^îêìé~=_áêäáğá pωêéåáåçé= qωêâ=cìíäçäìk

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "^îêìé~=_áêäáğá pωêéåáåçé= qωêâ=cìíäçäìk"

Transkript

1 Spor Serisi ^îêìé~=_áêäáğá pωêéåáåçé= qωêâ=cìíäçäìk aéåéíáãkséêöáka~å¼şã~åä¼âkhìêìãë~ä=cáå~åëã~åk

2 áåçéâáäéê Yönetici Özeti 1 I. Avrupa da Futbolun Ekonomik ve Yasal Çerçevesi 2 II. Avrupa Futbolunda Yeni Eğilimler 7 III. AB Sürecinde Türk Futbolu: Ne Değişecek? 10 IV. Sonuç 14 Ek 15

3 v åéíáåá= òéíá Spor bütün dünyada boyutları gittikçe büyüyen bir ekonomik faaliyet haline gelmektedir. Birleşmiş Milletler sporun küresel ekonomi içindeki payının % 3 e ulaştığını ifade etmektedir. Avrupa Komisyonu na göre ise spor, AB ülkelerinin milli gelirlerinin %1'ini oluşturmaktadır. Futbolu kaydadeğer bir ekonomik sektör haline getiren bu para girişinin, bu alandaki paydaşlar üzerinde ciddi etkileri olmuştur. Futbola akan bu para, öncelikle yayın haklarını topluca satan federasyonların gelirini çok artırmıştır. Bu gelirin bir kısmı, futbolun altyapısına harcanmış, böylelikle statlar iyileştirilmiş, genç futbolcuların yetiştirilmesi için ilave imkanlar oluşturulmuştur. Futbol kulüplerinin maçlarının naklen yayınlanması sayesinde kazandıkları paralar, bu takımların toplam gelirlerinde çok önemli bir yere sahiptir. Futbol maçlarının naklen yayın haklarıyla ilgili olarak gerek Avrupa da gerek Türkiye de düzenleyici otoriteler, hak sahibi federasyon veya kulüpler ile yayın kuruluşları arasında oluşmuş olan uzlaşma, günümüzde teknolojinin de etkisiyle değişmektedir. Lakin Avrupa Futbolu ndaki yeni eğilimler bununla sınırlı kalmamaktadır, yabancı oyuncu kısıtlaması, transfer bonservisleri, futbolcu, kulüp, menejer ilişkilerini yönlendiren yönetişim alanlarında da önemli değişimler başlamıştır. AB sürecinde Türk Futbolu da pek çok değişikliğe gebedir. Avrupa liglerine göre rekabet indeksi nispeten düşük olan Türkiye nin futbol ekonomisinin, önümüzdeki günlerde AB süreci ile önemli şekilde yeniden yapılanacağı kanısındayız. Umarım bu çalışmayı da diğer çalışmalarımız gibi aydınlatıcı ve yararlı bulursunuz. Saygılarımla, Ömer Tanrıöver Denetim Ortağı 1

4 fk=^îêìé~ûç~=cìíäçäìå=bâçåçãáâ= îé=v~ë~ä= Éê ÉîÉëá Sporun ekonomik boyutu ile ilgili bazı rakamlar, bu saptamayı kanıtlamaktadır. Örneğin aşağıdaki şekilde FIFA nın Dünya Kupası TV yayınlarından elde ettiği gelirlerin gelişimi görülmektedir. Şekil 1: Dünya Kupası TV yayın gelirleri (Milyon Euro) Kaynak: Tuğrul Akşar, senesinde 8.2 milyon Euro olan gelir 2006 yılına gelindiğinde 1 milyar 300 milyon Euro ya yükselmiştir yılında düzenlenecek Dünya Kupasından ise FIFA nın naklen yayın gelirlerinin 2.5 milyar Euro olacağı tahmin edilmektedir. Şampiyonlar Ligi nin sezonunun pazarlama bütçesi 750 milyon Euro ya ulaşmıştır. Bu paranın yaklaşık % 95 i Ligde oynayan 32 kulübe dağıtılmaktadır. Dünyanın en yüksek bütçeli futbol kulübü olan Real Madrid'in 2005 / 2006 cirosu milyon Euro dur. Avrupa nın en büyük beş liginin elde ettiği toplam gelir daha sezonunda 10 milyar doları geçmişti. Sonuçta spor ve de özellikle futbol, geçmişe oranla çok daha yüksek rakamların konuşulduğu bir ekonomik faaliyet haline gelmiştir. Uluslararası düzeydeki turnuvalara en büyük firmalar sponsor olmaktadır. Örneğin Şampiyonlar Ligi nin sponsorları arasında Sony, Vodafone, Ford, Heineken, Playstation ve Mastercard yer almıştır. Bu gelişimi tetikleyen en büyük etken ise medyadır. Kamu tekelinde bulunan televizyon sektörünün rekabete açılması, bu sektörün spor ile ilintili içeriğe olan talebini körüklemiştir. Bu bağlamda futbol en ön planda gelmektedir. Futbol, televizyon seyircileri bakımından en cazip içeriklerden biridir. Nitekim yayınlarda en fazla rating alan programların başında spor karşılaşmaları gelmektedir. Örneğin ABD televizyonlarının en pahalı reklam kuşağı Amerikan futbol liginin finali olan Super Bowl yayını için satılmaktadır. Futbolun televizyonlar bakımından tüketici sadakatine, yüksek ratinge ve de dolayısıyla daha fazla reklam gelirine dönüşen cazibesi, futbol maçlarının yayın hakkı için her ülkede televizyon kanalları arasında kıyasıya bir rekabet oluşturmuştur. Bu rekabet sayesinde futbol maçlarının yayın hakları için gözden çıkarılan paralar önemli boyutlara ulaşmıştır. Bu para da futbol ekonomisindeki hızlı büyümeyi sağlamaktadır. 2

5 Bu gelirin diğer bir kısmı ise spor kulüpleri arasında paylaştırılmıştır. Böylelikle futbol kulüpleri daha yüksek bütçelere kavuşmuşlardır. Ancak diğer taraftan, futbolun bu şekilde bir eğlence sanayi haline gelmesi, futbolcuların değerini de yükseltmiştir. En iyi futbolcular gelirlerini artıran kulüplerden daha fazla para talep etmeye başlamışlardır. Transfer ücretleri de aynı şekilde artmıştır. Avrupa Toplulukları Adalet Divanı'nın Bosman kararıyla beraber, futbolcu transferlerinin de kolaylaşması sonucunda, büyük bütçeli kulüpler ile daha düşük bütçeli kulüpler arasındaki denge iyiden iyiye büyük bütçeli kulüpler lehine dönmüştür. Böylelikle hem ulusal liglerde hem de Avrupa çapındaki şampiyonalarda büyük kulüplerin egemenliği artmıştır. Futbola para girişinin önümüzdeki dönemde de artarak devam edeceği değerlendirilmektedir. Futbol maçlarının televizyondan naklen yayın hakları için ödenen miktarlar arttığı gibi, teknolojik gelişme ile yaygınlık kazanan Internet ve mobil telefon gibi yeni medyalar da bu sürece yeni yeni dahil olmaya başlamaktadır. Bu gelişme de futbol sektörünün oyuncuları için ilave bir gelir kaynağı anlamına gelmektedir. v~ó¼å=ü~âä~ê¼ Deloitte nin 2006 senesinde yaptığı bir çalışmada Dünyanın en zengin 20 takımının gelirleri ve gelir kaynakları verilmektedir. Maç hasılatları bu takımların toplam gelirlerinin %28 ini oluştururken yayınlardan elde edilen gelir toplam gelirlerin %42 sine ulaşmaktadır. Futbol maçlarının yayın hakları konusu futbol alanında yaşanan ekonomik değişimlerin temelinde yeralmaktadır. Teknolojik gelişme ve görsel işitsel sektördeki serbestleşmeyle beraber bu alandaki kamu tekeli sona ermiştir. Piyasanın rekabete açılması, görsel işitsel içeriğin elde edilmesi bakımından da rekabet doğurmuştur. Bu nitelikteki içerik arasında da futbol maçları özel bir önem taşımaktadır. Zira futbolun popülaritesi futbol maçlarının yayın haklarını elinde tutan televizyon kanalının hem izlenirliğini hem de reklam gelirlerini artırmaktadır. Şekil 2: Kulüp gelirlerinin bileşimi Ancak bütün bu gelişmeler, futbolun iyi yönetişimi konusunu ön plana çıkarmaktadır. Gerçekten de gerek futbol kulüplerinin gerek ulusal federasyonların iyi yönetilmeleri ve iyi yönetişim kurallarını benimsemeleri futbolun bir ekonomik sektör olarak geleceğini belirleyecek temel koşullardan biri haline gelmiştir. Bu nedenle son zamanlarda futbol içi adil rekabetin sağlanması, futbol içi dayanışmanın korunması, futbolcu menajerlerinin denetiminin sağlanması, futbol ile ilgili bahis oyunlarına dair yeni düzenlemelere gidilmesi ve futbol ligleri ile futbol kulüplerinin daha sağlam bir mali yapıya kavuşmalarını hedefleyen tedbirlerin alınması gündeme gelmektedir. Bütün bu unsurlar, futbolu değiştirmektedir. Bu incelemede futbol ekonomisini yakından ilgilendiren bu gelişmeler kısaca ele alınmakta ve önümüzdeki yıllarda futbol sektörünün ve futbol takımlarının tabi olacağı yeni düzen hakkında bilgi verilmektedir. Kaynak: Football Money League

6 Futbol maçlarının yayın hakkı için oluşan rekabet, bu hakkın elde edilmesi için ödenen paraları da kaydadeğer biçimde arttırmıştır sezonunda İngiltere Premier Liginde maçları yayınlayabilmek için senede yaklaşık 57 milyon Euro ödeyen BSkyB, 2007 yılı ile başlayıp 3 sezon sürecek yayın dönemini satın almak için Setanta ile beraber yaklaşık 2,5 milyar Euro yu, yani sezon başına yaklaşık 850 milyon Euro yu, gözden çıkarmıştır. Futbol ekonomisine bu şekilde bir para girişinin yaşanması, futbolu derinden etkilemiştir. Futbol maçlarının yayın hakkı konusu Avrupa da yürürlükte olan rekabet kuralları ışığında değerlendirilmektedir. Münhasır olarak tek bir yayın kuruluşuna satılan bu haklar ile, sözkonusu yayın kuruluşu sözleşme dönemi süresince futbol maçlarının naklen yayını alanında bir tekel oluşturmaktadır. Bu uygulama prensip olarak rekabet kurallarına aykırıdır. Ancak futbolun gelişmesi, ligdeki takımlar arasında rekabet dengesinin sağlanması gibi gerekçelerle Avrupa ve Türkiye deki rekabet otoriteleri bu uygulamaya izin vermişlerdir. O aşamada rekabet otoritelerinin dikkat ettiği temel husus münhasırlık içeren bu nitelikteki sözleşmelerin süresi olmuş ve üç yıldan uzun sözleşmelere genel olarak izin verilmemiştir. Zira bu sorun ortaya çıktığı zaman temel mesele televizyondan yayın haklarıydı. Oysa ki günümüzde Internet ve mobil telefon gibi benzer nitelikteki yayınları futbol seyircisine ulaştıracak başkaca ortamlar da mevcuttur. Bu nedenle yayın hakları meselesi AB de yeniden bir değerlendirmeye tabi tutulmuş ve bundan böyle her bir medya için yayın haklarının ayrı ayrı satılması ve de televizyonla ilgili yayın haklarının da tek bir yayıncı kuruluşa verilmemesi yönünde bir tutum oluşmuştur. Bu yeni anlayışın pratikteki ilk örneği Almanya da yaşanmıştır. Bundesliga ile Avrupa Komisyonu arasında 2003 yılında varılan mutabakat uyarınca bu alanda birçok yeniliğe imza atılmıştır. Eskiden tek bir paket halinde tek bir yayın kuruluşuna satılan futbol maçlarının naklen yayın hakları bundan böyle farklı paketlere bölünerek satılacaktır. Paketlerden ilki Cumartesi günkü 1. lig maçları ile Pazar günkü 2. lig maçlarını içermekte; ikincisi Cumartesi günkü 2. lig maçları ile Pazar günkü 1. lig maçlarını kapsamaktadır. Üçüncü paket maçlar bittikten sonra maçlardaki önemli anların ilk yayın hakkını vermektedir. Televizyonun yanısıra Internet ve mobil telefon üzerinden yayınların haklarının satışı ayrı paketler halinde düzenlenmiştir. Öte yandan ilk defa olarak spor kulüplerine de önemli haklar tanınmıştır. Buna göre kulüpler kendi sahalarındaki maçların Tablo 1: Fransa, Almanya ve İngiltere de futbol Fransa Sezon / Yıl Yayıncı kuruluş Sezonluk (Milyon) 1999 / 2000 Canal Plus / TPS FF1, / 2001 Canal Plus / TPS FF1, / 2004 Canal Plus / TPS Euro / 2007 Canal Plus Euro 600 Almanya Sezon / Yıl Yayıncı kuruluş Sezonluk DM (Milyon) 1990 / 1991 UFA / RTL / 1992 UFA / RTL / 1997 ISPR / SAT1 / Premiere / 2000 ISPR / SAT1 / Premiere / 2001 Kirch Group 355 (Milyon Euro) 2001 / 2004 Kirch Group 290 (Milyon Euro) 2006 / 2009 Kabel D. / Unity Media 420 (Milyon Euro) İngiltere Sezon / Yıl Yayıncı kuruluş Sezonluk (Milyon) 1992 / 1997 Sky 38, / 2001 Sky 167, / 2004 Sky / 2007 Sky / 2010 Sky / Setanta 568 yayın hakkını, maç bitiminden 24 saat sonra satma yetkisine sahip olmuşlardır. Ayrıca maçların belirli bölümlerini mobil telefon ve Internet üzerinden yayınlama hakkını da elde etmişlerdir. Rekabet politikası alanında futbol maçlarının yayın haklarıyla ilgili olarak geliştirilen içtihada son örnek olarak İngiltere de Premier League in yayın haklarının satışı verilebilir. Premier League, lig maçlarının yayın haklarını sezonundan başlamak üzere üç yıllığına satışa çıkardı. Ancak eskiden tek bir paket halinde ve bütün dönemi kapsayan yayın haklarının satışı, Avrupa Komisyonu ile önceden varılan mutabakat uyarınca altı ayrı pakete ayrıldı. Paketlerden her biri belirli sayıda maç içeriyordu ve tek bir yayın kuruluşuna en fazla beş paketi satın alma hakkı tanınmıştı. Sonuçta BSkyB beş farklı paketi 1.9 milyar Euro karşılığında satın aldı. BSkyB böylelikle her sezon 92 maçı canlı olarak yayınlama hakkını elde etti. BSkyB bir önceki üç yılın bütün maçlarının yayın hakkı için ise 1.5 milyar Euro ödemişti. Üç sezonda 46 maçın yayın hakkını içeren altıncı paketi ise İrlanda menşeli yayıncı Setanta elde etti. Setanta böylelikle İngiltere de 1992 yılından bu yana süregelen BSkyB nin maç yayınları alanında tekeline de son vermiş oldu. Avrupa Komisyonu nun önceden müdahalesi sonucunda, İngiltere de futbol maçlarının yayın haklarının bir seneden daha uzun bir süre için ve de münhasır olacak şekilde tek bir yayın kuruluşuna devredilmesi dönemi de kapanmış oldu. İngiltere için oluşturulan bu içtihadın diğer AB ülkeleri bakımından da bir emsal teşkil edeceği söylenebilir. 4

