TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU

Transkript

1 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU C EKÝM 2009

2 TASARRUF MEVDUATI SÝGORTA FONU Büyükdere Caddesi No:143 Esentepe/ÝSTANBUL Tel.: (212) Faks: (212) Proje Ekibi Proje Lideri: Ahmet MUTLU Hazýrlayanlar: Raf Temizliði Proje Grubu Editör: Yaþar ERDÝNÇ Kapak ve Ýç Tasarým : GNG Tanýtým / Dizgi : Karizma Yayýncýlýk / Oðuzhan KARA Baský : Artus Basým Ýkitelli Organize Sanayi Bölgesi Eskoop San. Sit. B-1 Blok No: 63 Ýkitelli / ÝSTANBUL Tel.: (212) ISBN: ÝSTANBUL - EKÝM 2009

3 RAF TEMÝZLÝÐÝ KÝTAPLIÐI 1- EGEBANK 2- ÝNTERBANK 3- ÝKTÝSAT BANKASI 4- ETÝBANK 5- TOPRAKBANK 6- EGS BANK 7- YURTBANK 8- BANK EKSPRES 9- ESBANK 10- BANK KAPÝTAL 11- PAMUKBANK 12- DEMÝRBANK ULUSAL BANK 13- TÜRK TÝCARET BANKASI 14- YAÞARBANK SÝTEBANK TARÝÞBANK 15- KENTBANK 16- SÜMERBANK 17- BAYINDIRBANK 18- MARMARA BANK ÝMPEXBANK KIBRIS KREDÝ BANKASI ÝSTANBUL ÞUBESÝ TYT BANK 19- ÝMAR BANKASI 20- TMSF ÇÖZÜMLEME DENEYÝMÝ

4

5 Raf Temizliði Projesi kapsamýnda yer alan bu kitapta; Bankanýn çözümleme süreci, idari, mali, hukuki ve denetsel yönlerden ayrý ayrý deðerlendirilmiþtir. Kitap, 30 Haziran 2009 tarihli veriler esas alýnarak hazýrlanmýþ olmakla birlikte, bu tarihten sonra gerçekleþen önemli olay ve geliþmeleri de içermektedir. Yayýnýn tüm içeriði adresinde yer almaktadýr. Kamuoyunu bilgilendirme amacýyla hazýrlanmýþ olan bu yayýnda yer alan bilgilerin doðru ve eksiksiz olmasý için gerekli özen gösterilmiþ olmakla birlikte bu yayýnda yer alan bilgilere dayanarak çýkarýlan sonuçlardan TMSF sorumlu tutulamaz. Yayýnda yer alan bilgiler kaynak belirtilerek kullanýlabilir.

6

7 ÖNSÖZ Batan bankalarýn kamuya olan maliyetini azaltma yolunda gösterdiði performansla Türkiye'ye bir baþarý öyküsü armaðan eden TMSF, Raf Temizliði Kitaplarý ile yakýn tarihimizde bankacýlýk sektöründe yaþanan sorunlarýn daha net görülmesine ve anlaþýlmasýna katký saðlamayý amaçlamýþtýr. Ýki yýlý aþkýn bir süredir, 25 kiþilik uzman bir ekibin yoðun bir tempo ile çalýþtýðý TMSF'nin en önemli projelerinden biri olan Raf Temizliði Projesi, elinizde tuttuðunuz bu kitaplarla hayata geçirilmiþ bulunmaktadýr. Raf Temizliði Projesi kapsamýnda her banka için ayrý bir kitap hazýrlanmýþ ve bankalarýn çözümleme süreçleri kronolojik olarak tüm detaylarýyla incelenmiþtir. Kitaplarda ilk olarak bankalarýn Fona devir sebepleri ve kullanýlan istismar yöntemleri anlatýlmýþ, sonrasýnda çözümleme ve geri kazaným faaliyetleri, mali bünyelerini rehabilite etme, satýþ, devir ve birleþtirme gibi çözümleme adýmlarý ve hukuki süreçleri ortaya konulmuþtur. Batan bankalarla ilgili 40 bin sayfa evrak, 7 bin doküman ve çok sayýda banka raporu satýr satýr incelenerek ortaya çýkarýlan 20 kitaplýk Raf Temizliði Projesinin, bankacýlýk ve finans konularýnda gerek aktüel gerekse bilimsel çalýþma yapanlar için yararlý olacaðýna inanýyorum. Raf Temizliði Projesi kapsamýndaki kitaplar e-book olarak adresinde de yer alacak ve uzman ekiplerimiz kitaplarla ilgili güncellemeleri yapmaya devam edeceklerdir. Bu projenin ve nihayetinde kitaplarýn ortaya çýkmasýnda ve tasarýmýnda önderlik yapan, Kurumumuzdan ayrýlýncaya kadar projeyi yöneten eski Fon Baþkan Yardýmcýsý Ferruh Tunç'a, uzun ve yorucu çalýþmalarla raporlarý kitap formatýna getiren Raf Temizliði Projesi Grubunda yer alan bütün arkadaþlarýma ve deðerli proje editörümüz Yaþar Erdinç'e ayrý ayrý teþekkür ediyorum. Elinizdeki kitabýn yakýn tarihimizde yaþanan bankacýlýk krizlerinin nedenlerinin ve sonuçlarýnýn iyi analiz edilmesi ve dersler çýkartýlmasýna vesile olmasýný diliyorum. TMSF BAÞKANI Ahmet ERTÜRK

8

9 Kýsaltmalar Dizini Þekiller Dizini Tablolar Dizini ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEME KISA BAKIÞ TARÝHÇE - TÜRKÝYE KONUT ENDÜSTRÝ VE TÝCARET BANKASI 1.3. KENTBANK'IN YAKIN ÝZLEME DÖNEMÝ Yakýn Ýzleme Öncesi Alýnmasý Ýstenen Tedbirler Bankanýn Yakýn Ýzleme Kapsamýna Alýnmasý Yoðunlaþan Varlýk Devir Ýþlemleri Dolmabahçe Turizm ile Som Otelcilik Hisselerinin Devri Süzer Plazanýn Kiralanmasý Süzer Plazadan Satýþlar Diðer Ýþlemler Bankanýn Fona Devrinin Hemen Öncesindeki Tespitler KENTBANK'IN FONA DEVREDÝLMESÝ Fona Devir Kararý Kentbank'ýn Fona Devir Nedenleri Süzer Grubuna Doðrudan Kullandýrýlan Krediler Atlas Yatýrým Bankasý'na Yapýlan Depolar Karþýlýklý (Back to Back) Krediler Diðer Sorunlu Krediler... Dolmabahçe Turizm'in Satýþý Yoluyla Süzer Grubuna Kaynak Aktarýmý... Banka Kaynaklarý Kullanýlarak Yapýlan Sermaye Artýrýmlarý... Þube Tadilat ve Dekorasyon Harcamalarý Yoluyla Banka Kaynaðýnýn Ýstismarý BDDK'nýn Kentbank'ýn Fona Devrine Ýliþkin Kararýnýn Ýptali

10 2. FONA DEVÝR SONRASI DÖNEM FONA DEVÝR SONRASI DÖNEME KISA BAKIÞ FONA DEVÝR SONRASINDA GERÇEKLEÞTÝRÝLEN FAALÝYETLER Banka Yönetim ve Denetim Kadrosunun Deðiþtirilmesi Banka Hisselerinin Fon Tarafýndan Devralýnmasý Hâkim Ortak ve Yöneticilerle Ýlgili Ýþlemler MALÝ BÜNYEYE ÝLÝÞKÝN ÇALIÞMALAR Fona Devir Sonrasý Gerçek Mali Durumun Tespiti Mali Bünye Rehabilitasyonu Rehabilitasyon Sonrasý Mali Bünye HÂKÝM ORTAKLARIN ATLAS YATIRIM'DAKÝ ORTAKLIK HAKLARININ KULLANIMI FON TARAFINDAN ATANAN YÖNETÝCÝLERCE BANKADA GERÇEKLEÞTÝRÝLEN FAALÝYETLER KENTBANK'IN SATIÞINA YÖNELÝK ÇALIÞMALAR KENTBANK'IN TASFÝYE SÜRECÝ KENTBANK'IN BAYINDIRBANK BÜNYESÝNDE BÝRLEÞTÝRÝLMESÝ VARLIK ÇÖZÜMLEMELERÝ VARLIK ÇÖZÜMLEMELERÝNE KISA BAKIÞ GAYRÝMENKULLERÝN ÇÖZÜMLENMESÝ Gayrimenkullerin Fiili Devir Ýþlemleri Gayrimenkullerden Saðlanan Geri Kazanýmlar ÝÞTÝRAKLERÝN ÇÖZÜMLENMESÝ Ýþtiraklerin Fon Adýna Tescili Ýþtiraklerin Çözümleme Süreci Ýþtiraklerden Saðlanan Geri Kazanýmlar HÂKÝM ORTAKLARDAN ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Hâkim Ortak Kredi Dosyalarýnýn Devralýnmasý ve Borç Kesinleþtirme Çalýþmalarý Hâkim Ortaklardan Alacaklarýn Geri Kazanýmý Sayýlý Kanun Uygulamalarý Süzer Grubundan Olan Alacaklarýn Protokol Yoluyla Geri Kazanýmý Cennet Teker'den Olan Alacaklarýn Protokol Yoluyla Geri Kazanýmý Kemal Süzer'den Olan Alacaklarýn Protokol Yoluyla Geri Kazanýmý Hâkim Ortaklardan Saðlanan Tahsilatlar

