decso progrmı ket formuu sğ trfıd yer lck şeklde hesplmlr dhl edlmştr (Ömürbek ve Tuc 2013;58-59). Ver grş ypıldıkt sor krterlere lşk mtrs oluşturulmuştur ( Şekl- 3). Şekl 3. Krterlere İlşk İkl Krşılştırm Mtrs Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

12 E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm Geellkle krmşık br krr problem cel (ktttf) ve tel (klttf) krterler kpsr. Bu edeler kl krşılştırmlrd elde edle yrgılmlr doğsı gereğ sübjektftr. Ayı zmd s doğsıı gereğ krşılştırmlr tutrlı (cosstet) olmyblr. Krşılştırmlrdk tutrsızlık, ltertfler sırlm terchler öcelk değerler tutrsız olmsı soucuu doğurblr. Tutrsızlık orıı 0 olmsı krr verc yrgılrıd tümü le tutrlı olduğuu göstermektedr. Bu orı %10 ve dh şğı olmsı geellkle kbul edleblr bulumktdır (Hfeez vd.2002;39-5, Form ve Selly, 2001;49). Çlışmd geometrk ortlmsı lırk hespl krr vercler breysel yrgılrıı kl krşılştırmlrıı tutrsızlık değer (0,08798<0,10) kbul edleblr sıırlr çde olduğu ç öcelk vektörüe t değerler yorumlblr kbul edlmştr. Bu bğlmd krşılştırmlr soucu krterler ğırlık değerler şu şekldedr; Fyt/Fyd (0,25), Uyku Kltes (0,24), Temzlk (0,24), Hzmet (0,12), Koum (0,08), Odlr (0,07). Bu souçlr göre krr vercler ç otel seçmde e öeml krter Fyt/Fyd, e öemsz krter se Odlrdır (Şekl-4). Şekl 4. Krterler Öem Dereces (Ağırlıklrı) Burd krterlere lşk ğırlık değerler TOPSIS yötem le hesplmlr ypılırke kullılcktır. 4.3.TOPSIS Krr Mtrs Oluşturulmsı Krr mtrs, TOPSIS tekğde krr verc trfıd oluşturulmsı gereke lk mtrstr. Krr verc stırlrd krr oktlrıı gösterrke sütulrd se fktörlere yer verr. Krr mtrs oluşturulmsıd kullıl değerler TrpAdvsor Türkye teret syfsıd elde edlmştr. Bu değerler, Koy lde bulu e fzl müşter yorumuu buluduğu 9 otele t verler kpsmktdır. Bu otellere lşk müşter değerledrmeler ve AHP tekğ le elde ettğmz krterlere t ğırlıklrı buluduğu krr mtrs Tblo- 4 de görülmektedr. Çlışm kpsmıd ele lı oteller tcr kmlkler bulumsı edeyle oteller smler yere lfbetk teledrme kullılmıştır. Tblo 4. TOPSIS Krr Mtrs ve Krterler Ağırlıklrı Ağırlık 0,24 0,08 0,07 0,12 0,25 0,24 KARAR MATRİSİ ALTERNATİFLER Uyku Kltes Koum Odlr Hzmet Fyt/ Fyd Temzlk A OTELİ 4,0 3,5 4,0 3,5 3,5 4,5 B OTELİ 4,0 3,0 4,0 3,5 3,5 4,0 C OTELİ 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 D OTELİ 3,5 4,5 3,0 3,5 3,0 3,0 E OTELİ 3,0 3,5 3,0 3,0 3,0 3,0 F OTELİ 4,5 4,0 4,5 4,5 4,5 4,5 G OTELİ 4,5 4,0 4,5 4,0 4,0 4,5 H OTELİ 4,0 4,5 3,5 4,0 4,0 4,0 I OTELİ 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

13 Rmz GÖRAL 4.4. Normlze Mtrs ve Ağırlıkldırılmış Normlze Mtrs Elde Edlmes Normlze mtrs elde edlmesde her br ltertfe krşılık gele krr krter değerler kreler lıdıkt sor her br sütu t değerler toplrk krekökü lımıştır. Dh sor se her br hücre ç (9) şlem gerçekleştrlmştr (Tblo 5). (9) Tblo 5. Normlze Edlmş Mtrs Uyku Kltes Koum Odlr Hzmet Fyt/ Fyd Temzlk A OTELİ 0,326 0,285 0,334 0,292 0,301 0,371 B OTELİ 0,326 0,244 0,334 0,292 0,301 0,330 C OTELİ 0,367 0,366 0,376 0,376 0,387 0,371 D OTELİ 0,286 0,366 0,251 0,292 0,258 0,247 E OTELİ 0,245 0,285 0,251 0,251 0,258 0,247 F OTELİ 0,367 0,325 0,376 0,376 0,387 0,371 G OTELİ 0,367 0,325 0,376 0,334 0,344 0,371 H OTELİ 0,326 0,366 0,292 0,334 0,344 0,330 I OTELİ 0,367 0,407 0,376 0,418 0,387 0,330 Dh sor her br ormlze edlmş mtrs değer, AHP yötem le elde edle krterler öem dereces (ğırlıklrı) le çrpılrk Ağırlıkldırılmış Normlze Mtrs değerler elde edlmştr ( Tblo 6). Tblo 6. Ağırlıkldırılmış Normlze Mtrs Ağırlık 0,24 0,08 0,07 0,12 0,25 0,24 Uyku Kltes Koum Odlr Hzmet Fyt/ Fyd Temzlk A OTELİ 0,078 0,023 0,023 0,035 0,075 0,089 B OTELİ 0,078 0,020 0,023 0,035 0,075 0,079 C OTELİ 0,088 0,029 0,026 0,045 0,097 0,089 D OTELİ 0,069 0,029 0,018 0,035 0,064 0,059 E OTELİ 0,059 0,023 0,018 0,030 0,064 0,059 F OTELİ 0,088 0,026 0,026 0,045 0,097 0,089 G OTELİ 0,088 0,026 0,026 0,040 0,086 0,089 H OTELİ 0,078 0,029 0,020 0,040 0,086 0,079 I OTELİ 0,088 0,033 0,026 0,050 0,097 0, İdel ve Negtf İdel Çözüm Değer Elde Edlmes Burd del çözüm değerler ç her sütu t mksmum değerler dkkte lımıştır. Negtf del çözüm değerler ç se her sütu t mmum değerler dkkte lımıştır. Tblo 7. İdel ve Negtf İdel Çözüm Değerler İdel Çözüm Değer (A *) 0,088 0,033 0,026 0,050 0,097 0,089 Negtf İdel Çözüm (A -) 0,059 0,020 0,018 0,030 0,064 0, İdel ve İdel Olmy Noktlr Uzklık Değerler Elde Edlmes Her krtere t ol sütudk değerlerde poztf del ve egtf del değerler çıkrılrk sırsıyl poztf ve egtf del çözüme uzklık değerler belrler. Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

14 E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm Tblo 8. İdel Uzklık Değerlere İlşk Değerler Uyku Kltes Koum Odlr Hzmet Fyt/ Fyd Temzlk Toplm S * A 0, , , , , , , , B 0, , , , , , , , C 0, , , , , , , , D 0, , , , , , , , E 0, , , , , , , ,05795 F 0, , , , , , , , G 0, , , , , , , , H 0, , , , , , , , I 0, , , , , , , , Tblo 9. Negtf İdel Uzklık Değerlere İlşk Değerler Uyku Kltes Koum Odlr Hzmet Fyt/ Fyd Temzlk Toplm S - A 0, , , , , , , , B 0, , , , , , , , C 0, , , , , , , , D 0, , , , , , , , E 0, , , , , , , , F 0, , , , , , , , G 0, , , , , , , , H 0, , , , , , , , I 0, , , , , , , , Adım İdel Çözüme Görel Ykılığı Hesplmsı = İdel çözüme görel ykılığı hesplmsıd (10) formülü kullılmktdır. Bu formüle göre souçlr Tblo 10 d verlmştr. Tblo 10. İdel Çözüm Tblosu ALTERNATİFLER Sırlm A OTELİ 0, , , B OTELİ 0, , , C OTELİ 0, , , D OTELİ 0, , , E OTELİ 0, , , F OTELİ 0, , , G OTELİ 0, , , H OTELİ 0, , , I OTELİ 0, , , Souç olrk Koy lde değerledrmeye lı otellerde müşterler vermş olduğu değerledrme puı ve uzm yrgılrıı ğırlıkldırılmsı göre e uygu olı C (0,9042) oteldr. 5. Souç So yıllrd tekoloj sl ortmd sıırsız blg ve yorumlrı pylşılbldğ olklrı sumsı ve slrı blg elde etme steğ rtmsı dkktler bu ortm çekmştr. Öeml br pzrlm rcı ol ğızd ğız letşm, yer sl ortmd ğızd ğız letşme, müşter yorumlrı ve pulmlrı bırkmy bşlmıştır. Turzm edüstrsde, ürüde dh çok deeym tüketm öeml olmsı, tüketcler yşdıklrı olumlu vey olumsuz deeymler sl ortmd potsyel tüketclerle pylşmlrı zem hzırlmıştır. Arştırm souçlrı, çok syıd potsyel turst, deeym shb ollrı sl ortmdk görüşler değerledrerek stı lm vey lmm krrıı verdkler orty koymktdır. Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