7 _çëã~å=â~ê~ê¼ Avrupa futbolunun çehresini değiştiren bir karara imza atan Jean Marc Bosman Belçikalı bir futbolcudur. Belçika nın Royal Football Club Liege takımında oynarken, Fransız ikinci lig takımlarından US Dunkerque-Littoral takımından bir transfer teklifi alır. Kendi kulübüyle de sözleşmesi zaten sona ermiştir. Sözleşmesinin uzatılması için Liege kulübünün önerdiği ve bir önceki dönemdeki ücretinin dörtte birine tekabül eden teklifi de Bosman kabul etmemiştir. Ancak transfer olabilmesi için kulübünden bonservisini alması gerekmektedir. Liege kulübü Fransız takımının üzerinde anlaşılan bonservis ücretini ödeyip ödeyemeyeceği hususunda kuşkusu bulunduğundan, Belçika futbol federasyonuna Bosman ın bonservisinin verilmesi için gerekli başvuruyu yapmaz. Bonservisini zamanında elde edemeyen Bosman ın da Fransız kulübüne transferi bu nedenle gerçekleşmez. Bosman bunun üzerine kulübünü Belçika da mahkemeye verir. Yerel mahkeme de konuyu Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD) a intikal ettirir. ATAD ın 15 Aralık 1995 de açıklanan kararı, Avrupa futbolunda bir dönüm noktasıdır. ATAD bu kararı ile o zamana kadar futbol alanında benimsenmiş olan iki farklı uygulamaya son vermiştir. Bunlardan birincisi, AB ülkelerindeki yabancı futbolcu kısıtlamasıdır. Bosman kararına kadar, ulusal federasyonlar ulusal liglerde mücadele eden takımlarda yabancı futbolcuların sayısına bir sınırlama getirebilmekteydi. ATAD, diğer AB vatandaşı futbolcuları da içeren bu kısıtlamanın AB hukukuna aykırı olduğuna karar vermiştir. Bundan böyle, yabancı futbolcu kısıtlaması yalnızca AB dışı ülkelerden gelen futbolculara uygulanabilecektir. Dolayısıyla AB ülkelerindeki futbol takımları artık istedikleri sayıda AB vatandaşı futbolcu oynatabileceklerdir. Aradan geçen süre zarfında, bu kategorinin sınırları da genişlemiştir. Türkiye ile AB arasında işgücü piyasasında ayrımcılığı yasaklayan Ortaklık Konseyi kararları uyarınca, Türk futbolcuların da AB ülkelerinde AB statüsünde oynamaları ve böylelikle yabancı futbolcu kotasına takılmamaları sağlanmıştır. Benzer bir kolaylık, AB nin Rusya ile mevcut anlaşmaları temelinde Rus futbolculara da tanınmıştır. Kısacası, AB nin ortaklık ve işbirliği anlaşmaları bulunan ülkelerin futbolcuları da bundan böyle AB ülkelerinde AB statüsünde oynayabileceklerdir. Bosman kararı ile son verilen ikinci uygulama ise bonservis sistemi ile ilgilidir. Kulübüyle sözleşmesi sona ermiş olmasına rağmen bonservisini kulübünden alamayan futbolcuların başka kulüplere ve başka ülkelere gidip çalışmalarının engellendiği gerekçesiyle, bonservis sistemi de AB hukukuna aykırı bulunmuştur. Kulübüyle sözleşmesi biten futbolcular artık bonservisleri için kulüplerine ilave bir para ödenmesine gerek kalmadan istedikleri kulübe transfer olabileceklerdir. Bu değişiklik kulüplerin transfer ücretlerine dayalı gelir modellerini de tehlikeye atmıştır. Zira bir oyuncu ne kadar yetenekli olursa olsun, kulübe maliyeti ne olursa olsun, sözleşmesi sona erdiğinde kulübüne hiç bir para kazandırmadan istediği takıma transfer olabilecektir. ATAD kararı ile AB çapında geçerlilik kazanan bu değişiklikler, FIFA nın 2001 yılında genel kurulunda alınan karar uyarınca bütün dünyada geçerlilik kazanmıştır. Ancak Bosman kararı esasen kulübüyle sözleşmesi sona ermiş olan futbolcularla ilgilidir. Kulübüyle sözleşmesi devam eden futbolcuların bonservis sorunu ve bunlarla ilgili transfer ücretleri, Bosman kararı kapsamında değildir. Nitekim 2000 yılında Avrupa Komisyonu, bonservis sisteminin futbolcuların serbest dolaşımına engel olmaya devam ettiği gerekçesiyle AB hukukuna aykırı olduğunu ilan etmiş ve anılan sistemin AB hukuku ile bağdaşır hale gelmesi amacıyla kulüplerle bir dizi görüşme başlatmıştır. Komisyona göre sözleşmeleri devam eden oyuncular için kulüpler tarafından istenen astronomik sayılabilecek transfer ücretleri, serbest dolaşım ilkesini ihlal etmektedir. Komisyon, sözleşmesi devam ederken kulübünden ayrılmak isteyen oyuncuların kulüplerine doğuracağı gerçek maddi zararı esas alan bir tazminat ödemek suretiyle serbest kalmalarını önermektedir. Bu çerçevede Fenerbahçe nin eski futbolcusu Nicolas Anelka örneği de verilmektedir. Anelka, Arsenal den Real Madrid e transfer olurken, Arsenal 23 milyon İngiliz sterlini tutarında bir bonservis ücreti talep etmişti. Oysa ki, Anelka nın avukatları Anelka nın Real Madrid e transfer olmasının Arsenal e vereceği maddi zararın 900 bin İngiliz sterlini olduğunu hesaplayıp, bonservis ücretinin de bu rakama yakın olması gerektiğini iddia etmişlerdir. FIFA tarafından 2001 yılında yürürlüğe konulan uluslararası transfer yönetmeliği ile Avrupa Komisyonu nun talepleri ile kulüp temsilcilerinin beklentileri arasında bir ara yol bulunmuştur. Buna göre sözleşmesi sona ermeden kulübünden ayrılmak isteyen oyuncular için bonservis ücretlerinin oyuncunun sözleşmesinde kalan dönemde alacağı ücreti yansıtan bir şekilde hesaplanması, futbolcu transferleriyle ilgili sorunların ele alınacağı bir Uluslararası Futbol Tahkim Kurulunun oluşturulması, transferlerin yalnızca önceden ilan edilen transfer dönemlerinde gerçekleştirilmesi ve 23 yaş altı futbolcuların transferlerinde kulüplerine bir yetiştirme ücreti ödenmesi kararlaştırılmıştır. Ancak hernekadar bu sistem şimdilik Avrupa Komisyonu nu tatmin etmiş gözükse de, bu sistemin de bonservis ücreti prensibini koruduğu gerekçesiyle AB hukuku ile çeliştiği ileri sürülmektedir. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde, bu sistemin de AB hukukuna aykırılık taşıdığı gerekçesiyle ATAD a şikayet edilmesi sözkonusu olabilecektir. O durumda da bonservis sisteminin tamamen ortadan kaldırılacağı bir döneme adım atılacaktır. Aslında 2001 yılında Tibor Balog adındaki bir Macar futbolcunun bağlı olduğu Charleroi futbol kulübünü bonservisi için aşırı yüksek bir ücret talep ettiği gerekçesiyle ATAD a şikayet etmiştir. Futbol çevrelerinde, bonservis sisteminin AB hukuku ile uyumlu olmadığına dair bir kararın çıkacağı endişe edilirken, Balog un Charleroi ile mahkeme dışında anlaşması neticesinde dava düşmüştür. Ancak bu gelişmenin Avrupa kulüplerinden futbolcu transfer eden Türk takımları bakımından da hatırda tutulmasında fayda görülmektedir. Yürütülen müzakereler neticesinde bonservis ücretinin hala aşırı olduğu durumlarda, meseleyi mahkemeye götürebilme veya en azından bu seçeneğin kullanılabileceğini ihsas etme imkanı bulunmaktadır. Bu suretle futbolcuyu satan kulübün daha gerçekçi bir bonservis ücreti talep etmesi sağlanabilecektir. 5

8 Bosman kararının Avrupa futbolu üzerinde başka etkileri de olmuştur. Bunların başında AB içi transferlerin hız kazanması gelmektedir. Takımlarda yerli oyuncu sayısı azalmıştır. Bazı ülkeler diğer AB ülkelerinden futbolcu ithal etmiş, bazıları ise futbolcu ihraç etmişlerdir. Örneğin İngiliz Premier Liginde, Bosman kararı öncesinde takımlardaki İngiliz olmayan futbolcu oranı % 27 iken, Bosman kararından 5 yıl sonra bu oran iki misli artarak % 54 e ulaşmıştır. Takımların sezonu için verdikleri listelere göre ise İngiliz olmayan futbolcuların oranı %62 ye yükselmiştir. İngiltere bu haliyle AB vatandaşı futbolcuların top koşturduğu bir ülke haline gelmiştir. Fransa ise tam tersine AB ülkelerine futbolcu ihraç eden bir konumdadır. Bosman kararı öncesinde Avrupa nın en büyük dört liginde (İngiltere, İspanya, İtalya, Almanya) oynayan Fransız oyuncuların sayısı yirmiyi bulmazken, Bosman kararı sonrasında bu sayı hızla artarak yüzü bulmuştur. Bosman kararı kulüpler ile futbolcular arasındaki dengeyi de futbolcular lehine değiştirmiştir. Anılan karar öncesinde, kulüplerin futbolcular üzerinde çok geniş yetkileri bulunmaktaydı. Kulüp, sözleşmesi biten futbolcusunun dahi bonservisini verip vermemekte serbestti. Oysa ki Bosman sonrasında, bonservis ücreti alınması dahi en azından sözleşmesi biten oyuncu bakımından sözkonusu olmamaktadır. Bu durum aynı zamanda transfer ücretlerinde oyuncuların payını kulüplerin aleyhine olarak artırmıştır. Bosman kararının bir diğer etkisi ise gerek ulusal düzeyde gerek uluslararası düzeyde kulüpler arasındaki rekabetçi dengeyi bozmuştur. Mali imkanı daha iyi olan kulüpler serbestleşen transfer şartlarından istifade ederek daha yetenekli ve iddialı kadrolar kurmuşlar ve bu sayede gerek ulusal düzeyde gerek uluslararası alanda sportif başarıyı tekelleri altına almışlardır. Bu saptamaya örnek olarak UEFA Şampiyon kulüpler Kupasındaki neticeler ele alınabilir. Bosman kararı öncesindeki altı sezonda ( ), bu Kupada 17 farklı ülkenin takımı çeyrek finale çıkma başarısını göstermişti. Bu dönemde Kupayı 5 farklı ülkenin 6 farklı takımı kazanmıştı. Bosman kararı sonrasındaki altı yılda ise yalnızca 11 ülkenin takımları çeyrek finale kadar yükselebilme başarısını yakaladılar. Bu dönemde çeyrek final kalan takımların üçte ikisi ise yalnızca üç ülkeden geldi (İspanya, İngiltere, Almanya) döneminde Şampiyonlar Liginin final turlarına kalan takımlar % 80 oranında aynı ekiplerdir. 6

9 ffk=^îêìé~=cìíäçäìåç~=véåá=bğáäáãäéê "Top yuvarlaktır" deyimi, futbol oyununda bilinmezliğin cazibesine işaret etmektedir. Sahaya çıkan iki takım arasında güç farkı ne olursa olsun, nihayetinde futbol sahada oynanmaktadır. Futbol tarihi bu nedenle birçok sürprizle doludur. Bu belirsizlik futbolun seyir zevkini artıran en önemli unsurlardan biridir. Bu saptama günümüz futbolu için de geçerliliğini korumakla birlikte, futbola yaşanan para girişi, buna paralel olarak oyuncu ücretlerinin artması ve bunun yanısıra transfer sisteminin serbestleşmesi, futbol kulüpleri arasındaki rekabetin belirsizliğini ortadan kaldırmaya aday gözükmektedir. Büyük bütçeli ve büyük kadrolu kulüpler ile diğerleri arasındaki fark açılmaktadır. Kulüpler arasında ortaya çıkan bu farkın liglerde yaşanan rekabeti olumsuz etkilemesi ise kaçınılmazdır. Avrupa Büyük bütçeli kulüpler ile diğer kulüpler arasındaki farkın açılması liglerde yaşanan rekabetin azalmasının en önemli nedenlerinden biridir. Bu gelişme hem ulusal düzeyde hem de uluslararası düzeyde yaşanmaktadır. Bosman kararı sonrasında birçok Avrupa ülkesinde ligi üst sırada bitiren kulüpler hep aynı takımlar olmaktadır. Aşağıdaki tablo belirtilen dönemlerde kaç farklı takımın şampiyon olduğunu vermektedir. Rekabet açısından diğer liglerden üstün bir konuma sahip olan Fransa ligi hariç diğer liglerde gelir seviyeleri nedeniyle büyük olarak atfedilen kulüplerin dışındaki kulüplerin şampiyon olmaları zaman içinde zorlaşmıştır. Keza Şampiyonlar Ligi veya UEFA kupasında en son turlarda mücadele eden takımlar da hep aynı ülkelerin takımları arasından çıkmaktadır. Avrupa futbolunda mali güç ve sportif başarı arasındaki bağlantı Tablo 2: Avrupa liglerinde yaşanan rekabet Türkiye Hollanda Almanya İngiltere İtalya İspanya Fransa ,55 71,2 42,41 44,64 55,98 18,46 15, ,83 69,77 24,78 34,36 50,19 27,40 30, ,40 52,86 53,41 49,01 54,95 19,89 26, ,81 80,95 29,73 40,46 50,21 28,84 25, ,30 61,30 47,43 41,10 74,07 27,43 32, ,72 74,42 45,22 52,27 35,70 36,22 19, ,53 73,08 50,79 58,24 66,17 38,18 33,72 Ortalama 57,74 69,09 41,97 45,72 55,32 28,06 26,46 ligleri ve Turkcell Super Ligi ni yaşanan rekabet açısından karşılaştırdığımız bir çalışmaya göre bahsedilen liglerde rekabet seviyesi genellikle azalma eğilimindedir. Özellikle İspanya, İngiltere ve Almanya gibi futbol kulüplerinin transfere harcadıkları miktarların arasında büyük farkların bulunduğu liglerde azalan rekabet daha da belirgindir. Aşağıdaki tabloda Herfindahl-Hirschman endeksinden 1 (HHI) faydalanarak yaptığımız çalışmanın sonuçları verilmektedir. Tabloda yer alan rakamlar, teorik olarak tüm takımların güçlerinin eşit olduğu durumda ortaya çıkması gereken HHI puanı ile gerçek durum arasındaki farkı vermektedir. İncelenen ligde bu fark ne kadar azsa, ligde yaşanan rekabet o kadar yoğundur. Analizde kullanılan yedi senelik dönemde ortaya çıkan sonuçların ortalamasına bakıldığında Fransa liginde yaşanan rekabetin diğer liglerden daha fazla olduğu görülmektedir. Türkiye liginde yaşanan rekabet Hollanda liginden yoğun olmakla beraber diğer liglerden daha düşüktür. Dikkat çeken diğer bir nokta ise özellikle son senelerde HHI puanları giderek artmaktadır, yani liglerde yaşanan rekabet giderek azalmaktadır. gittikçe daha da güçlenmektedir. Oysaki bu durum futbolun o topun yuvarlaklığından kaynaklanan belirsizliğini ortadan kaldırma riski taşımaktadır. Artık daha sınırlı imkanlarla mücadele eden takımların sportif başarı ş ansı yok denecek kadar azalmıştır. Bu dengesizlik futbolun hem spor boyutunu hem de iş boyutunu olumsuz etkileyecek niteliktedir. Takımların sportif başarıları arasında gittikçe büyüyen fark, futbol maçlarını sonucu önceden belirli bir oyuna Tablo 3: Avrupa ligleri ve şampiyon sayıları Ligler Yıllar Almanya İngiltere Fransa İtalya İspanya Türkiye Herfindahl-Hirschman endeksi (HHI) mal ve hizmet piyasalarında yoğunlaşma oranının ölçülmesinde kullanılan bir endekstir. Sıfıra yakın bir HHI değeri, rekabetin yoğun yaşandığı bir sektörü işaret etmektedir. HHI kullanılarak liglerde rekabeti ölçmeye yönelik yapılan analizin detaylarını ve yorumlarını EK te bulabilirsiniz. 7