11 3.5. TAHSÝLÝ GECÝKMÝÞ KURUMSAL ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ Kurumsal Alacaklarýn Fiili Devir Ýþlemleri Kurumsal Alacaklarýn Çözümleme Uygulamalarý Çözümlenen Kurumsal Alacaklar Çözümlemesi Devam Eden Kurumsal Alacaklar GAYRÝNAKDÝ KREDÝLER TAHSÝLÝ GECÝKMÝÞ BÝREYSEL ALACAKLARIN ÇÖZÜMLENMESÝ ÇÖZÜMLEMENÝN HUKUKÝ SÜRECÝ YÜRÜTÜLEN DAVA VE TAKÝPLERE KISA BAKIÞ BANKANIN FONA DEVRÝNÝN ÝPTALÝNE ÝLÝÞKÝN DAVA BANKANIN BÝRLEÞTÝRME KARARININ ÝPTALÝNE ÝLÝÞKÝN DAVA BANKA ZARARININ TAZMÝNÝ ÝÇÝN AÇILAN DAVALAR Ýade ve Tazmin Talepli Takipler Mali Sorumluluk Davasý Þahsi Ýflas Davalarý CEZA DAVALARI FON TARAFINDAN ÇÖZÜMLENEN VARLIKLARA ÝLÝÞKÝN DAVA VE TAKÝPLER Gayrimenkullere Ýliþkin Dava ve Takipler Ýþtiraklere Ýliþkin Dava ve Takipler Hâkim Ortaklardan Alacaklara Ýliþkin Dava ve Takipler Sayýlý Kanun Gereðince Baþlatýlan Dava ve Takipler Sayýlý Kanunun 15/3 Maddesi Uyarýnca Baþlatýlan Takipler Ýle Ýlgili Davalar Tahsili Gecikmiþ Kurumsal Alacaklara Ýliþkin Dava ve Takipler Tahsili Gecikmiþ Bireysel Alacaklara Ýliþkin Dava ve Takipler BANKANIN YÖNETSEL OPERASYONEL FAALÝYETLERÝ VE VARLIKLARI ÝLE ÝLGÝLÝ DAVA VE TAKÝPLER GENEL DEÐERLENDÝRME VE SONUÇ... TANIMLAR VE KAVRAMLAR... KAYNAKÇA

12

13 KISALTMALAR DÝZÝNÝ ÞEKÝLLER DÝZÝNÝ TABLOLAR DÝZÝNÝ

14 KISALTMALAR DÝZÝNÝ 21. Yüzyýl Elektronik Ticaret A.Þ Sayýlý Ýcra Ýflas Kanunu 3182 Sayýlý Bankalar kanunu 4389 Sayýlý Bankalar Kanunu 6183 Sayýlý Amme Alacaklarýnýn Tahsil Usulü Hakkýnda Kanun 6762 Sayýlý Türk Ticaret Kanunu As-Av Ýnþaat Madencilik Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Þ. Atlas Yatýrým Bankasý A.Þ. Atlasbank Off-Shore Limited Bank 2000 Off-Shore Limited Bank Ekspres A.Þ. Banka Kombetare Tregtare Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurulu Bankalar Yeminli Murakýplarý Bayýndýrbank A.Þ. Birleþik Fon Bankasý A.Þ. BMNS Bilgin Mesa Nurol Süzer Yapý Yatýrýmlarý A.Þ. Cýngýllý Holding A.Þ. Crownwell Holding B.V. Demirbank T.A.Þ. Devlet Ýç Borçlanma Senetleri Dinamicbank Off-Shore Limited Dolmabahçe Turizm A.Þ. Döviz Tevdiat Hesabý Eskiþehir Bankasý T.A.Þ. Etibank A.Þ. Filson Investment Holding B.V. Generali Kent B.V. Gürteks Tekstil A.Þ. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Interproperty Holding B.V. 21. Yüzyýl Elektronik 2004 Sayýlý Kanun 3182 Sayýlý Kanun 4389 Sayýlý Kanun 6183 Sayýlý Kanun TTK As-Av Ýnþaat Atlas Yatýrým Bankasý Atlasbank Off-Shore Bank 2000 Off-Shore Bank Ekspres BKT BSMV BDDK BYM Bayýndýrbank BFB BMNS Yapý Cýngýllý Holding Crownwell Demirbank DÝBS Dinamicbank Off-Shore Dolmabahçe Turizm DTH Esbank Etibank Filson Investment Generali Kent Gürteks HUMK Interproperty 14 KISALTMALAR DÝZÝNÝ

15 Ýktisat Bankasý T.A.Þ. Ýstanbul Otelcilik ve Turizm Ticaret A.Þ. Katma Deðer Vergisi Kaynak Kullanýmýný Destekleme Fonu Kazakistan-Ziraat International Bank Kent Factoring A.Þ. Kent Finansal Kiralama A.Þ. Kent Portföy Yönetimi A.Þ. Kent Yatýrým Menkul Deðerler A.Þ. Kentbank A.Þ. Kentbank Off-Shore Limited Kiptaþ Ýstanbul Konut Ýmar Plan Turizm Ulaþým Sanayi ve Ticaret A.Þ. Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyeti Ordu Yardýmlaþma Kurumu Özgür Dýþ Ticaret A.Þ. Rota Denizcilik A.Þ. Seba Turizm Ticaret A.Þ. Simoleon Investments N.V. Som Otelcilik ve Turizm Ticaret A.Þ. Sosyal Sigortalar Kurumu Sümerbank A.Þ. Süzer Dýþ Ticaret A.Þ. Süzer Holding A.Þ. Þark Mensucat A.Þ. Taksim Ýnþaat Turizm Ticaret ve Sanayi A.Þ. Tasarruf Mevduatý Sigorta Fonu T.C. Baþbakanlýk Hazine Müsteþarlýðý T.C. Merkez Bankasý A.Þ. Toprakbank A.Þ. Türk Parasý Tyne Finance Holding B.V. UGS Uluslararasý Gemi Sanayi A.Þ. Westcost Industry Holding B.V. Yabancý Para Ýktisat Bankasý Ýstanbul Otelcilik KDV KKDF Kazakistan-Ziraat Bank Kent Faktoring Kent Leasing Kent Portföy Kent Yatýrým Kentbank/Banka Kentbank Off-Shore Kiptaþ KKTC OYAK Özgür Dýþ Ticaret Rota Denizcilik Seba Turizm Simoleon Investments Som Otelcilik SSK Sümerbank Süzer Dýþ Ticaret Süzer Holding Þark Mensucat Taksim Ýnþaat TMSF/Fon Hazine TCMB Toprakbank TP Tyne Finance UGS Gemi Sanayi Westcost Industry YP KENTBANK 15

16 Zer Ýnþaat ve Taahhüt A.Þ. Zer Taahhüt ve Ýnþaat A.Þ. Zer Ýnþaat Taahhüt Zer Taahhüt Ýnþaat 16 KISALTMALAR DÝZÝNÝ

17 KENTBANK 17

18 ÞEKÝLLER DÝZÝNÝ Þekil 1: Þekil 2: Þekil 3: Þekil 4: Þekil 5: Fona Devir Öncesi Döneme Kýsa Bakýþ... Kentbank'ýn Fona Devir Nedenlerine Kýsa Bakýþ... Fona Devir Sonrasý Döneme Kýsa Bakýþ... Varlýk Çözümlemelerine Kýsa Bakýþ... Yürütülen Dava ve Takiplere Kýsa Bakýþ ÞEKÝLLER DÝZÝNÝ

19 TABLOLAR DÝZÝNÝ Tablo 1: Tablo 2: Tablo 3: Tablo 4: Tablo 5: Tablo 6: Tablo 7: Tablo 8: Tablo 9: Tablo 10: Tablo 11: Tablo 12: Kentbank Ortaklýk Yapýsý... Süzer Holding Ortaklýk Yapýsý... Atlas Yatýrým Bankasý'nýn 9 Temmuz 2001 Tarihli Özet Bilançosu... Atlas Yatýrým Bankasý Ýþtirak ve Baðlý Ortaklýklarý... Fona Devir Tarihi Ýtibarýyla Özkaynaklar... Fona Devir Tarihi Ýtibarýyla Mevduat... Fona Devir Tarihi Ýtibarýyla Bilanço Dýþý Yükümlülükler... Devralýnan Ýþtirakler... Ýþtiraklerin Mevcut Durumu... Satýlan Ýþtirakler... Diðer Fon Bankalarýnýn Süzer Grubundan Alacaklarý... Hâkim Ortaklardan Saðlanan Tahsilat TABLOLAR DÝZÝNÝ 19