15 Rmz GÖRAL Otel müşterler deeymler pylştıklrı brçok teret ortmı bulumkl brlkte otel müşterler deeymler pylştığı uluslrrsı br pltform ol TrpAdvsor teret stes kdemk çlışmlrd öeml br kyk olrk kbul edlmektedr. Bu bğlmd çlışmd Koy lde bulu ve TrpAdvsor teret stesde e fzl yorum lmış lk dokuz otel değerledrmeye lımıştır. TrpAdvsor teret stesde ypıl pulmlrd kullıl krterler çlışmd ye kullılmıştır. Bu krterler ğırlıklrıı belrlemek üzere Beyşehr Turzm Fkültesde görev yp öğretm elemlrıı Sty 1-9 ölçeğe göre değerledrmeler lırk, Super Decso progrmıd ğırlıklr hesplmıştır. Krterler ğırlıklrı ve TrpAdvsor teret stes müşter pu değerler TOPSIS tekğde brleştrlerek ltertf dokuz otelde müşter bkış çısıyl e uygu olı bulumuştur. Koy lde değerledrmeye lı otellerde e uygu olı C otel olup, e fzl öeml görüle krter se Fyt/Fyd dır. Bu çlışm, e-wom uygulmlrıd yrrlrk, otel değerledrmelerde çok krterl krr verme tekkler br rd kullmsı çısıd öem tşımktdır. Ayrıc AHP yötemde brde fzl krr verc buluduğu durumlrd ortk görüşü geometrk ortlmyl belrleeceğ ve buu krşılştırm mtrslere sıl yerleştrleceğ kousud d ltertüre ktkı vermektedr. Bu çlışmı br dğer öem, otel yöetmler bu ve bezer çlışmlrd yrrlrk oteller mevcut durumlrı hkkıd br ger bldrm lbleceklerdr. Kykç Adıgüzel,O.,Çettürk,İ.ve Er,O., Koklm İşletmelere Ol Müşter Terch Altk Hyerrş Proses Yötem le Belrlemes (Erşm trh:10/01/2015) Arryo, M.M ve Pdey, T. (2010). Idetfcto Of Crtcl Ewom Dmesos For Musc Albums, Proceedgs of the 2010 IEEE ICMIT, Asm,M.,Bhurmoz, A.(2006). The Alytc Herrchy Process: Methodology for W-W Mgemet, JKAU: Eco&Adm.Vol.20 No.1,3-16. Avcılr, M.Y. (2005). Kşsel Etk Kyklrı ve Ağızd Ağız İletşm. Ağı. İktsd ve İdr Blmler Dergs, 19: Blm,Y.,Bşod,A. ve Özer,Ö.,(2013). Elektrok Tüketc yorumlrıı Ntel Çözümlemes ve Pzrlm Blg Arcı Olrk Kullımı: Ttl Otellere Yöelk Br Uygulm,14.Ulusl Turzm Kogres, Cvelek,M ve Dlgı,T.,(2013). Turzm Pzrlmsıd Sosyl Medy, Turzm İşletmeler Üzere Br Arştırm: Muğl Öreğ,14.Ulusl Turzm Kogres, Çelk,N.(2007). Brtı İl de Flyet Göstere Turzm İşletme Belgel Üç Yıldızlı Otel İşletmeler Hzmet Kltes Açısıd Altk Hyerrş Sürec Yötem le Krşılştırılmsı, Yyılmmış Yüksek Lss Tez, Zoguldk Krelms Üverstes SBE. Doğ,N.Ö. ve Gec,S.,(2013). Seyht Acetsı yöetcler Bkış Açısıyl E Uygu Otel Seçm: Br Altk Hyerrş Proses AHP) Uygulmsı, Ercyes Üverstes, İ.İ.B.F. Dergs, Syı:41, Form,E.H.Pewt,K. (1998). Aggregtg İdvdul Judgmets d Prortes Wth The Alytc Herrchy Process, Europe Jourl of Opertol Reserch, 108, Form, E.H., Selly,M.A.(2001) Decso By Objectves (How To Covce Others Tht You Are Rght), World Scetfc Pub. Co., Petersburg, USA, Grer, N., Çevdr,Z.(2007). E uygu Fytldırm Strtejs Grup Krr Vermel Altk Hyerrş Sürec le Değerledrlmes: Türkye Otomotv Sektörü İç br Uygulm, 22.Yıl Ağustos 2007 İktst İşletme ve Fs İceleme-Arştırm Dergs, Hfeez,K.,Zhg,Y.B.ve Mlk,N.,(2002). Derermg Key Cpbltes of A Frm Usg Alytc Herrchy Process, It.J.Producto Ecoomcs, 76., Hu, C. (2011). The Impct Mechsm of Cosumer-geerted Commets of Shoppg Stes o Cosumer Trust, Jourl of Computers, 6 (1):43-52 Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

16 E-WOM Dylı Çok Krterl Krr Verme Tekkler İle E Uygu Otel Belrlemes ve Br Uygulm Krtlı,M.,Ömürbek,N.,ve Köse,G.,(2014). Altk Hyerrş Sürec Temell TOPSIS ve VIKOR Yötemler le Futbolcu Performslrıı Değerledrlmes, Dokuz Eylül Üverstes İ.İ.B.F.Dergs, Clt.29,Syı:1: Kwo, J. M., Be, J.,I ve Phel, K. (2011). Ole Cosumer Herdg Behvors the Hotel Idustry, Preseted t 16th Grdute Studets Reserch Coferece, Housto, Texs. Ömürbek,N., ve Tuc,M.Z. (2013). Altk Hyerrş Sürec ve Altk Ağ Sürec Yötemlerde Grup krrı Verlmes Aşmsı İlşk Br Örek Uygulm, Süleym Demrel Üverstes İ.İ.B.F.Dergs, C.18, S.3: Öder, G.,ve Öder,E. Çok Krterl Krr Verme. İçde Yıldırım,B.F. ve Öder,E, Çok Krterl Krr Verme Yötemler,(ss.21-64) Burs, Dor Yyılrı,2014. Özdemr,M. Çok Krterl Krr Verme. İçde Yıldırım,B.F. ve Öder,E, Çok Krterl Krr Verme Yötemler,(ss ) Burs, Dor Yyılrı,2014. Öze,Ü. ve Orçlı,K Çok Krterl Krr Verme Yötemlerde AHP ve Topsıs E-Ktp Okuyucu Seçmde Uygulmsı (Erşm Trh:02/02/2015) Özgörmüş, E., Mutlu, Ö. ve Güer, H. (2005). Bulık AHP İle Persoel Seçm, V. Ulusl Üretm Arstırmlrı Sempozyumu, Perç,S.ve Gök,A.C.(2013). ERP Yzılımı Seçmde İk Aşmlı AAS-TOPSIS Yklşımı, Eskşehr Osmgz Üverstes İİBF Dergs, 8, Pollch, I.(2006). Electroc Word Of Mouth: A Gere Alyss Of Product Revews O Cosumer Opo Web Stes, Proceedgs of the 39th Hw Itertol Coferece o System Sceces,1-10. Purse, E. (2010). Cosumer Motvtos For Provdg Electroc Word-of-Mouth Vrtul Pet Commutes, Mster s Thess, Alto Uversty, School of Ecoomcs. Sty,T.L.(1986). Axomtc Foudto of the Alytc Herrchy Process, Mgemet Scece, Clt 32, Syı 7, Sty,T.L.(2008). Decso Mkg wth the Alytc Herrchy Process, Itertol Jourl of Servces Sceces, Clt 1, Syı 1, Sty, T.L. ve Özdemr,M.S.(2003). Why the Mgc Number Seve Plus or Mus Two, Mthemtcl d Computer Modellg, Clt 38, Sprks, B. A. ve Browg, V. (2011). The Impct Of Ole Revews O Hotel Bookg Itetos Ad Percepto Of Trust, Toursm Mgemet, Tmor,M..Altk Hyerrş Proses, İstbul, Türkme Ktbev,2011. Tur,G. Çok Krterl Krr Verme. İçde Yıldırım,B.F. ve Öder,E, Çok Krterl Krr Verme Yötemler,(ss.15-19) Burs, Dor Yyılrı,2014. Vermeule, I. ve Seegers, D. (2009). Tred Ad Tested: The Impct Of Ole Hotel Revews O Cosumer Cosderto, Toursm Mgemet, 30, Xe, H., Mo, L., Kuo, P. ve Lee, B.(2011). Cosumers Resposes To Ambvlet Ole Hotel Revews: The Role Of Perceved Source Credblty Ad Pre-Decsol Dsposto, Itertol Jourl of Hosptlty Mgemet, 30, Ye, Q., Lw, R. ve Gu, B. (2009). The Impct Of Ole User Revews O Hotel RoomSles, Itertol Jourl of Hosptlty Mgemet, 28, Yurdkl, M.ve İç, Y.T., ((2003). Türk Otomotv Frmlrıı Performs Ölçümü ve Alze Yöelk TOPSIS Yötem Kull Br Örek Çlışm, Gz Üverstes Mühedslk ve Mmrlık Fkültes Dergs,18,1-18. Yükçü, S., ve Atğ, G., ((2010). TOPSIS Yöteme Göre Performs Değerleme, Muhsebe ve Fsm Dergs, 45, Yüksel,İ ve Akı,A. (2006). Altk Hyerrş Proses Yötemyle İşletmelerde Strtej Belrleme, Doğuş Üverstes Dergs,(72): Zhed,F.M.(1986). The Alytc Herrchy Process- A Survey of the Method d ts Applcto, Iterfces, Vol. 16, Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