10 çevirmektedir. Böylesi bir durum ise, futbola duyulan ilgiyi azaltacağı için futboldan elde edilen geliri de azaltma potansiyeli taşımakta ve futbolun iş modeli bakımından bir risk oluşturmaktadır. Nitekim 2006 yılında İngiltere de yapılan bir kamuoyu yoklamasına göre, liglerinin Arsenal, Manchester United ve Chelsea arasındaki rekabet ile sınırlandığını düşünen İngiliz futbol seyircilerinin % 82 sinin, rekabetin daha dengeli olabilmesi için futbol maçlarının naklen yayınından elde edilen gelirlerin daha dengeli dağıtılmasını istedikleri ortaya çıkmıştır. Futbolun son dönemdeki dinamikleri nedeniyle ortaya çıkan bu tehlikenin giderilebilmesi için çeşitli öneriler tartışmaya açılmıştır. Kulüpler arasındaki rekabetçi dengenin yeniden tesis edilebilmesi için öncelikle kulüplerin kadrolarında kendi yetiştirdikleri belirli sayıda oyuncuya yer vermeleri zorunluluğu getirilmiştir. UEFA tarafından kararlaştırılan ve aşamalı olarak uygulanacak bu sistemde UEFA tarafından düzenlenen şampiyonalara katılacak takımların kadrolarında en az kendi yetiştirdikleri 4 oyuncuya yer vermeleri şarttır. Bu sayı sezonunda 6'ya; sezonunda ise 8'e çıkacaktır. Ayrıca UEFA bu kuralın etkinliğini artırabilmek amacıyla kulüplere bir kadro sınırlaması da getirmiştir. Buna göre kulüpler her bir turnuva öncesinde UEFA'ya 25 kişilik futbolcu kadrolarını bildirecekler ve bütün sezon boyunca da bu kadroda yar alan isimler haricinde hiçbir futbolcuyu uluslararası maçlarda oynatamayacaklardır. Böylelikle büyük bütçeli kulüplerin transfer potansiyeli bir ölçüde kısıtlanmaktadır. Bu çerçevede gündeme gelen bir diğer öneri ise, futbol maçlarının naklen yayın haklarının satışıyla ilgilidir. Futbol takımları arasındaki sportif başarı farkının temelinde parasal farklılıklar yatmaktadır. Parasal farklılıkların temelinde ise maçların naklen yayın haklarının satışından elde edilen gelirler yeralmaktadır. Türkiye nin de dahil olduğu Avrupa nın birçok ülkesinde, futbol maçlarının yayın hakları bir havuz sistemi uyarınca satılmaktadır. Buna göre tek elden satılan yayın haklarından elde edilen gelir, şampiyonaya katılan bütün takımlar arasında bölüştürülmektedir. Bunun sonucunda, daha fazla seyircisi olan daha popüler takımlar diğerlerine oranla daha fazla gelir etmekle beraber, maçlarının yayın haklarını kendileri satmaları durumunda elde edecekleri gelirden daha azını elde etmektedirler. Oysaki İtalya ve İspanya gibi ülkelerde kulüpler kendi maçlarının yayın hakkını kendileri satabilmektedir. Bu ülkelerdeki Real Madrid, Barcelona ve Inter Milan gibi kulüpler havuz sisteminin sınırlamalarına, kulüpler arası dayanışma ve gelir paylaşımı kısıtlamalarına tabi olmadıkları için, gelirlerini maksimize edebilmektedirler. Örneğin Juventus un televizyon yayın haklarından elde ettiği gelir, aynı ligde rekabet ettiği daha küçük takımların gelirinin 15 katını bulabilmektedir (Gouguet 2004). Bu takımların diğer kulüplere oranla yükselen gelirleri de onlara hem ulusal düzeyde hem uluslararası düzeyde daha başarılı olma imkanı vermektedir. Kısacası futbol maçlarının yayın hakları konusunda UEFA içinde tek bir sistemin olmaması, bazı ülke kulüpleri lehine avantaj yaratmaktadır. Nihayet kulüpler arasındaki dengesizliği giderebilmek için önerilen bir diğer sistem ise ücret tavanı sistemi olmuştur. Bu sistemde takımda yeralacak futbolcuların herhangi birine ödenecek olan ücrete bir tavan getirilmektedir. Böylelikle en zengin kulüplerin maddi güçlerine dayanarak en fazla parayı vermek suretiyle en iyi oyuncuları kadrolarına katmaları bir ölçüde önlenebilmektedir. Zira bu sistemde oyuncular ne kadar iyi olursa olsunlar hiçbir kulüpten belirlenen tavan ücretin üstünde bir para alamamaktadırlar. Bu sistemi uygulayan liglere örnek olarak Amerikan Profesyonel Basketbol ligi NBA gösterilebilir. NBA deki basketbolcuların tecrübelerine göre değişen bir ücret tavanları bulunmaktadır. óá=ó åéíáşáã Futbol kulüplerinde iyi yönetişimin sağlanması amacıyla uluslararası düzeyde getirilen yeni önlemlerin başında sezonunda yürürlüğe giren UEFA nın yeni lisans sistemi gelmektedir. Buna göre, UEFA nın düzenlediği şampiyonalara katılacak kulüplerin bazı finansal kriterleri tutturmaları beklenmektedir. Gelecekte kulüplerin diğer kulüplere veya oyunculara veya üçüncü taraflara aşırı borçlanmasının önlenmesi hedeflenmektedir. Borçlu kulüplerin UEFA turnuvalarından dışlanması söz konusu olacaktır. Kulüpler bundan böyle bilançolarını bağımsız bir denetim kuruluşunca onaylatmak durumundadırlar. Ayrıca UEFA nın altyapı, idari konular ve genel yönetim ile ilgili kalite standartlarına da uymaları gerekecektir. UEFA nın kulüplerin mali sıhhatini dikkate alan bu sistemi bazı ülkelerdeki futbol federasyonları tarafından da tatbik edilmektedir. Örneğin Fransız Futbol Federasyonu 2001 yılında Toulouse takımının birinci lige çıkışını, kulübün mali durumunu gerekçe göstererek engellemiştir. Kulüplerin finansal yapılarının iyileştirilmesi amacıyla gündeme getirilen bir diğer öneri ise futbolculara ödenecek olan paranın kulüplerin gelir veya giderlerinin belirli bir yüzdesini aşmaması şartıdır. Bu kural günümüzde ABD deki profesyonel spor liglerinde uygulanmaktadır. Örneğin Amerikan Profesyonel Futbol Ligi NFL de her takımın oyuncu kadrosunun tamamına ödeyebileceği para 2006 yılında 102 milyon dolar ile sınırlanmıştır. Bu miktar NFL tarafından elde edilen gelirlerin toplamının Ligde yeralan takımlara eşit olarak bölünmesi sonucunda bulunmaktadır. Bu eşitlik ilkesi sportif rekabetin de daha dengeli olmasına yardımcı olmaktadır. Bu sayede NFL takımları ne kadar zengin olursa olsunlar sporcularına birbirlerinden çok farklı ücretler verememekte ve dolayısıyla birbirlerinden çok farklı yetenekte kadrolar oluşturamamaktadırlar. Buna karşılık kulüplerin belirli bir sportif seviyeyi tutturmaları için de sporcular için bir asgari ücret tayin edilmektedir. Bütün bu sistem NFL tarafından denetlenmektedir. Sporcular ile yapılan sözleşmeler NFL e bildirilmekte ve sözleşme NFL in onayından sonra geçerlilik kazanmaktadır. NFL bu sayede kulüplerin asgari ücret ve toplu ücret tavanı gibi kurallara uyup uymadıklarını kontrol edebilmektedir. Bu sistem sonucunda NFL, ABD deki profesyonel spor ligleri arasında rekabetin en yüksek düzeyde olduğu, takımlar arasındaki yetenek farkının en düşük olduğu lig konumuna gelmiştir. 8

11 Kulüplerde iyi yönetişim bakımından kulüp yöneticilerinin nitelikleri de önem taşımaktadır. Bugün AB ülkelerinden yalnızca İngiltere de kulüp yöneticilerinin özelliklerine dair kurallar bulunmaktadır. Buna göre kulüp yöneticilerinin, temiz bir geçmişe sahip olmaları istenmektedir. Buna karşılık futbolda rekabetin korunması amacıyla kulüp sahipliğine dair kurallar daha geniş bir platformda tatbik edilmektedir. Futbolun ekonomik olarak gelişmesi neticesinde, futbol kulüpleri de bir yatırım alternatifi haline gelmişlerdir. Futbol kulüpleri bu nedenle daha sık el değiştirmeye başlamıştır. Aynı ligde aynı kişiye ait iki farklı takımın bulunma riski ortaya çıkmıştır. Bu tehlikeyi bertaraf etmek üzere UEFA tarafından bir karar alınarak, kontrolü aynı gerçek veya tüzel kişide olan kulüplerin UEFA tarafından düzenlenen şampiyona ve turnuvalara aynı zamanda katılamaması ilkesi getirilmiştir. cìíäçäåì=ãéå~àéêäéêáåé ó åéäáâ=óéåá=çωòéåäéãéäéê Futbol ekonomisinin gelişmesiyle birlikte, futbolcu menajerlerinin aldıkları paralar ve yerine getirdikleri işlevleri daha fazla göze çarpmaya başlamıştır. Menajerler prensip olarak futbolcular ile kulüpler arasında bilgi köprüsü oluşturarak transfer piyasasının daha etkin çalışmasını sağlarlar. İlke olarak menajerlerin futbolcunun veya kulübün temsilcisi olarak pazarlık masasına oturmaları gerekmektedir. Oysa ki bazı durumlarda, menajerlerin kulüplerden transfer yetkisi alıp onlar adına hareket ederken aynı zamanda daha önce temsili için anlaşmış olduğu futbolcuları bu kulüplere pazarlama gayreti içinde oldukları görülmüştür. Transfer piyasasının sağlıklı çalışmasını etkileyebilecek nitelikteki bu menfaat çatışmasının önlenmesi için futbolcu menajerlerinin faaliyetlerinin ulusal ve uluslararası platformlarda düzenlenmesi önerilmektedir. Bu düzenlemeler ile menajerlerin sahip olması gereken özellikler belirlenecek, menajerler ile oyuncular arasında akdedilecek sözleşmelere dair temel kurallar (süre,komisyon,fesih şartları vs.) ortaya konacaktır. Ancak bu kuralların uygulama aşamasındaki denetimi de önem taşımaktadır. Bugün birçok AB ülkesinde menajer lisansına sahip olmadan menajerlik işi yapan kişiler bulunmaktadır. Örneğin Belçika da futbolcu menajeri olarak faaliyet gösteren 200 kişiden yalnızca 25 inin lisanslı olduğu ifade edilmektedir. Bu nedenle ulusal federasyonların menajerlik müessesesini daha yakından takip etmeleri gerekmektedir. 9

12 fffk=^_=pωêéåáåçé=qωêâ=cìíäçäìw= ké=aéğáşéåéâ=\ v~ä~åå¼=ñìíäçäåì=â¼ë¼íä~ã~ë¼å¼å=öéäéåéğá= Ülkemizde halihazırda yabancı futbolculara uygulanan bir kısıtlama bulunmaktadır. Buna göre Türkiye futbol liglerindeki takımlar sahada en fazla 6 yabancı futbolcuya yer verebilmektedirler. Oysa ki aslında bu düzenleme, Türkiye nin AB ye karşı üstlenmiş olduğu yükümlülüklerle çelişmektedir. Daha 1980 yılında Türkiye ile AB arasında imzalanan 3/80 sayılı Ortaklık Konseyi kararı uyarınca, tarafların emek piyasasında kendi vatandaşları ile diğer ülke vatandaşları arasında ayrımcılık yapmaları yasaklanmıştı. Bu düzenleme, emek piyasalarına girişi serbestleştirmemektedir. Dolayısıyla Türk vatandaşlarının AB ülkelerinde serbestçe çalışabilmelerine veya AB vatandaşlarının Türkiye de istedikleri işe girebilmelerini temin etmemektedir. Buna karşılık eğer bir kez emek piyasasına yasal yollardan giriş yapıldıysa yani örneğin bir Türk vatandaşı yasal yollardan bir AB ülkesinde çalışmaya başladıysa, artık o noktadan sonra Türk vatandaşı ile AB vatandaşı arasında çalışma hayatına dair kurallarla ilgili olarak ayrımcılık yapılamamaktadır. Bu yükümlülük karşılıklı ve dolayısıyla Türkiye açısından da geçerlidir. Oysa ki Türkiye Futbol Federasyonu tarafından uygulanan yabancı futbolcu kotası ülkemizin bu yükümlülüğüne aykırılık taşımaktadır. Zira bu durumda Türkiye de yasal olarak çalışan bir AB vatandaşı futbolcu ile Türk futbolcu arasında bir farklılık gözetilmiş oluyor. AB vatandaşı futbolcu, Türk futbolcunun aksine istediği kulübe transfer olamıyor; kendisini transfer edecek olan kulübün yabancı futbolcu kotasını doldurmamış olması gerekiyor. Aslında Türkiye deki yabancı futbolcu kontenjanına benzer düzenlemeler AB ülkelerinde de vardır. Ancak orada AB vatandaşları ile diğer ülke vatandaşları arasında ayırım yapılıyor ve Türk futbolcular AB vatandaşı statüsünde oynayabiliyorlar. Bunu sağlayan da 3/80 sayılı Ortaklık Konseyi kararı. Örneğin Fenerbahçe kalecisi Rüştü Rençber Barcelona ya transfer olduğunda, yerel mahkemeye başvurarak İspanya liginde AB statüsünde oynama hakkını elde etti. Böylelikle yabancı futbolcu kontenjanına takılmadan futbol oynayabildi. Yerel mahkeme de 1/80 sayılı Ortaklık Konseyi kararını gözönüne alarak, Rüştü lehine karar verdi. AB nin hukuk düzeninde, kişiler AB nin imzalamış olduğu anlaşmalardan kaynaklanan haklarını koruyabilmek için doğrudan mahkemeye gidebiliyorlar. Mahkemeler de bu hükümleri yorumlayabiliyorlar veya ihtiyaç halinde meseleyi Avrupa Toplulukları Adalet Divanına havale edebiliyorlar. Ancak Türkiye de benzer bir mekanizma sözkonusu değil. Türkiye nin AB ile yapmış olduğu anlaşmalardan kaynaklanan hakların korunabilmesi için doğrudan mahkemeye gidilemiyor. Bu nedenle de Türkiye deki yabancı futbolculara yönelik kota uygulamasının mahkeme yoluyla değiştirilmesi mümkün değil. Olması gereken, AB vatandaşı futbolcuların da Türk statüsünde oynamaları ve yabancı futbolcu kotasına takılmamaları. Ancak bunu elde edebilmek için görünür tek yol, Türkiye nin 3/80 sayılı Ortaklık Konseyi kararına uymayı siyaseten kabul etmesi ve bu uyumun gerektirdiği iş piyasasında AB vatandaşları ile Türk vatandaşları arasındaki ayrımcı uygulamaları yürürlükten kaldırması. AB ile başlanan tam üyelik müzakereleri bu konunun yeniden masaya yatırılması için bir zemin oluşturacak. Müzakere başlıklarından kişilerin serbest dolaşımı başlığında, AB tarafı Türkiye den bu yükümlülüğüne biran önce uymasını isteyebilir. O durumda da Türkiye liglerinde uygulanan yabancı futbolcu kotasının değiştirilmesi gündeme gelecek. Böylesine bir değişikliğin Türkiye futbolu, spor kulüpleri ve oyuncular bakımından önemli sonuçları olacağı açık. Öncelikle AB vatandaşı futbolcular da bundan böyle Türk takımlarında Türk statüsü ile oynayabilecekler. Takımlar AB vatandaşlarına ilave olarak 6 yabancı oyuncuya da sahada yer verebilecekler. Böylelikle kulüpler seviyesindeki Avrupa şampiyonalarında (Şampiyonlar Ligi, UEFA kupası ve Inter-Toto) Türk takımlarının sınırlı sayıda yabancı oyuncu oynatabilmelerinden kaynaklanan rekabet dezavantajı ortadan kaldırılabilecek. Türkiye içindeki futbolcu transferi piyasası da bu kural değişikliğinden etkilenecek. Türk futbolcuların transfer paralarının bu değişiklikten olumsuz etkilenmesini beklemek gerekir. Zira yabancı oyuncu kotasını doldurmuş bir takımda, transfer yapılmasına ihtiyaç duyulan belirli bir pozisyon için zorunlu olarak Türk futbolcu transfer edilmesi gerekmeyecek. Kulüpler Türkiye içi gibi nispeten küçük bir futbolcu havuzundan seçmek yerine Türkiye + 25 AB üyesinden oluşan çok daha büyük bir futbolcu havuzundan transfer yapabilecekler. Bu durum en basit ekonomik kurallardan arz/talep dengesi çerçevesinde değerlendirilecek olursa, piyasada arz artacağı için futbolcuların fiyatı da düşecek. Futbolcuların fiyatının düşmesi, bir açıdan kulüplerin giderlerini azaltmalarına yardımcı olacak. Ancak bu durum, Türkiye deki dört büyüklere futbolcu satarak gelir elde eden bazı Anadolu kulüpleri için bir dezavantaj teşkil edebilir. Zira bu durumda bu kulüplerin de transfer gelirleri azalacak. Dolayısıyla genç oyuncuları yetiştirip büyük kulüplere büyük paralar karşılığı satarak gelir elde eden kulüplerin bu modellerini yeniden kurgulamaları gerekebilecek. 10