20 GÝRÝÞ Kentbank, 22 Eylül 1991 tarihinde Türkiye Konut Endüstri ve Ticaret Bankasý Anonim Þirketi adýyla kurulmuþ, 1994 yýlýnda Kentbank Anonim Þirketi unvanýný almýþtýr. Bankanýn hâkim ortaðý Süzer Holding ve dolayýsýyla Mustafa Süzer'dir. Kentbank özkaynak yetersizliði, açýk pozisyon riskleri, taþýdýðý sorunlu krediler ve hâkim ortaða kullandýrýlan krediler nedeniyle 15 Mart 2001 tarihinde 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesi uyarýnca yakýn izleme kapsamýna alýnmýþtýr. Kaynaklarýnýn Bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürecek þekilde hissedarlarýnýn oluþturduðu sermaye grubuna aktarýlmasý, zararýnýn özkaynaklarýný aþarak yabancý kaynaklara sirayet etmesi ve mali bünyesindeki zafiyetinin taahhütlerini karþýlayamayacak boyutlara ulaþmasý ve faaliyetlerini sürdürmesinin mevduat sahiplerinin haklarýný ve mali sistemin güven ve istikrarýný tehlikeye düþürmesi yönündeki tespitler üzerine 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 3 ve 4 numaralý fýkralarýna istinaden, Kentbank'ýn temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimi BDDK'nýn 9 Temmuz 2001 tarihli kararýyla Fona devredilmiþtir. Fona devir sonrasý Bankanýn mali bünyesi rehabilite edilmeye çalýþýlmýþ, satýþ iþlemleri planlanmýþ, ancak herhangi bir sonuç alýnamamasý üzerine Kentbank'ýn önce tasfiyesine çalýþýlmýþ, bilahare Bayýndýrbank bünyesinde birleþtirilmiþtir. Kentbank'ýn Fona devrinin iptali için açýlan davada, Fona devir kararý iptal edilmiþ ve iptal kararý 20 Nisan 2006 tarihinde Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumuna teblið edilerek kesinleþmiþtir. Fonun yönetim ve denetimini devraldýðý bankalarla ilgili misyonu tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerini koruyarak devraldýðý bankalarý kamuya en az maliyetle ve en kýsa sürede çözümlemektir. Bu kapsamda, Kentbank'ýn Fona devredilmesiyle baþlayýp, Bankanýn mali bünyesinin rehabilite edilerek satýþa hazýrlanmasýyla devam eden ve daha sonra Bayýndýrbank çatýsý altýnda birleþtirilmesiyle sonlanan sürece iliþkin tüm detaylar kitapta yer almaktadýr. Kitap beþ ana bölümden oluþmaktadýr. Ýlk bölümde Kentbank'ýn Fona devir öncesi dönemi ortaya konulmuþ ve devir nedenleri ayrýntýlý bir þekilde sunulmuþtur. Ýkinci bölümde ise Bankanýn Fona devri sonrasýnda alýnan önlemler ve yapýlan çalýþmalar ile bunlarýn sonuçlarýna yer verilmiþtir. Üçüncü bölümde, Fon 20

21 tarafýndan devralýnan varlýklarýn çözümlenmesi ve geri kazaným çalýþmalarý anlatýlmýþtýr. Dördüncü bölümde çözümlemenin hukuki süreci, yürütülen dava ve takipler detaylarýyla sunulmuþ olup son bölümde ise genel bir deðerlendirme yapýlmýþtýr. KENTBANK 21

22

23

24 1.1. FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEME KISA BAKIÞ Kentbank'ýn 1991 yýlýnda kuruluþundan, 9 Temmuz 2001 tarihinde Banka hisselerinin Fon tarafýndan devralýnmasý ve Fona devir kararýnýn iptali sonucunu doðuran olaylar kronolojik olarak Þekil 1'de sunulmuþtur. ÞEKÝL 1: FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEME KISA BAKIÞ 1991 Kuruluþ Türkiye Konut Endüstri ve Ticaret Bankasý 1994 Unvan Deðiþikliði Kentbank 2001 Yakýn Ýzleme 9 TEMMUZ 2001 FONA DEVÝR KARARI 20 NÝSAN 2006 Fona Devir Kararýnýn Ýptalinin Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumuna Tebliði 24 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

25 1.2. TARÝHÇE - TÜRKÝYE KONUT ENDÜSTRÝ VE TÝCARET BANKASI Kentbank, 22 Eylül 1991 tarihinde Türkiye Konut Endüstri ve Ticaret Bankasý Anonim Þirketi adýyla kurulmuþ, 1994 yýlýnda yapýlan ana sözleþme deðiþikliði ile Kentbank Anonim Þirketi unvanýný almýþtýr. Merkezi Ýstanbul'da bulunan, Süzer Holding ve Mustafa Süzer tarafýndan kurulan Bankanýn kuruluþ sermayesi 75 bin YTL'dir. 1 Fona devir tarihi itibarýyla Kentbank ve Süzer Holding'in ortaklýk yapýlarý aþaðýda verilmiþtir. Ortaklýk yapýlarýndan da görüleceði üzere Kentbank'ýn hâkim ortaðý Süzer Holding ve dolayýsýyla Mustafa Süzer'dir. TABLO 1: KENTBANK ORTAKLIK YAPISI ORTAKLAR NOM NAL SERMAYE (YTL) PAY (%) Süzer Holding ,9 Diðer ,1 TOPLAM ,00 TABLO 2: SÜZER HOLDÝNG ORTAKLIK YAPISI NOM NAL SERMAYE ORTAKLAR PAY (%) (YTL) Mustafa Süzer , Diðer 0,40 0,00 TOPLAM ,00 100,00 1-Yeni ticaret unvaný Eksen Holding A.Þ.'dir KENTBANK 25

26 1.3. KENTBANK'IN YAKIN ÝZLEME DÖNEMÝ Yakýn Ýzleme Öncesi Alýnmasý Ýstenen Tedbirler BYM'nin Kentbank'ýn 30 Haziran 1999 tarihli mali tablolarýný esas alarak hazýrladýðý 5 Ekim 1999 tarihli mali bünye raporunda, Bankanýn normal faaliyet seyri içerisinde günlük ve kýsa vadeli taahhütlerini karþýlamada bir sorununun olmadýðý ancak gelir-gider dengesinin 1999 yýlýnýn ilk altý ayý içinde bozulduðu belirtilmiþ ve Bankanýn artan özkaynak ihtiyacýnýn giderilmesini teminen özkaynaklarýn, aktifin büyüme hýzýyla orantýlý olarak artýrýlmasý, Getirisi düþük ve baðlý deðer niteliðindeki iþtirak ve baðlý ortaklýklara yapýlan plasmanlarýn, aktifin seyyaliyetini bozacak oranlarda artýrýlmamasý ve bu yolun kullanýlmasý da dahil olmak üzere hâkim ortaða aktarýlan kaynaklarýn tehlikeli boyutlara ulaþmamasý konusunda özen gösterilmesi, 2 Atlasbank Off-Shore'a depo yapýlmak suretiyle yurt içi kredi kullandýrýmlarýna son verilmesi, Banka açýk pozisyonunun tehlikeli boyutlarýn altýna indirilerek kontrol altýnda tutulmasý hususlarýnda Banka yönetiminin uyarýlmasý istenilmiþtir. BYM'nin Kentbank'ýn 30 Eylül 2000 tarihli mali tablolarýný esas alarak hazýrladýðý 1 Þubat 2001 tarihli mali bünye raporunda, Bankanýn 30 Eylül 2000 tarihi itibarýyla sermaye yeterliliði standart rasyosunun negatif (-) yüzde 16, dönem zararýnýn 88 milyon YTL, net özkaynaklarýnýn negatif (-) 31 milyon YTL olarak gerçekleþtiði, sermaye ihtiyacýnýn 141 milyon YTL olduðu, Bankanýn ölçeðine göre önemli tutarda açýk pozisyonla çalýþtýðý, bilanço bazýnda görülen açýk pozisyon tutarýnýn KKTC'de kurulu Atlasbank Off-Shore ile karþýlýklý olarak yapýlan vadeli döviz alým-satýmlarý yoluyla dengelenmeye çalýþýldýðý, 2-Atlasbank Off-Shore, KKTC'de mukim, KKTC yasalarýna baðlý olarak faaliyette bulunan bir off-shore banka olup sermayesinin tamamýna Süzer Grubu sahiptir. Atlasbank Off-Shore'da yapýlan her türlü bankacýlýk iþlemi, Kentbank'ýn ve Süzer Grubunun kontrolü ve bilgisi altýnda yapýlmýþtýr. 26 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