17 Rmz GÖRAL Zhg, Z., Ye, Q., Lw, R. d L, Y. (2010). The Impct of E-Word-of-Mouth o the Ole Populrty of Resturts: A Comprso of Cosumer Revews d Edtor Revews, Itertol Jourl of Hosptlty Mgemet, 29: Selçuk Üverstes Sosyl Blmler Esttüsü Dergs 33 /

AMORTİSMAN MALİYETİ SAPTAMA YÖNTEMLERİ

AMORTİSMAN MALİYETİ SAPTAMA YÖNTEMLERİ AMORTİSMAN MALİYETİ SAPTAMA YÖNTEMLERİ Geel olrk 4 tp yötem kullılır.. Düz çzg yötem: Mlı değer zml doğrusl olrk zldığı vrsyılır. Mlı hzmet ömrü boyuc her yıl ç yı mktr mortsm olrk yrılır. V V d = S d:

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM REEL SAYI DİZİLERİ

İKİNCİ BÖLÜM REEL SAYI DİZİLERİ Prof.Dr.Hüseyi ÇAKALLI İKİNCİ BÖLÜM REEL SAYI DİZİLERİ Bu ölümde dizileri, yi tım kümesi doğl syılr kümesi, değer kümesi, reel syılr kümesii ir lt kümesi ol foksiyolrı iceleyeceğiz... Ykısk Diziler. Öce

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ İÇ-İÇE TASARIMLARDA DAYANIKLI ANALİZ VE UYGULAMALARI. İklim GEDİK

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ İÇ-İÇE TASARIMLARDA DAYANIKLI ANALİZ VE UYGULAMALARI. İklim GEDİK NKR ÜNİVERSİTESİ EN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSNS TEZİ İÇ-İÇE TSRIMLRD DYNIKLI NLİZ VE UYGULMLRI İklm GEDİK İSTTİSTİK NBİLİM DLI NKR 00 er hkkı sklıdır ÖZET Yüksek Lss Tez İÇ-İÇE TSRIMLRD DYNIKLI NLİZ

Detaylı

ELİPSOİDAL YÜKSEKLİKLERİN ORTOMETRİK YÜKSEKLİĞE DÖNÜŞÜMÜNDE ENTERPOLASYON YÖNTEMLERİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ

ELİPSOİDAL YÜKSEKLİKLERİN ORTOMETRİK YÜKSEKLİĞE DÖNÜŞÜMÜNDE ENTERPOLASYON YÖNTEMLERİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ SÜ ü-m Fk Derg, c9, s, 4 J FcEgArc Selcuk Uv, v9,, 4 EİPSOİDA YÜSEİERİN ORTOETRİ YÜSEİĞE DÖNÜŞÜÜNDE ENTERPOASYON YÖNTEERİNİN UANIABİİRİĞİ Cevt İNA ve Ceml Özer YİĞİT SÜü-mFkültes, Jeod ve Fot ü Bölümü,

Detaylı

DERS 4. Determinantlar, Leontief Girdi - Çıktı Analizi

DERS 4. Determinantlar, Leontief Girdi - Çıktı Analizi DERS Determitlr eotief Girdi - Çıktı lizi.. ir Kre Mtrisi Determitı. Determit kvrmıı tümevrıml tımlycğız. mtrisleri determitıı tımlyrk şlylım. Tım. tımlır. mtrisiidetermitı olrk Örek. mtrisii determitı

Detaylı

Evolvent Dişli Üretimi Esnasında Meydana Gelen Kesme Kuvvetlerinin Teorik ve Deneysel Olarak Belirlenmesi

Evolvent Dişli Üretimi Esnasında Meydana Gelen Kesme Kuvvetlerinin Teorik ve Deneysel Olarak Belirlenmesi UluslrrsıKtılımlı 7. MkTeorsSempozyumu, İzmr, 4-7 Hzr 5 Evolvet Dşl Üretm Essıd Meyd Gele Kesme Kuvvetler Teork ve Deeysel Olrk Belrlemes İ. EŞİLUT * H. GÜSO Uşk Üverstes Uşk Üverstes Uşk Uşk Özet Bu bldrde

Detaylı

BULANIK AHS VE TOPSIS YAKLAŞIMININ MAKİNE-TEÇHİZAT SEÇİMİNE UYGULANMASI

BULANIK AHS VE TOPSIS YAKLAŞIMININ MAKİNE-TEÇHİZAT SEÇİMİNE UYGULANMASI Ç.Ü. Sosyl Blmler Ensttüsü Dergs Clt Syı 0 Syf 69-84 BULANIK AHS VE TOPSIS YAKLAŞIMININ MAKİNE-TEÇHİZAT SEÇİMİNE UYGULANMASI Doç.Dr. Selçuk PERÇİN Krdenz Teknk Ünerstes İktsd e İdr Blmler Fkültes İşletme

Detaylı

ENERJİ İLETİMİ DERSİ (DERS NOTLARI) Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü

ENERJİ İLETİMİ DERSİ (DERS NOTLARI) Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü Fırt Üiversitesi Mühedislik Fkültesi Elektrik - Elektroik Mühedisliği Bölümü ENERJİ İLETİMİ DERSİ (DERS NOTLARI) Hzırly: Arş. Gör. Göky BAYRAK ELAZIĞ-008 İletim Htlrıı Elektriksel Ypısı ) Sürekli Durum:Nomil

Detaylı

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ SAYISAL ANALİZ Doç.Dr. Cüet BAYILMIŞ Doç.Dr. Cüet BAYILMIŞ Sısl Alz SAYISAL ANALİZ EĞRİ UYDURMA (Curve Fttg) Doç.Dr. Cüet BAYILMIŞ Sısl Alz İÇİNDEKİLER Eğr Udurm (Curve Fttg) E Küçük Kreler Yötem Doç.Dr.

Detaylı

BİST- Turizm Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performans Analizi

BİST- Turizm Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performans Analizi Çnkırı Krtekn Ünverstes İktsd ve İdr Blmler Fkültes Dergs Y.2014, Clt 4, Syı 1, ss.325-340 Çnkırı Krtekn Unversty Journl of The Fculty of Economcs nd Admnstrtve Scences Y.2014, Volume 4, Issue 1, pp.325-340

Detaylı

DOĞRUSAL PROGRAMLAMA PROBLEMLERİNİN EXCEL İLE ÇÖZÜMÜ

DOĞRUSAL PROGRAMLAMA PROBLEMLERİNİN EXCEL İLE ÇÖZÜMÜ C.Ü. İktisdi ve İdri Bilimler Dergisi, Cilt 5, Syı 5 DOĞRUSAL PROGRAMLAMA PROBLEMLERİNİN EXCEL İLE ÇÖZÜMÜ Öğr. Gör. Dr. Mehmet Ali ALAN Cumhuriyet Üiversitesi İktisdi ve İdri Bilimler Fkültesi Öğr. Gör.

Detaylı

Taşkın, Çetin, Abdullayeva

Taşkın, Çetin, Abdullayeva 1 BÖLÜM 1 KÜMELER VE SAYILAR 1.1 KÜMELER 1.1.1. TEMEL TANIMLAR Kesi ir tımı ypılmmkl erer,sezgisel olrk,kümeye iyi tımlmış iri iride frklı eseler topluluğudur diyeiliriz. Kümeyi meyd getire eselere kümei

Detaylı

OLİMPİYAT SINAVI. a ise b 2006 b 2005 =? A) 1330 B) 1995 C) 1024 D) 1201 E) 1200

OLİMPİYAT SINAVI. a ise b 2006 b 2005 =? A) 1330 B) 1995 C) 1024 D) 1201 E) 1200 ., b, c, d Z olmk üzere / + /b + /c + /d = ½ ve ( + b + c + d) =.b + c.d + ( + b ).(c +d) + dekliklerii sğly kç (, b, c, d) dörtlüsü vrdır? A) 48 B) 4 C) D) 6 E) 5. Alı 40 birim kre ol bir ABC üçgeii AB,

Detaylı

8. sınıf ders notları zfrcelikoz@yahoo.com

8. sınıf ders notları zfrcelikoz@yahoo.com III - SAYI ÖRÜNTÜLERİ Htırltm: Syılrı virgülle yrılrk, birbirii rdı dizilmesie syı dizisi, dizideki her bir syıy d terim deir. hrfi verile örütüde syılrı sırsıı belirte semboldür ve ici syıy örütüü geel

Detaylı

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere

RASYONEL SAYILAR KESİR ÇEŞİTLERİ. www.unkapani.com.tr. 1. Basit Kesir. olduğuna göre, a, b tamsayı ve b 0 olmak üzere, a şeklindeki ifadelere RASYONEL SAYILAR, tmsyı ve 0 olmk üzere, şeklindeki ifdelere kesir denir. y kesrin pyı, ye kesrin pydsı denir. Örneğin,,,, kesirdir. kesrinde, py kesir çizgisi pyd, 0, 0 ise 0 0 dır.,, 0, syılrı irer 0