13 Transfer piyasasındaki bu değişiklikler, kulüpler arasındaki hassas dengeyi de bozabilecek nitelikte olabilir. Bugün mali durumu iyi olan kulüpler bile, yabancı oyuncu sınırlaması nedeniyle, Avrupa dan istedikleri sayıda futbolcuyu getirip oynatamıyorlar. AB ile Türk futbolcular arasındaki ayrıma son verilmesi durumunda ise AB futbolcuları bakımından bu sınırlama kalkacağı için kulüpler istedikleri sayıda Avrupalı oyuncuyu transfer edip, sahaya isterlerse 11 tane AB vatandaşı futbolcu ile çıkabilecekler. Dolayısıyla kulüplere maddi imkanlarını kullanmaları için yeni bir alan daha açılmış olacak. Finansman sorunu bulunmayan kulüpler bu imkanı kullanarak daha fazla sayıda yabancı oyuncuyu kadrolarına dahil edebilecekler. Maddi zorluk içinde olanlar ise, ancak kendi imkanlarının elverdiği ölçüde bu imkandan yararlanabilecekler. Sonuçta sahaya çıkan takımlar arasında güç farkının daha da artması beklenebilir. Öte yandan hernekadar bu yeni kuralların ışığında sahaya 11 yabancı futbolcu ile çıkmak mümkün hale gelecekse de, ülkemizdeki futbol kulüplerinin milli unsura sahip çıkacaklarını ve mevzuat neye izin verirse versin, takımdaki yerli yabancı dengesini koruyacaklarını tahmin ediyoruz. Bu nedenle de bazen sahada oynayan onbir içinde İngiliz oyuncusu bulunmayan İngiliz takımı Chelsea gibi örneklere Türkiye de çok sık rastlanılmayacağını düşünüyoruz. qωêâáóéûçé=ó~ó¼å=ü~âä~ê¼ Ülkemizde de futbol maçlarının naklen yayın hakları meselesi zaman zaman gündeme gelmektedir. Türkiye de halihazırda uygulanan sistemde, Futbol Federasyonu maçların televizyondan yayın haklarını üç senelik dönemler itibariyle ihaleye çıkarmakta ve ihaleyi kazanan yayıncı kuruluş münhasıran bu haklara sahip olmaktadır. Aşağıdaki tabloda Türkiye de futbolun naklen yayının ilk defa ihaleye çıktığı sezonundan sezonuna kadar yapılan ihalelerin sonuçları ve elde edilen naklen yayın gelirlerinin dağılımı verilmektedir. Tablo 4 te görüleceği üzere, medya sektöründe artan rekabet ve de özellikle senesinde yapılan ihaleyi 3 seneliğine kazanan Cine5 ve daha sonrasında Teleon ve Digitürk gibi şifreli kanalların devreye girmesi ile birlikte, yayın haklarına ödenen para, diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi, önemli ölçüde artmıştır. Futbol maçlarının yayını şifreli kanalların hayatta kalabilmelerini sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Maç yayın haklarının Türkiye de gelecekte nasıl şekil alacağıyla ilgili yorumlara geçmeden önce, yayın gelirlerinin dağılımı ile ilgili bilgi vermekte fayda vardır sezonuna kadar olan dönemde,yayın gelirlerinden kulüplere ödenen miktarın yarısı daha önce şampiyon olmuş 4 büyüklere (Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray %13.25, Trabzonspor %10.25) verilmekteydi. Kalan %50 ise 14 diğer kulübe dağıtılmaktaydı (%35 puan esasına göre, %15 lige katılım oranına göre, %50 ise eşit). Başarıyı ödüllendirmeyen bu paylaşım sistemi nedeniyle Türkiye liginde naklen yayın gelirlerinden az pay alan Anadolu takımlarının çok pay alan takımlarla mücadele edebilmesi ve ligde belirli bir rekabet seviyesinin korunabilmesi pek de gerçekçi gözükmemektedir sezonu ile yürürlüğe giren yeni dağıtım sistemi ise daha önceki havuz sistemine göre başarıyı ödüllendiren ve toplam yayın gelirlerinin %51 inin performansa göre dağıtıldığı bir yapıya sahiptir. Yeni sistemde naklen yayın gelirlerinin %35 i 18 takıma eşit olarak dağıtılmakta, %44 ü takımların aldığı puana göre dağıtılmakta, %14 ü takımların şampiyonluk sayılarına göre dağıtılmakta ve kalan %7 ise ilk 6 takıma katsayı hesabına göre dağıtılmaktadır. Takımların başarılı oldukça daha fazla gelir ettiği yeni dağıtım sistemi, futbol kulüpleri arasında gelir bakımından uçurumlar yaratan eski sisteme göre daha Tablo 4: Yıllar itibariyle net naklen yayın gelirlerinin dağılımı (Bin $) İhale Bedeli Toplam Net Dağ.Gelir Dört Büyükler Diğer Ondört Kulüp Dört Büyük Büyük Başına Düşen Ort. Pay Ondört Kulüp Başına Düşen Ort. Pay Sezonu için 120 milyon Dolar olan İhale Bedeli 2 seneye eşit bölünmüştür Sezonu için 465 milyon Dolar olan ihale bedeli 3 seneye eşit bölünmüştür 3. İhaleyi kazanan Digitürk, 2008 senesine kadar her sene ortalama 94.4 milyon Dolar ödeyecektir Kaynak: Tuğrul Akşar,

14 Şekil 3: Kulüplere dağıtılan naklen yayın gelirlerinin bileşimi adil gözükmektedir. Futbolu çekici kılan unsurların başında rekabet gelmektedir. Unutulmamalıdır ki liglerde rekabet seviyesini yükseltmenin ve kaliteli futbol izlemenin şartı, bu zenginliğin takımlar arasında mümkün olduğu kadar eşit dağıtılmasıdır. Maç yayınlarının hakkı ile ilgili bundan sonraki ihale 2007 yılında olacaktır. Ancak bu ihalede Avrupa da yaşanan değişikliklerin gözönünde bulundurulacağını tahmin ediyoruz. En azından Futbol Federasyonu ile yayıncı kuruluş arasında yapılacak olan sözleşmeye onay vermesi gerekecek olan Rekabet Kurumu nun bu gelişmeleri hesaba katacağını beklemek gerekir. Buna göre Türkiye de AB ülkelerinde olduğu gibi yayın haklarının tek bir paket yerine bölünerek farklı sayıda maçların naklen yayınını içeren ayrı ayrı paketlerde satışa çıkarılması sözkonusu olabilecektir. Böylelikle bugüne kadar yayıncı kuruluşlara sağlanan münhasırlık avantajı da ortadan kalkacaktır. Ayrıca televizyondan yayın haklarının yanısıra, Internet ve mobil telefondan yayın haklarının da ihale edilmesi mümkündür. Son olarak kulüpler de bu alanda bugüne kadar olduğundan daha geniş bir yetkiye sahip olmaya çalışabilirler. Böylelikle bazı maçların televizyondan naklen yayın hakları olmasa bile, maç bittikten sonraki yayın hakları veya televizyon dışındaki medyalardaki yayın haklarını elde ederek, Avrupa ülkelerinde olduğu gibi yeni gelir getirici imkanlara kavuşmaları önerilebilir. Kaldı ki benzer faaliyetlere AB ülkelerinde müsaade edilmesi, oradaki kulüplerin mali durumlarını iyileştirmelerine katkıda bulunacaktır. Eğer Türk spor kulüplerine aynı olanaklar tanınmaz ise, Avrupa arenasında rekabet içinde oldukları diğer takımlara karşı dezavantajlı duruma düşecekleri vurgulanmalıdır. Kulüplerin bu imkandan tam anlamıyla yararlanabilmeleri için televizyon dışındaki medyalarla ilgili belirsizliklerin de aşılması gerekmektedir. Futbol seyirciye televizyon dışında da ulaşabilmelidir. Açıkçası Türkiye bu alanda AB ülkelerine oranla oldukça geride kalmıştır. Genişbant Internet kullanıcısı bakımından Türkiye geri plandadır, zira uzun süre boyunca telekomünikasyon mevzuatı bu hizmetin özelleştirme öncesinde kamu operatörü dışındaki operatörler tarafından da rahatça sağlanmasını teminat altına alacak şekilde gelişmemiştir. Keza DSL dışında örneğin telsiz genişbant erişimi konusunda da düzenleyici mevzuat gecikmektedir. Benzer bir durum bugün için mobil telefonlara yapılacak yayınlar bakımından da sözkonusudur. Bütün bu alanlardaki düzenleyici çerçevenin biran önce açıklığa kavuşması, futbol maçlarının daha fazla seyirciye daha farklı ortamlarda ulaşmasını mümkün kılacaktır. Toplumdaki futbol sevgisi gözönüne alındığında bu teknolojik gelişmelerden tam manasıyla faydalanabilmenin önemi ortaya çıkmaktadır. Kaldı ki bu sayede kulüplerin de daha sağlıklı bir mali yapıya kavuşmalarına katkıda bulunacak yeni gelir kaynakları yaratılmış olmaktadır. Türkiye de futbol böylelikle daha kaliteli, daha sağlam ve daha rekabetçi bir yapıya kavuşabilecektir. _~Üáë=çóìåä~ê¼ Futbol ile bahis oyunları arasında her zaman sorunlu bir ilişki varolmuştur. Bahis oyunları bir taraftan futbolun finansmanı bakımından önemli bir kaynaktır. Türkiye de Spor Toto örneğinde olduğu gibi birçok ülkede futbol maçlarına ilişkin bahis oyunlarından elde edilen gelir futbolun gelişmesi için bir kaynak olarak kullanılmıştır. Buna karşılık futbol maçlarının sonuçlarıyla ilgili bahis oynanabilmesi, futbolda şike iddialarını da gündeme getirmektedir. Öte yandan teknolojik gelişme ve de özellikle Internet in yaygınlaşmasıyla, bahis oyunları Internet e kaymış ve ulusal otoritelerin denetiminden çıkmıştır. TBMM Sporda Şiddet, Şike ve Haksız Rekabet İddialarını Araştırma Komisyonu nun 2005 yılında yayınladığı rapora göre internet üzerinden düzenlenen yasadışı organizasyonlar aracılığıyla yıllık milyon Dolar tutarında kaynak, vergilendirilmeden ülkemizden yurtdışına akmaktadır. İddia oyununun 2005 yılı genel hasılatının 340 milyon Dolar civarında olduğu göz önüne alınacak olursa, İnternetten oynanan bahis oyunlarının ne kadar büyük bir boyuta ulaştığı daha rahat anlaşılabilir. 12

15 Bugüne kadar Türkiye de dahil birçok Avrupa ülkesinde, bahis oyunları kamunun tekelinde kalmıştır. Ancak AB içinde gelişen içtihat artık bu tekelin kırılmakta olduğuna işaret etmektedir. Gerçekten de yalnızca kamunun bahis oyunlarını oynatabilmesi, AB içinde sermayenin serbest dolaşımı prensibine aykırı bulunmaktadır. Kamunun özelleştirme suretiyle bahis oyunları sektöründen çekilmesi istenmemekle beraber, en azından bu sektörü rekabete açması talep edilmektedir. Nitekim bu doğrultudaki AB kurallarına uymakta geciken Danimarka, Finlandiya, Almanya, Macaristan, İtalya, Hollanda ve İsveç e karşı Avrupa Komisyonu bir soruşturma başlatmıştır. Bu ülkeler ise şans oyunlarının kamu bütçesine sağlamış olduğu desteği kaybetmemek için, sözkonusu sektörü serbestleştirmekte acele etmemektedirler. Hatta İtalya, Internet üzerinden bahis oynanmasını dahi engellemeye çalışmaktadır. İtalya içinde Internet üzerinden İtalyan hükümetine ait olmayan bir sitede futbol maçlarıyla ilgili bir bahis oyunu oynanması durumunda, bu bağlantıyı sağlayan Internet Servis Sağlayıcı şirketi cezalandırılmaktadır. İtalya daki bu uygulama de mahkemelik olmuştur. Sermayenin serbest dolaşımı ilkesi, Türkiye ile AB arasında yürütülmekte olan tam üyelik müzakerelerinde ele alınan başlıklardan biridir. Dolayısıyla bu başlık ile ilgili AB içindeki gelişmelerden Türkiye de etkilenecektir. Sözkonusu müzakere başlığının kapatılabilmesi için Türkiye nin bahis oyunlarını kamunun tekelinden çıkarması talep edilecektir. Bunun sonucunda Türkiye de futbol maçları başta olmak üzere, spor müsabakalarıyla ilgili bahis oyunlarının düzenleyecek yeni oyuncular faaliyete geçebilecek ve bu alanda yeni iş modelleri yaratılması mümkün olacaktır. Bu sayede ülke çapında bahis oyunları oynatacak bayiliklerin kurulması mümkün olacağı gibi, Internet, mobil telefon ve dijital televizyon gibi ortamları kullanarak da bu sektöre giriş yapılabilecektir. Sektörde faal olabilmek kamu otoritesinden alınacak olan lisansa bağlı kalacaktır. Ancak lisans prosedürünün açık, şeffaf ve herhangi bir ayrımcılığa sebebiyet vermeden uygulanması gerekecektir. Bu durumda kamu aslında bu alandaki lisans koşullarını objektif kriterlere dayalı olarak belirleyecek ve bu koşullara uyan bütün işletmelere lisans verecektir. Başka bir deyişle bu alanda faal olacak firma sayısına sınırlama getirilemeyecektir. Bahis oyunları sektörünün bu şekilde rekabete açılması durumunda futbol federasyonlarının bu alana girmeleri dahi önerilmektedir. Böylelikle bahis oyunlarından elde edilecek gelirin en azından bir kısmının dün olduğu gibi gelecekte de futbolun gelişmesi için kullanılması mümkün olabilecektir. Bu doğrultuda gündeme getirilen bir diğer öneri ise futbol maçlarına dair fikstürlerin fikri mülkiyet hakları kapsamına alınmasıdır. Halihazırda bahis şirketleri bu fikstürleri herhangi bir ücret ödemeden kullanabilmektedir. Bu durum bahis oyunlarıyla ilgili fikstürlere sayfalarında yer veren basın yayın kuruluşları bakımından da geçerlidir. Oysa ki sözkonusu öneri, bu fikstürlerin asıl sahibi konumundaki futbol federasyonlarının bundan böyle fikstürlerin kullanımı için para talep etmelerini içermektedir. Böylelikle serbestleşen pazarda bahis oyunlarından elde edeceği geliri azalan kamunun farklı bir kaynak yaratması sözkonusu olacaktır. 13