27 Takipteki alacaklar kaleminin aktifin yaklaþýk yüzde 10'u düzeyinde bulunduðu, büyük kredilerin önemli bir bölümünün sorunlu olduðu, aktifin yüzde 11'lik kýsmýnýn zarara dönüþtüðü, Hâkim ortaða doðrudan ve dolaylý olarak kullandýrýlan nakdi kredilerin toplam kredi portföyünün yüzde 25'ine ulaþtýðý tespitleri yapýlarak, Özkaynak açýðýnýn ortaklarca karþýlanabilecek düzeyin üzerine çýkmaya baþlamasý nedeniyle sermayenin acilen nakden artýrýlmasýnýn, Banka mevduat yapýsýndaki sorunlar ve özkaynak açýðýnýn ulaþtýðý boyut dikkate alýndýðýnda uzun vadeli yurt dýþý kaynak teminine yönelik olarak gerekli çabanýn gösterilmesinin, Baþta hâkim ortak riskleri olmak üzere off-shore iþlemlerinin Banka bilançosuna taþýnmasýnýn, donuklaþma eðilimi gösteren Grup risklerinin azaltýlmasý ve bu meyanda off-shore bankalar kanalýyla gerçekleþen kredi kullandýrýmlarýnýn durdurularak bu kredilerin teminatlandýrýlmasýnýn, Tahsilinde sorunlar yaþanan ve bu nedenle ilgili mevzuat gereði takipteki alacaklar hesabýna alýnmasý gereken kredilerin gecikmeksizin söz konusu hesaba alýnarak gerekli karþýlýklarýn ayrýlmasýnýn ve yeniden ödeme planýna baðlanan alacaklarýn ilgili olduklarý hesaba aktarýlarak kredi portföyünün rehabilite edilmesinin, Aktif donuklaþmasýna neden olan iþtirakler, baðlý ortaklýklar, sabit kýymetlerin 4389 Sayýlý Kanunun 12. maddesinde yer alan hükümlere aykýrýlýða meydan vermeyecek þekilde düzenlenerek iþtiraklerin satýþ imkanlarýnýn deðerlendirilmesinin, alacaklarýn gayrimenkul alýnmasý suretiyle tasfiyesi uygulamasýna son verilmesinin, Sermaye yeterliliði standart rasyosunun yasal sýnýrlar içinde gerçekleþtirilememiþ olmasý nedeniyle Bankanýn þube açma ve iþtirak edinme taleplerinin 4389 Sayýlý Kanun çerçevesinde deðerlendirilmesinin, Banka ölçeðine göre önemli boyutlarda bulunan açýk pozisyon tutarýnýn makul düzeylere çekilmesinin, açýk pozisyonun dengelenmesine yönelik olarak gerçekleþtirilen kaydi iþlemlere son verilmesinin, KENTBANK 27

28 4389 Sayýlý Kanunun 8/1, 11/1-a, 12/1-c, 12/2-a, 13/1-a ve 13/5-i maddelerine aykýrý uygulamalarýn tekrarýna meydan verilmemesinin, gerekli görüldüðü belirtilerek söz konusu tedbirlerin alýnmasý hususunda Banka yönetiminin uyarýlmasý, alýnan tedbirlerin düzenli olarak raporlanmasý ve Bankanýn 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesi hükümleri çerçevesinde izlenmesinin uygun olacaðýnýn düþünüldüðü ifade edilmiþtir. BYM'nin 15 Þubat 2001 tarihli 4389 Sayýlý Bankalar Kanununa aykýrýlýklar raporunda ise, Banka sermayesinin 10 Temmuz 2000 tarihinde 40 milyon YTL'den 50 milyon YTL'ye artýrýldýðý ancak artýrýlan 10 milyon YTL'nin Süzer Grubu ile Cýngýllý Grubu Off-Shore'larý aracýlýðý ile karþýlýklý (back to back) kullandýrýlan kredilerden karþýlandýðý, kredinin kaynaðýnýn Bankadan Kent Off-Shore'a aktarýlan 32 milyon EUR depodan saðlandýðý, Bankadan Kent Off-Shore ve Atlasbank Off-Shore'a 2000 yýlý içinde önemli tutarlarda depo yapýldýðý, yapýlan plasmanlarýn 4389 Sayýlý Kanunun 11. maddesinin 2. fýkrasýyla belirlenen kredi sýnýrlarýný aþtýðý, Gerek 3182 Sayýlý Kanun gerekse 4389 Sayýlý Kanunun iþtirak hükümlerine aykýrý olarak iþtirak edinildiði, 4389 Sayýlý Kanunun 12/1-c maddesi gereði bankalarýn yurt dýþýnda ortaklýk kurmalarý Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu iznine tabi olmasýna raðmen, Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu'ndan izin alýnmaksýzýn 7 Ekim 1999 tarihinde Bankanýn KKTC'de Kentbank Off-Shore'un yüzde 98,2'sine iþtirak ettiði, Süzer Holding ve Süzer Holdingle dolaylý kredi iliþkisi kurulabilen firmalara Banka tarafýndan kullandýrýlan depolar, nakdi kredilerin sermaye yeterliliði standart rasyosunun hesaplanmasýnda dikkate alýnmamasý sonucunda sermaye yeterliliði standart rasyosu cetvellerinin hatalý düzenlendiði, Banka yönetim kurulu kararlarýnýn, karar defterine günü gününe yapýþtýrýlmadýðý, 8 ay kadar geriden takip edildiði bu haliyle yönetim kurulu karar defterlerinin doðruluðunun þüpheye yol açtýðý tespit edilmiþtir. 28 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

29 Bankanýn Yakýn Ýzleme Kapsamýna Alýnmasý Söz konusu olumsuz geliþmeler üzerine Kentbank, 15 Mart 2001 tarihinde 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesi uyarýnca yakýn izleme kapsamýna alýnmýþ ve Banka yönetimine; Sermayenin, sermaye yeterliliði standart rasyosunun yüzde 8 olarak gerçekleþmesini saðlayacak düzeyde acilen ve nakden artýrýlmasý, Banka kaynak yapýsýnýn kýsa vadeli ve yüksek maliyetli fonlardan oluþtuðu dikkate alýnarak uzun vadeli yurt dýþý kaynak teminine yönelik olarak gerekli çabanýn gösterilmesi, Hâkim ortaða doðrudan veya dolaylý olarak her ne þekil ve surette olursa olsun ilave kredi kullandýrýlmamasý, kullandýrýlan kredilerin teminatlandýrýlmasý ve Grup risklerinin azaltýlmasý, Tahsilinde sorunlar yaþanan ve bu nedenle ilgili mevzuat gereði takipteki alacaklar hesabýna alýnmasý gereken kredilerin gecikmeksizin söz konusu hesaba alýnarak gerekli karþýlýklarýn ayrýlmasý veya yeniden ödeme planýna baðlanmasý ve teminatlandýrýlmasý suretiyle kredi portföyünün rehabilite edilmesi, Aktif içinde donuklaþma eðilimi yaratan iþtirak, baðlý ortaklýklar ve sabit kýymetlerin elden çýkarýlmasý, yeni iþtirak edinilmemesi, þube açýlmamasý, gelir artýrýcý ve gider azaltýcý tedbirlerin alýnmasý talimatý verilmiþtir. Diðer taraftan mali bünyenin iyileþtirilmesi yönünde yukarýda belirtilen tedbirlerin ivedilikle uygulanmasý, sermaye artýrýmý, uzun vadeli kaynak temini, donuk mahiyetteki kredilerin tahsili, uzun vadeli ve baðlý deðerlerin elden çýkarýlmasý gibi yöntemlerle Bankaya saðlanacak fonun tarihi, tutarý ve kaynaðý da belirtilmek suretiyle, alýnacak tedbirlere iliþkin bir uygulama planýnýn hazýrlanmasý talep edilmiþtir. KENTBANK 29

30 Yoðunlaþan Varlýk Devir Ýþlemleri Kentbank'ýn mali bünyesinin bozukluðu, 30 Eylül 2000 tarihi itibarýyla Banka kayýtlarýnýn BYM tarafýndan incelenmesi neticesinde tespit edilmiþ ve yakýn izleme kapsamýna alýnmýþ, baþta sermaye artýrýmý olmak üzere bir dizi önlemin alýnmasý Banka yönetiminden istenmiþtir. Bu aþamada Grup þirketleri arasýnda varlýk devirlerinin yoðunlaþtýðý gözlenmiþtir. Nitekim Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumuna bilgi verilmeksizin; Grubun borçsuz firmalarýndan Som Otelcilik'e, Dolmahçe Turizm tarafýndan varlýk devirleri yapýlmýþtýr. Süzer Plazanýn sahibi, Bahçeþehir projesinin ortaðý ve dolayýsýyla Süzer Grubunun en deðerli þirketi Dolmabahçe Turizm ile Som Otelcilik hisseleri Türkiye dýþýnda yerleþik firmalara devredilmiþtir. Yapýlan iþlemler, Fon alacaklarýnýn tahsil imkanýný önemli ölçüde zorlaþtýrmýþtýr. Bu kapsamda yapýlan denetim ve incelemeler neticesinde tespit edilen hususlar aþaðýda özetlenmiþtir Dolmabahçe Turizm ile Som Otelcilik Hisselerinin Devri Süzer Grubu þirketlerinden Dolmabahçe Turizm, Süzer Plazanýn sahibi olmasýnýn yanýsýra Bahçeþehir projesinin de ortaklarýndandýr. Süzer Grubu þirketlerinden Som Otelcilik ise Süzer Plazada Ritz Carlton Otelinin iþletmeciliðini yapmaktadýr. Dolmabahçe Turizm'in hisselerinin Süzer Holding ve Mustafa Süzer'e ait yüzde 24 oranýndaki kýsmý Interproperty'ye, Som Otelcilik'in Süzer Holding'e ait yüzde 99,9 oranýndaki hissesi ise Filson Investment'e 31 Mayýs 2001, 5 Haziran 2001 tarihlerinde devredilmiþtir. 14 Ocak 2002 tarihinde yapýlan sermaye artýrýmý yolu ile Interproperty'nin Dolmabahçe Turizm'deki hisse oraný yüzde 62'ye yükselmiþtir. Interproperty ve Filson Investment firmalarý, Crownwell, Tyne Finance ve Westcost Industry firmalarý ile birlikte 1 Mart 2001 tarihinde 20'þer bin EUR sermaye ile Hollanda'da kurulmuþlardýr. Söz konusu þirketler arasýndaki hissedarlýk iliþkileri incelendiðinde, Crownwell'in diðer 4 firmanýn sahibi olduðu, 30 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