Detaylı

Faure Dizili Genetik Algoritmalar İle Toprak Özdirencinin Mevsimsel Değişiminde Transformatör Merkezi Topraklama Sisteminin Optimum Tasarım Stratejisi

Faure Dizili Genetik Algoritmalar İle Toprak Özdirencinin Mevsimsel Değişiminde Transformatör Merkezi Topraklama Sisteminin Optimum Tasarım Stratejisi Süleym Demrel Üverstes, Fe Blmler Esttüsü Dergs, 6- ), 6-76 Fure Dzl Geetk Algortmlr İle Toprk Özdrec Mevsmsel Değşmde Trsformtör Merkez Toprklm Sstem Optmum Tsrım Strtejs Brış GÜRSU *, Melh Cevdet İNCE

Detaylı

Dış Etki Olarak Sıcaklık Değişmesi ve/veya Mesnet Çökmelerinin Göz Önüne Alınması Durumu

Dış Etki Olarak Sıcaklık Değişmesi ve/veya Mesnet Çökmelerinin Göz Önüne Alınması Durumu Dış Etk Olrk Sıcklık Değşmes ve/vey eset Çökmeler Göz Öüe Alımsı Durumu Dış etk olrk göz öüe lı sıcklık eğşm ve meset çökmeler hpersttk sstemlere şekl eğştrme le brlkte kest zoru mey getrr. Sıcklık eğşm:

Detaylı

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:5-Sayı/No: 2:195-200 (2004)

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:5-Sayı/No: 2:195-200 (2004) ANADOLU ÜNİERSİTESİ BİLİM E TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIERSITY JOURNAL OF SIENE AND TEHNOLOGY lt/ol.:5-syı/no: :195-00 (004) DERLEME/REIEW KESİKLİ DEĞİŞKEN İÇEREN GRAFİKSEL MODELLER Hüly BAYRAK 1, Fr

Detaylı

Pr[ ] 1 Pr[ ] 1 ( ) 1 ( ) What if not known?

Pr[ ] 1 Pr[ ] 1 ( ) 1 ( ) What if not known? 1 Mrkov ve Chebychev Eşitsizlikleri Pr [ ] = 1 Pr [ < ] = 1 f ( ) dx = 1 () x dx F Pr[ ] 1 Pr[ ] 1 ( ) 1 ( ) Wht if ot kow? bilimiyor olbilir r.d. i sdece ortlmsıı ve vrysıı bildiğimizi vrsylım. Ortlm

Detaylı

TALEP TAHMİNLERİ. Y.Doç.Dr. Alpagut YAVUZ

TALEP TAHMİNLERİ. Y.Doç.Dr. Alpagut YAVUZ TALEP TAHMİNLERİ Y.Doç.Dr. Alpagut YAVUZ Yöetm e temel foksyolarıda br ola plalama, e kaba taımıyla, şletme geleceğe yöelk alıa kararları br bleşkesdr. Geleceğe yöelk alıa kararları başarısı yöetcler yaptıkları

Detaylı

ÜSLÜ SAYILAR. (-2) 3 = (-2). (-2). (-2) = (-8) Kuvvet Tek; NEGATİF. (-2) 4 = (-2). (-2). (-2). (-2) = 16 Kuvvet Çift; POZİTİF.

ÜSLÜ SAYILAR. (-2) 3 = (-2). (-2). (-2) = (-8) Kuvvet Tek; NEGATİF. (-2) 4 = (-2). (-2). (-2). (-2) = 16 Kuvvet Çift; POZİTİF. SINIF ÜSLÜ SAYILAR www.tyfuolcu.co Üslü Syı : ifdesi ı te çrpıı lı gelektedir. =.... te =.. = 8 =. = 4 =. = 9 4 =... = 81 10 6 = 10.10.10.10.10.10 Teel Kvrlr ile. ifdeleri çok sık krıştırıl ifdelerdeir.

Detaylı

7 SAYISAL İNTEGRASYON YÖNTEMLERİ

7 SAYISAL İNTEGRASYON YÖNTEMLERİ Prof. Dr. Özc Klederli SAYISAL YÖNTEMLER 7 SAYISAL İNTEGRASYON YÖNTEMLERİ Syısl itegrsyo vey itegrl lm işlemi, litik olrk ir itegrli lımsıı çok zor vey olksız olduğu durumlrd vey ir işlevi değerlerii sdece

Detaylı

BÖLÜM 3 SAYISAL TÜREV VE İNTEGRAL

BÖLÜM 3 SAYISAL TÜREV VE İNTEGRAL BÖLÜM SAYISAL TÜREV VE İNTEGRAL. Blgsyrl türe.. Bölümüş rk tblolrıyl türe.. Eşt rlıklı er oktlrı ç türe.. Eşt rlıklı er oktlrı ç er oktlrıd türe.. Yüksek mertebede türeler. Syısl tegrl.. Trpez krlı.. Romberg

Detaylı

Farklı uzaklık hesaplama yaklaşımlarının TOPSIS üzerinde kullanılabilirliğinin incelenmesi

Farklı uzaklık hesaplama yaklaşımlarının TOPSIS üzerinde kullanılabilirliğinin incelenmesi Jourl of the Fculty of Egeerg d Archtecture of Gz Uersty 32:1 (2017) 3543 Frklı uzklık hesplm yklşımlrıı TOPI üzerde kullılblrlğ celemes Mehmet Kbk 1, Fth ğlm 2 1, 3, Ahmet Akts 1 Gz Üerstes, Mühedslk

Detaylı

Zaman Skalasında Box-Cox Regresyon Yöntemi

Zaman Skalasında Box-Cox Regresyon Yöntemi Dokuz Eylül Üverstes İktsad ve İdar Blmler Fakültes Dergs, Clt:7, Sayı:, Yıl:0, ss.57-70. Zama Skalasıda Bo-Co Regresyo Yötem Atlla Özur İŞÇİ Sbel PAŞALI GÖKTAŞ ATMACA 3 M. Nyaz ÇANKAYA 4 Özet Hata term

Detaylı

GENELLEŞTİRİLMİŞ FRACTİONAL İNTEGRALLER İÇİN FENG Qİ TİPLİ İNTEGRAL EŞİTSİZLİKLERİ ÜZERİNE. Abdullah AKKURT 1, Hüseyin YILDIRIM 1

GENELLEŞTİRİLMİŞ FRACTİONAL İNTEGRALLER İÇİN FENG Qİ TİPLİ İNTEGRAL EŞİTSİZLİKLERİ ÜZERİNE. Abdullah AKKURT 1, Hüseyin YILDIRIM 1 IAAOJ, Scietific Sciece, 23,(2), 22-25 GENELLEŞTİRİLMİŞ FRACTİONAL İNTEGRALLER İÇİN FENG Qİ TİPLİ İNTEGRAL EŞİTSİZLİKLERİ ÜZERİNE Adullh AKKURT, Hüseyi YILDIRIM Khrmmrş Sütçü İmm Üirsitesi, Fe-Edeiyt Fkültesi

Detaylı

àbaşkent ÜNİVERSİTESİ Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri Merkezi

àbaşkent ÜNİVERSİTESİ Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri Merkezi Teşekkürler oçoğlu Rft Mlk v. Ahmet -A N E M İZ ders KET e z br Av. Buket ce vey tmkt s re sü ğtm l ğu r lss e k ktpt Szler b tmkt vey brço frkıdlıkt ço d l yılıd koulrı, ş hytı ders stde ç z r olduğuu

Detaylı

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU

2013 YILI TÜRKİYE RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI SEKTÖR RAPORU 2 0 1 3YI L I R KL AMV Rİ L Rİ YL T ÜRKİ Y RADY OVT L Vİ ZY ONY A YI NCI L I ĞI S KT ÖRRAPORU R A T M R A D Y OT L V İ Z Y O NY A Y I N C I L A R I M S L KB İ R L İ Ğ İ L e y l ks o k kmu r t İ ş Me r

Detaylı

BULANIK DOĞRUSAL PROGRAMLAMA İLE SÜT ENDÜSTRİSİNDE BİR UYGULAMA 1 A CASE STUDY AT DAIRY INDUSTRY WITH FUZZY LINEAR PROGRAMMING

BULANIK DOĞRUSAL PROGRAMLAMA İLE SÜT ENDÜSTRİSİNDE BİR UYGULAMA 1 A CASE STUDY AT DAIRY INDUSTRY WITH FUZZY LINEAR PROGRAMMING Süleymn Demrel Ünverstes İktsd ve İdr Blmler Fkültes Dergs Y.0, C.8, S., s.7-97. Suleymn Demrel Unversty he Journl of Fculty of Economcs nd Admnstrtve Scences Y.0, Vol.8, No., pp.7-97. BULANIK DOĞRUSAL

Detaylı

DETERMINANTLAR. 1. Permütasyon. 1. Permütasyon ) permütasyonundaki ters dönüşüm. 1. Permütasyon 2. BÖLÜM ( )