16 fsk=pçåì Türk futbolu önümüzdeki dönemde önemli değişikliklere sahne olacaktır. Bunların başında yabancı oyuncu kısıtlamasındaki değişiklikler gelmektedir. AB ile yürütülen müzakerelerdeki ilerlemeye paralel olarak, AB nin Türkiye nin bu alanda AB vatandaşı futbolcular için de geçerli olan kısıtlamalarını kaldırması yönündeki baskısı artacaktır. Neticede birkaç yıl içinde bu kısıtlamanın kalkması gerekecektir. Bunun sonucunda Türk takımlarındaki AB vatandaşı futbolcular da Türk statüsünde oynayabileceklerdir. Zaten mütekabiliyet ilkesi de bunu gerektirmektedir. Nasıl ki bugün için Türk futbolcularına Avrupa takımlarında oynamaları için bir engel bulunmamaktaysa, yarın da Avrupalı futbolcuların Türk takımlarında oynamaları için engel bulunmayacaktır. Bu değişiklik Türk futbolundaki dengeleri değiştirebilecek niteliktedir. Bütçesi yeterli olan takımlar transfer haklarını AB vatandaşı futbolcular lehine kullanarak takımdaki yabancı sayısını yasal olarak artırabileceklerdir. Bu onlara hem Türkiye liginde hem de Avrupa şampiyonalarında bir avantaj sağlayacaktır. Buna karşılık gelir modellerini yetiştirdikleri Türk futbolcuları büyük kulüplere satmak üzerine kuran Anadolu kulüpleri üzerinde bu değişikliğin olumsuz bir etkisi olacağı söylenebilir. Zira bir anlamda bu kulüplerin pazara sundukları futbolcular, AB vatandaşı futbolcular ile birlikte aynı havuzda değerlendirilecektir. Arzın arttığı durumda fiyatın da düşmesi beklenir. Neticede büyük kulüplerin Türk futbolcular için gözden çıkaracağı transfer ücretleri ve dolayısıyla Anadolu kulüplerinin yetiştirdikleri futbolcuların başka takımlara transferinden elde edecekleri gelir azalacaktır. Kaldı ki bonservis sistemindeki olası değişiklikler de futbolcu transferini ana gelir modeli olarak benimsemiş kulüpler bakımından güçlük yaratacaktır. Halihazırda FIFA kuralları çerçevesinde ülkemizde de yürürlükte olan bonservis sisteminin, önümüzdeki dönemde aynen Bosman örneğinde olduğu gibi, Avrupa Toplulukları Adalet Divanına yapılacak ve anılan sistemin AB nin serbest dolaşım ilkesini ihlal ettiğini ileri süren bir şikayet neticesinde yürürlükten kaldırılması ihtimal dahilindedir. Bu nedenle Türk kulüplerinin önümüzdeki dönemde gelirlerini artıracak başka formüller bulmaları gerekmektedir yılından itibaren yürürlüğe konan UEFA lisans kuralları kulüplerin daha disiplin altına alınmış bir bütçeye sahip olmalarını öngörmektedir. Meseleye bu açıdan bakıldığında, yayın haklarıyla ilgili olarak bazı değişikliklerin yapılması gündeme gelebilir. Ülkemizde bugüne kadar tek paket halinde satılan futbol maçlarının televizyondan naklen yayın haklarının Almanya da olduğu gibi birden çok pakete bölünmesi değerlendirilmelidir. Kaldı ki, naklen yayın ihalesi sonuçlarını onaylayacak olan Rekabet Kurumu nun da bu sistemin değiştirilmesi yönünde bir iradesi oluşabilir. Benzer şekilde, televizyonun yanısıra gelişmekte olan Internet ve mobil telefon gibi medyalar için de yayın haklarının satılmasını sağlayacak bir düzenleme yapılmalıdır. Ülkemizde genişbant Internet erişimi 1 milyon kullanıcıyı aşmıştır. Dolayısıyla Internet üzerinden yayın konusu artık gerçek bir pazar niteliğine kavuşabilir. Mobil telefon üzerinden yayınlar konusunda ise Telekomünikasyon Kurumu nun gerekli düzenlemeleri yapmasına ihtiyaç vardır. Kulüplerin, örneğin kendi sahalarında yaptıkları maçların yayın haklarını maç bittikten belirli bir süre sonra kendilerinin satabilmesinin sağlanması da bu meyanda dikkate alınması gereken bir değişiklik olarak görülmelidir. Kulüplerin, yayın hakları konusunda gelirlerini artıracak bu değişikliklerin biran önce yapılmasını sağlamak üzere harekete geçmeleri faydalı olacaktır. Futbol kulüpleri, gelirlerinin çeşitlendirilmesi amacıyla futbolcu bonservis ücretleri ve yayın hakkı gelirlerinin yanısıra, başka kaynaklara da yönelmeleri gerekmektedir. Borç finansmanına getirilen kısıtlamalar, uzun vadeli düzenli gelir ihtiyacını her kulüp için daha kritik hale getirmiştir. Bu çerçevede futbol takımlarının stat sahipliği, statların yenilenerek bir eğlence merkezi haline dönüştürülmesi, kulüp markasının farklı ürünlerle birleştirilerek daha değişik ortamlarda kullanılması, forma satışlarının artırılması ve de özellikle Türkiye de kulüplerin fikri mülkiyet haklarının bir ihlali olarak görülmesi gereken ve kulüpler bakımından ciddi bir gelir kaybına sebebiyet veren sahte ve taklit formalarla daha etkin mücadele edilmesi akla gelen seçenekler arasında yeralmaktadır. Sonuçta birçok sektörde olduğu gibi Türkiye de futbol da AB sürecinden çok doğrudan etkilenecektir. Bu değişimin önceden bilincine varıp, gerekli ön hazırlığı yapan ve doğru rekabet stratejilerini oluşturan kulüpler bu süreçten kazançlı çıkacaktır. Bu süreçten kazançlı çıkacak bir diğer paydaş da futbol seyircisidir. Türkiye de futbol bu sayede daha zengin, daha zevkli ve daha renkli bir nitelik kazanacaktır. 14

17 bâ Farklı ligleri rekabet yoğunluğu açısından karşılaştırırken kullandığımız Herfindahl-Hirschman endeksi (HHI), mal ve hizmet piyasalarında yoğunlaşma oranının ölçülmesinde yaygın olarak kullanılan bir göstergedir. HHI, bir pazarda bulunan tüm firmaların pazar paylarının karelerinin toplanmasıyla elde edilir. Mesela, bir pazarda bulunan 3 firmanın herbiri sırasıyla bu pazarın yüzde 50, 30 ve 20 sine sahipse bu pazarda HHI=50²+30²+20²=3800 bulunur. HHI sıfıra yakın (hiçbir zaman sıfıra ulaşmaz) bir puan ile puan arasında bir değer alabilen bir endekstir. Sıfıra yakın bir HHI değeri, birbirine yakın pazar paylarına sahip yüzlerce firmanın rekabet ettiği bir sektörü gösterirken puanlık bir HHI endeksi tek bir firmanın faaliyette bulunduğu tekel durumunu göstermektedir. Genellikle satınalmalarda yada birleşmelerde pazarda hakim durum ortaya çıkabilir mi sorusuna cevap ararken kullanılan HHI nin 1000 in altındaki değerleri yoğunlaşmamış, arası değerleri orta yoğunlukta, 1800 ün üstündeki değerleri ise oldukça yoğunlaşmış bir pazarı göstermektedir. Çalışmamızda Herfindahl-Hirschman endeksini kullanabilmek için ise şöyle bir yol takip ettik. Belirli bir ligde belirli bir senede tüm takımların topladıkları puanları o pazarın büyüklüğü kabul edecek olursak, bu takımlardan birinin topladığı puanın ligde toplanan toplam puana bölünmesi ile elde edilen rakam, o takımın pazar payı olmaktadır. incelenen birçok pazarda, liglerde bulunan 18 yada 20 takım kadar firma bulunmaz. Farklı ligleri karşılaştırmak için yaptığımız ise, teorik olarak tüm takımların güçlerinin birbirine eşit olduğu, yani herhangi bir takımın rekabet gücünün diğerlerinden fazla olmadığı farazi bir durumda HHI ın kaç puan çıkacağını hesaplayarak, gerçek durumda ortaya çıkan puanla bu farazi puanı karşılaştırmaktır. Teorik olarak tüm takımların güçlerinin eşit olduğu bir ligde bir takımın oynadığı maçı kazanma olasılığı 0,5 tir. Dolayısıyla 18 takımın yer aldığı bir ligde toplam 34 maç yapan bir takım oynadığı maçların yarısını kazanacak, yarısını ise kaybedecektir. Sonuç olarak bu ligde ortaya çıkan tüm puanlar tüm takımlar tarafından eşit olarak paylaşılacaktır ve dolayısıyla her bir takım bu pazarın 1/18 ine (20 takımlı bir ligde ise 1/20 sine) sahip olacaktır. Teorik olarak rekabetin en üst seviyede olduğu böyle bir ligde HHI puanı, olacaktır (yirmi takımlı bir ligde ise değeri 500 olacaktır). Ligde yer alan tüm takımların pazar paylarının karelerini toplayarak o sezon için ligin HHI endeks puanını bulmuş oluruz. Farklı ligleri rekabet açısından karşılaştırırken yapılan, o lige ait HHI puanının dan ne kadar farklı olduğuna bakmaktır. shhi olarak adlandırılan bu sapma büyüdükçe, incelenen ligde rekabetin azaldığı yorumu yapılabilir. Aynı şekilde iki lig karşılaştırılırken shhi değeri küçük olan ligde daha yoğun bir rekabetin yaşandığı söylenebilir. Burada N, ligde mücadele eden takım sayısı, i ise takımının sezon sonunda sahip olduğu pazar payıdır. Bulunan bu endeks puanı, rekabet ekonomisinde genellikle ortaya çıkan arası puandan daha küçük olacaktır zira HHI tarafından 15

18 Tablo 6 da Avrupa ligleri ve Turkcell Süper Ligi nin karşılaştırması yer almaktadır. Analiz edilen 7 yılın ortalamalarına bakıldığında Fransa ve İspanya liglerinde rekabetin daha yüksek olduğu görülmektedir. Türkiye ise rekabet açısından sadece Hollanda liginden daha iyi bir durumda. Şekil 4 teki grafikler, çeşitli liglerde zaman içinde rekabetin ne şekilde geliştiğini göstermektedir. Özellikle son yıllarda liglerde yaşanan rekabette azalma dikkat çekicidir. Tablo 6: Avrupa liglerinde rekabet (HHI Sapmaları) Türkiye Hollanda Almanya İngiltere İtalya İspanya Fransa ,55 71,2 42,41 44,64 55,98 18,46 15, ,83 69,77 24,78 34,36 50,19 27,40 30, ,40 52,86 53,41 49,01 54,95 19,89 26, ,81 80,95 29,73 40,46 50,21 28,84 25, ,30 61,30 47,43 41,10 74,07 27,43 32, ,72 74,42 45,22 52,27 35,70 36,22 19, ,53 73,08 50,79 58,24 66,17 38,18 33,72 Ortalama 57,74 69,09 41,97 45,72 55,32 28,06 26,46 Şekil 4: Avrupa Liglerinde Rekabet (HHI Sapmaları) 16

19 h~óå~âä~ê Akşar, Tuğrul Dünya Kupasının Sosyo-Ekonomik Analizi, Temmuz ( Akşar, Tuğrul. I. Ülkemizde Naklen Yayın Gelirlerinin Dağıtım Modeli, Anadolu Üniversitesi Yunus Emre Kampüsü Spor Pazarlaması ve Sponsorluk Paneli için hazırlanan sunumdan alınmıştır, Nisan ( Gouget, Jean Jacques. Le Sport Professionnel apres l arret Bosman : une analyse économique internationale. Presse Universitaire de Limoges, Kasım Parkers, Rich; Austin Houlihan. Football Money League: Changing of the Guard, Deloitte, Şubat TBMM Sporda Şiddet, Şike ve Haksız Rekabet İddialarını Araştırma Komisyonu Raporu. Üçüncü Bölüm: Türk Sporunun Genel Problemleri, Söz konusu materyaller ile içeriğindeki bilgiler, Deloitte Türkiye tarafından sağlanmaktadır ve belirli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek amacını taşımaktadır. Buna uygun şekilde, bu materyallerdeki bilgilerin amacı, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmak değildir. Bilgileri kişisel finansal veya ticari kararlarınızda yegane temel olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Bu materyaller ile içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır ve Deloitte Türkiye, bunlarla ilgili sarih veya zımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. Yukarıdakileri sınırlamaksızın, Deloitte Türkiye, söz konusu materyal ve içeriğindeki bilgilerin hata içermediğine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvence vermemektedir. Deloitte Türkiye, satılabilirlik, mülkiyet, belirli bir amaca uygunluk, ihlale sebebiyet vermeme, uyumluluk, güvenlik ve doğruluk konularındaki garantiler de dahil olmak üzere her türlü zımni garantiden burada feragat etmektedir. Materyalleri ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluğu tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. Deloitte Türkiye, söz konusu kullanımdan dolayı, (ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) sözleşmeyle ilgili bir dava, kanunlar veya haksız fiilden doğan her türlü özel, dolaylı veya arızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz.

20 DRT Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. Sun Plaza Dereboyu Sok. No: Maslak, İstanbul Tel : 90 (212) Fax : 90 (212) Armada İş Merkezi A Blok Kat:7 No: , Söğütözü Tel : 90 (312) Fax : 90 (312) Deloitte, İsviçre mevzuatına göre kurulmuş olan Deloitte Touche Tohmatsu, üye firmaları ve bunların bağlı ortaklık ve iştiraklerini tek tek veya topluca tanımlar. Deloitte Touche Tohmatsu mükemmelliğe adanmış profesyonel hizmetler sunmayı hedefleyen üye firmalardan oluşan bir organizasyondur. Müşteri memnuniyetine odaklı profesyonel hizmetler yaklaşık 140 ülkede global bir strateji ile yerel olarak sunulmaktadır. Üye firmalarımız ve iştirakleri, denetim, vergi, danışmanlık ve kurumsal finansman alanlarında, 135,000 çalışanın oluşturduğu büyük bilgi birikimi ve tecrübeye sürekli erişim olanağı içerisinde, ilgili profesyonel hizmetleri sunmaktadırlar. Müşterilerimiz arasında dünyanın en büyük şirketlerinin yüzde 80'inden fazlası, bir çok büyük ulusal kuruluş, devlet kuruluşları, yerel şirketler ve hızlı büyüyen global firmalar yer almaktadır. Sunduğumuz hizmetler, İsviçre'de kurulu Deloitte Touche Tohmatsu tarafından değil, üye firmalar, bağlı ortaklıklar ve iştirakleri tarafından sunulmaktadır. Yasal veya diğer nedenlerle, bazı üye firmalar, söz konusu profesyonel hizmetlerin tamamını aynı anda sunamayabilirler. Deloitte Touche Tohmatsu, İsviçre mevzuatına göre kurulmuş bir firma olup, Deloitte Touche Tohmatsu ya da üye firmalar diğer üye firmaların eylem ve yükümlülüklerinden sorumlu tutulamaz. Her bir üye firma, Deloitte, "Deloitte & Touche", "Deloitte Touche Tohmatsu" ve benzeri isimler altında faaliyet gösteren ayrı ve bağımsız birer tüzel kişiliktir Deloitte Türkiye. Her hakkı saklıdır.