31 Crownwell'in hisselerinin ise Curaçao Adasý'nda mukim Simoleon Investments'a ait olduðu görülmektedir Süzer Plazanýn Kiralanmasý Bankanýn Fona devri öncesinde ve sonrasýnda, Dolmabahçe Turizm mülkiyetindeki Süzer Plazaya iliþkin bir dizi kiralama iþlemi gerçekleþtirilmiþtir. Bu kapsamda; 3 Süzer Plazada bulunan otel, 7 Mayýs 2001 tarihinde, Som Otelcilik'e, 50 milyon USD bedelle, 20 yýl için, 21 adet apart daire, 15 Haziran 2001 tarihinde, Som Otelcilik'e aylýk 13 bin USD bedelle, 20 yýl için, 11 ofis bölümü, 1 Aðustos 2001 tarihinde, Taksim Ýnþaat'a, aylýk 5 bin USD bedelle, 10 yýl için, 34 ofis bölümü, 1 Ocak 2003 tarihinde, Som Otelcilik'e, aylýk 40 bin USD bedelle, 1 yýl için kiralanmýþtýr Süzer Plazadan Satýþlar Bankanýn Fona devri öncesinde ve sonrasýnda, Dolmabahçe Turizm mülkiyetindeki Süzer Plazadan yapýlan satýþlar aþaðýda açýklanmýþtýr; 1 Ocak 2001 tarihinden Bankanýn Fona devir tarihi olan 9 Temmuz 2001 tarihine kadar, 22 adet apart daire satýlmýþtýr. Bankanýn Fona devir tarihinden 25 Ocak 2002 tarihine kadar, 48 adet apart daire 5 bankaya satýlmýþtýr. Satýþlarýn bankalara olduðu ve 4389 Sayýlý Kanuna göre bankalarýn gayrimenkul ticareti yapamayacaðý dikkate alýndýðýnda, bu satýþlarýn Grubun banka borçlarýnýn tasfiyesine yönelik olduðu kanaati edinilmiþtir. Dolmabahçe Turizm'den alacaklý üçüncü þahýs tarafýndan Dolmabahçe Turizm'e ait bazý Süzer Plaza baðýmsýz bölümleri 15 Eylül 2003 tarihinde icra yoluyla satýn alýnmýþtýr. 2 3-Curaçoa, Hollanda Antilleri'nde 444 km 'lik alana sahip bir adadýr. Karayip Denizi'ndeki diðer bir kýsým küçük adalarda olduðu gibi Curaçao Adasý da gizli iþlemler ve iliþkiler için kullanýlmaktadýr. KENTBANK 31

32 Diðer Ýþlemler 19 Mart 2001 tarihli Kentbank Yönetim Kurulu kararý ile 30 Mart 2001 tarihinde Ýstanbul Otelcilik'e 6 milyon USD karþýlýðý 6 milyon YTL tutarýnda dövize endeksli kredi kullandýrýlmýþtýr. Ýstanbul Otelcilik'e kullandýrýlan kredinin 5,1 milyon YTL'lik kýsmý iki bölüm halinde Dolmabahçe Turizm'e aktarýlarak söz konusu þirketin Kentbank'a olan borçlarýnýn tasfiyesinde, geri kalan tutar ise Ýstanbul Otelcilik yöneticilerinin kredilerinin kapamasýnda kullanýlmýþtýr Bankanýn Fona Devrinin Hemen Öncesindeki Tespitler BYM'nin izleme amaçlý olarak düzenlediði 9 Temmuz 2001 tarihli raporunda Banka zararýnýn kontrol edilebilir seviyenin üzerine çýkmaya baþladýðý, kredi portföyünün geçmiþ dönemlerden gelen donuklaþma sorununun Banka mali bünyesi üzerindeki olumsuz etkilerinin zarar rakamýný yükselttiði, Banka zararýnýn kontrol altýna alýnabilmesi için hatlarý belirgin, kesin ve takvime dayalý bir rehabilitasyon programýnýn uygulanmasýnýn gerektiði hususlarýna deðinilerek, yakýn izleme kapsamýnda bulunan, mali bünyesi önemli ölçüde bozulan ve kýsa vadede yoðunlaþan taahhütlerini karþýlama gücü gittikçe azalan Banka hakkýnda 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin diðer hükümlerinin de uygulanabileceði belirtilmiþtir. BYM tarafýndan hazýrlanan 3 Temmuz 2001 tarihli bilgi notunda ise özetle; Bankanýn 31 Mart 2001 tarihi itibarýyla özkaynaklarýnýn 63 milyon YTL olduðu, mevcut özkaynak rakamýnýn pasifin yüzde 5,4'ünü oluþturduðu, ayný dönem için hesaplanan zarar rakamý dikkate alýndýðýnda özkaynaklarýn negatif (-) 176 milyon YTL olduðu, öte yandan baðlý deðerler ve masraf-zarar kalemlerinin özkaynaklarýn yaklaþýk 6 katýna ulaþtýðý, Bankanýn kendi hesapladýðý sermaye yeterliliði standart rasyosunun sermayedar grup risklerinin indirilmesinden dolayý negatif çýktýðý, BYM tarafýndan hesaplanan zarar rakamý da dikkate alýndýðýnda zaten yüzde 8 oranýný tutturamayan Bankanýn bu orana ulaþmak için ihtiyaç duyduðu ilave özkaynak tutarýnýn 410 milyon YTL olduðu, Bankanýn 31 Mart 2001 tarihi itibarýyla toplam tutarlar dikkate alýnarak hesaplanan üçüncü derece likidite rasyosunun yüzde 57 gibi çok düþük bir 32 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

33 seviyede bulunduðu, öte yandan, YP tutar olarak bakýldýðýnda ise YP likiditesinin çok düþük olduðunun anlaþýldýðý, söz konusu durumun özellikle kredi portföyünün donuklaþmasýndan kaynaklandýðý, Süzer Grubunun risklerinin 102 milyon YTL düzeyinde olduðu, belirtilenler dýþýnda gayrinakdi risklerinin ise 22 milyon YTL düzeyinde gerçekleþtiði, Süzer Grubunun Cýngýllý Grubu ile off shore bankalar üzerinden karþýlýklý olarak yaptýklarý kredilendirme iþlemlerinde Demirbank'ýn iþtiraki olan Bank 2000 Off-Shore üzerinden Süzer Holding'e kullandýrýlan ve 2001 yýlý içerisinde vadesi dolan 35 milyon USD ve 12 milyon EUR ödeme yapýlmasýnýn gerektiði, Bankanýn 31 Mart 2001 tarihi itibarýyla negatif (-) yüzde 19 kâr marjý ile çalýþtýðý, diðer bir deyimle her 100 liradan 19 lira zarar ettiði, 239 milyon YTL tutarýndaki zararýn Banka aktifinin yüzde 20'sini oluþturduðu, Bankanýn faiz gelirleri faiz giderlerinin yüzde 80'ini ve faiz dýþý gelirlerin faiz dýþý giderlerinin yüzde 5'ini oluþturduðu, Bankanýn zararýnýn yüksek maliyetli fonlarla karþýlanmaya çalýþýldýðý, Bankanýn mevcut haliyle zarar üreten ve yabancý kaynaklara sirayet eden zararýn öncelikle kontrol altýna alýnmasý ve daha sonra azaltýlmasý için alýnan tasarruf tedbirlerinin yaný sýra aktife seyyaliyet kazandýracak ve taze para giriþini saðlayacak politikalara aðýrlýk verilmesi gerektiði, bu meyanda nakit sermaye giriþi ve sorunlu kredilerden saðlanacak tahsilatlarýn büyük önem arz ettiði ifade edilmiþtir. Diðer taraftan Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafýndan; Bankaca sunulan uygulama planlarýnda alýnan ve alýnacaðý belirtilen tedbirlerin Bankanýn mali bünyesinin saðlýklý bir yapýya kavuþturulmasý ve sermaye yeterliliði standart rasyosunun 31 Aralýk 2001 tarihi itibarýyla asgari yasal oran olan yüzde 8 seviyesinde gerçekleþtirilmesi için yeterli ve gerçekçi bulunmadýðý, KENTBANK 33