DETERMINANTLAR. 1. Permütasyon. 1. Permütasyon ) permütasyonundaki ters dönüşüm. 1. Permütasyon 2. BÖLÜM ( ) . BÖÜM. Permütsyo Tım: Bir tm syılr {,,, } kümesideki elemlrı tekrr olmksızı frklı DETERMINNTR sırlmlrıı düzelemesie permütsyo deir. Örek: {,, 3} tm syılr kümesii ltı frklı permütsyou vrdır: (,, 3), (,,

Detaylı

Günlük Bülten. 19 Nisan 2013. Hurda araç teşvikinde çalışmalar devam ediyor

Günlük Bülten. 19 Nisan 2013. Hurda araç teşvikinde çalışmalar devam ediyor 19 is 2013 Cum Gülük Bülte Hurd rç teşvikide çlışmlr devm ediyor İMKB verileri İMKB 100 83,038.3 Piys Değeri-TÜM ($m) 324,537.0 Hlk Açık Piys Değeri-TÜM ($m) 93,036.0 Gülük İşlem Hcmi-TÜM ($m) 1,524.35

Detaylı

KARŞI AKIŞLI SU SOĞUTMA KULESİ BOYUTLANIDIRILMASI

KARŞI AKIŞLI SU SOĞUTMA KULESİ BOYUTLANIDIRILMASI KARŞI AKIŞI SU SOĞUTMA KUESİ BOYUTANIDIRIMASI Yrd. Doç. Dr. M. Turh Çob Ege Üiversitesi, Mühedislik Fkultesi Mkie Mühedisliği Bölümü turh.cob@ege.edu.tr Özet Bu yzımızd ters kışlı soğutm kulelerii boyut

Detaylı

Ara Değer Hesabı (İnterpolasyon)

Ara Değer Hesabı (İnterpolasyon) Ar Değer Hesbı İterpolso Ardeğer hesbı mühedsl problemlerde sılıl rşılşıl br şlemdr. İterpolso Ble değerlerde blmee rdeğer d değerler bulumsı şlemdr. Geel olr se br osouu 0,,, gb rı otlrd verle 0,,, değerler

Detaylı

Sigma 28, 124-137, 2010 Review Paper / Derleme Makalesi ANALYTIC HIERARCHY PROCESS FOR SPATIAL DECISION MAKING

Sigma 28, 124-137, 2010 Review Paper / Derleme Makalesi ANALYTIC HIERARCHY PROCESS FOR SPATIAL DECISION MAKING Journl of Engineering nd Nturl Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigm 28, 24-37, 200 Review Pper / Derleme Mklesi ANALYTIC HIERARCHY PROCESS FOR SPATIAL DECISION MAKING Dery ÖZTÜRK*, Ftmgül

Detaylı

HAZIRLIK ZAMANLARININ ÖĞRENME ETKİLİ OLDUĞU ÇİZELGELEME PROBLEMLERİ

HAZIRLIK ZAMANLARININ ÖĞRENME ETKİLİ OLDUĞU ÇİZELGELEME PROBLEMLERİ Uludğ Üverte Mühedlk-Mmrlık Fkülte Derg, lt, Syı, 007 HAZIRLIK ZAMANLARININ ÖĞRENME ETKİLİ OLDUĞU ÇİZELGELEME PROBLEMLERİ Tmer EREN Ert GÜNER Özet: Çzelgeleme roblemler le lgl yıl çlışmlrd geellkle şler

Detaylı

DOĞRUSAL OLMAYAN PROGRAMLAMA TEK DEĞİŞKENLİ KISITSIZ OPTİMİZASYON:

DOĞRUSAL OLMAYAN PROGRAMLAMA TEK DEĞİŞKENLİ KISITSIZ OPTİMİZASYON: DOĞRUSA OMAYAN PROGRAMAMA TEK DEĞİŞKENİ KISITSIZ OPTİMİZASYON: Kısıtsız optmzsyo herhg r kısıtlm olmksızı r oksyou mksmum vey mmum değerler rştırılmsı prolem le uğrşır. Y kısıtlrıı d sğlmsı gerekl ol r

Detaylı

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi

Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü. Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Planlaması 2015-2016 Güz Dönemi Andolu Üniversitesi Mühendislik Fkültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Doç. Dr. Nil ARAS ENM411 Tesis Plnlmsı 2015-2016 Güz Dönemi 2 Tesis (fcility) Tesis : Belli bir iş için kurulmuş ypı Tesis etmek :

Detaylı

T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ

T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ T.C.. VALİLİĞİ.. OKULU/LİSESİ../. EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÖĞRENCİNİN Adı Soydı Sınıfı No Eğitimde fed edilecek fert yoktur. Mustf Keml ATATÜRK T.C... VALİLİĞİ/KAYMAKAMLIĞI Milli Eğitim Müdürlüğü. OKULU/LİSESİ

Detaylı

İstatistik I Bazı Matematik Kavramlarının Gözden

İstatistik I Bazı Matematik Kavramlarının Gözden İsttistik I Bzı Mtemtik Kvrmlrının Gözden Geçirilmesi Hüseyin Tştn Ağustos 13, 2006 İçindekiler 1 Toplm İşlemcisi 2 2 Çrpım İşlemcisi 6 3 Türev 7 3.1 Türev Kurllrı.......................... 8 3.1.1 Sbit

Detaylı

0,1,..., n p polinomu bulma işlemine interpolasyon ve px ( )

0,1,..., n p polinomu bulma işlemine interpolasyon ve px ( ) Ç.Ü Fe Blmler Esttüsü Yl:29 Clt:2-1 İNTERPOLASYON VE KALAN TEORİSİ Iterpolto d Remder Theory Fge GÜLTÜRK Mtemt Ablm Dl Yusuf KARAKUŞ Mtemt Ablm Dl ÖZET Bu çlşmd İterpolsyo tmlmş, Lgrge İterpolsyo Formülü

Detaylı

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT

VEKTÖRLER ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİTE 5. ÜNİT VKTÖRLR ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT 5. ÜNİT VKTÖRLR 1. Kznım : Vektör kvrmını çıklr.. Kznım : İki vektörün toplmını ve vektörün ir gerçek syıyl çrpımını ceirsel ve geometrik olrk gösterir. VKTÖRLR 1.

Detaylı

BÖLÜM DETERMINANTLAR SD 1

BÖLÜM DETERMINANTLAR SD 1 SD 1 2. BÖLÜM DETERMINANTLAR 2 1 2 22 21 1 12 11 2 1 2 22 21 1 12 11 2 1 2 22 21 1 12 11 2 1 2 22 21 1 12 11 1. Permütsyo Tım: Bir tm syılr {1, 2,, } kümesideki elemlrı tekrr olmksızı frklı sırlmlrıı düzelemesie

Detaylı

"DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ

DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ "DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" TARAFINDAN 49. TÜRKİYE JEOLOJİ KURULTAYI SIRASINDA YAPILMIŞ OLAN ANKETİN SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRMESİ "DEMOKRATİK KATILIM PLATFORMU" trfındn 49, Türkiye Jeoloji Kurultyı

Detaylı

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI

SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI YILLAR 00 00 004 00 006 007 008 009 010 011 ÖSS-YGS - 1 - - 1-1 1 SAYILARIN ÇÖZÜMLENMESĐ ve BASAMAK KAVRAMI,b,c,d birer rkm olmk üzere ( 0) b = 10 + b bc = 100+10+b bc = 100+10b+c bcd =1000+100b+10c+d

Detaylı

YER ÖLÇÜLERİ. Yer ölçüleri, verilerin merkezini veya yığılma noktasını belirleyen istatistiklerdir.

YER ÖLÇÜLERİ. Yer ölçüleri, verilerin merkezini veya yığılma noktasını belirleyen istatistiklerdir. YER ÖLÇÜLERİ Yer ölçüler, verler merkez veya yığılma oktasıı belrleye statstklerdr. Grafkler bze verler yığılma oktaları hakkıda ö blg vermede yardımcı olurlar. Acak bu değerler gerçek değerler değldr,

Detaylı

HARİTA MÜHENDİSLERİ için SAYISAL ÇÖZÜMLEME

HARİTA MÜHENDİSLERİ için SAYISAL ÇÖZÜMLEME HRİ MÜHENDİSLERİ ç SYISL ÇÖZÜMLEME Doç Dr emel BYRK GÜMÜŞHNE HRİ MÜHENDİSLERİ İÇİN SYISL ÇÖZÜMLEME Bu ktı er kkı sklıdır Yrı ılı olmksıı ktı tmmı ve erg r ölümü çr şeklde çoğltılıp ılm Yr dres: Doç Dr

Detaylı

BETON SINIFLARININ KARKAS YAPI MALİYETLERİNE ETKİSİ

BETON SINIFLARININ KARKAS YAPI MALİYETLERİNE ETKİSİ TEKNOLOJİ, Clt 7, (2004), Syı 1, 171-179 TEKNOLOJİ BETON SINIFLARININ KARKAS YAPI MALİYETLERİNE ETKİSİ Ömer ÖZKAN Zonguldk Krelms Ünversetes, Alplı Meslek Yüksek Okulu, 67850, Alplı, Zonguldk, Türkye ÖZET

Detaylı

7. BÖLÜM DOĞRUSAL DÖNÜŞÜMLER

7. BÖLÜM DOĞRUSAL DÖNÜŞÜMLER 7. BÖLÜM DOĞRUSAL DÖNÜŞÜMLER DOĞRUSAL DÖNÜŞÜMLER Bir V ektör uzyıı bir bşk W ektör uzyı döüştüre foksiyolr şu şekilde gösterilir: : V W Burd kullıl termioloji foksiyolrl yıdır. Öreği, V ektör uzyı foksiyouu