T.C. BAŞBAKANLIK Sermaye Piyasası Kurulu Ortaklıklar Finansmanı Dairesi Başkanlığı

T.C. BAŞBAKANLIK Sermaye Piyasası Kurulu Ortaklıklar Finansmanı Dairesi Başkanlığı Tarih : 25/12/2012 T.C. BAŞBAKANLIK Sermaye Piyasası Kurulu Ortaklıklar Finansmanı Dairesi Başkanlığı İlgi : 12/12/2012 tarih ve B.02.6.SPK.0.13.00.115.02-2687/11708 sayılı yazınız. İlgide kayıtlı yazınızda

Detaylı

FUTBOL ENDÜSTRİSİNDE SPORTİF BAŞARI İLE FİNANSAL PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI

FUTBOL ENDÜSTRİSİNDE SPORTİF BAŞARI İLE FİNANSAL PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI FUTBOL ENDÜSTRİSİNDE SPORTİF BAŞARI İLE FİNANSAL PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI FUTBOL ENDÜSTRİSİ Futbol endüstrisi; Futbol oyununun üretim faktörleri kullanılarak nihai

Detaylı

Dr. İbrahim Emre BAYAMLIOĞLU. Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi. Eser Sahibi Hakları ve Rekabet Politikası Ekseninde.

Dr. İbrahim Emre BAYAMLIOĞLU. Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi. Eser Sahibi Hakları ve Rekabet Politikası Ekseninde. Dr. İbrahim Emre BAYAMLIOĞLU Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Eser Sahibi Hakları ve Rekabet Politikası Ekseninde Spor Yayınları İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...VII KISALTMALAR LİSTESİ...XIII KARARLAR

Detaylı

Beşiktaş Teknik. Taksitle gitti

Beşiktaş Teknik. Taksitle gitti 28 MAYIS 2013 Taksitle gitti Beşiktaş Teknik Direktörü Samet Aybaba'nın ayrılması ile igili yapılan açıklamada şu sözlere yer verildi: "Şirketimiz ile Samet Aybaba arasındaki 28.06.2012 tescil ve başlangıç

Detaylı

TÜRKİYE GOLF FEDERASYONU 2009-2010 YILLARI FAALİYET RAPORU

TÜRKİYE GOLF FEDERASYONU 2009-2010 YILLARI FAALİYET RAPORU TÜRKİYE GOLF FEDERASYONU 2009-2010 YILLARI FAALİYET RAPORU Türkiye Golf Federasyonu nun 2009-10 yılları faaliyet raporu aşağıda bilgilerinize sunulmuştur. ULUSAL SPORTİF FAALİYETLER 2009 Yılı Faaliyetleri

Detaylı

SPOR ARTIK TAM ANLAMIYLA BIR SHOW BUSINESS

SPOR ARTIK TAM ANLAMIYLA BIR SHOW BUSINESS SPOR ARTIK TAM ANLAMIYLA BIR SHOW BUSINESS Sporun Endüstriyelleşmesi Ø 1980 LI YILLARIN IKINCI YARISINDAN ITIBAREN SPORUN ENDÜSTRILEŞMESIYLE BIRLIKTE, FUTBOL VE DIĞER SPOR DALLARININ GELIR KALEMLERINDE

Detaylı

Müsabaka mevsiminin 20 Haziran 2013 ile 31 Mayıs 2014 olarak tespitine, zorunlu nedenlerle bu sürelerin değiştirilebilmesine,

Müsabaka mevsiminin 20 Haziran 2013 ile 31 Mayıs 2014 olarak tespitine, zorunlu nedenlerle bu sürelerin değiştirilebilmesine, 2013-2014 FUTBOL SEZONU İLAN EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 2013-2014 futbol sezonunda uygulanmak ve 1. Transfer ve Tescil dönemi başlangıcından itibaren geçerli olmak üzere Türkiye Futbol Federasyonu Yönetim

Detaylı

2015 2016 SEZONU SPOR TOTO SÜPER LİG FUTBOLCU UYGUNLUĞU

2015 2016 SEZONU SPOR TOTO SÜPER LİG FUTBOLCU UYGUNLUĞU 2015 2016 SEZONU SPOR TOTO SÜPER LİG FUTBOLCU UYGUNLUĞU MADDE 1 GENEL HÜKÜMLER : 2015 2016 Futbol Sezonu Birinci Transfer ve Tescil Döneminden itibaren başlamak ve 4 sezon uygulanmak üzere aşağıdaki kararları

Detaylı

Müsabaka mevsiminin 20 Haziran 2016 ile 31 Mayıs 2017 olarak tespitine, zorunlu nedenlerle bu sürelerin değiştirilebilmesine,

Müsabaka mevsiminin 20 Haziran 2016 ile 31 Mayıs 2017 olarak tespitine, zorunlu nedenlerle bu sürelerin değiştirilebilmesine, 2016-2017 FUTBOL SEZONU İLAN EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 2016-2017 futbol sezonunda uygulanmak ve Birinci Transfer ve Tescil dönemi başlangıcından itibaren geçerli olmak üzere Türkiye Futbol Federasyonu

Detaylı

AVRUPA FUTBOLU VE SPONSORLUK

AVRUPA FUTBOLU VE SPONSORLUK HACI DEDE HAKAN KARAGÖZ Araştırma Raporu Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü KONYA Mayıs, 06 www.kto.org.tr İÇİNDEKİLER. FUTBOL.... FUTBOLUN YÖNETİMİ... 3. DÜNYA KUPASINDA AVRUPA... 4. İNGİLİZ LİGİ

Detaylı

II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI

II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI Türk mali sektörü 27 yılının ilk altı ayında büyümesini sürdürmüştür. Bu dönemde bankacılık sektörüne yabancı yatırımcı ilgisi de devam etmiştir. Grafik II.1. Mali Sektörün

Detaylı

Sentez Araştırma Verileri

Sentez Araştırma Verileri Eğitim, Görsel-İşitsel & Kültür Yürütme Ajansı Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü Yaşam Boyu Öğrenim Programı İnternet Üzerinden Kişisel İşgücünü Geliştirin Leonardo da Vinci LLP (Yaşamboyu Öğrenim Programı)

Detaylı

CİRO VE KARLAR AZALMIŞ, İHRACAT ARTMIŞTIR. Erol İyibozkurt Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. ÖğretimÜyesi

CİRO VE KARLAR AZALMIŞ, İHRACAT ARTMIŞTIR. Erol İyibozkurt Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. ÖğretimÜyesi CİRO VE KARLAR AZALMIŞ, İHRACAT ARTMIŞTIR Erol İyibozkurt Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. ÖğretimÜyesi Bursa Ticaret ve Sanayi Odası 1997 yılında başlattığı 500 Büyük Firma Araştırmasını 2001 yılında 250

Detaylı

2010-2011 Sezonu İlan Edilmesi Gereken Hususlar

2010-2011 Sezonu İlan Edilmesi Gereken Hususlar 2010-2011 Sezonu İlan Edilmesi Gereken Hususlar 2010-2011 futbol sezonunda uygulanmak ve I. Transfer ve Tescil dönemi başlangıcından itibaren geçerli olmak üzere Türkiye Futbol Federasyonu Yönetim Kurulu

Detaylı

TÜRKİYE BUZ HOKEYİ FEDERASYONU

TÜRKİYE BUZ HOKEYİ FEDERASYONU TANIMLAR Bu Statüde geçen; TBHF : Türkiye Buz Hokeyi Federasyonunu, GMT : Genel Müsabaka Talimatını, Gençler Ligi : 2015-2016 Sezonu Genç Erkekler Ligini, ifade eder. ESAS HÜKÜMLER 1. TBHF Gençler Ligi

Detaylı

Finansal Başarı Karşılaştırması 2010-2013

Finansal Başarı Karşılaştırması 2010-2013 Finansal Başarı Karşılaştırması 2010-2013 Çalışmanın Amacı ve Kapsamı Son yıllarda futbol ekonomisinin yükseliş göstermesi, ülkemizdeki en büyük 4 kulübün piyasa değerlerinin 2 milyar TL ye ulaşması ile

Detaylı

TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ

TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ Türkiye de perakende sektörü, 300 milyar dolara ulaşan büyüklüğü, 365 bin mağaza sayısı ve 2009-2013 yılları arasında yıllık bileşik %7 büyüme ile öne çıkan sektörler

Detaylı

2013 2014 SEZONU ZİRAAT TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ

2013 2014 SEZONU ZİRAAT TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ 2013 2014 SEZONU ZİRAAT TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ MADDE 1 KUPANIN OLUŞUMU ve KATILIM ŞARTLARI (1) TFF nin ulusal düzeyde düzenlediği kupanın ismi Türkiye Kupası dır. Türkiye Kupası nın isimlendirme

Detaylı

2014 2015 SEZONU TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ

2014 2015 SEZONU TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ 2014 2015 SEZONU TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ MADDE 1 KUPANIN OLUŞUMU ve KATILIM ŞARTLARI (1) TFF nin ulusal düzeyde düzenlediği kupanın ismi Türkiye Kupası dır. Türkiye Kupası nın isimlendirme

Detaylı

Aralık 2014. Tekstil ve Hammaddeleri Sektörü 2014 Ocak-Kasım Dönemi İhracat Bilgi Notu. Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği

Aralık 2014. Tekstil ve Hammaddeleri Sektörü 2014 Ocak-Kasım Dönemi İhracat Bilgi Notu. Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği Aralık 2014 Tekstil ve Hammaddeleri Sektörü 2014 Ocak-Kasım Dönemi İhracat Bilgi Notu Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği 12/2014 TEKSTİL VE HAMMADDELERİ SEKTÖRÜ 2014 YILI KASIM AYI İHRACAT

Detaylı

ÖZEL DURUM AÇIKLAMALARI

ÖZEL DURUM AÇIKLAMALARI BEŞĐKTAŞ FUTBOL YATIRIMLARI SANAYĐ VE TĐCARET ANONĐM ŞĐRKETĐ ÖZEL DURUM AÇIKLAMALARI 2011-2012 10.08.2011 17:26:05 : Carlos Carvalhal ile anlaşma sağlanmıştır. 02.08.2011 tarihli özel durum açıklamamıza

Detaylı

Futbol yeşil sahadan yarış pistlerine iniyor!

Futbol yeşil sahadan yarış pistlerine iniyor! Futbol yeşil sahadan yarış pistlerine iniyor! Vizyon Türkiye de ilk defa tüm Süper Lig futbol kulüplerini ayný sportif rekabet ortamýnda bir araya getirmek Otolig: Bir Yarıştan Fazlasý Otolig, Türkiye

Detaylı

Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu

Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu AMATÖR YERLİ FUTBOLCU TESCİL VE TRANSFER TALİMATI OCAK 2015 AMATÖR YERLİ FUTBOLCU TESCİL ve TRANSFER TALİMATI I. GENEL HÜKÜMLER MADDE 1: AMAÇ Bu Talimat, Kıbrıs Türk Futbol

Detaylı

TÜRK TELEKOM GRUBU 2012 YILSONU FİNANSAL SONUÇLARINI AÇIKLADI

TÜRK TELEKOM GRUBU 2012 YILSONU FİNANSAL SONUÇLARINI AÇIKLADI TÜRK TELEKOM GRUBU 2012 YILSONU FİNANSAL SONUÇLARINI AÇIKLADI Basın Bülteni 6 Şubat 2013 Güçlü Büyüme ve Karlılık 2012 de Devam Etti Türkiye nin öncü iletişim ve yakınsama teknolojileri grubu Türk Telekom,

Detaylı

I- PROFESYONEL FUTBOLCULARIN STATÜSÜ VE TRANSFERLERİ TALİMATI NA GÖRE TESPİT EDİLMESİ GEREKEN YETİŞTİRME TAZMİNATI HESAPLAMA KRİTERLERİ ;

I- PROFESYONEL FUTBOLCULARIN STATÜSÜ VE TRANSFERLERİ TALİMATI NA GÖRE TESPİT EDİLMESİ GEREKEN YETİŞTİRME TAZMİNATI HESAPLAMA KRİTERLERİ ; 2009 2010 Futbol Sezonunda Uygulanmak ve 1. transfer ve tescil dönemi başlangıcından itibaren geçerli olmak üzere; Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı, Futbol Müsabaka Talimatı ve

Detaylı

TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN. (Resmi Gazete ile yayımı: 4.12.

TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN. (Resmi Gazete ile yayımı: 4.12. 147 TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN (Resmi Gazete ile yayımı: 4.12.2007 Sayı: 26720) Kanun No Kabul Tarihi MADDE 1-17/6/1992 tarihli ve

Detaylı

Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması

Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması Gazi Erçel Başkan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 1 Nisan 1998 Ankara I. Giriş Ocak ayı başında

Detaylı

HENTBOLDA HEDEF YIL 2020

HENTBOLDA HEDEF YIL 2020 HENTBOLDA HEDEF YIL 2020 Ülkemiz hentbolu için yapılan çalışmalar sonucunda 1980-1995 yılları arasında tüm ülke tarafından tanınmış ve tercih edilen bir spor branşı haline gelmiş ve Türk hentbolu o yıllar

Detaylı

Finansal Başarı Karşılaştırması 2013/6-2015/6

Finansal Başarı Karşılaştırması 2013/6-2015/6 Finansal Başarı Karşılaştırması 2013/6-2015/6 Çalışmanın Amacı ve Kapsamı Futbol, Türkiye'de ve dünyada her geçen gün giderek büyürken beraberinde yeni sektörler yaratan devasa bir ekonomik yapı haline

Detaylı

Dünya Kupası Futbol Organizasyon Teklifi. Fayda-Maliyet Analizi & ilgili analiz yöntemleri Birgit ten Cate & Dirk Roelofsen

Dünya Kupası Futbol Organizasyon Teklifi. Fayda-Maliyet Analizi & ilgili analiz yöntemleri Birgit ten Cate & Dirk Roelofsen Dünya Kupası Futbol Organizasyon Teklifi Fayda-Maliyet Analizi & ilgili analiz yöntemleri Birgit ten Cate & Dirk Roelofsen Karar Alma Süreci 2007 Hollanda Başbakanı Dünya Kupası Futbol Turnuvası düzenlemek

Detaylı

11 günlük izindeler. ardından Antalya'da kampa gidecek. haftada Kayserispor'la

11 günlük izindeler. ardından Antalya'da kampa gidecek. haftada Kayserispor'la 11 günlük izindeler Beşiktaş Futbol Takımı, dün oynadığı Kayserispor maçının ardından 11 günlük izne çıktı. Beşiktaş, ikinci yarı hazırlıklarına 2 Ocak 2013 saat 18.00'- da yapacağı antrenmanla başlayacak.