34 Bankaya 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 2 numaralý fýkrasý kapsamýnda verilen, özellikle Grup kredileri baþta olmak üzere Banka portföyündeki donuk mahiyetteki kredilerin teminatlandýrýlmasý ve bu kredilerden nakit tahsilat yapýlmasý ve sermayenin nakden artýrýlmasý gibi talimatlar ile ilgili olarak olumlu bir geliþme saðlanamadýðý, Yukarýda verilen tespit ve deðerlendirmeler bir bütün olarak göz önünde bulundurulduðunda, Kentbank'ýn; 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 2 numaralý fýkrasýna istinaden verilen talimatlarda belirtilen tedbirleri almadýðý, kaynaklarýný, Bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürecek þekilde hissedarlarýnýn oluþturduðu sermaye grubuna aktardýðý, zararýn özkaynaklarý aþarak yabancý kaynaklara sirayet ettiði ve mali bünyesindeki zafiyetin taahhütlerini karþýlayamayacak boyutlara ulaþtýðý, Faaliyetlerine bu haliyle devamýnýn mevduat sahiplerinin haklarý ile mali sistemin güven ve istikrarýný tehlikeye düþürdüðü ifade edilmiþtir KENTBANK'IN FONA DEVREDÝLMESÝ Fona Devir Kararý 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 3 ve 4 numaralý fýkralarýna istinaden, kaynaklarýný Bankanýn emin bir þekilde çalýþmasýný tehlikeye düþürecek þekilde hissedarlarýnýn oluþturduðu sermaye grubuna aktaran, zararý özkaynaklarýný aþarak yabancý kaynaklara sirayet eden ve mali bünyesindeki zafiyeti taahhütlerini karþýlayamayacak boyutlara ulaþan ve faaliyetlerini sürdürmesi mevduat sahiplerinin haklarýný ve mali sistemin güven ve istikrarýný tehlikeye düþüren Kentbank'ýn temettü hariç ortaklýk haklarý ile yönetim ve denetimi, BDDK'nýn 9 Temmuz 2001 tarihli kararýyla Fona devredilmiþtir. 34 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

35 11 Temmuz 2001 KENTBANK 35

36 Kentbank'ýn Fona Devir Nedenleri Kentbank zararý, büyük ölçüde Süzer Grubu kredileri olmak üzere donuk mahiyetteki krediler için ayrýlan karþýlýklardan kaynaklanmaktadýr. Kentbank tarafýndan Atlas Yatýrým Bankasý, Atlasbank Off-Shore ve Kentbank Off-Shore üzerinden Grup firmalarýna kaynak aktarýlmasý, ayrýca iþtirak alým-satýmý, vergi yükümlülüðünden kaçýnmak amaçlý fiktif altýn iþlemleri, yurt dýþýnda mukim bir finans kuruluþu ile bilanço büyütmeye yönelik kredi iþlemleri ile sermaye artýrýmlarýndaki usulsüzlükler yoluyla Banka zararýna sebebiyet verilmiþtir. Fona devir tarihi itibarýyla Bankanýn net özkaynaklarý negatife dönmüþ ve zararý özkaynaklarýný aþarak yabancý kaynaklara sirayet etmiþtir. Bankanýn 31 Mart 2001 tarihli mali verileri esas alýnarak BYM tarafýndan hazýrlanan bilgi notunda, Bankanýn toplam zararýnýn 239 milyon YTL olduðu, özkaynaklarýnýn negatif (-) 176 milyon YTL olarak gerçekleþtiði, baðlý deðerler ve masraf-zarar kalemlerinin toplamýnýn özkaynaklarýn yaklaþýk 6 katýna ulaþtýðý, sermaye yeterliliði standart rasyosunun yasal oran olan yüzde 8'i tutturmasý için gerekli ilave özkaynak tutarýnýn 410 milyon YTL olduðu, krediler hesabýndan 117 milyon YTL anapara ile, bunlara iliþkin 106 milyon YTL reeskontun takip hesaplarýna aktarýlarak 155 milyon YTL karþýlýk ayrýldýðý, Banka hâkim ortaðý Süzer Grubunun 102 milyon YTL nakdi, 22 milyon YTL gayrinakdi riskinin bulunduðu belirtilmektedir. Diðer taraftan gerçekleþtirilen denetimlerde; Kentbank tarafýndan kredi kararý olmadan kredi verilmesi, bankacýlýkta sadece arýzi durumlar için kullanýlan aracý hesaptan Süzer Grubu firmalarýna uzun süreli para verilmesi, faiz alýnmadan aracý hesaplarýn kapatýlarak faiz alacaðýnýn kayýtlarda gösterilmemesi, avans hesaplarýndan Gruba uzun süreli ve faizsiz para verilmesi, bir Grup firmasý üzerinden Grubun baþka firmasýna para aktarýlmasý, Süzer Grubunun off-shore bankalarý üzerinden Kentbank mevduatýnýn Süzer Grubu firmalarýna aktarýlmasý, Yönetim Kurulu defterinin geriden takip edilmesi ve gerektiði þekilde tutulmamasý, mevzuatýn iþtirak edinme sýnýrlamasýna uyulmayarak yeni iþtirak edinilmesi, yurt dýþýnda iþtirak edinme için gerekli Bankacýlýk Düzenleme ve 36 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

37 Denetleme Kurumundan izin alma þartýnýn ihlal edilmesi, mevzuata göre Süzer Grubuna açýlacak kredi sýnýrlarýnýn ihlal edilmesi, Grup kredilerinin vadelerinde ödenmeyerek yeni kredi verilerek kapatýlmasý, Süzer Grubu þirketlerinden kredi faizlerinin tahsil edilmemesi, usulsüz olarak bankanýn gayrinakdi risk altýna sokulmasý ve riskin kayýt dýþý tutulmasý, kredibilitesi olmayan firmalara kredi verilmesi, Grupla baðlantýlý kredilerin teminat þartlarýnýn kaldýrýlmasý, sermaye yeterlik oranýnýn hesaplanmasýnda Grup kredilerinin dikkate alýnmayarak söz konusu oranýn daha yüksek gösterilmesi ve sermaye ihtiyacýnýn gizlenmesi, kredi anaparasý kapatýlýrken faizinin tahsil edilmemesi suretiyle kayýtlardan faiz alacaðýnýn yok edilmesi, hisse alým-satýmlarý yoluyla kaynak aktarýlmasý, yasal takip yapýlmasý gereken Grupla baðlantýlý kredilerde yasal takip yapýlmamasý, müþteri mevduat hesaplarýndan müþteri onayý olmadan para çekilmesi, Bankanýn kasasýndan Grup firmalarýna para aktarýlmasý yönünde tespitlerde bulunulmuþtur. ÞEKÝL 2: KENTBANK'IN FONA DEVÝR NEDENLERÝNE KISA BAKIÞ 1 Süzer Grubuna Doðrudan Kullandýrýlan Krediler 2 Atlas Yatýrým Bankasý'na Yapýlan Depolar 3 Karþýlýklý (Back to Back) Krediler 4 Diðer Sorunlu Krediler 5 Dolmabahçe Turizm'in Satýþý Yoluyla Süzer Grubuna Kaynak Aktarýmý 6 Banka Kaynaklarý Kullanýlarak Yapýlan Sermaye Arttýrýmlarý 7 Þube Tadilat ve Dekorasyon Harcamalarý Yoluyla Banka Kaynaðýnýn Ýstismarý KENTBANK 37

38 Süzer Grubuna Doðrudan Kullandýrýlan Krediler Fona devir tarihi itibarýyla Kentbank tarafýndan Süzer Grubu firmalarýna doðrudan kullandýrýlan nakdi krediler 32 milyon YTL, gayrinakdi krediler ise 23 milyon YTL'dir. Bu krediler için toplam 46 milyon YTL karþýlýk ayrýlmýþ ayrýca nakit krediler için yapýlan 20 milyon YTL tutarýndaki gelir reeskontu iptal edilmiþtir Atlas Yatýrým Bankasý'na Yapýlan Depolar Kentbank tarafýndan, Süzer Grubu þirketlerinden Atlas Yatýrým Bankasý'na yapýlan depolarýn tutarý, 9 Temmuz 2001 tarihi itibarýyla 222 milyon YTL'dir. Söz konusu depolar için yüzde yüz karþýlýk ayrýlmýþtýr. BDDK'nýn 9 Temmuz 2001 tarihli kararýyla Atlas Yatýrým Bankasý'nýn bankacýlýk iþlemleri yapma izni, 4389 Sayýlý Kanunun 14. maddesinin 3 ve 4 numaralý fýkralarý delaletiyle anýlan Kanunun 20. maddesinin 2 numaralý fýkrasý hükmü uyarýnca kaldýrýlmýþtýr. Atlas Yatýrým Bankasý'nýn 9 Temmuz 2001 tarihli özet bilançosu aþaðýda verilmiþtir TABLO 3: ATLAS YATIRIM BANKASI'NIN 9 TEMMUZ 2001 TARÝHLÝ ÖZET BÝLANÇOSU AKTÝF TUTAR (BÝN YTL) PASÝF TUTAR (BÝN YTL) Bankalar Bankalararasý Para Piyasasý Menkul Deðerler Cüzdaný Bankalardan Kullanýlan Krediler Krediler Faiz ve Gider Reeskontlarý Takipteki Alacaklar Faiz ve Gelir Tah. Reeskontlarý Ýþtirakler ve Baðlý Ortaklýklar Ödenecek Vergi, Resim Harç ve Primler Karþýlýklar Diðer Pasifler Sabit Kýymetler Özkaynaklar Diðer Aktifler 177 Dönem Zararý TOPLAM TOPLAM FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