Detaylı

TEOG. Tam Sayılar ve Mutlak Değer ÇÖZÜM ÖRNEK ÇÖZÜM ÖRNEK TAMSAYILAR MUTLAK DEĞER

TEOG. Tam Sayılar ve Mutlak Değer ÇÖZÜM ÖRNEK ÇÖZÜM ÖRNEK TAMSAYILAR MUTLAK DEĞER TEOG Tm Syılr ve Mutlk Değer TAMSAYILAR Eksi sonsuzdn gelip, rtı sonsuz giden syılr tm syılr denir ve tm syılr kümesi Z ile gösterilir. Z = {...,,, 1,0,1,,,... } Tmsyılr kümesi ikiye yrılır: ) Negtif Tmsyılr:

Detaylı

MERAKLISINA MATEMATİK

MERAKLISINA MATEMATİK TRİGONOMETRİ : Siüs i b c R si si y si z İsptı : m(ëo).m(ëa) m(ëo).m(ëb) m(ëo).m(ëc) m(ëo) m(ëo) y m(ëo) z b c b c & si & si y & si y R R R R R R si si y b si z c & & & R R R & R.si & b R.siy & c R.siz

Detaylı

ÜNİTE - 7 POLİNOMLAR

ÜNİTE - 7 POLİNOMLAR ÜNİTE - 7 BÖLÜM Polinomlr (Temel Kvrmlr) -. p() = 3 + n 6 ifdesi bir polinom belirttiğine göre n en z 5. p( + ) = + 4 + Test - olduğun göre, p() polinomunun ktsyılr toplmı p() polinomund terimlerin kuvvetleri

Detaylı

2009 Soruları. c

2009 Soruları. c Hırvt ıstn Ulusl Mtemt ık Ol ımp ıytı Tkım Seçme Sınvı Geometr ı 2009 Sorulrı c www.sbelin.wordpress.com sbelinwordpress@gmil.com Hırvtistn d ypıln 2009 yılı TST yni Tkım Seçme Sınvın it geometri sorulrı

Detaylı

ORAN VE ORANTI. Aynı birimle ölçülen iki çokluğun bölme yoluyla karşılaştırılmasına oran denir. a nın b ye oranı; b

ORAN VE ORANTI. Aynı birimle ölçülen iki çokluğun bölme yoluyla karşılaştırılmasına oran denir. a nın b ye oranı; b 1 ORAN VE ORANTI ORAN: Ayı irimle ölçüle iki çokluğu ölme yoluyl krşılştırılmsı or eir. ı ye orı; şeklie gösterilir. 3 00gr 15m Örek 1:,,... 3 300gr 0m irer orır. 00gr 30m 5000TL Örek :,,,... ifeleri irer

Detaylı

SMMM STAJ BAŞLATMA FİNANSAL MUHASEBE/TİCARİ ALACAKLAR. f u a t h o c a. n e t. DEĞİŞİME AÇIK OLUN 1 stajbaslatmasinavi@gmail.com

SMMM STAJ BAŞLATMA FİNANSAL MUHASEBE/TİCARİ ALACAKLAR. f u a t h o c a. n e t. DEĞİŞİME AÇIK OLUN 1 stajbaslatmasinavi@gmail.com DEĞİŞİME AÇIK OLUN 1 sjbslmsivi@gmilm DEĞİŞİME AÇIK OLUN 2 sjbslmsivi@gmilm DEĞİŞİME AÇIK OLUN 3 sjbslmsivi@gmilm 1 Bir işlmi bzı bilgilri şğıdki gibidir: (Bi TL) Öki Döm Cri Döm Alıılr 940 610 Alk Slri

Detaylı

Mustafa YAĞCI, yagcimustafa@yahoo.com Parabolün Tepe Noktası

Mustafa YAĞCI, yagcimustafa@yahoo.com Parabolün Tepe Noktası Mustf YĞCI www.mustfgci.com.tr, 11 Ceir Notlrı Mustf YĞCI, gcimustf@hoo.com Prolün Tepe Noktsı Ö nce ir prolün tepe noktsı neresidir, onu htırltlım. Kc, prolün rtmktn zlm ve zlmktn rtm geçtiği nokt dieiliriz.

Detaylı

ASAL SAYILAR. Asal Sayılar YILLAR MATEMATĐK ĐM

ASAL SAYILAR. Asal Sayılar YILLAR MATEMATĐK ĐM YILLAR 00 003 004 00 006 007 008 009 00 0 ÖSS-YGS - - - - - - - ASAL SAYILAR ve kendisinden bşk pozitif böleni olmyn den büyük tmsyılr sl syı denir Negtif ve ondlıklı syılr sl olmz Asl syılrı veren bir

Detaylı

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2. Öğretim planındaki AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2. Öğretim planındaki AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5 BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2 Ders Kodu Teork Uygulama Lab. YAPI ARAŞTIRMASI VE DOKÜMANTASYON Ulusal Kred Öğretm planındak AKTS 581058202101319 2 1 0 3 5 Ön Koşullar : Önerlen Dersler

Detaylı

TYT / MATEMATİK Deneme - 6

TYT / MATEMATİK Deneme - 6 . Herbir hücrenin sol üst köşesinde kreler içine yzıln syılrın işlemin sonucunu verdiğine dikkt ederek syılrı yerleştirmeliyiz. 7 6 T N M 5 6 T X. ^ h ^ h bulur. M N. 0 6 6 6 0 5 5 5 6 6 5 5 ^5h ^5h ^h

Detaylı

II. DERECEDEN DENKLEMLER

II. DERECEDEN DENKLEMLER ünite DEEEDE DEKEME Dereceden Denklemler TEST 0 x x + = 0 denkleminin kökleri x ve x dir 6 x + x + x işleminin sonucu kçtır? ) B) ) D) E) x + bx + = 0 x - denkleminin reel syılrdki çözüm kümesi bir elemnlı

Detaylı

BASİT RASSAL ÖRNEKLEME. Örnekleme ve Tahmin Teorisi. Örnekleme RASSAL ÖRNEKLEME

BASİT RASSAL ÖRNEKLEME. Örnekleme ve Tahmin Teorisi. Örnekleme RASSAL ÖRNEKLEME BASİT RASSAL ÖRNEKLEME Örekleme ve Thmi Teorii Solu Kitle BüyüklüğüN ol olu bir kitlede büyüklüğüde lıck bir öreği eçilme şı, büyüklüğüdeki bir bşk öreği eçilmei şı ile yı ie bu tür öreklemeye bit rtl

Detaylı

Anadolu Mandalarının Değişik Metotlara Göre Tahmin Edilen Süt Verimleri Üzerine Bazı Çevresel Faktörlerin Etkilerinin Belirlenmesi

Anadolu Mandalarının Değişik Metotlara Göre Tahmin Edilen Süt Verimleri Üzerine Bazı Çevresel Faktörlerin Etkilerinin Belirlenmesi Kfs Uv et F Derg 20 (): 79-85, 204 DOI: 0.9775/vfd.203.9457 Jourl Home-Pge: http://vetderg.fs.edu.tr Ole Submsso: http://vetdergfs.org RESEARCH ARTICLE Adolu Mdlrıı Değş Metotlr Göre Thm Edle Süt ermler

Detaylı

Yerel Topluluklar ve Yönetimler Arasında Sınır-Ötesi Đşbirliği Avrupa Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol

Yerel Topluluklar ve Yönetimler Arasında Sınır-Ötesi Đşbirliği Avrupa Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol Yerel Topluluklr ve Yönetimler Arsınd Sınır-Ötesi Đşirliği Avrup Çerçeve Sözleşmesine Ek Protokol Strsourg 9 Xl 1995 Avrup Antlşmlrı Serisi/159 Yerel Topluluklr vey Yönetimler rsınd Sınır-ötesi Đşirliği

Detaylı

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ SAYISAL ANALİZ Doç.Dr. Cüeyt BAYILMIŞ Doç.Dr. Cüeyt BAYILMIŞ Syısl Alz SAYISAL ANALİZ İNTERPOLASYON Ar Değer Bulm Doç.Dr. Cüeyt BAYILMIŞ Syısl Alz İÇİNDEKİLER Ar Değer Hesbı İterpolsyo Doğrusl Ar Değer

Detaylı

Parametrik Olmayan İstatistik Çözümlü Sorular - 2

Parametrik Olmayan İstatistik Çözümlü Sorular - 2 Parametrk Olmaya İstatstk Çözümlü Sorular - Soru Böbrek hastalarıa at Kreat (KRT) değerlere lşk br araştırma yapılmak stemektedr. Buu ç rasgele seçle hastaya at Kreat değerler aşağıdak gb elde edlmştr

Detaylı

05-07 MAYIS 2016 LÜTFI KIRDAR ULUSLARARASI KONGRE VE SERGI SARAYI, ISTANBUL ULUSLARARASI TATLI VE ATISTIRMALK ÜRÜNLER FUARI SPONSORLUK FIRSATLARI