Detaylı

Bölüm 5 ARZ VE TALEP UYGULAMALARI

Bölüm 5 ARZ VE TALEP UYGULAMALARI Bölüm 5 ARZ VE TALEP UYGULAMALARI Neler Öğreneceğiz? Hükümet Müdahalelerinin denge Oluşumlarına Etkileri Fiyat Kontrolleri Taban ve Tavan Fiyat Uygulamaları Asgari Ücret Politikası Tarımsal Destekleme

Detaylı

01.09.2012-31.08.2013 tarihleri arasında geçerli olan 2012-2013 sezonu lisans ücretleri aşağıdaki gibidir:

01.09.2012-31.08.2013 tarihleri arasında geçerli olan 2012-2013 sezonu lisans ücretleri aşağıdaki gibidir: Lisans Başvuru Formu 01.09.2012 31.08.2013 tarihleri arasında geçerli olan 2012 2013 sezonu lisans ücretleri aşağıdaki gibidir: YENİ LİSANSLAR : Öğrenci Lisansı (25 yaş ve altı) = 5 TL Normal Lisans =

Detaylı

SWOT Analizi. XX Spor kulübünde ÖRNEK SWOT ANALİZİ. RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ Nİ

SWOT Analizi. XX Spor kulübünde ÖRNEK SWOT ANALİZİ. RİSK YÖNETİMİ ve DEĞERLENDİRİLMESİ Nİ XX Spor kulübünde ÖRNEK SWOT ANALİZİ 1 SWOT analizi, XX kulübünün hem kendi iç durum değerlendirmesine, hem de kendi dışındaki rakiplerin durumlarının analiz edilmesine imkan sağlamaktadır. XX kulübü için

Detaylı

GÜNLÜK INTERNET GAZETENİZ...

GÜNLÜK INTERNET GAZETENİZ... Yarışa girdiler F.BAHÇE ve Beşiktaş'ın Hugo Viana savaşı! Türkiye'- nin iki dev kulübü Portekizli oyuncu için birbirleriyle yarışıyor.fenerbahçe ve Beşiktaş Braga'da forma giyen Hugo Viana için karşı karşıyalar.

Detaylı

Ekonomi bir bilim dalı olarak, kaynakların sınırlı, buna karşılık insanoğlunun ihtiyaçlarının sınırsız olması nedeniyle, çeşitli sorulara yanıt

Ekonomi bir bilim dalı olarak, kaynakların sınırlı, buna karşılık insanoğlunun ihtiyaçlarının sınırsız olması nedeniyle, çeşitli sorulara yanıt Ekonomi bir bilim dalı olarak, kaynakların sınırlı, buna karşılık insanoğlunun ihtiyaçlarının sınırsız olması nedeniyle, çeşitli sorulara yanıt arayan bir bilim dalı olarak ortaya çıkmış ve gelişme göstermiştir.

Detaylı

SEZONU ZİRAAT TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ

SEZONU ZİRAAT TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ 2018 2019 SEZONU ZİRAAT TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ MADDE 1 KUPANIN OLUŞUMU ve KATILIM ŞARTLARI (1) TFF nin ulusal düzeyde düzenlediği kupanın ismi Ziraat Türkiye Kupası dır. Türkiye Kupası nın

Detaylı

2015 Yıldız Kızlar Türkiye Şampiyonası Genel Esasları

2015 Yıldız Kızlar Türkiye Şampiyonası Genel Esasları 2015 Yıldız Kızlar Türkiye Şampiyonası Genel Esasları * 2015 Yıldız Kızlar Türkiye Şampiyonası müsabakalarında, 01.01.2000 ile 31.12.2002 tarihleri arasında doğmuş(bu tarihler dahil) olan lisanslı futbolcular

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYI İHRACAT PERFORMANSI

HALI SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYI İHRACAT PERFORMANSI 2015 HALI SEKTÖRÜ Şubat Ayı İhracat Bilgi Notu Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği 03/2015 Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2015 ŞUBAT AYI İHRACAT PERFORMANSI Ülkemizin halı ihracatı 2014 yılını %

Detaylı

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU SEZONU U21 BÖLGESEL 1'inci LİG STATÜSÜ

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU SEZONU U21 BÖLGESEL 1'inci LİG STATÜSÜ KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU 2017-2018 SEZONU U21 BÖLGESEL 1'inci LİG STATÜSÜ Madde 1 - Amaç ve Kapsam: Bu statü; 1'inci Lig ve BTM grubunda tescilli futbol takımlarında bulunan kulüplerin A takım kategorisinin

Detaylı

Türkiye de Yabancı Bankalar *

Türkiye de Yabancı Bankalar * Bankacılar Dergisi, Sayı 52, 2005 Türkiye de Yabancı Bankalar * I. Giriş: Uluslararası bankacılık faaliyetleri, geçen yüzyılın ikinci yarısından itibaren uluslararası ticaret akımlarının ve doğrudan yabancı

Detaylı

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU SEZONU U21 SÜPER LİG STATÜSÜ

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU SEZONU U21 SÜPER LİG STATÜSÜ KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU 2018-2019 SEZONU U21 SÜPER LİG STATÜSÜ Madde 1 - Amaç ve Kapsam: Bu statü; Süper Lig grubunda tescilli futbol takımlarında bulunan kulüplerin A takım kategorisinin bir alt-kategorisi

Detaylı

WADA 2014 TEST RAKAMLARI RAPORU (I)

WADA 2014 TEST RAKAMLARI RAPORU (I) WADA 2014 TEST RAKAMLARI RAPORU (I) 1-) WADA 2014 TEST RAKAMLARI RAPORU NE ANLATMAKTADIR? WADA 2014 TEST RAKAMLARI RAPORU, Laboratuvarlar Raporu ( 15 sayfa), Spor Dalları Raporu (47 sayfa), Test Yapan

Detaylı

TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş. 2009 YIL SONU FİNANSAL SONUÇLARINI AÇIKLADI

TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş. 2009 YIL SONU FİNANSAL SONUÇLARINI AÇIKLADI TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş. 2009 YIL SONU FİNANSAL SONUÇLARINI AÇIKLADI Basın Bülteni 12 Şubat 2010 2009 da Net Kâr %5 arttı Türkiye nin öncü iletişim ve yakınsama teknolojisi şirketi Türk Telekom 2009

Detaylı

TÜRKİYE DE ATÇILIĞIN DESTEKLENMESİ. Erdal Celal SUMAYTAOĞLU Yüksek Komiserler Kurulu Başkan Yardımcısı 20 Temmuz 2012

TÜRKİYE DE ATÇILIĞIN DESTEKLENMESİ. Erdal Celal SUMAYTAOĞLU Yüksek Komiserler Kurulu Başkan Yardımcısı 20 Temmuz 2012 TÜRKİYE DE ATÇILIĞIN DESTEKLENMESİ Erdal Celal SUMAYTAOĞLU Yüksek Komiserler Kurulu Başkan Yardımcısı 20 Temmuz 2012 1 I. TÜRKİYE DE ATÇILIK ve AT YARIŞLARI POTANSİYELİ 2 TÜRKİYE; TÜRKİYE DE ATÇILIK SEKTÖRÜ

Detaylı

(Resmi Gazete ile yayımı: Sayı:24026)

(Resmi Gazete ile yayımı: Sayı:24026) -2135- TÜRKİYE FUTBOL FEDERASYONU KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN (Resmi Gazete ile yayımı: 20.4.2000 Sayı:24026) Kanun No Kabul Tarihi MADDE 1. - 17.6.1992 tarihli

Detaylı

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Temmuz 2013, No: 65

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Temmuz 2013, No: 65 EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Temmuz 2013, No: 65 i Bu sayıda; Mayıs ayı Sanayi Üretim Verisi, TCMB nin Dövize Müdahaleleri değerlendirilmiştir. i 1 Sanayi Üretimi Umut Vermiyor Mayıs

Detaylı

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU SEZONU U21 BÖLGESEL 1'inci LİG STATÜSÜ

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU SEZONU U21 BÖLGESEL 1'inci LİG STATÜSÜ KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU 2017-2018 SEZONU U21 BÖLGESEL 1'inci LİG STATÜSÜ Madde 1 - Amaç ve Kapsam: Bu statü; 1'inci Lig ve BTM grubunda tescilli futbol takımlarında bulunan kulüplerin A takım kategorisinin

Detaylı

TFF ULUSLARARASI ETKİNLİKLER YARATICI AJANS İHALESİ

TFF ULUSLARARASI ETKİNLİKLER YARATICI AJANS İHALESİ Ünitesi : Satın Alma Müdürlüğü 19.03.2013 Sayı : 2013/6284 Konu : TFF Uluslararası Etkinlikler Bütünleşik Pazarlama İletişim Ajans İhalesi Son Başvuru tarihi: 26 Mart 2013 Salı Günü Saat 15.00 TFF Tarafından

Detaylı

Ayrıntıları da açıklandı

Ayrıntıları da açıklandı Ayrıntıları da açıklandı Beşiktaş Futbol Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş.'den KAP'a gönderilen açıklamada Slaven Bilic'in Beşiktaş Futbol Takımı'nın teknik direktörlüğü görevine getirildiği bildirildi.

Detaylı

ÖZEL MÜSABAKA VE TURNUVA TALĐMATI ĐÇĐNDEKĐLER

ÖZEL MÜSABAKA VE TURNUVA TALĐMATI ĐÇĐNDEKĐLER ÖZEL MÜSABAKA VE TURNUVA TALĐMATI ĐÇĐNDEKĐLER I. GENEL HÜKÜMLER.2 MADDE 1 AMAÇ...2 MADDE 2 TANIMLAR..2 II. UYULMASI GEREKEN KURALLAR...2 MADDE 3 TARĐHLER...2 MADDE 4 BAŞVURU 3 MADDE 5 TFF ONAYI..3 MADDE

Detaylı

BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ ELEKTRİKLİ MAKİNE VE CİHAZLARIN İMALATI Hazırlayan Birgül OĞUZOĞLU Kıdemli Uzman 540 1. SEKTÖRÜN TANIMI Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı

Detaylı

SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI

SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI EK-18 SAĞLIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI Türk sağlık sisteminin temel özelliklerinden biri, gerek hizmet sunumu, gerekse finansmanı açısından farklı rejimlerden oluşmuş olmasıdır. Sağlık hizmetleri bir yandan

Detaylı

En zor 2. spor dalı: Sutopu

En zor 2. spor dalı: Sutopu En zor 2. spor dalı: Sutopu Sutopu sporunun bilimsel olarak toplanan verilere göre dünya genelinde Buz Hokeyi nden sonra en zor spor dalı olarak 2. sırada yer aldığını belirten Türkiye Sutopu Federasyonu

Detaylı

Temsilcisi: Dr. Kemal Tahir SU Turan Güneş Bulvarı 100/20 Yıldız Ankara D. İLGİLİ TARAF: Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık

Temsilcisi: Dr. Kemal Tahir SU Turan Güneş Bulvarı 100/20 Yıldız Ankara D. İLGİLİ TARAF: Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI Dosya Sayısı : 2014-2-9 (Menfi Tespit/Muafiyet) Karar Sayısı : 14-29/612-265 Karar Tarihi : 20.08.2014 A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER Başkan : Prof. Dr.

Detaylı

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU SEZONU KIBRIS KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU SEZONU KIBRIS KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU 2013 2014 SEZONU KIBRIS KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ MADDE 1 KUPANIN OLUŞUMU ve KATILIM ŞARTLARI (1) Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu (KTFF) nun ulusal düzeyde düzenlediği kupanın

Detaylı

SEZONU TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ

SEZONU TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ 2017 2018 SEZONU TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ MADDE 1 KUPANIN OLUŞUMU ve KATILIM ŞARTLARI (1) TFF nin ulusal düzeyde düzenlediği kupanın ismi Türkiye Kupası dır. Türkiye Kupası nın isimlendirme

Detaylı

Endi eli yimserlik Kamuoyu Beklentilerinde Pozitif Trend Devam Ediyor Genel Seçim Sürecine AKP Önde Giriyor, CHP Takipte de Bahar Havasý Türkiye nin LoveMarklarý Arçelik-Adidas-Nokia-LCWaikiki-Beko Türkiye

Detaylı

TFF ULUSLARARASI ETKİNLİKLER YARATICI AJANS İHALESİ

TFF ULUSLARARASI ETKİNLİKLER YARATICI AJANS İHALESİ Ünitesi : Satın Alma Müdürlüğü Sayı : 2011/22381 Konu : TFF Uluslar arası Etkinlikler Yaratıcı Ajans İhalesi Son Başvuru tarihi: 21 Ekim 2011 Cuma günü Saat 15.00 TFF Tarafından aşağıdaki konularda hizmet

Detaylı

ISLAMIC FINANCE NEWS ROADSHOW 2013-TURKEY

ISLAMIC FINANCE NEWS ROADSHOW 2013-TURKEY ISLAMIC FINANCE NEWS ROADSHOW 2013-TURKEY 3 EYLÜL 2013 DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Değerli konuklar, yurtdışından gelen değerli misafirlerimiz, finans sektörünün kıymetli

Detaylı

Türkiye Elektrik Piyasası na Genel Bir Bakış

Türkiye Elektrik Piyasası na Genel Bir Bakış Türkiye Elektrik Piyasası na Genel Bir Bakış Gelişmekte olan ülkemizde hızlı nüfus artışı sonucu ortaya çıkan kentleşme ve sanayileşme elektrik enerjisine olan talebin yıllık ortalama 6-9% oranında artması

Detaylı

Finansal Başarı Karşılaştırması 2014/9-2016/9

Finansal Başarı Karşılaştırması 2014/9-2016/9 Finansal Başarı Karşılaştırması 2014/9-2016/9 Çalışmanın Amacı ve Kapsamı Futbol, Türkiye'de ve dünyada her geçen gün giderek büyürken beraberinde yeni sektörler yaratan devasa bir ekonomik yapı haline

Detaylı

Türkiye: Verimlilik ve Büyüme Atılımının Gerçekleştirilmesi

Türkiye: Verimlilik ve Büyüme Atılımının Gerçekleştirilmesi : Verimlilik ve Büyüme Atılımının Gerçekleştirilmesi 1 ANA BULGULAR Ekonomik atılım ile Kişi başına düşen GSYİH 2015 e kadar iki katına çıkarılabilecektir 6 milyon yeni istihdam olanağı yaratılabilecektir

Detaylı

NATIONAL COLLEGIATE ATHLETICS ASSOCIATION

NATIONAL COLLEGIATE ATHLETICS ASSOCIATION NCAA SHOWCASE NATIONAL COLLEGIATE ATHLETICS ASSOCIATION NCAA, (National Collegiate Athletics Association) Amerikan Kolej Sporları Kurumu anlamına gelmektedir. Sadece basketbol değil, tüm spor dallarında

Detaylı

Sektör eşleştirmeleri

Sektör eşleştirmeleri Sektör eşleştirmeleri Çek Cumhuriyeti ve Türkiye Avrupa Futbol Şampiyonası 2016 Sektör: Makina / Mühendislik Maça ilişkin ön inceleme 3:3 * Sektöre yönelik Atradius un alacak risk ve iş performansı değerlendirmesinde

Detaylı

SEZONU İSTANBUL LİGLERİ STATÜSÜ

SEZONU İSTANBUL LİGLERİ STATÜSÜ 2017 2018 SEZONU İSTANBUL LİGLERİ STATÜSÜ İstanbul Mahalli Lig maçları 2017 2018 Sezonu aşağıdaki statüler doğrultusunda uygulanacaktır. AA U16 ERKEKLER LİGİ AA U16 Erkekler Ligi 20 takım ile oynanır.

Detaylı

TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ

TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ TÜRKİYE KUPASI MÜSABAKALARI STATÜSÜ MADDE 1- KUPANIN OLUŞUMU ve KATILIM ŞARTLARI (1) TFF nin ulusal düzeyde oynattığı profesyonel lig müsabakalarından sonraki kupa müsabakalarının ismi Türkiye Kupası dır.