39 Atlas Yatýrým Bankasý, 9 Temmuz 2001 tarihinden sonra aktifte menkul deðerler cüzdaný hesabýndan karþýlanmak üzere, pasifte bankalararasý para piyasasý borcunun tamamý ile Kentbank dýþýndaki bankalardan kullanýlan kredilerini kapatmýþ ve böylece Atlas Yatýrým Bankasý'nýn tek alacaklýsý olarak 222 milyon YTL ile Kentbank kalmýþtýr. Özet bilançodan da görüleceði üzere Atlas Yatýrým Bankasý'nýn aktifinde yer alan en büyük kalem, 101 milyon YTL ile bankalar hesabýdýr. Bu tutarýn 77 milyon YTL'lik kýsmý Süzer Grubu þirketlerinden Atlasbank Off-Shore'a, 24 milyon YTL'lik kýsmý 4 ise yine Süzer Grubu þirketlerinden Kentbank Off-Shore'a yapýlan depolardan oluþmaktadýr. Atlas Yatýrým Bankasý tarafýndan Atlasbank Off-Shore ve Kentbank Off-Shore'a yapýlan depolar, söz konusu off shore bankalar tarafýndan Süzer Grubu firmalarý ile muhtelif grup dýþý firmalara kullandýrýlmýþtýr. Off shore bankalarýn Süzer Grubuna kullandýrdýðý kredilerin karþýlýðý 30 milyon YTL'dir. Kentbank tarafýndan Atlas Yatýrým Bankasý'na yapýlmýþ gözüken depolar, büyük çoðunluðu itibarýyla, Atlasbank Off-Shore ile Kentbank Off-Shore'a yapýlmýþ depolarýn bu bankalar nezdinde kapatýlýp, Atlas Yatýrým Bankasý'na kaydýrýlmasý suretiyle gerçekleþtirilmiþtir. Birer yurt dýþý banka statüsünde bulunan Atlasbank Off-Shore ile Kentbank Off-Shore'a yapýlan yüksek montanlý depolar, 4389 Sayýlý Kanunun 11. maddesinde kayýtlý kredi sýnýrlarýndan muaf olmadýðýndan, anýlan Kanunun ihlali anlamýna gelmektedir. Nitekim BYM tarafýndan düzenlenen 15 Þubat 2001 tarihli raporda, bu hususlar detaylý olarak belirtilmiþ ve Banka hakkýnda idari para cezasýna hükmedilmesi gerektiði kanaati belirtilmiþtir. Bu meyanda, bankacýlýk mevzuatýna aykýrý olarak gerçekleþtirilen yüksek montanlý yurt dýþý depolarý bankacýlýk mevzuatýnýn kredi sýnýrlarý ile ilgili hükümlerine tabi olmayan yatýrým bankasýna kaydýrýlmýþ ve görünürde her iki off-shore bankaya yapmýþ olduðu depolarý sýfýrlanmýþtýr. Ancak gerçekte söz konusu depolar yatýrým bankasý üzerinden her iki off-shore bankaya yapýlmaya devam edilmiþtir. Atlas Yatýrým Bankasý'nýn özet bilançosunda görülen 7,8 milyon YTL tutarýndaki krediler hesabý bakiyesinin 7,7 milyon YTL'sini, Süzer Grubu firmalarýndan Seba Turizm'e kullandýrýlan krediler oluþturmaktadýr. 4-Kentbank Off-Shore, KKTC'de mukim, KKTC yasalarýna baðlý olarak faaliyette bulunan bir off-shore bankadýr. Sermayesinin tamamýna yakýnýna Kentbank'ýn sahip olduðu off-shore banka, Kentbank'ýn 9 Temmuz 2001 tarihinde Fona devrini müteakiben Fonun bir iþtiraki konumuna dönüþmüþtür. 9 Temmuz 2001 tarihine kadar Kentbank Off-Shore'da yapýlan her türlü bankacýlýk iþlemi, Kentbank'ýn ve Süzer Grubunun kontrolü ve bilgisi altýnda yapýlmýþtýr. KENTBANK 39

40 Son olarak Atlas Yatýrým Bankasý'nýn özet bilançosunda görülen ve 71 milyon YTL tutarýnda bakiye arz eden iþtirakler ve baðlý ortaklýklarýn ayrýntýlarý ise aþaðýda verilmiþtir: TABLO 4: ATLAS YATIRIM BANKASI ÝÞTÝRAK VE BAÐLI ORTAKLIKLAR (BÝN YTL) ÝÞTÝRAK VEYA BAÐLI ORTAKLIÐIN ADI Seba Turizm Dolmabahçe Turizm Zer Ýnþaat Bulgaria A.D. ÝÞTÝRAK ORANI (%) 97,72 7,17 10,19 5,00 ÝÞTÝRAK MALÝYETÝ Generali Kent 10, TOPLAM Diðer taraftan BYM'nin 21 Ocak 2002 tarihli raporu ile 4389 Sayýlý Kanunun 14/2 maddesi uyarýnca Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafýndan Kentbank'a gönderilen 15 Mart 2001 tarihli yazýda belirtildiði üzere Bankanýn hâkim ortaðý konumundaki Süzer Grubuna doðrudan ya da dolaylý olarak 15 Mart 2001 tarihinden itibaren ilave kredi kullandýrýlmamasý gerektiði halde Banka tarafýndan, Seba Turizm'e 6 Temmuz 2001 tarihinde 7 milyon USD tutarýnda nakit kredi kullandýrýldýðý, Atlas Yatýrým'a 15 Mart Temmuz 2001 tarihleri arasýnda 27 milyon USD ilave depo yapýldýðý ve vadeleri dolan depolarýn yenilenmesi suretiyle kredi kullandýrýmýna devam edildiði, böylece 15 Mart 2001 tarihinde 140 milyon USD olan depo tutarýnýn 167 milyon USD'ye yükseldiði tespit edilmiþtir. 40 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

41 Karþýlýklý (Back to Back) Krediler BYM tarafýndan hazýrlanan 9 Temmuz 2001 tarihli mali bünye izleme raporunda Cýngýllý Holding'e Kentbank Off-Shore'dan 32 milyon EUR ve Atlasbank Off-Shore'dan 25 milyon USD tutarýnda kullandýrýlan kredilerin Cýngýllý Holding'in off-shore bankalarýndan karþýlýklý olarak kullandýrýldýðý belirtilmiþtir. Kentbank Off-Shore tarafýndan Cýngýllý Holding'e, Dinamicbank Off-Shore tarafýndan Süzer Holding'e kullandýrýlan kredilerin tutarlarý ve tarihleri dikkate alýndýðýnda söz konusu kredilerin karþýlýklý (back to back) kredi mahiyetinde olduðu sonucuna ulaþýlmaktadýr. BYM tarafýndan düzenlenen 15 Þubat 2001 tarihli raporda, Banka sermayesinin 10 Temmuz 2000 tarihinde 40 milyon YTL'den 50 milyon YTL'ye artýrýldýðý, nakden karþýlanan tutarýn tamamýnýn Banka kaynaðý olduðu, Kentbank tarafýndan iþtiraki Kentbank Off-Shore'a 8 Aðustos 2000 tarihinde 20 milyon EUR, 5 Eylül 2000 tarihinde 12 milyon EUR olmak üzere 32 milyon EUR tutarýnda depo yapýldýðý, Kentbank Off-Shore'un ise bu depolar karþýlýðýnda Cýngýllý Holding'e 16 Aðustos 2000 tarihinde 20 milyon EUR, 6 Eylül 2000 tarihinde ise 12 milyon EUR tutarýnda kredi kullandýrdýðý, ayný tarihlerde Demirbank'ýn iþtiraki Bank 2000 Off-Shore ve Cýngýllý Grubuna ait Dinamicbank Off-Shore tarafýndan Süzer Holding'e toplam 32 milyon EUR kredi kullandýrýldýðý, Süzer Holding'in Banka nezdindeki mevduat hesabýna giriþi gerçekleþen söz konusu kredi tutarýnýn Süzer Holding'in sermaye taahhüt tutarý olan 10 milyon YTL'ye tekabül eden kýsmýnýn YTL'ye dönüþtürülerek 18 Aðustos 2000 tarihinde bloke hesaba alýndýðý ve 31 Aðustos 2000 tarihinde Süzer Holding'in sermaye taahhüdüne mahsup edildiði tespit edilmiþtir. Süzer Holding ve Cýngýllý Holding'in karþýlýklý olarak kullandýklarý krediler ile ilgili olarak aþaðýdaki hususlar belirlenmiþtir. Bank 2000 Off-Shore'dan Süzer Holding'e; - Her biri 5 milyon USD tutarýnda olmak üzere toplam 15 milyon USD tutarýndaki krediler, 5 Ekim 2000 vadeli olarak kullandýrýlmýþtýr. Söz konusu krediler 5 Ekim 2000 tarihinde, 12 Ekim 2001 vadeli olarak yenilenmiþtir milyon USD tutarýnda 19 Haziran 2000 vadeli kredi tahsis edilerek kullandýrýlmýþtýr. Söz konusu kredi vadesi geldiðinde yenilenmiþtir. KENTBANK 41