05-07 MAYIS 2016 LÜTFI KIRDAR ULUSLARARASI KONGRE VE SERGI SARAYI, ISTANBUL ULUSLARARASI TATLI VE ATISTIRMALK ÜRÜNLER FUARI SPONSORLUK FIRSATLARI I L T A T I L T A T urı Ürünler nfcks k lı m ır nd S e Atıst sı Ttlı irv For Sweets r r l s Ulu ionl F Internt 05-07 MAYIS 2016 LÜTFI KIRDAR ULUSLARARASI KONGRE VE SERGI SARAYI, ISTANBUL ULUSLARARASI TATLI

Detaylı

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ 2011-2012-2013 MALİ yılına İLİşKİN YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU ("Şrket") 01012011-31 ı22013

Detaylı

ÖLÇÜM, ÖLÇÜM HATALARI ve ANLAMLI RAKAMLAR

ÖLÇÜM, ÖLÇÜM HATALARI ve ANLAMLI RAKAMLAR ÖLÇÜM, ÖLÇÜM HATALARI ve ANLAMLI RAKAMLAR Ölçme, her deeysel blm temel oluşturur. Fzk blmde de teorler sıaması ç çeştl deeyler tasarlaır ve bu deeyler sırasıda çok çeştl ölçümler yapılır. Br fzksel celğ

Detaylı

ÇSD SİSTEMLERİN ZORLANMIŞ TİTREŞİMİ

ÇSD SİSTEMLERİN ZORLANMIŞ TİTREŞİMİ ÇSD SİSELERİN ZORLANIŞ İREŞİİ u u u u bşlgıç koşullrı eksdek br N serbeslk derecel ssem hreke deklem mrs formd; u C u u şeklde yzılblr. Bu mrs formdk hreke deklem, u ve ürevler çere brbre bğlı N de deklem

Detaylı

F= 360. L sayıdaki kapitalin t ortak faiz oranı üzerinden getirecekleri faiz tutarları toplamı gerçek faiz metoduna göre: formülü ile hesaplanır.

F= 360. L sayıdaki kapitalin t ortak faiz oranı üzerinden getirecekleri faiz tutarları toplamı gerçek faiz metoduna göre: formülü ile hesaplanır. BİRDEN AZA KAPİTAE İİŞKİN AİZ İŞEMERİ: =,,,, >0 olmk üzere syıdk kpller, süreler ç fz orlrı üzerde fze verldğde oplu olrk bs fz urlrı: = formülü le hesplblr. ork fz orı olmk üzere, syıdk kpl ork fz orı

Detaylı

Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanılarak Kişi Takip Cihazı Seçimi. Person Tracking Device Selection Using Analytic Hierarchy Process

Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanılarak Kişi Takip Cihazı Seçimi. Person Tracking Device Selection Using Analytic Hierarchy Process BİLİŞİM TKNOLOJİLRİ DRGİSİ, CİLT: 8, SAYI: 1, OCAK 2015 20 Aaltk Hyerarş Sürec Kullaılarak Kş Takp Chazı Seçm Bedredd Al AKÇA 1, Ahmet DOĞAN 2, Uğur ÖZCAN 3 1 Yöetm Blşm Sstemler, Blşm sttüsü, Gaz Üverstes,

Detaylı

1981 ÜYS Soruları. 1. Bir top kumaşın önce i, sonra da kalanın ü. satılıyor. Geriye 26 m kumaş kaldığına göre, kumaşın tümü kaç metredir?

1981 ÜYS Soruları. 1. Bir top kumaşın önce i, sonra da kalanın ü. satılıyor. Geriye 26 m kumaş kaldığına göre, kumaşın tümü kaç metredir? 98 ÜYS Sorulrı. r top kumşın önce, sonr d klnın ü 5 stılıor. Gere 6 m kumş kldığın göre, kumşın tümü kç metredr? ) 7 ) 65 ) 6 ) 55 ) 5 4. r şekln, u brm uzunluğun göre ln ölçüsü, v brm uzunluğun göre ln

Detaylı

İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ

İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ İNTERNET TE SPOR PAZARLAMASINDA AHS YÖNTEMİ: TÜRKİYE FUTBOL SÜPER LİGİ TAKIMLARI ÖRNEĞİ Snem ALKİBAY *, slkiby@gzi.edu Aytül Dğlı EKMEKCİ, yekmekci@pu.edu.tr Bu çlışmd spor kulüplerinin İnternet üzerindeki

Detaylı

a a a a a a www.inka-paletten.com P A L E T Y P A L E T Ahşap paletlerle rekabet edebilir fiyattadır İç içe geçebildiğinden daha az stok yeri tutar

a a a a a a www.inka-paletten.com P A L E T Y P A L E T Ahşap paletlerle rekabet edebilir fiyattadır İç içe geçebildiğinden daha az stok yeri tutar Y P A L E T Ahşp pletlerle rekbet edebilir fiyttdır İç içe geçebildiğinden dh z stok yeri tutr Konteynırlr uygun ebtlr CP3, CP5 Çevreyle Dost Düny çpınd kıs sürede teslimt Isıl işlem,fümigsyon gerektirmez,

Detaylı

Yüksek sayıda makalelerin sırrı

Yüksek sayıda makalelerin sırrı Yüksek syıd mklelerin sırrı Prof. Dr. Metin Blcı Türk ilim cmisının 2010 yılınd en çok yyın yptığı ilk 10 ilimsel derginin nlizini yptı. Bun göre toplm 21.529 mklenin %10 unun çok düşük düzeyde ve üstelik

Detaylı

Velilere Yönelik Soru Formu

Velilere Yönelik Soru Formu Velilere Yönelik Soru Formu Eğitim Stndrtlrı Pilot Çlışmsı 4. Sınıf Mtemtik Okul Sınıf Öğrenci Sevgili veliler, Sevgili velyet shipleri, Çocuğunuzun sınıfı, mtemtik eğitim stndrtlrın ilişkin bir pilot

Detaylı

Servis Yönlendirmeli Sistemlerde Güven Yayılımı

Servis Yönlendirmeli Sistemlerde Güven Yayılımı Servs Yöledrmel Sstemlerde Güve Yayılımı Mahr Kutay, S Zafer Dcle, M Ufuk Çağlaya Dokuz Eylül Üverstes, Elektrk-Elektrok Mühedslğ Bölümü, İzmr Boğazç Üverstes Blgsayar Mühedslğ Bölümü, İstabul Dokuz Eylül

Detaylı

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ ESKİŞEHİR OSMNGZİ ÜNİVERSİTESİ Mühedslk Mmrlık Fkültes İşt Mühedslğ Bölümü EPost: oguhmettopcu@gmlcom Web: http://mmfoguedutr/topcu Blgsyr Destekl Nümerk lz Ders otlrı hmet TOPÇU Ktsyılr mtrs Özdeğer Özvektör

Detaylı

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme SAYISAL ÇÖZÜMLEME Syısl Çözümleme SAYISAL ÇÖZÜMLEME 7. Hft LİNEER DENKLEM SİSTEMLERİ (Devm) Syısl Çözümleme İÇİNDEKİLER Doğrusl Denklem Sstemlernn Çözümü İtertf Yöntemler Jcob Yöntem Guss-Sedel Yöntem

Detaylı

Yaklaşık Temsil Polinomları

Yaklaşık Temsil Polinomları Yklşık Tesl ololrı Teke for eğrler tesl ede ofset oktlrıd htlı oktlr bulusı duruud terpolso pololrı sıırlı kullı lı bulblektedr. Arıc terpolso pololrı le verle oktlrd geçe eğrler elde edldğde teke for

Detaylı

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Pmukkle Univ Muh Bilim Derg, 22(2), -5, 26 Pmukkle Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pmukkle University Journl of Engineering Sciences Türkçe ses tnım sistemlerinde dil modeli boyutunun doğruluk

Detaylı

İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi Journal of Advanced Technology Sciences ISSN:2147-3455

İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi Journal of Advanced Technology Sciences ISSN:2147-3455 İler Tekoloj Blmler Dergs Joural of Advaced Techology Sceces ISSN:47-3455 GÜÇ SİSTEMLERİNDE HARMONİKLERİN KRİTİK DEĞERLERE ETKİSİ Yusuf ALAŞAHAN İsmal ERCAN Al ÖZTÜRK 3 Salh TOSUN 4,4 Düzce Üv, Tekoloj

Detaylı

b göz önünde tutularak, a,

b göz önünde tutularak, a, 3.ALT GRUPLAR Tnım 3.. bir grup ve G, nin boş olmyn bir lt kümesi olsun. Eğer ( ise ye G nin bir lt grubu denir ve G ile gösterilir. ) bir grup Not 3.. ) grubunun lt grubu olsun. nin birimi ve nin birimi

Detaylı

on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I

on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I on8 S İ G O R T A C I L I K S E K T Ö R Ü K U R U M S A L W E B S İ T E L E R İ G E N E L A N A L İ Z Ç A L I Ş M A S I Kurumsl web sitelerinin en büyük hedefi; kullnıcılrı müşteri, müşterileri kullnıcı

Detaylı

MALTA HAÇI MEKANİZMASININ KİNEMATİĞİ ÜZERİNE

MALTA HAÇI MEKANİZMASININ KİNEMATİĞİ ÜZERİNE MALTA HAÇI MEKANİZMASININ KİNEMATİĞİ ÜZERİNE Yrdımcı Doçent Doktor Yılmz YÜKSEL 1. GİRİŞ Tekstil Mklnlrmd hmmddeyi mmul mdde hline getirirken çoğu kere bir çok teknik iş belirli bir sıry göre rdrd ypılmktdır.