Detaylı

2007-2008 FUTBOL SEZONUNDA LİSANS TÜRLERİNE GÖRE LİSANS İŞLEMLERİNİN YAPILABİLMESİ İÇİN FUTBOL FEDERASYONUNA İBRAZ EDİLMESİ GEREKEN EVRAKLAR

2007-2008 FUTBOL SEZONUNDA LİSANS TÜRLERİNE GÖRE LİSANS İŞLEMLERİNİN YAPILABİLMESİ İÇİN FUTBOL FEDERASYONUNA İBRAZ EDİLMESİ GEREKEN EVRAKLAR 2007-2008 FUTBOL SEZONUNDA LİSANS TÜRLERİNE GÖRE LİSANS İŞLEMLERİNİN YAPILABİLMESİ İÇİN FUTBOL FEDERASYONUNA İBRAZ EDİLMESİ GEREKEN EVRAKLAR 1- SÖZLEŞMESİ DEVAM EDEN PROFESYONEL FUTBOLCULARIN VİZE İŞLEMİ

Detaylı

TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SPORLARI FEDERASYONU SALON FUTBOLU DEPLASMANLI LİG ÜNİLİG MÜSABAKA TALİMATI

TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SPORLARI FEDERASYONU SALON FUTBOLU DEPLASMANLI LİG ÜNİLİG MÜSABAKA TALİMATI TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SPORLARI FEDERASYONU SALON FUTBOLU DEPLASMANLI LİG ÜNİLİG MÜSABAKA TALİMATI Madde 1. Amaç ve Kapsam Bu Talimat, Türkiye Üniversite Sporları Federasyonu tarafından düzenlenecek olan Salon

Detaylı

TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SPORLARI FEDERASYONU RAGBİ DEPLASMANLI LİG MÜSABAKA TALİMATI

TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SPORLARI FEDERASYONU RAGBİ DEPLASMANLI LİG MÜSABAKA TALİMATI TÜRKİYE ÜNİVERSİTE SPORLARI FEDERASYONU RAGBİ DEPLASMANLI LİG MÜSABAKA TALİMATI Madde 1. Amaç ve Kapsam Bu Talimat, Türkiye Üniversite Sporları Federasyonu tarafından düzenlenecek olan Ragbi Deplasmanlı

Detaylı

8.0 PLANLAMA UYGULAMA ARAÇLARI

8.0 PLANLAMA UYGULAMA ARAÇLARI 8.0 PLANLAMA UYGULAMA ARAÇLARI 8.1 EKONOMİK VE MALİ YÖNLER 364 8.1 EKONOMİK VE MALİ YÖNLER 8.1 EKONOMİK VE MALİ YÖNLER 365 8.1 EKONOMİK VE MALİ YÖNLER 8.1.1 Giriş Kent gelişiminin planlaması farklı ülkelerde

Detaylı

TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr

TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr TİSK AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ- MART 2016 (SAYI: 85) GENEL DEĞERLENDİRME 31.03.2016 Ekonomi ve İşgücü Piyasası Reformlarına Öncelik Verilmeli Gelişmiş ülkelerin çoğunda ve yükselen ekonomilerde büyüme sorunu

Detaylı

MAKİNE VE TEÇHİZATI HARİÇ; METAL EŞYA SANAYİİ Hazırlayan Mustafa TOSUN Kıdemli Uzman 450 1. SEKTÖRÜN TANIMI Makine ve teçhizatı hariç; metal eşya sanayii, ISIC Revize 3 sınıflandırmasına göre, imalat sanayii

Detaylı

ARAŞTIRMA NEDEN YAPILDI?

ARAŞTIRMA NEDEN YAPILDI? ARAŞTIRMA NEDEN YAPILDI? mız; içinde belediyelerin de olduğu Genel Hizmetler İşkolunun en eski, en etkili sendikasıdır. l anlayışımız işkolunun, daha doğru ifadeyle işçi sınıfının, bütün sorunlarıyla ilgilenmemizi

Detaylı

SEZONU İSTANBUL LİGLERİ STATÜSÜ

SEZONU İSTANBUL LİGLERİ STATÜSÜ 2016 2017 SEZONU İSTANBUL LİGLERİ STATÜSÜ İstanbul Mahalli Lig maçları 2016 2017 Sezonu AA Ligi U18 U16 U14 kategorilerinde aşağıdaki statü uygulanacaktır. AA U18 ERKEKLER LİGİ AA U18 Erkekler Ligi 20

Detaylı

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI SAYIN ÖMER DİNÇER İÇİN DEMOKRATİK VATANDAŞLIK VE İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ PROJESİNİN AÇILIŞ KONFERANSI KONUŞMA METNİ TASLAĞI

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI SAYIN ÖMER DİNÇER İÇİN DEMOKRATİK VATANDAŞLIK VE İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ PROJESİNİN AÇILIŞ KONFERANSI KONUŞMA METNİ TASLAĞI MİLLÎ EĞİTİM BAKANI SAYIN ÖMER DİNÇER İÇİN DEMOKRATİK VATANDAŞLIK VE İNSAN HAKLARI EĞİTİMİ PROJESİNİN AÇILIŞ KONFERANSI KONUŞMA METNİ TASLAĞI Sayın Katılımcılar, değerli basın mensupları Avrupa Konseyi

Detaylı

Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu

Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu Bayanlar Ligi Statüsü (23 Mart 2011 tarih ve 95/2010-2011 sayılı Yönetim Kurulu genelgesiyle düzenlenmiştir.) Madde 1 - Amaç ve Kapsam: 2010 2011 Futbol Sezonu Bayanlar Ligi

Detaylı

BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ

BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BANKACILIK SEKTÖRÜ YÖNETİCİ KESİMİ BEKLENTİ ANKETİ BİLGİ YÖNETİMİ DAİRESİ EKİM 2011 25 Görüş ve Önerileriniz İçin: E-posta: beklentianketi@bddk.org.tr Tel: (312)

Detaylı

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU 2016-2017 SEZONU SÜPER LİG STATÜSÜ

KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU 2016-2017 SEZONU SÜPER LİG STATÜSÜ KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU 2016-2017 SEZONU SÜPER LİG STATÜSÜ MADDE 1- LİGİN OLUŞUMU ve KATILIM ŞARTLARI (1) Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu Süper Lig'i, en üst amatör futbol ligidir. Lig in isimlendirilmesi

Detaylı

Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu

Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu ANTRENÖR LİSANS KURSLARI TALİMATI EKİM 13 KIBRIS TÜRK FUTBOL FEDERASYONU ANTRENÖR LİSANS KURSLARI TALİMATI GİRİŞ Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu Yönetim Kurulu, Beden Eğitimi

Detaylı

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Mart 2012, No: 26

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Mart 2012, No: 26 EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Mart 2012, No: 26 Bu sayıda; 2011 yılı İşgücü ve İstihdam Rakamları değerlendirilmiştir. i İşsizler Tarım sektörüne mi gizlendi? 2011 yılı işsizlik oranı

Detaylı

TÜRKİYE İŞ ve İNŞAAT MAKİNALARI ALT SEKTÖRÜ

TÜRKİYE İŞ ve İNŞAAT MAKİNALARI ALT SEKTÖRÜ TÜRKİYE İŞ ve İNŞAAT MAKİNALARI ALT SEKTÖRÜ SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ocak 2010 1 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 3 2. MEVCUT DURUM... 4 2.1. Dünya İş Makinaları Pazarı... 4 2.2. Sektörün Türkiye deki Durumu... 4

Detaylı

ECTA 2009 DÜZENLEYİCİ KURULUŞLAR KARNESİ (ECTA 2009 REGULATORY SCORECARD)

ECTA 2009 DÜZENLEYİCİ KURULUŞLAR KARNESİ (ECTA 2009 REGULATORY SCORECARD) ECTA 2009 DÜZENLEYİCİ KURULUŞLAR KARNESİ (ECTA 2009 REGULATORY SCORECARD) TELKODER DEN Üyesi olduğumuz ECTA tarafından bağımsız danışmanlık kuruluşlarına yaptırılan 2009 Regulatory Scorecard Düzenleyici

Detaylı

YERLİ ÜRETİCİLER TARAFINDAN ÜTÜ İTHALATINA YÖNELİK YAPILAN KORUNMA ÖNLEMİ BAŞVURUSUNUN GİZLİ OLMAYAN ÖZETİ

YERLİ ÜRETİCİLER TARAFINDAN ÜTÜ İTHALATINA YÖNELİK YAPILAN KORUNMA ÖNLEMİ BAŞVURUSUNUN GİZLİ OLMAYAN ÖZETİ YERLİ ÜRETİCİLER TARAFINDAN ÜTÜ İTHALATINA YÖNELİK YAPILAN KORUNMA ÖNLEMİ BAŞVURUSUNUN GİZLİ OLMAYAN ÖZETİ 1. GİRİŞ 2. BAŞVURUYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 2.1 Başvurunun konusu 2.2 Başvuru sahipleri 2.3 Başvuru

Detaylı

Gaziantep Valiliği Ġl Emniyet Müdürlüğü Ġl Spor Güvenlik Kurulu na GÖNDERĠLMEK ÜZERE EskiĢehir Valiliği ne

Gaziantep Valiliği Ġl Emniyet Müdürlüğü Ġl Spor Güvenlik Kurulu na GÖNDERĠLMEK ÜZERE EskiĢehir Valiliği ne Gaziantep Valiliği Ġl Emniyet Müdürlüğü Ġl Spor Güvenlik Kurulu na GÖNDERĠLMEK ÜZERE EskiĢehir Valiliği ne Talepte Bulunan : ESKĠġEHĠRSPOR KULÜBÜ Konu : Gaziantep Valiliği Ġl Emniyet Müdürlüğü, Ġl Spor

Detaylı

Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz?

Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz? 7. MALİYETLER 193 Bu Bölümde Neler Öğreneceğiz? 7.1. Kısa Dönem Firma Maliyetleri 7.1.1. Toplam Sabit Maliyetler 7.1.2. Değişken Maliyetler 7.1.3. Toplam Maliyetler (TC) 7.1.4. Marjinal Maliyet (MC) 7.1.5.

Detaylı

Serbest ticaret satrancı

Serbest ticaret satrancı Serbest ticaret satrancı Türkiye nin sadece AB nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladığı ülkelerle anlaşma yapabilmesi Türk dış ticaretini olumsuz etkiliyor. AB ile STA yapan bazı ülkeler Türkiye

Detaylı

T.C. BAŞBAKANLIK AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Başkanlığı

T.C. BAŞBAKANLIK AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Başkanlığı T.C. BAŞBAKANLIK AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Başkanlığı Türkiye nin Bilim ve Araştırma Alanında Atmış Olduğu Önemli Adımlar -4 Ağustos 2010- Günümüzün hızla

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2013 HAZİRAN İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2013 HAZİRAN İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2013 HAZİRAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Temmuz 2013 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2013 HAZİRAN İHRACAT PERFORMANSI

Detaylı

Hamdi Akın TÜVTURK hisselerini Bridge Point'e

Hamdi Akın TÜVTURK hisselerini Bridge Point'e satıyor Hamdi Akın TÜVTURK hisselerini Bridge Point'e Akfen Holding, araç muayene istasyonlarındaki işletme hakkını 2004 yılında açılan ihaleyle 20 yıllığına alan TÜVTURK'teki yüzde 33'lük payını satışa

Detaylı

Hollanda limited şirketi (Besloten Vennootschap)

Hollanda limited şirketi (Besloten Vennootschap) Hollanda limited şirketi (Besloten Vennootschap) Hollanda limited şirketi (BV) şimdi daha basit ve esnek bir hale geldi Hollanda uzun zamandır -aralarında uluslararası düzeyde faaliyet gösteren büyük sayıda

Detaylı

yılında Kocaeli de doğan Hikmet Karaman. UEFA Pro Lisans sahibi olup çok iyi derecede Almanca ve başlangıç seviyesi İngilizce bilmektedir.

yılında Kocaeli de doğan Hikmet Karaman. UEFA Pro Lisans sahibi olup çok iyi derecede Almanca ve başlangıç seviyesi İngilizce bilmektedir. ! HİKMET KARAMAN www.hikmetkaraman.com.tr hikmet@hikmetkaraman.com.tr Twitter: @karamanhikmet Mobile: +905325404141 Introduction 09.03.1960 yılında Kocaeli de doğan Hikmet Karaman. UEFA Pro Lisans sahibi

Detaylı

Turnuvalar için. 2015 Yılı. Sponsorluk Dosyası

Turnuvalar için. 2015 Yılı. Sponsorluk Dosyası Turnuvalar için 2015 Yılı Sponsorluk Dosyası Florbol Turnuvası Florbol Türkiye nin organize ettiği geleneksel olarak Mayıs ayının son haftasında düzenlenen, Özel Okulların, devlet okullarının, Şirketlerin

Detaylı

DEVLET MALZEME OFİSİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMA VE ÖDÜL YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

DEVLET MALZEME OFİSİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMA VE ÖDÜL YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar DEVLET MALZEME OFİSİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMA VE ÖDÜL YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde l - Bu Yönergenin amacı, Devlet Malzeme Ofisi Merkez, Taşra Teşkilâtı ve

Detaylı

Kamu İhale Tebliği (Tebliğ No: 2003/10)

Kamu İhale Tebliği (Tebliğ No: 2003/10) Kamu İhale Kurumundan: Kamu İhale Tebliği (Tebliğ No: 2003/10) 15.08.2003 tarih ve 25200 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 4964 sayılı Kanun ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 18 inci

Detaylı

İKİNCİ TAKIMLA LİGLERE KATILIM UYGULAMA ESASLARI

İKİNCİ TAKIMLA LİGLERE KATILIM UYGULAMA ESASLARI İKİNCİ TAKIMLA LİGLERE KATILIM UYGULAMA ESASLARI İkinci Takımla Liglere Katılım Uygulama Esasları - 2 - Y/K: 31.08.2015 İÇİNDEKİLER GENEL HÜKÜMLER 5 1. Amaç 5 2. Kapsam 5 3. Dayanak 5 4. Tanımlar 5 ESAS

Detaylı

2013'te ilk antrenman

2013'te ilk antrenman 2013'te ilk antrenman Beşiktaş, ikinci yarı hazırlıklarına dün akşam saatlerinde yaptığı antrenmanla başladı. Beşiktaş Futbol Takımı, 11 günlük iznin ardından Spor Toto Süper Lig in ikinci yarısı için

Detaylı

FUTBOLCULARIN VERGİ CENNETİ: TÜRKİYE

FUTBOLCULARIN VERGİ CENNETİ: TÜRKİYE FUTBOLCULARIN VERGİ CENNETİ: TÜRKİYE Futbol bir oyun. Bunun da ötesinde bir gösteri, daha da ötesi bir ticari sektör ve benzetmelerimizi daha da artırabiliriz bu seyir zevki yüksek cazibedar temaşa endüstrisi

Detaylı

TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ İLETİŞİM STRATEJİSİ

TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ İLETİŞİM STRATEJİSİ TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ İLETİŞİM STRATEJİSİ 1 AB İLETİŞİM STRATEJİSİ (ABİS) NEDİR? Türkiye - AB müzakere sürecinin üç ayağı: 1- Siyasi reformlar 2- AB yasal düzenlemelerinin kabul edilmesi ve uygulanması

Detaylı

Türk Tüketici Hukuku nun AB Hukuku İle Uyumu Sorunu. Doç. Dr.Yeşim M. Atamer

Türk Tüketici Hukuku nun AB Hukuku İle Uyumu Sorunu. Doç. Dr.Yeşim M. Atamer Türk Tüketici Hukuku nun AB Hukuku İle Uyumu Sorunu Doç. Dr.Yeşim M. Atamer Tüketicinin Korunması Alanında AB Yönergeleri ve Türk Hukukunda Karşılıkları 1984 Karşılaştırmalı Reklamlar 1985 İmalatçının

Detaylı