42 - 12 milyon EUR tutarýnda 5 Ekim 2001 vadeli kredi tahsis edilerek kullandýrýlmýþtýr. Dinamicbank Off-Shore'dan 4 Aðustos 2000 tarihinde 12 milyon EUR, 7 Aðustos 2000 tarihinde 8 milyon EUR olmak üzere Süzer Holding hesabýna toplam 20 milyon EUR havale gönderilmiþtir. 16 Aðustos 2000 tarihinde döviz alýþý gerçekleþtirilen havale bedeli, 11,7 milyon YTL olarak Süzer Holding'in cari hesabýna aktarýlmýþtýr. Kentbank Off-Shore'dan Cýngýllý Holding'e; 7 Aðustos 2000 tarihinde 20 milyon EUR ve 5 Eylül 2000 tarihinde 12 milyon EUR olmak üzere 32 milyon EUR kredi kullandýrýlmýþtýr. Atlasbank Off-Shore'dan Cýngýllý Holding'e; iki parçada toplam 25 milyon USD kredi kullandýrýlmýþtýr Diðer Sorunlu Krediler Fona devir sonrasýnda 203,5 milyon YTL tutarýnda sorunlu nakdi kredi tespit etmiþ ve bu krediler için 130,7 milyon YTL tutarýnda özel karþýlýk, 111,1 milyon YTL tutarýnda sorunlu gayrinakdi kredi için ise 58,1 milyon YTL tutarýnda genel karþýlýk ayrýlmýþtýr. Söz konusu karþýlýklar, BYM tarafýndan hazýrlanan devir raporunda, ilave olarak ayrýlan 1,1 milyon YTL karþýlýk rakamý sebebiyle sýrasýyla 189,9 milyon YTL'ye yükselmiþtir. Ayrýca bahse konu kredilere ait 188,4 milyon YTL tutarýndaki faiz gelir reeskontu da iptal edilmiþtir. Öte yandan 20,7 milyon YTL tutarýndaki kredi kartý alacaðýnýn, 5,5 milyon YTL'lik kýsmýnýn da sorunlu olduðu tespit edilerek 2,6 milyon YTL tutarýnda karþýlýk ayrýlmýþtýr Dolmabahçe Turizm'in Satýþý Yoluyla Süzer Grubuna Kaynak Aktarýmý BYM'nin 21 Ocak 2002 tarihli raporu ile; Kentbank tarafýndan 20 Aralýk 2000 tarihinde adet Dolmabahçe Turizm hissesinin 0,26 YTL beher bedelle Banka hâkim ortaðý Süzer Holding'e 2,9 milyon YTL'ye satýldýðý, 42 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM

43 Söz konusu hisselerin Kentbank tarafýndan Süzer Holding'e satýlýrken, hisse deðerini belirlemeye yönelik olarak, Dolmabahçe Turizm aktifinde yer alan varlýklarýn herhangi bir þekilde deðerlemeye tabi tutulmadýðý, bu baðlamda Dolmabahçe Turizm aktifinde yer alan Süzer Plazanýn 20 Aralýk 2000 tarihinde kat mülkiyetine geçtiði hususu ile Zer Ýnþaat Taahhüt'ün Dolmabahçe Turizm'e devrolduðu hususlarýnýn göz ardý edildiði ve söz konusu hisselerde iktisap tarihine kýyasla Kentbank lehine sadece USD ve YTL bazýnda ufak bir kâr marjý oluþturulmasý yoluna gidildiði, Süzer Holding'in bu þekilde edindiði Dolmabahçe Turizm hisselerinin adetlik kýsmýný 26 Mart 2001 tarihinde 3,76 YTL beher bedelle, Atlas Yatýrým Bankasý'na 28 milyon YTL'ye sattýðý ve yapýlan bu iþlemler neticesinde 3 ay gibi kýsa bir süre zarfýnda 25 milyon YTL'ye yakýn menfaat saðladýðý tespit edilmiþtir. Dolmabahçe Turizm hisselerinin Kentbank, Süzer Holding ve Atlas Yatýrým Bankasý arasýndaki alým-satým iþlemlerinden oluþan beher hisse baþýna fiyat farký (3,76-0,26 = 3,50 YTL) dikkate alýndýðýnda, söz konusu adet hissenin Kentbank tarafýndan Süzer Holding'e düþük fiyatla satýþý nedeniyle Bankanýn mahrum kaldýðý kâr rakamý 39 milyon YTL olarak belirlenmiþtir. Belirlenen bu tutara, Kentbank tarafýndan hisselerin elden çýkarýldýðý tarih olan 20 Aralýk 2000 ile Kentbank'ýn Fona devir tarihi olan 9 Temmuz 2001 tarihleri arasýnda kýsa vadeli kredilere uygulanan kredi faiz oranlarý üzerinden hesaplanan 42 milyon YTL faizin ilave edilmesi suretiyle toplam Banka zararý 82 milyon YTL olarak hesaplanmýþtýr Banka Kaynaklarý Kullanýlarak Yapýlan Sermaye Artýrýmlarý 1997 Yýlý Sermaye Artýrýmý: BYM'nin 23 Ocak 2003 tarihli raporu ile; 20 Haziran 1997 tarihinde yapýlan Kentbank olaðanüstü genel kurul toplantýsýnda Banka sermayesinin 2 milyon YTL'den 6 milyon YTL'ye çýkarýlmasýna, sermaye artýrýmýnýn 2,3 milyon YTL'lik kýsmýnýn nakden, kalanýnýn ise iç kaynaklardan karþýlanmasýna karar verildiði, KENTBANK 43

44 2,3 milyon YTL'lik nakit sermaye artýrýmýný gerçekleþtirmek üzere Bankada 13 Ocak 1997 tarihinde 12 muhabir banka hesabýnda fiktif olarak 3,2 milyon USD tutarýnda para yaratýldýðý, sadece muhasebe kayýtlarýnda var olan bu paranýn 30 Haziran 1997 tarihinde Süzer Holding'in sermaye taahhüdünün gerçekleþtirilmesinde kullanýldýðý, Fiktif olarak 13 Ocak 1997 tarihinde yaratýlan ve 30 Haziran 1997 tarihinde sermaye artýrýmýnda kullanýlan 3,2 milyon USD'nin 30 Haziran 1997 tarihi itibarýyla karþýlýðýnýn 474 bin YTL olduðu, Muhasebe kayýtlarý üzerinden fiktif olarak yaratýlan paranýn tasfiye edilmesinin 4389 Sayýlý Kanun gereðince yürürlüðe giren tekdüzen hesap planýna aykýrý muhasebe kayýtlarýyla ve Bankada zarar oluþturularak gerçekleþtirildiði, bin USD'nin bin USD tutarýndaki bölümünün, 1997 yýlýndan 2000 yýlýna kadar muhtelif tarihlerde Bankada kambiyo zararý oluþturularak tasfiye edildiði, bu þekilde Bankanýn mali tablolarýna yansýtýlan zararýn 1,1 milyon YTL olduðu, bin USD'nin 20 bin USD'lik bölümünün ise Banka bilançosunda tasfiye edilmeden kaldýðý tespit edilmiþtir Yýlý Sermaye Artýrýmý: BYM'nin 23 Ocak 2003 tarihli raporu ile; 12 Kasým 1998 tarihinde yapýlan Kentbank olaðanüstü genel kurul toplantýsýnda alýnan karar uyarýnca Banka sermayesinin 24 Aralýk 1998 tarihinde 10 milyon YTL artýrýlarak 20 milyon YTL'ye çýkarýldýðý, Nakden artýrýlan sermayenin 2,8 milyon YTL'ye tekabül eden kýsmýnýn Süzer Holding'e ait bir hesaptan 9,3 milyon USD alýþý yapýlarak 1,2 milyon YTL'ye tekabül eden kýsmýnýn ise yine Süzer Holding'e ait bir hesaptan 6,7 milyon DEM alýþý yapýlarak saðlandýðý, Yukarýda belirtilen 9,3 milyon USD ve 6,7 milyon DEM'in Kentbank nezdindeki Süzer Holding'e ait USD ve DEM döviz tevdiat hesaplarýna Kasým 1998 tarihlerinde yatýrýlan tutarlardan oluþtuðu, 9,3 milyon USD'nin 2,6 milyon USD'ye tekabül eden bölümünün ve 6,7 milyon DEM'in tamamýnýn 24 Kasým 1998 tarihinde bazý Kentbank mudilerinin döviz tevdiat hesaplarýndan çekilerek karþýlandýðý, 44 FONA DEVÝR ÖNCESÝ DÖNEM