Detaylı

Trace ve Kellogg Yöntemleri Kullanılarak İntegral Operatörlerinin Özdeğerlerinin Nümerik Hesabı

Trace ve Kellogg Yöntemleri Kullanılarak İntegral Operatörlerinin Özdeğerlerinin Nümerik Hesabı Trce ve Kellogg Yöemleri Kullılrk İegrl Operörlerii Özdeğerlerii Nümerik Hesı Erk Tşdemir () ; Yüksel Soyk () ; Melih Göce (3) (¹)Kırklreli Üiversiesi, Kırklreli, Türkiye, erksdemir@homil.com (²)Büle Ecevi

Detaylı

ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ ve ÖRNEKLEM GENİŞLİĞİ

ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ ve ÖRNEKLEM GENİŞLİĞİ 03.05.013 ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ ve ÖRNEKLEM GENİŞLİĞİ 1 Nede Örekleme? Öreklemde çalışmak ktlede çalışmakta daha kolaydır. Ktle üzerde çalışmak çok daha masraflı olablr. Çoğu durumda tüm ktleye ulaşmak

Detaylı

MUTLAK DEĞER. Sayı doğrusu üzerinde x sayısının sıfıra olan uzaklığına x in mutlak değeri denir ve x ile. gösterilir. x x. = a olarak tanımlanır.

MUTLAK DEĞER. Sayı doğrusu üzerinde x sayısının sıfıra olan uzaklığına x in mutlak değeri denir ve x ile. gösterilir. x x. = a olarak tanımlanır. gösterilir. MUTLAK DEĞER Syı doğrusu üzerinde syısının sıfır oln uzklığın in mutlk değeri denir ve ile B O A 0 OA = OB =, 0 =, < 0 olrk tnımlnır. < 0 < y için y = y işleminin eşitini bulunuz. < 0 için

Detaylı

DENEY 3: EŞDEĞER DİRENÇ, VOLTAJ VE AKIM ÖLÇÜMÜ

DENEY 3: EŞDEĞER DİRENÇ, VOLTAJ VE AKIM ÖLÇÜMÜ A. DENEYĠN AMACI : Direnç devrelerinde eşdeğer direnç ölçümü ypmk. Multimetre ile voltj ve kım ölçümü ypmk. Ohm knununu sit ve prtik devrelerde nlmy çlışmk. B. KULLANILACAK AAÇ VE MALZEMELE : 1. DC güç

Detaylı

2. Geriye doğru Yerine Koyma (Back Substitution): Bu adımda, son denklemden başlayarak herbir bilinmeyen bulunur.

2. Geriye doğru Yerine Koyma (Back Substitution): Bu adımda, son denklemden başlayarak herbir bilinmeyen bulunur. Guss Elimisyou Lieer deklem sistemlerii çözmede kullıl e popüler tekiklerde birisi Guss Elimisyou yötemidir. Bu yötem geel bir deklemli ve bilimeyeli lieer sistemi çözümüe bir yklşım getirmektedir....

Detaylı

SİSTEM DİNAMİĞİ VE KONTROL

SİSTEM DİNAMİĞİ VE KONTROL SİSTEM DİNAMİĞİ VE KONTROL ) KONTROL SİSTEMLERİNE GİRİŞ: Kotrol: Br sste çıkışlrıı stee değerlere yöeltek y d öcede belrleş br dvrışı zleeler sğlk ç sste grşler üzerde ypıl şlelere kotrol der. Ototk Kotrol:

Detaylı

SAYISAL ANALİZ. Matris ve Determinant

SAYISAL ANALİZ. Matris ve Determinant SAYISAL ANALİZ Mtris ve Determinnt Syısl Anliz MATLAB ile Temel Mtris İşlemleri Genel Mtris Oluşturm Özel Mtris Oluşturm zeros komutu ile sıfırlr mtrisi ones komutu ile birler mtrisi eye komutu ile birim

Detaylı

Harita Dik Koordinat Sistemi

Harita Dik Koordinat Sistemi Hrit Dik Koordint Sistemi Noktlrın ir düzlem içinde irirlerine göre konumlrını elirlemek için, iririni dik çı ltınd kesen iki doğru kullnılır. Bun dik koordint sistemi denir. + X (sis) Açı üyütme Yönü

Detaylı

ÇOKGENLER Çokgenler çokgen Dışbükey (Konveks) ve İçbükey (Konkav) Çokgenler dış- bükey (konveks) çokgen içbükey (konkav) çokgen

ÇOKGENLER Çokgenler çokgen Dışbükey (Konveks) ve İçbükey (Konkav) Çokgenler dış- bükey (konveks) çokgen içbükey (konkav) çokgen ÇONLR Çokgenler rdışık en z üç noktsı doğrusl olmyn, düzlemsel şekillere çokgen denir. Çokgenler kenr syılrın göre isimlendirilirler. Üçgen, dörtgen, beşgen gibi. ışbükey (onveks) ve İçbükey (onkv) Çokgenler

Detaylı

Biyomedikal Amaçlı Basınç Ölçüm Cihazı Tasarımı

Biyomedikal Amaçlı Basınç Ölçüm Cihazı Tasarımı Byomedkal Amaçlı Basınç Ölçüm Chazı Tasarımı Barış Çoruh 1 Onur Koçak 2 Arf Koçoğlu 3 İ. Cengz Koçum 4 1 Ayra Medkal Yatırımlar Ltd. Şt, Ankara 2,4 Byomedkal Mühendslğ Bölümü, Başkent Ünverstes, Ankara,

Detaylı

0;09 0;00018. 5 3 + 3 2 : 1 3 + 2 3 4 5 1 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 136 87 0;36 0;09. 10. a = 0,39 b = 9,9 c = 1,8 d = 3,7.

0;09 0;00018. 5 3 + 3 2 : 1 3 + 2 3 4 5 1 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 136 87 0;36 0;09. 10. a = 0,39 b = 9,9 c = 1,8 d = 3,7. MC. + + +.. Rsyonel Syılr TEST I sonsuz kesrinin eşiti kçtır? A) B) C) D) E) 4 www.mtemtikclu.com, 006 Ceir Notlrı. 8. Gökhn DEMĐR, gdemir@yhoo.com.tr 0;0 0;0008 = 0; x ise x kçtır? A) 0,0 B) 0,000 C)

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Matris Cebiri...3. Elementer İşlemler Determinantlar Lineer Denklem Sistemleri Vektör Uzayları...

İÇİNDEKİLER. Ön Söz...2. Matris Cebiri...3. Elementer İşlemler Determinantlar Lineer Denklem Sistemleri Vektör Uzayları... İÇİNDEKİLER Ön Söz... Mtris Cebiri... Elementer İşlemler... Determinntlr...7 Lineer Denklem Sistemleri...8 Vektör Uzylrı...6 Lineer Dönüşümler...48 Özdeğerler - Özvektörler ve Köşegenleştirme...55 Genel

Detaylı

Giriş. Değişkenlik Ölçüleri İSTATİSTİK I. Ders 5 Değişkenlik ve Asimetri Ölçüleri. Değişkenlik. X i ve Y i aşağıdaki gibi iki seri verilmiş olsun:

Giriş. Değişkenlik Ölçüleri İSTATİSTİK I. Ders 5 Değişkenlik ve Asimetri Ölçüleri. Değişkenlik. X i ve Y i aşağıdaki gibi iki seri verilmiş olsun: Grş İSTATİSTİK I Ders Değşkelk ve Asmetr Ölçüler Ortalamalar, serler karşılaştırılmasıda her zama yeterl ölçüler değldr. Ayı ortalamayı sahp serler arklı dağılım göstereblrler. Bu edele serler karşılaştırılmasıda,

Detaylı

Ü Ğ Ğ ŞŞ ş Ğ ö Ğ ç ö ö ş ş ş ö ö ç ö ş Ç Ğ Ğ ç ş Ğ ş ç ö ş ç ş ş ö ö ş ö ş Ü ş ş ş ç ç Ü ş ş ö ş ş ö ş ş ş ö ç ş ö ş ş ö ş ş ç Ş ş ö ş ş ö ö Ç ç Ş ş ç ş ş ş ç ş ş ç ş ş ş ş ö ş ö ö ş ş ş ş ç ş ş ş ş ç

Detaylı

IDDM YARDIMIYLA TERS MATRİS HESAPLAMA. Kadınhanı, KONYA, e-posta: aocdiken@selcuk.edu.tr

IDDM YARDIMIYLA TERS MATRİS HESAPLAMA. Kadınhanı, KONYA, e-posta: aocdiken@selcuk.edu.tr SDÜ FEN EDEBİT FKÜLTESİ FEN DERGİSİ E-DERGİ. 8,, 98- DDM RDML TERS MTRİS HESPLM O ÇBKDİKEN *, Ke DN ** * Seçu Üverte, Kdıhı MO, Bgyr Teooer ve Prog, Kdıhı, KON, e-pot: ocde@ecu.edu.tr ** Seçu Üverte, dd

Detaylı